(LUẬN văn THẠC sĩ) quan niệm của hồ chí minh về sức khoẻ với việc xây dựng con người mới ở nước ta hiện nay

D A I H O C Q I I O C ( H A HA N O I

TRUÒNG DAI HOC KHOA HOC XÀ HÒI VA NHÀN VÀN
V

CAD THI SINH

QUAN NIÉM CÙA HO CHJ MINH VE Sl/C KHOE vAl VIÈC
XAY DÙNG CON NGirịi mófi a Ni/ófc TA HIÈN NAY

Chun ngành: ( l l l ì NCillÌA \ A l l ị l KIIOA f i o r
Ma so:

5.01.03

LUÀN VÀN THAC SY KHOA HOC TRIET HOC

Ngì hng don khoa hoc: T.S H O A N G M I N H D Ò
OAi HOC •'.A'.''.

•;»'*. ( Ì A NO»

HA NOI-2002

TIEU LUAN MOI download :


LỊI CAM DOAN

^èi
riettg

rritt eattt

itoan

ftatf

là

e€Ì9uj hình

tufttieft

eu'n

euft

fSi tlu'ói $u Itu'ó'tìij
lien,

lai

liitit

kltiieh

ijịe ^aai

lieti aeu

qumtp

ÌJCÌÌ'

r « Iroatj

Ittait

i)ati là Irtauj

kJtoa lu^e; aie lai lien Iham

lltaf*^ iTàttt
khno

eó

luto

ttytiffn

rà rà#iy.

JJà Noi, ngày 25 thiUig 01 lUìm

2002

TAC:(;iA IJIAN VAN

'^ao IT/H ///y///

TIEU LUAN MOI download :


MUC LUC
Trang

MỊDAU

6

NOI DUNG

9

ChufTfìg

9

I : QUAN NIÉM VE SÙC KH CUA HO CHI MINH

1.1. Quali nielli ve nói dung va vai trị sire kli cùa Ho Chi Minh
1.1.1. Qiian nióm ve bau cliA'l sue klioc cùa Ilo Chi Miiili
1.1.2. Quali nieni ve noi dung sue klioc cùa I lo Chi Minti
1.1.3. Quan niCui ve vai trò sue klioc cùa Ilo Chi' Minh
1.2. Quan nielli ve rèii luyéii sue kliué cùa Ho Chi Minh
1.2.1. Rcn luyCn ban lình
1.2.2. Song Irong sacli, lành nianh
1.2.3. Tàng ciròfng lao elong, lo cliuc lao dong hap ly, cai ihicn dòi song
vAt cbA'l

1.2.4. Rèn luyen than ihe, luycn lap the due thè timo
1.2..*). Phịng bónb, cbua bCnh
1.2.6. XAy dirng va bao ve niòi tnròng saeh dcp
Chumtg

2: XAY DUNG CON NGÓI MCn 0 Nl/tìrc TA THEO QUAN NIÉM VE SÙt! KHOÈ CUA HO CHJ MINH

2.1. Nai.^ eao siVc khoc - Mot yèn eau Ironj» vice xa> dung
n|;uòi mai (V nuóe la hiOn nay
2.1.1. Con nguCyi niói a ViCl Nani hiCn nay
2.1.2. Sue khoè cùa con ngu'òi Vici Nain hien nay
2.2. IVIot so giììi pliap nànp cao sire klioé pop pln \ a y diinp
npiriri nicJi a niróe (a liién nay Iheo (pian niéni ve siie khoe
Ho Chi Minh
2.2.1. NAng cao nliAn Ihue ve sue khoc elio nioi rigu'òi va xà bòi
2.2.2. Phal Irién kinh lo'nliÀni lao la dicu kicn ve vAl eliA't, nlifriig
dò de dÀu lir elio giao due sire khoc, nAng eao sire khoé
2.2.3. XAy dtrng va bao ve moi tnràng (tir nhicn va xà boi)

e(»n

con
eiia

tic-n

9
9
I I
17

20
20
22
2ll
27
M
}^
3S

3S
3S
43
16

46
4X
.'^O

2.2.4. DA'y nianli pliong trào the* due thè Ihao

f\^

2.2.!). Phal trién y \6, dae biòt là y le dir phòng

.^6

KÈT HJAN

^>^>

DANI! MUC TÀI Llt-U TllAM KIIAO

63

PIIANPIIULUC

67

TIEU LUAN MOI download :


NHllNGCHC VIÈT TAT

CNTB

Chù nghTa tir bàn

CNXH

Chù nghìa xà lioi

XHCN

Xà boi dui nghla

CNH

Cóng nghiep boa

HDH

Hien dai boa

TDTT

The due the thao

TIEU LUAN MOI download :


M() DAll

1. Tình cap thiéì cùa de (ài
Si're khoc là von (|My nb ena con ngi va cna tồii xH boi. Sue klmr ('M;I
nbAn dAn co vai Irò lo laii Irong xà liói hien dai, Irong su nghiep hào ve v;i xAy
dirng Tó qc. Sue khoc e*.» niịi liCr» liC ture liCp dCn eliiCn hroc pbiit tiiOn con
ngirịi lồn dien ò niri'rc la. Vi vAy. nghiC-n ci'ru quan nieni ve sue khoc cùa Ilo
Cbf Minh là vA'n de co y nglna c*\ ve mal ly luAn va Ibue tión trong (|M;Ì iiình
xAy dirng va dào tao con ngirịi mai.
Thirc Irang sire khoé cùa

CCMI

nguòi Viet Nam hien nay va yèn e;1u cùa

thirc lièn Irong cóng cc dói mói dal niróc dịi bịi pbài nbùng con ngirịi
phal trién cao ve trf tue, cuòng iràng ve the cbA't. phong pini ve linb llifin. trong
sàng ve dao dire. Vi vAy, vice nghicMi ei'ru ''Quan iuém ve sia khde dui Ho Chi
Minh vài vice .y (h/ng con iii^ifịi mói so de giài quyet vAn dò Iren.

Ho Chf Minh là mot nhà vati boa lòn cùa Vici Nani va the giói. Di sAu
ngbicn citu quan niein ve sire khoc cùa Nguòi, chùiig ini by vong làiii rò luta,
bd sung Ibem vào su biéu bici ve lu tirịng cùa Ngi.
Là mól càn bó giàng day ị 'Irng Cao dàiig su |)ham 1 he diìL Truiig
uang I, vói de lai này, cbùng lịi mong gịp pbAn thiel lliire, dù là ubò he \ào
nbièm vu cbi'nb tri cùa nhà Iriròng: dào lao va bòi duòiig càc thày giào. co giào
tuofng lai giàng day giào due thè eliAl ò càc Irng phd tlióng.
2. Thih hìiih ngliién ci'rii de (ài
Tir Irirịc dc'n nay, dae bici là tir thịi kì dàt nirịe dịi mói, n^Jiièn niu lir
lirịng Ilo Chi Minh là mot vA'n de lini bùi sir (|uan lAm éa khóug ft eàe nhà
chinh tri, càc nhà vàn boa, càc nhà khoa hoc liong va ngồi ne.

TIEU LUAN MOI download :


O niróc ta, càc cịng Irình cùa càc làc già nghièn eùu quan niém vC sue
khoé cùa Ho Chi M i n h dà duoc de cAp dcn ị nhfìng noi dung sau:
- Quan diém ve ve sinb phòng bcnb.
- Quan diém ve the due the ibao
- Quan diem ve nep song lành manb, boa nliAp vói con ngi va l u nhicMi
- Quan diém ve y le.
Trong càc bài vici, càc cịng Irình cùa càc tàc già nghien éu quan niem
ve sue khoc cùa Ho Chf Minh dà co nhuiig dịiig g(')p vào vice làni s;'mg lo lu'
túng cùa Ngi. Song, cbua co cịng irình nào nghien éu "'Qmnì nicnì ve sire
khoc dia Ho Chi Minh vói vice xày dung con nt^u'ịi fìióri ó' nnó'( la hien nav^^
Dị cung là vA'n de ma chùng lòi lAm buyel va dal ra nghien éu ị luAn
vàn này.
3. M u c dieh, nhiém vu va pbani vi ngbién cnu cùa luan vaii
- Muc dfch nghien ciru cùa luAn vàn:
Trén co so ^;uan niem ve sire khoè cùa Ho Chi M i n h , ibire irang sù<' khoè

con nguòi V i c i Nam, cbùng lòi dua ra nbùng giài ph;ip nhàm iiàng cai» sue
kh trong viec xAy dirng con ngi mói ó luróc ta hien nay.
- Nhiem vu nghien ciru cùa luan vàn:
Mài là: Làm rị quan niem ve nói dung va vai trò sue khoè. pliuong pliàp
rcn luycn sire khoè cùa Ho Chi M i n h .
Ha là: Làm rò thirc Irang sue khoè cùa CCMI nguòi V i c i Nam va yéu cÀu
cùa vice xAy dung con ngi mói.
Ra là: De xuA'l mot so giài pbàp n;1ng eao sue klK^c con nguòi V i c i Nam
nhàm dàp ùng yCu cÀu C N I I . U D I I d ne Iheo quan diém ve siie khoé eua
Ho Chi M i n h ,
- Pham vi nghien eùu cùa luan vàn:

TIEU LUAN MOI download :


LuAn vàn nghien euu (pian niem ve sue khoé cùa Ilo Chi' Minh ehù yèn
qua càc vàn bàn cùa Nguòi duoc lAp bop trong Ho Chi Minh loàn lAp ( 12 lap)
LuAn vàn bàn dcn nbùng yèu cAu cùa vice xày dung con ngi mói à
Viel Nam (chù u ve u cfìu siìrc kh) Irong thịi ky dịi mói dal nuóe.
4. C a s o ly luan va plurtnig pbàp nghièii ei'rn
- Luan vàn dira Iren co so ly luan, phuong pbàp luan cùa Chù ngliTa Miìe
- Lenin, tu lng Ho Chf Minh va quan diém cùa Dàng còng san Vièi Nam,
nhàl là càc quan diém ve sue khoè con ngi va xAy LuAn vàn cung su dung kcì qua iighieMi éu cùa càc cịng tiình dà còng ho lieti
quan dén de lai luAn vàn.
- Pbirong pbàp nghien cuu ehhib cùa luAii vàn là plurofng pbàp két liop
phAn licb vói long bop, kèì bop logfc vói l i d i su. plurong pliàp ibị'ng ké.
5. Dóng góp eiia luan vàn
- LuAn vàn góp phàn làm sàng lo quan niem ve sue kh, vai liị

siìe

kh, plurong pbàp rèn luycn sue khoc cùa Ho Chi M i n h .
- Dua ra mot so giài pbàp nAng cao sue kh de gịp phàn xAy dung et)n
ngirịi mói ị ne la.
6. \^ nghìa ly luan va tiare tién cùa luAn vaii
- Góp phàn vào vice nghien éu l u lng Ho Chf Nbnb ve con ngirịi, vị
sue kh gàn vói vice xày dung con ngi mói.
- Luan vàn thè dùng làm lai lièu tliam kbào trong nghien eùu va giàng
day ve con nguòi, ve plurong jiliàp rèn luycn sue kh ó càc ting l);n hoc va
cao dang, dae bici là càc Iruòng Ihc due thè thao va Iruòng y.
7. Ket eau eiia hiàii vàn
Ngồi plifin mị dÀu, k biAii, daiih muc tài lieu Iham kliào v;i phu lue.
luAn vàn dc kèì eau làm 2 clnrong, 4 lièi

TIEU LUAN MOI download :


NOI DllNC;

Chuong I

QUAN NIÉM VE SUfC KHOE CUA HO CHI MINH

1.1, Qiian niem ve nói dung va vai trị sire khóe cùa Ilo ( hi Minh
1,1,1. Quan niem ve hdn chiù site khóe cita Ilo Chi Minh
Truóc kbi di sAu xeni xcl quan nièm ve sue khoc cùa Ho Chf Minh,
cbùng lòi xin duoc diém qua mot vài cpian niem ve sue klinc \\ nhién ben (punì
tói quan nièm sue kbịe cùa Ngirói.
Triróc kia, óng clia la thng tpian nièm ve sue kliịe r giàn di, moc

niac, dà de cAp dèn sue khóe thè lue cùa con ngi. Cliàng Iian nhu "siie dìii
vai r6ng*\ " tuoi mi bay bè gay sùng IrAu", 'ìrịng elio ehàn cung dà ménV\
"klióng ó'm khóng dau làm giàu niAy elióc" ...
Nhà danli y cùa Vici Nam the ky XVIII - Hai Ibuong Làn ()n^ Le llùu
Trac dà quan niem ve sue kbòe nhu sau: "Thè chat va linb thàn ln lii
kliang kicn ma lAn hng bèi tuoi tho, ngồi tram tuoi mói thè clièr' |6U
52J. Tu luóng này cùa Hai Thuong Làn Oiig dà the hien e;'eli xeni xét sue
kbòe cùa con nguòi trong mói quan he buu c(t giùa thè cbài va linb lliàn.
Theo quan diém cùa chù nghìa Màc-Lcnin, con ngiiịi là mot ihuc thè lu
nhién - xà boi, là su kèì bop bài hoà giùa cài sinh vai va cài x^ boi. Do dị. càc
nhà sàng lAp ra chù nghìa Màc-Lènin ln quan lAm i.\(:n vAn de con ngi,
mong mn xAy dung mol xà boi lòi dep ma ò dò con ngi (bKve gi.'ii pht'tng
lồn dien va liièl de, con ngi diéu kièn de pliàl trién ề ve mal thè chat va
linb lliAii.
Trong làc phAm Tu hdn, Càc Màe dà phàn Ifeli: su hịc lịt cùa <"N IH dịi
vói sue lao dịng cùa ngi cịng nlian làm Ih khóng ehi bang càdì tàng

TIEU LUAN MOI download :


10

cng dị lao dóng ma con kéo dai ngày lao dóng. V i muc di'cb tao ra iigày
càng nbiéu già tri Ihang óu, loi nluiAn, nhà tu bàn vài kièt eà Ihé lue va trf lue
cùa nguòi còng nhAn. Càc Màe vièì: ' T u bàn khóng bao giị quan lAm dèn sue
kbòe va luòi Ilio cùa nguòi còng nhAn, nèu xà bịi khóng cng bàcb nị pbài
quan l A m " [39- 394].
À n g ghen trong tàc phAm Chóng Day - rinh dà pliAn ti'cb ành birịng lièu
ciré cùa su phAn còng lao dòng trong xà bòi tu bàn do che dị so lu tu nbàn tu
bàn chù nghìa sinh ra dà dàn tói su pliàt trién pliièii dien ve thè eli va linh

thàn cùa con ngi: "Ngay su pban cóng lao dịng lón làn Ibu nbàt, lire là su
làch ròi giùa Ihànb ibj va nòng lliòn, dà dAy dAn cu nịiig tlión bang mày ngbìn
nàm vào vịng ngu tói, con nbùng ngi ó tbànli Ibi ibi mịi ngi dèu hi nị
djcb bịi cài ngbé thù cịng ề ibé cùa minh. Nò dà tlui lièu cài co so pbàt
Irién tri lue cùa dAn cu ó nóng thón, va ccif so pluìl tiién thè Ine eiia dan cu
thànhlhr[38-403].
Lenin cùng dà pbè phàn su phAn còng lao dòng l u bàn chù nghìa dà làm
cho con ngi bi nbị he, hi Ihồi hồ. Ngi ehi ra ràng xà boi cong san ehù
nghìa ma giai doan IhA'p cùa nị là C N X H se lao diéu kièn de luìiig cao sue
khoé cho ngiròi lao dòng. Lenin dà coi sue khoè cùa ngi càn bị va cóng
nbàn Xị viét là tài san cùa nhà ne va xà bịi mói.
K é thùa nbùng tu lng Irun tbịng cùa dAn toc la ve sue khoè va pbài
trién càc quan diém co bàn cùa chù nghìa Màe - Lenin ve con ngi, Ho Chi
M i n h dà dua ra quan nièm ve sue khoè rAÌ giàn di va de biéu nliung lai cbua
dung cà mot nói dung rịng lón, nèu bài duoc bàn cli cịl lịi cùa vAn de.
Trong bài Site kh va the due, vici sau ngày Càcb mang lliàng Tàm tbànb
cóng (27/3/1947), Ho Chi M i n h dà dua ra mot quan nièm eó linb ebuAn mire
ve bàn chA'l sue kh: "Ngày nào cùng lAp^kbi biiyet Imi tbóng, linh llifìn day
dù, nhu vAy là sue khoè'' [43- 212J.

TIEU LUAN MOI download :


Sue khoé trong quan nièm cùa Ho Chi Minh là bao gòni su lành manh cà
ve the chat lAn linb thàn. Quan nièm này eó tinh khài quàt cao va rat hàm
xùc.Theo Giào su Dị Ngun Plurong - Bó irng Bó Y le, nói dung quan
niem ve sù'c khoè cùa Ho Chi Minh bồn lồn tbịng nbàt vói dinli nghìa ve
sue khoè cùa tó cliùc Y tè lliè giói (World heallb oigani/alion - W H O ) trong
Tuyén ngón Alma Ata nàm 1978: "Sue kh khóng ehi là kliịiig bcnb tal. ma
con là trang ibài thồi mài ve lAm bón, ve thè xàe, ve xà b ò i " [61 - 32].

N h u vAy, Ho Chi M i n h dà dua ra mot quan nièm day dù ve bàn chat cùa
sire khoé. Quan nièm dò pini bop va gÀn gOi vói quan nièm ve sue khoè cùa xà
boi duong dai. Su so sànb ve phuctng dien l i d i su' elio pliép ebùng ta dàiih già
quan niem ve sire kh cùa Ngi mot ềcli kliàch quan, dùng dàn.
Co the nói, quan nièm ve sue khoè cùa Bàc ngày nay vfui g i ù nguyèn già
trj, khóng chi rièng cho Vièt Nam ma cho ề cóng dịng nhAn Ioai.
Sue khoè bao goni cà thè chA't va linb thàn, vói nói hàm ày va kbi cbùng
ta xàe dinb con ngi là ngn lire pbàt trién Ibi cung thè nói duoe ràng:
*'Sùe kh là ngii lue phàl Irién". Ihrn Ihe nùa, dal Irong su so sànb vói ềe
ngn lue khàc nhu: tài nguyèn lliièn iibièn, khoa hoc-còng nghè, von... ihì
con ngi lai chnih là u lo nói sinh, là nguón lue quan Irong va cpiycl diiih
nbàt.
LI,2,

Quan niem ve nói dung site khoé cita Ilo Chi

Minh

Quan nièm v6 nói dung sue khoè cùa Ho Chi' Minh lìifiu- he), thó'ng nlìàt giira hai yen lo: ihcelià't

va tifili llian. Diéu này thè hien trong

quan nièm ve bàn cliA'l sue khoè cùa Nguòi ma chùng ini dà phàn Ifeh ò muc
( l . l . l . ) Theo Ho Chf M i n h , mól iiguói khoè manh khóng chi d^ lliAn thè
eirịng Iràng ma linb ibAn pbài thồi mài, lành manh. Nguoe lai, linb thàn eó
lành mnnh ibi co thè mói khoè khofui. Co thè khoc manh là dièii kicn de con
nguòiphàl trién ve tri lue. XuAl phàl tir quan nièm ve sue khoè nliir ticn, lr(Mig
Thifgiti

Hai Ughi Quan y lliàng 3/1948. Ho Chi Minh dà càn dàn: nguòi thày

TIEU LUAN MOI download :


12

thc chàng nbùng nbièm vu éu chùa bèiih lAI ma enii pbài iiAng dị linb
tbttn nbùng ngi óm yeu. Quan diém này cùa I l o Chù Tich ve sue kh liồn
tồn nbàt quan vói quan nièm ve sue kh ncn trèn cùa Ngi. Co Thù tng
Pham Vàn Dóng cùng cho ràng: sue khoè cùa con nguòi bao goni thè chat,
lliÀn kinh va linh IhÀii: 'Thài là C(ÌII ngi kh manh, con ngi bióu ln san
sàng. San sàng nghìa là lue nào cùng sung sue, co ibé tòt, thàn kinh tòt. linb
thàn tòt. Sue khoè là nhu vAy. Chùng ta phài Iiiéu sue khoè day là sue khoè
cùa co thè, sue khoè cùa linb lbÀn''|63-l851.
Hai là, sue khoè gàn lièn vói cc song lao dóng, gàn vai mot nep song de|x
Tir xira, ịng cha ta cAu: " À n duoc. ngù duoc là l i è n ' \ coi dAy l:i mot
lièu chuAn cùa sue khoè con ngi. Dói vói Chù ticli Ho Chi M i n h , iiuan niem
ve sue kh cùa con ngi khóng chi dùng lai ó: àii, ngù, sinb boat ma con
gàn vói boat dóng. Sire kh - lao dịng - làm vièe là nhung yèu lo lluun sau
vào cuòc song bang ngày cùa Ngi:
"Àn khoc, njL^it ngon, làm vice khoc
Triin nìà nlnr thckcm gì lien "

145-5^]

Trong tu tng cùa Ho Chi M i n h , sue kh gàn vói niịl nèp song dep,
Ihanh dam, u lao dịng, boa nliap vói con ngi va tu nbièn, hng lói boat
dịng Ihuc lièn lao dóng san xuA't. V i vAy, quan nièm cùa Nguxri ve sue khoè
con bao góm càc yéu lo: sinh boat vAl chA'l vùa va dù - ' ì u cung Ibanli d a m " ;

trang thài linb thàn thanb Ihàn, sàng suoi - "tiiili IbÀn sàng"; huóng tói lao
dòng bùu icb - " l o su ihung dung" de hng su song làu dai - "nbat ngul
Irng". Theo Ticn sì Le Quy D:: " C O le kliịng eó mól quan nièm nào trae
vici h(tn quan nièm lièn cùa Ho Chi Minh ve sue kboi'^ trong (bè gi(Vi nhiui
sinb..." |3-83|. " T u cung thanb dam, linb thàn sàng", dAy khóng ehi là mot
phong càch song "lào ihuc", mot nèp song dcp cùa rièng Ho Chi M i n h ma con
là mol ti iè't ly song dal ra cho moi nguòi trong (bòi dai ngày iiiiy.

TIEU LUAN MOI download :


13

Da là, sue khoè cà nhAn gàn lièn vói sue kh cóng dóng - Quan diém
sue kh lồn dAn, sue kh cịng dóng.
Ho Chi M i n h cho ràng con ngi là góc cùa moi cóng vice. V i vAy. suol
cà cuòc dòi, Ho Chi M i n h phAn dàu cho muc tiéu giài phịng dan toc, giài
phóng xà bòi va di dèn giài phòng trièt de con ngi. Su nghiep ềeli mang
giài phóng dAn toc cùa Ho Chi Minh khóng nàm ngồi mól muc dfch cao ề là
giành lai quyén song, quyén tu do, hanh phùc elio nliAn dAn. Sinb thịi. Bàc e('>
mot bồi bào lón là làm sao elio d ne diroc dịc lAp, iiliAn clan diroc Ani no,
ai cung co cam àn, ào mac, ai cùng duoc hoc bànli. Ngi dae bici quan lAm
dén vi de sire khoè cùa toàn thè dAn toc.
Nbùng nàm dÀu Ibc ky X X , Ngi dau xót trc cànb nliAn dan la bi Ihue
dàn Pbàp doa day, bóc lịt làn khóe cà ve mal linh lliàn va Ihé xàe. Trong làc
phAm nói lièng Iian ón che dị (hitc dàn Phitp, vièt nàm 1925. Nguyèn A i
Quóc - Ho Chi M i n h dà lo cào che dò llurc dAn Phàp nói rièng, che dị ihue
dAn nói chung **dÀu dịc linb ihAn va thè xàe" nbàn dAn tlic dia bang "ruou
con va lliuóc phièn" nhàm miie dfch huy lioai sue kh cùa nói gióng ềe tiàn
toc bàn xù, nói gióng Vièt Nam.

T u nbùng ngày dàu sau Càch mang tbàng l à m . I l o Chi M i n h dà lièi sue
quan lAm déìi sue khoè cùa mói ngi dAn, sire kh cùa lồn thè dan lóc.
Ngi cho ràng: " M ó i mot ngi dAn u ót, tue là cà ne u ót, mịi mot
ngi dAn khoé manh tue là cà nuóe khoè manh... dAn eng ihì «piịe Ibinb"
[43-2121. N h u vAy, sire kh cùa cà nlian là mot bò phàn cùa sue khoè cịng
dóng, mịi ngi kh manh cà dAn toc se kh manh. Nguoc lai, kbi cóng
dóng kh manh, kbịng bènh lAl ibi mịi ngi cung kh manh, thồi mài,
kbi dAn toc pbàt trién dÀn dén dịi song cùa con ngi óuac nAng cao. tao diéu
kien de nguòi dàn iiang eao sue kh. Xà liói càng phàl Irién ibi mịi ề iiliàii
liép nhAn dirgc ngày càng nliiéu nhùng già tri vAl eliAt va linh ihrìn do xà hịi
dị dàp ùng. Ị dAy, Ho Chi M i n h dà dal mói quan he giùa sue khoé cà nliàn

TIEU LUAN MOI download :


14

vói sue kh xà bịi, sue kh cịng dóng trong linb tbòng nbàt va bièn chùng.
NhAn lliùc duoc sAu sàc diéu do, cho nèn tu càc bòi ngbj càn bò eao cap dén
càc cc tbàin hịi, gap gó va nói chuycn vói nhAn dAn ềe dia pliucyiig, l ù
n j n g tbó.ì dén Ihàiih Ibi, tir Irng hoc dén dcm vi quAn dói, l ù dóng bào mién
nùi dén dóng bào r.iién xi. Ho Chù Tich thng xun nhàe nbò nhAn dAn:
ebani nom sue khoè minh, sire khoè già dinb minh, sue kh ca quan minh.
Dói VĨI Ngi, sue kh cùa mịi cà nhAn là mot bị phAn khóng làch rịi cóng
dịng. Song sue manh cùa cịng dóng lai góp phÀii tàng cng sue manh cho
m ị i cà nhAn. Nguòi viét: ' T u y luòi boi già, nhung vi nuóe la tré. dan la tré elio
nén linh IhAn va lue luang lòi vàn Ire" [45-2131.
Quan diém sue kh tồn dàn, sue kh cịng dịng cùa \\6 C1if Nbnli eón
duoc coi là mot nbièm vu quan trong cùa càch mang, là mot Irong nbùng yéu
tó quan Irong nhA't lluie day su nghiep " g i ù gin dAn ehù, xAy dung ne nhà,

gAy dịi song m ó i " . Dị cùng chinh là ibé bièn chù nghìa nban vàn cao cà trong
tu tuóng Ho Chi M i n h .
Ngày nay, sue khoè toàn dAn là mol muc lièu y ngliìn ehién luf^e. Tri
tue là tài san quy nhA't cùa moi tài san va chinh sue khoè là mot lièn de càn
thiét de làm ra lai san dị. Theo Tị ehùe Y té thè giói, sue kh tồn dAn là
mot trong nhùng u lo càn ibièì cùa mói cịng dóng vàn minh vh tnong Irung
cho mot Irong nhùng nguón loi quy già nbàt de tao ra moi ngn loi giàu
khàc. V i vAy, quan diém trèn cùa Ho Chi M i n h kbòng ehi eó già tri irong hién
lai ma con eó già tri eà ò tirong lai.
min là, de cao sire manh linb lliÀn, coi Hong sue manh y chf.
Là mot nguòi rat ihue lièn va duy vai, nhung Ho Chi M i n h dà dànli già
cao yéu tó tinli lliÀii, y ehi. I l o Chi Minh quan nièm ve sue khoè là su kèl ln/p
bài hoà giùa hai yéu lo: thè cliAt v;i linh lliÀn. chùng là diém Ina, bò xung tbùe
diiy lÀii nbau, nhung irong nliiéu Iruòng bop, Nguòi lai liét sue eini Hong i\vn
SU khai phóng, lành manh, phong phù, cùa dòi song linh ibÀii ngay cà kbi ma

TIEU LUAN MOI download :


15

diéu kièn va cuòc song vài chat con co nbùng giói ban khó khan. Tàp \\MI
trttng

nhgt

ky rNliAt k y trong

lù) dà thè hièn dn(re

Ngitc

sue r i ; u i h linh Ib;1n. sire

manh y c h i cùa nguòi ehién sy còng san - Ho Chf M i n h . Trèn UM\]Ì

h\\\ (Tip \\\o

này là I r n h ve hai tay hi xiéng cùng bón cAu Ibo, duoc N a m I làn dieh nhu sau:
"Ihàn

ihc ó' Irong

lao,

ì iniì ihàn ó ngồi

hfo:

Miion

ncn su nghiep

lịfi,

Tiffh tlìàfì ềffi^ phài ( T r o n g k b ò t h o trèn, c h ù n g la IhA'y nói lèn m o t bồn cànb, m o t con n g u ò i .
H o à n cànb thì dcn l ó i , nàiig né. C o n ngi ihì m u ó n thoài liorm e;nib, vuol l i n i 1
thè. H o C h i M i n h noi lèn mot su tliAt: chàp nhAn mot Ibiie lai don diiy éa thần
Ihé (lliAn thè ó I r o n g lao) n h u n g lai boàn loàn ehù donj,' \ è l i n h thrin ( t i n h i h ;àn

ó ngồi lao). 0 dAy, thè hièn bai k h ị n g girili dói làp: I r o n g Ino \ n ngoni lao.
q u a n he giùa nhà lù va nguòi t u , quan he giùa IhAii thè va t i n h thrin I r o n g b;iii
IhAn n g u ò i l ù . N g u ò i lù ve m a l lliAn xàe hi càm tìi, do;i day, n h u n g k b ò n g ( l i i u
g i a n i h à m t i n h thàn. u r g i à i pli('>ng t i n h lliàn inình k l i ị i nhà tìi. I ình lliàn n g u o i
l ù vfui t u d o , k h ó n g gì g i a m hiìm duoc. Bịi le, m u ó n làm nèn su n g b i è p l ó n
phài eó t i n h thàn l ó n . l i n b thàn \iu\ sé làm nèn su n g h i e p \ón. N g u o i ehién sy
c ò n g san I r o n g giaii lao, doa day thì 'Minh thrin càng pbài e:io" de c b i è n Ihàng
ké t h ù , ehién l l i à n g iigue l ù .
T r o n g Ngite

ttung

nhói

ky hièn t u o n g " t i n h ibrìn lai ngnc n g o n i ' ' (bidc

the hien ò n b i c u bài lh(t khàc. Càc nhà n g h i e n eùu vàn hoc " t u d o ' xu bièn l ó i 1 3 làn t r o n g lap t h o này, i\ó elifnh là ''cc vuol ngne \'è
l i n b l l u ì n " . D i r ị ! góc dị éa de t à i , c b ù n g tói x i n bị sung: ehfnh siìe i m i n l i VWA
l i n b thrin, y chf dà g i ù p H o Chf M i n h v u o l lèn trèn boàn ei'uib song lù day de
i r ò ve su ung d u n g , tir l a i , day lae cpian: ''Niinị-i
iràng

nlióin

fii^ani fiótii^ .\oi n\uu)i t no .\o

khc ci'fa ngdffì fihà lìnf^ [ 4 2 - 2881.

TIEU LUAN MOI download :

16

Chùng tòi xin minh boa bang mot bài tho khàc trong lap tho Mhàt ky
trong hi de làm sàng lo hon nbàn dinb: Ho Chi Minh de cao sue manh tinh
thàn, coi trong sue manh y chf - Bài tha Tir cà nguyét lièu (F^ón tbàng rói),
bàn djch cùa Nam Tran.
Trong bài tho này, Ho Chf Minh dà phàn ành cc song éa ngi lìi, dị
là cc song kbịng phài cùa lồi ngi, là cc song hồn t(ìàii dói làp vói
cc sị'ng cùa con ngi, huy diet già tri cùa con nguòi: "Tu nguyèl plii nliàn
Ioai sinh boat" (Song khàc lồi ngi vùa bón lbàng).Horui ềnh song dị Ih
ngun nhAn làm cho IhAn thè nguòi ehién sy còng san bj huy lioai. Tinli chat
phi nhAn cùa boàn cànb dà i\^n lói Inili cbAl phi nliAn éa hình bài: ràng riing.
toc bac, ghè lo, gay dcn nhu quy dói...Nhung sue manh tinh Ihàn, y t lif ena
ngi ehién sy cóng san dà ehién tbàng bồn cànb Ay:
" Kicn ni va nlìàfì noi,
Khóng chiù liti mot phàn
Vàt clìàl Iny don kho
Khóng fì(fo fìf'ffìg lifth tlìàfì. "

1-12 .^HK]

Theo quan diém cùa chù ngliTa MàcLènin, y thùc, linb thàn chiù su quy
dinb, quyét dinh cùa vAl cb. Song, y thùc tfnh dịc làp tuong dói. làc dịnp
trị lai vAt chA't. Ị dAy, thịng qua nhùng Irai ngliièm eùa ehfnh minh Ilo Chf
Minh dà cho chùng la thày su làe dịng Ifeh eue é;i n lo lình IbÀn doi vtVj
diéu kien vAt chA'l. Ngi dà thè hièn sue manh eùa tinh Ibfin, y cbf trong dien
kicn va cc song vAt chat con khó khan. Vi vay, tu lng trèn éa Ngi
khịng bé dói lAp, niAu tbn vói quan diém eua dui nghìa Màc-Lènin ve mịi

quan bè giùa vAl cliAl va y thùc, lón lai xà bòi va y ibùe xà bòi.
Tom lai, quan niem ve nói dung sire khoc cùa Ho Chf Minh là su kèì bop
bài hồ giùa thè ch va tinh IbÀn, sue khoè cà nban Wn sue kh(^è eòng dong,
sue khoè con ngi gàn vói tu nhién, vói lao dóng, vice làm; de cao sue manh

TIEU LUAN MOI download :


17

tinh thàn, coi trong sue manh y chi de vuon tói nhùng già tri cao dep cùa nhAn
Ioai va vTnh bang cùa cuòc song.
LI.3,

Quan niem aia Ho Chi Minh

ve vai (fa site khóe

Trong quan nièm cùa Ho Chf M i n h , con ngi - sire khóe là vón quy
nbàt, trò Ihành mot già tri thièng lièng. Ho Chi Minh dà xàe dinb sue kbòe con
nguòi nhu là mot già tri cuòc song, già Iri xà bòi dfch llurc, khịng ehi éa mot
cà nhAn ma là cùa ề cóng dóng. Già tri sue khóe lluiịc ve '\sị bùu" cùa con
ngi, hồn tồn khịng xa la va ị ben ngồi nị. Trong ibang bAc già tri cc
song ó Viét Nam, sue kbịe thc vào nhóm uu lièn. Co thè, vói mot nguòi nào
dò, tién bac, danh vong, cùa cài, dia vi... duoc de eao, nhung dói vói cpti'ing d;ii
quÀn chùng lao dóng, nhùng lliù dị chi xèp ó hàng lliù u so vói sue kh.
Sue kbịe là vó già va nghicb ly lai chinh là ị elio nị khóng vị bau ma lai là
bùu ban, bc con ngi pbài bièi quy Irong va giù gin. Dù là ai, làm còng
vièc gì, ó bài ky ITnb virc nào cung cÀn dèn sue khòe. CbAl luong va bièn qua
còng làe phu Ibuoc rA'l lón ị sue khịe, ó bang thài Ihé cli va linb Ihàn. Ị mot

so ITnb vue boat dóng, càc tièu chuÀn bào dàm ve sue khòe duoc dna ra nhu là
nhùng nguyèn tàc nghièm ngàl, phài phiie lùng; trang thài thè chAl quyét dinb
nàng lue thich ùng va khà nàng chiù dung éa mịi ngi. Ho Chf M i n h rat
quan tAm dén sue kbòe con nguòi, chinh vi hon ai bèi, Nguòi biéu rò sue khoè
là mot trong nhùng nhAn tó quyét dinh tbàng lofi cùa su nghiep càch mang. Ho
Chi M i n h nhAn manh: " G i ù gin dAn chù, xAy dung nuóe nhà, gay dịi song
m ó i , vièc gì cùng càn sue khịe mói làm Ihànb cịng".[43 - 2121
Theo N g u ị i , sue khịe là mól trong nhùng dicu kièn quan trong de lao
dong san xuA'l l ó i , cóng làc va hoc lAp lịi. Ho Chf Minh nliAn manh: sire càng
kbòe Ibi lao dòng san xuAt càng tòt, nàng xuàl lao dòng càng cao, càng làm ra
nliiéu cùa cài cho xà bòi.
Sue kbòe cùa con ngi là mot nen lue lón làm giàu llièin eùa cài vai
chat va tinh IbÀn cho xà bòi. Dòng chi Pham Vàn Dóng cùng dà nói: mói

TnUNl-TAMVHĨN':T:N.;^nl'V:fM'

V^.Ì:^

m

TIEU LUAN MOI download :


IH

n g u ò i V i c i N a m co sue khóe l ị t , bài boa cà ve thè chat, t i n h tliÀn m ó i thè
hoc tap, lao d ị n g va ehién dàu tòt de xAy d u n g va bào ve T ị q u ó c X F I C N .
D à n g c ó n g san V i è I N a m dà khàng d j n l i : " Su euóng t i à n g ve thè eliAI là nini
CÀU cùa bàn thàn con n g u ò i , d ó n g thịi là vón q u y de tao ra tài san t r i lue va vAI
c h A t c h o x à b ò i . " [ 14- 3 0 ] .

N g a y sau ngày Càch m a n g tbàng T à m Ihàiih c ó n g . Ho C h i M i n h dà nliAii
thùc vai trị l ó n lao cùa sue khịe: *'DAn c u ị n g lliì qc i b i i i l i ' ' . T r o n g l l i ò i k y
lành dao loàn D à n g loàn dAn tién bànb cuòc k h à n g ehién I r u ị n g k y gian k h ó ,
k h ó k h a n c h ị n g Ihue dAn Phàp xAm liroc, C h ù tich H o Chf M i n h dà y thùc m o t
càch sAu sàc r à n g : **Sùc khoè cùa càn bó va nliAn dAn duoc d à m bào i b i l i n b
thàn càng hàng bài. T i n h IbÀn va sue khịe dÀy dù Ihì kliÀiig ehién càng nhièn
tbàng l o i , kiè'n qc càng mau tbànb c ị n g . " 146- 8 8 | .
' I r o n g cuòc k h à n g ehién này, nliAn dAn ó bAu phutoig va ềe v ù n g lir d o .
nhA't là n h ù n g n g u ò i lao d ò n g cÀn co sue khòe de san xuAt ra nliiéu l u o n g llurc.
Ihue pbAni, c ò n g c u , vài vóc, quÀn ào...nhàm d à m bào dòi song va eiin;» cAp
elio l i é n t u y é n vói l i n h ihÀn: *'lliòc k h ò n g l l i i è u mot cAn, «pian k b ò n g i b i é n m ò i
n g u ò i ' \ Càn bó va ehién

sy cÀn co sue khòe ve Ihé cliAl. sue m;uib ve l i n b

thàn de tàng c u ò n g nàng lue va d ù n g kbf t r o n g c ò n g tiìc, ehién d à u . C o sue
k h ò e t i n h IhÀn mófi pliA'n cliA'n, lae q u a n , yèu d ò i , hàng bài làm i r ò n ngliTa vu
v ó i nuóe, v ó i dAn. D e d ó n g vièn thanb, tbiéu n i è n , d ó n g bào va ehién sy ề
ne ra sue rèn l u y è n sue khòe luróng l ó i feh q u ó c , l o i dAn, t r o n g biie t l u r e ; ù n
an Q u ó c b o i , C b f n h p h ù , càc dồn Ihé, càn bị, càc eii pini lào... cliùe tho I l o
C h i M i n h 6 0 t u o i , N g u ị i dà vièì vói t i n h thàn day lae q u a n : " V e phàn l ò i , l ị i
x i n bào cào v ó i ehién sy va d ó n g bào ràng: 6 0 l u ò i c ù n g con tbanh nièn cliàn.
T ò i vÀn dù l i n b IbÀn va sue kbòe de c ù n g ehién sy va d ó n g bào d;ìnb cbiói giae
Phàp, tranh lai dòc lAp va t h ò n g nli tbire su elio lo q u ó c . bO|-» sue v ó i ềe
niróc ban de g i ù g i n dàn chù va thè g i ó i hồ b ì n h " \i5-

6()|.

TIEU LUAN MOI download :

19

Trong cc khàng ehién chóng M y éu ne, Chù tieb Ho Cbf Minh rat
quan làm dén sue khòe cùa toàn dAn, tao tién de làm nèn sue manh long bop
ve vAt chAt va tinh lliÀii cùa cà dAn toc, dàm bào ehién lluing de ipiòe My. lai
Dai bòi Dai biéu tồn qc Dồn thanb nièn lao dóng Vièt Nam, Ngi nói:
*Thài rèn luycn IhAn thè cho khịe manh. Kh manh ibi mói eó dù sue de
tham già mot càch dèo dai, ben bi nhùng cịng vice feb ne loi dan" |47264J. Nàm 1966, de quóc M y ngày càng leo Ihang mò ròng ehién tranh xAm
luoc ò cà bai mién Nam- Bàc niróc ta, lai dai bịi tồn mién Bàc nhùng d(tii vi
va cà nbàn lièn tién Irong phong trào thè due , thè thao u ne eliịng M y
(tbàng 3/1966), Tliù tng Pham Vàn Dóng dà chun lịi càn dàn éa Bàc Ho
lói càc dai biéu: pbài làm elio dàn lóc la sue khịe tịt, linb IhÀn lịì, de
ehién tbàng de qc M y .
Chù tich Ho Cbf Minh dà nhìn thày vai Irị lịii lao eùa sue khóe tn>ng su
nghiep eùu niróc, bào ve Tó qc, xày dung xà bịi mói. V i thè, trong hồn
cànb dA'l niróc " n h u ngàn cAn lieo soi l ó c ' \ vói lÀm nhìn xa Iròng ròng. I l o Chf
M i n h dà nèu lèn mot vA'n de eó Ifnh quóc sàch: phài nang cao sue kbịe elio
tồn dàn. Ngi dà ky nhién sàc lènb lièn quan dén vice bào ve sue khoè cho
nhAn dAn. (xem Phu lue 1). De cao sue kbòe, chi rị vai irị éa nị trong cịng
cc khàng ehién va kièn (pióc, irong nbùng bài viél, bnói n('>i ehnyen, bue
tbu, bue dien cùa Ho Chù l^icb gùi càc quan kliàch qc le, CÀC lo ehiic dồn
thè, chinh dàng, càc ề nliAii, dóng bào, lịi eliùc sue khịe Ihng duoc Ngirịi
dal ó vi tri uu lièn. Dèn lliàm nhAn dAn, càc don vi bị dịi, ềe nhà mày.
irng hoc... diéu dÀu lièn I l o Chi Minh chù y i\(:n là sue khóe éa tàp tlié va
cà nban. Kbào sài 12 lAp Ho Chf M i n h , loàn tàp

(Nhà xuàl bàn Chfnb tri

Quóc già. Ha N ó i , 1995,1996) tói 445 lan Ngi {\\\ny!, e l i ù ' \ ù e kbòe".

VA'n de sue khòe trong tiém tbùe va boat dòng cùa I l o Cbf M i n h dà duoc
nAng lèn lÀin vàn hồ. Sue khịe y ngliTa dói vófi mịi ngi, mịi già (bnli,
mịi qc già va lồn nhAn Ioai. Mn duoc sue khịe tịt, dàp ùng nhu cÀu

TIEU LUAN MOI download :


20

pbàt trién kinh té- xà bịi cùa dal ne cÀn eò plurong |)b;ip rèn luyèn. Ilo Chf
M i n h dà dua ra nhùng giài pbàp nhàm bièn tbirc hoà quan nièm ve sue khóe
cùa chinh minh trèn quy mị lồn xà hịi.
1.2. Q u a n nicin ve rcn hiycn sue khoc cùa Fio C h i M i n h
L2,L

Rèn luyen hdn

linh

Khòng chi nèu ra càc tpiaii nièm ve nói dung sue khịe, vai Irị cùa sue
khịe, Chù tich Ho Cbf M i n h con dira ra nbùng pliucrng phàp quan trong de rèn
luyèn sue khòe.
Trong quan nièm ve sue klioé cùa minh, Bàc thuòng

nbàn manh con

nguòi khịe manh là con ngi *'kbf liuì liru thịng, tinh thàn day dù.''
*'Khi bu't liru

lliịng'' tue là mot ect thè khóe manh, nhung mịi ngi

khóe manh, sire khịe, Iheo Ilo Chi Minh con ean ph;ù *'linh thàn day
dù". Chùng lịi lini tliAy ó Ilo Chi Minh quan nièm ''Tinh IhÀn day d ù " là mòi
y chf Ihcp, mot linh tliÀii tlièp. Vice lòi luyèn tinh lliÀii, y elif ehfnh là mól
trong nhùng pbuong pbàp rcn luyèn sue kbòe cùa Nguòi.
Cuòc dòi boat dòng càch mnng ràì nlùéu Irị ng.ii ebịng iiiù. h;io gliénb
tbàc, biém nguy, cÀn phài eó iighi lue, y chi, sue lue de hồn tbànb. Dịi vói
Ho Chf M i n h , trong nhùng khó khan, gian khó, Ngi vàn kièn liì va nhàii
nai, tinh thàn vàn vùng vàng, vÀii rèn luyèn de linh lliÀii ngày càng tlièm hàng.
Ị Ngi mot quan nièm pbó qt, rịng rài: kbịng chi là nbùng ngi
boat dịng càdì mang mói cÀn phài rèn lun linh IbÀn, y chf ma ai cùng cÀii
phài rèn luyèn :
'\Só'ng ó Iren dịi ngirói cùng vay
(iiofì fiati fèti Infi tnói lliàfih tiii"

(42~,^5())

Nhìn vào cc dói boat dịng càch mang cùa Ho Chf M i n h , la
thày Nguòi qua là mot lA'm guong sàng ve vice rèn luyèn b;'ui Inih. y chf.
Ngi hi bc IO phàn dịng Tng Giói Tliach cÀm l ù . ngày mang ^.òng, dèm
cimi chàn, ihAin chf co khi tay bi n ó i giAl eàiib kluiyu. eó m;nig vong xieh.

TIEU LUAN MOI download :


21

Ngiròi phài giài di bel nhà lù này i\cn nhà lù khàc, co kbi di tói "53 cày so mot
ngày". Cho nèn ra kbòi lù, cu Ho thày mài kéni di, chAn u di kbịng bc
duoc. Cu tu nhù : *'Mòt ehién sy ma bi bènh té lliàp Ibi con làm gì duoc? ".

[58-98]. Nhung vói y chi, ngbi lue phi llnróng, Ngirịi dà 'p nhìn vào Ixuig
l ó i ' ' cho mài sàng lai, "lAp di bò, tàp leo n ù i " de cho thuan dòi chàn. Cịng
viec luyen lAp dị cùa Ngi vó cùng khó khan, gi;ui khó, dịi bịi phài co bàn
linb va su qu't lAm cao. Ho Chi Minh dà dal cho minh mot ebucfiig irình kbị
luyen. Ngày nào, Ngi cùng lAp, dù dau cùng cu lap, tap di lùng buóc mot va
tap rài déu dan. M ò i ngày mire lAp lai tàng lèn, lAp di thém mot quàng xa hon.
Nguòi dà "tài sinh" cho dòi chàn cùa minh lù ebò hi bai lièi, tng chinig làn
phé, vó dung, irị nèn mot dịi cliAn hình ihiig; lurii ihè, mot dịi cliAn kh
manh, déo dai.
Ho Chi M i n h rèn luyen sue khoc bang pbuofng pbàp nhu cliay, di bò. leo
nùi, lAp quyén .... Nhùng cịng vièc Ay khóng pbài ai cung de dàng làm dnoc.
No chi ị nhùng ai bàn ITnb vị song, mot ngbi lue manh me. Nbị qua
Irình rèn lun dị ma Ho Chf Minh duoc sue khoé déo dai. Co I hù UuVng
Pham Vàn Dòng ké ; " O Liéu CliAu, mùa dịng, mól hóm Inorig l i u o n g Tliàp
Khuc di ngira dao buoi som gap Ngi tàm trèn song, Trirc^ng lng (piAii là'y
làm la mot nguòi ò pbuong Nam cbAu A cbju rèi giòi dcn ihé^' [21 - 7 ] ; con thè
giói lùng biét dén "dói cliAn van dàm" cùa Ngi trong càc Ihòi ky hoat dòng
càch mang. Cuòc dòi Ho Cbf Minh dà cho la nbùng ehàn ly ma chfnb Ngi
dà due rùl ra :
"Giafì khó khóffg Ini va fi liè'fi lift "

|42-4I()|

Dói vói Ho Chf M i n h thì vice rcn luyèn y cbf, rcn luyèn b;ni ITnb khịng
pban bièl tuoi tàc. Ngi nói : tuoi cao chi kbi càng eao; tuoi già nhung ehi

khóng già.

TIEU LUAN MOI download :

22

D e k h é p lai tiéu m u c này, c h ù n g tòi x i n trfcb dàn l ò i k b u y è n cùn N g u ị i
v ó i thanb n i è n . L ò i k b u y è n này k h ò n g c h i là phutrng chAm song d ó i vói tli:uih
nién m a c o n là d ó i v ó i tal cà c h ù n g la :
" Khóffg

viec gì khó

Chi' so long khóni^ héfì
Dào nifi va dàp

hiefi

Qnycì ehi àt làm nén ". [ 4 5 - 9 5 ]
1,2,2, Song irong

sqch^ lành

manh

O H o C h i M i n h pbirofng phàp rèn luyèn sue khoc con phài gàn vó{ m ó i
d ò i song t r o n g saeh, lành m a n h , sinh hoat diéu d ị , c b ù n g mire. H o Cbf
M i n h rat quan lAm dèn nbùng sinb hoat hàng ngày cùa nhAn dàn. Theo N g u ò i àn
n g ù , sinb boat cùng là mot khoa hoc, cÀn phài hoc, l ì m hiéu va huóng dàu elio
nhAn dAn. Chfnb nhùng yéu lo Uròng elurng n h u viin vai nay lai eó ành luróng rat
lón dén sue khoè, kéo dai tuoi tho, tao nèn càm giàc thoài m à i , de c i m i .
N g u ò i k b u y è n : " C b ó bao g i ò n g ó i k b ị n g . Lue rành vice, thì nèn n g l i i è n
eùu càc vA'n de hoàc Iheo sue m i n h ma tàng già san xuAl. Nlnr thè dà bò ich

c h o thàn thè lai vui ve cho t i n h thàn.
C h ó tàm nuóe là n b i é u qua. C h ó u ị n g ne là, c h ó àn qua n o , c h ó n g ù
iruanhiéu" [44-148].
H ù l thuòc, u ó n g r u o u là m o t tè nan vùa l ó n cùa lai hai sue k h o è , n h u n g vi
n h i é u l y d o nò vàn t ó n lai dén tAn ngày nay. H o Chf M i n h dà c h i rị làc bai cùa
r u o u làu d ó i v ó i sue k h o è con n g u ò i . N g i r ó i k b u y è n loàn dAn toc bò t h ò i xàu
co hai dén sue k h o é :
"Dóng

bào non

va nong

khóng sao, nhn'ng nóng fììticn

fid/n

nhicn

qua.

Ixìn

làn

nótii^ fnói

ìul

thì

thì khóng tot vi :

- RiCo'u nà'n bang }^ao nèn lịfi i^ao.
- 'fìg fìlìien

(itili lìn'(>'fìi^ din sì'i'e khoe.

TIEU LUAN MOI download :


23

Dóng hào càn giùp nhau sita chùa kintyc't dieffi dii'

148 242].

Ngày dàu xuAn, trun thó'ng cùa nhAn dàn ta thng nAng ly ruou, mòi
nhau diéu thuòc de ehùe mùng sue kh, su bình an, diéu lịì lành ... Trong
bài tha Hai chà(Ì96S

- Pban Vàn Càc dieh), Ho Chi M i n h dà thè hièn kbòng

khi ngày xuAn thài tbanh dam, giàn don : khòng ihuòc, khòng ruc;n, nhung lai
tran day sue song.
Bị bùi thc, ng ruou là mot bièn phàp tòt de giù gin sue khoc. Diéu
dò dà duoc Ngi chù dóng Ihue hièn nhàm bào ve sue kh:
"Thiióc kiéng, nd/u cil'dà ba fìàin
Khóng bcnh là ticn sui/ng Inyci Iran "

[51 -341 ].

De co sue kh lịì, theo Ho Chf Minh khòng ehi song Ihanh dam ma con
co su lae quan, yéu dòi, yéu cupe song. Nhùng lue trong tu day gian khó. khi
càch mang gap khó khan, cbùng ta vÀn thày lồi lèn ó Ngi niém lae quan
càch mang. Tàp

tho Ngitc trung

nhgt ky (Nbàt ky Hong lù) là mot bang

chùng chùng minh niém lae quan, yèu dòi, yèu thièn nhièn, hồ dóng vói lliièn
nhién cùa Chù tich Ho Chi M i n h . Bài tho Vong nguyét (Ngàm Trang) là mot

tiéu biéu :
"Trong lù khóng riCg'u, cntig khóffg boa,
Cdfih dcp défu nay khó hilng Iny;
Ngifài ngàfìì Iràng soi ngồi cica so,
Trang nhóm khc éa ngàffi fìhà tho'".

[42-288]
(Neofi Tfàn die lì)

Thịi ky khàng ehién chóng thirc dAn Pbàp xAm luoc. I l o Chf M i n h ban \ ì
phài lo viec ne, viec quAn, nhung Ngi vàn giành thòi gian elio thièn
nhièn: cànb khuya, liéng suoi chày, vÀng Iràng, bịng hình cAy (lui ... dà di
vào tha Bàc nhu ngi ban hién hồ, tri ky. Phong càcb song eùa I lo Chf M i n h
dà duoc Nguòi long két trong bài tha Sàu tnitoi ha tuoi, v'xcx vào mìia xuAn
nàm 1953, bàn dieh cùa XuAn Thuy :

TIEU LUAN MOI download :


24

"CInùf

ìiàìfi fììifo'i da kéff già

Sàu ha, fnìniì vàn nghì là dirong
Song (picn thafih daffi fihc
Vice làffì lliàfig
1,2,3, Tàng
song vàt

cng

trai

ngifói

rịng ngày dai ufig dnfig "

lao dịng^ tó chii'c lao dịng

|4r>-77|.
hop ly, cai fhién

dòi

chat

H o C h i M i n h dà dua ra mot pbucyng phàp rèn luyèn sue khoé rA'l liièu qua
nùa là : tàng c u ò n g lao d ò n g , lo ehùe lao d ó n g bop l y , cài Ibièn d ó i song vàt
chAt,
T h e o H o C h i M i n h , m u ó n nAng cao sue khòe cùa nbàn dAn. phài bào dÀni
c h o nbàn dAn mot cuòc song no d ù , dù àn, dù màe, diroe hoc liànli. A n , o",
m a c , bue hànli là nhu cÀn l ó i ibièn cùa dịi song con iiizi, b;'ui d à m va dny l i ì
su phàl Irién t u nhièn cùa va Ihé. V i vAy, sau ngày Càeb m a n g l l i i ì n r T à m
tbànb e ị n g , HO C h i M i n h kèu goi nhAn dAn lAp " h ù gao éu d ó i ' ' va pbàt d ị n g
" l u à n le v à n g ' \ p h o n g trào tàng già san xuAÌ "lAc dA'l, lA'e v à n g " , bang m o i nò
lue nbanb c h ó n g " d i é l giàc d ò i , d i c i giae d ò T ' de nhàm bào l ó n nói g i ó n g , d u y
t r i lue l u o n g , l à m cho " d à n c u ò n g " , " q u ó c t h j n b " . N g u ò i d ó n g vièn m o i n g u ò i
b a n g bài t i c b eue lao d ị n g san xu, bịi vi lao d ò n g k b ò n g n h ù n g tao ra eùa
cài vAt chA't de dàp ùng nhu cÀu cùa d ò i song con n g u ò i , m a c o n làm elio con
n g u ò i k h o é m a n h . H o C h i M i n h vièì :
"Do lao dófìg. ni tinh' tàng

théffi

Do lao dóng, site khoc tàng ho'fi "

[48-295J.

H o C h i M i n h elio ràng lao d ò n g làm tàng sue khoé cùa con n g u ò i va
ngiroc lai **sùc càng khoc Ibi lao d ò n g san x u à l càng t ò t " , "sue k h o é càng d ó i
dào, san xu càng phàl t r i é n " . I l o C h i M i n h dà nhìn tbAy m ó i (pi;ni bè bièn
c h ù n g g i ù a sue khoè va lao d ò n g , coi lao d ò n g là mot t r o n g n b ù n g bièn pbàp
q u a n H o n g de nAng eao sire k h o è cùa con n g u ò i . V i vAy, k h ị n g gì ngac
n h i è n k h i H o Chf M i n h biét tal ne gàn song, l ị i r u o i i g b ù i i nlnr mot n g u ò i

TIEU LUAN MOI download :


25

nóng dàn thirc Ibi;. Sau giị làm vièc, Ngi thng di eau cà, làm vn. Lao
dịng chàn tay vói Ngi khòng chi de tbu giàn ma con de rèn luyèn sue khoè,
cài thièn sinb boat, rcn luyèn Inih lir làp trong cuòc song.
Trong quan nièm cùa Ho Chi Minh, sue khoè cùa con nguòi dàe bièl
duoc coi Irong : "Pbài bièì tpiy trong sue ngi là vón quy nhàl cùa la. Cbùng
ta bèi long ebani sòc sue khoé va su dung thal hop ly sue hio dịng éa nbàn
dAn la". [49-313,314J. Vi vAy, Nguòi kliuyèn nliAn dàn ta. Irong qua Irình lao
dịng, phài biét su dung bop ly sue lao dòng, Irành su làng plif sue lao dòng.
Nguòi dàe biét quan tàm dén sue kh éa phu nù:
"Si'fc ngitị'i nhiéu Ioai : eó ihafih fiicn, eó plm ///?. eó ngn'ịi tre,
figliai già. Tildi plìàn fig elio hop ly, figtrịi khoc liti làfn vice fìàng, fign'ó'i yen
tlii làm vice nhc.
Flìdi dàe biét chù y dén sù'( lao dóng dui plm mi'. Phu mi là dói (pian lao
dóng rài dóng. Pìidi giù gin sue khoc elio pini nù de ehi em lliam già san xuàl
difoelot"

[51-1941

Nguòi kliòng nhùng cpian lAm dén vièc su dung h(tp ly siVe tao dịnj: éa
phu nù, ma con quan lAm dèn vice su dung sire lao dóng cùa ềe ebàu uhi
dóng, coi lao dóng là mịi trong nhùng pliUtYiig lluie giào due rèn luy''Mi. Nguòi
kbuyèn càc ebàu ubi dóng bay chàm lo hoc lAp va tuy sire minh nià lao dòng
cho quen. Trong "Nàm diéu" day lliiéu nièn, uhi dóng, B;ìe khịng qn càn
dàn càc ebàu pbài "lao dóng tịt". Tai hịi nglii long kèl pluMig trào tlii dua

"Day tot, hoc tòt" cùa Ngành Giào due pbó thịng va su |iham ( 1963), Ngi
càn dàn càc nhà giào due : "Ve hoc tA|i va giàng day. pbài Ihue hièn tịt
pbuong chàm giào due kèl bop vói lao dịng si'in xl. Ve lao dóng. ềii ehù y
lo ehùe cho ihfch bop vói lira tuoi va sue khoé cùa hoc sinh". [50-615]
Nàm 1968, trong l'hit gui càn ho, co giào, thày giàtty nhàn vièti, hoc
sinh, sinh vién nhàn dip hdt dàu nam hoc miri, Nguòi lai nhàe iih'V : ềe .
càc chù, càc ebàu phài cìing nbau tị ehùe va cpiàn ly dói song vài chat va linb

TIEU LUAN MOI download :


26

thàn ị càc tnrịng hoc ngày mól tịt hon, tàng eirịng bào dàm sue kh va an
tồn. Ho Chi Minh cho ràng: tàng cuòng lao dòng, su dung sire lao dòng bop
ly là mot bièn phàp de nàng cao sue khoè. Vi vay, theo Nguòi : "Trong moi
còng vice phài tfnh tồn cAn nhàe càn IhAn. "Thì giị là vàng bac". Phài qut
chóng thịi bịi bop lu bù, mài thì giị, hai sue kh ma khịng két qua thiét
Ihuc" [49-314].
Trong khi Ho Chi Minh dòng vièn moi nguòi tàng enóng lao dịng. su
dung sue lao dịng bop ly, Ngi kbịng chi don giàn ngbi lói két tpià lao dịng
ma lao dong nhàm cài thièn va nAng cao dòi song cùa con nguòi, tàng cuòng
sue khoè cùa con nguòi. Dò mói ehfnh là muc dfch cùa lao dịng. Ngi nèu
rị: viec tàng già san xuAt va Ihue bànb lièi kiem là nhàm làm cho "nhAn dan
no A'm hon, manh khoè hon".
Khi ve ihàm dóng bào tinh Thài Ngun va cịng nhàn kbu gang ihcp,
Ngi nói : "Pbài day manh phong Irào tàng già de tu lue, tàng cuòng vice cài
thièn dòi song vAt chat va tinh IhÀn cho càn bò va cịng nliAn. Pbài dui y chàm
sóc càc chàu bé ó nhà tré, mÀu giào. Phài dàm bào sue khoè elio ng nbàn va
càn bị gài" [50-193].

Dói vói Ho Chi Minh muc dieh éa xà bịi mói là khịng ngùng nàng eai>
dòi song vàt chat va linh IhÀn cùa nhAn dAn, trc bel là nhAn dAn lao dịng,
dae bièl là ngirói nóng dAn. Ngi viè't : "Triróc bèi la càn nban rị muc dfeb
cùa vièc tó ehùe bop tàc xà là gì 7 là de cài thièn dịi song nóng dAn, làm elio
nòng dAn duoc A'm no, manh khoè, duoc hoc lAp, làm cho dàn giàu, niróc
manh". [ 48-537].
Nlnr vAy theo quan nièm cùa Ho Chù Tich, de bào ve sue kh én ngi
lao dịng, cÀn chù y tói nhiéu yèu lo, trong dò vice cài thièn dòi song nguòi lao
dịng là mot u tó(|uan Hong. Bài vi, khi dói song cùa ngi lao dịng diioe cài
thièn cùng nghìa là dà góp phàn bào ve va làng cng sue khoè elio ho. Nguòi
viét : " Hét sue chàm lo dòi song nbàn dAn. Phài ra sue phàl Irién san xuAt \'ì\ Ihuc

TIEU LUAN MOI download :