Quản trị học Chương 1

QUẢN TRỊ HỌC
CHƢƠNG 1

TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ

SOM - UEH

PHẠM VĂN NAM




Nội dung chính
1.
2.
3.
4.

Khái niệm tổ chức
Quản trị
Nhà quản trị
Khoa học & nghệ thuật quản trị


1. Tổ chức
3

Khái niệm tổ chức
 Tổ chức là tập hợp có hệ thống của con người
nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định.
3 đặc tính chung

1. Có mục đích tồn tại (cụ thể hố thành mục tiêu)
2. Có nhiều người (>=2)
3. Có cơ cấu xác định (thể hiện bằng tính kỷ luật và
các chuẩn mực)
 Vấn đề thuật ngữ : động từ & danh từ
 Công việc ngày nay tác động ra sao đến tổ chức
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


1. Tổ chức
4

1.1 Khái niệm tổ chức

Tài năng
 Vốn tri thức = Tài năng * Sự tận tâm
Công nghệ
 Điều khiển học, cách mạng CN lần 4 …
Đạo đức
 Đạo đức nghề nghiệp, đạo đức quản trị, đạo đức
xã hội
Nghề nghiệp
 Kỹ năng (thành thạo), kết nối (tạo mạng lưới),
Tự thân (tinh thần khởi nghiệp), an hiểu công
nghệ, sáng tạo đổi mới

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management

31-Jul-17 5:00:59 AM


Các yếu tố cơ bản của tổ chức
1.1.2
Tổ chức
5

Một tổ chức cần có 7 yếu tố cơ bản
1.
Mục tiêu & kế hoạch
2.
Loại hình (cách thức) tổ chức
3.
Phương pháp hoạt động
4.
Con người
5.
Phương tiện vật chất
6.
Thời gian hoạt động
7.
Cơ chế vận hành (quyền lực …)
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


1.3 Các giai đoạn phát triển của tổ
1. Tổ chức
chức
6

3 giai đoạn phát triển của tổ chức
1. Hình thành
2. Phát triển
3. Ổn định & phát triển
Tính chất lập lại của qui trình 3 giai đoạn hình
thành các trình độ của tổ chức
 Điều gì làm một tổ chức tồn tại và phát triển ?


Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị 2.1 Khái niệm về quản trị
7

Quản trị tồn tại trong môi trường tổ chức (tập
thể) của con người.
 Trong môi trường tập thể, hoạt động lao động
của con người sẽ được phân cơng & chun
mơn hố
 Quản trị là những hoạt động cần thiết khi có
nhiều người kết hợp với nhau trong một tổ chức
nhằm hoàn thành mục tiêu chung
 Sự đa dạng của khái niệm quản trị


Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
8

Một định nghĩa thông dụng
 Quản trị là phương thức nhằm đạt được mục
tiêu với hiệu quả và hiệu suất cao thông qua nỗ
lực hoạt động của con người
Tại sao cần quản trị?
 Quản trị hướng tổ chức đạt được mục tiêu với
hiệu quả cao với tương quan chi phí thấp trong

một mơi trường biến động
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
9



Đối tượng của quản trị là mối quan hệ của con
người trong quá trình thực hiện mục tiêu chung.

Do vậy :
 Quản trị là tiến trình làm việc với con người và
thông qua con người nhằm đạt được mục tiêu
của tổ chức trong môi trường luôn thay đổi.
Trọng tâm cuả quá trình này là sử dụng hiệu
quả nguồn lực có giới hạn
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM

2. Quản trị
10

VÀO

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

BIẾN ĐỔI

RA

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

MỤC
TIÊU

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
11

Cần phân biệt 2 khái niệm
 Hiệu quả (Effectiveness) – làm đúng việc cần
làm (doing the right things)
 Hiệu suất (Efficiency) – làm việc đúng cách (do
the things right)
Cơ sở tồn tại bền vững của một tổ chức

 Cần kết hợp cả 2 yếu tố hiệu quả và hiệu suất
một cách hợp lý và hài hoà
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
12

Có nhiều cách phân loại
 Quản trị xã hội & Quản trị kinh doanh
 Quản trị tổ chức lợi nhuận & Quản trị tổ chức
phi lợi nhuận
 Quản trị các lĩnh vực hoạt động : quản trị sản
xuất, quản trị marketing, quản trị tài chính …

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
13



Trước những năm 1960 : 7 chức năng

POSDCORB
1.
2.
3.

4.
5.
6.
7.

Planning
Organizing
Staffing
Directing
Coordinating
Reviewing
Budgeting

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM

2. Quản trị
14



Sau 1960 : 4 chức năng

PODC
1.
2.
3.

4.

1.
2.

Planning (hoạch định)
Organizing (tổ chức)
Directing (điều khiển)
Controlling (kiểm tra)
Một mơ hình khác : POSLC
Leading (lãnh đạo)
Checking (kiểm tra)

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
15





Hoạch định : Chức năng xác định mục tiêu cần
đạt được và đề ra kế hoạch (chương trình)
hành động để đạt mục tiêu trong từng khoảng
thời gian nhất định
Tổ chức : Chức năng tạo dựng một cơ cấu tổ
chức và thiết lập thẩm quyền cho các bộ phận,
cá nhân, tạo sự phối hợp ngang, dọc trong hoạt
động của tổ chức để hoàn thành mục tiêu.

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


2. Quản trị
16





Điều khiển : Chức năng liên quan đến lãnh đạo,
động viên nhân viên, thông tin và giải quyết xung
đột nhằm hoàn thành mục tiêu kế hoạch đề ra.
Kiểm sốt : Chức năng liên quan đến kiểm sốt
việc hồn thành mục tiêu thông qua đánh giá
các kết quả thực hiện mục tiêu, tìm các nguyên
nhân gây sai lệch và giải pháp khắc phục.

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
17

Nhà quản trị là ai ?
 Giám đốc
 Trưởng phòng
 Tổ trưởng
 Hiệu trưởng
 Quản đốc

 Họ có chung những đặc trưng gì?
 Dấu hiệu nhận diện của nhà quản trị ?
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
18

Có nhiều khái niệm về nhà quản trị
1.
Nhà quản trị là người nắm giữ những vị trí đặc
biệt trong một tổ chức, được giao quyền hạn và
trách nhiệm điều khiển và giám sát công việc
của những người khác nhằm hồn thành mục
tiêu chung của tổ chức đó.
2.
Nhà quản trị là những người có quyền điều hành
và ra lệnh cho những người khác, và phải chịu
trách nhiệm trứơc kết quả cơng việc của những
người đó.
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
19

Có 3 cấp quản trị
 Cấp cao : chịu trách nhiệm chung và lãnh đạo
tổng quát mọi hoạt động.
 Cấp giữa : phối hợp, triển khai công việc và lãnh
đạo chuyên môn.
 Cấp thấp : lãnh đạo trực tiếp nhân viên. Giám
sát và giải quyết những vấn đề phát sinh.
 Làm sao để phân biệt họ ?
 Sự phân chia này có tuyệt đối khơng ?
Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
Quản Trị Viên Cấp Cao: Chủ tịch HĐQT, Tổng
giám đốc, Giám đốc …
Xây dựng chiến lược, kế hoạch hành động
và phát triển tổ chức
Quản Trị Viên Cấp Trung: Trưởng phòng, Quản
đốc, Cửa hàng trưởng …

Đưa ra các quyết định chiến thuật để thực
hiện kế hoạch và chính sách của tổ chức
Quản Trị Viên Cấp Cơ Sở: Tổ trưởng, Nhóm
trưởng, Trưởng ca…

Hướng dẫn, đốc thúc, điều khiển cơng nhân
trong công việc hàng ngày

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
21

Mơ hình đảo ngược trong quản trị ??
Quản trị cổ điển : thang bậc – ra lệnh – thúc đẩy
Quảnt rị hiện đại : Tầng nấc – hỗ trợ - phục vụ

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management

31-Jul-17 5:00:59 AM

3. Nhà Quản trị
22

Kỹ năng tư duy

Kỹ năng nhân sự

Kỹ năng kỹ thuật
Nhà quản trị cấp thấp

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Nhà quản trị cấp giữa

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

Nhà quản trị cao cấp

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
23

Kỹ năng tư duy (nhận thức) : là khả năng phân
tích thơng tin, nhận diện vấn đề, tìm ra bản chất
của hiện tượng, đề ra những giải pháp hợp lý.
2.
Kỹ năng nhân sự : nghệ thuật phát hiện, thu

phục và sử dụng con người.
3.
Kỹ năng kỹ thuật : mức độ am hiểu nghề nghiệp
và nắm bắt các kỹ năng cần thiết trong cơng
việc.
 TRÍ (đầu) – TÂM (tim) – TÀI (tay)
1.

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
24







Tư duy : Tầm nhìn chiến lược, tư duy có hệ thống,
Khả năng khái qt hố các mối quan hệ giữa các
sự vật - hiện tượng qua đó giúp cho việc nhận dạng
vấn đề và đưa ra giải pháp.
Nhân sự :Hiểu biết về nhu cầu, động cơ, thái độ,

hành vi của con người. Biết tạo động lực làm việc
cho nhân viên. Khả năng thiết lập những quan hệ
hợp tác có hiệu quả, có nghệ thuật giao tiếp tốt,
Quan tâm và chia sẻ đến người khác.
Kỹ thuật : Nắm bắt và thực hành được công việc
chuyên môn liên quan đến phạm vi mình phụ trách.

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM


3. Nhà Quản trị
25



1.
2.

3.



Theo quan điểm của Henry Mintzberg (1973)
tất cả các nhà quản trị phải đảm nhận 10 vai trị,
trong 3 nhóm vai trị chính

Quan hệ với con người (tương quan nhân sự)
Thông tin
Quyết định
Mức thể hiện các vai trị ở các cấp có giống
nhau khơng?

Phạm Văn Nam/SOM-UEH

Management
PHẠM VĂN NAM - UEH

31-Jul-17 5:00:59 AM