Nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến chậm tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình thủy lợi tại Thái Nguyên

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0

NHẬN DIỆN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
CHẬM TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
CƠNG TRÌNH THỦY LỢI TẠI THÁI NGUYÊN
Phùng Duy Hảo
Trường Đại học Thủy lợi, email:

1. GIỚI THIỆU CHUNG

1.1. Giới thiệu
Tại Việt Nam, theo số liệu tại văn bản
4742/BKHĐT-GSTĐĐT của Bộ Kế hoạch và
Đầu tư gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình
thực hiện công tác giám sát, đánh giá tổng thể
đầu tư cơng năm 2019 cho thấy có đến 1.878
dự án bị chậm tiến độ, chiếm 2,7% tổng số
dự án kiểm tra trong kỳ, bên cạnh đó cũng có
2.730 dự án phải điều chỉnh gây ảnh hưởng
đến tiến độ thực hiện dự án.
Về tình hình đầu tư xây dựng tại Thái
Nguyên, cũng theo báo cáo trên, năm 2019,
tồn tỉnh có 4.487 dự án đầu tư công với số
vốn thực hiện là 4.138 tỷ đồng. Tuy nhiên,
tình hình thực hiện các dự án đầu tư xây
dựng nói chung và đầu tư xây dựng cơng
trình thủy lợi nói riêng tại tỉnh vẫn cịn nhiều
vấn đề đặt ra về tiến độ thực hiện dự án. Một
số dự án thủy lợi chậm tiến độ điển hình như:
Dự án Hồ chứa nước Vân Hán, đây là cơng
trình thủy lợi lớn nhất huyện Đồng Hỷ, dự án

được phê duyệt lại năm 2015 với tổng mức
đầu tư hơn 100 tỷ đồng nhưng đang trong
tình trạng dừng thi cơng. Hay dự án đầu tư
xây dựng đê cứu hộ, cứu nạn đê sông Công
từ quốc lộ 3 đến đoạn K4+900 thuộc thôn
Thu Lỗ dài 1,7 km. Là tuyến đê được xây
dựng mang tính cấp bách với tổng mức đầu
tư 15 tỷ đồng nhưng từ năm 2017 đến nay
mới đổ đất làm nền được gần 800m.
Từ đó, có thể thấy nguồn vốn đầu tư cho
xây dựng cơng trình nói chung và cơng trình
thủy lợi nói riêng tại Việt Nam cũng như tại
tỉnh Thái Nguyên là rất lớn. Nhiều dự án còn

tồn tại tình trạng chậm tiến độ thực hiện, gây
ra thiệt hại lớn cho ngân sách và đặc biệt ảnh
hưởng đến đời sống của người dân.
Vì vậy, trong nghiên cứu này, tác giả tập
trung tìm hiểu để có thể nhận diện được các
nhân tố ảnh hưởng đến chậm tiến độ thực
hiện dự án đầu tư xây dựng cơng trình thủy
lợi tại Thái Nguyên.
1.2. Tổng quan các nghiên cứu trên thế
giới và trong nước
1.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới
Nghiên cứu của các tác giả Remon F.
Aziz, Asmaa A. Abdel-Hakam (2016) về
“Tìm hiểu nguyên nhân chậm trễ tiến độ thực
hiện các dự án giao thông tại Ai Cập”.
Nghiên cứu đã xếp hạng được 20 nhân tố ảnh

hưởng lớn nhất đến sự chậm trễ trong việc
thực hiện các dự án ở Ai Cập.
Nghiên cứu của các tác giả Murali
Sambasivan, Yau Wen Soon (2006) về
“Nguyên nhân và ảnh hưởng của sự chậm trễ
trong ngành xây dựng Malaisia”. Mục đích
chính của nghiên cứu là xác định các yếu tố
trì hỗn và tác động của chúng đến hoàn
thành các dự án xây dựng tại Malaisia.
Nghiên cứu đã lựa chọn được 10 nguyên
nhân quan trọng nhất liên quan đến vấn đề
chậm tiến độ tại Malaisia như nhà thầu lập
tiến độ kém, quản lý công trường kém và
không đủ kinh nghiệm.
Nghiên cứu của các tác giả Saleh Al Hadi
Tumi, Abdelnaser Omran, Abdul Hamid
Kadir Pakir (2009) về “Nguyên nhân của sự
chậm trễ trong ngành xây dựng ở Libya”.

393


Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0

Nghiên cứu đã đưa ra một số nguyên nhân
chính gây chậm trễ trong q trình thi cơng
xây dựng tại thành phố Benghazi, Libya như:
Lập kế hoạch không phù hợp, sự liên hệ giữa
các bên chưa tốt hay do thiết kế sai.
Nghiên cứu của tác giả Al Ghafly MA

(1999) về “Sự chậm trễ trong các dự án cơng
ích tại Ả Rập Xê Út”. Tác giả đã chỉ ra một
số nhuyên nhân chính như vấn đề về tài
chính, thay đổi thiết kế của dự án hay chậm
trễ ra quyết định của chủ đầu tư.
1.2.2. Các nghiên cứu trong nước
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Văn Sơn
(2020) về “Nghiên cứu ứng dụng lý thuyết độ
tin cậy trong lập và quản lý tiến độ thi cơng
các cơng trình thủy lợi, thủy điện ở Việt
Nam”. Nghiên cứu đã chỉ ra 39 nhân tố phân
thành 6 nhóm theo chủ thể tham gia từ đó
xếp hạng được mức độ ảnh hưởng của các
nhân tố đến chậm tiến độ các cơng trình thủy
lợi, thủy điện tại Việt Nam.
Nghiên cứu của tác giả Trần Hoàng Tuấn
(2014) về “Các nhân tố ảnh hưởng đến chi
phí và thời gian hồn thành dự án trong giai
đoạn thi công trường hợp nghiên cứu trên địa
bàn thành phố Cần Thơ”. Trong nghiên cứu,
tác giả đã chỉ ra được 3 nhóm ngun nhân
chính ảnh hưởng đến thời gian hoàn thành dự
án: (1) Năng lực của nhà thầu thi công; (2)
Năng lực của chủ đầu tư; (3) Đặc điểm dự án
và điều kiện thi công.
Nghiên cứu của tác giả Vũ Quang Lãm
(2015) về “Các yếu tố gây chậm tiến độ và
vượt dự toán các dự án đầu tư công tại Việt
Nam”. Tác giả đã đưa ra 4 nguyên nhân lớn
nhất ảnh hưởng đến tình trạng chậm trễ của

các dự án đầu tư công tại Việt Nam là “Yếu
kém trong quản lý dự án của chủ đầu tư”,
“Yếu kém của nhà thầu hoặc tư vấn”, “Yếu tố
ngoại vi” và “yếu tố khó khăn về tài chính”.
Nghiên cứu của các tác giả Lưu Trường
Văn, Nguyễn Anh Vũ (2014) về “Nhận dạng
các nhân tố gây ra chậm tiến độ các dự án
giao thông tại Đồng Tháp”. Nghiên cứu đã
trình bày tổng quan về các nhân tố gây ra tình
trạng chậm tiến độ các dự án xây dựng. Từ đó,

qua điều tra, tổng hợp và phân tích số liệu,
nghiên cứu đã chỉ ra và xếp hạng được 28
nhân tố gây ra chậm tiến độ các dự án giao
thông tại Đồng Tháp, trong đó có 10 nhân tố
ảnh hưởng mạnh và 6 nhân tố ảnh hưởng yếu.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp chuyên gia: Trao đổi với các
cán bộ quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng
trình thủy lợi tại Thái Nguyên;
Phương pháp nghiên cứu tổng quan từ các
nghiên cứu trong nước và thế giới để phân
tích, so sánh, tổng hợp và lựa chọn ra các
nhóm nhân tố chính ảnh hưởng đến chậm tiến
độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơng
trình thủy lợi tại Thái Ngun.
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Từ việc tìm hiểu các nghiên cứu ở trong

nước và thế giới nêu trên, kết hợp quá trình
trao đổi với các chuyên gia là những cán bộ
trực tiếp tham gia công tác quản lý dự án xây
dựng tại Thái Nguyên, tác giả đã lựa chọn và
đưa ra 38 nhân tố chính ảnh hưởng đến tiến
độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơng
trình thủy lợi tại Thái Ngun với 6 nhóm và
được trình bày trong Bảng 1 dưới đây.

394

Bảng 1. Các nhân tố ảnh hưởng đến chậm
tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng
cơng trình thủy lơi tại Thái Nguyên
STT

Nhân tố ảnh hưởng

I

Nhóm nhân tố bên ngồi và mơi
trường xây dựng

1

Khủng hoảng kinh tế và biến động giá

2

Giải phóng mặt bằng chậm

3

Thời tiết khắc nghiệt, khó đốn

4

Điều kiện địa chất khơng lường trước được

5

Trình tự, thủ tục phê duyệt thiết kế, dự
tốn cịn rắc rối

6

Các văn bản pháp lý thường xuyên thay
đổi

7

Phản đối từ phía người dân

8

Thủ tục cấp phép xây dựng cịn khó khăn


Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0

STT

Nhân tố ảnh hưởng

STT

II

Nhóm nhân tố liên quan đến chủ đầu tư
Năng lực, kinh nghiệm quản lý dự án
của chủ đầu tư kém
Thay đổi chủ đầu tư trong quá trình thực
hiện dự án
Chủ đầu tư chậm ra quyết định
Khả năng điều hành, phối hợp các bên
liên quan chưa tốt
Nghiên cứu tính khả thi của dự án khơng
đúng đắn và chính xác
Thay đổi thiết kế trong thời gian thực
hiện dự án
Nhóm nhân tố liên quan đến tài chính
và hợp đồng của dự án
Phân bổ nguồn vốn không đúng kế
hoạch tiến độ thực hiện
Chủ đầu tư gặp khó khăn về tài chính, từ
huy động của khách hàng
Nhà thầu gặp khó khăn về tài chính
Chậm thanh tốn cho các đơn vị cung
cấp, nhà thầu thực hiện
Chia dự án thành quá nhiều/quá ít gói thầu

Điều kiện hợp đồng chưa rõ ràng
Thời gian thực hiện hợp đồng khơng phù
hợp
Nhóm nhân tố liên quan đến nhà thầu
thi công
Nhà thầu không đủ kinh nghiệm thi công
Biện pháp thi công không phù hợp
Thiếu hồ sơ quản lý chất lượng, hồ sơ
hồn cơng
Quản lý và giám sát cơng trường không
tốt
Công nghệ thi công lạc hậu
Lập kế hoạch tiến độ thực hiện khơng
phù hợp
Nhóm nhân tố liên quan đơn vị tư vấn
Kinh nghiệm, năng lực đơn vị tư vấn
không đảm bảo
Thiết kế chậm và không đảm bảo chất
lượng
Đơn vị quản lý dự án không đảm bảo
năng lực

31

9
10
11
12
13
14

III
15
16
17
18
19
20
21
IV
22
23
24
25
26
27
V
28
29
30

32
VI
33
34
35
36
37
38

Nhân tố ảnh hưởng

Giám sát kém và không báo cáo kết quả
giám sát kịp thời
Sai sót trong khảo sát địa chất
Nhóm nhân tố liên quan đến yếu tố
đầu vào của dự án
Chất lượng nguyên vật liệu kém
Giao vật liệu chậm trễ
Thiếu lao động lành nghề
Công nhân vi phạm kỷ luật lao động
Không đủ số lượng thiết bị
Thiết bị thường xuyên gặp sự cố

4. KẾT LUẬN

Từ những nội dung nghiên cứu trên, hướng
nghiên cứu tiếp theo của đề tài như sau:
- Tiến hành khảo sát sơ bộ, khảo sát chính
thức các đối tượng liên quan về các nhân tố
cũng như mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
đến tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng
cơng trình thủy lợi tại Thái Ngun.
- Tiến hành các phương pháp phân tích
định lượng xác định mức độ ảnh hưởng của
các nhân tố, từ đó xác định được những nhân
tố ảnh hưởng quan trọng nhất đến tiến độ
thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình
thủy lợi tại Thái Nguyên.
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Al Ghafly MA. 1999. Delays in
construction of public utility projects in

Saudi Arabia. International.
[2] Lưu Trường Văn, Nguyễn Anh Vũ. 2014.
Nhận dạng các nhân tố gây ra chậm tiến độ
các dự án giao thơng tại Đồng Tháp. Tạp
chí Người xây dựng số tháng 9 & 10.
[3] M. Sambasivan, Y.W. Soon. 2007. Causes
and effects of delays in Malaysian
construction industry. International Journal
of Project Management 25.
[4] R. F. Aziz, A. A. Abdel-Hakam. 2016.
Exploring delay causes of road construction
projects in Egypt. Alexandria Engineering
Journal.
[5] Vũ Quang Lãm. 2015. Các yếu tố gây chậm
tiến độ và vượt dự tốn các dự án đầu tư
cơng tại Việt Nam. Tạp chí Phát triển và hội
nhập số 33.

395