Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT diễn châu 3

Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lí do chọn đề tài
Sự tơn vinh, kính trọng đối với nhà giáo khơng chỉ ở kiến thức uyên thâm
hay ở tài nghệ sư phạm mà quan trọng hơn cả là ở sự mô phạm về phẩm chất đạo
đức, lòng yêu nghề, yêu trò, sự mẫu mực trong lối sống, ở giá trị cao cả và trong
sáng của nhân cách nhà giáo. Hãy yêu thương học trò bằng tất cả trái tim và tấm
lòng nhân ái của mình, hãy lan tỏa cho học sinh niềm tin và tình yêu vào cuộc
sống, vào tương lai bằng chính những ứng xử đầy tính nhân văn của mình. Hãy
làm cho mỗi lớp học, mỗi ngơi trường thực sự trở nên hạnh phúc, mỗi ngày đến
trường của các em học sinh thực sự là một ngày vui.
Ngày 22/4/2019, Bộ GD&ĐT đã tổ chức Lễ phát động “Triển khai kế hoạch
nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh
phúc”. Mục tiêu của kế hoạch nhằm tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức và
hành động của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, hướng tới sự chuẩn mực trong
ứng xử, không vi phạm các quy chế, quy định của ngành. Với việc xây dựng mơ
hình điểm “Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc”,
trong đó lấy tiêu chí trường học khơng có hiện tượng vi phạm đạo đức nhà giáo
làm tiêu chí chính.
Năm học 2019 – 2020 trường THPT Diễn Châu 3 được SGD&ĐT Nghệ An
chọn làm thí điểm xây dựng mơ hình trường học hạnh phúc. Để xây dựng được
trường học hạnh phúc thì mỗi tập thể lớp của nhà trường cũng phải là nhân tố lớp
học hạnh phúc. Lớp học hạnh phúc là nơi học sinh và giáo viên cảm thấy “muốn
đến”, ở đó học sinh và giáo viên có hứng thú, niềm vui, sự mong chờ và những
rung cảm, hạnh phúc. Lớp học hạnh phúc là nơi giúp giáo viên và học sinh hình
thành cũng như duy trì các trạng thái cảm xúc tích cực. Mỗi lớp học hạnh phúc sẽ
tạo nên một môi trường học đường hạnh phúc mà ở đó ai cũng cảm thấy được an
tồn, được u thương và tôn trọng. Được sống, học tập và làm việc trong một môi
trường hạnh phúc sẽ giúp mỗi cá nhân học sinh cũng như giáo viên thiết lập được
tình cảm lành mạnh, góp phần phát triển nhân cách tốt đẹp của mỗi cá nhân,…….

Xuất phát từ những lí do trên, với trải nghiệm thực tế và hiểu biết khiêm tốn
của bản thân, tôi đã lựa chọn đề tài: “Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường
THPT Diễn Châu 3”

1


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

1.2. Mục tiêu, ý nghĩa, tính mới của đề tài
1.2.1. Mục tiêu, ý nghĩa của đề tài
Huy động sức mạnh tổng hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường để xây
dựng môi trường giáo dục hạnh phúc, tập trung vào ba giá trị cốt lõi đó là: An tồn,
u thương và tơn trọng, phù hợp với điều kiện của địa phương và đáp ứng nhu cầu
của xã hội.
Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập, tu
dưỡng và trong các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Đề tài tập trung nghiên cứu về một số giải pháp“ Xây dựng lớp học hạnh phúc”
thuộc phạm vi của đơn vị công tác, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm cho các
đơn vị bạn ở các trường THPT cùng tham khảo.
1.2.2. Tính mới của đề tài
Đề tài lần đầu tiên được nghiên cứu và áp dụng tại trường THPT Diễn Châu
3, bước đầu đã xây dựng được mơ hình lớp học hạnh phúc, góp phần hồn thiện
mơ hình trường học hạnh phúc tại đơn vị công tác.
1.3. Phương pháp nghiên cứu
1.3.1. Phương pháp điều tra
Sử dụng phương pháp điều tra để tìm tòi, thu thập các số liệu liên quan đến
các đối tượng được nghiên cứu.
1.3.2. Phương pháp quan sát

Sử dụng phương pháp quan sát để ghi chép lại về không gian, điều kiện giáo
dục trong các lớp học trong nhà trường; Quan sát thái độ, hành vi, tác phong, ứng
xử giữa các đối tượng được nghiên cứu.
1.3.3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo, các hướng dẫn và báo cáo của ngành,
trường, sách báo, … liên quan đến đề tài.
1.3.4. Phương pháp thực nghiệm và thống kê
Phân tích và xử lý các số liệu thu thập được để đưa ra các nhận định và đánh
giá về một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài được áp dụng tại lớp chủ nhiệm thuộc trường THPT Diễn Châu 3
trong 2 năm học 2020 – 2021 (10A1); 2021 – 2022 (11A1).

2


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

PHẦN II. NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.1. Khái niệm hạnh phúc
Mỗi con người sinh ra ở trên đời, chẳng ai lại khơng mong muốn mình được
hạnh phúc. Tình cảm ấy, mơ ước chung ấy, không phân biệt giới tính, lứa tuổi,
màu da, sắc tộc, tơn giáo… Chỉ có điều, mỗi người lại có một suy nghĩ riêng về
hạnh phúc và khơng phải lúc nào, người nào cũng có sự cắt nghĩa “hạnh phúc” một
cách rõ ràng.
Trong cả tư tưởng phương Tây và phương Đông, các nhà triết học cổ đại đã
đề cập về hạnh phúc trong các tác phẩm của họ. Theo Đức Phật, người ta có thể đạt
được hạnh phúc thơng qua sức mạnh của tâm trí, bằng cách vượt qua những nhu
cầu và mong muốn, sự bình tĩnh hoặc sự an tâm và suy nghĩ tích cực (Fronsdal,

2005). Phật giáo xác định hạnh phúc là một thứ không chỉ là trung tâm của mỗi cá
nhân, mà là một thứ gì đó được chia sẻ với những người khác. Trong The
Dhammapada, hay giáo lý của Đức Phật, hạnh phúc là có bạn bè khi có nhu cầu
nảy sinh (Fronsdal, 2005, trang 80). Theo Socrates, hạnh phúc không chỉ là mục
đích của cuộc sống, mà cịn là thứ gì đó có thể đạt được và có thể dạy được thông
qua nỗ lực của con người; đặc biệt là thơng qua “đức hạnh” (Beebe, 2003).
Aristotle sau đó xác định hạnh phúc khơng chỉ là mục đích tồn tại của con người,
mà cịn là thứ gì đó phụ thuộc vào việc thực hiện tính cách đạo đức thơng qua các
đức tính trong đó là tình bạn, cơng lý và quyền cơng dân (Crisp, 2000). Hạnh phúc
có thể được định nghĩa là ở trạng thái cảm xúc tích cực hoặc trạng thái ảnh hưởng
tích cực, trong khi hạnh phúc đề cập đến một giá trị, hoặc những gì có thể được coi
là tốt cho một người (Haybron, 2013).
Theo từ điển tiếng Việt, hạnh phúc được hiểu “trạng thái sung sướng vì cảm
thấy hồn tồn đạt được ý nguyện”. Người ta có thể nói về hạnh phúc của cá nhân,
một tổ chức như gia đình, nhà trường, một cơ quan đồn thể và cũng có thể nói về
hạnh phúc của cả một dân tộc. Như vậy, ta thấy có một điểm chung quan trọng
trong quan niệm về hạnh phúc của nhiều quốc gia, đó là hạnh phúc nhất thiết phải
gắn với niềm vui. Suy cho cùng, chính tình u mới là điều quan trọng nhất để con
người mang lại những cảm giác và hạnh phúc cho nhau.
1.2. Trường học hạnh phúc
Khái niệm trường học hạnh phúc bắt nguồn từ nhiệm vụ của UNESCO là thúc
đẩy hịa bình thơng qua giáo dục, và đặc biệt từ hai trong bốn trụ cột của việc học:
Học cách sống cùng nhau và học cách trưởng thành. Mặc dù học cách sống cùng
nhau bao gồm các phẩm chất chủ yếu dựa trên các mối quan hệ, bao gồm sự đồng
cảm, khoan dung, tôn trọng sự đa dạng, giao tiếp và tinh thần đồng đội (UNESCO,
2014); Học tập để trưởng thành những phẩm chất xuất phát từ bên trong con người,
như sáng tạo, tư duy phê phán, tự thúc đẩy, kiên trì và lạc quan (Faure et. al.,
1972).
3

Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

UNESCO đã đưa ra một mơ hình “Trường học hạnh phúc – Happy School”
gồm 22 tiêu chí xoay quanh 3 chữ P: People (con người), Process (Hệ thống),
Place (Môi trường) (Gồm 3 yếu tố chính)
Chữ P đầu tiên là People (Con người)
Để có một trường học hạnh phúc thì cần chú trọng xây dựng những giá trị
nhân văn và những chuẩn mực hành xử tích cực giữa người với người. Cụ thể là
giữa giáo viên với học sinh, giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên với ban
giám hiệu nhà trường, giữa giáo viên với phụ huynh.
Chữ P thứ hai là Process (Hệ thống)
Các quy trình, chính sách, hoạt động… được thiết kế để vận hành ngôi
trường ấy có hợp lý hay khơng. Thật khó để học trị hạnh phúc khi mà ngày ngày
các em phải đối mặt với khối lượng bài vở khổng lồ, thời gian chơi đùa gần như
chẳng có. Cũng như thật khó để giáo viên kiến tạo lớp học hạnh phúc cho học trò
của mình với một chương trình quá tải, áp lực thành tích đè nặng trên vai, các cơng
cụ hỗ trợ thì ít ỏi mà đồng lương thì bèo bọt.
Chữ P thứ ba là Place (Môi trường)
Những không gian vật chất lẫn khơng gian văn hóa giúp cho trường học là
một mơi trường an tồn, thân thiện với học sinh. Trong đó sẽ khơng có nhà vệ sinh
bẩn, bạo lực học đường, khơng có cảnh cơ giáo bắt học sinh uống nước giẻ lau
bảng…
Lấy cảm hứng từ mơ hình Happy School - “Trường học hạnh phúc” - của
UNESCO, “Trường học hạnh phúc” được triển khai thí điểm vào tháng 4/2018 ở
một số trường học tại thành phố Huế, được nhân rộng trên địa bàn cả nước và
nhiều trường đang phấn đấu xây dựng “Trường học hạnh phúc”. Vậy “Trường học
hạnh phúc” là gì và các tiêu chí xây dựng nó ra sao?
“Trường học hạnh phúc” có thể hiểu là nơi thầy cơ, học sinh cũng như phụ
huynh đều cảm thấy hạnh phúc trong quá trình dạy và học. Là nơi tình yêu thương

giữa các nhà giáo, giữa thầy và trò, giữa học sinh với nhau được trân trọng và bồi
đắp hàng ngày. Ngoài ra, “Trường học hạnh phúc” phải là nơi an tồn cho các
hoạt động dạy và học của thầy trị, không tồn tại cách hành xử bạo lực, không
diễn ra các hành vi phi đạo đức. Bên cạnh truyền thụ kiến thức, kỹ năng, thái độ
cho học sinh, trường còn chú trọng giáo dục bồi đắp tâm hồn đẹp cho các em.
Mọi xúc cảm riêng biệt, cá tính sáng tạo của thầy và trị phải ln được tơn trọng,
khơng bị áp đặt một cách máy móc, rập khn theo phương cách giáo dục xưa cũ
lỗi thời, lạc hậu.
Mục tiêu các hoạt động của nhà trường không chỉ nhằm làm cho giáo viên
và học sinh cảm thấy hạnh phúc trong quá trình dạy và học, mà cịn từ nơi khởi đầu
đó, hạnh phúc sẽ lan tỏa đến phụ huynh học sinh và tồn xã hội. Nhằm xây dựng
một mơi trường giáo dục lành mạnh, mỗi lớp học thực sự trở nên hạnh phúc, mỗi
4


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

ngày đến trường của học sinh thực sự là một ngày vui. Tiếp đó, các học sinh đến
trường được trải nghiệm giờ học hạnh phúc và giờ ra chơi hạnh phúc; giao lưu
sau giờ ra chơi và gửi thông điệp “Những mong muốn của các em về ngôi trường
hạnh phúc”.
Theo Đặng Tự Ân trường học hạnh phúc là ngôi trường mà ở đó học sinh
được phát triển tồn diện, trở thành chính mình và các em được che chở bởi mơi
trường học tập an tồn, thân thiện và đầy tình thương. “Khoa học đã chứng minh,
việc đưa mơ hình trường học hạnh phúc vào nhà trường dưới dạng lồng ghép vào
các mơ hình dạy học đổi mới khác thì thành tích học tập của học sinh được tăng
lên 10 - 12%. Hạnh phúc như một loại kỹ năng mềm và được hình thành theo quy
trình vịng trịn khép kín, như sau: Môi trường học đường - học sinh tỏ thái độ Bắt đầu động não - Nhận thấy hạnh phúc (tích cực hay tiêu cực) - Đưa ra hành
động phù hợp - Có thành tích học tập - Mơi trường học đường" - Đặng Tự Ân.
Hiện nay, nhận xét, đánh giá việc học tập được xem trọng hơn là việc xếp loại

kết quả học tập. Đây là việc làm khó khăn hơn nhưng giá trị nó mang lại thì rất có
ý nghĩa với người học, tạo tâm lý tốt hơn, khi việc nhận xét, đánh giá vì sự tiến bộ
của người học đã tạo động lực học tập tích cực. Muốn vậy, các nhà trường, giáo
viên phải hạn chế việc giảng dạy theo kiểu chỉ truyền thụ kiến thức và kiểm tra
kiến thức theo tiêu chuẩn quy định, thay vào đó là việc nhận xét, đánh giá tạo nên
động lực học tập cho học sinh. Hơn nữa, bằng cách khai thác tiềm năng của giáo
dục để nâng cao hạnh phúc của người học, người học sẽ được trang bị tốt hơn và
có động lực để đóng góp cho xã hội hịa bình hơn, cơng bằng hơn, bền vững hơn
và cuối cùng là hạnh phúc hơn. Hơn bao giờ hết, điều này báo hiệu sự cần thiết của
các trường học để trở thành những nơi hạnh phúc hơn.
1.3. Lớp học hạnh phúc
Một lớp học hạnh phúc là lớp học tự xây dựng cho mình mục tiêu, sứ mệnh
phù hợp với học sinh, giáo viên và bối cảnh giáo dục hiện nay; trong đó có mục
tiêu “làm cho học sinh, giáo viên yêu trường, yêu lớp, cùng tiến bộ trên cơ sở
những giá trị tốt đẹp”. Hạnh phúc ở đây có thể tập trung vào ba giá trị cốt lõi đó là:
An tồn, u thương và tơn trọng.
An tồn được hiểu bao gồm cả về thể chất và tinh thần. Điều kiện đủ của nó
là trường học, lớp học cần có tối thiểu những cơ sở vật chất, nhân lực để bảo đảm
an toàn cơ bản. Tuy nhiên, điều kiện đủ lại là an tồn về tinh thần. Điều đó chỉ có
thể làm được khi quản lý nhà trường, giáo viên, nhân viên, học sinh đều có nhận
thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của bản thân; những quy định pháp lý mà họ
được bảo vệ, phải tuân thủ, và nhất là có đầy đủ chun mơn nghiệp vụ để thực
hiện tốt nhiệm vụ của mình.
Một mơi trường học đường chỉ có thể có hạnh phúc nếu các mối quan hệ
được xây dựng và thực thi dựa trên yêu thương. Yêu thương bắt đầu từ sự thấu
hiểu, chia sẻ với người khác mà khơng phải là sự ích kỉ, đơn phương thực hiện.
5


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

Yêu thương cũng là một giá trị truyền thống của dân tộc ta, nên phát huy nó khơng
phải là việc khó khăn. Song, bối cảnh xã hội phức tạp, khiến cho nhiều hoạt động
tập thể lớp học bị rời rạc. Nhận thức coi trọng các yếu tố kinh tế, về lợi ích cá
nhân… hoặc những khó khăn rình rập đời sống của mỗi người, mỗi gia đình đã
khiến cho việc quan tâm lẫn nhau, làm việc cùng nhau, vì nhau đang có phần bị
xem nhẹ. Để xây dựng một lớp học trong tình u thương địi hỏi sự nỗ lực của tất
cả học sinh trong lớp và giáo viên, trong đó cần nhất là sự chuyển biến về cơng tác
quản lý học sinh của giáo viên chủ nhiệm.
Sự tôn trọng trong mỗi tập thể lớp cần mỗi người thay đổi nhận thức và cách
thực hiện dựa trên dân chủ trường học và cách huy động lực lượng tham gia vào
các hoạt động trong nhà trường. Các chuyên gia giáo dục khuyến cáo rằng, dựa
trên tôn trọng, hầu hết các cơng việc sẽ diễn ra sn sẻ và có trách nhiệm cao. Đặc
biệt, với các giáo viên, khi thấu hiểu giá trị tôn trọng, biết tôn trọng, họ sẽ làm
được việc tôn trọng học sinh, dẫn đến thay đổi lớn về nội dung, cách thức giáo dục.
Từ đó sẽ tạo ra những thành tựu lớn cho giáo dục con người.
Mối quan hệ giữa các giá trị này có tính hữu cơ, tạo ra mơi trường để mỗi
người có thể nhận ra bản thân mình, và những điều mình có thể làm cho tập thể
lớp, trường trở nên tốt đẹp hơn, từ đó có hạnh phúc.
Lớp học hạnh phúc là nơi khiến cả thầy và trị đều có cảm giác “muốn đến”.
Vì thế, nhiệm vụ của các thầy cơ bây giờ không chỉ đơn giản là lên lớp với những
bài giảng trong sách vở và những vận dụng thực tế, mà còn là làm thế nào để đối
với các em trường học, lớp học trở thành một nơi thú vị để sống và học được một
điều thú vị để làm. Đó là một mục tiêu mà tất cả chúng ta đều hướng đến vì tương
lai của các em học sinh. Vì thế, sứ mệnh của người thầy lại càng trở nên thiêng
liêng và cao cả hơn bao giờ hết.
Ở lớp học hạnh phúc và trường học hạnh phúc, học sinh sẽ được lên tiếng và
được lắng nghe một cách đầy tôn trọng. Thay vì bị la mắng, kỷ luật và dọa dẫm thì
các em được sai lầm, được bày tỏ cảm xúc cũng như ý kiến của mình trong mơi
trường học đường. Điều đó sẽ giúp các em cảm thấy tự tin, vui vẻ, hạnh phúc và

được tơn trọng. Từ đó, rèn luyện ý thức và khả năng tập trung từ chính nhận thức
của bản thân mình.Tơn trọng cảm xúc là một trong những yếu tố tạo nên lớp học
hạnh phúc. Bởi dù ở lứa tuổi nào, các em cũng có những hỉ nộ ái ố như người lớn.
Không nên nghĩ rằng đi học là một ưu đãi và các em phải tự bằng lịng với điều mà
mình nhận được. Vậy, yếu tố cốt lõi nhất để xây dựng lớp học hạnh phúc là quan
hệ giữa học sinh và giáo viên phải thay đổi, giữa học sinh và học sinh cũng phải
thay đổi, phải cảm thấy hạnh phúc trong các mối quan hệ này: có thể bắt đầu bằng
việc giáo viên thay đổi quan niệm về việc quản lý hành vi học sinh trong lớp.
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
2.1. Thực trạng môi trường dạy học trong các nhà trường hiện nay
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường,
6


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

nhiều yếu tố tích cực tạo thuận lợi cho sự phát triển nhân cách học sinh. Song cũng
khơng ít những yếu tố tiêu cực như mặt trái của cơ chế thị trường, các tệ nạn xã
hội, các loại sách báo, văn hóa phẩm độc hại đang hàng ngày ảnh hưởng xấu đến
lối sống và phát triển nhân cách của học sinh.
Nhìn chung, đa số học sinh có nhận thức đúng đắn về trách nhiệm, nghĩa vụ
trong học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức để trở thành con ngoan, trị giỏi, thành
ngường có ích cho xã hội. Học sinh rất quan tâm đến những vấn đề chính trị xã hội
như công bằng xã hội, tương lai cá nhân và tiền đồ của xã hội. Vì vậy, các em có
nhu cầu rất cao về công nghệ thông tin, được hiểu biết và thi thố tài năng. Điều
này, được thể hiện rõ qua kết quả xuất sắc của các em học sinh tham dự các cuộc
thi. Tuy nhiên, việc bỏ học, gây gổ, đánh nhau, gây áp lực, căng thẳng trong học
sinh ở bậc THPT cũng đang là vấn đề xã hội đang rất quan tâm. Cùng với đó là các
hiện tượng giáo viên gây áp lực, hoặc dùng bạo lực với học sinh … tạo nên một
môi trường học tập bất an, thiếu an tồn, lành mạnh.

Tình trạng bạo lực học đường tại một số trường học
Bên cạnh đó, cùng với sự thiếu thốn về các trang thiết bị phục vụ công tác
giảng dạy và học tập, là sự xuống cấp nghiêm trọng về cơ sở vật chất lớp học,
trường học. Theo ghi nhận của Báo GD&TĐ, tại một số trường THPT, nhiều bức
tường nứt tốc ngang dọc có thể nhìn thấu, lớp vữa trát phía ngồi và lớp sơn bị
bong tróc rơi xuống từng mảng lớn. Trần nhà bị nứt nẻ, thấm dột, rêu mốc. Khu
vực lan can các dãy nhà nhiều đoạn bị xuống cấp nghiêm trọng. Cầu thang bộ các
dãy nhà, cửa sổ, cửa chính bị hư hỏng; nền gạch bong tróc, nứt nẻ… chỉ cần một
7


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

lực tác động nhẹ, các mảng vữa cũng có thể rơi xuống. Các thầy cô và học sinh của
trường ln lo sợ tai nạn xảy ra bất thình lình. Hay như trường hợp liên quan đến
vụ cây cổ thụ đổ sau mưa dông tại sân trường THPT Chu Văn An, phường Thụy
Khuê làm cho 4 em học sinh bị nhập viện… Tình trạng trên làm cho giáo viên, phụ
huynh và học sinh cảm thấy bất an, thiếu an toàn khi đến trường.

Tình trạng cơ sở hạ tầng xuống cấp nghiêm trọng tại một số trường THPT
Do đó, hiện nay phong trào“Xây dựng trường học hạnh phúc”, “Xây dựng
lớp học hạnh phúc” đã và đang được các cơ sở giáo dục hưởng ứng, và phong trào
tập trung vào ba giá trị cốt lõi đó là: An tồn, u thương và tôn trọng.
2.2.Thực trạng của phong trào “Xây dựng lớp học hạnh phúc” ở trường
THPT Diễn châu 3
Trên thực tế, việc xây dựng mơ hình lớp học hạnh phúc ở nhà trường gặp
những thuận lợi và khó khăn sau:
2.2.1. Thuận lợi
Năm học 2020-2021, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 10A1,

điểm đầu vào của các em khá cao, có nhiều em đạt học sinh giỏi huyện các môn
khoa học tự nhiên và tiếng Anh ở cấp THCS. Cụ thể:
TT

Họ và

tên

Tốn Tổ hợp

Văn

1

Võ Hồng

An

8,25

8,4

8

2

Trần Hà

An

8,5

7,2

7,5

3

Đặng Lê Thế

Anh

8,5

7,2

6,5

Thành tích khác
HSG huyện Anh

8


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

TT

Họ và

tên

Tốn Tổ hợp

Văn

4

Ngơ Thị Ngọc

Ánh

8,75

8,2

7,5

5

Phan Quốc

Bảo

9,0

8,4

7,25

6

Hồng văn

Cam

9,25

8,6

6

HSG huyện tốn

7

Ngơ Minh

Chi

8,5

7

7,5

HSG huyện sinh

8

Nguyễn Lê Thảo

Chi

8,5

8

7,75

9

Bùi Đức

Chiến

8,75

8,4

5,5

HSG huyện Lý

10

Bùi Minh

Chiến

7,75

7,4

6,75

HSG huyện Anh

11

Trần Văn

Cung

8,75

7,4

6,25

12

Hồng Ngọc

Diệp

8,5

7,6

6,5

13

Lê Quốc

Đạt

9,0

8,4

7,75

14

Cao Hồng

Đạt

8

7,6

8,25

15

Nguyễn Thùy

Giang

8,5

7

6

16

Trần Quỳnh

Giang

8,75

6,8

7,5

HSG huyện Tốn

17

Ngơ Đình

Giáp

8,5

6

5,5

HSG huyện Lý

18

Nguyễn Văn

Giáp

8

8,4

8,75

HSG huyện hóa

19

Bùi Ngọc

Hiền

8,5

8,8

7,25

HSG huyện Tốn

20

Chu Văn

Hiếu

8,5

7

6,25

21

Đặng Khánh

Huyền

9

8,2

8,25

22

Nguyễn Phúc

Hưng

8,25

7,4

5,75

23

Nguyễn Văn Anh

Khơi

8,5

8,6

7,5

HSG huyện Anh

24

Võ Lương Tuấn

Kiệt

8,75

8,4

7,75

HSG huyện Tốn

25

Nguyễn Khánh

Linh

8,5

7,8

8,5

26

Hoàng Hải

Linh

8,5

9,4

7,75

27

Cao Thành

Lộc

8,75

8,2

7,25

28

Nguyễn Đức

Lộc

8,5

6,4

6,75

29

Trần Thị

Lý

8,5

7,4

7

30

Cao Thị

Ngọc

8,5

7,2

7,25

31

Võ Kiều

Oanh

8,75

8,2

6,5

32

Tăng Hoài

Phương

8,5

9

7,5

33

Nguyễn Hữu

Quang

9

7,8

4

34

Phan Anh

Quân

8,75

8,4

7,75

35

Nguyễn Phan

Quốc

8,25

9

7,25

Thành tích khác

HSG huyện Lý

HSG huyện Tốn

HSG huyện Anh
HSG huyện Lý

HSG huyện Anh

9


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

TT

Họ và

tên

Tốn Tổ hợp

Văn

Thành tích khác

36

Hồ Tơn

Sinh

8,5

8,2

7,5

HSG huyện Lý

37

Trần Văn

Tài

8,75

8,4

7,0

38

Võ Sỹ

Tài

8,5

8,8

7,75

39

Lê Thị

Thảo

9

6,6

7,5

40

Cao Thị

Thùy

8,25

8,2

4,25

41

Trần Thị

Thương

8,25

8,6

5,75

42

Cao Huyền

Trang

8,5

7,4

7,25

43

Võ Tuấn

Uy

8,25

8,4

8,25

44

Trần Hồi

Vũ

8,75

8,25

6,25

HSG huyện tốn

Tác giả nhận lớp chủ nhiệm năm học 2020-2021
- Lớp tôi chủ nhiệm là một trong các lớp được nhà trường chọn thí điểm xây
dựng mơ hình lớp học hạnh phúc.
- Trường có đầy đủ cơ sở vật chất, phù hợp với nhu cầu thực tại của nhà
trường như các phong làm việc, phòng học, các phòng chức năng, sân học, sân
chơi, nhà vệ sinh, hệ thống điện nước, quạt mát, điều hòa, loa đài, … đảm bảo vệ
sinh sạch sẽ và an toàn tuyệt đối, tạo cảm giác yên tâm, tin tưởng cho giáo viên,
học sinh và phụ huynh.
- Cảnh quan nhà trường được bố trí khoa học, đảm bảo xanh, sạch, đẹp, an
10


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

tồn, thân thiện.
- Khơng gian lớp học thống mát, ấm cúng và thân thiện.
- Được sự quan tâm của chính quyền địa phương và các bậc phụ huynh. Đa số
các em học sinh chăm ngoan, hiếu học.
- Được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu và các ban
ngành đoàn thể trong nhà trường giúp các lớp thực hiện tốt mục tiêu đề ra trong

năm học 2020 – 2021, 2021–2022 là xây dựng lớp học hạnh phúc.
- Sự quyết tâm của Hội đồng sư phạm nhà trường trong việc thực hiện các
cuộc vận động và phong trào thi đua do ngành phát động.
- Có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm với giáo viên bộ môn trong
công tác giảng dạy và quản lý học sinh lớp.
- Bản thân là giáo viên chủ nhiệm nhiều năm ln nhiệt tình trong cơng tác,
quan tâm giáo dục học sinh về mọi mặt. Vững vàng về chun mơn nghiệp vụ, có
khả năng sử dụng cơng nghệ thông tin và tận tâm với nghề.
- Được sự quan tâm giúp đỡ, ủng hộ của phụ huynh học sinh và các em học
sinh trong lớp rất hứng thú với các phong trào thi đua trong nhà trường.
2.2.2. Khó khăn
- Một bộ phận học sinh có lối sống thiếu quan tâm chia sẻ, thiếu tinh thần
cộng đồng. Một bộ phận học sinh chưa chăm học, thiếu tinh thần phấn đấu, thiếu ý
thức tự lập, tự rèn. Việc chưa chăm học luôn gắn liền với việc “Hổng kiến thức cơ
bản” và tình trạng gian lận trong học tập, kiểm tra, thi cử khiến cho việc thực hiện
chủ trương “Hai không” chưa thật hiệu quả.
- Trong tình trạng hiện nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin lôi kéo
sự ham chơi, say mê các trò chơi trên intenet dẫn đến một số em có biểu hiện lười
biếng, chán học.
- Một số phụ huynh ít quan tâm đến việc học của các em, có tư tưởng phó
thác cho giáo viên. Do đó, một số em học sinh thường khơng có ý thức trong học
tập, thậm chí các em khơng hề soạn bài, không xem bài mới hay học bài cũ ở nhà.
- Địa bàn dân cư rộng các em lại ở xa trường, đa số gia đình các em làm
nghề nơng nên việc đi lại đến trường cịn gặp nhiều khó khăn.
- Sự tương tác giữa các học sinh chưa nhiều, hay ganh đua lẫn nhau, tính tập
thể chưa cao. Học sinh chủ yếu thiên về các môn khoa học tự nhiên nên kĩ năng
giao tiếp, kĩ năng xã hội cịn hạn chế.
Bên cạnh đó học sinh cũng chịu áp lực từ kì vọng của phụ huynh và yêu cầu
cao về chất lượng mà nhà trường đặt ra chỉ tiêu cho tập thể lớp.

11


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

2.2.3.Kết quả khảo sát
+ Tác giả đã khảo sát trên 500 học sinh khối 10 vào tháng 11/2020 về các
điều mà học sinh mong muốn ở thầy cô để việc học được hạnh phúc hơn đã cho kết
quả thật bất ngờ. Kết quả thống kê như sau:
Mong muốn của học sinh

Kết quả

1

Mong thầy, cô giáo cười nhiều hơn.

92,8%

2

Mong được học tập xen lẫn vui chơi, trải nghiệm.

85%

3

Mong cô nhẹ nhàng hơn khi học sinh làm sai.

84%

4

Mong được khen thưởng nhiều hơn trách móc.

79%

5

Mong thầy, cơ khơng phê bình trước mặt bạn bè.

71%

6

Mong được khám phá và trải nghiệm thực tế

65%

+ Vào tháng 12/2020, tác giả tiếp tục khảo sát tại 2 lớp 10A1 và 10A6 mà tác
giả được phân công giảng dạy về mức độ hạnh phúc với câu hỏi: “ Em có cảm thấy
được vui vẻ và hạnh phúc khi đến trường không?”. Tôi nhận được kết quả như sau:
Mức độ
10A6
10A1
1

Chưa bao giờ hạnh phúc (%)

4,9

2,5

2

Hiếm khi hạnh phúc (%)

34,1

30,7

3

Thỉnh thoảng hạnh phúc (%)

43,9

46,1

4

Thường xuyên hạnh phúc (%)

17,1

20,5

Từ kết quả trên, ta nhận thấy vẫn có học sinh hiếm khi hạnh phúc khi đến
trường, tỉ lệ học sinh thỉnh thoảng hạnh phúc cao hơn nhiều so với tỉ lệ học sinh
thường xuyên hạnh phúc. Ở hai lớp khác nhau nhưng cảm giác hạnh phúc khi được

đến trường ở cả 2 lớp đều rất ít.
3. GIẢI PHÁP XÂY DỰNG MƠ HÌNH LỚP HỌC HẠNH PHÚC
3.1. Các thành tố lớp học hạnh phúc
Để xây dựng lớp học hạnh phúc, trước hết cần xác định các thành tố tạo
nên lớp học hạnh phúc. Đó là nhóm thành tố con người, bao gồm: giáo viên, học
sinh, phụ huynh học sinh; nhóm thành tố cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và
cảnh quan mơi trường sư phạm; nhóm các thành tố phi vật chất, bao gồm: các giá
trị tinh thần.
12


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

3.1.1.Giáo viên hạnh phúc:
Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, giáo viên hạnh
phúc thì học sinh mới hạnh phúc, trường học hạnh phúc. Giáo viên hạnh phúc thể
hiện trước hết ở những công việc thuộc trách niệm của chính mình. Khi chuẩn bị
bài, chuẩn bị kế hoạch dạy học, thích thú và thấm thía với những kiến thức của bài
học, thích thú khi nghĩ đến việc mình sẽ giúp học sinh khám phá vấn đề này, rèn
luyện kĩ năng kia, học sinh của mình sẽ vui thích khi học bài học này… Qua bài
học, mình sẽ khám phá, phát hiện mới về học sinh, rằng em này có khả năng tư
duy nhanh, em này trình bày thật cảm xúc, em này có giọng nói dễ thương, em này
còn nhát quá, em này thật tinh nghịch, cịn em này lầm lì ít nói…Giống như là giáo
viên đang đi học, học từ chính học trị. Thật thú vị!
Giáo viên hạnh phúc khi được sự chỉ đạo, hướng dẫn thông suốt các nhiệm
vụ năm học của cấp trên; được cấp trên thấu hiểu, giúp đỡ, được làm việc đúng với
khả năng sở trường của mình, được chuyện trị, trao đổi, được nói ra nguyện vọng,
được lắng nghe lời góp ý, được tơn trọng.
Thầy cơ hạnh phúc là hạt nhân của trường học hạnh phúc bởi Thầy cô hạnh
phúc có thể thay đổi cả thế giới! (Thiền sư Thích Nhất Hạnh). Và khi hạnh phúc,

thầy cơ sẽ gieo trồng lan tỏa hạnh phúc, nảy lộc những ý tưởng hay, hướng đến
những hành động đẹp.
 Thay đổi vì lớp học hạnh phúc
Thực tiễn cho thấy nghề giáo vốn dĩ là nghề khó thay đổi nhất vì tính “bảo
thủ”, kiên định của nó. Làm thay đổi giáo viên đã khó, nhưng muốn làm hiệu
trưởng thay đổi thì càng khó hơn. Song, chúng ta vẫn phải đối mặt, bởi đó là một
đòi hỏi tất yếu. Một xã hội muốn tiến bộ, phát triển bền vững thì con người sống
trong xã hội đó phải là những người đồng cảm, khoan dung, có mối quan hệ tích
cực và sáng tạo; có kỹ năng sẵn sàng hợp tác và biết sống chung một cách tốt đẹp.
Những kỹ năng và giá trị nền tảng đó thường được tạo dựng từ trong nhà trường.
Những tố chất ấy sẽ được đảm bảo và phát huy nếu từ nhỏ, học sinh được học
trong những trường học hạnh phúc. Trường học phải là nơi tạo ra sự hạnh phúc cho
người dạy và người học. Trường học hạnh phúc đề cao cảm xúc tích cực của mỗi
cá thể trong nhà trường, các mối quan hệ tốt đẹp, trên cơ sở tinh thần dân chủ,
công bằng, tôn trọng sự khác biệt, lắng nghe lẫn nhau, đồng cảm, yêu thương và
chia sẻ. Bên cạnh phương pháp giảng dạy vui vẻ, lôi cuốn, học sinh được tự do
sáng tạo, có mơi trường gắn kết nhau; giáo viên, học sinh và người lao động có cơ
hội thể hiện, khẳng định và được cơng nhận giá trị của bản thân.
Nếu người cán bộ quản lý có tâm, có tầm, có tài, sẽ khơi gợi, tranh thủ được
tài năng, tâm huyết, sáng tạo của đội ngũ, tránh được câu chuyện giáo viên “không
muốn thể hiện”. Xét trong hệ giá trị của trường học hạnh phúc, vốn chú trọng đến
cảm xúc của cá nhân, mối giao cảm tích cực giữa người với người, thì hành động
vơ tình hay hữu ý của những người đứng đầu nhà trường chưa đủ tâm, đủ tầm này
đã gieo những hạt mầm ngờ vực, đau khố trong lịng những người có liên quan.

13


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

Không những hiệu trưởng mà giáo viên cần thay đổi. Mỗi ngày đến lớp là
một tương tác và trải nghiệm. Giáo viên không đặt ra yêu cầu và áp lực quá cao
cho mình như trước nữa. Khi giáo viên đủ hiểu biết, trình độ, kỹ năng để trút bỏ áp
lực, lớp học, học sinh sẽ hạnh phúc. Thay vì làm những điều lớn lao, cao xa, thì
ngay từ bây giờ, mỗi thầy cô giáo cần học cách làm những việc nhỏ bé, bình
thường như: bình tĩnh lắng nghe; đặt mình vào vị trí của người khác khi xử lý công
việc; chú ý đến cảm xúc của người khác khi làm việc; gọi tên cảm xúc; sẵn sàng
nói lời xin lỗi; kết nối và mở lòng, cùng nhau đưa ra giải pháp. Mỗi buổi lên lớp,
thầy cô thấy học sinh lắng nghe bài giảng, hiểu bài hơn, vui hơn, học sinh thay đổi
tích cực hơn, thì đó là hạnh phúc.
3.1.2. Học sinh hạnh phúc
Học sinh đến trường không phải chỉ để học, mà đến trường là để sống, để
trải nghiệm, để khám phá các khả năng của bản thân, khám phá những niềm đam
mê mới, học những kĩ năng mới, sử dụng thời gian quý giá này để chuẩn bị cho
bản thân và rèn luyện những kĩ năng mà các em cần để theo đuổi sự nghiệp mà các
em thích. Các em có thể thăm dị những khả năng rất khác nhau của mình. Giờ họa
các em có thể trở thành một họa sĩ; giờ văn, em là một nhà văn; giờ tốn, lý, hóa,
em là một nhà khoa học, giờ lịch sử là một nhà sử học hay một người thợ mộc
trong giờ kĩ thuật... Đây là khoảng thời gian để các em tìm kiếm những mối quan
tâm mới và kiểm tra những ý tưởng mới. Và càng tìm kiếm nhiều các em càng sớm
tìm ra năng lực nổi trội nhất của mình, sở thích thật sự của mình, từ đó tìm ra nghề
nghiệp mà em muốn theo đuổi.
Điều này có nghĩa là hạnh phúc khơng q lý tưởng đến mức vui mà không
14


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

nhớ hay khơng hiểu nhiệm vụ thay vào đó là thực hiện nhiệm vụ một cách chủ
động, tích cực với sự thoải mái, khao khát, cố gắng tích cực nhất. Bên cạnh đó,

người học cảm thấy có niềm tin, có rung động, có động lực khi đến lớp và dễ nhớ
nhung nếu không đến lớp...
Mức độ hạnh phúc của học sinh khi đến trường phụ thuộc chủ yếu vào sáu
yếu tố gồm: mối quan hệ bạn bè; các hoạt động học tập ở trường; sự hài lòng với
lớp học; việc kiểm tra, đánh giá ở trường học; mối quan hệ với giáo viên; cảm giác
an toàn ở trường. Học sinh có tâm lý học tích cực, tâm thế học chủ động, vượt qua
những cảm xúc tiêu cực, tràn đầy năng lượng, luôn yêu thương, sẻ chia.
3.1.3. Phụ huynh hạnh phúc
Trong trường học hạnh phúc, cha mẹ học sinh phải là những người hạnh
phúc. Hạnh phúc của họ thể hiện ở niềm tin tuyệt đối vào nhà trường, rằng từ mái
trường, con mình lớn lên, trưởng thành hơn từng ngày, thành công hơn trong học
tập và cuộc sống. Họ đồng hành cùng nhà trường để thực hiện những nhiệm vụ
giáo dục, để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc khi nhà trường gặp phải. Họ sẵn
sàng chia sẻ những thông tin chân thực về con em mình để cùng thầy cơ có biện
pháp giáo dục hiệu quả nhất. Họ sẵn sàng ủng hộ cơ sở vật chất phục vụ công tác
dạy và học tốt hơn. Họ sẵn sàng cho con học ở trường học hạnh phúc thay vì chạy
theo trường chun. Họ ln nói những điều tốt đẹp về trường với một niềm yêu
mến, mến phục. Điều đó cho ta biết rằng phụ huynh đang hạnh phúc.
Như vậy, lớp học hạnh phúc là một lớp học mà các đối tượng trong lớp từ
giáo viên, học sinh, phụ huynh đều hạnh phúc.
3.2. Tiêu chí xây dựng lớp học hạnh phúc
Theo tơi, để xây dựng một lớp học hạnh phúc cần đảm bảo 3 tiêu chí sau
Tiêu chí 1: Về mơi trường lớp học và phát triển cá nhân
- Học sinh tham gia đầy đủ các hoạt động, giao lưu văn nghệ, TDTT, trò chơi
dân gian trong lớp, trong trường; được học tập và tham gia các hoạt động giáo dục
kĩ năng sống để tăng cường sức khoẻ thể chất và tinh thần của học sinh.
- Phòng học được sắp xếp, bài trí gọn gàng, đạt chuẩn theo quy định, đảm bảo
an tồn, phịng chống tai nạn thương tích.
- Phối hợp với phụ huynh phát huy mọi nguồn lực để tạo dựng khung cảnh sư
phạm lớp học thêm sáng - thoáng - xanh - sạch - đẹp, thân thiện và cởi mở.

- Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên sử dụng các biện pháp quản lý, giáo dục
kỉ luật tích cực. Phát huy hiệu quả vai trị của cơng tác tư vấn học đường tại lớp.
- Tạo cơ hội để mỗi học sinh, mỗi thầy cô giáo đều được phát triển tối đa tiềm
năng của bản thân, không ai bị bỏ lại, không ai bị lãng quên, tất cả đều thay đổi để
phù hợp và tiến bộ hơn so với chính mình.
15


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

Tiêu chí 2: Về dạy và học
- Trong mọi hoạt động giáo dục, hoạt động dạy và học, thầy cô giáo là tấm
gương cho học sinh noi theo.
- Thầy cô thực hiện việc phân công nhiệm vụ cho học sinh một cách công
bằng, hợp lý, phù hợp với điều kiện và khả năng của bản thân.
- Mọi hoạt động liên quan đến kế hoạch của lớp đều được bàn bạc, cởi mở,
lắng nghe, thấu hiểu và đối thoại tích cực.
- Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học của các thầy cô chú trọng tạo
hứng thú, phù hợp, thấu hiểu và chấp nhận sự khác biệt về tâm lí, thể chất, hồn
cảnh của từng em.
- Thầy cơ tạo nhiều cơ hội cho học sinh được phản hồi, sáng tạo và gắn kết,
được chủ động thể hiện quan điểm, ý tưởng, thói quen làm việc nhóm và hợp tác.
- Thầy cô không gây áp lực cho học sinh trong việc quản lý lớp và giảng dạy
kiến thức. Học tập với tinh thần “học – vui; vui – học”
Tiêu chí 3: Về các mối quan hệ trong lớp
- Học sinh và giáo viên biết chia sẻ, động viên, hỗ trợ lẫn nhau trong các
nhiệm vụ được giao của lớp.
- Học sinh kính trọng, lễ phép với thầy cơ, đồn kết với bạn bè, khơng có sự
phân biệt, đối xử kì thị.
- Thầy cơ lắng nghe tích cực, phản hồi mang tính xây dựng trong xử lý tình

huống với cha mẹ học sinh và học sinh.
Và để xây dựng lớp học, trường học hạnh phúc, đúng như Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ từng nhấn mạnh, có ba tiêu chí để xây
dựng nên một trường học hạnh phúc, đó là: u thương, an tồn và tơn trọng;
đồng thời xác định hoạt động nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà
giáo – người lao động là yếu tố quyết định để xây dựng nên một trường học hạnh
phúc. Đây được xem là một hoạt động trọng tâm của ngành Giáo dục từ năm học
2018 – 2019 đến những năm tiếp theo, nhằm giúp cho đội ngũ giáo viên ngày
càng vững mạnh về mọi mặt và sẵn sàng tích cực đồng hành với lộ trình đổi mới
giáo dục của nước nhà.
3.3. Giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc
3.3.1. Quan tâm, chia sẻ
Giáo viên cần giáo dục các em có thói quen biết quan tâm, chia sẻ, động
viên, thăm hỏi lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống. Giáo viên chủ
nhiệm cũng cần phải nắm được ngày sinh của các em trong lớp và thông báo trên
16


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

bảng tin của lớp để lớp tổ chức sinh nhật cho bạn của mình. Q sinh nhật có thể là
những lời chúc mừng hay những lời ca tiếng hát của các bạn trong lớp. Bên cạnh
đó giáo viên chủ nhiệm có thể chuẩn bị một món quà nhỏ có thể là quyển vở, hộp
màu,…để tặng các em trong ngày sinh nhật. Điều này giúp các em thấy được sự
quan tâm của cô giáo và các bạn trong lớp. Từ đó, giúp các em tự tin hơn trong học
tập, rèn luyện cũng như việc tham gia các hoạt động tập thể. Giáo viên là người rất
gần gũi với học trò, vì vậy hãy cố gắng để các em ln cởi mở với thầy cô. Hãy
vừa là bạn vừa là thầy của các em. Giáo viên không cần phải che giấu tình cảm của
mình với các em, nhưng cần tuyệt đối tránh sự ưu ái đặc biệt với một vài em nào
đó. Hãy cố nhìn thấy những ưu điểm ẩn sâu trong mỗi em. Có thể chính các em

cũng khơng biết mình có những ưu điểm đó. Thầy cơ hãy giúp các em nhận ra,
phát triển chúng thêm. Hãy cố gắng sống hết mình với các em. Vui cùng vui, buồn
cùng buồn. Đùa nghịch và dạy dỗ. Hãy kiềm chế khi các em nói dối. Thương u,
cơng bằng, kiên trì và trung thực là khẩu hiệu của mỗi giáo viên.
3.3.1.1. Quan tâm chia sẻ giữa học sinh với học sinh
a) Xây dựng phong trào đơi bạn cùng tiến và các nhóm học tập: Trong lớp
bao giờ cũng có nhiều đối tượng học sinh, ngồi những học sinh có học lực khá,
giỏi cịn có học sinh có học lực trung bình. Sau khi nắm được bắt được năng lực
của mỗi học sinh, tôi xây dựng và phát triển thành phong trào “Đôi bạn cùng tiến”
ở mỗi tổ. Mỗi bạn khá có trách nhiệm kèm cặp một bạn có học lực chưa đạt yêu
cầu và nguyện vọng của tổ, lớp. Những đôi bạn này đặc biệt quan trọng trong giờ
luyện tập, giờ thảo luận…cùng nhau trao đổi về một bài toán, một câu hỏi văn học,
một bài tiếng Anh … dần dần đưa những học sinh lười yếu phải chăm chỉ, tiến bộ
hơn. Như đơi bạn: Khánh Vy – Đức Lộc; Hồi Phương – Cao Thùy; ....

Đôi bạn: Khánh Vy – Đức Lộc

Đôi bạn: Hoài Phương – Cao Thùy.

17


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

Nhóm học tập đang thảo luận
b) Chia sẻ trong cuộc sống
Giáo viên cần giáo dục các em có thói quen biết quan tâm, chia sẻ, động
viên, thăm hỏi lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống. Giáo viên chủ
nhiệm cũng cần phải nắm được ngày sinh của các em trong lớp và thông báo trên
trang zalo của lớp để lớp tổ chức sinh nhật cho bạn của mình. Q sinh nhật có thể

là những lời chúc mừng hay những lời ca tiếng hát của các bạn trong lớp. Bên cạnh
đó giáo viên chủ nhiệm có thể chuẩn bị một món quà nhỏ có thể là dây buộc tóc,
cái mũ lưỡi tra xinh xinh, quyển vở, quyển sách nâng cao,…để tặng các em trong
ngày sinh nhật. Điều này giúp các em thấy được sự quan tâm của cô giáo và các
bạn trong lớp. Từ đó, giúp các em tự tin hơn trong học tập, rèn luyện cũng như
việc tham gia các hoạt động tập thể.

Tặng quà sinh nhật cho các bạn theo tháng
18


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

3.3.1.2. Quan tâm chia sẻ giữa giáo viên chủ nhiệm với học sinh
Giáo viên là người rất gần gũi với học trị, vì vậy hãy cố gắng để các em
luôn cởi mở với thầy cô. Hãy vừa là bạn vừa là thầy của các em. Giáo viên không
cần phải che giấu tình cảm của mình với các em, nhưng cần tuyệt đối tránh sự ưu
ái đặc biệt với một vài em nào đó. Hãy cố nhìn thấy những ưu điểm ẩn sâu trong
mỗi em. Có thể chính các em cũng khơng biết mình có những ưu điểm đó. Thầy cô
hãy giúp các em nhận ra, phát triển chúng thêm. Hãy cố gắng sống hết mình với
các em. Vui cùng vui, buồn cùng buồn. Đùa nghịch và dạy dỗ. Hãy kiềm chế khi
các em nói dối. Thương u, cơng bằng, kiên trì và trung thực là khẩu hiệu của mỗi
giáo viên.

Tặng quà cho HS khó khăn

Chia vui với chiến thắng của học sinh

3.3.1.3. Kết nối lắng nghe ý kiến của phụ huynh
Nhà trường là mơi trường giáo dục tồn diện, là nơi thực hiện chức năng giáo

dục chuyên nghiệp và có vai trị định hướng, tạo ra sự thống nhất tác động đến học
sinh. Nhà trường, giáo viên, gia đình và các đồn thể là những lực lượng giáo dục
thơng qua đầu mối liên kết là giáo viên chủ nhiệm.
Giáo viên chủ nhiệm là người đại diện cho các lực lượng giáo dục trong nhà
trường nên cần nắm được những chủ trương, kế hoạch hoạt động và những thành
tích đạt được của nhà trường trong từng năm học, trong từng thời kì. Thơng qua
các cuộc họp phụ huynh giáo viên chủ nhiệm cần truyền đạt những vấn đề này cho
cha mẹ học sinh biết và giáo viên chủ nhiệm kịp thời giải thích những thắc mắc
của phụ huynh.
Giáo viên chủ nhiệm thu nhận những ý kiến, tâm tư nguyện vọng của phụ
huynh rồi phản ánh lại cho nhà trường qua đó gắn kết được trách nhiệm giữa nhà
trường và gia đình trong việc giáo dục học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm cần có mối quan hệ gần gũi với phụ huynh học sinh. Nắm
rõ địa chỉ liên lạc với gia đình của từng học sinh trong lớp. Khi cần thiết Giáo viên
chủ nhiệm mạnh dạn trao đổi, thông báo với phụ huynh những kết quả học tập và
19


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

rèn luyện của học sinh. Ngược lại phụ huynh cũng cần thông báo cho giáo viên chủ
nhiệm biết được những sự việc bất thường xãy ra của học sinh như ốm đau hay
một lý do khác. Qua đó giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ được học sinh và phụ huynh
tin tưởng vào giáo viên chủ nhiệm hơn trong việc giáo dục con em mình.
Giáo viên chủ nhiệm thơng qua cha mẹ học sinh để nắm được những tâm tư
nguyện vọng của học sinh. Có những vấn đề mà trên lớp học sinh khơng dám nói
với giáo viên chủ nhiệm hoặc giáo viên bộ mơn nhưng các em có thể trao đổi trực
tiếp với cha mẹ của mình, qua đó giáo viên chủ nhiệm tiếp thu có chọn lọc và
chuyển tiếp nguyện vọng của học sinh đến với giáo viên bộ mơn, với nhà trường
nhằm có giải pháp hợp lý...Mặt khác giáo viên chủ nhiệm của thông qua giáo viên

bộ mơn để nắm được tình hình học sinh lớp mình như thái độ học tập, ý thức tổ
chức kỷ luật, học lực của từng học sinh...từ đó giáo viên chủ nhiệm có sự nhìn
nhận và đánh giá khách quan về chất lượng giáo dục của từng học sinh và có biện
pháp giáo dục phù hợp.
Giáo viên chủ nhiệm cần phát huy vai trò của Ban đại diện cha mẹ học sinh
của lớp trong việc vận động, tạo ra sự đồng thuận cao với các kế hoạch hoạt động
của lớp và của nhà trường.

GVCN thăm hỏi và lắng nghe ý kiến của phụ huynh
3.3.1.4. Tạo điều kiện để phụ huynh lắng nghe tâm tư và nguyện vọng của học sinh
Bên cạnh công việc giảng dạy, tôn trọng và quan tâm đến học sinh ở trường
thì mơi trường gia đình cần được chú trọng vì gia đình chính là “tổ ấm”. Xây dựng
mơi trường thân thiện ngay trong gia đình, trong đó mọi thành viên trong gia đình
u thương tơn trọng lẫn nhau, cha mẹ gương mẫu trong mọi hoạt động, hành vi,
ngôn ngữ ứng xử, biết lắng nghe nguyện vọng của con cái, sống hồ đồng, tích cực
tham gia vào việc thực hiện biện pháp thi đua mà nhà trường tiến hành, phù hợp
với từng hoàn cảnh riêng của từng gia đình. Phụ huynh cần quan tâm đến việc
chăm sóc, giáo dục con cái, có ý thức phối hợp chặt chẽ với nhà trường để cùng
nhau làm tốt công tác chăm sóc, ni dưỡng, giáo dục học sinh.
Đồng thời, thơng qua các hoạt động trải nghiệm và hoạt động ngoài giờ lên
20


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

lớp, tôi thường để các em biết nỗi vất vả của cha mẹ mình: hằng ngày khi các em
đang ngồi trong lớp học mát mẻ, ấm cúng thì chính lúc này cha mẹ các em còn
phải dầm mưa giãi nắng ở ngồi đồng, khổ cực để kiếm tiền ni các em ăn học.
Chình vì vậy mà các em phải biết yêu quý và biết ơn cha mẹ. Để tỏ lòng biết ơn
cha mẹ các em phải cố gắng học thật tốt, thật ngoan để cha mẹ được vui. Có học

tập tốt lớn lên các em mới trở thành những cơng dân tốt của gia đình và xã hội,
chúng ta sẽ phụng dưỡng cha mẹ lúc về già.
Giáo viên chủ nhiệm phải là cầu nối giữa phụ huynh và học sinh. Chẳng hạn
như, thay vì tổ chức cuộc họp phụ huynh như thường lệ là thông báo kết quả học
tập và các khoản đóng góp, thì tơi đã tham khảo ý kiến của Ban giám hiệu và mạnh
dạn thay đổi hình thức tổ chức như sau: ngồi việc thơng báo trên, tôi cho các con
chuẩn bị những lá thư gửi đến cha mẹ kể về những tình cảm cũng như những áp
lực hay khó khăn mà các con gặp phải. Để từ đó, cha mẹ và các con càng hiểu
thêm về nhau và cùng nhau chia sẻ.

Hội nghị phụ huynh năm học 2020-2021
3.3.2. Xây dựng văn hóa ứng xử
3.3.2.1. Sử dụng lời nói, ánh mắt và cử chỉ văn hóa, hạnh phúc: Lời nói là phương
tiện giao tiếp quan trọng nhất của người thầy. Bởi vậy, người giáo viên cần phải sử
dụng lời nói sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Khi giao tiếp với học sinh, giáo viên
cần sử dụng ngôn ngữ sao cho các em dễ hiểu nhất, giàu hình ảnh và đạt giá trị
biểu cảm cao. Ngồi giá trị nội dung của ngơn ngữ, giáo viên cịn phải diễn đạt nó
bằng âm điệu phù hợp. Chẳng hạn: Khi giáo viên bước vào lớp, học sinh sẽ đứng
dậy chào, câu nói để các em ngồi vào vị trí có thể là “Ngồi xuống!”, cũng có thể là
“Tất cả ngồi xuống” hoặc là “Thầy, cô mời các em ngồi xuống” nhưng cách nói
đầy đủ là “Thầy chào các em, mời các em ngồi xuống. Chúc các em có tiết học
hiệu quả và bổ ích!”. Câu nói ấy cùng với làn môi nở nụ cười hiền hậu và ánh mắt
thân thiện lướt qua toàn lớp học sẽ tạo ra những xúc cảm tâm lý, giúp các em thoải
mái và tự tin để bắt đầu tiết học.Thay đổi cách cư xử của giáo viên với học sinh,
của học sinh với học sinh. Cùng thống nhất với nhau và luôn nhắc nhở nhau câu
21


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

khẩu hiệu “bạn làm vậy hoặc nói vậy là khơng hạnh phúc rồi” mỗi khi một ai đó có
những hành động, lời nói, cách ứng xử khơng chuẩn mực.

Sinh hoạt lớp với chủ đề: “Văn hóa ứng xử trong lớp học”
3.3.2.2. Khuyến khich, động viên bằng khen ngợi: Khen ngợi là việc làm không
thể thiếu trong giáo dục, đặc biệt là đối với học sinh. Khi học sinh làm được việc tốt
thì phải khen ngợi ngay để khích lệ, động viên. Một lời khen có hiệu quả giáo dục
gấp nhiều lần so với những lời chỉ trích, chê bai. Đặc biệt với học sinh cá biệt thì lời
động viên, khen ngợi như là liều thuốc tinh thần giúp các em thay đổi hành vi theo
hướng tích cực. Khen ngợi kịp thời không những làm thay đổi hành vi của học sinh
theo hướng tích cực mà cịn là động cơ thúc đẩy quá trình học tập của các em. Trong
học tập, sự cần cù có phần bù đắp cho sự thiếu thông minh. Nếu khen ngợi, động
viên kịp thời sẽ giúp học sinh ham thích và dẫn tới chăm chỉ trong học tập. Nếu phải
cân nhắc giữa hai điểm số khi cho điểm học sinh thì bạn hãy chọn điểm cao hơn.
Hãy chắp cho đứa trẻ đôi cánh, hãy tin ở các em, cho các em hy vọng.

Tuyên dương, khen ngợi học sinh làm việc tốt trong tuần, trong tháng
22


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

3.3.2.3. Tạo tiếng cười trong mỗi tiết học: “Tiếng cười là liều thuốc bổ”. Tiếng
cười trong dạy học - giáo dục sẽ làm tan đi khơng khí căng thẳng của tiết học.
Khơng những thế, tiếng cười cịn tạo ra sự hưng phấn để kích thích suy nghĩ.
Những người thơng minh thường có tính hài hước, chính sự hài hước lại tác động
vào não để kích thích tư duy. Vì vậy, trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần vận
dụng tính hài hước để thu hút sự chú ý của học sinh, làm tăng tính hấp dẫn của vấn
đề cần truyền đạt, giúp quá trình hình thành kiến thức diễn ra tự nhiên và nhẹ
nhàng, đem lại kết quả cao. Bên cạnh đó, khơng khí lớp học trở nên thân thiện và

hạnh phúc hơn, có hứng thú để bắt đầu cho những tiết học khác.

3.3.3. Trải nghiệm để học tập
Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục, tham gia hoạt động các em có
cơ hội huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng của các môn học và lĩnh vực giáo
dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống gia đình, nhà trường, xã hội, cơ
hội khám phá bản thân và thế giới xung quanh, phát triển đời sống tâm hồn phong
phú, biết rung cảm trước cái đẹp của thiên nhiên và tình người, có quan niệm sống
và ứng xử nhân văn, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quê hương đất nước,
ý thức về cội nguồn và bản sắc của dân tộc để góp phần giữ gìn, phát triển các giá
trị tốt đẹp của con người Việt Nam. Hoạt động trải nghiệm giúp học sinh được trải
nghiệm, thể nghiệm, chiêm nghiệm, được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, được đánh
giá và lựa chọn ý tưởng hoạt động, được thể hiện, tự khẳng định bản thân, được tự
đánh giá và đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và của bạn
bè,… Từ đó, hình thành và phát triển cho các em những giá trị sống và các năng
lực cần thiết.
3.3.3.1. Trải nghiệm thông qua tham gia các câu lạc bộ
Hoạt động Câu lạc bộ: là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những nhóm
học sinh cùng sở thích, nhu cầu, năng khiếu,… dưới sự định hướng của những nhà
giáo dục nhằm tạo mơi trường giao lưu thân thiện, tích cực giữa các học sinh với
nhau và giữa học sinh với thầy, cô giáo, với những người lớn khác. Hoạt động của
Câu lạc bộ tạo cơ hội để học sinh được chia sẻ những kiến thức, hiểu biết của mình
về các lĩnh vực mà các em quan tâm, qua đó phát triển các kĩ năng của học sinh
23


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, kĩ năng trình bày suy
nghĩ, ý tưởng, kĩ năng viết bài, kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm, kĩ năng ra quyết

định và giải quyết vấn đề

Học sinh tham gia các CLB trong trường
3.3.3.2. Trải nghiệm thông qua các hoạt động thiện nguyện
Tổ chức cho các em các hoạt động trải nghiệm như: gói bánh chưng xuân
yêu thương, tổ chức cho các em tự nguyện quyên góp đồ dùng học tập, quần áo cũ,
sách cũ tặng cho các em lớp dưới, cho các em vùng khó khăn, vùng bị lũ lụt,
quyên góp ủng hộ cho các bạn có hồn cảnh khó khăn trong lớp, trong trường.
24


Xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Diễn Châu 3

Học sinh tham gia gói bánh chưng xuân yên thương và ủng hộ đồng bào
bị bão lụt
3.3.3.3. Trải nghiệm thông qua các hoạt động tập thể: các em học sinh rất thích
tham gia các trị chơi và hoạt động tập thể. Chính vì vậy việc tổ chức cho các em
tham gia vào các trò chơi và hoạt động tập thể là một việc làm hết sức cần thiết.
Các trò chơi và hoạt động tập thể như: Tài trí học đường, Rung chuông vàng,
Olympia. Các hoạt động thể dục thể thao như: Đá cầu, bóng đá, bóng chuyền, cầu
lơng,…. Tham gia trò chơi và các hoạt động giúp các em rèn luyện thể chất, sự
khéo léo, trở nên nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết...
Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học
tập và sống đẹp, hồn nhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh còn tạo ra nhiều
đức tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và tâm hồn
các em theo chiều hướng tốt hơn.

25