Tìm kiếm thông tin trên mạng Internet: Hướng dẫn thực hành - Phần 1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
THƯƠNG MAI UNIVERSITY
Chủ biên: TS. Nguyễn Trần Hưng

HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH
TÌM KIẾM THƠNG TIN TRÊN MẠNG INTERNET

NHÀ XUẤT BẢN HÀ NỘI - 2019

1


2


LỜI NĨI ĐẦU
Sự phát triển mạnh mẽ của các cơng nghệ mới, tiên tiến trong cách
mạng công nghiệp 4.0 giúp tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới, tăng
hiệu quả sản xuất, thúc đẩy sáng tạo và phát triển của nền cơng nghiệp
trong dài hạn; giảm chi phí vận chuyển và liên lạc; hoạt động của các hệ
thống cung cấp trở nên hiệu quả hơn và chi phí cho các hoạt động
thương mại được giảm thiểu. Trong cách mạng công nghiệp 4.0, tăng
trưởng kinh tế của các quốc gia chủ yếu dựa vào công nghệ, đổi mới và
sáng tạo thay thế cho tăng trưởng dựa vào khai thác tài nguyên, sử dụng
vốn và lao động chất lượng thấp. Đây chính là động lực khơng giới hạn
cho sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng cơng nghiệp 4.0 trên tồn thế
giới trong thời gian tới.
Trong cách mạng công nghiệp 4.0, vấn đề về kỹ thuật khai thác, tìm
kiếm dữ liệu thông tin đang trở thành trọng tâm quan trọng hàng đầu
đóng vai trị nền tảng phát triển các cơng nghệ cốt lõi như: Trí tuệ nhân
tạo (AI), Internet of things (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data). Một trong

những kỹ thuật tìm kiếm thơng tin quan trọng nhất đó chính là tìm kiếm
thơng tin trên Internet phục vụ cho các mục đích khác nhau, chẳng hạn
như học tập, nghiên cứu và đặc biệt là phục vụ cho hoạt động kinh
doanh. Tuy nhiên, Internet là nguồn dữ liệu khổng lồ được cập nhật liên
tục và là tập hợp của nhiều trang web khác nhau được lưu trữ trên nhiều
máy chủ khác nhau trên khắp thế giới, vì vậy thiết bị máy tính của người
dùng khơng thể tìm kiếm hoặc hoặc kết nối trực tiếp tới tất cả máy chủ
cùng một lúc. Để đạt được các mục đích tìm kiếm, khai thác từ nguồn dữ
liệu vô tận như Internet, công cụ lớn nhất đầu tiên có thể thấy được
chính là các máy tìm kiếm, đó thực sự là các cơng cụ mạnh mẽ và hiệu
quả, có thể xem như những chiếc chìa khóa để người dùng có thể tìm
thấy và tập hợp những thơng tin hữu ích.

3


Vấn đề đặt ra ở đây là mỗi cơ sở dữ liệu của một máy tìm kiếm cũng
chỉ là một phần nhỏ của tồn bộ mạng thơng tin Internet và mỗi máy tìm
kiếm có những truy vấn đặc biệt khác nhau địi hỏi người dùng cần phải
có kỹ năng cần thiết để sử dụng nhiều loại máy tìm kiếm và có thể tìm
thấy chính xác các kết quả mình cần với thời gian ngắn nhất.
Nhằm tăng cường kiến thức và kỹ năng tìm kiếm thơng tin trên
Internet, sách “Hướng dẫn tìm kiếm thơng tin trên mạng Internet” được
biên soạn giúp người học hình thành những kỹ năng cơ bản và chun
sâu về sử dụng các máy tìm kiếm thơng tin trên mạng Internet phục vụ
các mục đích khác nhau, chẳng hạn: tìm kiếm các thơng tin cụ thể theo
u cầu bất kỳ; khai thác thơng tin thị trường; tìm hiểu nhu cầu của một
khu vực thị trường cụ thể; tìm kiếm các đối tác, nhà cung cấp, người
dùng hàng kinh doanh một cách chính xác, hiệu quả với sự tiết kiệm tối
đa chi phí... Ngồi việc trang bị cho người học những kiến thức và kỹ

năng chuyên biệt về sử dụng các máy tìm kiếm khác nhau, sách cũng
đồng thời tạo nền tảng cho người đọc trong việc tiếp cận các kỹ năng
chuyên sâu của marketing điện tử như Search Engine Optimization
(SEO) và marketing mạng xã hội.
Sách được cấu trúc thành 7 chương như sau:
Chương 1: Tổng quát về tìm kiếm thơng tin trên Internet
Chương 2: Máy tìm kiếm Google
Chương 3: Máy tìm kiếm Facebook Graph Search và Facebook Trends
Chương 4: Máy tìm kiếm Yahoo
Chương 5: Máy tìm kiếm Bing
Chương 6: Máy tìm kiếm AOL
Chương 7: Máy tìm kiếm DMOZ, Gigablast và kỹ thuật tăng tốc
trình duyệt
Trong đó, TS. Nguyễn Trần Hưng biên soạn chương 1, 2, 4, 5; Thạc
sĩ Nguyễn Minh Đức biên soạn chương 3; Thạc sĩ Vũ Thị Thúy Hằng
biên soạn chương 6; Thạc sỹ Lê Duy Hải biên soạn chương 7. Trong quá
trình biên soạn sách, nhóm tác giả đã nhận được sự hỗ trợ tích cực từ
các giảng viên trong Khoa Hệ thống thông tin Kinh tế và Thương mại
điện tử - Trường Đại học Thương Mại.

4


Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới sự hỗ trợ, động viên,
tham gia góp ý, tạo mọi điều kiện tốt nhất để sách được hoàn thiện của
Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Khoa học, của Hội đồng Khoa Hệ thống
thông tin Kinh tế và Thương mại điện tử - Trường Đại học Thương Mại
và của các đồng nghiệp khác.
Mặc dù đã hết sức cố gắng nhằm đảm bảo nội dung khoa học, tính
hiệu quả và sự cập nhật tốt nhất của sách, nhưng chắc chắn không thể

tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp, phê
bình của các độc giả để cuốn sách được hoàn thiện hơn trong các lần
tái bản sau.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 10 năm 2018
CHỦ BIÊN

TS. Nguyễn Trần Hưng

5


6


CHƯƠNG 1

TỔNG QUAN VỀ TÌM KIẾM THƠNG TIN
TRÊN INTERNET
Một trong những ứng dụng Internet quan trọng nhất đó chính là tìm
kiếm thơng tin phục vụ cho các mục đích khác nhau: có thể là học tập,
nghiên cứu và đặc biệt là phục vụ cho hoạt động kinh doanh. Để đạt được
các mục đích này, cơng cụ hữu hiệu nhất có thể thấy được chính là các
máy tìm kiếm, đó thực sự là các công cụ mạnh mẽ và hiệu quả, có thể
xem như những chiếc chìa khóa để người dùng có thể tìm thấy và tập hợp
những thơng tin hữu ích.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của tìm kiếm thơng tin trên Internet
1.1.1. Khái niệm tìm kiếm thơng tin trên Internet
Khái niệm về tìm kiếm thơng tin có rất nhiều cách diễn đạt khác
nhau nhưng về bản chất đó là q trình tự động trích xuất thơng tin có giá

trị (Thơng tin dự đốn - Predictive Information) ẩn chứa trong khối lượng
dữ liệu khổng lồ trong thực tế. Tìm kiếm thơng tin phân tích các mối
quan hệ và các mẫu trong các dữ liệu được lưu trữ dựa trên các truy vấn
của người dùng.

Dữ liệu
(Thơng tin)

Tìm kiếm
thơng tin

Thơng tin có
giá trị theo
u cầu truy
vấn

Hình 1.1: Mơ hình tìm kiếm thơng tin trên mạng Internet
Tìm kiếm thơng tin trên mạng Internet được hiểu là q trình phân
tích trong khối lượng dữ liệu được lưu trữ của các máy tìm kiếm và tự
động lựa chọn, trích xuất thơng tin có giá trị phù hợp với yêu cầu tìm
kiếm dựa trên các truy vấn của người dùng.

7


1.1.2. Đặc điểm của tìm kiếm thơng tin trên Internet
Tìm kiếm thơng tin trên Internet có thể là cơng việc khá dễ dàng
hoặc rất khó khăn đối với người dùng. Khi truy cập và tìm kiếm thơng tin
trên Internet, cần chú ý một số đặc điểm sau đây của hoạt động tìm kiếm
thơng tin trên mạng Internet để có thể tìm kiếm hiệu quả:

+ Nội dung trên Internet ln được cập nhật và bổ sung, khơng có
bất kỳ một số liệu thống kê chính xác nào về lượng thơng tin có thể truy
cập được trên Internet.
+ Tài liệu trên Internet không được xử lý bằng một hệ thống hợp
chuẩn nào. Nếu như danh mục tài liệu trong các thư viện được xử lý bao
gồm những từ khóa chuẩn có kiểm sốt thì nguồn tin trên Internet hồn
tồn khơng sử dụng bất cứ công cụ nào tương tự như vậy. Do đó, khi
thực hiện tìm kiếm, người dùng cần phải biết phán đoán những từ ngữ,
thuật ngữ khác nhau sẽ được sử dụng trong các trang web cần tìm kiếm.
+ Khi tiến hành tìm kiếm thơng tin, dữ liệu trên Internet, người dùng
khơng thể thực hiện tìm kiếm một cách trực tiếp. Thông tin trên Internet là
tổng hợp thông tin của rất nhiều trang web được lưu trữ trên nhiều máy chủ
khác nhau trên khắp thế giới. Thiết bị máy tính của người dùng khơng thể
tìm kiếm hoặc kết nối trực tiếp tới tất cả các máy chủ cùng một lúc. Điều
người dùng có thể làm trên thiết bị máy tính của mình là truy cập vào một
hoặc nhiều máy tìm kiếm gián tiếp đang có hiện nay. Các máy tìm kiếm sẽ
cho phép người dùng tìm kiếm trong cơ sở dữ liệu của nó và mỗi cơ sở dữ
liệu của một máy tìm kiếm cũng chỉ là một phần nhỏ của tồn bộ mạng
thơng tin tồn cầu. Máy tìm kiếm cung cấp cho người dùng các đường link
kết nối tới các trang web. Người dùng nhấp chuột vào các đường kết nối này
và tải về các văn bản, hình ảnh, âm thanh, và các thơng tin khác theo u
cầu tìm kiếm từ các máy chủ khác nhau trên khắp thế giới.
1.2. Những vấn đề thường gặp phải trong tìm kiếm, tập hợp, phân
loại và xử lý thông tin trên Internet
1.2.1. Tìm kiếm thơng tin
Khi thực hiện tìm kiếm thơng tin trên Internet, vấn đề mà người dùng
thường gặp phải bao gồm:
+ Xem Internet như là một thư viện

8

Thư viện là nơi thông tin không chỉ được lưu giữ mà cịn được xử lý
và tổ chức, từ đó cho phép việc tìm kiếm được thực hiện dễ dàng. Việc
xử lý thông tin được thực hiện theo những tiêu chuẩn quốc tế và có
những qui định nghiêm ngặt. Thư viện có cán bộ được đào tạo và có kinh
nghiệm nhiều năm trong việc hỗ trợ mọi người tìm kiếm thông tin. Mặc
dù Internet là kho thông tin vô tận nhưng các thông tin trên môi trường
này không được tập hợp và xử lý theo một hệ thống hợp chuẩn nào.
Ngồi ra, thơng tin trên Internet cũng khơng được kiểm sốt về chất
lượng, tính chính xác của nguồn thơng tin như các hệ thống phân loại của
thư viện.
+ Xem Internet như nguồn thông tin duy nhất
Internet chỉ là một trong nhiều nguồn cung cấp thông tin. Thư viện,
đồng nghiệp, các hội nghề nghiệp, các cơ quan chính phủ và các nguồn
thơng tin khác đều đóng vai trị quan trọng trong q trình tìm kiếm,
khai thác các thơng tin có giá trị theo yêu cầu phục vụ kinh doanh hoặc
nghiên cứu.
+ Tin tưởng quá vào chất lượng nguồn thông tin trên Internet
Bất cứ ai truy cập vào Internet cũng có thể đưa lên mạng những
thơng tin mà họ muốn. Khơng có sự đảm bảo nào cho những thông tin
mà người dùng tìm được trên Internet về tính chính xác và sự cập nhật.
Có những nguồn thơng tin khác đáng tin cậy hơn Internet. Các cán bộ thư
viện đã được đào tạo một cách chuyên nghiệp có thể đánh giá được độ tin
cậy của thơng tin tìm được. Các bài báo trong những tạp chí được các
nhà chun mơn biên tập nội dung sẽ có chất lượng tốt hơn và những nhà
xuất bản danh tiếng cũng là một chứng thực cho những tài liệu hữu ích và
đáng tin cậy. Tất nhiên khơng phải bất cứ bài báo hay ấn phẩm nào trong
thư viện cũng hoàn toàn đáng tin cậy, song người dùng có thể tin tưởng
rằng người ta ít nhất cũng đã kiểm tra nguồn tin trước khi cung cấp để sử

dụng. Điều này thường không xảy ra đối với tài liệu trên Internet. Chính
vì vậy, khi tìm kiếm thơng tin dữ liệu trên Internet, người dùng cần đặt ra
một loạt những câu hỏi mang tính phê phán với bất kỳ thơng tin nào thu
thập được và điều này rất quan trọng khi sử dụng thông tin từ Internet.
+ Thông tin trên Internet là bất biến

9


Trên Internet các thơng tin có thể được xuất hiện thường xuyên và
biến mất mà không được báo trước. Một nhà cung cấp dịch vụ có thể
thay đổi địa chỉ web, một cá nhân hoặc một nhóm tài trợ có thể khơng
cịn thời gian và/hoặc tiền bạc để duy trì một website. Đây là một trong
rất nhiều lý do khiến thơng tin đã đăng tải có thể bị biến mất. Người dùng
cần nhớ rằng không nên phụ thuộc vào một nguồn thơng tin duy nhất bởi
vì khơng phải lúc nào thơng tin đó cũng sẵn có.
+ Tìm kiếm thơng tin trên Internet là đơn giản
Internet là một không gian thông tin rất rộng lớn, có phạm vi tồn
cầu và vì vậy tìm kiếm những đoạn thơng tin nhỏ đơi khi là điều
không thể thực hiện được hoặc người dùng cần phải chọn lọc trong rất
nhiều thơng tin rác. Cũng có những máy tìm kiếm có thể hỗ trợ người
dùng nhưng quá trình nghiên cứu và tìm kiếm mặc dù cho kết quả
nhanh nhưng việc tập hợp và phân loại thông tin đơi khi cũng địi hỏi
sự kiên nhẫn. Tìm kiếm trên Internet thường đòi hỏi sự kiên nhẫn nếu
người dùng khơng biết sử dụng đúng cách tìm kiếm thơng tin với các
máy tìm kiếm.
+ Thơng tin trên Internet được cung cấp miễn phí
Phần lớn các thơng tin tìm thấy trên Internet đều được cung cấp miễn
phí nhưng khơng phải là tất cả. Những thơng tin hữu ích thường khơng
được cung cấp miễn phí. Phần lớn thơng tin trên Internet thường không

được các nhà nghiên cứu nghiêm túc cho là thông tin hữu ích. Rất nhiều
tổ chức sử dụng Internet như là một công cụ quảng cáo hoặc quan hệ
công chúng. Có một số cơ sở dữ liệu và tài liệu có giá trị được cung cấp
miễn phí trên Internet, tuy nhiên rất nhiều trang web được thiết kế để bán
sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ dựa trên việc đăng ký phải trả tiền, ví
dụ : Forester.com; ABI Research; emarketer.com…
1.2.2. Tập hợp thơng tin
Những thơng tin nào người dùng có thể tìm thấy trên Internet?
Khơng thể liệt kê tất cả các loại nguồn tin có trên Internet, đặc biệt khi
Internet thay đổi rất thường xuyên và nhanh chóng. Tuy nhiên, nhìn
chung Internet hữu ích nhất khi tìm kiếm những thơng tin được tập hợp
trong các nhóm sau đây (chú ý phần lớn những thông tin này là bằng
tiếng Anh):
10


+ Các sự kiện đang diễn ra, ví dụ: tin tức ngày hôm nay, hay những
xu hướng mới nhất.
+ Thông tin kinh tế, ví dụ: thơng cáo báo chí của một cơng ty, chỉ số
chứng khốn, thơng tin về sản phẩm.
+ Thơng tin của chính phủ, ví dụ: các chính sách hiện hành, luật
pháp, các cuộc thảo luận tại quốc hội, quyết định của tịa án, thơng cáo
báo chí.
+ Văn hóa đại chúng, ví dụ: phim, nhạc, truyền hình, thể thao
chun nghiệp
+ Thơng tin về máy tính và Internet, ví dụ: khóa học facebook
marketing, quảng cáo Google Ads, Bigdata, Blockchain...
+ Thông tin về các bài báo, các nghiên cứu dự báo thị trường, ví dụ:
thống kê về số lượng người sử dụng thiết bị di động từ 2018 đến 2021,
dự báo về sự phát triển của mạng xã hội trong năm 2021...

Bảng 1.1: Tập hợp các thơng tin có thể tìm kiếm
từ một số website đặc thù
Nhà xuất bản

Loại hình thông tin cung cấp

Các hiệp hội và viện nghiên cứu
Viện nghiên cứu quốc tế về phát triển
bền vững (IISD)

•

Các doanh nghiệp
Vinacafe

Cơng ty Ford Việt Nam
/>
•

•

•
•
•

Các phương tiện truyền thơng (Báo
và tạp chí)
Thời báo kinh tế Việt Nam

11

•
•

Thơng tin về thành
viên;
Báo cáo hoạt động;
nghiên cứu chuyên
môn
Thông tin về sản phẩm
Báo cáo thường niên
và thông tin về công ty
Thông cáo và báo cáo
báo chí
Thơng tin về nơi cung
cấp dịch vụ
Mục lục
Một số bài báo toàn
văn chọn lọc


Thời báo />Newspapers

Các cơ quan giáo dục
Đại học Cần Thơ

Đại học Huế

Viện cơng nghệ Massachussette

Các cơ quan chính phủ
BộNN&PTNT

Bộ GD&ĐT

Bộ Thương mại

Liên hợp quốc
Các tổ chức/nhóm hoạt động theo
chủ đề cụ thể
Tổ chức du lịch thế giới

Mạng thông tin về quyền trẻ em
www.crin.org

•
•

•
•
•

•

•
•

•
•

•
•

Các cá nhân
Các chuyên gia, những người hăng
hái họat động trong một lĩnh vực nào
đó, những người nổi tiếng, những
người khơng nổi tiếng hoặc bất cứ ai.

•
•

•

12

Lưu trữ của các số đã
ra
Thông tin đặt mua tài
liệu
Thông tin nhập học
Thơng tin về các khóa
học
Danh mục thư viện;
hướng dẫn nghiên cứu

Dữ liệu thống kê; luật
pháp; thơng cáo báo
chí
Báo cáo, chính sách

Thơng tin liên hệ

Báo cáo, thơng cáo
báo chí
Danh mục, tài liệu
tồn văn
Thơng tin về tổ chức
và các hoạt động
Kết nối đến các trang
web liên quan
Quan điểm cá nhân,
ảnh gia đình
Sở thích và quan tâm
cá nhân; thơng tin
hướng dẫn
Bất cứ thơng tin gì mà
người dùng có thể
tưởng tượng được


1.2.3. Phân loại và xử lý dữ liệu
Mặc dù có thể truy cập và sử dụng nhiều loại máy tìm kiếm để tìm kiếm
thơng tin, dữ liệu trên Internet, người dùng có thể sẽ gặp phải những vấn đề
về phân loại và xử lý dữ liệu thu thập được. Để hạn chế tối đa điều này,
ngoài việc hiểu sâu hơn về tính năng của từng cơng cụ và phải luyện tập sử
dụng nhiều lần, vấn đề quan trọng là cần nắm bắt cách thức các máy tìm
kiếm phân loại và xử lý dữ liệu để có phương pháp tìm kiếm phù hợp. Muốn
vậy, người dùng cần phải biết mình đang thực hiện tìm kiếm với cơng cụ
nào. Về cơ bản có một số loại máy tìm kiếm sau đây và mỗi loại có cách
phân loại và xử lý dữ liệu khác nhau để trả về kết quả cho người dùng.

a. Máy tìm kiếm có cơ sở dữ liệu
Các máy tìm kiếm làm việc theo nguyên tắc tìm kiếm trong cơ sở dữ
liệu được tự động xây dựng bởi một robot mà khơng phải do con người
xây dựng. Máy tìm kiếm sẽ so sánh các từ khóa mà người dùng nhập vào
cửa sổ tìm kiếm với các từ hoặc cụm từ được đăng tải trong nội dung của
các trang web mà máy tìm kiếm lưu trữ.
Lượng thơng tin mà các máy tìm kiếm có thể bao qt thường dao
động từ một số nhỏ và trong một phạm vi hẹp về nội dung cho đến chứa
đựng hơn 90% nội dung các trang web có thể xử lý được.
Kết quả tìm kiếm của người dùng có phù hợp hay khơng là phụ thuộc
vào khả năng sử dụng nhuần nhuyễn các tính năng và cú pháp của máy
tìm kiếm và diện bao quát của máy tìm kiếm mà người dùng sử dụng.
+ Điểm mạnh: Khi tìm kiếm một tài liệu cụ thể (tên tài liệu, tên
người, tổ chức đã biết), tìm kiếm các chủ đề khó phân loại.
+ Điểm yếu: Khơng cho phép có một cái nhìn tổng quát về một chủ đề
cụ thể (trong đó có thể có những chủ đề nhỏ mà người dùng chưa biết).
Một số máy tìm kiếm tiêu biểu:
Google
/>Bing

Gigablast
/>
Qwant
/>Boardreader

Ask
/>
13

Google và Bing là hai máy tìm kiếm có cơ sở dữ liệu lớn nhất, tuy
nhiên cần lưu ý là khơng có một máy tìm kiếm nào có thể tìm được tồn
bộ thơng tin về một chủ đề.
b. Máy tìm kiếm liên thông (meta-search engines)
Không thực sự là một máy tìm kiếm có cơ sở dữ liệu được xây dựng
từ các trang web trên Internet, các máy tìm kiếm liên thơng sử dụng cơ sở
dữ liệu có sẵn của các máy tìm kiếm khác. Khi người dùng nhập vào một
truy vấn, máy tìm kiếm liên thơng gửi truy vấn này có thể vào một hoặc
một số máy tìm kiếm khác để nhận về kết quả và thường tập hợp được
khoảng 10% kết quả tìm được ở mỗi máy tìm kiếm mà chúng liên kết.
+ Điểm mạnh: Thường tìm kiếm hiệu quả nếu người dùng chỉ sử
dụng một từ hoặc một cụm từ.
+ Điểm yếu: Người dùng không thể sử dụng các chức năng tìm kiếm
nâng cao của từng máy tìm kiếm. Người dùng cũng khơng thể tiến hành
một phép tìm tồn diện và phức tạp.
Một số máy tìm kiếm liên thông tiêu biểu:
Surfwax

Dogpile

Metacrawler

/>


/>
Startpage

Metager

Yippy



/>


c. Cổng thông tin/ Danh mục theo chủ đề (subject directory)
Cổng thông tin là các website cung cấp các nội dung thơng tin và
dịch vụ tiện ích cho người dùng trực tuyến, thường có máy tìm kiếm của
riêng mình và được tổ chức theo thứ bậc. Các cổng thông tin do con
người tập hợp thông tin, biên soạn và sắp xếp theo một hệ thống phân
loại. Đôi khi các cổng thông tin là do các chuyên gia trong một lĩnh vực
tập hợp. Điều này có nghĩa là thơng tin ở đây đã được thẩm định và đánh
giá về sự phù hợp và chất lượng.
Trong cổng thông tin, người dùng có thể xem theo chủ đề và có thể
tìm kiếm. Ví dụ về một số cổng thơng tin:
+ ELDIS (Electronic development and information system – Hệ
thống thông tin và Phát triển điện tử) />
14


Cổng thông tin phát triển ELDIS cung cấp một điểm truy cập trung
tâm tới các thông tin về phát triển, các hướng dẫn theo từng chủ đề phát
triển, thông tin phát triển về từng quốc gia, tin tức, thông tin tuyển dụng,
và các tư liệu khác.
+ Thư viện ảo trên mạng />Thư viện ảo trên mạng được tự mô tả như là “danh mục lâu đời nhất
trên web, do Tim Berners-Lee - người kiến tạo nên mạng web - xây
dựng. Thư viện ảo được quản lý bởi một nhóm các tình nguyện viên là
chuyên gia về nhiều lĩnh vực. Thư viện ảo này được coi là một trong

những cổng thông tin có chất lượng về một số lĩnh vực, tuy nhiên nó
khơng phải là cơ sở dữ liệu lớn nhất. Thư viện ảo này được sắp xếp theo
trật tự chữ cái, theo chủ đề và cũng có máy tìm kiếm riêng.
+ Cổng thông tin về xe hơi
Cung cấp thông tin về thị trường ô tô kỹ thuật số hàng đầu tạo ra các
kết nối có ý nghĩa giữa người mua và người bán. Ra mắt vào năm 1998
và có trụ sở tại Chicago, công ty trao quyền cho người tiêu dùng với
nguồn lực và thông tin để đưa ra quyết định mua hàng xung quanh The
4Ps của Automotive Marketing ™: Sản phẩm, Giá cả, Địa điểm và
Người, bằng cách kết nối các đối tác quảng cáo với người mua xe trong
thị trường và cung cấp dữ liệu -thông minh thông minh để tăng lượt hàng
tồn kho và giành thị phần. Là nhà tiên phong trong lĩnh vực phân phối ô
tô trực tuyến, công ty đã phát triển thành một trong những nền tảng ô tô
kỹ thuật số lớn nhất, kết nối hàng ngàn đại lý địa phương trên toàn quốc
với hàng triệu người tiêu dùng.
+ AOL
Danh mục tìm kiếm theo chủ đề được liệt kê cho phép người dùng
lựa chọn để tìm kiếm thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau từ: Xu hướng, tin
tức, giải trí, cơng nghệ, thể thao, phong cách sống, tài chính...
1.3. Khái quát về máy tìm kiếm trên Internet
1.3.1. Khái niệm và nhiệm vụ của các máy tìm kiếm
Internet và World Wide Web có đến hàng trăm triệu website có sẵn
mang các thơng tin về nhiều chủ đề khác nhau. Tuy nhiên hầu hết chúng
đều được đặt tiêu đề theo ý thích của tác giả và được lưu trữ trên máy chủ

15


với các tên khó hiểu. Khi người tìm kiếm cần biết về một chủ đề nào thì
sẽ phải đọc các trang nào? Phần lớn mọi người khi băn khoăn về vấn đề

này và họ sẽ sử dụng một máy tìm kiếm trên Internet (Internet search
engine). Như vậy máy tìm kiếm là gì?
Máy tìm kiếm (Search engine) trên Internet là các website đặc biệt,
được thiết kế để giúp mọi người tìm kiếm thơng tin được lưu trên các site
khác nhau. Có nhiều cách khác nhau để thực hiện các tìm kiếm này,
nhưng tất cả chúng đều thực hiện ba nhiệm vụ cơ bản:
+ Tìm kiếm Internet hoặc chọn các mẩu thơng tin trên Internet dựa
trên các từ hoặc cụm từ quan trọng.
+ Giữ một chỉ mục cho các từ tìm thấy cùng với địa chỉ tìm thấy chúng.
+ Cho phép người dùng tìm kiếm các từ hoặc cụm từ được tìm kiếm
trong chỉ mục đó.
Các máy tìm kiếm trên Internet trước kia đều giữ chỉ mục của hàng
trăm ngàn trang web và tài liệu, chúng thường nhận có thể một hoặc hai
nghìn yêu cầu tìm kiếm mỗi ngày. Ngày nay, cỗ máy tìm kiếm hàng đầu
đánh chỉ mục hàng trăm triệu trang web và đáp trả đến hàng chục triệu
yêu cầu mỗi ngày.
1.3.2. Các bộ phận cấu thành và nguyên tắc hoạt động của máy tìm kiếm
Ngày nay, hầu hết người dùng Internet chưa hiểu nhiều về cách tìm
kiếm của họ trên Web hay hoạt động của các máy tìm kiếm ra sao, chính
vì vậy mà cơng việc tìm kiếm khơng đạt được hiệu quả như mong muốn.
Máy tìm kiếm được cấu thành bởi ba bộ phận cơ bản, cả ba bộ phận
này có sự độc lập tương đối với nhau về mặt hoạt động, nhưng lại có sự
gắn kết với nhau, phụ thuộc lẫn nhau về mặt dữ liệu.
+ Bộ phận đầu tiên – robot hay còn được gọi là bộ thu thập thơng tin
Robot là một chương trình tự động duyệt qua các cấu trúc siêu liên
kết để thu thập tài liệu một cách đệ quy để nhận về tất cả tài liệu có liên
kết với tài liệu này. Robot được biết đến dưới nhiều tên gọi khác nhau:
spider, web wanderer hoặc web worm,… Những tên gọi này đôi khi gây
nhầm lẫn, như từ “spider”, “wanderer” làm người ta nghĩ rằng robot tự
nó di chuyển và từ “worm” làm người ta liên tưởng đến virus. Về bản

chất robot chỉ là một chương trình duyệt và thu thập thơng tin từ các site
16


theo đúng giao thức web. Những trình duyệt thơng thường khơng được
xem là robot do thiếu tính chủ động, chúng chỉ duyệt web khi có sự tác
động của con người.
Vậy cách spider thực hiện cơng việc của nó trên Web như thế nào?
Điểm khởi đầu là danh sách các máy chủ và trang web phổ biến. Spider
sẽ bắt đầu với một site phổ biến nào đó, đánh chỉ mục các từ trên trang
của nó và theo các liên kết tìm thấy bên trong site này. Theo cách này, hệ
thống Spider sẽ nhanh chóng thực hiện cơng việc của nó và trải rộng ra
toàn bộ các phần được sử dụng rộng rãi nhất của web. Spider lấy nội
dung của trang web và tạo các từ khóa tìm kiếm để cho phép người dùng
trực tuyến có thể tìm các trang mong muốn.
+ Bộ phận thứ hai – Index hay còn được gọi là bộ lập chỉ mục
Khi Spider đã hoàn tất nhiệm vụ tìm thơng tin trên các trang web
(lưu ý rằng đây là nhiệm vụ khơng bao giờ hồn tất vì ln có sự thay đổi
của các trang nên điều đó có nghĩa là Spider sẽ ln thực hiện nhiệm vụ
của nó), cỗ máy tìm kiếm phải lưu các thơng tin này theo một cách nào
đó để có lợi nhất. Có hai thành phần chính liên quan tới việc tạo dữ liệu
đã thu thập được để có thể truy cập với người dùng:
- Thông tin được lưu với dữ liệu.
- Phương pháp, cách thức đánh chỉ mục thơng tin.
Tóm lại, hệ thống lập chỉ mục hay còn gọi là hệ thống phân tích và xử
lý dữ liệu sẽ thực hiện việc phân tích, trích chọn những thơng tin cần thiết
(thường là các từ đơn, từ ghép, cụm từ quan trọng) từ những dữ liệu mà
robot thu thập được và tổ chức thành cơ sở dữ liệu riêng để có thể tìm
kiếm trên đó một cách nhanh chóng, hiệu quả. Hệ thống chỉ mục là danh
sách các từ khoá, chỉ rõ các từ khoá nào xuất hiện ở trang nào, địa chỉ nào.

+ Bộ phận thứ ba –Bộ tìm kiếm thơng tin
Bộ tìm kiếm thơng tin tương tác với người dùng thơng qua giao diện
web, có nhiệm vụ tiếp nhận & trả về những tài liệu thoả mãn yêu cầu của
người dùng. Nói cách khác, tìm kiếm từ khóa là tìm kiếm các trang mà
những từ khóa trong câu truy vấn (query) xuất hiện nhiều nhất, ngoại trừ
stopword (các từ quá thông dụng như mạo từ a, an, the,…). Trang web
nào mà chứa đựng càng nhiều từ khóa trong truy vấn của người dùng thì

17


trang đó càng được bộ tìm kiếm thơng tin lựa chọn để trả về cho người
dùng. Và một trang chứa tất cả các từ khóa trong câu truy vấn của người
dùng thì tốt hơn một trang khơng chứa hoặc chỉ chứa một số từ khóa
trong câu truy vấn đó. Ngày nay, hầu hết các bộ tìm kiếm thơng tin của
các máy tìm kiếm đều hỗ trợ chức năng tìm cơ bản và nâng cao, tìm từ
đơn, từ ghép, cụm từ, danh từ riêng, hay giới hạn phạm vi tìm kiếm như
trên đề mục, tiêu đề, đoạn văn bản giới thiệu về trang web,…
Ngồi chiến lược tìm chính xác theo từ khố, hiện nay các bộ tìm
kiếm thơng tin của các máy tìm kiếm cịn cố gắng hiểu ý nghĩa thực sự
của câu hỏi thông qua những câu chữ do người dùng cung cấp. Điều này
được thể hiện qua chức năng sửa lỗi chính tả, tìm cả những hình thức
biến đổi khác nhau của một từ. Ví dụ: máy tìm kiếm sẽ tìm những từ như
speaker, speaking, spoke khi người dùng nhập vào từ speak.
Nguyên tắc hoạt động của các máy tìm kiếm:

Hình 1.2: Quy trình hoạt động của Search Engine
Các máy tìm kiếm điều khiển robot đi thu thập thơng tin trên mạng
Internet thông qua các siêu liên kết (hyperlink). Khi robot phát hiện ra
một site mới, nó gửi tài liệu (web page) về cho máy chủ chính của máy

tìm kiếm để tạo cơ sở dữ liệu chỉ mục phục vụ cho nhu cầu tìm kiếm
18


thơng tin. Bởi vì thơng tin trên mạng ln thay đổi nên robot phải liên tục
cập nhật lại các site cũ. Mật độ cập nhật phụ thuộc vào từng hệ thống của
máy tìm kiếm. Khi bộ tìm kiếm thơng tin nhận câu truy vấn từ người
dùng thông qua giao diện web của máy tìm kiếm, nó sẽ tiến hành phân
tích, tìm trong cơ sở dữ liệu chỉ mục của máy tìm kiếm và trả về những
tài liệu thoả mãn yêu cầu.
1.3.3. Phân loại các máy tìm kiếm và cách sử dụng tương ứng với từng
loại máy tìm kiếm
Đối với tìm kiếm thông tin trên Internet, người dùng phải biết sử
dụng các máy tìm kiếm chung. Có hai loại máy tìm kiếm chung thơng
dụng và phổ biến nhất hiện nay đó là máy tìm kiếm tồn bộ văn bản và
máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề.
a. Các máy tìm kiếm tồn bộ văn bản
Những máy tìm kiếm tồn bộ văn bản là những máy tìm kiếm cố
gắng chỉ rõ tồn bộ nội dung của một trang Web. Cơng việc đó bao gồm
tiêu đề, URL và nội dung trang. (Các máy tìm kiếm thơng thường khơng
thường xun làm cơng việc này bởi vì trong thực tế có rất nhiều các
máy tìm kiếm giới hạn số lượng kết quả tìm kiếm của một trang mà nó sẽ
chỉ ra. Với Google chẳng hạn, sẽ chỉ chỉ ra 101000 kết quả của một trang
mà khơng quan trọng là trang đó lớn bao nhiêu.).
b. Máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề (searchable subject indexes)
Những máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề được khơng làm cơng việc
chỉ rõ tồn bộ nội dung của một site. Thay vào đó là tên và URL của một
site và thông thường là một sự mô tả ngắn gọn nào đó, được bao gồm
(chứa đựng) trong một tập hợp của các chủ đề khác nhau. Những máy
tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề có thể thực hiện tìm kiếm rất tốt, chẳng

hạn như: Yahoo, ODP.
Trong thực tế, một máy tìm kiếm thường là tập hợp của cả hai loại,
chẳng hạn như Google là một máy tìm kiếm tồn bộ văn bản có một
thành phần tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề được gọi là Thư mục Google.
Yahoo là một máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề có tùy chọn để tìm kiếm
như một máy tìm kiếm tồn bộ văn bản. Nhưng chủ yếu, Google được
biết đến như là một máy tìm kiếm tồn bộ văn bản và Yahoo được biết
như một chỉ số phụ thuộc tìm kiếm được.
19


c. Cách tìm kiếm tương ứng với từng loại máy tìm kiếm
Những máy tìm kiếm tồn bộ văn bản được xem là tốt khi mà đáp
ứng được yêu cầu của người dùng về tìm kiếm những kiểu thơng tin phân
biệt rõ ràng. Chẳng hạn, những lời trích dẫn, lời bài hát (lyrics), những
địa chỉ, những người không nổi tiếng, những nơi ít được biết đến hay
những câu hỏi phức tạp. Những máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề
khơng chứa đựng đủ thông tin về những trang Web để trả lời những loại
câu hỏi này.
Mặt khác, những hạn chế của máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ đề làm
cho chúng trở nên rất hữu ích cho việc thực hiện sự tìm kiếm các thơng
tin có tính phổ biến. Đơi khi việc tìm kiếm bằng một máy tìm kiếm theo
chỉ mục chủ đề giúp người dùng tìm thấy tài liệu đầy đủ sau đó người
dùng sử dụng một máy tìm kiếm tồn bộ văn bản để tìm thấy các thơng
tin đặc biệt, đặc thù hơn. Hai kiểu máy tìm kiếm làm việc hài hòa cùng
nhau, cung cấp cho người dùng biết cách thức sử dụng kiểu máy nào khi
tìm kiếm một thông tin cần thiết.
Về cơ bản, để sử dụng bất kỳ một máy tìm kiếm nào, người dùng
phải tiến hành theo hai bước sau đây:
Bước 1: Mở cửa sổ giao diện web của các máy tìm kiếm. Người

dùng sử dụng trình duyệt để truy cập vào địa chỉ web của máy tìm kiếm
mà mình muốn sử dụng. Ví dụ: Truy cập vào máy tìm kiếm yippy.com

Hình 1.3: Hướng dẫn tìm kiếm – Bước 1

20


Bước 2: Gõ từ khóa hoặc truy vấn liên quan đến nội dung thơng tin
mà người dùng muốn tìm kiếm vào hộp Search của máy tìm kiếm. Ví dụ:
tìm kiếm thơng tin về quản trị quan hệ khách hàng.

Hình 1.4: Hướng dẫn tìm kiếm – Bước 2
Lưu ý: Quá trình nhập truy vấn vào hộp Search của máy tìm kiếm,
người dùng có thể thêm các tốn tử, từ bổ nghĩa hay câu lệnh, cú pháp
phù hợp để giúp máy tìm kiếm hiểu rõ về yêu cầu của người dùng và trả
về các kết quả theo mong muốn.
Bước 3: Nhận về các kết quả phù hợp. Người dùng tìm kiếm các kết
quả phù hợp với mong muốn tìm kiếm của mình trong danh sách mà máy
tìm kiếm trả về.

Hình 1.5: Hướng dẫn tìm kiếm – Bước 3
21


1.3.4. Sự tìm kiếm mặc định của các máy tìm kiếm
Bất chấp thực tế là hai loại máy tìm kiếm đang tìm kiếm những thứ
rất khác nhau, cả hai loại máy tìm kiếm đều có một thứ chung: sự tìm
kiếm của chúng được mặc định.
Khi người dùng nhập vào một câu hỏi với các từ phức hợp vào trong

một máy tìm kiếm và khơng nhập vào bất kỳ từ bổ nghĩa tìm kiếm nào,
máy tìm kiếm phải quyết định làm sao để xử lý câu hỏi của các người
dùng. Nói chung, máy tìm kiếm có thể làm một trong số hai thứ. Nó có
thể quyết định tìm kiếm để tất cả những từ tìm kiếm mà người dùng yêu
cầu phải được bao gồm trong bất kỳ kết quả nào- trong trường hợp này
nó đang mặc định là AND. Hoặc nó có thể quyết định tìm kiếm để bất kỳ
từ tìm kiếm nào của người dùng phải xuất hiện trong những kết quả tìm
kiếm. Trong trường hợp này nó đang được mặc định là OR.
Điều đầu tiên quan trọng nhất cẩn phải biết khi sử dụng một máy tìm
kiếm để tìm kiếm thơng tin trên Internet đó là người dùng đang sử dụng
máy tìm kiếm tồn bộ văn bản hay một máy tìm kiếm theo chỉ mục chủ
đề. Vấn đề quan trọng thứ hai cần phải biết là máy tìm kiếm đó được mặc
định AND hay OR. Nếu nó được mặc định là AND, người dùng cần phải
ngẫm nghĩ hơn về những từ trong câu hỏi của các người dùng, bởi vì mọi
từ trong câu hỏi người dùng chọn phải xuất hiện (tồn tại) trong một trang
Web trước khi người dùng nhận được những kết quả tìm kiếm. Nếu nó
được mặc định là OR, người dùng cần phải chắc chắn để sử dụng thêm
các toán tử hay từ bổ nghĩa ở phía trước những thuật ngữ được bao gồm
trong sự tìm kiếm của người dùng.
Làm sao người dùng có thể chẩn đốn máy tìm kiếm bất kỳ được
mặc định là AND hay OR? Tất cả công việc cần làm là người dùng thực
hiện một sự tìm kiếm với một cụm từ phức hợp bao gồm nhiều từ khóa
mà mỗi từ khóa tách biệt khỏi cụm từ đều có nghĩa độc lập. Nếu người
dùng không nhận được những kết quả (hay đúng hơn là chỉ có vài kết
quả) thì người dùng đang tìm kiếm với một máy tìm kiếm được mặc định
là AND. Nếu người dùng nhận được nhiều kết quả thì người dùng đang
tìm kiếm với một máy tìm kiếm được mặc định là OR.
Chẳng hạn, muốn biết máy tìm kiếm bất kỳ được mặc định tìm kiếm
là AND hay OR, người dùng có thể chọn các cụm từ bao gồm nhiều từ
22

khóa như “Thư viện quốc gia Việt Nam” hoặc “Thương mại điện tử Việt
Nam” để nhập vào ơ tìm kiếm của máy tìm kiếm. Trong cụm từ “Thư
viện quốc gia Việt Nam”, mỗi từ khóa “thư viện”, “quốc gia”, “Việt
Nam” tách ra đều có nghĩa độc lập; với các từ khóa “thương mại”, “điện
tử”, “Việt Nam” trong cụm từ “Thương mại điện tử Việt Nam” cũng đều
có nghĩa độc lập. Sau đó, người dùng chỉ cần quan sát kết quả tìm kiếm
mà máy tìm kiếm trả về để đưa ra nhận định máy tìm kiếm đó được mặc
định là AND hay OR. Cụ thể:
+ Nếu với mỗi kết quả mà máy tìm kiếm trả về đều bao gồm đầy đủ
các từ khóa trong cụm từ phức hợp, nghĩa là xuất hiện đầy đủ cả “thư
viện” và “quốc gia” và “Việt Nam” hoặc “thương mại” và “điện tử” và
“Việt Nam” thì máy tìm kiếm đó được mặc định là AND.
+ Nếu với mỗi kết quả mà máy tìm kiếm trả về chỉ bao gồm một
hoặc một số từ khóa trong cụm từ phức hợp, nghĩa là xuất hiện hoặc “thư
viện”, “quốc gia” hoặc “quốc gia”, “Việt Nam” thì máy tìm kiếm đó
được mặc định là OR.
1.4. Những tốn tử cơ bản và những từ bổ nghĩa của các máy tìm kiếm
Làm thế nào để người dùng có thể biểu thị các u cầu như phải bao
gồm cái gì đó hay loại trừ cái gì đó từ sự tìm kiếm của mình với các máy
tìm kiếm? Cách thơng dụng nhất là sử dụng những toán tử và những từ
bổ nghĩa để giúp máy tìm kiếm biết chính xác người dùng muốn những
từ tìm kiếm sẽ được xử lý như thế nào hay nói cách khác là kết quả tìm
kiếm sẽ được hiển thị như thế nào.
1.4.1. Những toán tử cơ bản
Phần này giới thiệu các ký hiệu toán học được sử dụng khi diễn đạt
lệnh tìm kiếm. Hầu hết các máy tìm kiếm đều sử dụng hai toán tử cơ bản
là + và – để giúp người dùng diễn đạt yêu cầu tìm kiếm.
Dùng dấu cộng + đặt trước một từ khóa bất kỳ có nghĩa là người

dùng muốn máy tìm kiếm hiểu rằng từ khóa đó nhất định phải được xuất
hiện trong danh sách các kết quả mà máy tìm kiếm trả về. Ví dụ: nếu
người dùng muốn tìm thơng tin về giá cà phê ảnh hưởng như thế nào đến
thu nhập của người thu hái cà phê (tiếng Anh). Tại hộp search của máy
tìm kiếm, người dùng nhập vào như sau:
23


+coffee +price +pickers +wages
Máy tìm kiếm sẽ cho kết quả bao gồm tất cả các từ: price, coffee,
pickers wages.
Dùng dấu trừ – đặt trước một từ khóa bất kỳ có nghĩa là người dùng
muốn máy tìm kiếm hiểu rằng từ khóa đó nhất định khơng được xuất
hiện trong danh sách kết quả mà máy tìm kiếm trả về. Ví dụ: nếu người
dùng chỉ muốn tìm thơng tin về cà phê mà khơng có từ tách (cup) hoặc
bơng (cotton). Tại hộp search của máy tìm kiếm, người dùng nhập vào
như sau: +coffee –cup –cotton. Máy tìm kiếm sẽ cho ra các kết quả bao
gồm coffee nhưng khơng có cup và cotton.
Ngồi ra, với việc sử dụng hai toán tử + và – khi phối hợp với nhau
có thể giúp người dùng tìm kiếm những thơng tin về tổng thể một vấn đề
nào đó mà loại bỏ đi một phần của tổng thể đó. Ví dụ: người dùng muốn
tìm hiểu tất cả các thơng tin về E-commerce nhưng khơng muốn tìm hiểu
những vấn đề thuộc khía cạnh bảo mật của E-commerce. Tại hộp search
của máy tìm kiếm, người dùng nhập vào như sau:
+E-commerce - Security
Máy tìm kiếm sẽ cho các kết quả bao gồm những khía cạnh và vấn
đề liên quan đến E-commerce nhưng khơng có liên quan đến Security.
1.4.2. Những từ bổ nghĩa của các máy tìm kiếm
Ngồi các tốn tử cơ bản là + và –, các máy tìm kiếm còn cho phép
người dùng sử dụng các từ bổ nghĩa. Trong đó, có một số từ bổ nghĩa có

thể sử dụng chung với các máy tìm kiếm để diễn đạt ý định tìm kiếm của
người dùng, giúp máy tìm kiếm đưa ra những kết quả chính xác theo nhu
cầu. Các từ bổ nghĩa có thể dùng chung với các máy tìm kiếm bao gồm:
+ Dấu “ ”: Sử dụng dấu nháy kép khi người dùng muốn tìm kiếm
chính xác một cụm từ hoặc một đoạn trích dẫn. Ví dụ: người dùng muốn
tìm kiếm chính xác Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam. Tại hộp
Search của máy tìm kiếm bất kỳ, người dùng nhập vào nội dung: “Báo
cáo thương mại điện tử Việt Nam”. Máy tìm kiếm sẽ trả về tất cả các
kết quả mà kết quả nào cũng xuất hiện đầy đủ và tuần tự cụm từ Báo cáo
thương mại điện tử Việt Nam.

24


+ Từ bổ nghĩa AND: Sử dụng AND nếu người dùng muốn tìm kiếm
đồng thời nhiều từ khóa hoặc thuật ngữ cùng một lúc. Ví dụ: người dùng
muốn tìm kiếm đồng thời từ khóa lao động và trẻ em. Tại hộp Search
của máy tìm kiếm bất kỳ, người dùng nhập vào nội dung: “lao động”
AND “trẻ em”. Máy tìm kiếm sẽ trả về tất cả các kết quả xuất hiện đồng
thời lao động và trẻ em.
+ Từ bổ nghĩa OR: Sử dụng OR nếu người dùng muốn tìm kiếm
hoặc là cái này hoặc là cái kia, hoặc vấn đề này hoặc vấn đề kia, tìm kiếm
các từ đồng nghĩa hay cách viết khác nhau của một từ. Ví dụ: người dùng
muốn tìm kiếm hoặc organization hoặc organisation; vietnam hoặc viet
nam; quy chế hoặc qui chế. Tại hộp Search của máy tìm kiếm bất kỳ,
người dùng nhập vào nội dung:
organization OR organisation
vietnam OR “viet nam”
quy chế OR quy chế
+ Từ bổ nghĩa NOT: Sử dụng NOT nếu người dùng muốn máy tìm

kiếm loại bỏ những thơng tin mình khơng cần trong danh sách kết quả
tìm kiếm trả về. Ví dụ: người dùng muốn tìm kiếm thơng tin về vàng với
ý nghĩa kim loại quý chứ không phải màu sắc vàng. Tại hộp Search của
máy tìm kiếm bất kỳ, người dùng nhập vào nội dung: vàng NOT màu.
Máy tìm kiếm sẽ trả về danh sách kết quả tìm kiếm liên quan tới kim loại
vàng chứ khơng phải màu vàng.
Ngồi ra, đối với từng máy tìm kiếm cụ thể sẽ có những cú pháp đặc
biệt vượt ra khỏi các toán tử cơ bản hay các từ bổ nghĩa. Những cú pháp
đặc biệt cho phép người dùng thực hiện sự tìm kiếm đặc biệt bên trong
một trang Web hay có nội dung liên quan đến một trang Web, người
dùng cũng có thể giới hạn những sự tìm kiếm của mình tới một trang
Web về tiêu đề, đường dẫn hay trong nội dung văn bản... Những cú pháp
đặc biệt cho các loại máy tìm kiếm thơng dụng nhất sẽ được tìm hiểu ở
các chương tiếp theo.

25