Tài liệu Bệnh Lem Lép Hạt Lúa ppt

Bệnh Lem Lép Hạt Lúa

Triệu chứng chung: Trên vỏ trấu của hạt lúa có những vết lốm đốm mầu nâu,
nâu đen… làm cho hạt lúa bị lửng hoặc lép hoàn toàn.

Lúa bị bệnh lem lép hạt

Bông lúa bị bệnh lem lép hạt
Bệnh xuất hiện và gây hại khá phổ biến ở tất cả các vùng trồng lúa của nước
ta. Đặc biệt là ở những vụ lúa được gieo trồng và có thời gian trỗ chín rơi vào
mùa mưa như vụ hè thu, thu đông, vụ mùa…
Theo các nhà chuyên môn, thì bệnh do nhiều nguyên nhân như: vi khuẩn,
nhện gié, bọ xít hôi chích hút…, nhưng chủ yếu vẫn là do một số loài nấm
như: Alternaria padwickii, Helminthosporium oryzae, Nigrospora oryzae,
Bipolaris oryzae, Fusarium moniliforme, Curvularia lunata, Pyricularia
oryzae, Microdochium oryzae, Saroladium oryzae, Septoria sp., Tilletia
barclayana, Ustilagonoides virens… Những nấm này không chỉ gây bệnh cho
hạt lúa trên đồng ruộng, mà còn tồn tại trên vỏ trấu để tiếp tục gây hại cho hạt
lúa sau khi thu hoạch ở giai đoạn hạt lúa còn ẩm chưa kịp phơi khô để đưa
vào kho tồn trữ.
Bệnh làm giảm năng suất, sản lượng và đặc biệt là giảm phẩm chất của hạt
gạo, gây thất thu rất lớn cho bà con nông dân. Nếu dùng làm giống thì chất
lượng của hạt giống kém, đây cũng là nguồn bệnh ban đầu gây hại cho lúa ở
vụ sau.
Bệnh phát sinh, phát triển và gây hại từ khi cây lúa trỗ bông trở đi, thời kỳ dễ
nhiễm bệnh nhất là giai đoạn trỗ-ngậm sữa. Nếu nấm bệnh tấn công sớm, lại
gặp thời tiết thuận lợi, thì tỷ lệ hạt lép lửng sẽ rất cao, có khi lên đến 50%.
Ở giai đoạn trỗ chín, nếu thời gặp mưa nhiều và kéo dài… thì bệnh sẽ phát

sinh và gây hại mạnh. Trên đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn, đất nghèo dinh
dưỡng, khô cằn… cây lúa sinh trưởng kém, sẽ dễ bị các nấm
Helminthosporium oryzae, Curvularia lunata… gây hại trên lá, sau đó tấn
công lên hạt, sẽ làm cho hạt lúa bị lem lép nhiều. Những ruộng có nhiều cỏ
dại, những ruộng bị bệnh đạo ôn cổ bông, bệnh đốm vằn, bệnh vàng lá chín
sớm, bọ xít hôi… cũng sẽ là những ruộng bị bệnh lem lép nặng.
Muốn hạn chế tác hại của bệnh, bà con phải áp dụng kết hợp nhiều biện pháp
một cách hợp lý. Sau đây là một số biện pháp chính:
- Không lấy lúa ở những ruộng đã bị bệnh gây hại nhiều để làm giống. Trước
khi ngâm ủ phải phơi thật khô, quạt thật sạch để loại bỏ hết những hạt lép
lửng (là những hạt mang nhiều mầm bệnh nhất).
- Do nấm và vi khuẩn gây bệnh tồn tại ngay trên vỏ trấu, vì thế để đề phòng
bệnh lây nhiễm cho vụ sau, trước khi ngâm ủ bà con phải xử lý giống bằng
cách dùng một trong các loại thuốc trừ bệnh như: Vicarben 50HP; Viben-C
50BTN; Vitin New 250EC… pha nồng độ 3/1.000 ngâm giống 24-36 giờ sau
đó vớt ra đãi sạch rồi đem ủ bình thường.
- Bón phân đầy đủ và cân đối giữa đạm, lân và kali, không nên để quá thừa
đạm dễ bị bệnh đạo ôn, khô vằn, vàng lá chín sớm… nhưng cũng không nên
để cây lúa quá thiếu đạm, thiếu dinh dưỡng dễ phát sinh bệnh đốm nâu, tiêm
lửa… vì những bệnh này mà gây hại nhiều trên cây lúa ở giai đoạn đầu thì
cũng sẽ gây bệnh lem lép hạt nhiều ở giai đoạn trổ chín. Để chủ động phòng
ngừa bệnh lem lép trên hạt, cần phòng trừ những bệnh đã nêu trên trước khi
cây lúa bước vào giai đọan trỗ chín.
- Những ruộng bị nhiễm phèn hoặc dư thừa xác hữu cơ, nên tăng cường thêm
vôi và phân lân.
- Đối với những vùng thường xuyên bị bệnh gây hại nặng, những vụ có thời
gian trỗ nằm trong mùa mưa (như vụ hè-thu, vụ thu-đông), những ruộng đã bị
nhiều loại bệnh hại ở giai đoạn trước trỗ… nên phun xịt hai lần thuốc hóa học
vào thời điểm khi lúa bắt đầu trỗ và khi lúa trỗ đều. Về thuốc có thể sử dụng
một trong các loại thuốc như: Workup 9SL; Viroval 50BTN; Vicarben 50HP;

Vixazol 275SC; Vitin New 250EC… (trước khi phun xịt, bà con nhớ đọc kỹ
hướng dẫn về liều lượng và cách sử dụng thuốc có in sẵn trên bao bì)