Giáo trình Điện cơ bản (Nghề: Điện tử công nghiệp - CĐ/TC): Phần 2 - Trường Cao đẳng Nghề Đồng Tháp

BÀI 7: LẮP ĐẶT ĐÈN TRANG TRÍ
MÃ BÀI: MĐ19-7
GIỚI THIỆU:
Hệ thống chiếu sáng bằng điện khơng chỉ mục đích là đảm bảo đủ ánh sáng
cho ngơi nhà mà cịn là thiết bị trang trí nghệ thuật cho các cơng trình kiến trúc
cả bên trong lẫn bên ngịai. Vì vậy, các đèn trang trí bộ phận khơng thể thiếu
khi thiết kế kiến trúc. Bài 7 trình bày các loại đèn trang trí gia dụng thơng dụng.
MỤC TIÊU CỦA BÀI:
- Giải thích cấu tạo và nguyên lý hoạt động các loại đèn trang trí gia dụng.
- Lắp đặt, sử dụng thành thạo đèn trang trí gia dụng bảo các tiêu chuẩn kỹ
thuật và an tồn.
- Tháo lắp đúng qui trình, xác định chính xác nguyên nhân và sửa chữa hư
hỏng của các loại các loại đèn trang trí gia dụng đảm bảo an toàn cho người và
thiết bị.
- Phát huy được kiến thức đã học vận dụng vào thực tế. Có ý thức trong học tập
cũng như cơng việc.
NỘI DUNG CHÍNH:
1. Đèn chùm, đèn mâm, đèn thả.

Bài 7. 1: Đèn chum, đèn mâm, đèn thả

93


1.1.

Đèn chùm.

Đèn chùm là dạng đèn đặc biệt. Nó có kích thước to hơn các loại khác, hình
dáng và cấu tạo phức tạp hơn, giá cũng đắt hơn rất nhiều. Chính vì sự đặc biệt
ấy mà treo đèn chùm cần phải cân nhắc. Nắm được phân loại đèn chùm, hiểu rõ

chức năng, biết lựa chọn đèn chùm tốt là cần nhưng chưa đủ để có thể treo đèn
chùm đạt kết quả tốt. Bởi đèn cịn phải gắn với khơng gian kiến trúc, gắn liền
với kiến trúc - nội thất.
 Nơi treo:
Đèn chùm thường được treo ở những không gian lớn, những khơng gian có
tính sang trọng, đăng đối như sảnh, phịng hội họp, phịng ăn, phịng khách...
Trong các khơng gian riêng tư và nhỏ hơn (như phòng ngủ) hạn chế dùng đèn
chùm, nếu sử dụng cần lưu ý tới chiều cao và vị trí.

Bài 7. 2: Đèn chùm thường được sử dụng những nơi không gian lớn.
 Định vị chùm đèn:
Hay là quan hệ vị trí đèn với các bề mặt tương ứng trong không gian - đặc biệt
là trần và sàn. Nếu đã định sử dụng đèn chùm phải quan tâm tới trần từ khâu
thiết kế, xác định các vị trí treo đèn để thiết kế trần phù hợp. Song song với vấn
đề đó là thiết kế sàn tương ứng và xác định nội thất trên bề mặt sàn.

94


Tất cả đều có quan hệ chặt chẽ, mật thiết với nhau. Một điểm cần lưu ý nữa là
cần tránh vị trí chùm đèn "rơi" trên các vị trí đứng/ngồi của người làm việc, sinh
hoạt. Vị trí đèn chùm nên thẳng với vị trí bàn họp ở phịng họp, bàn ăn ở phòng
ăn, bàn nƣớc ở phòng khách hoặc những vị trí khơng có đồ nội thất, vị trí mà
ngƣời sử dụng không đứng hay ngồi lâu.
 Chuẩn bị lắp đặt:
Để treo đèn chùm, cần phải chuẩn bị trước các yếu tố kỹ thuật liên quan. Móc
treo đèn là yếu tố quan tâm số một. Đèn chùm thường rất nặng - nhất là đèn
chùm pha lê nên móc phải chắc chắn, an tồn cho cả đèn lẫn ngƣời sử dụng.
Móc đƣợc chôn khi đổ bêtông là tốt nhất, nếu không phải khoan gia cố vào trần
bêtông, tuyệt đối không gắn vào hệ trần thạch cao có thể gây sập trần, hoặc gây

võng nứt ...
1.2.

Đèn mâm

Đèn mâm có kích thƣớc nhỏ hơn đèn chùm, hình dáng và cấu tạo đơn giản
hơn, giá cũng rẽ hơn. Vị trí lắp đặt đèn mâm cũng tương tủ đèn chùm.

Bài 7. 3: Đèn mâm
1.3.

Đèn thả

Đèn thả cũng là một dạng đèn chùm đơn giản, có cấu tạo không cầu kỳ nhƣng
mang lại hiệu quả trang trí nội thất tốt. Đèn thả có thể sử dụng trang trí cho
nhiều khơng gian như phịng khách, bàn ăn, phịng bếp, thơng tầng cầu thang,
phịng ngủ . .

95


Bài 7. 4: Đèn thả
2. Đèn Downlight.
2.1. Hình ảnh.

Bài 7. 5: Đèn Downlight
2.2. H ớ ng dẫn lắ p đăt đèn downlight
Đèn downlight là loại đèn hướng ánh sáng xuống phía dưới. Và thường đƣợc
lắp ở những nơi cần trang trí khơng gian kiến trúc của ngơi nhà như phịng
khách, phòng ngủ, các nhà hàng, khách sản...

B ớc 1: Đánh dấu vị trí lắp đèn. Việc lấy dấu vị trí lắp đèn là hết sức quan
trọng. Nếu đánh dấu vị trí khơng cân xứng sẽ làm cho khơng gian kiến trúc mất
độ thẩm mỹ.
B ớc 2. Khoét lỗ trần

96


Sử dụng khoan điện gắn mũi khoét trần thạch cao để khoét hoặc có thể khoét
bằng tay.

B ớc 3. Đưa chấn lưu lên trước và đấu dây vào nguồn điên

B ớc 4. Bóp vào 2 cái kẹp ngược nên trên và đưa đèn vào lỗ khoét rồi thả tay ra

97


B ớc 5. Kiển tra xem đèn có vừ a lỗ khồng và bât đèn kiểm tra ánh sáng rồi kết
thúc

98


3. Đèn áp trần.

Bài 7. 6: Đèn áp trần
4. Đèn t ờng.

Bài 7. 7: Đèn tƣờng

5. Đèn pha.

Bài 7. 8: Đèn pha

99


6. Một số đèn trang trí gia dụng khác.

Bài 7. 9: Một số đèn trang trí khác
Đèn cổng; Đèn cầu rối; Đèn chống cháy nổ;
Đèn âm đất; Đền âm nước; Đèn chống thấm
/>Câu hỏi bài tập:
7.1. Tìm hiểu một số loại đèn trang trí khác trong thực tế.
Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập:
- Học viên phải nắm được tên và thông số kỹ thuật các loại đèn trang trí thơng
dụng.
- Học viên phải lựa chọn phù hợp với vị trí lắp đặt, lắp đặt được các loại đèn
trang trí đảm bảo mỹ thuật và yêu cầu kỹ thuật, an toàn cho người và thiết bị.

100


BÀI 8: LẮP ĐẶT CHNG ĐIỆN
MÃ BÀI: MĐ19-8

GIỚI THIỆU:
Trình bày cấu tạo, nguyên lý hoạt động chuông điện và cách lắp đặt các mạch
chng điện.
MỤC TIÊU CỦA BÀI:

- Phân tích được cấu tạo, nguyên lý của chuông điện.
- Lắp đặt, sửa chữa được các hư hỏng các mạch điện chuông điện.
- Rèn luyện tính cẩn thận, có tác phong cơng nghiệp, khả năng làm việc độc lập
củng như theo nhóm và vận dụng sáng tạo kiến thức đã học vào thực tiển.
NỘI DUNG CHÍNH:
1. Cấu tạo.
Ngày nay, chng điện là một trong những thiết bị đã quá quen thuộc trong
đời sống của con người mà chúng ta sử dụng và nghe thấy mỗi ngày. Chỉ cần ta
nhấn một nút gắn ngồi cửa thì một cái chng ở đâu đó sẽ vang lên báo hiệu
cho người khác biết..
 Sử dụng:
- Dùng để báo khách đến.
-

Dùng để báo gọi người trợ giúp ( trong bệnh viện, người già, nhà hàng,

karaoke…)
-

Báo tín hiệu khách gọi trong hệ thống nhà hàng, khách sạn, karaoke..
Bộ phận chính trong mọi chng điện chính là một nam châm điện có cấu tạo

chính là một cuộn dây điện quấn quanh một lõi kim loại từ tính như sắt hay thép
(đối với chng xoay chiều thì cuộn dây đƣợc nối tiếp với một diode). Ngồi ra
cịn có lõi thép và vỏ chuông.

101


Hình 8. 1: Cấu tạo chng điện

2. Phân loại.
Chng điện thường phân thành 2 loại sau:
- Chng điên có dây: phải sử dụng dây đấu từ nguồn điện tới nút nhấn, tới
chuông.
- Chuông điện không dây: Không sử dụng dây đấu từ nút nhấn tới chuông.
Thường chuông điện được cắm vào ổ cắm, nút nhấn sử dụng nguồn từ Pin gắn
trong nút nhấn.
Ngồi ra chng điện cịn phân như sau:
- Chng điện điện từ.
- Chng điện điện tử.

Hình 8. 2: Các loại chuông điện
3. Nguyên lý hoạt động.
Nguyên lý chung đó là dùng từ trƣờng để tạo ra những tác động cơ học đến
các thiết bị tạo âm thanh.

102


Hình 8. 3: Ngun lý làm việc của chng điện
Khi có dịng điện đi qua cuộn dây của nam châm điện chúng sẽ tạo ra một từ
trƣờng trong lõi kim loại. Cuộn dây sẽ khuếch đại từ trường này và khi đó nam
châm điện có thể hút các vật chất bằng sắt thép xung quanh nó giống như một
nam châm vĩnh cửu thông thƣờng. Khi lõi sắt bị hút về gõ chuông làm phát ra
tiếng kêu.
4. Lắp đặt.
4.1. Lắp đặt 1 chuông điện dùng 1 nút nhấn.

Sơ đồ lắp đặt
Sơ đồ đơn tuyến

Hình 8.4: Sơ đồ đơn tuyến và sơ đồ đi dây mạch điện
1 nút nhấn điều khiển 1 chuông điện
4.2. Lắp đặt 1 chuông điện dùng 2 nút nhấn.

103


Sơ đồ lắp đặt
Sơ đồ đơn tuyến
Hình 8.5: Sơ đồ đơn tuyến và sơ đồ đi dây mạch điện
2 nút nhấn điều khiển 1 chuông điện
4.3. Lắp đặt 2 chuông điện dùng 1 nút nhấn.

Sơ đồ đơn tuyến

Sơ đồ lắp đặt

Hình 8.6: Sơ đồ đơn tuyến và sơ đồ đi dây mạch điện
1 nút nhấn điều khiển 2 chuông điện
4.4. Lắp đặt 1 chuông điện dùng 1 nút nhấn nối tiếp 1 cơng tắc.

Sơ đồ lắp đặt
Hình 8.7: Sơ đồ mạch điện 1 nút nhấn nối tiếp 1 công
tắc điều khiển 1 chuông điện
104


4.5. Lắp đặt chng điện khơng dây.

Hình 8.8: chng điện không dây

 Các b ớc lắp đặt.
- Xác định vị trí lắp nút ấn chng và chng.
- Lắp pin vào nút nhấn chuông (pin kèm theo trong bộ chuông) rồi cố định nút
nhấn tại vị trí xác định.
- Cài đặt kiểu chuông và mức âm lượng theo ý muốn . (chỉ có ở một số loại
chng có nhiều mức âm lương)
- Cắm chng vào ổ điện 220V tại vị trí xác định.
Chú ý: Khoảng cách phát thu giữa nút nhấn chuông và chuông được ghi rõ trên
catalo kèm theo.
5. Một số hệ thống gọi cửa khác.
5.1. Chuôn điện bằng điện thoại (gọi cửa bằng điện thoại).

Hình 8.9: Chng điện bằng điện thoại
 Cách lắp đặt.
- Cố định nơi gọi và nơi nghe ở vị trí sử dụng.

105


- Kết nối từ nơi gọi đến nơi nghe (thường 2 dây đối với chng có dây) .
- Chng cắm vào ổ điện 100 ~ 240 VAC.
- Cài đặt kiểu chng và mức âm lƣợng (nếu có)
 Sử dụng:
- Dùng để gọi chủ nhà mở cửa hoặc các phòng liên lạc với nhau…
- Dùng để gọi ngƣời trợ giúp ( trong bệnh viện, người già, nhà hàng, karaoke…)
- Báo tín hiệu khách gọi trong hệ thống nhà hàng, khách sạn, karaoke..
5.2. Một số hệ thống gọi cửa thơng minh:

Hình 8.10: Một số hệ thống gọi cửa thông minh
Hệ thống gọi cửa ( Audio / Video Doorphone ): Dễ dàng lắp đặt và sử

dụng, ngồi chức năng thay thế chng cửa , hệ thống ứng dụng này còn đáp
ứng các mục đích kiểm sốt an ninh an tồn cho nhà riêng, biệt thự và đặc biệt
các căn hộ cao tầng...
Khi sử dụng Hệ thống gọi cửa, chủ căn hộ có thể giao tiếp, nhận biết khách
bên ngồi bằng tiếng nói và hình ảnh. Khách bên ngồi cũng dễ dàng biết đƣợc
chủ căn hộ hiện đang có hoặc khơng có nhà.

106


Thơng qua chng cửa kết hợp với khóa từ tự động, chủ căn hộ có thể cho
phép mở cửa từ xa cho khách vào hoặc từ chối những người khách lạ mà khơng
nhất thiết phải ra ngồi.
Hệ thống gọi cửa cịn có thể kết hợp với các hệ thống khác như: Hệ thống
báo động, chống đột nhập; Hệ thống kiểm soát vào ra; Hệ thống báo cháy,…
giúp cho việc kiểm sốt an ninh tịa nhà được dễ dàng, đạt hiệu quả cao hơn.
Hệ thống VDS Audio/Video Doorphone: Hệ thống cho phép thông tin liên
lạc giữa khách với chủ căn hộ, giữa chủ căn hộ với bảo vệ. Ngoài chức năng gọi
cửa và đàm thoại, hệ thống còn cho phép chủ căn hộ hoặc bảo vệ có thể điều
khiển mở khóa lối vào chung.
- Thông tin liên lạc:
+ Quản lý lên đến 199 căn hộ.
+ 02 lối vào chung tương ứng với 02 bộ gọi cửa.
+ 01 bộ phận quản lý an ninh tương ứng với 01 điện thoại bảo vệ.
- Kiểm soát an ninh:Chức năng kiểm soát ra vào: nhập mã PIN từ bàn phím số
của bộ gọi cửa.
- Lắp đặt:lắp đặt dây cáp đơn giản:
+ Hệ thống VDS Audio Doorphone: cáp 3 ruột.
+ Hệ thống VDS Audio/Video Doorphone: cáp 3 ruột + cáp đồng trục 75Ohm.
- Khoảng cách từ bộ gọi cửa đến điện thoại căn hộ không vượt quá 200m.

Hệ thống MDS Audio/Video Doorphone: là hệ thống gọi cửa tích hợp hệ
thống kiểm sốt ra vào và hệ thống an ninh. Hệ thống cho phép thông tin liên lạc
giữa khách với chủ căn hộ, giữa chủ căn hộ với bảo vệ, giữa các chủ căn hộ,
giữa các trạm bảo vệ, giữa thang máy và bảo vệ. Chủ căn hộ hoặc bảo vệ có thể
điều khiển mở khóa lối vào chung. Hệ thống có thể cấp quyền để giới hạn khu
vực đi lại, kết nối với các thiết bị ngoại vi như hệ thống báo động, báo cháy và
điều khiển đèn chiếu sáng, thang máy.
- Thông tin liên lạc: Hệ thống được điều khiển bởi một bộ xử lý trung tâm.
+ Quản lý lên đến 9999 căn hộ

107


+ 32 lối vào chung/ khu vực hạn chế ra vào: các bộ gọi cửa, các điện thoại bảo
vệ.
- Hệ thống kiểm soát ra vào:
+ Chức năng kiểm soát ra vào: nhập mã PIN từ bàn phím số của bộ gọi cửa.
+ Chức năng kiểm soát ra vào: nhập mã PIN từ bàn phím số của bộ gọi cửa.
+ 32 lối vào chung/ khu vực hạn chế ra vào: các đầu đọc thẻ cảm ứng, đầu đọc
mã PIN, đầu đọc vô tuyến, ...
+ Lƣu trữ 4000 sự kiện.
+ 1020 ngƣời sử dụng.
+ Lập trình, quản lý hệ thống từ máy tính bắng phần mềm WincomPlus.
- Hệ thống an ninh:
+ 1000 ngõ vào giám sát các thiết bị báo động: công tắc từ, đầu dị khói, đầu
dị ga,..
+ 1000 ngõ ra điều khiển các thiết bị ngoại vi: đèn chiếu sáng, máy điều hòa,...
- Điều khiển thang máy:
+ Gọi thang máy cho khách từ trong căn hộ.
+ Khách chỉ sử dụng thang máy đến đúng tầng vừa gọi

+Chủ căn hộ chỉ đến các tầng được cho phép.
- Khả năng mở rộng:
+ Kết nối mạng lên đến 63 bộ xử lý trung tâm tƣơng ứng với 63 tịa nhà
+ khơng bị giới hạn về số căn hộ và lối vào chung.
- Lắp đặt: Lắp đặt dây theo BUS rất đơn giản.
+ Hệ thống MDS Audio Doorphone: cáp 4 ruột + 1 đôi xoắn.
+ Hệ thống MDS Audio/Video Doorphone: cáp 6 ruột + 1 đôi xoắn + cáp
đồng trục 75 Ohm.
 Lựa chọn, lắp đặt hệ thống gọi cửa:
- Việc đi đƣờng dây của hệ thống gọi cựa phải đi riêng đƣơng dây và giữ
khoảng cách cần thiết với các đường dây thắp sáng.
- Khi sử dụng hệ thống gọi cựa mắc trực tiếp với nguồn điện xoay chiều 220V
phải chú ý trang bị nút ấn có cách điện tốt (nút ấn an toàn sử dụng ngoài trời).
108


- Khi đặt ngoài nhà các phụ kiện đi đường dây và cách điện dây dẫn trang bị
nhƣ lắp đặt mạng thắp sáng, có cầu chì bảo vệ.
- Khi đường dây đi ngồi trời có thể dùng loại cáp dẫn điện bọc trong ống chì,
vì cần chống ẩm ướt.
- Các đầu dây đi đến chuôg cần xoắn khoảng từ 5 đến 10 vòng để giảm sự rung
làm tác động đến đƣờng dây. Các khoen nối dây nên đặt theo chiều siết ốc.
- Đối với hệ thống gọi cửa thông minh thì lắp đặt với phụ kiện kèm theo và theo
hƣớng dẫn đi cùng.
Câu hỏi bài tập:
8.1. Tìm hiểu một số loại chuông điện khác trong thực tế.
8.2. Vẽ lại các mạch lắp chuông điện.
Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập:
- Học viên phải hiểu được cấu tạo, nguyên lý làm việc và thông số kỹ thuật của
chuông điện.

- Học viên phải lựa chọn phù hợp, lắp đặt và sữa chữa được các mạch chuông
điện đảm bảo mỹ thuật và yêu cầu kỹ thuật, an toàn cho người và thiết bị.

109


BÀI 9: LẮP ĐẶT QUẠT TRẦN
MÃ BÀI: MĐ19-9
GIỚI THIỆU:
Trình bày cách lắp đặt, tháo quạt trần.
MỤC TIÊU CỦA BÀI:
- Lựa chọn được quạt trần đúng yêu cầu kỹ thuật.
- Xác định đúng các đầu dây quạt trần, lắp đặt, tháo dở được quạt trần.
- Rèn luyện tính cẩn thận, có tác phong công nghiệp, khả năng làm việc độc lập
củng như theo nhóm và vận dụng sáng tạo kiến thức đã học vào thực tiển .
NỘI DUNG CHÍNH:
1. Lựa chọn quạt trần.

Hình 9.2: Một số loại quạt trần
 Lựa chọn quạt trần bạn dựa vào các tiêu chí sau:

110


- Theo dịng định mức hoặc cơng suất định mức: Iđm > Ittpt (Pđm >
Pttpt). Hoặc dựa vào kích thước của phòng bạn muốn lắp đặt:
+ Nếu bức tường dài nhất trong phòng là 120” hay ngắn hơn, hãy dùng quạt
có đường kính 36” hay nhỏ hơn.
+ Nếu bức tường dài từ 120” đến 150”, hãy dùng quạt có đƣờng kính từ 42”
đến 48”.

+ Nếu bức tường dài hơn 150”, hãy dùng quạt có đường kính 52” hay lớn
hơn.
- Theo điện áp đinh mức: Uđm = ULĐ
- Theo tần số lưới điện fđm (50Hz  60Hz)
 Một số lựa chọn khác:
+ Xuất xứ, hạng sản xuất.
+ Số lượng cánh: 3 cánh, 4 cánh, 5 cánh.
+ Màu sắc:
+ Kiểu dáng.
+ Chiều dài ti.
 Hộp điều chỉnh tốc độ quạt trần.
- Cách điều chỉnh tốc độ: bằng cuộn cảm, bằng tụ điện, bằng biến trở ( hoặc
mạch điện tử)
- Kiểu dáng: hộp nổi hoặc âm.
- Số cấp tốc độ hoặc vô cấp.
Thường hộp điều chỉnh tốc độ (hộp số) quạt trần đi kèm theo quạt.
2. Lắp đặt quạt trần:
 Sơ đồ nguyên lý
C

R

S
Tụ 2,5F

Hộp số

350V.AC

Hình 9.2: Sơ đồ nguyên lý quạt trần

220V.AC

111


 Đặc điểm của quạt trần
- Đối với quạt trần Việt Nam điện trở của cuộn làm việc RLV nhỏ hơn điện trở
của cuộn khởi động RKĐ. Đối với Quạt Trung Quốc thường ngược lại.
- Màu đỏ là đầu R (làm việc )
- Màu vàng đầu S (khởi động)
- Màu trắng hoặc đen C (đấu chung)
 Cách ác định các đầu dây đối với quạt cũ mất ký hiệu
Dùng đồng hồ vạn năng để đo điện trở của các cuộn dây.
- Đặt ở nức X1 đo lần lượt các cặp dây ta sẽ 3 giá trị điện trở. Lần đo có giá
trị R lớn nhất thì dây cịn lại là dây chung (C), lấy dây chung đo với 2 dây cịn
lại nếu dây nào có R lớn hơn là đầu làm việc (R), dây nào có điện trở nhỏ hơn là
đầu khởi động (S). Đối với quạt trung quốc thì ngƣợc lại.
 Sơ đồ lắp đặt

Tụ điện

Hình 9.3: Sơ đồ lắp đặt quạt trần
B ớc 1: Xác định vị trí lắp quạt và lắp hộp số.
B ớc 2: Đi dây nguồn  hộp số  vị trí lắp quạt.
B ớc 3: Cố định giá treo quạt lên trần nhà bằng đinh ốc và vịng đệm có khóa
chắc chắn và chơn chân đế nếu hộp số âm tƣờng.
B ớc 4: Xác định các đầu đấu dây:
B ớc 5: Lắp quạt: Dễ nhất là khi hộp đựng động cơ quạt còn ở dƣới sàn nhà:
- Sau khi xác định được các đầu dây bạn tiến hành đấu dây theo sơ đồ đấu dây.

-

Lắp cánh quạt bằng đinh ốc và vịng đệm đính kèm.
112


- Lắp thanh treo:
+ Kéo dây điện qua thanh treo, nắp chụp và lắp thanh treo vào hộp đựng
động cơ.
+ Giữ chặt thanh treo vào hộp bằng then nối và chốt định vị.
+ Xiết chặt ốc định vị bên hông thanh treo.
- Nhấc cả khối đã ráp lên giá treo: có thể cần người phụ cho việc này.
- Nối dây:
+ Các dây điện trung tính và dây tiếp đất nối lại với nhau  nối dây pha.
+ Quấn chặt các đầu nối lại bằng băng cáchđiện.
+ Nhét dây điện vào trong hộp điện.
- Gắn nắp chụp và xiết ốc đính kèm cho chặt.
B ớc 6: Cấp nguồn chạy thử.
 Những sai hỏng th ờng gặp.
- Quạt quay yếu:
+ Do tụ lâu ngày bị yếu  Thay tụ mới (đúng thông số kỹ thuật)
+ Do chọn dung lượng Tụ sai: thường đối với quạt trần thì tụ có thơng số là
2.5F – 350V.AC (tốt nhất là xem tụ cũ trên quạt)
+ Do xác định sai các đầu dây.
- Quạt quay ngược. Thường do xác định nhầm đầu làm việc với đầu khởi động.
3. Tháo bỏ quạt trần cũ:
- Tắt điện ở hộp cầu dao chính và các hê thống điện có liên quan.
- Tháo nắp chụp.
- Dùng bút thử điện kiểm tra xem dây điện.
- Khi đã chắc chắn là điện đã đƣợc tắt hồn tồn thì hãy tháo dàn đèn và tháo

quạt cũ xuống.

113


Câu hỏi bài tập:
9.1. Cách chọn quạt trần và các bước lắp đặt quạt trần?
9.2. Các bước tháo quạt trần?
Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập:
- Học viên phải hiểu được cách chọn cách bước lắp đặt và cách tháo dở quạt
trần?
- Học viên phải lựa chọn phù hợp, lắp đặt và tháo dở được quạt trần đảm bảo mỹ
thuật và yêu cầu kỹ thuật, an toàn cho người và thiết bị.

114


BÀI 10: LẮP ĐẶT HỆ THỐNG ĐIỆN CHIẾU SÁNG
MÃ BÀI: MĐ19-10

GIỚI THIỆU:
Trình bày khái niệm, các hình thức chiếu, phương pháp chiếu sáng. Các
phương thức lắp đặt hệ thống chiếu sáng.
MỤC TIÊU CỦA BÀI:
- Nắm được các hình thức chiếu sáng, yêu cầu và phân loại chiếu sáng.
- Trình bày được các phương thức lắp đặt điện chiếu sáng.
- Trình bày được các phươp pháp đi dây, ưu nhược điểm của từng phương
pháp.
- Rèn luyện tính cẩn thận, có tác phong công nghiệp, khả năng làm việc độc lập
củng như theo nhóm và vận dụng sáng tạo kiến thức đã học vào thực tiển.

NỘI DUNG CHÍNH:
1. Khái niệm chung về chiếu sáng.
- Chiếu sáng điện là sử dụng các bóng đèn điện để chiếu sáng. Muốn nghiên
cứu về chiếu sáng điện cần tìm hiểu về cấu tạo, đặc tính các loại đèn điện, và các
yếu tố liên quan ảnh hưởng đến chiếu sáng của không gian kiến trúc nơi dự định
sử dụng chiếu sáng.
- Chiếu sáng bằng điện ngày nay không chỉ đơn thuần là tạo ra ánh sáng để làm
việc, mà còn là việc sử dụng ánh sáng hợp lý nhằm đảm bảo sức khoẻ cho người
lao động, tạo độ sáng thích hợp làm cho ngƣời sử dụng được thoải mái, sảng
khối trong cơng việc và nghỉ ngơi giải trí, tạo cảm giác an tồn tin cậy cho mọi
người. Trong các khơng gian rộng lớn, hay những căn phịng vì u cầu kỹ thuật
mà ánh sáng tự nhiên khơng thể chiếu vào, thì việc chiếu sáng đơn giản và hiệu
qủa nhất là chiếu sáng bằng đèn điện.
- Thiết bị chiếu sáng bằng điện cịn là phương tiện trang trí nghệ thuật cho các
cơng trình kiến trúc cả bên trong lẫn bên ngòai, chiếu sáng bằng điện cũng là

115


phương tiện để các nhà kinh doanh quảng cáo sản phẩm của mình, là phương
tiện để bảo vệ cho con người khỏi các tai nạn, trộm cắp...
Vì vậy, chiếu sáng điện là bộ phận không thể thiếu khi thiết kế kiến trúc.
Để làm cơng việc này ta cần:
+ Tìm hiểu môi trường được chiếu sáng: Không gian kiến trúc, yêu cầu của
công việc, người sử dụng ánh sáng.
+ Chọn lựa loại đèn và cách bố trí đèn phù hợp với yêu cầu.
+ Bố trí hệ thống dây cấp điện, thiết bị điều khiển đèn hợp lý, thuận tiện cho
người sử dụng và phòng chống cháy nổ.
1. Các yêu cầu cơ bản.
- Phù hợp điều kiện làm việc đối với từng mục đích chiếu sáng.

- Chỉ số hồn màu cao: mang lại sự trung thực giống ánh sáng tự nhiên.
- Tiết kiệm năng lượng, hiệu suất cao.
- An toàn, thân thiện với mơi trường.
- Tuổi thọ cao.
-

Khơng bị lóa mắt, độ chói của đèn phải chọn sao cho mắt người khơng bị

mệt mỏi do chiếu sáng trực tiếp hay ánh sáng phản xạ.
-

Trƣờng hợp khi bị sự cố thì phải có hệ thống đèn an tồn để có thể thốt ra

ngồi.
2. Các hình thức chiếu sáng.
2.1. Hệ thống chiếu sáng làm việc:
Để tạo nên độ rọi ở những nơi làm việc, người ta dùng chiếu sáng chung,
chiếu sáng cục bộ (hay khu vực) và chiếu sáng tổ hợp.
 Hình ảnh:

116


Hình 10.1: Hệ thống chiếu sáng làm việc

 Chiếu sáng chung :
- Khái niệm: Là hệ thống chiếu sáng cho bề mặt làm việc sao cho độ rọi đồng
đều tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động làm việc.
- Đặc điểm:
+ Phân bố đều.

+ Phân bố chọn lọc.
- Sử dụng: Chiếu sáng chung được sử dụng trong các nơi có diện tích làm việc
rộng, có u cầu độ rọi gần như nhau tại mọi điểm trên bề mặt đó, như ở phân
xưởng may, xưởng mộc, hàn, tiện, phòng học, nơi làm việc…
- Ưu nh ợc điểm:
+ Ưu điểm: Tạo nên độ rọi đều có ảnh hƣởng tốt tới mắt, có thể dùng đèn chiếu
sáng cơng suất lớn để nâng cao hiệu suất chiếu sáng.
+ Nh ợc điểm: Lãng phí điện năng vì khơng phải chỗ nào cũng u cầu độ rọi
như nhau.

 Chiếu sáng cục bộ:
- Khái niệm: Là hệ thống chiếu sáng cho những nơi yêu cầu sự quan sát tỉ mỉ,
chính xác và phân biệt rõ các chi tiết … thì cần có độ rọi cao mới làm việc kết
quả.
- Đặc điểm: Chỉ cần bóng đèn có công suất nhỏ.
- Sử dụng: Thường được dùng để chiếu sáng các chi tiết gia công trên máy
công cụ, chiếu sáng ở các bộ phận kiểm tra…

117