lOMoARcPSD|9234052
*********************************************
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
BÁO CÁO TỔNG HỢP
THẢO LUẬN HỌC PHẦN “CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC”
ĐỀ TÀI 1: “Những thay đổi của giai cấp công nhân hiện nay so với
thời đại của C.Mác và Ph.Ăngghen. Liên hệ với giai cấp cơng nhân
Việt Nam”
Nhóm
: 3
Lớp học phần : 2080HCMI0121
GVDG
: TS. Nguyễn Anh Tuấn
HÀ NỘI – 2020
lOMoARcPSD|9234052
Mục lục
Lời mở đầầu................................................................................................................................................... 1
I. Quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen vềầ giai cầấp công nhần. ...........................................2
1. Giai cầấp công nhần trền phương diện kinh tềấ - xã hội....................................................2
2. Giai cầấp cơng nhần trền phương diện chính trị - xã hội.................................................2
II. Những thay đổi của giai cầấp công nhần hiện nay so v ới th ời đ ại C.Mác và
Ph.Ăngghen.................................................................................................................................................. 2
1. Tăng nhanh vềầ sôấ lượng, thay đổi mạnh vềầ cơ cầấu thành phầần và ngành nghềầ. . 3
2. Có xu hướng trí tuệ hóa (tri thức hóa và trí thức hóa)..................................................3
3. Tính chầất xã hội hóa....................................................................................................................... 4
4. Thực hiện nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh l ịch sử trong Cách M ạng. ...4
5. Xu hướng chuyền mơn thuầần túy đơầng hành v ới tích c ực hóa chính tr ị - xã h ội. 4
6. Xu hướng bản địa hóa, dần tộc hóa của giai cầấp công nhần. ......................................4
III. Liền hệ với giai cầấp công nhần Việt Nam...............................................................................5
1. Những biềấn đổi tích cực của giai cầấp công nhần..............................................................5
2. Những hạn chềấ.................................................................................................................................. 7
IV. Giải pháp phát triển giai cầấp công nhần Việt Nam.............................................................8
Kềất luận....................................................................................................................................................... 11
lOMoARcPSD|9234052
Lời mở đầầu
Giai cầấp công nhần là một giai cầấp cách mạng triệt đ ể, có s ứ mệnh l ịch s ử thềấ
giới là xóa bỏ sự thơấng trị của chủ nghĩa tư bản, xầy dựng thành công ch ủ nghĩa
xã hội và chủ nghĩa cộng sản để giải phóng chính mình, gi ải phóng các dần t ộc b ị
áp bức, giải phóng xã hội lồi người và giải phóng con ng ười.
Làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử thềấ giới của giai cầấp công nhần là m ột trong
những phát kiềấn vĩ đại của chủ nghĩa Mác, tạo ra b ước chuy ển vềầ chầất c ủa ch ủ
nghĩa xã hội từ không tưởng tới khoa học. Sứ mệnh lịch sử toàn thềấ gi ới c ủa giai
cầấp công nhần là “nội dung chủ yềấu, điểm căn bản của ch ủ nghĩa Mác – Lềnin, vũ
khí lý luận, sơ sở tư tưởng cho sự đồn kềất, thơấng nhầất giai cầấp cơng nhần, là
Cương lĩnh chính trị chung của Đảng Cộng sản trền toàn thềấ gi ới. S ứ m ệnh l ịch s ử
thềấ giới của giai cầấp công nhần là ph ạm trù trung tầm, là nguyền lý xuầất phát c ủa
chủ nghĩa xã hội khoa học, là trọng điểm của cuộc đầấu tranh t ư t ưởng lý lu ận
trong thời đại ngày nay.
Trong quá trình cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa ngày nay thì giai cầấp cơng
nhần đã có những thay đổi rõ rệt so với giai cầấp công nhần th ời đ ại tr ước. V ậy
những thay đổi đó là gì?
lOMoARcPSD|9234052
I. QUAN ĐIỂM CỦA C.MÁC VÀ PH.ĂNGGHEN VỀỀ GIAI CẤẤP CƠNG NHẤN.
1. Giai cầấp cơng nhần trên phương diện kinh têấ - xã h ội.
Thứ nhầất, giai cầấp công nhần với phương thức lao đ ộng công nghi ệp trong
nềần sản xuầất tư bản chủ nghĩa: Đó là những ng ười lao đ ộng tr ực tiềấp hay gián tiềấp
vận hành các cơng cụ sản xuầất có tính chầất cơng nghi ệp ngày càng hi ện đ ại và xã
hội hóa ngày càng cao.
Thứ hai, giai cầấp cơng nhần trong quan hệ sản xuầất tư b ản ch ủ nghĩa. Đó là
giai cầấp của những người lao động khơng s ở h ữu t ư li ệu s ản xuầất ch ủ yềấu c ủa xã
hội. Họ phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị chủ tư b ản bóc l ột giá tr ị
thặng dư. Đơấi diện với nhà tư bản, công nhần là nh ững ng ười lao đ ộng t ự do, v ới
nghĩa là tự do bán sức lao động của mình để kiềấm sơấng. Chính điềầu này khiềấn cho
giai cầấp cơng nhần trở thành giai cầấp đôấi kháng với giai cầấp t ư s ản.
Như vậy, đôấi với quan hệ sản xuầất tư bản chủ nghĩa, đặc trưng cơ bản c ủa
giai cầấp công nhần trong chềấ độ tư bản chủ nghĩa theo C. Mác và Ph.Ăngghen là
giai cầấp vô sản, “giai cầấp cơng nhần làm thuề hi ện đ ại, vì mầất các t ư li ệu s ản xuầất
của bản thần nền buộc phải bán sức lao động của mình đ ể sôấng”.
2. Giai cầấp công nhần trên phương diện chính tr ị - xã h ội.
Nghiền cứu giai cầấp công nhần từ phương diện kinh tềấ - xã h ội và chính tr ị xã hội trong chủ nghĩa tư bản, C.Mác và Ph.Ăngghen đã không nh ững đ ưa l ại quan
niệm khoa học vềầ giai cầấp công nhần mà còn làm sáng t ỏ nh ững đ ặc đi ểm quan
trọng của nó. Có thể khái quát những đặc điểm ch ủ yềấu c ủa giai cầấp công nhần
bao gôầm:
Lao động băầng phương thức công nghiệp với đặc trưng công c ụ lao đ ộng là
máy móc, tạo ra năng suầất lao động cao, q trình lao đ ộng mang tính chầất
xã hội hóa.
Giai cầấp công nhần là sản phẩm của bản thần nềần sản xuầất cơng nghi ệp, là
chủ thể của q trình sản xuầất vật chầất hiện đại.
Nềần sản xuầất công nghiệp và phương thức sản xuầất tiền tiềấn đã rèn luy ện
cho giai cầấp công nhần những phẩm chầất đặc biệt vềầ tính tổ ch ức, k ỷ lu ật
lao động, tinh thầần hợp tác và tầm lý lao động công nghi ệp. Đó là m ột giai
cầấp cách mạng và có tinh thầần cách mạng triệt để.
II. NHỮNG THAY ĐỔI CỦA GIAI CẤẤP CÔNG NHẤN HIỆN NAY SO V ỚI TH ỜI
ĐẠI C.MÁC VÀ PH.ĂNGGHEN.
lOMoARcPSD|9234052
Giai cầấp công nhần ở thời đại của C.Mác: Là giai cầấp lao đ ộng, làm thuề, b ị
bóc lột và xuầất thần chủ yềấu từ nông dần, nông thôn.
Giai cầấp cơng nhần hiện nay: Là những tập đồn người ho ạt động sản xuầất
và dịch vụ băầng phương thức công nghiệp tạo nền cơ s ở v ật chầất cho s ự tôần t ại và
phát triển của thềấ giới hiện nay. Trong xã h ội t ư b ản hi ện nay ch ỉ có m ột giai cầấp
duy nhầất đủ khả năng lật đổ giai cầấp tư sản đó chính là giai cầấp cơng nhần. Giai
cầấp cơng nhần là lực lượng chính trị - xã hội to l ớn, trong q trình phát tri ển, giai
cầấp cơng nhần khơng ngừng sáng tạo hình thành nền văn hóa giai cầấp mình, đơầng
thời làm thay đổi nềần văn hóa tư sản. Vì vậy, trong xã h ội tư b ản giai cầấp cơng
nhần vầẫn là lực lượng chính trị quan trọng nhầất.
So với giai cầấp công nhần truyềần thôấng ở thềấ kỉ XIX thì giai cầấp cơng nhần
hiện nay có những điểm khác biệt, những diềẫn biềấn m ới trong điềầu ki ện l ịch s ử
mới.
1. Tăng nhanh vêầ sôấ lượng, thay đổi mạnh vêầ cơ cầấu thành phầần và ngành
nghêầ.
Trước sự đổi mới, trong điềầu kiện nềần kinh tềấ khép kín, v ận hành theo c ơ chềấ
tập trung quan liều, bao cầấp, giai cầấp công nhần n ước ta ít vềầ sơấ l ượng, t ương đơấi
thuầần nhầất. Cịn trong q trình đổi mới, m ở cửa và h ội nh ập quôấc tềấ, ch ủ tr ương
phát triển kinh tềấ nhiềầu thành phầần đã tạo b ước chuy ển quan tr ọng đôấi v ới c ơ cầấu
nềần kinh tềấ. Bền cạnh thành phầần kinh tềấ nhà n ước và kinh tềấ t ập th ể, đã hình
thành và phát triển nhanh thành phầần kinh tềấ tư nhần và thành phầần kinh tềấ có vơấn
đầầu tư nước ngồi. Điềầu đó đã tạo ra sự chuyển biềấn trong cơ cầấu l ực lượng lao
động xã hội, làm cho lực lượng công nhần - lao đ ộng công nghi ệp và d ịch v ụ phát
triển nhanh vềầ sôấ lượng, đa dạng vềầ cơ cầấu.
Cơ cầấu ngành nghềầ kinh tềấ hiện nay đang vận động theo hướng tăng t ỷ tr ọng
công nghiệp và xầy dựng, đặc biệt là đẩy mạnh phát tri ển các ngành d ịch v ụ m ở
rộng thềm nhiềầu ngành nghềầ mới, đa phầần là lớp cơng nhần tr ẻ, có s ức kh ỏe, có
trình độ học vầấn, có khả năng tiềấp thu cơng nghệ hiện đại.
2. Có xu hướng trí tuệ hóa (tri thức hóa và trí thức hóa).
Găấn liềần với cách mạng khoa học công nghệ và công ngh ệ hi ện đại, v ới s ự
phát triển kinh tềấ tri thức, cơng nhần hiện đại có xu h ướng trí tu ệ hóa. Tri th ức
hóa và trí thức hóa cơng nhần là hai mặt của cùng m ột q trình, c ủa xu h ướng trí
tuệ hóa đôấi với công nhần và giai cầấp công nhần. Xu thềấ h ướng t ới kinh tềấ tri th ức
là xu thềấ chung của thềấ giới để đổi mới cư cầấu kinh tềấ từ phát tri ển theo bềầ r ộng
sang phát triển theo chiềầu sầu. Điềầu này đặc biệt rõ ở những n ước phát tri ển,
năng xuầất lao động phụ thuộc chủ yềấu và công ngh ệ, tri th ức, tay nghềầ c ủa ng ười
lao động. Sản xuầất và dịch vụ hiện đại đòi hỏi ng ười lao đ ộng ph ải có hi ểu biềất
lOMoARcPSD|9234052
sầu rộng cả vềầ tri thức và kyẫ năng nghềầ nghi ệp. Theo đó, tơấc đ ộ trí th ức hóa cơng
nhần đang diềẫn ra khá nhanh và cơng nhần tri thức đã dầần chiềấm t ỷ l ệ cao – t ới
40% trong tổng sôấ lao động xã hội ở các nước phát triển.
Với tri thức và khả năng làm chủ công nghệ v ới năng l ực sáng t ạo trong nềần
sản xuầất hiện đại, người công nhần hiện đại đang có thềm điềầu ki ện v ật chầất đ ể t ự
giải phóng. Cơng nhần hiện đại với trình độ tri th ức và làm ch ủ công ngh ệ cao, v ới
sự phát triển của năng lực trí tuệ trong kinh tềấ tri th ức, tr ở thành nguôần l ực c ơ
bản, nguôần vôấn xã hội quan trọng nhầất trong các nguôần vôấn c ủa xã h ội hi ện đ ại.
3. Tính chầất xã hội hóa.
Tính chầất xã hội hóa của lao động cơng nghiệp mang nhiềầu bi ểu hi ện m ới,
sản xuầất cơng nghiệp trong thềấ giới tồn cầầu hóa đang mở r ộng thành ‘chẫi giá
trị tồn cầầu’. Q trình sản xuầất một sản ph ẩm liền kềất nhiềầu công đo ạn c ủa nhiềầu
vùng miềần, quôấc gia, khu vực. Khác với truyềần thôấng, trong nềần s ản xuầất hi ện đ ại
dựa trền sự phát triển của công nghiệp và cơng ngh ệ cao, đã xuầất hi ện nh ững
hình thức liền kềất mới, những mơ hình vềầ kiểu lao động m ới nh ư ‘xuầất kh ẩu lao
động tại chơẫ’, ‘làm việc tại nhà’, ‘nhóm chuyền gia qấc tềấ’,.. Tính chầất xã h ội hóa
của lao động hiện đại ngày càng được mở rộng và nầng cao. L ực l ượng s ản xuầất
hiện đại đã vượt ra khỏi phạm vi qấc gia – dần tộc và mang tính quôấc tềấ, tr ở
thành lực lượng sản xuầất của thềấ giới tồn cầầu.
4. Thực hiện nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử trong Cách
Mạng.
Theo quan niệm của C.Mác, sở dĩ giai cầấp cơng nhần có s ứ m ệnh l ịch s ử là vì
họ là giai cầấp đại diện cho xu thềấ xã hội hóa của lực l ượng s ản xuầất hi ện đ ại.
Trong sản xuầất công nghiệp, họ vừa là sản phẩm của nềần công nghi ệp, v ừa là ch ủ
thể của quá trình này. Do găấn liềần với phương thức lao động này, giai cầấp cơng
nhần có được những phẩm chầất, tính tổ chức, kỷ luật lao đ ộng, tinh thầần h ợp tác,
tầm lý lao động công nghiệp… Đó là những phẩm chầất cầần thiềất cho m ột giai cầấp
cách mạng và có năng lực lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Với các nước xã hội chủ nghĩa, giai cầấp công nhần đã tr ở thành giai cầấp lãnh
đạo Đảng Cộng sản trở thành Đảng cầầm quyềần. Đó là nh ững biềấn đ ổi m ới c ủa giai
cầấp công nhần hiện nay so vơi giai cầấp công nhần thềấ k ỷ XIX.
5. Xu hướng chuyên môn thuầần túy đơầng hành với tích cực hóa chính tr ị - xã
hội.
Chuyền mơn hóa thuầần túy cũng có thể được xem là m ột s ự tha hóa c ủa công
nhần hiện đại mà tác động chủ yềấu là từ thể chềấ. C.Mác đã t ừng mô t ả ng ười công
nhần trong công nghiệp “như một cái đinh ôấc, như m ột b ộ ph ận c ủa máy móc” và
vì thềấ lao động hiện đại làm cho người cơng nhần bị tha hóa. Đ ể ph ản kháng l ại,
lOMoARcPSD|9234052
giai cầấp công nhần hiện nay tự bảo vệ thông qua tính mn v ẻ c ủa các ho ạt đ ộng
và tổ chức. Các tổ chức xã hội hiện nay lôi cuôấn công dần - công nhần tham gia
phong trào của mình, đã phong phú hơn vài thềấ k ỷ tr ước. Khơng ch ỉ tham gia vào
Cơng đồn và các đảng cơng nhần, họ cịn là thành viền khá tích c ực c ủa các phong
trào vì tiềấn bộ xã hội, vì dần sinh, dần chủ khác. Giai cầấp công nhần hi ện nay ở các
nước tư bản là lực lượng quan trọng, to lớn mà tầất cả các đ ảng phái đềầu mấn
dựa dầẫm vào nó.
6. Xu hướng bản địa hóa, dần tộc hóa của giai cầấp công nhần.
Giai cầấp công nhần đang ngày càng phát triển vềầ m ọi m ặt, mang đ ậm dầấu ầấn
văn hóa, lịch sử, bản săấc dần tộc và mang trong mình khát v ọng phát tri ển dần t ộc,
vươn lền trở thành giai cầấp tiền phong và đại biểu cho l ợi ích qấc gia - dần t ộc.
Đầy có leẫ là điểm khác biệt khá rõ ràng trong lý lu ận vềầ giai cầấp công nhần tr ước
đầy ở thời kì C.Mác.
Phong trào cơng nhần ở các nước phát triển cũng là l ực l ượng ch ủ đ ạo c ủa
cuộc đầấu tranh vì tiềấn bộ, dần chủ dần sinh và nhiềầu m ục tiều cao cả khác c ủa
nhần loại hiện nay. Chủ đạo trong nềần sản xuầất hiện đại là l ực l ượng d ản xuầất
hàng dầầu trong các nước phát triển hiện nay, nhưng ở nhiềầu n ước công nhần ch ưa
phải là chủ thể vềầ kinh tềấ chính trị. Vươn lền trở thành giai cầấp đ ại bi ểu cho dần
tộc, chủ thể của nềần chính trị đang là sứ mệnh của công nhần ở những n ước này.
Với các nước đang phát triển, đặc thù vềầ bôấi cảnh kinh tềấ - chính tr ị hi ện nay
là chưa cơng nghiệp hóa xong, độc lập và chủ quyềần qấc gia vầẫn cịn ph ải tiềấp t ục
đầấu tranh để bảo vệ và hồn thiện. Trong bơấi cảnh của kinh tềấ th ị tr ường toàn
cầầu, quan hệ giữa sở hữu và lao động vầẫn cịn khoảng cách vầẫn đềầ bóc l ột và b ị l ột
vầẫn là một thực tềấ hiện hữu thì với các qấc gia đang phát tri ển, phát tri ển nềần
kinh tềấ vầẫn phải chầấp nhận tính chầất tư bản chủ nghĩa trong quan h ệ s ản xuầất .
III. LIỀN HỆ VỚI GIAI CẤẤP CÔNG NHẤN VIỆT NAM.
Việt Nam thực hiện công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa – hi ện đ ại hóa và h ội
nhập kinh tềấ tồn cầầu nền giai cầấp cơng nhần có nhiềầu s ự biềấn đ ổi.
1. Những biêấn đổi tích cực của giai cầấp cơng nhần.
Giai cầấp cơng nhần nước ta không ngừng lớn mạnh cả vềầ sôấ l ượng và chầất
lượng, đa dạng vềầ cơ cầấu, là giai cầấp đi đầầu trong s ự nghi ệp đ ẩy cơng nghi ệp hóa,
hiện đại hóa, găấn với phát triển kinh tềấ tri th ức, b ảo vệ tài nguyền và mơi tr ường.
Theo sơấ liệu thơấng kề, tính đềấn cuôấi năm 2013 tổng sôấ công nhần lao đ ộng làm vi ệc
trực tiềấp trong các doanh nghiệp thuộc mọi thành phầần kinh tềấ ở n ước ta là
11.565.900 người (chiềấm 12,8% dần sôấ, 21,7% lực lượng lao đ ộng xã h ội). Trong
lOMoARcPSD|9234052
đó, có 1.660.200 cơng nhần làm việc trong doanh nghi ệp nhà n ước; 6.854.800 công
nhần trong các doanh nghiệp ngồi nhà nước và 3.050.900 cơng nhần trong các
doanh nghiệp có vơấn đầầu tư nước ngồi. Cơng nhần trong doanh nghi ệp ngồi nhà
nước và doanh nghiệp có vơấn đầầu tư nước ngồi phát triển nhanh, ng ược lại, cơng
nhần trong doanh nghiệp nhà n ước ngày càng giảm vềầ sơấ l ượng. Vềầ trình đ ộ h ọc
vầấn và trình độ chuyền mơn nghềầ nghi ệp, có 70,2% t ổng sơấ cơng nhần có trình đ ộ
trung học phổ thơng, 26,8% có trình đ ộ trung h ọc cơ sở và 3,1% có trình đ ộ ti ểu
học. Cơng nhần có trình đ ộ trung cầấp chiềấm 17,9%, trình đ ộ cao đ ăng chiềấm 6,6%,
trình độ đ ại học chiềấm 17,4%, công nhần được đào tạo tại doanh nghi ệp chiềấm
48%. Cơ cầấu ngành kinh tềấ của nước ta hiện nay đang v ận đ ộng theo h ướng gi ảm
tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng công nghiệp và xầy dựng, đ ặc bi ệt là đ ẩy
mạnh phát triển các ngành dịch vụ. Với cơ cầấu kinh tềấ nh ư vậy, xuầất hi ện ngày
càng đông bộ phận công nhần làm việc trong các ngành dịch v ụ. Hi ện nay, c ơ cầấu
giai cầấp công nhần nước ta trong các ngành kinh tềấ là: ngành công nghi ệp chiềấm
46,1%; ngành xầy dựng chiềấm 15%; thương mại, dịch vụ chiềấm 25,9%; vận t ải
chiềấm 4,7%; các ngành khác chiềấm 8,3%. Vì vậy, bền c ạnh đ ội ngũ công nhần
truyềần thôấng, đã xuầất hiện đội ngũ cơng nhần trong các ngành nghềầ m ới. Trong đó,
đa phầần là lớp cơng nhần trẻ, có sức khỏe, có trình đ ộ h ọc vầấn, có kh ả năng tiềấp
thu công nghệ hiện đại.
Giai cầấp công nhần nước ta ngày càng được nầng cao vềầ trình đ ộ chuyền mơn
nghềầ nghiệp, hình thành tác phong và kỷ luật lao động theo h ướng hi ện đ ại. Quá
trình hội nhập quôấc tềấ đã tiềấp nhận những thành tựu khoa h ọc, kyẫ thu ật và công
nghệ hiện đại vào sản xuầất, làm cho nềần kinh tềấ n ước ta đang chuy ển biềấn nhanh
theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Điềầu đó tạo đ ộng l ực đ ể giai cầấp công
nhần nước ta ngày càng phát triển cao vềầ trình độ chuyền mơn nghềầ nghi ệp. Kềất
quả thôấng kề cho thầấy, nềấu so với năm 2005, lao đ ộng qua đào t ạo ch ỉ chiềấm 12,5%
tổng sơấ lao động, thì đềấn năm 2010 tăng lền 14,6% và đềấn 2016 tăng lền 20,6%.
Nềấu phần theo ngành nghềầ, tỷ lệ công nhần được đào tạo chuyền môn trong lĩnh
vực khai khoáng tăng từ 33,3% năm 2010 lền 50,4% năm 2016; lĩnh v ực công
nghiệp chềấ biềấn tăng từ 13,4% năm 2010 lền 18,5% năm 2016; lĩnh v ực xầy d ựng
tăng từ 12,6% năm 2010 lền 14,0% năm 2016; lĩnh v ực d ịch v ụ vận t ải tăng t ừ
33,6% năm 2010 lền 55,2% năm 2016; lĩnh v ực dịch v ụ tài chính, ngần hàng và
bảo hiểm tăng từ 79,3% năm 2010 lền 83,1% năm 2016. Trình đ ộ c ủa giai cầấp
cơng nhần ngày càng được nầng cao đã từng bước “hình thành ngày càng đơng
đảo bộ phận cơng nhần trí thức”. Đầy là bộ phận đóng vai trị quan tr ọng trong
q trình phát triển kinh tềấ thời kỳ hội nhập; góp phầần nầng cao chầất l ượng, b ảo
đảm giữ vững sứ mệnh lịch sử của giai cầấp công nhần Việt Nam. Bền c ạnh đó,
trong hội nhập qấc tềấ, giai cầấp cơng nhần nước ta cịn được rèn luy ện tính k ỷ
luật, tác phong cơng nghiệp, thích ứng với các thể chềấ quy đ ịnh quôấc tềấ.
lOMoARcPSD|9234052
Giai cầấp cơng nhần nước ta có nhiềầu cơ hội việc làm, đời sôấng v ật chầất và tinh
thầần ngày càng được cải thiện. Trong những năm qua, nh ờ nh ững c ải cách th ể chềấ
để hội nhập vào nềần kinh tềấ thềấ giới, nền khu vực doanh nghi ệp ngồi nhà n ước và
doanh nghiệp có vơấn đầầu tư nước ngồi có sự chuyển biềấn m ạnh meẫ, tạo nhiềầu
việc làm cho người lao động. Sôấ lượng cơng nhần trong các doanh nghi ệp có vơấn
đầầu tư nước ngồi tăng mạnh. Nềấu như năm 1995 chỉ có gầần 210 nghìn lao đ ộng,
thì đềấn năm 2015 là gầần 3,8 triệu lao động, chiềấm kho ảng 29,34% t ổng sơấ lao đ ộng
trong các doanh nghiệp.Với lộ trình hội nhập hiện nay, trong th ời gian t ới, vi ệc
làm cho công nhần seẫ tiềấp tục tăng nhanh, nhầất là ở những ngành nghềầ địi h ỏi
trình độ lao động kyẫ thuật cao. Thu nhập và đ ời sôấng c ủa công nhần không ng ừng
được cải thiện. Nềấu như năm 2005, thu nhập bình quần c ủa cơng nhần trong
doanh nghiệp có vơấn đầầu tư nước ngồi là 1.810 nghìn đơầng/tháng, thì đềấn năm
2015 tăng lền 7.502 nghìn đơầng/tháng. Thu nhập bình
quần c ủa doanh nghi ệp
liền doanh với nước ngồi là 10, 448 nghìn đơầng/tháng. Trong h ội nh ập quôấc tềấ,
các rào cản pháp lý vềầ di chuyển pháp nhần, th ể nhần được n ới l ỏng, các quan h ệ
kinh tềấ, đôấi ngoại, lao độngđược thiềất lập seẫ tạo điềầu kiện cho lao đ ộng Vi ệt Nam
ra nước ngoài làm việc. Theo sôấ liệu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã h ội,
hiện có khoảng hơn 600 nghìn lao động Việt Nam đang làm vi ệc t ại trền 40 qấc
gia và vùng lãnh thổ với hơn 30 nhóm ngành nghềầ các lo ại. Ng ười lao đ ộng đi làm
việc ở nước ngồi có thu nhập cao hơn lao động cùng ngành nghềầ trong n ước.
2. Những hạn chêấ.
Trước yều cầầu của sự phát tri ển, giai cầấp công nhần n ước ta còn nhiềầu hạn
chềấ, bầất cập. Sự phát triển của giai cầấp công nhần ch ưa đáp ứng đ ược yều cầầu vềầ
sôấ lượng, cơ cầấu và trình độ học vầấn, chuyền mơn, kyẫ năng nghềầ nghi ệp c ủa s ự
nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tềấ qấc tềấ; thiềấu nghiềm
trọng các chuyền gia kyẫ thuật, cán bộ quản lý giỏi, công nhần lành nghềầ; tác phong
công nghiệp và kỷ luật lao động cịn nhiềầu hạn chềấ; đa phầần cơng nhần t ừ nông
dần, chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thơấng”. Chúng ta đang ở trong giai đo ạn
cơ cầấu “dần sơấ vàng”. Tuy nhiền, q trình chuy ển đổi c ơ cầấu kinh tềấ l ại không
tương thích với q trình chuyển dịch cơ cầấu lao động. Để h ướng đềấn m ột nềần s ản
xuầất công nghiệp hiện đại, sôấ lượng giai cầấp công nhần lao đ ộng công nghi ệp ch ỉ
chiềấm gầần 22% lực lượng lao động xã hội là hềất sức khiềm tôấn.
Sự phần tầầng xã hội, phần hóa giàu nghèo trong n ội b ộ ngày càng sầu săấc,
ảnh hưởng đềấn sự thơấng nhầất, đồn kềất của giai cầấp cơng nhần. Giai cầấp công nhần
Việt Nam được tổ chức bởi đội tiềần phong là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đầy là giai
cầấp có sự thơấng nhầất, đồn kềất cao. Nhưng trong điềầu ki ện h ội nh ập quôấc tềấ, d ưới
tác động của kinh tềấ thị trường, đang “có sự chềnh lệch cao và phần hóa vềầ thu
nhập giữa các bộ phận công nhần; sôấ công nhần lao đ ộng tay chần đ ơn gi ản có v ị
thềấ yềấu trền thị trường lao động, có thu nhập thầấp và nhiềầu khó khăn trong đ ời
sơấng, cầần được quan tầm nhiềầu hơn”. Hiện nay, công nhần làm vi ệc trong các thành
lOMoARcPSD|9234052
phầần kinh tềấ khác nhau thì thu nhập của họ cũng khác nhau. Theo kềất qu ả thôấng kề
vềầ tiềần lương bình quần trền cả nước năm 2015 cho thầấy: Công nhần làm vi ệc
trong doanh nghiệp nhà nước là 9.509 nghìn đơầng/ng ười/tháng; doanh nghi ệp
ngồi nhà nước là 6.225 nghìn đơầng/người/tháng; doanh nghi ệp có vơấn đầầu t ư
nước ngồi 7.502 nghìn đơầng/người/tháng. Cùng với sự phát triển m ạnh meẫ c ủa
khoa học và công nghệ, việc ứng dụng khoa học vào sản xuầất ngày càng đ ược đ ẩy
mạnh, dầẫn đềấn sự phần tầầng giữa công nhần có thu nh ập cao ở các ngành đ ộc
quyềần, những ngành nghềầ mới, lao động ph ức t ạp v ới cơng nhần có thu nh ập thầấp
ở những ngành nghềầ truyềần thôấng, lao động giản đ ơn. Sôấ li ệu thôấng kề năm 2016
cho thầấy, thu nhập bình quần của cơng nhần lao đ ộng trong các ngành: khai
khống là 10.202 nghìn đơầng/tháng; lĩnh vực khai thác dầầu thơ và khi đơất t ự nhiền
là 41.010 nghìn đơầng/tháng; dịch vụ vận tải hàng khơng là 24.488 nghìn
đơầng/tháng; dịch vụ tài chính, ngần hàng, bảo hi ểm là 15.990 nghìn đơầng/tháng.
Trong khi đó, trong lĩnh vực cơng nghiệp chềấ biềấn, chềấ t ạo thu nh ập bình quần là
6.346 nghìn đơầng/tháng; ngành xầy dựng là 6.214 nghìn đơầng/tháng; khai thác
quặng kim loại thu nhập là 4.811 nghìn đơầng/tháng; chềấ biềấn và s ản xuầất các s ản
phẩm từ gơẫ là 4.937 nghìn đơầng/tháng... V ới xu h ướng trí th ức hóa cơng nhần do
sự phát triển của khoa học và cơng nghệ, thì s ự phần tầầng, phần hóa trong n ội b ộ
giai cầấp cơng nhần nước ta sầu săấc hơn trong thời gian t ới.
Trong hội nhập quôấc tềấ, lập trường giai cầấp, bản lĩnh chính tr ị, lý t ưởng cách
mạng của một bộ phận công nhần bị phai nhạt, ảnh hưởng đềấn vai trị tiền phong
của giai cầấp cơng nhần nước ta. Theo một cuộc khảo sát gầần đầy đôấi v ới công nhần
ba miềần (Băấc, Trung, Nam) cho thầấy, hầầu hềất công nhần khơng nh ận mình thu ộc
giai cầấp lãnh đạo xã h ội, họ ch ỉ nh ận mình là nh ững ng ười làm công ăn l ương, côấ
găấng làm tôất công việc để tăng thềm thu nh ập nhăầm c ải thi ện cu ộc sơấng. Khơng ít
cơng nhần làm việc trong các doanh nghiệp có vơấn đầầu tư n ước ngồi có tầm lý
làm thuề. Họ ch ỉ chú trọng đềấn “cơng việc”, làm trịn phận sự, th ụ động và ít chú
trọng đềấn các lĩnh vực chính trị - xã hội, coi những ho ạt đ ộng đó là c ủa ban chuyền
trách. Do nhận thức như vậy, nền có “một bộ phận cơng nhần ch ưa thiềất tha phầấn
đầấu vào Đảng và tham gia hoạt động trong các tổ ch ức chính tr ị - xã h ội”. Hi ện
nay, mặt trái của hội nhập quôấc tềấ đang làm cho “công nhần n ước ta không đôầng
đềầu vềầ nhận thức xã hội, giác ngộ giai cầấp, bản lĩnh chính tr ị, ý th ức t ổ ch ức và k ỷ
luật lao động”. Khơng ít cơng nhần cịn chưa nhận th ức đầầy đ ủ vềầ s ứ m ệnh l ịch s ử
của giai cầấp mình; ý chí phầấn đầấu, ý thức tổ chức kỷ luật, tính tiền phong g ương
mầẫu của một bộ phận công nhần giảm sút. Chủ nghĩa cá nhần, th ực d ụng, c ơ h ội
có điềầu kiện phát triển nhanh chóng. Một b ộ ph ận cơng nhần tr ẻ còn b ị ảnh
hưởng bởi các tệ nạn xã hội, sôấng buông thả, phai nh ạt lý t ưởng, suy thối vềầ đ ạo
đức, lơấi sơấng, xa rời bản chầất tôất đẹp của giai cầấp công nhần, gầy ảnh h ưởng đềấn
doanh nghiệp và hình ảnh người cơng nhần Việt Nam trong q trình h ội nh ập
qấc tềấ… Đầy là một trong những nguyền nhần ch ủ yềấu làm cho t ỷ l ệ đ ảng viền và
cán bộ lãnh đạo xuầất thần từ công nhần ngày càng ít. Kềất qu ả m ột cu ộc kh ảo sát vềầ
lOMoARcPSD|9234052
lôấi sôấng của giai cầấp công nhần nước ta hiện nay cho thầấy: Cơng nhần có lơấi sơấng
bng thả, thực dụng chiềấm 27,9%; 22% ích kỷ, chủ nghĩa cá nhần; 13,6% phai
nhạt lý tưởng, giá tr ị sơấng; 18,7% có bi ểu hiện suy thối đạo đ ức, lơấi sơấng; 12,9%
có thái độ bi quan, chán đời; 20,3% vơ cảm trước bầất công; 25,5% ứng x ử, giao tiềấp
kém; 8,1% trụy lạc; 29,4% đua địi, lãng phí. Những kềất quả kh ảo sát cũng ch ỉ ra,
nhiềầu công nhần vi phạm kỷ lu ật lao động như: không sử d ụng thiềất b ị b ảo h ộ lao
động (45,2%); đi muộn, vềầ sớm (24,8%); lầấy đôầ của công ty (11,8%); ngh ỉ làm
khơng xin phép (25,6%); khơng hồn thành định mức công vi ệc (25,6%); không
chầấp hành kỷ luật lao động (19,3%).
IV. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN GIAI CẤẤP CÔNG NHẤN VIỆT NAM.
Q trình cơng nghi ệp hóa, hiện đại hóa và h ội nhập qấc tềấ đã và đang tác
động mạnh đềấn giai cầấp công nhần Việt Nam trền nhiềầu ph ương di ện: sôấ l ượng,
chầất lượng, cơ cầấu, ý th ức chính trị, kỷ lu ật và tác phong lao đ ộng. Hi ện nay giai
cầấp công nhần Việt Nam đã phát tri ển nhanh so với thời kỳ tr ước đ ổi m ới. Tuy
nhiền, giai cầấp cơng nhần Việt Nam vầẫn cịn nhiềầu hạn chềấ. Vì vậy cầần có nhiềầu gi ải
pháp để phát triển giai cầấp công nhần Việt Nam.
Một là, nầng cao nhận thức kiền định quan điểm giai cầấp công nhần là giai
cầấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiềần phong là Đ ảng C ộng s ản Vi ệt Nam. S ự
lớn mạnh của giai cầấp công nhần là m ột điềầu ki ện tiền quyềất đ ảm b ảo thành cơng
của cơng cuộc đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đầất nước.
Hai là, xầy dựng giai cầấp cơng nhần lớn mạnh găấn với xầy d ựng và phát huy
sức mạnh của liền minh giai cầấp công nhần với giai cầấp nơng dần và đ ội ngũ trí
thức doanh nhần, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phát huy vai trị giai cầấp cơng nhần
trong khơấi đại đồn kềất tồn dần tộc – động lực chủ yềấu của sự phát tri ển đầất
nước; đơầng thời tăng cường quan hệ đồn kềất, hợp tác quôấc tềấ v ới giai cầấp công
nhần trền toàn thềấ giới.
Ba là, thực hiện chiềấn lược xầy dựng giai cầấp công nhần l ớn m ạnh, găấn kềất
chặt cheẫ với chiềấn lược phát triển kinh tềấ - xã hội, cơng nghi ệp hóa, hi ện đ ại hóa
đầất nước hội nhập qấc tềấ. Xử lý đúng đăấn môấi quan hệ tăng tr ưởng kinh tềấ v ới
thực hiện tiềấn bộ và công băầng xã hội và chăm lo xầy dựng giai cầấp cơng nhần;
đảm bảo hài hịa lợi ích giữa cơng nhần, người sử dụng lao đ ộng, Nhà n ước và
tồn xã hội; khơng ngừng nầng cao đời sôấng vật chầất, tinh thầần c ủa công nhần,
quan tầm giải quyềất kịp thời những vầấn đềầ bức xúc, cầấp bách của giai cầấp công
nhần.
Bôấn là, đào tạo, bơầi dưỡng, nầng cao trình đ ộ m ọi m ặt cho cơng nhần, khơng
ngừng trí thức hóa giai cầấp công nhần. Đặc biệt, quan tầm xầy d ựng thềấ h ệ công
Downloaded by Heo Út ()
lOMoARcPSD|9234052
nhần trẻ, có học vầấn, chuyền mơn và kyẫ năng nghềầ nghi ệp cao, ngang tầầm khu v ực
và quôấc tềấ, có lập trường giai cầấp và bản lĩnh chính tr ị v ững vàng, tr ở thành b ộ
phận nịng cơất của giai cầấp cơng nhần.
Năm là, xầy dựng giai cầấp công nhần lớn mạnh là trách nhi ệm c ủa c ả h ệ
thơấng chính trị, của tồn xã hội và sự nôẫ lực vươn lền của bản thần mơẫi ng ười
cơng nhần, sự tham gia đóng góp tích của ng ười sử d ụng lao đ ộng. S ự lãnh đ ạo
của Đảng quản lý và của Nhà nước có vai trị quyềất định, cơng đồn có vai trò quan
trọng trực tiềấp trong chăm lo xầy dựng giai cầấp công nhần. Xầy d ựng giai cầấp công
nhần lớn mạnh găấn liềần với xầy dựng Đảng trong sạch, vững m ạnh vềầ chính tr ị, t ư
tưởng, tổ chức và đạo đức, xầy dựng tổ chức Cơng đồn, Đồn Thanh niền C ộng
sản Hơầ Chí Minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong giai cầấp cơng nhần.
Tài Liệu Tham Khảo.
1, Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học.
2, TS. Phạm Văn Giang, Tạp chí lý luận chính trị.
3, Tổng cục Thơấng kề: Niền giám thôấng kề 2016, Nxb Thôấng kề, Hà N ội, 2017.
4, Tuyền giáo, Tạp chí của ban tuyền giáo trung ương.
Downloaded by Heo Út ()
lOMoARcPSD|9234052
Kêất luận
Giai cầấp công nhần là phạm trù lịch sử, có q trình ra đ ời, tơần t ại và phát
triển. Những luận giải của chủ nghĩa Mác - Lềnin vềầ giai cầấp công nhần và s ự v ận
động, biềấn đổi của nó cùng q trình phát triển xã h ội đềấn nay vầẫn còn nguyền ý
nghĩa. Mặc dù giai cầấp cơng nhần hiện nay đã có thềm nh ững bi ểu hi ện, đ ặc tr ưng
mới, nhưng vềầ bản chầất vầẫn là giai cầấp cách mạng, đại bi ểu cho l ực l ượng s ản xuầất
hiện đại, có sứ mệnh xố bỏ chềấ độ áp bức, bóc lột, xầy dựng chềấ đ ộ xã h ội m ới chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản. Chủ tịch Hơầ Chí Minh và Đảng ta đã tiềấp
nhận, vận dụng sáng tạo vào thực tiềẫn nước ta để chỉ rõ đ ịa v ị và vai trò c ủa giai
cầấp công nhần Việt Nam đôấi với sự nghiệp cách mạng. Thông qua đội tiềần phong
Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cầấp công nhần là giai cầấp lãnh đ ạo, đôầng th ời là
động lực chủ yềấu của sự nghiệp cách mạng giải phóng dần tộc trước đầy cũng
như trong sự nghiệp xầy dựng chủ nghĩa xã hội hiện nay. Trong quá trình đ ổi m ới
và hội nhập qấc tềấ, giai cầấp cơng nhần Vi ệt Nam có s ự biềấn đ ổi nhanh trền nhiềầu
phương diện. Vì vậy, vận dụng quan điểm chủ nghĩa Mác - Lềnin, t ư t ưởng Hơầ Chí
Minh để làm rõ sự biềấn đổi của giai cầấp công nhần Vi ệt Nam hi ện nay là nhi ệm v ụ
rầất quan trọng.
Thay mặt nhóm 3, em xin trần thành cảm ơn thầầy đã h ướng dầẫn, nhận xét đ ể
chúng em hoàn thiện bài thảo luận một cách tôất nhầất.
Downloaded by Heo Út ()
lOMoARcPSD|9234052
Downloaded by Heo Út ()