Tài liệu HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY CHƯƠNG TRÌNH KỸ THUẬT VIÊN Ngành MẠNG & PHẦN CỨNG Học phần IV CHỨNG CHỈ QUẢN TRỊ MẠNG LINUX pot

TRUNG TÂM TIN H C -

I H C KHOA H C T

NHIÊN TP.HCM

227 Nguy n V n C - Qu n 5 – TP. H Chí Minh
Tel: 8351056 – Fax 8324466 – Email:

H

NG D N GI NG D Y

Ngành M NG & PH N C NG

H c ph n IV
CH NG CH
QU N TR M NG LINUX

Mã tài li u: DT_NCM_MG_HDGD_QTMLX
Phiên b n 1.2 – Tháng 4/2006


H

ng d n gi ng d y

M CL C
M C L C ...................................................................................................................... 2
M C TIÊU ................................................................................................................... 11
IT

NG H C VIÊN................................................................................................ 11
PHÂN B BÀI GI NG .................................................................................................. 11
BÀI 1 Gi i Thi u H
i u Hành Linux ........................................................................ 13
Tóm t t ...................................................................................................................... 13
I.
Vài dòng l ch s v Linux ................................................................................ 14
II.
L ch s phát tri n c a Linux............................................................................ 15
III.
Nh ng u i m c a Linux ............................................................................... 16
III.1.
Kh n ng t ng thích v i các h m ..................................................................... 16
III.2.
H tr
ng d ng ..................................................................................................... 16
III.3.
L i ích cho gi i chuyên nghi p i n toán............................................................... 16
IV.
Khuy t i m c a Linux.................................................................................... 16
IV.1.
H tr k thu t........................................................................................................ 16
IV.2.
ph n c ng .............................................................................................................. 17
V.
Ki n trúc c a h
i u hành Linux.................................................................... 17
V.1.
H t nhân (Kernel) ................................................................................................... 17
V.2.

Shell ....................................................................................................................... 18
V.3.
Các ti n ích ............................................................................................................ 18
V.4.
Ch ng trình ng d ng.......................................................................................... 18
VI.
Các
c tính c b n c a Linux......................................................................... 18
VI.1.
a ti n trình ............................................................................................................ 18
VI.2.
T c
cao.............................................................................................................. 18
VI.3.
B nh o............................................................................................................... 19
VI.4.
S d ng chung th vi n ......................................................................................... 19
VI.5.
S d ng các ch ng trình x lý v n b n............................................................... 19
VI.6.
S d ng giao di n c a s ...................................................................................... 19
VI.7.
Network Information Service (NIS) ......................................................................... 19
VI.8.
L p l ch ho t ng ch ng trình, ng d ng ........................................................... 19
VI.9.
Các ti n ích sao l u d li u ................................................................................... 20
VI.10. H tr nhi u ngơn ng l p trình. ............................................................................ 20
BÀI 2 Cài
tH

i u Hành Linux ............................................................................ 21
Tóm t t ...................................................................................................................... 21
I.
Yêu c u ph n c ng.......................................................................................... 22
II.
a c ng và phân vùng a trong Linux .......................................................... 22
III.
Qu n lý
a và partition trong Linux ............................................................ 22
IV.
Kh i
ng ch ng trình cài
t....................................................................... 23
IV.1.
Boot t CD-ROM .................................................................................................... 23
IV.2.
Boot t
a kh i ng Windows ............................................................................. 23
IV.3.
Boot t
a m m kh i ng Linux .......................................................................... 23
V.
Các b c cài
th
i u hành Linux .............................................................. 24
V.1.
Ch n ph ng th c cài t ..................................................................................... 24
V.2.
Ch n ch
cài t ............................................................................................... 24

V.3.
Ch n ngôn ng hi n th trong quá trình cài t ...................................................... 24
V.4.
C u hình bàn phím ................................................................................................. 25

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 2/271


H

ng d n gi ng d y

V.5.
Ch n c u hình mouse ............................................................................................ 25
V.6.
L a ch n lo i màn hình.......................................................................................... 25
V.7.
L a ch n lo i cài t .............................................................................................. 26
V.8.
Chia Partition .......................................................................................................... 27
V.9.
L a ch n Automatically partition ............................................................................ 27
V.10.
Chia Partition b ng Disk Druid ............................................................................... 28
V.11.
Cài t ch ng trình Boot Loader.......................................................................... 29
V.12.
C u hình m ng ....................................................................................................... 30

V.13.
C u hình Firewall ................................................................................................... 31
V.14.
Ch n ngơn ng h tr trong Linux ......................................................................... 31
V.15.
C u hình khu v c a lý c a h th ng .................................................................... 31
V.16.
t m t kh u cho ng i qu n tr ............................................................................ 32
V.17.
C u hình ch ng th c ............................................................................................. 32
V.18.
Ch n các ch ng trình và Package cài t ........................................................... 33
V.19.
nh d ng filesystem và ti n hành cài t .............................................................. 34
VI.
C u hình thi t b .............................................................................................. 34
VI.1.
B nh (RAM) ........................................................................................................ 34
VI.2.
V trí l u tr tài nguyên........................................................................................... 34
VI.3.
H tr USB ............................................................................................................. 35
VI.4.
Network Card ......................................................................................................... 35
VI.5.
Cài t modem ....................................................................................................... 35
VI.6.
Cài t và c u hình máy in ..................................................................................... 36
VII.
S d ng h th ng............................................................................................ 37

VII.1.
ng nh p .............................................................................................................. 37
VII.2.
M t s l nh c b n................................................................................................. 38
VII.3.
S d ng tr giúp man ............................................................................................ 38
VIII. Kh i
ng h th ng......................................................................................... 39
VIII.1. Các b c kh i ng h th ng:............................................................................... 39
IX.
Shutdown và Reboot h th ng ....................................................................... 41
X.
S d ng runlevel ............................................................................................. 41
XI.
Ph c h i m t kh u cho user qu n tr .............................................................. 41
XII.
Tìm hi u boot loader ....................................................................................... 42
XII.1.
GRUB boot loader .................................................................................................. 42
XII.2.
LILO boot loader..................................................................................................... 44
BÀI 3 H Th ng T p Tin ............................................................................................. 46
Tóm t t ...................................................................................................................... 46
I.
C u trúc h th ng t p tin ................................................................................ 47
I.1.
Lo i t p tin.................................................................................................................. 48
I.2.
Liên k t t p tin ............................................................................................................ 48
II.

C u trúc cây th m c ...................................................................................... 49
III.
Các thao tác trên h th ng t p tin và a ....................................................... 51
III.1.
Mount và umount m t h th ng t p tin ................................................................... 51
III.2.
nh d ng filesystem .............................................................................................. 53
III.3.
Qu n lý dung l ng a.......................................................................................... 53
III.4.
Duy trì h th ng t p tin v i l nh fsck ...................................................................... 54
IV.
Các thao tác trên t p tin và th m c ............................................................. 54

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 3/271


H

ng d n gi ng d y

IV.1.
Thao tác trên th m c ............................................................................................ 54
IV.2.
T p tin .................................................................................................................... 56
IV.3.
Các t p tin chu n trong Linux................................................................................. 58
IV.4.

ng ng (Pipe)................................................................................................... 60
IV.5.
L nh tee ................................................................................................................. 60
V.
L u tr t p tin/th m c ................................................................................. 60
V.1.
L nh gzip/gunzip .................................................................................................... 60
V.2.
L nh tar .................................................................................................................. 60
VI.
B o m t h th ng t p tin ................................................................................ 61
VI.1.
Quy n h n .............................................................................................................. 61
VI.2.
L nh chmd, chown, chgrp ...................................................................................... 63
Bài 4 Cài
t Ph n M m ............................................................................................ 65
Tóm t t ...................................................................................................................... 65
I.
Ch ng trình RPM........................................................................................... 66
II.
c tính c a RPM ............................................................................................ 66
III.
L nh rpm ......................................................................................................... 66
III.1.
Cài t ph n m m b ng rpm .................................................................................. 66
III.2.
Lo i b ph n m m ã cài t trong h th ng ......................................................... 67
III.3.
Nâng c p ph n m m .............................................................................................. 68

III.4.
Truy v n các ph n m m ......................................................................................... 68
III.5.
Ki m tra các t p tin ã cài t ................................................................................ 69
III.6.
Cài t ph n m m file ngu n *.tar, *.tgz................................................................. 69
Bài 5 Gi i Thi u Các Trình Ti n Ích ........................................................................... 71
Tóm t t ...................................................................................................................... 71
I.
Trình so n th o vi ........................................................................................... 72
I.1.
M t s hàm l nh c a vi .............................................................................................. 72
I.2.
Chuy n ch
l nh sang ch
so n th o .............................................................. 72
I.3.
Chuy n ch
so n th o sang ch
l nh .............................................................. 72
II.
Trình ti n tích mail .......................................................................................... 74
III.
Ti n ích t o a m m boot............................................................................... 75
IV.
Trình ti n ích setup ......................................................................................... 75
V.
Trình ti n ích fdisk .......................................................................................... 76
VI.
Trình ti n ích iptraf ......................................................................................... 77

VII.
Trình ti n ích lynx ........................................................................................... 77
VIII. Trình ti n ích mc ............................................................................................. 78
Bài 6 Qu n Tr Ng i Dùng Và Nhóm ........................................................................ 79
Tóm t t ...................................................................................................................... 79
I.
Superuser ........................................................................................................ 80
II.
Thơng tin c a User .......................................................................................... 80
II.1. T p tin /etc/passwd .................................................................................................... 80
II.2. Username và UserID.................................................................................................. 81
II.3. M t kh u ng i dùng ................................................................................................. 82
II.4. Group ID..................................................................................................................... 82
II.5. Home directory ........................................................................................................... 82
III.
Qu n lý ng i dùng......................................................................................... 82
III.1.
T o tài kho n ng i dùng ...................................................................................... 82
III.2.
Thay i thông tin c a tài kho n ............................................................................ 83

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 4/271


H

ng d n gi ng d y

III.3.
T m khóa tài kho n ng i dùng ............................................................................ 84
III.4.
H y tài kho n ......................................................................................................... 84
IV.
Nhóm ng i dùng ........................................................................................... 84
IV.1.
T o nhóm ............................................................................................................... 84
IV.2.
Thêm ng i dùng vào nhóm .................................................................................. 84
IV.3.
H y nhóm ............................................................................................................... 85
IV.4.
Xem thơng tin v user và group ............................................................................ 85
BÀI 7 Qu n Lý Tài Nguyên a C ng ......................................................................... 86
Tóm t t ...................................................................................................................... 86
I.
Gi i thi u QUOTA ............................................................................................ 87
II.
Thi t l p Quota................................................................................................ 87
II.1. Ch nh s a t p tin /etc/fstab ........................................................................................ 87
II.2. Th c hi n quotacheck................................................................................................ 88
II.3. Phân b quota ............................................................................................................ 88
III.
Ki m tra và th ng kê h n ngh ch ................................................................... 89
IV.
Thay
i Grace Periods ................................................................................... 89
BÀI 08 C u Hình M ng............................................................................................... 90
Tóm t t ...................................................................................................................... 90

I.
t tên máy..................................................................................................... 91
II.
C u hình a ch IP cho NIC ............................................................................ 91
II.1. Xem a ch IP ............................................................................................................ 91
II.2. Thay i a ch IP...................................................................................................... 91
II.3. T o nhi u a ch IP trên card m ng .......................................................................... 92
II.4. L nh netstat................................................................................................................ 93
III.
Thay
i default gateway................................................................................ 94
III.1.
Mô t
ng i (route) thơng qua script file ........................................................... 94
III.2.
Xóa route trong b ng nh tuy n ............................................................................ 95
IV.
Truy c p t xa ................................................................................................. 95
IV.1.
xinetd ...................................................................................................................... 95
IV.2.
T p tin /etc/services ............................................................................................... 96
IV.3.
Kh i ng xinetd .................................................................................................... 97
V.
Telnet .............................................................................................................. 97
V.1.
Khái ni m telnet...................................................................................................... 97
V.2.
Cài t .................................................................................................................... 97

V.3.
C u hình ................................................................................................................. 98
V.4.
B o m t d ch v telnet ............................................................................................ 99
VI.
Secure Remote Access – SSH (Secure Shell) ................................................ 100
VI.1.
Cài t SSH Server trên Server Linux.................................................................. 100
VI.2.
S d ng SSH Client trên Linux ............................................................................ 100
VI.3.
Qu n tr h th ng Linux thông qua SSH client for Windows:................................ 100
VII.
Dynamic Host Configuration Protocol........................................................... 101
VII.1.
M ts
c i m c n l u ý trên DHCP Server ..................................................... 101
VII.2.
u i m c a vi c s d ng DHCP ........................................................................ 101
VII.3.
C u hình DHCP Server ........................................................................................ 101
VII.4.
Kh i ng d ch v DHCP: .................................................................................... 102
BÀI 9 SAMBA............................................................................................................ 103
Tóm t t .................................................................................................................... 103

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 5/271

H

ng d n gi ng d y

I.
II.
III.

Cài
t SAMBA............................................................................................... 104
Kh i
ng d ch v SAMBA ............................................................................. 104
C u hình Samba Server ................................................................................. 104
III.1.
o n [global] ........................................................................................................ 105
III.2.
o n [homes] ....................................................................................................... 105
III.3.
Chia s máy in dùng SMB .................................................................................... 106
III.4.
Chia s th m c ................................................................................................... 106
IV.
S d ng SAMBA SWAT .................................................................................. 106
IV.1.
T p tin c u hình SAMBA SWAT.......................................................................... 106
IV.2.
Truy xu t SWAT t Internet Explorer ................................................................... 107
IV.3.
C u hình SAMBA SWAT ...................................................................................... 108

V.
Kh i
ng Samba Server............................................................................... 108
VI.
S d ng SMB client ....................................................................................... 108
VII.
Mount th m c chia s .................................................................................. 109
VIII. Mount t
ng tài nguyên t SMB Server .................................................... 109
IX.
Mã hoá m t kh u........................................................................................... 110
BÀI 10 Network File System.................................................................................... 111
Tóm t t .................................................................................................................... 111
I.
T ng quan v quá trình ho t
ng c a NFS.................................................. 112
I.1.
M t s lu t chung khi c u hình NFS ........................................................................ 112
I.2.
M t s khái ni m chính v NFS ............................................................................... 112
II.
Cài
t NFS .................................................................................................... 112
III.
C u hình NFS ................................................................................................. 113
III.1.
C u hình NFS Server ........................................................................................... 113
III.2.
C u hình NFS Client ............................................................................................ 114
III.3.

Kích ho t file /etc/exports ..................................................................................... 115
III.4.
Troubleshooting NFS Server ................................................................................ 115
BÀI 11 L P TRÌNH SHELL TRÊN LINUX ................................................................... 117
Tóm t t .................................................................................................................... 117
I.
Gi i thi u v SHELL Và L p Trình SHELL....................................................... 118
I.1.
Gi i thi u v Shell .................................................................................................... 118
I.2.
L p c u hình mơi tr ng ng nh p........................................................................ 119
II.
M c ích và ý ngh a c a vi c l p trình Shell ................................................. 121
III.
i u khi n Shell t dòng l nh....................................................................... 121
IV.
i u khi n t p tin l nh.................................................................................. 122
V.
Cú pháp ngôn ng Shell ................................................................................ 123
V.1.
Ghi chú, nh shell th c thi, thốt ch ng trình ................................................... 123
V.2.
S d ng bi n ........................................................................................................ 124
V.3.
L nh ki m tra........................................................................................................ 126
V.4.
Bi u th c tính tốn expr ....................................................................................... 127
V.5.
K t n i l nh, kh i l nh và l y giá tr c a l nh ....................................................... 128
V.6.

C u trúc r nhánh If.............................................................................................. 128
V.7.
C u trúc l a ch n Case ....................................................................................... 130
V.8.
C u trúc l p .......................................................................................................... 130
V.9.
L nh break, continue, exit .................................................................................... 132
V.10.
Các l nh khác....................................................................................................... 133

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 6/271


H

ng d n gi ng d y

V.11.
Hàm(function) ....................................................................................................... 133
BÀI 12 Qu n Lý Ti n Trình....................................................................................... 135
Tóm t t .................................................................................................................... 135
I.
nh ngh a .....................................................................................................136
II.
Xem thơng tin ti n trình................................................................................ 137
III.
Ti n trình ti n c nh(foreground process)..................................................... 138
IV.

Ti n trình h u c nh(background process).................................................... 138
V.
T m d ng và ánh th c ti n trình ................................................................ 138
VI.
H y m t ti n trình......................................................................................... 139
VII.
Ch ng trình l p l ch at ................................................................................ 139
VIII. Ch ng trình l p l ch batch........................................................................... 140
IX.
Ch ng trình l p l ch crontab ....................................................................... 140
BÀI 13 Domain Name System .................................................................................142
Tóm t t .................................................................................................................... 142
I.
Gi i thi u v DNS .......................................................................................... 143
II.
Cách phân b d li u qu n lý domain name ................................................. 146
III.
C ch phân gi i tên...................................................................................... 146
III.1.
Phân gi i tên thành IP .......................................................................................... 146
III.2.
Phân gi i IP thành tên máy tính ........................................................................... 147
IV.
S khác nhau gi a domain name và zone .................................................... 148
V.
Fully Qualified Domain Name (FQDN) .......................................................... 149
VI.
Phân lo i Domain Name Server .................................................................... 149
VI.1.
Primary Name Server ........................................................................................... 149

VI.2.
Secondary Name Server ...................................................................................... 149
VI.3.
Caching Name Server .......................................................................................... 149
VII.
S
y quy n(Delegating Subdomains) ......................................................... 150
VIII. Resource Record (RR)................................................................................... 150
VIII.1. SOA(Start of Authority)......................................................................................... 150
VIII.2. NS (Name Server) ................................................................................................ 151
VIII.3. A (Address) và CNAME (Canonical Name).......................................................... 152
VIII.4. MX (Mail Exchange) ............................................................................................. 152
VIII.5. PTR (Pointer) ....................................................................................................... 153
IX.
Ho t
ng c a Name Server trong Linux...................................................... 153
X.
Cài
t BIND..................................................................................................153
X.1.
M t s file c u hình quan tr ng ............................................................................ 154
X.2.
C u hình ............................................................................................................... 154
XI.
Ki m tra ho t
ng c a DNS ......................................................................... 157
XII.
C u hình Secondary Name Server................................................................. 158
XIII. M t s quy
c.............................................................................................. 158

XIV. C u hình s
y quy n cho các mi n con ....................................................... 160
BÀI 13 File Transfer Protocol .................................................................................. 161
Tóm t t .................................................................................................................... 161
I.
Gi i thi u v FTP ........................................................................................... 162
I.1.
Giao th c FTP.......................................................................................................... 162
II.
Ch ng trình FTP Server............................................................................... 165
III.
Ch ng trình FTP client ................................................................................ 166

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 7/271


H

ng d n gi ng d y

IV.

Gi i thi u VsFTP ............................................................................................ 168
IV.1.
Nh ng t p tin
c cài t liên quan n vsftpd ................................................. 168
IV.2.
Kh i ng và d ng vsftpd .................................................................................... 168

IV.3.
M t s thơng s c u hình m c nh ..................................................................... 168
IV.4.
Nh ng tùy ch n c u hình vsftpd .......................................................................... 169
V.
C u hình Virtual FTP Server .......................................................................... 171
V.1.
Logging................................................................................................................. 171
V.2.
Network ................................................................................................................ 171
BÀI 14 WEB SERVER................................................................................................ 172
Tóm t t .................................................................................................................... 172
I.
Gi i thi u v Web Server .............................................................................. 173
I.1.
Giao th c HTTP ....................................................................................................... 173
I.2.
Web Server và cách ho t ng ................................................................................ 174
I.3.
Web client................................................................................................................. 175
I.4.
Web ng ................................................................................................................. 175
II.
Gi i thi u Apache .......................................................................................... 175
II.1. Cài t Apache......................................................................................................... 176
II.2. T m d ng và kh i ng l i Apache ......................................................................... 176
II.3. S ch ng th c, c p phép, i u khi n vi c truy c p................................................. 176
II.4.
i u khi n truy c p................................................................................................... 179
II.5. Kh o sát log file trên apache.................................................................................... 180

III.
C u hình Web Server..................................................................................... 181
III.1.
nh ngh a v ServerName .................................................................................. 181
III.2.
Th m c Webroot và m t s thông tin c n thi t................................................... 182
III.3.
C u hình m ng ..................................................................................................... 183
III.4.
Alias...................................................................................................................... 184
III.5.
UserDir ................................................................................................................. 184
III.6.
VirtualHost ............................................................................................................ 185
BÀI 15 MAIL SERVER............................................................................................... 188
Tóm t t .................................................................................................................... 188
I.
Nh ng giao th c mail ................................................................................... 189
I.1.
SMTP(Simple Mail Transfer Protocol)...................................................................... 189
I.2.
Post Office Protocol.................................................................................................. 191
II.
Gi i thi u v h th ng mail ........................................................................... 193
II.1. Mail gateway ............................................................................................................ 193
II.2. Mail Host .................................................................................................................. 193
II.3. Mail Server ............................................................................................................... 194
II.4. Mail Client................................................................................................................. 194
II.5. M t s s
h th ng mail th ng dùng ................................................................ 194

III.
Nh ng ch ng trình mail và m t s khái ni m ............................................ 195
III.1.
Mail User Agent (MUA)......................................................................................... 195
III.2.
Mail Transfer Agent (MTA) ................................................................................... 195
III.3.
Mailbox ................................................................................................................. 195
III.4.
Hàng i (queue) ................................................................................................. 196
III.5.
Alias...................................................................................................................... 196
IV.
DNS và Sendmail ........................................................................................... 200
V.
Nh ng t p tin c u hình Sendmail ................................................................. 201

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 8/271


H

ng d n gi ng d y

V.1.
T p tin /etc/sendmail.cf ........................................................................................ 201
V.2.
Macro ................................................................................................................... 202

V.3.
Sendmail macro ................................................................................................... 203
V.4.
Tùy ch n (Option)................................................................................................. 203
V.5.
nh ngh a các mailer........................................................................................... 204
V.6.
Rule ...................................................................................................................... 204
V.7.
Rule set ................................................................................................................ 205
VI.
T p tin /etc/aliases....................................................................................... 206
VII.
C u hình Mail Server v i Sendmail ............................................................... 206
VIII. M t s file c u hình trong sendmail.............................................................. 207
VIII.1. File /etc/mail/access ............................................................................................. 207
VIII.2. File /etc/mail/local-host-names ............................................................................. 207
VIII.3. File /etc/mail/virtusertable..................................................................................... 208
VIII.4. File /etc/mail/mailertable....................................................................................... 208
VIII.5. File /etc/mail/domaintable..................................................................................... 209
IX.
C u hình POP Mail Server ............................................................................. 209
X.
Cài
t và c u hình Webmail - Openwebmail ............................................... 209
X.1.
Cài t và c u hình Open Webmail...................................................................... 210
X.2.
Cài t Open Webmail t Source code................................................................ 211
BÀI 16 PROXY SERVER ............................................................................................ 215

Tóm t t .................................................................................................................... 215
I.
Firewall.......................................................................................................... 216
I.1.
Gi i thi u v Firewall................................................................................................ 216
I.2.
Nh ng chính sách Firewall....................................................................................... 216
I.3.
Các lo i Firewall và cách ho t ng......................................................................... 217
II.
Squid Proxy ................................................................................................... 219
II.1. Gi i thi u Squid........................................................................................................ 219
II.2. Nh ng giao th c h tr trên Squid .......................................................................... 219
II.3. Trao i cache.......................................................................................................... 219
II.4. Cài t Squid Proxy.................................................................................................. 219
II.5. C u hình................................................................................................................... 220
II.6. Kh i ng Squid....................................................................................................... 223
BÀI 17 Linux Security ............................................................................................. 224
Tóm t t .................................................................................................................... 224
I.
Log File .......................................................................................................... 225
II.
Gi i h n user .................................................................................................225
III.
Network security........................................................................................... 225
III.1.
Host Based security ............................................................................................. 225
III.2.
Port based security............................................................................................... 226
BÀI 18 Webmin....................................................................................................... 239

Tóm t t .................................................................................................................... 239
I.
Gi i thi u Webmin ........................................................................................ 240
II.
Cài
t Webmin ............................................................................................. 240
II.1. Cài t t file nh phân ............................................................................................. 240
II.2. Cài t Webmin t file ngu n *.tar.gz ...................................................................... 240
III.
C u hình Webmin .......................................................................................... 241
III.1.
ng nh p vào Webmin Server ........................................................................... 241

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 9/271


H

ng d n gi ng d y

I.
II.

I.
II.

III.2.
C u hình Webmin................................................................................................. 241

III.3.
C u hình Webmin qua Web Browser ................................................................... 242
III.4.
Qu n lý Webmin User .......................................................................................... 245
III.5.
Webmin cho Users(Usermin) ............................................................................... 245
III.6.
S d ng Usermin ................................................................................................. 246
III.7.
C u hình h th ng qua Webmin........................................................................... 248
III.8.
C u hình Server và Daemon ................................................................................ 249
III.9.
C u hình m ng thơng qua Webmin...................................................................... 250
III.10. C u hình Hardware trên Webmin ......................................................................... 251
III.11. Linux Cluster trên Webmin ................................................................................... 252
III.12. Các thành ph n khác(Others) trên Webmin ......................................................... 253
THI CU I H C PH N .......................................................................................... 254
C u trúc
thi............................................................................................... 254
thi m u.....................................................................................................256
II.1.
thi m u cu i môn - H
i u Hành Linux ............................................................. 256
II.2.
thi cu i môn - D ch V M ng Linux ..................................................................... 258
THI CU I H C PH N .......................................................................................... 260
M u
thi lý thuy t...................................................................................... 260
M u

thi th c hành .................................................................................... 267
THI KI M TRA CHUYÊN MÔN GIÁO VIÊN........................................................... 269

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 10/271


H

ng d n gi ng d y

M C TIÊU
Sau khi hồn thành khóa h c, h c viên s có kh n ng:
̇

Cài t và s d ng h i u hành Linux (phiên b n m i nh t c a RedHat) và th c thi
c
các thao tác t o t p tin, th m c, qu n lý ng i dùng, c p quy n h n s d ng tài nguyên,
so n th o v n b n b ng các công c , chia s tài nguyên thông qua d ch v Samba, t
h n ng ch
gi i h n s d ng tài nguyên a c ng.

̇

C u hình và qu n tr các d ch v m ng trên h th ng Linux nh : DNS, FTP, WEB, MAIL,
PROXY.

̇

Thi t l p m t s c
tcp_wrappers,…

̇

T ch c h th ng cho phép ng i dùng có th làm vi c t xa qua Web, SSH, Telnet,
SFTP s d ng các công c nh : Webmin, Usermin, OpenSSH, TELNET.

IT

ch b o m t h th ng Linux thông qua các công c nh : iptables,

NG H C VIÊN

H c sinh, sinh viên, k s CNTT, nh ng nhân viên qu n tr m ng (c quan, xí nghi p) mu n b
sung ki n th c qu n tr m ng trên môi tr ng Linux.

PHÂN B
Th i l

BÀI GI NG

ng: 96LT + 120TH

STT

Bài h c

S ti t LT

S ti t TH

1

Gi i thi u v Linux

3

2

Cài

5

5

3

Qu n lý h th ng t p tin

8

10

4

Cài

3

5

5

Gi i thi u các trình ti n ích

4

5

6

Qu n tr ng

5

5

7

Qu n lý tài nguyên

3

5

8

C u hình m ng

5

10

9

SAMBA

4

5

10

NFS

3

5

11

L p trình Shell trên Linux

5

5

th

i u hành RedHat Linux

t ph n m m

i dùng
a c ng

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 11/271


H

ng d n gi ng d y

12

Qu n lý ti n trình

5

5

13

D ch v DNS

5

10

14

D ch v FTP

5

5

15

D ch v Web

5

5

16

D ch v Mail

8

10

17

D ch v Proxy

5

5

18

Linux Security

10

10

19

Webmin

5

5

20

Ôn t p

5
T ng s ti t

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

96

120

Trang 12/271


H

ng d n gi ng d y

Gi i Thi u H

BÀI 1
i u Hành Linux

Tóm t t
Lý thuy t: 3 ti t - th c hành: 0 ti t
M c tiêu
Bài h c này gi i thi u
s l c v l ch s phát
tri n, ki n trúc c a
Linux,
u và nh c
i m c a Linux so v i
các h i u hành khác.

Các m c chính

I.
II.

III.
IV.

Bài t p b t
bu c

Bài t p làm
thêm

Vài dòng v l ch s Linux.
L ch s phát tri n c a Linux.
Nh ng u i m c a Linux.
khuy t i m c a Linux.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 13/271


H

I.

ng d n gi ng d y

Vài dòng l ch s v Linux

Gi a n m 1960, AT & T Bell Laboratories và m t s trung tâm khác tham gia vào m t c g ng
nh m t o ra m t h
i u hành m i

c
t tên là Multics (Multiplexed Information and
Computing Service).
n n m 1969, ch ng trình Multics b bãi b vì ó là m t d án quá nhi u
tham v ng và do ó khơng kh thi. Th m chí nhi u u c u i v i Multics th i ó n nay v n
ch a có
c trên các Unix m i nh t. Nh ng Ken Thompson, Dennis Richie và m t s
ng
nghi p c a Bell Labs ã không b cu c. Thay vì xây d ng m t h i u hành làm nhi u vi c m t
lúc nh Multics, h quy t nh phát tri n m t h i u hành
n gi n ch làm t t m t cơng vi c là
ch y ch ng trình (run program). H i u hành s có r t nhi u các công c (tool) nh ,
n gi n,
g n nh (compact) và ch làm t t m t công vi c. B ng cách k t h p nhi u công c l i v i nhau,
h s có m t ch ng trình th c hi n m t cơng vi c ph c t p. ó c ng là cách th c ng i l p
trình vi t ra ch ng trình. Vào n m 1973, s d ng ngôn ng C c a Richie. Thompson ã vi t l i
toàn b h i u hành Unix và ây là m t thay i quan tr ng c a Unix. Do ó, Unix t ch là m t
h i u hành cho m t máy PDP-xx tr thành h i u hành c a các máy khác v i m t c g ng t i
thi u
chuy n i. Kho ng 1977 b n quy n c a UNIX
c gi i phóng và h i u hành UNIX
tr thành m t th ng ph m. Hai dòng UNIX: System V c a AT&T, Novell và Berkeley Software
Distribution (BSD) c a
i h c Berkeley.
-

System V: Các phiên b n UNIX cu i cùng do AT&T xu t b n là System III và m t vài phát
hành (releases) c a System V. Hai b n phát hành g n ây c a System V là Release 3.2
(SVR 3.2) và Release 4.2 (SVR 4.2). Phiên b n SVR 4.2 là ph bi n nh t t máy PC cho t i
máy tính l n.

-

BSD: T 1970 Computer Science Research Group c a University of California t i Berkelry
(UCB) xu t b n nhi u phiên b n UNIX,
c bi t
n d i tên Berkeley Software
Distribution, hay BSD. C i ti n c a PDP-11
c g i là 1BSD và 2BSD. Tr giúp cho các
máy tính c a Digital Equipment Corporation VAX
c
a vào trong 3BSD. Phát tri n c a
VAX
c ti p t c v i 4.0BSD, 4.1BSD, 4.2BSD và 4.3BSD.

-

Tr c 1992, UNIX là tên thu c s h u c a AT&T. t 1992, khi AT&T bán b ph n Unix cho
Novell, tên Unix thu c s h u c a X/Open foundation. T t c các h i u hành th a mãn m t
s yêu c u u có th g i là Unix. Ngồi ra, Institute of Electrical and Electronic Engineers
(IEEE) ã thi t l p chu n “An Industry-Recognized Operating System Interface Standard
based on the UNIX Operating System”. K t qu cho ra
i POSIX.1 (cho giao di n C) và
POSIX.2 (cho h th ng l nh trên Unix). Tóm l i, v n
chu n hóa UNIX v n cịn r t xa k t
qu cu i cùng. Nh ng ây là quá trình c n thi t có l i cho s phát tri n c a ngành tin h c nói
chung và s s ng còn c a h i u hành UNIX nói riêng.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 14/271


H

II.

ng d n gi ng d y

L ch s phát tri n c a Linux

-

N m 1991, Linus Torvalds, sinh viên c a
i h c T ng h p Helsinki Ph n Lan b t u xem
xét Minix, m t phiên b n c a Unix làm ra v i m c ích nghiên c u cách t o ra m t h i u
hành Unix ch y trên máy PC v i b vi x lý Intel 80386.

-

Ngày 25/8/1991, Linus cho ra version 0.01 và thông báo trên comp.os.minix v d
mình v Linux.

-

1/1992, Linus cho ra version 0.02 v i shell và trình biên d ch C. Linux khơng c n Minix n a
biên d ch l i h i u hành c a mình. Linus t tên h i u hành c a mình là Linux.

-

1994, phiên b n chính th c 1.0

-

Linux là m t h i u hành d ng UNIX (Unix-like Operating System) ch y trên máy PC v i b
i u khi n trung tâm (CPU) Intel 80386 tr lên, hay các b vi x lý trung tâm t ng thích
AMD, Cyrix. Linux ngày nay cịn có th ch y trên các máy Macintosh ho c SUN Space. Linux
th a mãn chu n POSIX.1.

-

Linux
c vi t l i tồn b t con s khơng, t c là khơng s d ng m t dịng l nh nào c a
Unix
tránh v n
b n quy n c a Unix. Tuy nhiên, ho t ng c a Linux hoàn toàn d a
trên nguyên t c c a h i u hành Unix. Vì v y, n u m t ng i n m
c Linux thì s n m
c UNIX. Nên chú ý r ng gi a các Unix s khác nhau c ng khơng kém gì gi a Unix và
Linux.

-

Linux là h i u hành phân phát mi n phí, phát tri n trên m ng Internet, t a Unix và
cs
d ng trên máy tính cá nhân (PCs). Linux ã phát tri n nhanh chóng và tr nên ph bi n trong
th i gian ng n. Nó nhanh chóng
c nhi u ng i s d ng vì m t trong nh ng lý do là
không ph i tr ti n b n quy n. M i ng i có th d dàng download t Internet hay mua t i
các hi u bán CD.

-

Linux là h i u hành có hi u n ng cao, trong t t c các máy tính có c u hình cao hay th p.
H i u hành này h tr các máy tính s d ng 32 c ng nh 64 bit và r t nhi u ph n m m
khác nhau.

-

Quá trình phát tri n c a Linux
c t ng t c b i s giúp
c a ch ng trình GNU (GNU’s
Not Unix). ó là ch ng trình phát tri n các Unix có kh n ng ch y trên nhi u n n t ng khác
nhau.
n hôm nay, cu i 2001, phiên b n m i nh t c a Linux kernel là 2.6.11.3, có kh n ng
i u khi n các máy a b vi x lý và r t nhi u các tính n ng khác.

nh c a

c phát hành.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 15/271


H

III.

ng d n gi ng d y

Nh ng u i m c a Linux

Trong s nh ng h
i u hành thông d ng ngày nay, Linux là h
i u hành mi n phí
c s
d ng r ng rãi nh t. V i các PC IBM, Linux cung c p m t h th ng y
v i nh ng ch c n ng
a nhi m (multitasking) và a ng i dùng (multiuser) l p s n, t n d ng
c s c m nh x lý c a
máy 386 và cao h n.
Linux có s n b giao th c TCP/IP giúp b n d dàng k t n i Internet. Linux c ng có Xfree86 cung
c p cho b n m t giao di n
h a GUI
y
. Nh ng ph n này b n không c n ph i m t ti n
mua ch c n t i xu ng t Internet.

III.1. Kh n ng t

ng thích v i các h m

Kh n ng t ng thích c a m t h i u hành giúp b n chuy n nó t m t n n này sang m t n n
khác mà v n ho t ng t t. Tr c kia UNIX ch ho t ng trên m t n n duy nh t, ó là máy i n
toán mini DEC PDP-7. Hi n nay, UNIX ch y
c trên b t k n n nào, t máy tính xách tay cho
n nh ng máy tính l n d ng mainframe. Nh tính t ng thích này, các máy i n toán ch y
UNIX trên nhi u n n khác nhau có th liên l c v i nhau m t cách chính xác và h u hi u v i

nh ng lo i n n khác.

III.2. H tr

ng d ng

Hi n nay, Linux có hàng nghìn ng d ng, bao g m các ch ng trình báo bi u, c s d li u, x
lý v n b n... Ngồi ra, Linux c ng có hàng lo t trị ch i gi i trí trên n n v n b n ho c
h a.

III.3. L i ích cho gi i chuyên nghi p i n toán
n v i Linux, gi i i n tốn s có hàng lo t cơng c phát tri n ch ng trình, bao g m các b
biên d ch cho nhi u ngôn ng l p trình hàng u hi n nay, ch ng h n nh C, C++, ...

IV. Khuy t i m c a Linux
IV.1. H tr

k thu t

Có l i u tr ng i nh t c a Linux là khơng có m t cơng ty nào ch u trách nhi m phát tri n h
i u hành Linux này. N u có i u gì tr c tr c, b n khơng th g i mi n phí cho m t b ph n h tr
k thu t nào c .
Thi u ngu n tr giúp k thu t không ch
i v i Linux mà c v i nh ng ng d ng Linux. M c dù,
hi n có vài ch ng trình mang tính th ng m i dành cho Linux, song a ph n l i là ch ng trình
mi n phí do m t nhóm nh biên so n r i
a lên m ng cho c th gi i s d ng chung.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 16/271


H

ng d n gi ng d y

IV.2. ph n c ng
M t i u b t ti n n a là th c s Linux không d cài t và r t nhi u thành ph n khơng t ng
thích v i m t vài ph n c ng nào ó. Các nhà phát tri n Linux là nh hg ng i s ng rãi rác trên
hành tinh này, do ó khơng th có m t ch ng trình
c m b o ch t l ng nh thông l . Các
nhà phát tri n c m th y ch ng trình c a mình dùng
c là tung ra cho m i ng i cùng xài ch
khơng có m t th i gian th nghi m ch ng trình. H n n a, các ph n c ng mà Linux h tr tùy
thu c vào lo i máy móc mà các nhà phát tri n s d ng khi so n th o o n mã. Chính vì th mà
Linux khơng th ch y trên t t c m i n n ph n c ng c a PC hi n nay.

V.

Ki n trúc c a h

i u hành Linux

V.1. H t nhân (Kernel)
Là trung tâm i u khi n c a h i u hành Linux, ch a các mã ngu n i u khi n ho t ng c a
toàn b h th ng. H t nhân
c phát tri n khơng ng ng, th ng có 2 phiên b n m i nh t, m t
b n d ng phát tri n m i nh t và m t b n n nh m i nh t. Kernel
c thi t k theo d ng

modul, do v y kích th c th t s c a Kernel r t nh . Chúng ch t i nh ng b ph n c n thi t lên
b nh , các b ph n khác s
c t i lên n u có yêu c u s d ng. Nh v y so v i các h i u
hành khác Linux không s d ng lãng phí b nh nh khơng t i m i th lên mà khơng c n quan
tâm nó có s d ng không.
Kernel
c xem là trái tim c a h i u hành Linux, ban u phát tri n cho các CPU Intel 80386.
i m m nh c a lo i CPU này là kh n ng qu n lý b nh . Kernel c a Linux có th truy xu t t i
tồn b tính n ng ph n c ng c a máy. Yêu c u c a các ch ng trình c n r t nhi u b nh , trong
khi h th ng có ít b nh , h i u hành s d ng khơng gian a hốn i (swap space)
l u tr
các d li u x lý c a ch ng trình. Swap space cho phép ghi các trang c a b nh xu t các v trí
dành s n trong a và xem nó nh ph n m r ng c a vùng nh chính. Bên c nh s d ng swap
space, Linux cịn h tr các c tính sau :
-

B o v vùng nh gi a các ti n trình, i u này khơng cho phép m t ti n trình làm t t toàn b
h th ng.

-

Ch t i các ch

ng trình khi có u c u.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 17/271

H

ng d n gi ng d y

V.2. Shell
Shell cung c p t p l nh cho ng i dùng thao tác v i kernel
th c hi n công vi c. Shell c các
l nh t ng i dùng và x lý. Ngồi ra shell cịn cung c p m t s
c tính khác nh : chuy n
h ng xu t nh p, ngôn ng l nh
t o các t p tin l nh t ng t t p tin bat trong DOS.
Có nhi u lo i shell
c dùng trong Linux. i m quan tr ng
phân bi t các shell v i nhau là b
l nh c a m i shell. Ví d , C shell thì s d ng các l nh t ng t ngôn ng C, Bourne Shell thì
dùng ngơn ng l nh khác.
Shell s d ng chính trong Linux là GNU Bourne Again Shell (bash). Shell này là shell phát tri n
t Bourne Shell, là shell s d ng chính trong các h th ng Unix, v i nhi u tính n ng m i nh :
i u khi n các ti n trình, các l nh history, tên t p tin dài …

V.3. Các ti n ích
Các ti n ích
c ng i dùng th ng xuyên s d ng. Nó dùng cho nhi u th nh thao tác t p
tin, a, nén, sao l u t p tin … Ti n ích trong Linux có th là các l nh thao tác hay các ch ng
trình giao di n
h a. H u h t các ti n ích dùng trong Linux là s n ph m c a ch ng trình GNU.
Linux có s n r t nhi u ti n ích nh trình biên d ch, trình g l i, so n v n b n … Ti n ích có th
c s d ng b i ng i dùng ho c h th ng. M t s ti n ích
c xem là chu n trong h th ng
Linux nh passwd, ls, ps, vi …

V.4. Ch

ng trình

ng d ng

Khác v i các ti n ích, các ng d ng nh ch ng trình word, h qu n tr c s d
ch ng trình có
ph c t p l n và
c các nhà s n xu t vi t ra.

VI. Các

li u ... là các

c tính c b n c a Linux

Linux h tr các tính n ng c b n th ng th y trong các h i u hành Unix và nhi u tính n ng
khác mà khơng h i u hành nào có
c. Linux cung c p môi tr ng phát tri n m t cách y
bao g m các th vi n chu n, các cơng c l p trình, trình biên d ch, debug …nh b n mong
i
các h i u hành Unix khác. H th ng Linux tr i h n các h th ng khác trên nhi u m t, mà ng i
dùng quan tâm nh s phát tri n, t c , d s d ng và c bi t là s phát tri n và h tr m ng.
M ts
c i m c a Linux chúng ta c n quan tâm :

VI.1.

a ti n trình

Là c tính cho phép ng i dùng th c hi n nhi u ti n trình ng th i. Ví d b n v a in, v a so
v n b n, v a nghe nh c… cùng m t lúc. Máy tính s d ng ch m t CPU nh ng x lý ng th
nhi u ti n trình cùng lúc. Th c ch t là t i m t th i i m CPU ch x lý
c m t m nh l nh, vi
th c hi n cùng lúc nhi u công vi c là gi t o b ng cách làm vi c xen k và chuy n i trong th
gian nhanh. Do ó ng i dùng c ng là th c hi n ng th i.

VI.2. T c

n
i
c
i

cao

H i u hành Linux
c bi t n nh m t h i u hành có t c
r t hi u qu
n tài nguyên nh : b nh , a…

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

x

lý cao, b i vì nó thao tác

Trang 18/271

H

ng d n gi ng d y

VI.3. B nh

o

Khi h th ng s d ng quá nhi u ch ng trình l n d n n khơng
b nh chính (RAM)
ho t
ng. Trong tr ng h p ó, Linux dùng b nh t
a là partition swap. H th ng s
a các
ch ng trình ho c d li u nào ch a có yêu c u truy xu t xu ng vùng swap này, khi có nhu c u
thì h th ng chu n lên l i b nh chính.

VI.4. S

d ng chung th

vi n

H th ng Linux có r t nhi u th vi n dùng chung cho nhi u ng d ng.
ti t ki m
c tài nguyên c ng nh th i gian x lý.

VI.5. S

d ng các ch

i u này s giúp h th ng

ng trình x lý v n b n

Ch ng trình x lý v n b n là m t trong nh ng ch ng trình r t c n thi t i v i ng
Linux cung c p nhi u ch ng trình cho phép ng i dùng thao tác v i v n b n nh
nroff

VI.6. S

i s d ng.
vi, emacs,

d ng giao di n c a s

Giao di n c a s dùng H th ng X Window, có giao di n nh h
i u hành Windows. V i h
th ng này ng i dùng r t thu n ti n khi làm vi c trên h th ng. X window System hay còn g i t t
là X
c phát tri n t i vi n Massachusetts Institute of Technology. Nó
c phát tri n
t o ra
môi tr ng làm vi c không ph thu c ph n c ng. X ch y d i d ng client –server. H th ng X
window ho t ng qua hai b ph n :
-

Ph n server còn g i là X server

-

Ph n client

c g i là X window manager hay desktop environment.

X server s d ng trong h u h t các b n phân ph i c a Linux là Xfree86. Client s d ng th
KDE (K Desktop Environment) và GNOME (GNU Network Object Model Environment)

ng là

Dich v Samba s d ng tài ngu ên a, máy in v i Windows. Tên Samba xu t phát t giao th c
Server Message Block (SMB) mà Windows s d ng
chia s t p tin và máy in. Samba là
ch ng trình s d ng giao th c SMB ch y trên Linux. S d ng Samba b n có th chia s t p tin
và máy in v i các máy Windows

VI.7. Network Information Service (NIS)
D ch v NIS cho phép chia s các t p tin password và group trên m ng. NIS là m t h th ng c
s d li u d ng client-server, ch a các thông tin c a ng i dùng và dùng
ch ng th c ng i
dùng. NIS xu t phát t hãng Sun Microsystems v i tên là Yellow Pages.

VI.8. L p l ch ho t
Ch
ng

ng ch

ng trình l p l ch trong Linux xác
i dùng nh : at, cron, batch.

ng trình,

ng d ng

nh các ng d ng, script th c thi theo m t s s p x p c a

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 19/271


H

ng d n gi ng d y

VI.9. Các ti n ích sao l u d

li u

Linux cung c p các ti n ích nh tar, cpio và dd
sao l u và backup d
cung c p ti n ích Backup and Restore System Unix (BRU) cho phép t
l ch.

VI.10. H tr

nhi u ngơn ng

li u. RedHat Linux cịn
ng backup d li u theo

l p trình.

Linux cung c p m t mơi tr ng l p trình Unix y
bao g m các th vi n chu n, các cơng c
l p trình, trình biên d ch, ch ng trình debug ch ng trình mà b n có th tìm th y trong các h
i u hành Unix khác. Ngôn ng ch y u s d ng trong các h i u hành Unix là C và C++. Linux
dùng trình biên d ch cho C và C++ là gcc, ch ng trình biên d ch này r t m nh, h tr nhi u tính
n ng. Ngồi C, Linux c ng cung c p các trình biên d ch, thơng d ch cho các ngôn ng khác nh
Pascal, Fortran, Java…

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 20/271


H

ng d n gi ng d y

Cài

tH

BÀI 2
i u Hành Linux

Tóm t t
Lý thuy t: 5 ti t - Th c hành: 5 ti t.
M c tiêu
Gi i thi u cho h c viên
cách cài
t h
i u
hành Linux, cài t các
thi t b , tìm hi u
nguyên lý ho t
ng,
ch ng trình kh i
ng h
i u hành
Linux.

Các m c chính

I.
II.

u c u ph n c ng.
a c ng và phân vùng a
trong Linux.
III. Qu n lý
a và partition trong
Linux.
IV. Kh i ng ch ng trình cài t.
V. Các b c cài t h i u hành
Linux.

VI. C u hình thi t b .
VII. S d ng h th ng.
VIII. Kh i ng h th ng.
IX. Shutdown và Reboot h th ng.
X. S d ng runlevel.
XI. Ph c h i m t kh u cho user
qu n tr .

Bài t p b t
bu c

Bài t p làm
them

Bài t p 02
(sách bài
t p)

XII. Tìm hi u boot loader.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 21/271


H

ng d n gi ng d y

I.

Yêu c u ph n c ng

Linux khơng ịi h i máy có c u hình m nh. Tuy nhiên n u ph n c ng có c u hình th p q thì có
th khơng ch y
c XWindow hay các ng d ng có s n. C u hình t i thi u nên dùng:
-

CPU : Pentium MMX tr lên.

-

RAM : 64 MB tr lên cho Text mode, 192MB cho mode Graphics.
a c ng: Dung l

-

ng

a còn ph thu c vào lo i cài

+

Server (minimum): 870MB.

+

Personal Desktop: 1.9GB.

+

Workstation: 2.4GB.

+
-

Custom Installation (minimum): 520MB.

+

Custom Installation (everything): 5.3GB.

2M cho card màn hình n u mu n s d ng mode

II.

t.

a c ng và phân vùng

h a.

a trong Linux

a c ng
c phân ra nhi u vùng khác nhau g i là partition. M i partition s d ng m t h th ng
t p tin và l u tr d li u. M i a b n ch chia
c t i a 4 partition chính (primary). Gi i h n
nh v y là do Master Boot Record c a a ch ghi t i a 4 ch m c t i 4 partition.
t o nhi u partition l u tr d li u ( h n 4) ng i ta dùng partition m r ng (extended

partition). Th c ra partition m r ng c ng là primary partition nh ng cho phép t o các partition
con
c g i là logical partition trong nó.

III.

Qu n lý

a và partition trong Linux

Linux s d ng c ch truy xu t
a thông qua t p tin. M i
a
c gán v i m t t p tin trong
th m c /dev/. Ký hi u
a fd cho m m, hd cho c ng, sd dành cho SCSI. Ký t a, b, c …,
g n thêm vào
xác nh các
a khác nhau cùng lo i.
Ký t mô t

a

Physical block devices(Các
thi t b l u tr )

Hda

Primary Master

Hdb

Primary Slave

Hdc

Secondary Master

Hdd

Secondary Slave

Sda

First SCSI disk

Sdb

Second SCSI disk

Ví d :

c ng th nh t hda, c ng th 2 hdb …xác nh các partition trong
a ng i ta dùng các s
i kèm. Theo qui nh partition chính và m r ng
c gán s t 1 – 4. Các logical partition
c
gán các giá tr t 5 tr i.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 22/271


H

ng d n gi ng d y

Nh hình v trên là các partition c a c ng th nh t hda: có 2 partition chính ký hi u là hda1 và
hda2, m t partititon m r ng là hda3. Trong partition m r ng hda3 có 2 partition logic có ký
hi u là hda6 và hda5. Trong Linux b t bu c ph i có t i thi u 2 partition sau:
-

Partition chính ch a th m c g c (/) và h t nhân ( g i là Linux Native partition)

-

Partition swap
c dùng làm khơng gian hốn i d li u khi vùng nh chính
c s d ng
h t. Kích th c c a ph n swap s d ng tùy thu c h th ng mình s d ng nhi u hay ít ng
d ng. Thơng th ng thì kích th c vùng swap b ng kích th c b nh chính.

IV. Kh i

ng ch

IV.1. Boot t

CD-ROM

ng trình cài

N u máy b n có CD-ROM, b n hãy kh i
CD-ROM và
a a cài t vào CD.

IV.2. Boot t

a kh i

t

ng máy tính, ch nh l i BIOS th

t

boot

u tiên là

c t CD, b n có th kh i ng t
a kh i
CD-ROM. Gi s
CD c a b n là E:. B

ng DOS.
ck b n

ng Windows

BIOS c a máy b n không h tr boot
Sau khi kh i ng,
a CD cài t vào
th c hi n.
Cd Dosutils Autoboot

IV.3. Boot t

a m m kh i

ng Linux

CD cài t Linux có ch a t p tin image giúp kh i ng cài t Linux t
a m m. Trên RedHat
Linux 7.x Image này l u trong th m c: <cdrom_write>\images\bootnet.img.
Trên RedHat 9.0 và Fedora core thì t p tin <cdrom_write>\images\bootdisk.img
bung t p tin image này ra a m m chúng ta dùng ch
dosultils c a a cài t. Trên môi tr ng Windows:

ng trình rawrite có trong th

m c

<cdrom_write>\dosutils\rawrite
Enter disk image soure file name : ..\bootnet.img
Enter the target disk device : A
Please insert formatted diskette into device A: and press – ENTER -- : enter

Trên mơi tr

ng Linux ta có th dùng l nh:

#dd if=/mnt/cdrom/images/<image_name> of=/dev/fd0

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 23/271


H

V.

ng d n gi ng d y

Các b

c cài

V.1. Ch n ph
Ngu n cài
-

th

i u hành Linux

ng th c cài

t

tt :

CD-Rom: Có th kh i

ng t CD-ROM ho c kh i

a c ng: C n s d ng

-

NFS image: S d ng

-

FTP: S d ng

-

HTTP: S d ng

a kh i

Linux text: Ch

-

[Enter] : Ch

ng H

V.3. Ch n ngôn ng

a m m boot).

ng m ng. K t n i t i NFS sever.

ng m ng. Cài tr c ti p qua k t n i HTTP.

cài

ng H

t o

ng m ng. Cài tr c ti p qua k t n i FTP.

a kh i

Chúng ta có th ch n các ch
-

a m m boot.

a m m boot(dùng l nh dd ho c mkbootdisk

a kh i

V.2. Ch n ch

ng b ng

t

:
i u Hành Linux

i u Hành Linux

td
td

i ch
i ch

text(Text mode).
h a(Graphical mode)

hi n th trong quá trình cài

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

t

Trang 24/271


H

ng d n gi ng d y

Ch n ngôn ng “English” r i ch n Next

V.4. C u hình bàn phím

Ch n lo i bàn phím c a mình, ch n Next

V.5. Ch n c u hình mouse

Ch n lo i Mouse phù h p v i mouse c a mình. Khi ch n l u ý c ng g n mouse là serial hay
PS/2, ch n Next.

V.6. L a ch n lo i màn hình
Thơng th ng t i b c này h i u hành s t
ng nh n úng lo i màn hình hi n th n u khơng
thì ta ph i c u hình l i màn hình hi n th trong h p tho i bên ph i.

H c ph n 4 - Ch ng ch qu n tr m ng Linux

Trang 25/271