Tài liệu CHUYÊN ĐỀ 5: PHƯƠNG PHÁP TĂNG GIẢM KHỐI LƯỢNG pdf
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.65 MB, 33 trang )
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
CHUYÊN ĐỀ 5: PHƯƠNG PHÁP TĂNG GIẢM KHỐI LƯỢNG
I. Phương pháp tăng giảm khối lượng
1. Nội dung phương pháp tăng giảm khối lượng
: Trong phản ứng hóa học, khi chuyển chất này
thành chất khác, do thành phần cấu tạo của các chất thay đổi nên khối lượng của chúng cũng thay
đổi. Sự thay đổi khối lượng của các chất có mối liên quan với số mol của chúng. Do đó, dựa vào sự
thay đổi khối lượng ta có thể tính được số mol của chất phản ứng và sản phẩm tạo thành.
!" sự thay đổi khối lượng của các chất trước và sau
phản ứng.
2. Ưu điểm của phương pháp tăng giảm khối lượng
a. Xét các hướng giải bài tập sau :
Câu 39 – Mã đề 174: #$%&'()*+%,++
'-)./0#123)4).5617893:2)*;<3=)+
%,++'-).#3)4).>6178?3@2)*A
!.
A.BBC3C* B.B?@3?* C.BC83:* D.BDB39*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2010)
Hướng dẫn giải
● Cách 1 : Phương pháp thông thường – Tính theo phương trình phản ứng
E#
C
/#1#
8
200#1:F23()E#001#
C
2
C
#1/#
C
200#1BGD2*
A+'()!+$%H('I+*
!J6E
#
C
/#1#
8
200#7/0#
→
#
C
/#1#
8
200/7#
C
0 1B2
+E(
→
(
#001#
C
2
C
#1/#
C
200#7C/0#
→
/001#
C
2
C
#1/#
C
200/7C#
C
01C2
+EI
→
I
#
C
/#1#
8
200#7#
→
#
8
/#1#
8
200# 182
+E(
→
(
#001#
C
2
C
#1/#
C
200#7#
→
#001#
C
2
C
#1/#
8
200# 1G2
+EI
→
I
KL+1B231C23182'1G23E
C C C C C
C C C C C
8 C C C 8
# /# 00# #001# 2 #1/# 200#
:F( BGDI
# /# 00/ /001# 2 #1/# 200/
BBB( BFBI
# /# 00# #001# 2 #1/# 200#
BC@3@( B:83@I
893:
8?
+ =
+ = +
+ = +
1 4 2 4 3 1 4 4 4 2 4 4 4 3
1 44 2 4 43 1 4 4 442 4 4 4 43
1 44 2 4 43 1 4 4 442 4 4 4 43
( 93?
I 93G
BBC3C
3@
=
⇒ =
=
● Cách 2 : Phương pháp tăng giảm khối lượng
MN6$%'-/0#6O00#'-/0#P
6%'-#6O/#
C
'-#*
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
B
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
O00#7/0#
→
O00/7#
C
0
+E(7CI
→
(7CI
O/#
C
7#
→
O/#
8
+E(7I
→
(7I
K!+QR()CO00#"+O00#CI*
K!+6'-/0#3)+'-%4H)+/1C824S
I=#1B2!+O00#*KNIE6B+O00#6T+B+O00/
JC8OBUCC*VI1(7CI2+O00#6J
CC1(7CI2*
K!+6'-).#3)"#4S
6*
KL+=' N!+63E
CC1( CI2 893: ( 93?
8?3@1( I2 8?3@ I 93G
:F( BGDI BBC3C
+ = =
+ = ⇒ =
= + =
b. Nhận xét :
Về cơ bản, hướng tư duy của hai cách giải trên không có gì khác nhau : Dựa vào giả thiết, lập
các phương trình đại số để tính số mol của axit glutamic và alanin, từ đó suy ra khối lượng của
từng chất và khối lượng của hỗn hợp. K)I"36W)I='N4XJ)*
V-BETính số mol, khối lượng của các sản phẩm tạo thành theo số mol của các chất
ban đầu (là các ẩn số x, y)*
V-CEDựa vào sự thay đổi khối lượng của các chất trước và sau phản ứng 4Y
!J"W)4=Z+HJ*
[YW)I=+L+B3'=4HI4G63\+G
Z)T+*]+N)T+N46T"'^'=!J
6'\+Z_làm mất khá nhiều thời gian.
[YW)I=+L+C3`HW)Q4=N6' I4a
H6*]+4`H'=643'
'^!J+4YJ+Nbc3tốn ít thời gian
hơn.
c. Kết luận :
d+'^!"43
+'-ef34<^,+có sự thay đổi
khối lượng của các chất trước và sau phản ứng.
3. Phạm vi áp dụng :
có thể giải quyết được nhiều dạng bài tập hóa vô cơ hoặc
hóa hữu cơ, có thể là phản ứng oxi hóa – khử hoặc phản ứng không oxi hóa – khử.
;gTfhE
+ Kim loại tác dụng với dung dịch axit (HCl, H
2
SO
4
), dung dịch muối.
+ Muối cacbonat, oxit tác dụng với dung dịch axit (HCl, H
2
SO
4
).
+ Phản ứng halogen mạnh đẩy halgen yếu ra khỏi muối.
+ Nhiệt phân các muối nitrat, cacbonat.
+ Ancol tác dụng với Na, K.
+ Phenol, axit cacboxylic tác dụng với dung dịch bazơ (NaOH, Ba(OH)
2
, ), tác dụng với
kim loại hoạt động mạnh (Na, K, Ba, ).
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
C
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
+ Phản ứng thủy phân este, chất béo.
+ Amino axit tác dụng với dung dịch axit, dung dịch bazơ.
II. Phân dạng bài tập và các ví dụ minh họa
● Dạng 1 : Tính lượng chất trong phản ứng
Phương pháp giải
- Bước 1 : Lập sơ đồ phản ứng biểu diễn q trình chuyển hóa giữa các chất để thấy rõ hơn
bản chất hóa học của bài tốn.
- Bước 2 : Nhận dạng nhanh phương pháp giải bài tập : Khi gặp bài tập mà đề bài cho biết
thơng tin về khối lượng của các chất trước và sau phản ứng hoặc cho biết sau phản ứng khối
lượng các chất thu được tăng lên hay giảm xuống so với khối lượng của chất ban đầu thì ta
thường sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng.
- Bước 3 : Xác định ngun nhân dẫn đến sự thay đổi khối lượng của các chất trong phản ứng :
Trong phản ứng hóa học, ion hoặc ngun tử trong chất phản ứng được thay bằng ion hoặc ngun
tử khác làm cho khối lượng chất sản phẩm tăng lên hay giảm xuống.
- Bước 4 : Thiết lập các phương trình liên quan đến số mol của các thành phần làm thay đổi
khối lượng của các chất và phương trình liên quan đến sự tăng giảm khối lượng của các thành
phần đó. Giải hệ phương trình để tìm số mol và suy ra kết quả cần tìm.
PS : Thơng thường, phương pháp tăng giảm khối lượng thường hay được sử dụng kết hợp với
các phương trình phản ứng. Tuy nhiên, nếu sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng kết hợp với
phương pháp bảo tồn electron, bảo tồn điện tích, bảo tồn ngun tố thì sẽ cho hiệu quả cao
hơn.
► Các ví dụ minh họa ◄
Ví dụ 1: #+++G3D:$)+8+T'+).#
NI+!V\\142*]).)44LeT)4@388)*A!.
VE
A.B3BC\* B.B3?:\* C.C3CG\* D.838?\*
Hướng dẫn giải
KI8+Tig+T;!.*
j4&6(bước 1) E
;
C
10
8
2
7#
→
;
70
C
↑
7#
C
0 1B2
]+ I4aN!+6"R,
4YW)I=I(bước 2).
K!+61B23+
2
3
CO
−
4S4Ii+
Cl
−
3)+!)"
@388OG3D:U93@@+'-)+++
Cl
−
I=-
2
3
CO
−
4H)(bước 3).
K^(bước 4)E
2
3
2
2
3
2
2
3
2
3
Cl CO
CO
bảo toàn điện tích
COCl
CO
CO
Cl CO
tăng giảm khối lượng
n 2n
n n 0,05n 0,1
n 0,05
35,5n 60n 0,55
V 1,12 lít
− −
−
−
−
− −
=
= ==
⇒ ⇒
=
− =
=
1 442 4 43
1 4 44 2 4 4 43
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
8
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Ví dụ 2:#$%BD3:?&)03k
C
0
8
'lL0*#m%iV#
B;34).5*eT).5)4883:B)*A!.VE
A. @:9* B. G@9* C. B?99* D. F99*
Hướng dẫn giải
KI+T)3k3lLig+T;*
j4&6E
;
C
0
7#
→
;
7#
C
0 1B2
K!+61B23+
2
O
−
4S4I=i+
Cl
−
*n)"883:B
OBD3:?UB@3F@+'-+(++
Cl
−
I=-
2
O
−
!++(*KE
2
2
2
Cl O
bảo toàn điện tích
HCl
Cl Cl
dd HCl1M
Cl O
O
tăng giảm khối lượng
n 2n
n 0,58
n n 0,58
35,5n 16n 15,95
n 0,29 V 580 ml
− −
− −
− −
−
=
=
= =
⇒ ⇒
− =
= =
1 4 2 4 3
1 4 4 2 4 4 3
Ví dụ 3:#$%&/M!'/o*+$%!+-)4).5* /=)
+!+'+).53)6++3eTNI))4
D39@*/=),\+'+).536++3eT).NI
)CC3?C@*KHpgN!+$%
E
A. 8@3Fp* B. GD3:p* C. 883FFp* D. ?G38p*
(Đề thi thử đại học lần 2 – THPT Chun Nguyễn Huệ – Hà Nội, năm học 2011 – 2012)
Hướng dẫn giải
K!+6M!
C
'-).53+
I
−
1BCD24S4Ii+
Br
−
1:92"
))4+'-)4H)*KE
I Br
bảo toàn điện tích
I Br
I Br
tăng giảm khối lượng
n n
n n 0,15 mol.
127n 80n 7,05
− −
− −
− −
=
⇒ = =
− =
142 43
1 4 42 4 43
K!+6
C
'-).53+
Br
−
1:92'
I
−
1BCD24S4I=i+
Cl
−
1?92"))4*KE
Br I Cl
bảo toàn điện tích
Br
Br I Cl
Cl
tăng giảm khối lượng
I
n n n
n 0,2
80n 127n 35,5n 22,625
n 0,35
n 0,15
− − −
−
− − −
−
−
+ =
=
+ − = ⇒
=
=
1 4 42 4 43
1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 3
VIH!/o3/M!!+$4H)E
NaBr
NaI
22,5
m 0,2.103 20,6 gam %NaBr .100% 47,8%
22,5 20,6
m 0,15.150 22,5 gam
%NaI 52,2%
= = = =
⇒
+
= =
=
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
G
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Ví dụ 4:/Qg>!+C99).)j0
G
B?p*6(+NI
>93@p*n>!-6
A.G9* B.B8* C.?9* D.?3@*
Hướng dẫn giải
A>4H)*
KE
2
2
Cu
Cu
bảo toàn nguyên tố Cu
Zn phản ứng
Cu
bảotoàn electron
Zn Cu
tăng giảm khối lượng
200.16%
n n 0,2
160
n n 0,2 m 40 gam.
65n 64n 0,5%m
+
+
= = =
= = ⇒ =
− =
1 42 43
1 4 4 2 4 4 3
1 442 4 43
Ví dụ 5:K=\^)E
K\^BE+glL12'+V
B
\).)1/0
8
2
C
B;P
K\^CE+glL12'+V
C
\).k/0
8
93B;*
j)6(I!++3N!q)4\^4X)i
)*A!.V
B
+'-V
C
E
A.V
B
UV
C
* B.V
B
UB9V
C
* C.V
B
U@V
C
* D.V
B
UCV
C
*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2008)
Hướng dẫn giải
r\^BE
{
{
2
2
1
1
1
1
Cu 1
Cu
bảo toàn nguyên tố Cu
kim loại tăng ở TN 1 Cu Fe phản ứng 1
Fe phản ứng
Cu
V
V
V
V
bảo toàn electron
n n V
m 64n 56n 8V
2n 2n
+
+
= =
⇒ = − =
=
1 42 43
14 2 43
142 43
1 4 442 4 4 43
r\^CE
{
{
2
2
2
2
Ag 2
Ag
bảo toàn nguyên tố Ag
kim loại tăng ở TN 2 Ag Fe phản ứng 2
Fe phản ứng
Ag
0,1V
0,05V
0,05V
0,1V
bảo toàn electron
n n 0,1V
m 108n 56n 8V
2n n
+
+
= =
⇒ = − =
=
1 4 2 43
14 2 43
142 43
1 4 442 4 4 43
]+N!q)4\^i)"+T
\^bi)*j)I!E
kim loại tăng ở TN 1 kim loại tăng ở TN 2 1 2
m m V V= ⇒ =
Ví dụ 6:[L)??3C1/0
8
2
C
gf)4@83CGN!q'V\\1
42*A!.V'^))N6^QHE
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
@
¬
¬
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
A.?3DC'?9399p* B.F39B':93GCp* C.?3DC'@9399p* D.G3G:'?9399p*
(Đề thi thử đại học lần 5 – THPT Chun – Đại học SPHN, năm học 2011 –
2012)
Hướng dẫn giải
MN6E
2
3 2 2
1
2NO O 2NO O
2
− −
→ + +
2
3
2
3
2
2
2
3
3 2
NO O
NO
bảo toàn điện tích
NO
O
NO O
O
Pb(NO ) phản ứng
tăng giảm khối lượng
n 2n
n 0,24
n 0,24
n 0,06
62n 32n 12,96
n 0,12
n 0,12
− −
−
− −
−
=
=
=
⇒ ⇒ =
− =
=
=
1 44 2 4 43
1 4 4 2 4 4 3
VIE
2 2
(NO , O )
V (0,24 0,06).22,4 6,72 lít
0,12.331
H= .100% 60%
66,2
= + =
=
Ví dụ 7:+C99).k6)j0
G
1UB3C@s2*j)4^Qk3
).4:*;<34Y==)j0
G
mT.4^Q
h=B3BC\#
C
j142*/&4gp).)j0
G
!-4^QE
A. F3?p* B. @9p* C. C9p* D*89p*
(Đề thi thử Đại học lần 2 – THPT Chun Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2011 – 2012)
Hướng dẫn giải
j4& 6E
)j0
G
7#
C
0
đpdd
→
)
↓
70
C
↑
7#
C
0 1B2
)j0
G
7#
C
j
→
)j
↓
7#
C
j0
G
1C2
K!+64^Q3N!q)!+'0
C
!+*KE
2
2
2
4
O
Cu O
bảo toàn electron
Cu
Cu O
CuSO phản ứng
n 0,05
2n 4n
n 0,1
64n 32n 8
n 0,1
=
=
⇒ =
+ =
=
1 4 2 4 3
K!+6'-#
C
jE
4 2
CuSO dư H S
n n 0,05 mol.= =
j)I!E
4 4
4
4
CuSO phản ứng CuSO dư
CuSO ban đầu
0,05
0,1
CuSO
n n n 0,15
0,15.160
C% .100% 9,6%
200.1,25
= + =
= =
14 2 43
1 4 2 4 3
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
?
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Ví dụ 8: +lL'+B99).$&#/0
8
93:;')1/0
8
2
C
B;*j)
6(I!++3)493FC$+T'\/01ZR)I
N2*A!.E
A.:3G* B.@3?* C.BB3C* D.BB39*
(Đề thi tuyển sinh Cao đẳng năm
2010)
Hướng dẫn giải
j)6)4$+T6tElL3#/0
8
')1/0
8
2
C
4S6=*
]+q")q!+).)6lL1/0
8
2
C
*
n$+TlL')1O93FC2U939:+'-
lL4H)+lL6-)T+*
KE
{
{
{
3 3 2
Fe HNO Cu(NO )
?
0,08
0,1
Fe
bảo toàn electron
Fe Cu
0,1
tăng giảm khối lượng
3
2n n 2n
4
n 0,13
a 11
56n 64n 0,08a
= +
=
⇒
=
− =
14 2 43
1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 3
1 44 2 4 43
Ví dụ 9:K!)+@3G%&#
8
00#3#
C
U#00#3
?
#
@
0#'
?
#
@
00#Hh
V)./0#93B;*eT).)6)4?3FG$N!q
*A!.VE
A. D99* B. F99* C. ??F3?* D. 8@9*
Hướng dẫn giải
MN6(u)'L+'-/0#6(Ov*/)I"R#
4g!+O00#('O0#L+4I=i)I"R/*
VJ'I"))4"+'-$%4H)*
KE
Na H linh động
Na Hlinh động
do Na và H đều có hóa trò I
NaOH Na
Na H linh động
dd NaOH 0,1M
tăng giảm khối lượng
n n
n n 0,07
n n 0,07
23n n 6,94 5,4
V 0,7 lít 700 ml
=
= =
⇒ = =
− = −
= =
1 44 2 4 43
1 4 4 2 4 4 3
PS :Trong phản ứng thay thế ngun tử H linh động trong nhóm –OH, –COOH bằng Na hoặc
K thì
tăng Na hoặc K hoặc H linh động Na hoặc K H
m n .(M M ).= −
Suy ra
tăng
Na hoặc K hoặc H linh động
Na hoặc K H
m
n .
M M
=
−
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
D
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Ví dụ 10:+$5&((L3L+3+LI,'w4'-/)
4BF3?$)%*[I++%)4B93?)+*/=)+
893G$5!",'-/J)4V\#
C
142*A!.VE
A.?3DC* B.G3G:* C.F3?:* D.838?*
(Đề thi thử đại học lần 5 – THPT Chun – Đại học SPHN, năm học 2011 –
2012)
Hướng dẫn giải
jR,=W)!"3E
2 3
H linh động Na Na CO
hỗn hợp Y
tăng thêm
muối X hỗn hợp Y
0,2.22
19,6 ?
n n 2n 0,2
m 15,2 gam.
m m m
= = =
⇒ =
= +
14 2 43
1 2 3 142 43
K!+B@3C593C+#4g"!+893G5693G+#4g*
KE
2 2 2
H linh động H H H (đktc)
n 2n n 0,2 mol V 0,2.22,4 4,48 lít.= ⇒ = ⇒ = =
Ví dụ 11:[LC?3?g+T+(+3T%6B6,='-
(!)4G3G:\/
C
142*bNIC?3?+(I,'w4'-)
./0#J4)*A!.
A. 8@3G* B. 8B* C. C:3:* D. 8F3:*
(Đề thi thử đại học lần 1 – THPT Chun – Đại học Vinh, năm học 2011 – 2012)
Hướng dẫn giải
MN6E
–/#
C
7#/0
C
→
–0#7/
C
7#
C
0
–00#7/0#
→
–00/7#
C
0
KE
2 2
X NH N
2 2 3 2
X
n n n 0,2
X : H NC H (COOH)
26,6
M 133
0,2
−
= = =
⇒
= =
n+C?3?%193C+2,'-/0#J))4E
{
{
H linhđộng X
do X có 2 n hóm COOH
X tăng
muối
26,6
0,2.44
tăng H linhđộng X
n 2n
m m m 35,4 gam.
m 22n 44n
−
=
⇒ = + =
= =
1 4 4 2 4 43
Ngồi phương pháp tăng giảm khối lượng, đối với các bài tập liên quan đến chất khí, ta thường
sử dụng phương pháp tăng giảm số mol, thể tích. Dưới đây là một số ví dụ minh họa :
Ví dụ 12:;gJH))\C\4T4HI+(*4^4Y+v++(!+J3
)4TT"+(+4HI*QJ)6NI93:G*H!Y\
+v+!+J)61=Y\4+42E
A. G:p* B. @:3:p* C. CG3?p* D.CCp*
Hướng dẫn giải
!J6E
80
C
ozon hóa
→
C0
8
\E8(
→
C(
AY\+(68(\JY\+v+T+!C(\3Y\\(\*VI
Ha)(\0
C
'+J*KE
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
:
Biờn son : Thy giỏo Nguyn Minh Tun Sỏch phỏt hnh ti nh sỏch Khang Vit TP HCM, thỏng 09/2013
2
bỡnh taờng O cho theõm vaứo
3
3
x
m m .32 0,84
x 0,588 lớt
22,4
%O 58,8%
2x
%O .100%
2
= = =
=
=
=
Vớ d 13:[g$\/
C
'#
C
`^BE8'+a3)6NIY\
\4!BsB9+'-4H)*#^))N6a/#
8
A. C@p* B. C9p* C. B@p* D. B9p*
Hng dn gii
+/
C
'#
C
4H)HB+'8+*]+`^+u/
C
3#
C
4H)
4di`^+6"Y\^))NL+/
C
+<#
C
*
Ka+\4H)G+3a+\)6
9
4. 3,6 mol.
10
=
!J6E
/
C
78#
C
o
t , xt
C/#
8
1B2
+E(
8(
C(
A+/
C
6(J+#
C
68(3+/#
8
T+!C(*/'I3
)6+\C(++'-!-6*KE
sau phaỷn ửựng
0,2
n 4 2x 3,6 x 0,2 H .100% 20%.
1
= = = = =
Vớ d 14:!G9\))4@?\$k&#
C
3#
G
3
C
#
G
3
C
#
?
3
8
#
?
3
G
#
:
'
gH).!1Y\\4+h4X)^^4g')N2*AR
`6T+!Z!"*#^))N6T+!$kE
A.G9p* B.C9p* C.:9p* D.C9p*
Hng dn gii
!J6aW)E
o
t
x 2x 2
n 2n 2 m 2m
C H C H C H
+
+
+
1B2
\E(
(
(
r61B23
n 2n 2
C H
+
e6)#
C
'1Z23
m 2m
C H
e
6)L*
KL+1B23Y\)6(JY\\)4C(3)I!Y\\
"(*KE
x 16
40 x 56
16
H .100% 40%
40
=
+ =
= =
Vớ d 15:+)W)(d1^4g+2)4$%&
G
#
B9
3
G
#
:
3
G
#
?
3#
C
*
K`%+'-)93G*/=)+93?+%'+).!+12J+!+
46E
A.93G:+* B.938?+* C.93?9+* D.93CG+*
( thi tuyn sinh i hc khi B nm
2011)
Hng dn gii
!J6aW)E
Trờn bc ng thnh cụng khụng cú du chõn ca k li bing
F
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
o
t
n 2n 2 n 2n 2 2a 2
n 2n 2 2a 2 n 2n 2 2a 2a
C H C H aH (1)
C H aBr C H Br (2)
+ + −
+ − + −
→ +
+ →
Kw1B2NIEj+\U+#
C
T+Ua+!+%O+
G
#
B9
4H)*
Kw1B2'1C2NIEj+M!
C
61C2i+#
C
T+1B2*
KE
4 10
4 10 4 10 4 10
4 10
X
C H
X
C H X C H C H X
X C H
bảo toàn khối lượng
n
M
m m n .M n .M 0,4
n M
= ⇒ = ⇒ = =
1 4 2 4 3
V-
{
{
4 10
2 2 4 10
C H
X
Br phản ứng H X C H
0,6
0,24
n 0,24 mol
n 0,6 mol
n n n n 0,36 mol
=
= ⇒
= = − =
● Dạng 2 : Tìm chất
Về cơ bản, phương pháp giải bài tập tìm chất cũng tương tự như giải bài tập bài tập tính lượng
chất trong phản ứng. Chỉ khác ở bước 4 ta cần thiết lập thêm các phương trình để tìm ngun tử
khối, phân tử khối (đối với một ngun tố, một chất), ngun tử khối trung bình, phân tử khối trung
bình (đối với hai hay nhiều ngun tố, hai hay nhiều chất) hoặc khối lượng, khối lượng trung bình
của các gốc hiđrocacbon (đối với các bài tập hóa hữu cơ) từ đó suy ra chất cần tìm.
Dưới đây là các ví dụ minh họa.
Ví dụ 1:+F3BC@)4!++6='-).#
C
j0
G
123)4
).6D3@))x!)+*e6)4!++E
A./#0
8
* B.;1#0
8
2
C
* C.M1#0
8
2
C
* D.1#0
8
2
C
*
(Đề thi tuyển sinh Cao đẳng năm
2010)
Hướng dẫn giải
K!+6)4!++'-).#
C
j0
G
3+
3
HCO
−
4S4I=
i+
2
4
SO
−
*n))xF3BC@OD3@UB3?C@+'-)
4!++4H)+
2
4
SO
−
I=t
3
HCO
−
*K
E
2
3 4
3
2 2
3 4 4
HCO SO
HCO
HCO SO SO
n 2n
n 0,125
61n 96n 1,625 n 0,0625
− − −
− − −
=
=
⇒
− = =
;)4!++T;1#0
8
2
(
3E
3 x
3
3 2
3
3 2 3 x
M(HCO )
HCO
M(HCO )
bảo toàn nhóm HCO
M(HCO ) M(HCO )
x.n n 0,125
M
x 2
73
M 24 (Mg)
x
M .n 9,125
−
−
= =
=
⇒ = ⇒
=
=
1 4 44 2 4 4 43
Ví dụ 2:+).6:39G$&)/%'/51%35)I"
!+ "3)J"=)gVook3^))I"R>
%
y>
5
2'+)
.k/0
8
123)4BB3G:=*H!/%!+$
4H)
A.GD3Cp* B.@:3Cp* C.GB3:p* D.@C3:p*
(Đề thi thử đại học lần 2 – THPT Chun – Đại học KHTN, năm học 2012 – 2013)
Hướng dẫn giải
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
B9
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
AR)+L)4X)6T+='-).k/0
8
*
[<e6!)J)/%'/5
NaX
*
n)T+L)"+'-)!+L)++
Na
+
4S4I=+
+
Ag
*KE
Ag Na
Ag Na
NaX
Na
Ag Na
NaX
n n 0,04
n n
n n 0,04 X 178 (loại)
108n 23n 11,48 8,04
M 8,04: 0,04 201
+ +
+ +
+
+ +
= =
=
⇒ = = ⇒ =
− = −
= =
K!++L3++-NBCD"!fIet
S*
VI!+)+L`g)T+='-k/0
8
34/3)mT
/l*
KE
NaCl AgCl
n n 11,48:143,5 0,08
8,04 0,08.58,5
%NaF .100% 41,8%
8,04
= = =
−
= =
Ví dụ 3:+gk'+).69398+#'9398+z
C
*6+
+NIk93F?*VIz
A. /1@F2* B. ;1@@2* C. >1?@2* D. )1?G2*
Hướng dẫn giải
/=)k`64'-).#Jk*KL+=3
k36tk64'-z
C
*KE
{
{
{
2
2
Al
H R
0,03 0,03
bảo toàn electron
Al
R Al
R
R
0,03
tăng giảm khối lượng
3n n 2n
n 0,03
R là Ni.
M .n 27n 0,96
M 59
+ +
+
= +
=
⇒ ⇒
− =
=
1 4 44 2 4 4 43
1 4 4 2 4 4 3
Ví dụ 4:/d+T;+!.C'+).)j0
G
3)gfNI
+T!NI939@p*;<3d+T!"'+).1/0
8
2
C
3
)gfNID3Bp*%4.;3=!i+)j0
G
'1/0
8
2
C
C!f)*
A.k* B.>* C.;* D.lL*
Hướng dẫn giải
AR+T;*
]++))j0
G
'1/0
8
2
C
6!fi)"+
+T;6bi)*
K!+6;'-).)j0
G
3E
M phản ứng Cu tạo thành
bảo toàn electron
M phản ứng
M phản ứng Cu tạo thành
tăng giảm khối lượng
n n
n .(M 64) 0,05%m (1)
M.n 64n 0,05%m
=
⇒ − =
− =
1 4 4 4 2 4 4 4 3
1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 3
K!+6;'-).1/0
8
2
C
3E
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
BB
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
M phản ứng Pb tạo thành
bảo toàn electron
M phản ứng
Pb tạo thành M phản ứng
tăng giảm khối lượng
n n
n .(207 M) 7,1%m (2)
207n M.n 7,1%m
=
⇒ − =
− =
1 4 4 4 2 4 4 43
1 4 4 4 442 4 4 4 4 43
Kw1B2'1C2)I!E
207 M 7,1
M 65 (Zn).
M 64 0,05
−
= ⇒ =
−
Ví dụ 5:#$>&(+(I46%'51;
%
{;
5
2a:3C
*+>,'w4'-)./0#3)4).6BB3@)*;<
3=)+>,'-g).k/0
8
!+/#
8
3)4CB3?k*
e6'H!%!+>
A.
8
#
@
00#'@G3::p* B.
C
#
8
00#'G83F9p*
C.
C
#
@
00#'@?3B9p* D.#00#'G@3BCp*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2010)
Hướng dẫn giải
#$>&(+(I466'-).k/0
8
s/#
8
T+!k3
6t!+>(x+#00#1#0#U02*KL+=J#00#53mN%
Tz00#*
KE
HCOOH Ag
HCOOH
HCOOH RCOOH H linh động RCOOH
2
HCOOH RCOOH
n 0,5n 0,1
n 0,1
11,5 8,2
n n n 0,15 n 0,05
22
R 27 (CH CH )
46n (R 45)n 8,2
= =
=
−
+ = = = ⇒ =
= = −
+ + =
VI%#
C
U#O00#1(!I2*
H!%!+>E
0,05.72
.100% 43,9%.
8,2
=
PS :Phản ứng của nhóm –CHO với AgNO
3
/NH
3
(t
o
) là phản ứng oxi hóa - khử và còn gọi là
phản ứng tráng gương.
o
1 1 3 o
t
3 3 2 4 4 3
CH O AgNO NH H O COONH Ag NH NO
+ + +
− = + + + →− + ↓ +
1 3
4
1 o
1 CH O COONH 2e
2 Ag 1e Ag
+ +
+
× − = → − +
× + → ↓
Ví dụ 6:+@3B513#302,'-)./0#3)4G3:9)'B
+*e6N)T+5
A.
8
#
D
00
C
#
@
* B.
8
#
D
00#
8
* C.#00#
8
*D.
C
#
@
00
C
#
@
*
Hướng dẫn giải
e65z00z|3e6)z00/*
nz00z|-z00/36tz|O
-/*6'+4)I!z|O
C
#
@
O1CF2*KE
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
BC
Biờn son : Thy giỏo Nguyn Minh Tun Sỏch phỏt hnh ti nh sỏch Khang Vit TP HCM, thỏng 09/2013
2 5
2 5
RCOOC H RCOONa
2 5
2 5 2 5
RCOOC H
5,1 4,8
n n 0,05
R 29 (C H )
29 23
5,1
Y laứ C H COOC H
M 102
0,05
= = =
=
= =
Vớ d 7:KIQ939B+LLT+B+46'-B(46")=B3C
/0#*;<3IQ++?38@LL4i)./0#J)4
D39@)*KKLLE
A.1#
8
002
8
8
#
@
* B.1
C
#
8
002
8
8
#
@
*
C.#
C
100#
8
2
C
* D.
C
#
G
100
C
#
8
2
C
*
Hng dn gii
VJLLT++46'(46"+T1LLT+(6
'+462*
VJ
NaOH
este
n
3
n
=
")I!LL6LL3)I!+T]*VI4`Yk+<M*
}L1z002
8
8
#
@
3)z00/*KE
{
3 3 5
3 3 5
3 5
(RCOO) C H RCOONa
3x
x
baỷo toaứn goỏc RCOO
(RCOO) C H
taờng Na C H
2
3x.23
41x
3n n
x 0,025
6,35
M 254
0,025
m m m 7,05 6,35
R 27 (CH CH )
=
=
= =
= =
= =
142 43
1 4 2 43
1 4 4 442 4 4 4 43
1 2 3
Vớ d 8:%g~+(6'm'gO/#
C
!+QR*M=@9
).%6'w4'-:9).#93@;3).)46'w4
'-@9)./0#B3?;*;<=)!)mC@9).%i'w4
n0#!&4LeT)4G93?)*KK%E
A.
?
#
@
#1#
8
2#1/#
C
200#* B.
?
#
@
#1/#
C
2#
C
00#*
C.
?
#
@
#1/#
C
200#* D.
?
#
@
#
C
#1/#
C
200#*
( thi th i hc ln 2 THPT Chuyờn Nguyn Hu H Ni, nm hc 2010 2011)
Hng dn gii
[<e6%T#
C
/z100#2
(
*
K!+6%'-#3)4+Z)46'-/0#JN
6%'#,'-/0#E
2
2
H OH H O
COOH OH COO + H O
+
+
+
KE
{
{
2 x
2 x
H NR(COOH) trong 50 ml HCl
H NR(COOH) HCl NaOH
0,04 0,08
0,04
n n 0,04
x 1
xn n n
= =
=
+ =
1 4 2 4 3
VI%T#
C
/z00#*
K!+6C@9%'-n0#3E
Trờn bc ng thnh cụng khụng cú du chõn ca k li bing
B8
ơ
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
{
{
{
X trong 250 ml
8 8
X
taêng X
6 5 2 2
X
vì X laø amino axit
X taêng
muoái
?
40,6
38.0,2
n 0,2
R 104 (C H )
m 33
m 38n
X : C H CH CH(NH )COOH
M 33: 0,2 165
m m m
α
−
=
=
=
= ⇒ ⇒
= =
= +
1 4 4 4 4 2 4 4 4 4 3
PS :
+ Nếu gặp dạng bài tập “cho amino axit phản ứng với dung dịch HCl, thu được dung dịch X.
Cho dung dịch X phản ứng với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH” thì bản chất của phản ứng là
nhóm –COOH của amino axit và H
+
của HCl phản ứng với OH
-
của NaOH.
+ Nếu gặp dạng bài tập “cho amino axit phản ứng với dung dịch NaOH, thu được dung dịch X.
Cho dung dịch X phản ứng với một lượng vừa đủ dung dịch HCl” thì bản chất của phản ứng là
nhóm –NH
2
của amino axit và OH
-
của NaOH với H
+
của HCl.
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
BG
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
III. Bài tập áp dụng
1. Bài tập có lời giải
● Bài tập dành cho học sinh lớp 10
Câu 1: #m++C3G8$&;'>'+g'w4).
#
C
j0
G
+S3)6)4B3BC\#
C
142').%*n)!+)
.%
A.D3C8* B.D388* C.G3:8* D.@3:8*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2012)
Câu 2: #+=$&;
C
0
8
'z0
8
!+).#)4)
.5'V\\0
C
142*eT).5J4178382)*VIY\
\0
C
E
A.C3CG\* B.838?\* C.G3G:\* D. ?3DC\*
Câu 3:#+++C3:B$&lL
C
0
8
3;03>0!+@99(#93C;
1'w42*j)63$)+!))4eT).E
A.?3:B* B.G3D?* C.83:B* D.@3@?*
Câu 4: +).k/0
8
,'-).$m?3C@)
n'nM!)4B938F$k'kM!*j+N!+$4H)E
A.939:+* B.939?+* C.9398+* D.939@@+*
Câu 5*: $&/o'/M!*#m$'+-*+!+'+).*
j)6 ^(+3I).3eZ3JNI
Zt$C)4H)*•TmZ'+
-'++gW)+4=*•I).'eNmTfNI
N)4Tt)6*KHH!'X
/M!!+$4H)E
A.83Dp* B.G3@p* C.D38p* D.?3Dp*
Câu 6: ;gJH))\GG:4T4HI+(!&Q*4^4Y+v++3)4
T"+4HI+(!&Q*n!+!f"^)9398*M=
Y\T4X)4*KHp'XY\+v+!+$)6E
A.F38D@p* B.B938D@p* C.:38D@p* D.BB38D@p*
Câu 7:+gg>'+).%&lL
C
')
C
*nN!q)
6(I!++tg>4H)93@*eTH)
.)6)4B83?)*Ka)!+%E
A.BD39* B.B83B* C.BF3@* D.BG3B*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2008)
Câu 8: +$g>'lL'+).)j0
G
*j)=d
63tH).)4g!q*KHH!L+
>!+$g4H)E
A.F93CDp* B.:@389p* C.:C3C9p* D.BC3?Dp*
(Đề thi tuyển sinh đại học khối B năm 2007)
Câu 9: •NIC+T;+!.oo*KBd'+C@9).lLj0
G
PC
d'+C@9).)j0
G
*j)6=d3BB?3C
C9*M=&4g+sC).4H)i)*VI;E
A. ;* B./* C.>* D.ML*
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
B@
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 10*: +83D:gk6'w4'-).)%
T+).5*
nN!+).5G39?+'-).%
*e6)
%
E
A.lL
8
* B.)
8
* C.!
8
* D.>
C
*
● Bài tập dành cho học sinh lớp 11
Câu 11:B\).$/
C
0
8
93B+s'1/#
G
2
C
0
8
93C@+s*+G8$
M
C
'
C
'+).4*j)6=d)48F3D=
k').M*H!N!+kE
A.
3
BaCO
%m
UD@p3
3
CaCO
%m
UC@p* B.
3
BaCO
%m
U@938:p3
3
CaCO
%m
UGF3?Cp*
C.
3
BaCO
%m
UGF3?Cp3
3
CaCO
%m
U@938:p* D.
3
BaCO
%m
UC@p3
3
CaCO
%m
UD@p*
Câu 12:#m@3FG$C)+!)C+Tz';'+-4).
%*[Y==+
Cl
−
!+).%3f+).%,'-)
.k/0
8
3)4BD3CC=*•t=3)4).5*eT54
$)*A!.E
A.?38?* B.?3B@* C.F3BC* D.BC38*
Câu 13*:g4 ).#/0
8
'#
C
j0
G
*#+=83?G+T;
1+!.e4a2'+).!+J)4C3B@9G\142$C\/0
C
'
%*j)63N!+B39?G*n+T;E
A.lL* B. )* C.k* D.>*
Câu 14:/)?3@:)1/0
8
2
C
!+J\e6e\3)gf)
4G3F?N!q'$\%*#N,++%'+-4Y4899)
.5*]).5#i
A.C* B.8* C.G* D.B*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2009)
Câu 15:/^Q++CF3?g)!+T3)6)4:
+(+T*e6)!
A. )1/0
8
2
C
* B. lL1/0
8
2
8
* C. 1/0
8
2
C
* D. ;1/0
8
2
C
*
(Đề thi thử đại học lần 4 – THPT Chuyên – Đại học Vinh, năm học 2010 – 2011)
Câu 16*: [I++G3?Gg4!++%1N\4X)^f2!&4L
+gZIN,='+J4 ).M10#2
C
*j)6)4
8F3G='H).-BF3FBC*e6QR%
A.
8
#
G
* B.#
G
* C.
C
#
G
* D.
G
#
B9
*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2012)
Câu 17:+B83:Nu)%e6QR
D
#
:
,'-g)
.k/0
8
!+/#
8
3)4G@3F=*%+")4&QN)T+tS\
N!"€
A.@* B.G* C.?* D.C*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2011)
Câu 18:+@3D?(u)%463T,='-0
8
)4D3C:
)(u)*e6N)T+)%E
A.#
C
U#−00#* B.#
8
00#*
C.#≡−00#* D.#
8
−#
C
−00#*
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
B?
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 19:+CG3G$&((L3(x+3(L!+3+LI,'-/
*j)6++)4?3DC\\#
C
142')*A!.E
A. 8B* B. 8D3?* C. C83:* D. C@*
(Đề thi thử Đại học lần 2 – THPT Chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2010 – 2011)
Câu 20*:+$((L3(Lv+3(43(+(,'w4'-
)./0#)4)*/=)b+$%!",'-
10#2
C
'w4J)4)*MY)6"^33E
A. FUC9OBB* B. 8UCCOBF* C. :UBFOBB* D. UBBOB9*
(Đề thi thử đại học lần 3 – THPT Chuyên Nguyễn Huệ – Hà Nội, năm học 2011 – 2012)
● Bài tập dành cho học sinh lớp 12
Câu 21:[Y,='-B99`(iDhBD3FCn0#*n
))4E
A. BB938CG* B. B9:3B9D* C. B983BD:* D. B9:3C?@*
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2010 – 2011)
Câu 22:+:3FgNu)%e6QR
8
#
D
0
C
/6'-B99
)./0#B3@;*j)6(I!++3eT).)4BB3D
N!q*e6N)T+)%E
A.#00#
8
/#U#
C
* B.#
C
/#
C
#
C
00#*
C.#
C
U#00/#
G
* D.#
C
/#
C
00#
8
*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2008)
Câu 23:%α+(TeQ*M=!i3939B+%,'w4'-:9
).#93BC@;3)4B3:8@)*;<3=)+C3FG9%,'w
4'-/0#J)483:C9)*K"%E
A.I(* B.* C.()* D.I*
Câu 24*:+93B?+(k6'w4'-B?9).#B;3)4CC38C
)*;<3+B398k6'w'-).n0#3)4B3GB)
*jKKkE
A.D* B.@*C.G*D. ?*
Câu 25: /dgq<B99'+B99).$&)1/0
8
2
C
93C;'
k/0
8
93C;*j)gfNI+T!3!RTeQ4B9B3DC1
=+TT+4X)='+q2*nq4S6
A.C3B?* B.93:G* C.B3DC* D.B3G9*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2009)
Câu 26:+:$k&;'lL,'-).)j0
G
4=6=
d3)4BC3GN!qM').]*+).],'-)./0#
3')=+e\4=e4a)4:+(*H!
lL!+$kE
A.8@p* B.89p* C.D9p* D.?@p*
Câu 27:+@9$;0
8
'M0
8
,'-).#
C
j0
G
3)4
N!qk3).M6BC)'G3G:\\0
C
142*A!.E
A.G@3C* B.@D3C* C.?G* D.??3C*
Câu 28:+BF3C$lL
8
0
G
3lL
(
0
I
,'-'w=B:9).#
C
j0
G
C;
1+S23)4).%*n)!+%E
A. 893G* B. CG* C. G:* D. @C*
(Đề thi thử Đại học – THPT Chuyên Lê Hồng Phong – Nam Định, năm học 2012 – 2013)
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
BD
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 29*:#m=C?3G8$gk&;3k3k
C
0
8
';0iDF@)
.$]@;'#
C
j0
G
93D@;1'w42*j)6)4).%'
G38?:\\#
C
142*eT).%)4)
A. F@3FC* B. :?3@:* C. B993@C* D. ::3B:*
Câu 30*:F3?$&)0'lL
C
0
8
CHi)EHB6'-
B99).#(1+s23eT$)4:3BN!q*HC6'-
C99).#(1+s23eT$)4F3CN!q*A!.('H
!'X)06
A.B3C'88388p*B.93@'88388p*C.93@'??3??p*D.B3C'??3??p*
(Đề thi dự bị tuyển sinh Đại học khối B năm 2012)
2. Bài tập chỉ có đáp án
Câu 31: #mBG$C);
C
0
8
'z0
8
i).#3)4)
.k'93?DC\\142*eT).kJ)4)*!.E
A. B?388* B.BG388* C.F3C?@* D.BC3?@*
Câu 32: #m=C83C$!q%&lL03lL
C
0
8
3lL
8
0
G
!+).#+S3
*eT).)6)4G@3C)*/=)R++%!"
_)4+")q€
A.BB3?* B.BB3C* C.B?3:* D.BC3:*
(Đề thi thử đại học lần 4 – THPT Chuyên – Đại học Vinh, năm học 2011 – 2012)
Câu 33:#$%&/M!'/o*+$%!+-)4).k* /=)
+!+'+).k3)6++3eTNI))4
D39@*/=),\+'+).k36++3eT).NI
)CC3?C@*KHpgN!+$%
A. GD3:p* B. ?G38p* C. 8@3Fp* D. 8F3Bp*
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Bắc Ninh, năm học 2009 – 2010)
Câu 34:+).6?398$&)/%'/51%35)I"
!+ "3)J"=)gVook3^))I"R>
%
y>
5
2'+)
.k/0
8
123)4:3?B=*H!/%!+$4H)
A.@:3Cp* B.@C3:p* C.GB3:p* D.GD3Cp*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2009)
Câu 35: j))IYgY\\+(+v+JNIY\4@1=Y
\4+h4X)^2*KY\+(4S6+")€
A.BG* B.B?* C.BD* D.B@*
Câu 36*:#$%&j0
C
'0
C
`+'-#
C
iC:*/)$%gf
1(dV
C
0
@
2)4$5`+'-%iB?sB8*#^))N6
aj0
8
A. ?C3@p* B. D@39p* C. @939p* D. ?939p*
(Đề thi thử đại học lần 2 – THPT Chuyên – Đại học Vinh, năm học 2012 – 2013)
Câu 37:/Qg;+T!+).)1/0
8
2
C
3)gffNI
+T4B+'-4H)*n)+T4S"X
<+T41=!i+g).4ZI!t)4S='+;
+T2
A. B3?9* B. B3C:* C. B3C9* D. C3G9*
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Bắc Ninh, năm học 2008 – 2009)
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
B:
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 38: +g>'+@99).lL
C
1j0
G
2
8
93CG;*j)6(I!
++3)."F3?+'-).4H)*A!.
E
A. 8C3@9* B.C93:9* C.CF3C@* D.G:3D@*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2011)
Câu 39: /dg_'gq'+hg).)j0
G
*j)gf
NI+T!NI!+).mT&4g+>j0
G
iC3@H&4g
+lLj0
G
*;<3).C3C*n4&"_'
"qHE
A.BC3:P8C* B.?GPC@3?*
C.8CPBC3:* D.C@3?P?G*
Câu 40:+C3D$g%&lL'>,'-).)j0
G
*j)gf
3)4).5'C3:GN!q>*++g>'+).#
C
j0
G
1+S3
2*)6=dJN!q93C:').)4`
6g))IN*H!lL!+%E
A.@:3@Cp* B.@B3:@p* C.G:3B@p* D.GB3G:p*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2011)
Câu 41*:+?3@F?$;'>,'-).#
C
j0
G
+S3)4
C38CF?\#
C
142*;<3B83BFC$!",'-B99).)j0
G
)
4B838@CN!q*/&4g+).)j0
G
E
A.939G;+<B3C;* B.B3C;*
C.B3?:;* D.939G;+<B3?:;*
(Đề thi thử Đại học lần 2 – THPT Chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2008 – 2009)
Câu 42:+B93C$%&;'lL+'+).)
C
*j)6(I
!++3)4B83:N!q5').>6C)*K"n0#'+
).>3)4BB3B=*KHH!;!+%
A. 8F3:Dp* B. BD3?@p* C. B:3?@p* D. BF3?@p*
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Bắc Ninh, năm học 2008 – 2009)
Câu 43*:+B93:$k&;'lL,'-@99).k/0
8
)
6(I!++)4).M'G?N!q]*+).M,
'-)./0#)4)=+e\4=e4aJ4BC
N!q}*K\&4g+s).k/0
8
*/&4g+s).k/0
8
E
A. 93@* B. 93:* C. B* D. B3C@*
(Đề thi thử Đại học lần 2 – THPT Chuyên Bắc Ninh, năm học 2009 – 2010)
Câu 44: /dg!4g-+T!.1oo2'+).)j0
G
*
j)6!493CG*b!I=)4
d'+).k/0
8
J6(+NI!"93@C
*n+T!.1oo2+T+)4QI€
A.* B.* C.k* D.j*
Câu 45*: •NIC+Tz+!.oo*KBd'+).
)1/0
8
2
C
PCd'+).1/0
8
2
C
*j)\^B93Cp3C
C:3Gp*M=+)!zT+!!+C).i)*VIzE
A.lL* B./* C. >* D.;*
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
BF
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 46:j)gf4^QB99).)j0
G
'-4^ !3)
.G*[Y==+)
C7
mT!+).)4^QHh@9
).#
C
j93@;*&4g+s).)j0
G
!-d4^Q
A. 93D8@;* B. 938D@;* C. 93GC9;* D. 93D@9;*
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Bắc Ninh, năm học 2008 – 2009)
Câu 47*: [^Q1'-4^ !2C99).)j0
G
&4g(+s3)gf
)4).5'•m)(3:+'-).4H)*+
B?3:glL'+53)6(I!++3)4BC3G+T*A!.
(
A.C3C@* B.B3@* C.B3C@* D.83C@*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2010)
Câu 48: /)B99$&/
C
0
8
'/#0
8
+4=$e
4a4?FN!q*H!$N6!+$4H)E
A.B@3Gp':G3?p* B.CC3Gp'DD3?p*
C.B?p':Gp* D.CGp'D?p*
Câu 49: /)j+e\)gf3)4$!q1
6g+(2<93F@*H!j4S.4IE
A.DG3?Fp* M*F@399p* C.C@38Bp* D.?G3?:p*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2009)
Câu 50: /^Q++BC3CCB)!+T)4@3C+(*KK
)E
A.lL1/0
8
2
8
* B.)1/0
8
2
C
* C.>1/0
8
2C* D.;1/0
8
2
C
*
(Đề thi thử Đại học lần 2 – THPT Chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2009 – 2010)
Câu 51:!Lgf)4B3DFC\$%&D4!++*K"
G3G:\#
C
'+%!&)'-/4=6++)4@3?\$\51Y\
\4X)4+42*[I++5!&+ZIN,'+).-'e
!+3=T+E
A. C@* B. 8@* C. 89* D. C9*
(Đề thi thử đại học lần 1 – THPT Chuyên Lương Văn Tụy – Ninh Bình, năm học 2012 – 2013)
Câu 52:#$\k&L'!+`+'-#
C
C93C@4)'-
N(d4Y ^64X4!+*j)gf)4$\M`
+'-#
C
B?3C&3L'4!+*#^))N64X4!+
1=4g6L'!+)2
A. G9p* B. C@p* C. 89p* D. @9p*
Câu 53:+LW)(d1^4g+2)4g$%&L3LL3(LL
'#
C
*K`$%4'-L93G*#SI+==)+93G+$%W))
.M!
C
J+M!
C
4S6+")€
A. 93CG+* B. 93B?+* C. 93G9+* D. 938C+*
(Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2010 – 2011)
Câu 54:+/,'w4'-B3CG$8+46%353>NI+!
9388?\\#
C
142*n)!+)4E
A. C3G*B. B3F* C. C3:@* D. 93F@*
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
C9
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 55:n+(++C3Cg4L46)48(6*
e64LE
A.##0* B.
C
#
8
#0* C.
C
#
@
#0* D.#
8
#0*
(Đề thi tuyển sinh đại học khối B năm 2007)
Câu 56: %$&#
C
'4L1+3463T3QR4X)
)I"RtG23`+'-LG3D*[)C+%1(d/234$
5`+'-LF3G*K)NI+g+!+5!&+,'-/123
4V\#
C
142*A!.-NVE
A.CC3G* B.@3?* C.BB3C* D.B83GG*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2011)
Câu 57:K=+(B@$%&4L(L'4L!++3)
6)4$5*+$5,'-/#0
8
)4@3?\0
C
142*%
4.$5*
A.BF* B.BF3:* C.B:3C* D.B?3:*
Câu 58:K!)m=B938?(u)46i).M10#2
C
'w4)4
BF3:B)*%4.e6(€
A. #
8
00#*B.
C
#
8
00#* C.
8
#
@
00#* D.
C
#
@
00#*
(Đề thi thử đại học lần 3 – THPT Chuyên Nguyễn Huệ – Hà Nội, năm học 2010 – 2011)
Câu 59:K!)mF(+(Iki/0#'w4eT).4B83G
)*ke6QRE
A.
C
#
G
0
C
* B.
C
#
C
0
G
* C.
8
#
G
0
C
* D.
G
#
?
0
G
*
Câu 60:+D3G::(u)%463T,='-0
8
)4F3G?G
)(u)*e6N)T+)%E
A.#
C
U#−00#* B.#
8
00#*
C.#≡−00#* D.#
8
−#
C
−00#*
Câu 61:+$;&(%3515X)%g00#26
='-)./0#T+!17:3:2)*/=)++g;!",'-
).k/0
8
!+/#
8
3)6=d)4G83Ck'B83:
)+(u)*e65'!.H
A. #00#
C
00#'BF3?* B. #00#
C
00#'8939*
C. #0000#'B:3C* D. #0000#'CD3C*
Câu 62:K!)m83::$%&(+(I+3463Ti)
./0#3eT+g).)6)4@3C)*/=)4I
++83::%JY\+(142HhE
A.G3G:\* B.838?\* C.C3CG\* D.B3BC\*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2011)
Câu 63: Nu)%e6QR
@
#
:
0
C
*+@%,'w='-).
/0#3)4gNu)eN)-!+'83Gg)*e
6%E
A. #
8
001#
8
2U#
C
* B.#001#
8
2U##
8
*
C.#00#
C
#U##
8
* D.#00#U##
C
#
8
*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2009)
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
CB
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Câu 64:KIQ939B+LLB+46'-B(46")=B3C
/0#*;<IQ?38@LL4J")=8/0#')4D39@
)*KK'KKLLE
A.1#
8
002
8
8
#
@
* B.1
C
#
8
002
8
8
#
@
*
C.1#
8
002
8
G
#
D
* D.1
C
#
8
002
8
G
#
D
*
Câu 65*: }LL(L!+'-g(+++(I+3T*[)D3F}'-
)./0#+-6++3)4:3?$)*+$)
4,).#
C
j0
G
4$8(%353>P!+4%'54&Q
)P>4&4‚==5'T+eQ*jKK}'
KK(%353>HE
A.8P1#
8
2
C
#00#P#
8
#
C
#
C
00#P#
8
1#
C
2
8
00#*
B.CP1#
8
2
8
00#P#
8
#
C
#
C
#
C
00#P1#
8
2
C
#00#*
C. CP1#
8
2
C
#00#P#
8
#
C
#
C
00#P#
8
1#
C
2
8
00#*
D.8P1#
8
2
8
00#P#
8
#
C
#
C
#
C
00#P1#
8
2
C
#00#*
Câu 66:+$&I(33','w4'-899).
/0#B;)48G3D)*A!.E
A. 893CC* B. CD3:* C. C:3B* D. CC3D*
Câu 67:+$%&()','-).#*j)
6IZ).)417BB3?:2)*/=)+
$%,'-).n0#'w43)6IZ).)
417BF2)*A!.E
A. 8?3?* B. 8:3FC* C. 8:3?B* D. 8@3G*
(Đề thi thử đại học lần 3 – THPT Chuyên Nguyễn Huệ – Hà Nội, năm học 2010 – 2011)
Câu 68: +B++(%6'-).#123)4
B
)5*
bB++(%6'-)./0#123)4
C
)>*M=
C
O
B
UD3@*e6QR%E
A.
G
#
B9
0
C
/
C
* B.
@
#
F
0
G
/* C.
G
#
:
0
G
/
C
*
D.
@
#
BB
0
C
/*
(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2009)
Câu 69:+93B@+α+(T+eQk6'w='-B@9
).#B;T+C@3GC@)*+=/0#'w4'+).)
6T+!8@38C@)*e6N)T+kE
A. #00#
C
#1/#
C
200#* B. #
C
/#
C
#
C
#1/#
C
200#*
C. #00#
C
#
C
#1/#
C
200#* D. #00#
C
#
C
#
C
#1/#
C
200#*
(Đề thi thử đại học lần 1 – THPT Chuyên Nguyễn Huệ – Hà Nội, năm học 2012 – 2013)
Câu 70:kg+(T+eQ3!+QR++(I'
+e6+*+93B+k6'w='-B99).#
B;T+!B:38@)*;<+CC39@k,'-/0#T+!C:3?@
)*j4&QN)T+kE
A.C* B.@*C.G*D. ?*
Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng
CC
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
Phân tích và hướng dẫn giải
Bk C] 8] GM @k ?k DM :k Fk B9k
BB BC B8] BG] B@] B?k BDM B:k BFM C9M
CB] CC] C8 CGM C@] C? CDk C: CF] 89k
8BM 8C 88k 8G 8@] 8?M 8Dk 8:M 8FM G9M
GB] GCM G8M GGM G@ G?] GD G: GFk @9M
@Bk @CM @8k @GM @@] @? @Dk @:] @FM ?9k
?Bk ?CM ?8M ?GM ?@k ?? ?DM ?:M ?Fk D9k
Câu 1:
j4&6E
;3>7#
C
j0
G
→
;j0
G
3>j0
G
7#
C
Kw4&6NIEn))4"+'-+T
63i
2
4
SO
−
T+)*KE
2
2 4 2
4
2
4
2
4
H SO H
SO
bảo toàn nguyên tố S và H
Mg, Zn
muối sunfat
SO
2,43
4,8
SO
n n n 0,05
m m m 7,23
m 0,05.96 4,8
−
−
−
= = =
⇒ = + =
= =
1 4 4 4 2 4 4 43
1 2 3
123
Câu 2:
● Cách 1 : Sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng kết hợp với phương trình phản ứng
!J6E
;
C
0
8
7C#
→
C;70
C
7#
C
0 1B2
z0
8
7C#
→
z
C
70
C
7#
C
0 1C2
6'+6NIE6B+)+6'-).#T+
)+!)J)E1DB−?92UBB*
K!" =3)8383)I!+)+6
3,3
0,3 mol
11
=
*;+)+i+0
C
"Y\0
C
142)4
?3DC\*
● Cách 2 : Sử dụng phương pháp tăng giảm khối lượng kết hợp với bảo tồn điện tích.
KIC+T!.o3ooig+T;*
j4&6E
;
C
10
8
2
7#
→
;
70
C
↑
7#
C
0 1B2
K!+61B23+
2
3
CO
−
4S4Ii+
Cl
−
3)+!)"838
+'-)+++
Cl
−
I=-
2
3
CO
−
4H)*KE
2
3
2
2
3
2
2
3
2
3
Cl CO
CO
bảo toàn điện tích
COCl
CO
CO
Cl CO
tăng giảm khối lượng
n 2n
n n 0,3n 0,6
n 0,3
35,5n 60n 3,3
V 6,72 lít
− −
−
−
−
− −
=
= ==
⇒ ⇒
=
− =
=
1 442 4 43
1 4 44 2 4 4 43
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
C8
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
● Cách 3 :Sử dụng cơng thức giải nhanh
Kw=W)!"EK!+)+'-).#3
2
2
3
CO
muối tăng
CO
m 11n 11n
−
= =
ƒ,Y)6!")I!E
2 2
CO CO (đktc)
3,3
n 0,3 mol V 6,72 lít.
11
= = ⇒ =
Câu 3:
KI+T;3>3lLig+T;*
j4&6E
;
C
0
7#
→
;
7#
C
0 1B2
K!+61B23+
2
O
−
4S4I=i+
Cl
−
*KE
{
{
{
{
{
{
2
2
Cl O
0,1 0,05
bảo toàn điện tích
oxit tăng
muối clorua
2,81
2,75
tăng
Cl O
0,1 0,05
n 2n
m m m 5,56 gam.
m 35,5n 16n 2,75
− −
− −
=
⇒ = + =
= − =
1 4 2 4 3
Câu 4:
● Cách trình bày chi tiết :
!J6E
n7k/0
8
→
k7n/0
8
1B2
nM!7k/0
8
→
kM!7n/0
8
1C2
6B+)+LT+B+=JEB9:−8FU?F*
6(+)+LT+(+=JEB938F−?3C@UG3BG*
VIa+$4H)E
4,14
x 0,06 mol
69
= =
*
● Cách trình bày vắn tắt :
MN6+n
7
4I=+k
7
3+)"*
jR,3E
KCl, KBr AgCl, AgBr
10,39 6,25
n n 0,06 mol.
108 39
−
= = =
−
Câu 5:
MN6$/M!3/o'-M!
C
6+(ORM!
C
'-/o
T+!/M!'o
C
3+
I
−
4I=+
Br
−
+)*KE
giảm NaI
m (127 80)n m (1)= − =
MN6/M!14H)'-!2'-
C
6+(OR
C
'-/M!T+!/'M!
C
3+
Br
−
4I=+
Cl
−
+)*K
E
giảm NaBr
giảm NaI
NaBr ban đầu
NaBr NaI
NaBr ban đầu
m (80 35,5)n m
m (80 35,5)(n n ) m (2)
n n n
= − =
⇒ = − + =
= +
Kw1B231C2E
NaI
NaI NaI
NaBr ban đầu
NaBr ban đầu
n
17,8
(127 80)n (80 35,5)(n n )
n 1
− = − + ⇒ =
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
CG
→
Biên soạn : Thầy giáo Nguyễn Minh Tuấn – Sách phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP HCM, tháng 09/2013
VIH!/M!!+$4H)E
1.103
%NaBr .100% 3,7%.
1.103 17,8.150
= =
+
Câu 6:
!J6E
80
C
ozon hóa
→
C0
8
\E8(
→
C(
AY\+(68(\JY\+v+T+!C(\3Y\\(\*VI
)+v+Ha)(\0
C
'++\=4HIJ*KL+=)I!3a)
0
C
'+JJJ"938C*KE
2
bình tăng O cho thêm vào
3
3
x
m m .32 0,03
x 0,021 lít
22,4
%O 9,375%
2x
%O .100%
0,448
= = =
=
⇒
=
=
Câu 7:
j4&6E
>7lL
C
3)
C
→
N!q1+T27) 1B2
K!+6N4++3"N!q)6t
_4H)93@J))4"+'-
)4H)93@*j)I!E
{
tăng
muối ban đầu muối sau phản ứng
0,5
13,6
m m m 13,1 gam.= − =
1 44 2 4 43
Câu 8:
MN6>3lLR+)
C7
)P)
C7
+(>3lL>
C7
'lL
C7
*
6>'-)
C7
1B2++T*6lL'-)
C7
1C2
++T*
VJ+T!-')6e4a36t+T
61B2i+T\^1C2*
KE
Zn phản ứng Cu tạo thành
bảo toàn electron
giảm Zn phản ứng Cu tạo thành
65x 64x
Fe phản ứng Cu tạo thành
bảo toàn electron
tăng Cu tạo thành
64
n n x
Ở (1):
m m m x
n n y
Ở (2):
m m
= =
= − =
= =
=
1 4 4 4 2 4 4 4 3
142 43 14 2 43
1 4 4 4 2 4 4 4 3
Fe phản ứng
y 56y
x 8y
8y.65
%Zn .100% 90,27%
8y.65 56y
m 8y
=
⇒
= =
+
− =
142 43 14 2 43
PS : Có một phương pháp hữu hiệu hơn để giải bài tập này đó là phương pháp đường chéo
(Độc giả xem thêm ở phương pháp đường chéo ví dụ ).
Câu 9:
Trên bước đường thành cơng khơng có dấu chân của kẻ lười biếng
C@
