Tài liệu SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT ĐA BÀO pptx

SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT ĐA BÀO

TẠO DÒNG ĐỘNG VẬT
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ

CHÍ

MINH

KHOA KHOA

HỌC CƠ BẢN-BỘ

MÔN SINH HỌC

MÔN DI TRUYỀN HỌC
Ths. Lê

Thị

Lệ

Uyên
Tạo

dòng

ở

cấp

độ

phân

tử

*Tạo dòng in vitro:PCR

*Tạo dòng in vivo
-

Cắt
-

Nối
-

Chép

gen
Cắtgen
¾Dùng enzim cắt đặchiệu Restrictase:
-Tách

đoạnDNAđãchọn
-Cắtthể

truyền

(plasmid, phage λ,…) ở

những

điểmxácđịnh.
Đưa

đoạn

DNA

đãcắt

vào

thể

truyền
Đưa

DNA

tái

tổ

hợpvàotế

bào

vi khuẩn

nhận

(E.coli)
và

tiến

hành

nuôi

cấytạo

dòng

gen
NHÂN BẢN VÔ TÍNH
Nhân

bản

phôi

ngườivàđộng

vậtcóthể

xảyra

trong

tự

nhiên

hoặcnhântạo.
•

sinh đôi cùng trứng

Việnchănnuôi quốc gia –

Từ

Liên, Hà

Nội, 2005
Film human cloning
LỊCH SỬ

NHÂN BẢN VÔ TÍNH
•

Ngày

5/7/1996 -

Ian Wilmut

và

Keith Campbell ở

việnRoslin,
Scotland nhân

bản

thành

công

cừuDollytừ

các

tế

bào

tuyếnvú

củamộtcon cừumẹ.
•

Sau

sự

kiện

Dolly, Ian Wilmut

và

cộng

sự

tiếptụctạorahaicon
cừu

đầutiêncómang gen
người

đặttênlàPolly và

Molly.
Năm

2005, Hwang Woo Suk

tạo

dòng

1 chú

chó

snuppy

từ

tai của

1 con chó

săn

đực

3 tuổi
LỊCH SỬ

NHÂN BẢN VÔ TÍNH
Cắt phôi làm đôi

(a)Cắt phôi giai đoạn phôi dâu già

(b)Cắt phôi giai đoạn blastocyst sớm
Kỹ

thuật

nhân

bảnbằng

chuyển

nhân

tế

bào

soma (somatic cell nuclear transfer)
•

Quy

trình

nhân

bảnbằng

chuyển

nhân

tế

bào

soma (somatic cell nuclear transfer
)
–

Hút

bỏ

nhân

đơnbộitế

bào

trứng

củacơ

thể

“mẹ”
Hình . Loại nhân tế

bào trứng
•

Quy

trình

nhân

bảnbằng

chuyển

nhân

tế

bào

soma (somatic cell nuclear transfer-SCNT)
Cừu Dolly có

mặt trắng và lông xoăn màu kem
Dolly Parton
•1998, Dolly giao phối với David (xứ

Wales)-

tạp chí

Science News.

=> 13/04/1998 sinh một cừu cái Bonnie.

=> 24/03/1999, Dolly tiếp tục sinh thêm hai cừu đực và
một cừu cái khoẻ

mạnh
.

•14/02/2003, Dolly chết vì

bệnh viêm phổi.
Kỹ

thuật
tạo
dòng
Hono

lulu
NHÂN BẢN TRỊ

LiỆU
Ý nghĩa tạo dòng động vật
-

Mục

đích

củaviệctạo

dòng

gen

ởđộng

vậtcóvú(đặcbiệtlàở

người):

tạoracác

sảnphẩm

đúng

như

trong

cơ

thể

vớisố

lượng

lớnvàcógiátrị

thương

mại.
-

Tạo

1 dòng

gen

đồng

nghĩavớiviệcthu

nhận

mARN

và

Protein của

gen

đó.
DNA

mARN

Protein
Ý nghĩa của việc tạo dòng động vật
•

Tạo dòng tế

bào động vật để tăng lượng

tế

bào giống nhau về

chất liệu di truyền
•

Trong công tác giống: tạo đời con cái
hoàn thiện di truyền
•

Dòng hóa các giống thú

có nguy cơ cao
(phục hồi các giống có nguy cơ tuyệt
chủng).
Tháng 12/2006 FAD (Food and
Drug Administration) đã công
bố

bản dự

thảo trong đócókết
luận rằng

thịt và

sữa của động
vật sinh sản vô tính là

an toàn
đối với người tiêu thụ.
TẾ

BÀO GỐC

ỨNG DỤNG VÀ

TRIỂN VỌNG
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ

CHÍ

MINH

KHOA KHOA

HỌC CƠ BẢN-BỘ

MÔN SINH HỌC

MÔN DI TRUYỀN HỌC
Ths. Lê Thị

Lệ

Uyên
3.1.a. Tế

bào

gốctoànnăng

hay tế

bào

gốcthủytổ

(totipotent

stem cells):
3.1.b. Tế

bào

gốcvạnnăng

(pluripotent

stem cells):
-

Có

khả

năng

biệt

hóa

thành

tấtcả

các

tế

bào

củacơ

thể

có

nguồngốctừ

ba

lá

phôi.
-TBG vạnnăng:
•Không

tạo

nên

đượcmộtcơ

thể

sinh

vật

hoàn

chỉnh
•Chỉ

có

thể

tạonênđượccáctế

bào, mô

nhất

định.
•Các

tế

bào

inner cell mass-ICM

là

những

tế

bào

gốcvạnnăng.
3.1.c. Tế

bào

gốc

đanăng

(multipotent

stem cells):
-Là

những

tế

bào

có

khả

năng

biệthóa

thành

nhiềuloạitế

bào

củacơ

thể

từ

mộttế

bào

ban đầu.
-VD: Hematopoietic
cell