Bài giảng Quản trị ngân hàng nâng cao - Chương 1: Hội sở chính và tổ chức và triển khai quản trị ngân hàng thương mại

KHOA TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
BỘ MƠN NGÂN HÀNG – CHỨNG KHOÁN
1

QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG NÂNG CAO

Giảng viên: TS. Phùng Việt Hà

9/13/2021


Tài liệu tham khảo
2

[1] PGS.TS Nguyễn Thị Phương Liên, Quản trị tác
nghiệp ngân hàng thương mại, NXB Thống kê, 2021.
[2] PGS.TS Phan Thị Cúc, Quản trị ngân hàng thương
mại, NXB Giao thông vận tải, 2009.
[3] Rose, Peter S., Commercial Bank Management,
Irwin McGraw-Hill, 4th edition, 2003.
[4] Hempel, Goege, Quản trị ngân hàng, NXB Tài chính,
2003.

9/13/2021


KẾT CẤU
3

Chương 1: HỘI SỞ CHÍNH & TỔ CHỨC VÀ TRIỂN
KHAI QUẢN TRỊ NHTM

Chương 2: QUẢN TRỊ NỢ VÀ TÀI SẢN CỦA NHTM
Chương 3: QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG
HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG
Chương 4: GIÁM SÁT NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
THEO CHUẨN MỰC QUỐC TẾ

9/13/2021


CHƯƠNG 1: HỘI SỞ CHÍNH & TỔ CHỨC VÀ

TRIỂN KHAI
QUẢN
TRỊ
NHTM
4

1.1. Tổ chức mạng lưới hoạt động của NHTM và vai trị của Hội
sở chính trong quản trị NHTM
1.1.1. Tổ chức mạng lưới của NHTM
1.1.2. Vai trò của HSC trong quản trị NHTM
1.2. Quản trị NHTM
1.2.1. Xây dựng chính sách, chiến lược kinh doanh
1.2.2. Tổ chức mạng lưới và ban hành quy trình, phân định thẩm
quyền bộ phận quản trị
1.2.3. Kiểm tra và giám sát rủi ro

9/13/2021

5

1.1. Tổ chức mạng lưới hoạt động của NHTM và vai
trị của Hội sở chính trong quản trị NHTM

9/13/2021


Your bank- a full service Financial Institution
6

“ Ngân hàng là loại hình tổ chức tài chính cung cấp một danh
mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất- dặc biệt là tín dụng,
tiết kiệm và dịch vụ thanh tốn- và thực hiện nhiều chức năng
tài chính nhất so với bất kỳ tổ chức kinh doanh nào trong nền
kinh tế”
Peter S. Rose(2004), Quản trị ngân hàng thương mại
“ Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện
tất cả hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác
theo quy định của luật”
Luật các tổ chức tín dụng 2010

9/13/2021


MƠ HÌNH TỔ CHỨC CỦA NHTM
7

HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ-BAN ĐIỀU HÀNH
BỘ PHẬN SỬ DỤNG VỐN

BỘ PHẬN DỊCH VỤ
-NHÓM CUNG CẤP DỊCH
BỘ PHẬN QUẢN LÝ VỐN
TÀI CHÍNH CÁ NHÂN
VỤ TÀI CHÍNH THƯƠNG
-P DỊCH VỤ NGÂN
MẠI
-NHÓM TÀI TRỢ VÀ ĐẦU TƯ
HÀNG CÁ NHÂN
- PHỊNG TÍN DỤNG
- DỊCH VỤ TÍN THÁC
THƯƠNG MẠI
- BỘ PHẬN QUẢN LÝ DANH
- PHỊNG CHO VAY
- BỘ PHẬN TÍN DỤNG
MỤC ĐẦU TƯ
MUA NHÀ
DOANH NGHIỆP
- P TiỀN GỬI
- BỘ PHẬN THẺ TÍN DỤNG
- PHỊNG PHÁP CHẾ
- BỘ PHẬN TƯ VẤN
- NHĨM NGÂN HÀNG
- BỘ PHẬN NGÂN
THÀNH VIÊN
- PHỊNG THỊ TRƯỜNG VỐN
HÀNG DI ĐỘNG
-BỘ PHẬN THẨM ĐỊNH
- BỘ PHẬN
- BỘ PHẬN PHÁT TRIỂN

- QUẢN LÝ TÀI SẢN-NỢ
MARKETING
THỊ TRƯỜNG
PHÒNG GIAO DỊCH
BỘ PHẬN NGÂN HÀNG QUỐC TẾ
-PHỊNG KiỂM SỐT
-VĂN PHỊNG NƯỚC NGỒI
-P QUẢN LÝ CHI NHÁNH
- TÀI TRỢ THƯƠNG MẠI
- PHÒNG NHÂN SỰ
- TÀI TRỢ MNCs
- P THANH TOÁN
- P PHÁP CHẾ
9/13/2021


1.1.1. Tổ chức mạng lưới của NHTM
8

Yếu tố ảnh hưởng tổ chức mạng lưới hoạt động của
NHTM:
 Mơ hình tổ chức
 Quy mơ hoạt động
 Hình thức sở hữu
 Chiến lược kinh doanh

9/13/2021


Cơ cấu tổ chức của Viettinbank

9

9/13/2021


Cấu trúc mạng lưới của NHTM
10

(1)Hội sở chính
- Bộ phận kinh doanh và tạo nguồn vốn
- Bộ phận tham mưu
- Bộ phận kiểm soát nội bộ
- Bộ phận hỗ trợ và quản lý nội bộ

9/13/2021


BAN TỔNG11
GIÁM ĐỐC

Mảng kinh doanh và tạo
nguồn vốn:
- Khối nguồn vốn
- Khối sử dụng vốn (tín dụng,
đầu tư...)
- Khối dịch vụ khách hàng
- Khối thanh toán quốc tế
- Khối quản lý và dịch vụ kho
quỹ

Mảng tham mưu:
- Khối sản phẩm
- Khối quản lý GDBĐ
- Khối thẩm định
- Khối pháp chế và quản lý RR
- Khối quản lý và phát triển DN
- Khối nghiên cứu chiến lược và quan
hệ kinh doanh quốc tế

Mảng kiểm soát
nội bộ:
- Khối kiểm toán
nội bộ

Mảng hỗ trợ và quản lý nội bộ:
- Khối KH tổnghợp
- Khối TC kế toán
- Khối pháp chế,
- Khối CNTT
- Khối tổ chức nhân sự
- Khối HC quản trị - Văn phòng
đại diện các khu vực

9/13/2021


(2) Chi nhánh NHTM
12

 Chi nhánh NHTM: Chi nhánh (và sở giao dịch, nếu

có) là đơn vị phụ thuộc ngân hàng thương mại, hạch
tốn phụ thuộc, có con dấu, có nhiệm vụ thực hiện
một hoặc một số chức năng của ngân hàng thương
mại theo quy định của pháp luật.
 Các chi nhánh là những đơn vị trực thuộc HSC, là
nơi thực hiện giao dịch với khách hàng, triển khai
các hoạt động nghiệp vụ của NHTM.
 Chi nhánh là những đơn vị cấp dưới của HSC thực
hiện chức năng kinh doanh và là nơi tạo ra nguồn
thu nhập chính của tồn hệ thống ngân hàng
9/13/2021


Cơ cấu tổ chức của chi nhánh
13

BAN GIÁM ĐỐC

Khối kinh doanh:
P.Quản lý tín dụng, P.Dịch vụ
khách hàng, P.Thanh tốn quốc tế,
P.Quản lý và dịch vụ kho quỹ

Khối tạo nguồn vốn:
P.KH nguồn vốn
P.giao dịch, Quỹ tiết kiệm

Khối kiểm soát và
QTRR: P.Thẩm

định, P.QTRR...

Khối Quản lý nội bộ: P. Kế hoạch
tổng hợp, P.Tài chính Kế tốn, P.Pháp
chế, TT tin học, P.Tổ chức Nhân sự,
P.Hành chính quản trị

9/13/2021


ĐẶC THÙ MƠ HÌNH TỔ CHỨC CỦA NGÂN
HÀNG QUY MƠ NHỎ 14
Tập thu hút các khoản tiền gửi nhỏ của dân chúng, cung cấp
những món cho vay kinh doanh và cho vay tiêu dùng quy mô
nhỏ
2. Ngân hàng quy mô nhỏ hoạt động có phạm vi hoạt động bị giới
hạn theo ngành, lĩnh vực, địa phương. Do đó, hoạt động của NH
bị ảnh hưởng từ những thay đổi từ môi trường kinh doanh, tình
hình kinh tế địa phương
3. Nhận thức nhanh nhạy về sự thay đổi nhu cầu của nhóm KHCN
4. Khó đạt được sự đột phá trong cơng nghệ
1.

9/13/2021


(3) Các cơng ty hạch tốn độc lập trực thuộc
15

NHTM được phép thành lập các cơng ty con, có tư

cách pháp nhân để hoạt động độc lập trong một ngành
nghề nhất định phù hợp với pháp luật. Tùy theo chiến
lược và điều kiệm riêng mà mỗi NHTM có thể có một
hoặc nhiều công ty con trực thuộc: công ty cho th tài
chính, cơng ty chứng khốn, cơng ty quản lý nợ và khai
thác tài sản, công ty kinh doanh vàng bạc đá quý, công
ty bảo hiểm, công ty tư vấn tài chính tiền tệ…

9/13/2021


(4) Các đơn vị sự nghiệp
16

 - Trung tâm (trường) đào tạo nghề;
 - Trung tâm tin học;

 - Trung tâm thơng tin phịng ngừa rủi ro

9/13/2021


ĐẶC THÙ MƠ HÌNH TỔ CHỨC CỦA NGÂN
HÀNG QUY MƠ LỚN 17
1.
2.

3.

4.

5.

Tập trung vào phục vụ khách hàng thương mại và cung cấp
những món cho vay kinh doanh lớn
Các NH lớn thuộc quyền sở hữu và kiểm sốt bởi cơng ty mẹ,
cổ đông bầu ra HĐQT để giám sát NH và các công ty thành
viên, thành viên trong HĐQT của công ty sở hữu NH cũng là
thành viên của HĐQT NH
Người quản lý có hiểu biết sâu về hoạt động NH, nhưng không
được cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm dịch vụ của công
ty thành viên
Những vấn đề nghiêm trọng không bộc lộ trong vài tuần, vài
tháng
Phương thức kinh doanh : lợi nhuận tập trung
9/13/2021


XU HƯỚNG GẦN ĐÂY TRONG TỔ CHỨC CỦA NH
18

Nâng cao trình độ của nhân viên NH nhằm đảm
bảo sự hoạt động hiệu quả trong một thị trường
công nghệ không ngừng thay đổi
2. Điều hành theo định hướng thị trường, hướng tới
tăng doanh số hoạt động, phản ứng nhanh chóng
với sự thay đổi trong nhu cầu của khách hàng và
những thách thức từ đối thủ cạnh tranh
1.

9/13/2021

1.1.2. Vai trị của Hội sở chính trong quản trị
NHTM
19
 HSC có chức năng lãnh đạo, điều hành, quản lý hệ

thống.
 HSC với chức năng, nhiệm vụ nhằm đảm bảo thống
nhất mọi hoạt động của toàn hệ thống ngân hàng

9/13/2021


Bách hóa tài chính- Financial department store
20

DỊCH VỤ NGÂN
HÀNG TRUYỀN
THỐNG

DANH
MỤC DỊCH
VỤ NGÂN
HÀNG
DỊCH VỤ NGÂN
HÀNG MỚI

9/13/2021

1.2 Quản trị ngân hàng thương mại
21

Quản trị NHTM là quá trinh tác động liên tục, có tổ chức, có
hướng đích của các chủ thể quản trị lên các đối tượng quản
trị, các hoạt động nghiệp vụ ngân hàng nhằm sử dụng tốt nhất
mọi tiềm năng và cơ hội để đạt được các mục tiêu đề ra theo
đúng luật định quốc gia và thông lệ quốc tế.
 Chủ thể quản trị: HĐQT, Tổng giám đốc và các thành viên
Ban giám đốc, Trưởng phòng, trưởng ban và các quản trị viên
cấp cơ sở
 Đối tượng quản trị là quá trình hoạch định và tổ chức triển
khai các hoạt động nghiệp vụ, dịch vụ NHTM, nhân viển
ngân hàng trong mối quan hệ tương tác giữa hoạt dộng
nghiệp vụ
9/13/2021


1.2.1. Hoạch định chính sách, chiến lược kinh doanh
22

 Hoạch định chính sách kinh doanh là q trình xác

định mục tiêu kinh doanh, các sản phẩm dịch vụ cung
ứng, đồng thời đưa ra những phương pháp và phương
tiện để nhằm đạt được mục tiêu đã xác định
 Một chính sách kinh doanh được thể hiện bằng văn
bản là một trong những thước đo đánh giá chất lượng
hoạt động của Hội đồng quản trị và Ban giám đốc của

ngân hàng.
 Hoạch định chính sách cần linh hoạt, đảm bảo phù
hợp với đặc điểm riêng của mỗi ngân hàng, mỗi
nghiệp vụ kinh doanh và đạt được mục tiêu của ngân
hàng một cách tốt nhất.
9/13/2021


1.2.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch, chính

sách kinh doanh

23

Tổ chức thực hiện kế hoạch, chính sách kinh doanh
là quá trình xác định, phân chia các tiêu chuẩn,
hướng dẫn các quy trình, giới hạn phạm vi áp dụng,
đưa ra các quyết định cung cấp dịch vụ, tạo ra môi
trường thuận lợi cho các cá nhân để đạt được mục
tiêu riêng của mỗi dịch vụ, cũng như mục tiêu
chung của tổ chức.

9/13/2021


Thiết lập các bộ phận thực hiện các nghiệp vụ
24

Triển khai các nghiệp vụ kinh doanh ngân hàng có
hiệu quả, mỗi ngân hàng cần phải thiết lập những bộ

phận chuyên trách tương ứng với mỗi mảng nghiệp
vụ, phù hợp với quy mô hoạt động của ngân hàng và
các tác động khác của yếu tố môi trường kinh doanh,
phải tuyển chọn những người có kiến thức chun
mơn phù hợp với từng vị trí cơng tác.

9/13/2021


Trao quyền gắn với trách nhiệm cho từng bộ
phận, từng cá nhân
25

 Xác định giới hạn quyền lực của từng cá nhân, từng bộ

phận trong hệ thống các bộ phận của ngân hàng sao cho
mỗi người, mỗi bộ phận có đủ quyền lực để thực hiện
công việc được giao mà không xâm phạm vào quyền hạn
của cá nhân khác, bộ phận khác và nó lại phối hợp được
cơng việc của các cá nhân với nhau, với các bộ phận
khác một cách hài hòa, hỗ trợ cho nhau, thúc đẩy nhau
đi đến mục tiêu đã xác định
 Xây dựng một cơ cấu quyền lực, xác định quyền hạn và
trách nhiệm của từng thành viên, từng bộ phận trong cơ
cấu quyền lực đó, sao cho có thể kết hợp với nhau thành
một khối thống nhất, không mâu thuẫn và không phủ
9/13/2021
định nhau.