Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong luật hình sự việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT

ĐINH THỊ QUYÊN

TéI GIAO CấU HOặC THựC HIệN HàNH VI QUAN Hệ TìNH DụC
KHáC VớI NGƯờI Từ Đủ 13 TUổI ĐếN DƯớI 16 TUổI
TRONG LUậT HìNH Sự VIệT NAM
(trên cơ sở thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Lắk)

LUN VN THC S LUT HC

H NI - 2022


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT

ĐINH THỊ QUYÊN

TéI GIAO CấU HOặC THựC HIệN HàNH VI QUAN Hệ TìNH DụC
KHáC VớI NGƯờI Từ Đủ 13 TUổI ĐếN DƯớI 16 TUổI
TRONG LUậT HìNH Sự VIệT NAM
(trên cơ sở thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Lắk)
Chuyờn ngnh: Lut Hỡnh s v T tụng hình sự
Mã số: 8380101.03

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS TRƢƠNG QUANG VINH

HÀ NỘI - 2022


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tơi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được cơng bố trong
bất kỳ cơng trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tơi đã
hồn thành tất cả các mơn học và đã thanh tốn tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN

Đinh Thị Quyên


MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ TỘI
GIAO CẤU HOẶC THỰC HIỆN HÀNH VI QUAN HỆ
TÌNH DỤC KHÁC VỚI NGƢỜI TỪ ĐỦ 13 TUỔI ĐẾN
DƢỚI 16 TUỔI THEO PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM ...... 6
1.1.

Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi
đến dƣới 16 tuổi ............................................................................... 6

1.1.1. Khái niệm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi ................................... 6
1.1.2. Đặc điểm của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi ............................. 8
1.1.3. Ý nghĩa của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi ................................. 10
1.2.

Khái quát lịch sử lập pháp hình sự Việt Nam quy định về tội
giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi ............................................ 11

1.2.1. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong Bộ luật hình
sự năm 1985 .................................................................................... 11
1.2.2. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong Bộ luật hình
sự năm 1999 .................................................................................... 12


1.3.

Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác
với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi quy định trong pháp
luật hình sự của một số quốc gia trên thế giới .............................. 13

1.3.1. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong pháp luật
hình sự Liên Bang Nga .................................................................... 14
1.3.2. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong pháp luật
hình sự Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ............................................ 15
1.3.3.

Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong pháp luật hình
sự Canada ......................................................................................... 15

1.4.

Quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 về tội giao cấu hoặc
thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13
tuổi đến dƣới 16 tuổi ...................................................................... 17

1.4.1. Dấu hiệu pháp lý của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ
tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi .................... 17
1.4.2. Hình phạt đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ
tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi .................... 26
1.4.3. Phân biệt Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi với một số tội có
dấu hiệu pháp lý gần giống nhau quy định tại Bộ luật hình sự
năm 2015 ......................................................................................... 30
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................. 39
Chƣơng 2: THỰC TIỄN XÉT XỬ VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO
ĐẢM ÁP DỤNG ĐÚNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT
HÌNH SỰ ĐỐI VỚI TỘI GIAO CẤU HOẶC THỰC HIỆN

HÀNH VI QUAN HỆ TÌNH DỤC KHÁC VỚI NGƢỜI TỪ
ĐỦ 13 TUỔI ĐẾN DƢỚI 16 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
ĐẮK LẮK ...................................................................................... 40


2.1.

Thực tiễn xét xử tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ
tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trên
địa bàn tỉnh Đắk Lắk ..................................................................... 40

2.1.1.

Tình hình xét xử tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi giai đoạn 2016 – 2020 ..... 40

2.1.2. Một số hạn chế, thiếu sót trong thực tiễn xét xử đối với tội giao
cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ
đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ..................... 58
2.1.3. Một số nguyên nhân của những hạn chế, thiếu sót trong thực tiễn
xét xử đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trên địa bàn
tỉnh Đắk Lắk .................................................................................... 67
2.2.

Một số giải pháp bảo đảm áp dụng đúng quy định của pháp
luật hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan
hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi
trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ............................................................. 69

2.2.1. Tiếp tục hoàn thiện quy định của pháp luật hình sự về tội giao
cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ
đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi .............................................................. 69
2.2.2. Tổng kết thực tiễn xét xử và hƣớng dẫn áp dụng thống nhất pháp
luật hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ
tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi .................... 70
2.2.3. Nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn cho Thẩm phán và
Hội thẩm Nhân dân .......................................................................... 71
2.2.4. Một số giải pháp khác bảo đảm áp dụng đúng quy định của pháp
luật hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ
tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi .................... 72
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................. 74
KẾT LUẬN ................................................................................................. 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 77


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BLHS:

Bộ luật hình sự

HĐXX:

Hội đồng xét xử

TAND:

Tòa án nhân dân

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

Tên bảng

Bảng 2.1

Số vụ án các cấp TAND tỉnh Đắk Lắk xét xử tội giao

Trang

cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi so với các vụ án
khác trong nhóm các tội phạm xâm phạm tính mạng,
sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con ngƣời từ năm
2016 - 2020
Bảng 2.2

42

Tổng số vụ án và số bị cáo bị các cấp Tòa án nhân dân
tỉnh Đắk Lắk đƣa ra xét xử về Tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13
tuổi đến dƣới 16 tuổi từ năm 2016 đến năm 2020

Bảng 2.3

43

Tổng số vụ án và số bị cáo TAND tỉnh Đắk Lắk đã thụ
lý và xét xử phúc thẩm về Tội giao cấu hoặc thực hiện
hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi
đến dƣới 16 tuổi từ năm 2016 đến năm 2020

55


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành tình cảm, sự quan tâm đặc
biệt đối với trẻ em - là những chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc. Thực hiện tƣ
tƣởng của Ngƣời, Đảng và Nhà nƣớc ta luôn quan tâm, chú trọng việc bảo
vệ trẻ em, đặc biệt là việc hoàn thiện hệ thống pháp luật đối với trẻ em. Năm
1990, Việt Nam đã tham gia Công ƣớc của Liên hợp quốc về quyền trẻ em.
Nối tiếp việc bảo vệ trẻ em, Việt Nam đã thông qua Luật bảo vệ, chăm sóc
và giáo dục trẻ em. Và tại Điều 37 Hiến pháp Việt Nam năm 2013 quy định
“1. Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục;
được tham gia vào các vấn đề về trẻ em. Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ,
ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi
phạm quyền trẻ em...”. Nhƣ vậy chúng ta có thể thấy Đảng và Nhà nƣớc ta
ngày càng coi trọng việc bảo vệ trẻ em, đặc biệt đối với các hành vi xâm hại
đến trẻ em đều bị xử lý nghiêm minh.
Theo quy định của Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004
và Luật trẻ em năm 2016 đều xác định, trẻ em là ngƣời dƣới 16 tuổi. Đây là
những ngƣời chƣa phát triển đầy đủ về thể chất, tâm sinh lý nên đối tƣợng này
rất dễ bị tổn thƣơng về mọi mặt khi bị những hành vi trái pháp luật, trái đạo
đức tác động đến. Các hành vi đó có thể là mua bán trẻ em, bắt cóc trẻ em, bỏ
rơi trẻ em, xâm hại tình dục trẻ em ... Những ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16

tuổi cũng là nhóm đối tƣợng dễ bị các hành vi vi phạm pháp luật xâm hại.
Những ngƣời này hạn chế trong việc tự mình bảo vệ bản thân mình mà họ
phải phụ thuộc nhiều vào các yếu tố khác nhƣ gia đình, xã hội ...
Trong thời gian gần đây, trên địa bàn cả nƣớc nói chung và trên địa bàn
tỉnh Đắk Lắk nói riêng, tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, cụ thể hơn là nhóm

1


đối tƣợng ngƣời từ đủ 13 tuổi đến 16 tuổi, đặc biệt là tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi
có chiều hƣớng ngày càng gia tăng, tội phạm này diễn ra với tính chất, hậu
quả nghiêm trọng, hành vi phạm tội ngày càng phức tạp, tinh vi, liều lĩnh và
khó lƣờng hơn. Hành vi này khơng những gây tổn thƣơng sức khỏe mà cịn
xâm hại đến danh dự, nhân phẩm, tâm sinh lý đến những ngƣời từ đủ 13 tuổi
đến dƣới 16 tuổi.
Với mong muốn làm sáng tỏ về mặt lý luận, quy định của pháp luật
hình sự, đặc biệt là nghiên cứu thực tiễn của việc xét xử đối với “Tội giao cấu
hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến
dƣới 16 tuổi” trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong những năm qua, nêu ra những
kết quả đạt đƣợc, đồng thời phát hiện một số tồn tại, bất cập trong thực tiễn áp
dụng pháp luật, từ đó đề xuất một số giải pháp đảm bảo áp dụng đúng quy
định của pháp luật hình sự đối với loại tội này. Đây cũng là lý do mà học viên
chọn đề tài “Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong luật hình sự Việt Nam (trên cơ
sở thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Lắk)” làm luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Trong thời gian qua nhiều nhà nghiên cứu, nhiều tác giả rất quan tâm
đến vấn đề bảo vệ quyền trẻ em nói chung và hành vi xâm hại tình dục đến trẻ
em nói riêng. Trong đó có các cơng trình luận án, Luận văn nhƣ sau:

+ Tội giao cấu với trẻ em theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành, Trần
Th y Chi – Luận văn thạc sĩ luật học năm 2011, Trƣờng Đại học luật Hà Nội;
+ Bảo vệ quyền trẻ em bằng pháp luật hình sự Việt Nam - Tạ Thị Thu
Thảo - Khóa luận tốt nghiệp năm 2013, Đại học Quốc gia Hà Nội;
+ Các tội xâm hại tình dục trẻ em - Quy định của pháp luật hình sự Việt
Nam và nghiên cứu so sánh với một số nước - Hồ Thị Nhung (2015). Luận
văn thạc sĩ luật học, Đại học Quốc gia Hà Nội;

2


+ Tội giao cấu với trẻ em trong luật hình sự Việt Nam - Lê Thị Bích
Hạnh (2015). Luận văn thạc sĩ luật học, Đại học Quốc gia Hà Nội;
+ Tội giao cấu với trẻ em trong luật hình sự Việt Nam (Trên cơ sở thực
tiễn tại địa bàn tỉnh Thái Nguyên) - Dƣơng Văn Thịnh (2017). Luận văn thạc
sĩ luật học, Đại học Quốc gia Hà Nội;
+ Các tội xâm phạm tình dục trẻ em theo pháp luật hình sự Việt Nam từ
thực tiễn Thành phố Hồ Chí Minh – Nguyễn Vi Dũng (2017). Luận văn thạc
sĩ luật học, Học viện khoa học xã hội thuộc Viện Hàn lâm khoa học xã hội
Việt Nam.
+ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người
từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi từ thực tiễn tỉnh Vĩnh Phúc – Hà Quang Minh
(2018). Luận văn thạc sĩ luật học, Học viện khoa học xã hội thuộc Viện Hàn
lâm khoa học xã hội Việt Nam.
Ngồi ra cịn có một số bài báo, bài viết đăng lên Tạp chí Tịa án của Tịa
án nhân dân tối cao, Tạp chí Kiểm sát của Viện kiểm sát nhân dân Tối cao.
3. Mục đích, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Luận văn đƣa ra một số giải pháp bảo đảm áp dụng đúng quy định của
pháp luật hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục

khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục đích nêu trên, luận văn cần thực hiện những nhiệm vụ
sau đây:
- Làm rõ về mặt lý luận của tội phạm này theo quy định của Bộ luật
hình sự năm 2015;
- Đánh giá thực tiễn định tội danh và quyết định hình phạt đối với
“Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ

3


13 tuổi đến dƣới 16 tuổi” trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn từ năm 2016
đến năm 2020, qua đó tìm ra những hạn chế, vƣớng mắc trong thực tiễn áp
dụng pháp luật;
3.3. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu thực tiễn xét xử tội giao cấu hoặc thực hiện hành
vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trên địa bàn
tỉnh Đắk Lắk từ năm 2016 đến năm 2020.
4. Phƣơng pháp luận và các phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn đƣợc nghiên cứu dựa trên cơ sở phƣơng pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về Nhà nƣớc và Pháp luật. Vận
dụng các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể nhƣ phƣơng pháp thống kê, tổng
hợp, phân tích, so sánh … để giải quyết những nhiệm vụ mà đề tài đặt ra, qua
đó đề xuất một số giải pháp góp phần áp dụng đúng các quy định của Bộ luật
hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi.
5. Những điểm mới và đóng góp của luận văn
Luận văn là một cơng trình nghiên cứu vừa có ý nghĩa về mặt lý luận,
vừa có ý nghĩa về mặt thực tiễn. Cụ thể:

- Về mặt lý luận: Luận văn tổng hợp các quan điểm khoa học về tội
giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi
đến dƣới 16 tuổi, nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về tội này, qua
đó nâng cao nhận thức, đặc biệt là đối với các cơ quan áp dụng pháp luật.
- Về mặt thực tiễn: Những giải pháp đề xuất nêu trong luận văn sẽ
góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của Bộ luật hình sự Việt
Nam đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi, tránh bỏ lọt tội phạm và xử lý oan
ngƣời vô tội, qua đó nâng cao hiệu quả cơng tác đấu tranh phịng, chống tội
phạm nói chung.

4


- Luận văn có thể đƣợc dùng làm tài liệu tham khảo cho những ngƣời học
tập, nghiên cứu, cho ngƣời làm công tác thực tiễn và tất cả những ai quan tâm.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
nghiên cứu chính của Luận văn có kết cấu bao gồm 02 chƣơng sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận và pháp luật về tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi
theo pháp luật hình sự Việt Nam.
Chương 2: Thực tiễn xét xử và một số giải pháp bảo đảm áp dụng đúng
quy định của pháp luật hình sự đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi
quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trên địa bàn
tỉnh Đắk Lắk.

5

Chƣơng 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ TỘI GIAO CẤU
HOẶC THỰC HIỆN HÀNH VI QUAN HỆ TÌNH DỤC KHÁC VỚI
NGƢỜI TỪ ĐỦ 13 TUỔI ĐẾN DƢỚI 16 TUỔI THEO PHÁP LUẬT
HÌNH SỰ VIỆT NAM
1.1. Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của tội giao cấu hoặc thực hiện
hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi
1.1.1. Khái niệm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Để hiểu nhƣ thế nào là tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi, trƣớc hết chúng ta cần phải
hiểu các khái niệm giao cấu, thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là gì?
Thứ nhất, giao cấu khơng cịn là khái niệm mới hay xa lạ với chúng ta.
Nhƣng chúng ta cần hiểu đúng giao cấu là nhƣ thế nào, để phân biệt rõ với
khái niệm thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Trƣớc đây, pháp luật chƣa
có quy định rõ nhƣ thế nào là giao cấu nên có nhiều cách hiểu khác nhau về
khái niệm này. Ví dụ nhƣ theo Đại từ điển Tiếng Việt thì giao cấu là “c ng
thực hiện chức năng sinh sản” (giữa con đực và con cái) [36]; Đào Duy Anh
định nghĩa là âm và dƣơng giao hợp với nhau = trai gái làm tính giao với nhau
(relations sexuelles) … Tuy nhiên, để tránh việc hiểu khơng đúng, tránh sự
nhầm lẫn thì Hội đồng thẩm phán Tịa án nhân dân tối cao đã có cách giải
thích rõ ràng. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết số 06/2019/NQHĐTP ngày 01/10/2019 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao,
hƣớng dẫn áp dụng một số quy định tại các điều 141, 142, 143, 144, 145, 146,
147 của Bộ luật hình sự và việc xét xử vụ án xâm hại tình dục ngƣời dƣới 18
tuổi, “1. Giao cấu quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1
Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Hình sự là hành

6

vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ
mức độ xâm nhập nào…”. Cũng theo nghị quyết này, bộ phận sinh dục nam
đƣợc giải thích là dƣơng vật; bộ phận sinh dục nữ bao gồm âm hộ, âm đạo.
Theo đó, có thể hiểu rằng, giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục
nam (dƣơng vật) vào bộ phận sinh dục nữ (âm hộ, âm đạo), với bất kỳ mức độ
xâm nhập nào.
Thứ hai, cũng theo nghị quyết trên, thì “hành vi quan hệ tình dục khác
quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1
Điều 144 và khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Hình sự là hành vi của những
ngƣời cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ
phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lƣỡi...), dụng cụ tình dục
xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của ngƣời khác với bất
kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây: a) Đƣa bộ
phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của ngƣời khác; b) Dùng
bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lƣỡi...), dụng cụ tình
dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu mơn của ngƣời khác”. Dụng cụ
tình dục là những dụng cụ đƣợc sản xuất chuyên dùng cho hoạt động tình dục
(ví dụ: dƣơng vật giả, âm hộ giả, âm đạo giả...) hoặc những đồ vật khác
nhƣng đƣợc sử dụng cho hoạt động tình dục. Nhƣ vậy, có thể hiểu hành vi
quan hệ tình dục khác là hành vi của những ngƣời cùng giới tính hoặc hoặc
khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể, dụng
cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của ngƣời
khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.
Hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác đƣợc
quy định trong Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi phải đƣợc sự đồng ý của ngƣời bị hại, vì
nếu bị hại khơng đồng ý mà bị cƣỡng bức, ép buộc thực hiện thì sẽ cấu thành

7

tội phạm khác nhƣ tội hiếp dâm ngƣời dƣới 16 tuổi hoặc tội cƣỡng dâm ngƣời
từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi. Mặt khác, theo lý luận về cấu thành tội phạm
trong khoa học pháp lý hình sự, thơng thƣờng, những cấu thành tội phạm
không mô tả dấu hiệu hậu quả thì đƣợc coi nhƣ thực hiện với lỗi cố ý. Nhƣ
vậy, tội phạm trong Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi – Điều 145 Bộ luật hình sự
đƣợc coi nhƣ thực hiện với lỗi cố ý.
Từ những nội dung trên, có thể đƣa ra khái niệm chung về tội giao cấu
hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến
dƣới 16 tuổi nhƣ sau: “Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là hành vi xâm nhập của bộ
phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ hoặc sử dụng bộ phận sinh dục
nam, bộ phận khác trên cơ thể, dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh
dục nữ, miệng, hậu môn của ngƣời khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào do
ngƣời từ đủ mƣời tám tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện
một cách cố ý nhằm thỏa mãn nhu cầu về sinh lý với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến
dƣới 16 tuổi có sự thuận tình của họ, xâm hại quyền đƣợc bảo vệ về sức khỏe,
nhân phẩm, danh dự của ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi”.
1.1.2. Đặc điểm của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ
đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là nhóm tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe,
nhân phẩm, danh dự của con ngƣời. Tội danh này có những đặc điểm nhƣ sau:
Thứ nhất, tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là hành vi trực tiếp xâm phạm đến sự
phát triển bình thƣờng về mặt tâm sinh lý, sinh học cũng nhƣ sự an tồn về
tình dục của ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi. Đối tƣợng tác động của tội

8

phạm này là ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là nam hoặc nữ. Những
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là những ngƣời chƣa phát triển đầy đủ,
tồn diện thể lực, trí tuệ, tinh thần và cũng là nhóm đối tƣợng dễ bị xâm hại.
Thứ hai, hành vi khách quan của tội này là hành vi giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác giữa ngƣời đã thành niên với ngƣời từ đủ
13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là hồn tồn có sự tự nguyện (hay sự đồng thuận) từ
phía bị hại, sự đồng thuận này xuất phát từ nhiều lý do khác nhau nhƣ: Từ
quan hệ yêu đƣơng khám phá, tảo hơn … . Tuy nhiên, mặc dù có sự đồng
thuận của ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong việc thực hiện hành vi
giao cấu nhƣng những nhà lập pháp vẫn coi đây là hành vi phạm tội và quy
định tội danh này trong BLHS với mức hình phạt cao nhất là đến 15 năm t ,
(khoản 3 Điều 145 BLHS năm 2015) là bởi vì với mục đích là nhằm bảo vệ
một cách hiệu quả nhất đối với tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của
những ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi, vì ở độ tuổi này họ chƣa có đầy
đủ sự nhận thức về ý trí cũng nhƣ lý trí, tâm sinh lý phát triển chƣa hoàn thiện
nên rất dễ bị ngƣời đã trƣởng thành lợi dụng, lừa gạt để xâm hại.
Hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là dấu
hiệu và bắt buộc trong mặt khách quan của Tội giao cấu hoặc thực hiện hành
vi quan hệ tình dục khác đối với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi, hay nói
cách khác chỉ coi là phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác đối với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi khi ngƣời phạm tội đã
thực hiện hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, nếu
chỉ có tính chất dâm ơ mà khơng có hành vi giao cấu thì không cấu thành tội
phạm này mà cấu thành những tội phạm khác tƣơng ứng.
Thứ ba, chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt, đó là về độ tuổi,
ngƣời phạm tội bắt buộc phải là ngƣời đã đủ 18 tuổi trở lên và không kể là
nam hay là nữ, khi thực hiện hành vi phạm tội họ phải có đầy đủ năng lực

9


chịu trách nhiệm hình sự, nếu họ chƣa đủ 18 tuổi thì khơng phải là chủ thể
của tội này.
Thứ tƣ, ngƣời phạm tội thực hiện hành vi với lỗi cố ý. Điều đó có nghĩa
là khi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác ngƣời phạm tội
biết rõ ngƣời mà mình giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác
là ngƣời ở độ tuổi từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là hành vi nguy hiểm cho xã
hội nhƣng vẫn thực hiện. Những trƣờng hợp thật sự có sự nhầm tƣởng về tuổi
thì khơng cấu thành tội phạm này vì khơng thỏa mãn dấu hiệu lỗi.
1.1.3. Ý nghĩa của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Con ngƣời là đối tƣợng bảo vệ hàng đầu của luật hình sự nói riêng và
của pháp luật nói chung. Bảo vệ con ngƣời địi hỏi trƣớc hết phải bảo vệ tính
mạng, sức khỏe, bảo vệ nhân phẩm và danh dự của họ. Tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi
thuộc nhóm tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự
của con ngƣời. Việc quy định Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ
tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong Bộ luật hình sự
Việt Nam nhằm bảo vệ những ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là những
đối tƣợng còn non nớt về mọi mặt, chƣa biết tự bảo vệ mình, tránh bị ngƣời
đã thành niên lợi dụng, dụ dỗ, lơi kéo. Qua đó thể hiện sự quan tâm của Đảng
và Nhà nƣớc ta đối với tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và sự phát
triển bình thƣờng về mặt tâm sinh lý của những ngƣời từ đủ 13 tuổi đến 16
tuổi nói riêng và của trẻ em nói chung.
Mặt khác, quy định tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong Bộ luật hình sự Việt
Nam nhằm góp phần bảo vệ quyền bất khả xâm phạm về con ngƣời nói chung
và quyền về trẻ em nói riêng trên cơ sở đó giúp cho các cơ quan tiến hành tố

10


tụng xem xét tới hành vi, mức độ nguy hiểm của loại tội phạm này để đƣa ra
quyết định về mức độ pháp lý phù hợp. BLHS là nguồn quan trọng, là nơi duy
nhất xác định cấu thành của từng loại tội phạm cụ thể giúp các cơ quan chức
năng, cơ quan có thẩm quyền có căn cứ xác thực để quá trình điều tra, truy tố,
xét xử diễn ra công bằng, khách quan, đúng ngƣời đúng tội, không bỏ lọt tội
phạm, từ đó đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa, đáp ứng đƣợc yêu cầu cải
cách tƣ pháp trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm.
1.2. Khái quát lịch sử lập pháp hình sự Việt Nam quy định về tội
giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13
tuổi đến dƣới 16 tuổi
1.2.1. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong Bộ luật hình sự
năm 1985
Bộ luật hình sự năm 1985 là bộ luật hình sự đầu tiên của pháp luật
nƣớc ta. Bộ luật này ra đời khi nƣớc ta đang chuẩn bị tiến hành cơng cuộc đổi
mới tồn diện về mọi mặt của đời sống xã hội đã góp phần thúc đẩy kinh tế xã
hội phát triển. Và để phù hợp với yêu cầu của thực tiễn trong cuộc đấu tranh
phòng ngừa và chống tội phạm, Bộ luật hình sự năm 1985 đã đƣợc sửa đổi, bổ
sung bốn lần vào các năm 1989, 1991, 1992, 1997.
Ngay từ khi có bộ luật hình sự đầu tiên, pháp luật nƣớc ta đã quan tâm
đến loại tội xâm phạm tình dục trẻ em. Tại Điều 114. BLHS năm 1985 đã quy
định: “Tội giao cấu với ngƣời dƣới 16 tuổi: Ngƣời nào đã thành niên mà giao
cấu với ngƣời từ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi thì bị phạt cải tạo khơng giam giữ
đến một năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến ba năm”.
Bộ luật hình sự năm 1985 đã qua bốn lần sửa đổi, các quy định trong
Bộ luật hình sự nói chung và tội giao cấu với trẻ em nói riêng cũng dần dần

đƣợc hoàn thiện. Sau khi đƣợc ban hành, Luật sửa đổi bổ sung thêm khoản 2

11


“giao cấu với nhiều ngƣời hoặc gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai
năm đến bảy năm” và tới năm 1997 lại tiếp tục sửa đổi bổ sung, “tội giao cấu
với ngƣời dƣới 16 tuổi” đƣợc sửa đổi thành “Tội giao cấu với trẻ em”, hình
phạt ở khoản 1 đƣợc sửa đổi theo chiều hƣớng tăng nặng từ “ba tháng đến ba
năm” thành “từ một năm đến năm năm”; khoản 2 “giao cấu với nhiều ngƣời
hoặc gây hậu quả nghiêm trọng” đƣợc sửa đổi thành “Phạm tội thuộc một trong
những trƣờng hợp sau đây: a) Phạm tội nhiều lần; b) Có tính chất loạn ln; c)
Làm nạn nhân có thai; d) Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân”; hình phạt tù
từ hai năm đến bảy năm đƣợc sửa đổi thành “t từ năm năm đến mƣời năm” và
bổ sung thêm khoản 3 “Phạm tội trong trƣờng hợp có nhiều tình tiết quy định
tại khoản 2 điều này thì bị phạt tù từ mƣời năm đến mƣời lăm năm”.
Qua đây, có thể thấy rằng, Bộ luật hình sự năm 1985 mới ra đời, quy
định về tội phạm này cịn đơn giản, mức hình phạt cịn thấp. Tuy nhiên để phù
hợp với thực tiễn thì pháp luật đã có sự điều chỉnh, quy định tội phạm này rõ
ràng hơn, mức hình phạt ngày càng tăng, thể hiện sự nghiêm minh của pháp
luật, đƣờng lối xử lý nghiêm khắc của nhà nƣớc ta đối với loại tội phạm này.
1.2.2. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong Bộ luật hình sự
năm 1999
Kế thừa và phát triển các quy định của Bộ luật Hình sự năm 1985, Bộ
luật hình sự năm 1999 đã có một số sửa đổi, bổ sung đối với tội phạm này. Cụ
thể nhƣ sau: Bộ luật hình sự năm 1999 đã đổi tên tội danh đối với tội phạm
này từ “Giao cấu với ngƣời dƣới 16 tuổi” thành “Tội giao cấu với trẻ em”. Tại
Điều 115. Tội giao cấu với trẻ em đƣợc quy định bổ sung tình tiết khung tăng
nặng tại điểm d – khoản 2 là “gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ

thƣơng tật từ 31% đến 60%”; tại điểm a – khoản 3 là “Gây tổn hại cho sức
khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ thƣơng tật từ 61% trở lên” và điểm b – khoản 3 là
“Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội”.

12


Bộ luật hình sự năm 1999 đã chi tiết hóa từ một khung cơ bản đã bổ
sung thêm hai khung tăng nặng với các tình tiết định khung rất cụ thể. Việc
quy định này đã tạo điều kiện để phân hóa trách nhiệm hình sự trong luật tốt
hơn, qua đó cá thể hóa trách nhiệm hình sự đối với ngƣời phạm tội trong thực
tế chính xác hơn.
Nhƣ vậy, trải qua lịch sử lập pháp hàng trăm năm, chúng ta có thể
nhận thấy ở mỗi thời kỳ, mỗi giai đoạn lịch sử, tội phạm xâm hại tình dục trẻ
em nói chung và tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác
với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi nói riêng đƣợc quy định khơng
hồn tồn đồng nhất. Sự khơng đồng nhất đó xuất phát từ hoàn cảnh lịch sử,
đặc trƣng của các chế độ nhà nƣớc và trình độ nhà lập pháp ở mỗi thời kỳ.
Tuy nhiên có một điểm xuyên suốt đó là thái độ nghiêm khắc của pháp luật
đối với tội phạm này. Điều này một mặt phản ánh tƣ tƣởng thống nhất của
ngƣời Việt Nam chúng ta luôn coi trọng thuần phong mỹ tục, bảo vệ trẻ em
(đặc biệt là trẻ em gái), mặt khác cũng thể hiện sự tiến bộ trong lịch sử lập
pháp. Đây chính là nền tảng quan trọng cho các nhà làm luật hiện nay phát
huy, hoàn thiện các quy định pháp luật tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi
quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi và các điều
luật, các quy định liên quan.
1.3. Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi quy định trong pháp luật hình sự
của một số quốc gia trên thế giới
Nƣớc ta đang trong quá trình hội nhập với các nƣớc trên thế giới trong

nhiều lĩnh vực. Trong đó cũng đặt ra yêu cầu với những nhà nghiên cứu pháp
luật nói chung và nghiên cứu pháp luật hình sự nói riêng là cần phải tìm hiểu,
nghiên cứu thêm pháp luật của các nƣớc trên thế giới để có thể thấy đƣợc
những nét tƣơng đồng cũng nhƣ khác biệt. Và từ đó chúng ta có thể học hỏi,

13


tiếp thu kinh nghiệm lập pháp, các quy định tiến bộ của pháp luật các nƣớc
trong đó có pháp luật hình sự để phát triển pháp luật nƣớc ta ngày càng tiến
bộ, phù hợp với thực tiễn.
1.3.1. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong pháp luật hình sự
Liên Bang Nga
Điều 134 Bộ luật hình sự Liên Bang Nga quy định về Tội giao cấu và
thực hiện các hoạt động tình dục khác với ngƣời chƣa đủ 16 tuổi, theo đó dấu
hiệu định tội của tội danh này là hành vi giao cấu có sự đồng thuận do ngƣời
đã đủ 18 tuổi thực hiện với ngƣời đã biết là chƣa đủ 16 tuổi (khoản 1); đồng
tính nam hay đồng tính nữ với ngƣời đã biết là chƣa đủ 16 tuổi đƣợc thực hiện
bởi ngƣời đã đủ 18 tuổi (khoản 2) [3]. Tội danh này quy định trong BLHS
Liên bang Nga giống với Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi trong BLHS Việt Nam ở
chỗ: Xác định chủ thể phạm tội là ngƣời từ đủ 18 tuổi trở lên và nạn nhân
dƣới 16 tuổi, đồng thời việc thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ
tình dục khác phải có sự đồng thuận của nạn nhân. Khác với BLHS Việt Nam
quy định dấu hiệu định tội danh này chỉ ở khoản 1 điều luật, còn BLHS Liên
Bang Nga quy định dấu hiệu định tội ở khoản 1 và khoản 2 của Điều luật.
BLHS Nga quy định rõ hành vi đồng tính nam hay đồng tính nữ với ngƣời
chƣa đủ 16 tuổi cũng là hành vi phạm tội. Một điểm khác nhau cơ bản nữa
giữa BLHS Nga với BLHS Việt Nam về tội danh này đó là hành vi giao cấu

hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác thuận tình với ngƣời từ đủ 12
tuổi đến dƣới 13 tuổi trong BLHS Nga sẽ xử lý Tội giao cấu và thực hiện các
hoạt động tình dục khác với ngƣời chƣa đủ 16 tuổi ở Điều 134, cịn trong
BLHS Việt Nam thì hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác thuận tình với ngƣời dƣới 13 tuổi thì sẽ bị xử lý Tội hiếp dâm ngƣời
dƣới 16 tuổi (Điều 142).

14


1.3.2. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình
dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong pháp luật hình sự
Cộng hịa nhân dân Trung Hoa
Khác với Bộ luật hình sự Việt Nam, Bộ luật hình sự Trung Hoa khơng
nêu tên tội danh và cũng không quy định hành vi giao cấu hoặc thực hiện
hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi là tội
phạm mà chỉ có quy định hành vi giao cấu với trẻ em gái chƣa đủ 14 tuổi thì
coi nhƣ phạm tội hiếp dâm, bị xử phạt nặng. Trong BLHS Trung Hoa, hành
vi giao cấu với trẻ em gái từ đủ 13 tuổi đến dƣới 14 tuổi thì phạm tội hiếp
dâm, còn hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với
ngƣời đủ 14 tuổi đến dƣới 16 tuổi thì khơng phải là tội phạm. Có thể thấy
đây là điểm khác biệt lớn giữa BLHS Việt Nam so với BLHS Cộng hòa
nhân dân Trung Hoa.
1.3.3. Quy định về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục
khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong pháp luật hình sự Canada
Trong BLHS Canada khơng có tên điều luật là tội giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi.
BLHS Canada quy định các tội nhƣ: Tội xâm phạm tình dục: Điều 151.
Ngƣời nào vì mục đích tình dục, trực tiếp hoặc gián tiếp, tiếp xúc bằng một
phần cơ thể mình hoặc thơng qua một vật lên phần nào của cơ thể ngƣời dƣới

16 tuổi ...; Tội mời chào tiếp xúc tình dục: Điều 152. Ngƣời nào vì mục đích
tình dục, mời chào, lơi kéo hoặc xúi giục ngƣời dƣới 16 tuổi trực tiếp hoặc
gián tiếp, tiếp xúc bằng một phần cơ thể mình hoặc thơng qua một vật lên cơ
thể của bất kỳ ngƣời nào, kể cả cơ thể ngƣời mời chào, lôi kéo hoặc xúi giục
và cơ thể ngƣời dƣới 16 tuổi ...; Tội bóc lột tình dục: Điều 153. Ngƣời thực
hiện tội phạm là ngƣời đƣợc giao trơng nom hoặc có quyền với một ngƣời vị
thành niên, là ngƣời mà ngƣời vị thành niên này có quan hệ phụ thuộc hoặc

15


ngƣời có quan hệ bóc lột đối với ngƣời vị thành niên và: (a) vì mục đích tình
dục, trực tiếp hoặc gián tiếp, tiếp xúc một phần cơ thể mình hoặc một vật lên
bất kỳ phần nào của cơ thể ngƣời vị thành niên; hoặc (b) vì mục đích tình dục,
mời chào, lôi kéo hoặc xúi giục ngƣời vị thành niên, trực tiếp hoặc gián tiếp,
tiếp xúc bằng một phần cơ thể mình hoặc bằng một vật lên cơ thể bất kỳ
ngƣời nào, kể cả cơ thể ngƣời mời chào, lôi kéo hoặc xúi giục và cơ thể của
ngƣời vị thành niên … . Chúng ta có thể thấy đƣợc một số điểm giống và
khác nhau cơ bản giữa BLHS Việt Nam so với BLHS Canada đối với tội
phạm này nhƣ sau: Thứ nhất, về tên tội danh và các hành vi quy định trong
BLHS hai nƣớc cho thấy có rất nhiều nét khác biệt. Hầu nhƣ tên tội danh hai
nƣớc là khác nhau và mục đích vì tình dục luôn là dấu hiệu bắt buộc để cấu
thành tội phạm trong hầu hết các tội xâm phạm tình dục trẻ em trong BLHS
Canada, trong khi BLHS Việt Nam lại không quy định dấu hiệu mục đích này
mà quy định cụ thể hành vi xâm phạm tình dục – hành vi giao cấu hoặc thực
hiện hành vi quan hệ tình dục khác vào trong luật. Thứ hai, trong BLHS Việt
Nam quy định hành vi khách quan là hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi
quan hệ tình dục khác, tức là phải có sự tiếp xúc giữa các cơ quan sinh dục
nam và nữ thì trong BLHS Canada lại hầu nhƣ quy định theo hƣớng rộng hơn,
các hành vi trên thực tế đều có thể cấu thành tội phạm về tình dục nếu có sự

tiếp xúc các bộ phận cơ thể mình hoặc sử dụng vật để tác động lên cơ thể
ngƣời khác mà không nhất thiết phải là hành vi giao cấu, miễn sao việc tiếp
xúc đó là vì mục đích tình dục. Thứ ba, tuy hai nƣớc có các quy định khác
nhau về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời
từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi nhƣng hai nƣớc cũng có quan điểm giống nhau
trong đƣờng lối xử lý cứng rắn đối với loại tội phạm này, đƣợc thể hiện thơng
qua mức hình phạt khi đƣợc áp dụng nếu nạn nhân là ngƣời dƣới 16 tuổi thì
ln cao hơn với ngƣời đã thành niên.

16


1.4. Quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 về tội giao cấu hoặc
thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới
16 tuổi
1.4.1. Dấu hiệu pháp lý của tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan
hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Theo lý luận khoa học pháp lý hình sự, xét về cấu trúc “tội phạm có đặc
điểm chung là đều đƣợc hợp thành bởi những yếu tố nhất định tồn tại không
tách rời nhau nhƣng có thể phân chia đƣợc trong tƣ duy và do vậy có thể cho
phép nghiên cứu độc lập với nhau” [5, tr. 53]. Những yếu tố đó là khách thể
của tội phạm, mặt khách quan của tội phạm, mặt chủ quan của tội phạm và
chủ thể của tội phạm. Trong đó, chủ thể của tội phạm là ngƣời thực hiện hành
vi phạm tội; mặt khách quan của tội phạm và mặt chủ quan của tội phạm là
hai mặt thống nhất của hành vi phạm tội đó; cịn khách thể của tội phạm là
quan hệ xã hội bị hành vi phạm tội gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại.
Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ
13 tuổi đến dƣới 16 tuổi quy định tại Bộ luật hình sự năm 2015, cụ thể nhƣ sau:
1. Ngƣời nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi
quan hệ tình dục khác với ngƣời từ đủ 13 tuổi đến dƣới 16 tuổi, nếu

không thuộc trƣờng hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ
luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trƣờng hợp sau đây, thì bị phạt tù
từ 03 năm đến 10 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 ngƣời trở lên;
c) Có tính chất loạn ln;
d) Làm nạn nhân có thai;
đ) Gây thƣơng tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà
tỷ lệ tổn thƣơng cơ thể từ 31% đến 60%;

17