Cấu tạo và nguyên lý hoạt động Hộp số tự động

SMT (Hộp số thường bán tự động)
SMT vận hành bướm ga, ly hợp và cần số
trong khi chuyển số bằng một ECU.
Đặc điểm:
Khơng có bàn đạp ly hợp.
Chuyển số được thực hiện bằng công tắc.
Cần số (công tắc)
Các cảm biến
ECU
Bơm thủy lực
Bộ chấp hành
Động cơ
Ly hơp
Hộp số
(1/1)

Hộp Số Tự Động

Hộp Số Tự Động

Một hộp số tự động bao gồm một biến mô, bộ
bánh răng hành tinh và hệ thống điều khiển
thủy lực.
Nó dùng áp suất thủy lực để tự động chuyển
giữa các tay số tùy theo tốc độ xe, góc mở
bướm ga và vị trí cần số. Do đó khơng cần
phải chuyển số như trong hộp số thường;
thậm chí nó khơng có ly hợp.
Nó cũng sử dụng máy tính để điều khiển
chuyển số theo điều kiện chạy xe do các cảm
biến phát hiện được. Hệ thống này được gọi

là ECT (hộp số điều khiển điện tử).
Biến mô

Bơm dầu

Các cảm biến

ECU động cơ và ECT

Bộ bánh răng hành tinh

Cảm biến tốc độ xe

Các van điện
từ

Bộ điều khiển thủy
lực

Cảm biến tốc độ bánh
răng trung gian

Cảm biến tốc độ
tuabin đầu vào

Cần chuyển số
(1/1)

Hộp số tự động điều khiển thủy lực hoàn toàn
Cấu tạo của hộp số tự động điều khiển hoàn toàn

thủy lực về cơ bản giống như ECT (hộp số điều
khiển điện tử). Tuy nhiên, hộp số này điều khiển
việc chuyển số bằng cơ khí qua việc phát hiện tốc
độ xe bằng thủy lực qua van ly tâm và phát hiện
góc mở bàn đạp ga bằng mức độ dịch chuyển của
cáp bướm ga.
Biến mô
Bơm dầu
Bộ truyền bánh răng hành tinh
Van li tâm
Bàn đạp ga
Động cơ
Cáp bướm ga
Bộ điều khiển thủy lực
Cần số
(1/1)

-13-


Biến mơ
Biến mơ của xe có hộp số tự động truyền
công suất của động cơ đến hộp số bằng cách
sử dụng lực của dầu thủy lực. Về nguyên lý
nó có thể so sánh với hai chiếc quạt được đặt
đối diện nhau. Một chiếc quạt thổi khơng khí
để làm quay chiếc quạt kia. Chuyển động
quay của cánh bơm tạo lực ly tâm cho dầu
thủy lực, sau đó dầu này truyền lực đến cánh
tuabin.

LƯU Ý:

Cánh bơm (từ động cơ)

Cánh tuabin (đến hộp số)

Stato

Vỏ trước

Cũng có loại biến mơ có một cơ cấu khóa
biến mơ để dùng cơ khí để truyền lực thay
cho dầu thủy lực. Việc này được thực hiện
bằng cách cho một ly hợp hoạt động để
chuyển đường truyền lực, và nối trực tiếp
cánh tuabin với vỏ trước của biến mô

Ly hợp khóa biến mơ
(1/1)

Bơm Dầu
Bơm dầu được dẫn động bằng biến mô để
tạo áp suất thủy lực cần cho hoạt động của
hộp số tự động.
Thân trước
Bánh răng bị động
Bánh răng chủ động

(1/1)

Bộ Truyền Bánh Răng Hành Tinh
Bộ truyền này chuyển giữa các tay số của
hộp số tự động. Nó sử dụng áp suất thủy lực
để giữa một trong 3 bánh răng (bánh răng
hành tinh, bánh răng mặt trời hay bánh răng
bao) đứng yên nhằm tạo ra các trạng thái
như mong muốn sau đây: giảm tốc, truyền
thẳng và quay ngược chiều.
Bánh răng
mặt trời
sau
Trục trung
gian

Cần
dẫn

Bánh răng mặt trời
trước

-14-

Bánh răng
hành tinh
(dài)

Bánh
răng
bao

Bánh răng
hành tinh
(ngắn)


Hộp Số Tự Động

Bộ Truyền Bánh Răng Hành Tinh

THAM KHẢO:
Hoạt động chuyển số được mơ tả bằng mơ
hình bao gồm một bộ bánh răng hành tinh.
Giảm tốc
Đầu vào: Bánh răng bao
Đầu ra: Cần dẫn
Bộ phận cố định: Bánh răng mặt trời

Khi bánh răng mặt trời được giữ cố định, chỉ
có bánh răng hành tinh quay quanh trục của
nó và chạy quanh bánh răng mặt trời. Do đó,
trục đầu ra giảm tốc độ tỷ lệ với trục đầu vào
chỉ bằng chuyển động quay của bánh răng
hành tinh.

(1/1)

Hộp Số Tự Động

Bộ Truyền Bánh Răng Hành Tinh
Truyền trực tiếp

Đầu vào: Bánh răng mặt trời và bánh răng bao
Đầu ra: Cần dẫn

Bánh răng bao quay và cần dẫn bị khóa, trục
đầu vào và đầu ra quay cùng tốc độ.

(1/1)

Hộp Số Tự Động

Bộ Truyền Bánh Răng Hành Tinh
Quay ngược chiều
Đầu vào: Bánh răng mặt trời
Đầu ra: Bánh răng bao
Bộ phận cố định: Cần dẫn

Khi cần dẫn được cố đinh và bánh răng mặt
trời quay, bánh răng bao quay quanh trục của
nó và chiều quay bị đảo ngược.
LƯU Ý:

Trong phần tham khảo dùng một mơ hình
để giải thích họat động bằng cách sử dụng
các trục đầu vào và đầu ra khác nhau.
Trong xe thực tế, cấu tạo phức tạp hơn
nhằm cho phép bộ truyền bánh răng hành
tinh chuyển số thuận tiện, như trong sơ đồ
bên trái.
(1/1)

-15-


Bộ Điều Khiển Thủy Lực
Bộ phận này điều khiển áp suất thủy lực dùng
để vận hành bộ truyền bánh răng hành tinh.
Các van tiêu biểu
Van điều áp sơ cấp
Điều khiển áp suất thủy lực từ bơm dầu để tạo
ra áp suất chuẩn.
Van chuyển số
Chuyển giữa các tay số.
Van điều khiển
Chuyển đường dẫn áp suất chuẩn theo
chuyển động của cần số.
Van điện từ
Chuyển đường dẫn dầu thủy lực để chuyển số
bằng các tín hiệu điện từ ECU.
Bơm dầu

ECU động cơ và ECT
Cần số

(1/1)

ECU Động Cơ & ECT
Máy tính này nhận tín hiệu điện từ các cảm
biến, truyền tín hiệu đến các van điện từ trong
bộ điều khiển thủy lực, và điều khiển chuyển
giữa các tay số.

Cảm biến
Phát hiện tốc độ xe và góc mở bướm ga cùng
với các thơng số khác, và truyền tín hiệu điện
đến ECU.
Các cảm biến tiêu biểu
Cơng tắc khởi động trung gian
Phát hiện vị trí cần số.
Cảm biến vị trí bướm ga
Phát hiện góc mở bướm ga.
Cảm biến tốc độ
Phát hiện tốc độ xe.
Cảm biến tốc độ trục sơ cấp
Phát hiện tốc độ trục sơ cấp.

Động cơ
Hộp số tự động
Van điện từ
Cần số

(1/1)

Bộ Vi Sai

Bộ Vi Sai

Bộ vi sai có ba chức năng sau:
Chức năng giảm tốc
Tiếp tục giảm chuyển động quay mà đã được
thay đổi bằng hộp số để tăng mômen.
Chức năng vi sai

Chức năng này điều chỉnh chuyển động quay
giữa các bánh xe bên trái và bên phải khi ơtơ đi
vào vịng cua. Nếu khơng có chức năng vi sai,
các lốp sẽ bị trượt và xe sẽ khơng thể hồn tất
quay vịng êm được.
Chức năng chuyển hướng của lực dẫn
động (đối với xe FR)
Chức năng này thay đổi lực chuyển động quay
từ hộp số theo góc vng và truyền nó đến các
bánh xe dẫn động.
(1/1)

-16-


Các Công Việc Sửa Chữa Thường Gặp

Truyền Lực Và Gầm Xe
Xả dầu ATF
1. Xả dầu ATF
(1) Tháo nút xả dầu ra khỏi cácte dầu và xả dầu

ATF vào khay chứa.
(2) Thay đệm của nút xả bằng đệm mới.
GỢI Ý:
Kiểm tra rằng khơng có đệm cũ trên nút xả dầu hay các
te dầu.
(3) Lắp nút xả dầu lên cácte dầu.
GỢI Ý:
Dầu trong biến mơ có thể khơng xả ra được từ nút xả

dầu của cácte dầu.

Nút xả
Đệm
Khay chứa

(1/1)

THAM KHẢO:
Đánh giá chất lượng dầu

Sự xuất hiện của những mảnh kim loại và vật lạ
trong dầu xả ra cần phải thay tất cả dầu, bao
gồm cả dầu bên trong biến mô.
Thay biến mô nếu số lượng các hạt kim loại lẫn
trong dầu xả ra vượt quá mẫu giới hạn như
trong hình sau.

(1/1)

THAM KHẢO:
Thay dầu trong biến mô

Để thay dầu trong biến mô, hãy thực hiện việc
thay ATF vài lần.
Việt lặp lại thao tác thay này sẽ hoà lẫn dầu mới
với dầu cũ trong biến mô và cho phép dầu mới
cũ xả dần ra ngoài.
1. Thay ATF.
2. Khởi động động cơ và để dầu tuần hồn

trong biến mơ.
3. Thay ATF lần nữa.
GỢI Ý:
Lặp lại quy trình này vài lần cho đến khi ATF được xả ra
từ nút xả trở nên sạch.
Ống dẫn hướng que thăm dầu
ATF (dầu hộp số tự động)

Phễu
Nút xả
(1/1)

-26-


Các Công Việc Sửa Chữa Thường Gặp

Truyền Lực Và Gầm Xe
Đổ dầu ATF

Đổ dầu ATF vào ống dẫn hướng que thăm dầu.
CHÚ Ý:

• Do kích thước của miêng ống dẫn hướng que thăm
dầu nhỏ, ATF có thể trào ra khỏi miệng ống khi đổ
dầu vào. Vì vậy, hãy phủ tấm giẻ xung quanh ống
dẫn hướng que thăm dầu để phòng trường hợp dầu
bị trào ra.
• Có nhiều loại dầu ATF, hãy sử dụng đúng loại được
chỉ định. Sử dụng loại dầu khác sẽ gây nên va đập

khi chuyển số cũng như tính kinh tế nhiên liệu kém.
GỢI Ý:

• Kiểm tra lượng dầu ATF trong hướng dẫn sửa chữa
hay hướng dẫn sử dụng trước khi đổ dầu.
Ống dẫn hướng que thăm dầu
Phễu
ATF (Dầu hộp số tự động)
GỢI Ý:
• Loại dầu ATF cần sử dụng được ghi trên đầu của nút
xả dầu hay trên que thăm dầu.

(1/1)

THAM KHẢO:
Các loại ATF

Có 5 loại ATF
• D-II
Loại dầu này được dùng có bất kỳ xe nào trừ
loại xe được trang bị hệ thống khoá biến mơ
thay đổi.
• T
Loại này được dùng cho xe 4WD
• T-II
• T-III
• T-IV
Loại dầu này được dùng cho xe được trang bị
hệ thống khố biến mơ thay đổi.
GỢI Ý:

Loại T-II và T-III sẽ ngừng sử dụng sau khi giới thiệu
loại T-IV
(1/1)

-27-


Các Công Việc Sửa Chữa Thường Gặp

Truyền Lực Và Gầm Xe
Kiểm tra mức dầu ATF

1. Kiểm tra mức dầu ATF bằng que thăm dầu
trước khi khởi động động cơ.
2. Lái xe khoảng 15 phút để hâm nóng hồn
tồn dầu ATF.
GỢI Ý:
• Do dầu ATF giãn nở khi nó nóng lên, luôn kiểm tra
mức dầu ATF khi động cơ đã đủ nóng. Do cấu tạo
của hộp số tự động, có sự khác nhau lớn về mức
dầu theo sự thay đổi của nhiệt độ.
• Đối với xe Corolla, kiểm tra mức dầu khi ATF đạt đến
nhiệt độ 70 - 80OC.

3. Đỗ xe trên mặt phẳng ngang và kéo phanh
tay.
(1/2)

4. Với động cơ đang chạy không tải, đạp phanh,
kéo phanh tay và chuyển chậm cấn số từ P

qua từng vị trí đến L, và sau đó chuyển
ngược lại đến P.
5. Rút que thăm dầu khi động cơ đang chạy
không tải, lau sạch dầu bằng giẻ, cắm lại que
thăm vào và kiểm tra rằng dầu ở trong dải
"HOT".
GỢI Ý:
• Khi mức dầu chỉ thị ở phía sau của que thăm dầu
khác với phía trước, hãy lấy giá trị thấp hơn.
• Khi mức dầu vượt q giá trị tiêu chuẩn, ATF có thể
bị rị rỉ từ nút thơng hơi, gây nên va đập khi chuyển
số.
• Mức dầu thấp có thể dẫn đến hiện tượng bơi trơn
khơng đủ các bộ phận cơ khí của hộp số tự động,
gây nên kẹt.
(2/2)

Điều Chỉnh và Kiểm Tra Áp Suất Lốp
Khái quát

Điều chỉnh áp suất của tất cả 4 lốp và điều chỉnh
áp suất của lốp dự phòng đến giá trị cao hơn so
với tiêu chuẩn một chút.
• Do áp suất thay đổi theo nhiệt độ của lốp, quy
trình này sẽ được tiến hành khi lốp nguội.
• Do khơng khí thường bị rị rỉ ra từ lốp từng ít
một, áp suất phải được kiểm tra và điều chỉnh
thường xuyên.
• Áp suất lốp phải tăng lên khoảng 20% cao
hơn so với giá trị tiêu chuẩn để lái trên đường

cao tốc.
• Áp suất lốp ảnh hưởng đến đặc tính lái xe,
tính tiện nghi, độ mịn của lốp và tính kinh tế
nhiên liệu.
(1/1)

-28-