Tiết 38: ưu thế lai potx

t
t
iÕt 38
iÕt 38
u thÕ lai
u thÕ lai
i
i
/
/
h
h
iÖn tîng u thÕ lai
iÖn tîng u thÕ lai
bµi tËp: so s¸nh th©n vµ b¾p ng« ë F
1
víi c©y bè mÑ
a vµ c: :C©y vµ b¾p ng« cña 2 dßng tù thô phÊn (bè, mÑ):
b :C©y vµ b¾p ng« cña c¬ thÓ lai F
1
Cao h¬n,
khoÎ h¬n
Dµi h¬n,
to h¬n
Lín h¬n,
nhiÒu h¬n
a ab c b c
a c
b
Giống cà chua lai số 9

Sinh trởng khoẻ, kháng bệnh tốt
đặc biệt là bệnh héo xanh vi khuẩn.
Giống có khối lợng quả lớn (140g),
năng suất rất cao(65-78 tấn/ha, thích
hợp cho cả ăn tơi và chế biến.
Trâu lai F
1
Viện chăn nuôi Quốc gia đã nghiên cứu
đợc phơng pháp lai tạo trâu nhà với
trâu Murah (ấn Độ) nhằm làm tăng
tầm vóc đàn trâu đang có xu hớng
giảm về khối lợng
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
Quan sát hình ảnh su tầm về u
thế lai ở cây trồng , vật nuôi
Cho ví dụ về hiện tợng u thế lai ở
cây trồng , vật nuôi ?

u thế lai là gì ?
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai là hiện tợng cơ thể lai
f
1
có sức sống cao hơn , sinh tr
ởng nhanh hơn , phát triển mạnh
hơn , chống chịu tốt hơn , các
tính trạng năng suất cao hơn
trung bình giữa hai bố mẹ hoặc
vợt trội cả hai bố mẹ
hiện tợng u thế lai thể hiện khi:
ii/
ii/


n

n
guyên nhân của hiện tợng
guyên nhân của hiện tợng
u thế lai
u thế lai
*Lai giữa các dòng thuần
*Lai các thứ cây trồng, các nòi vật
nuôi thuộc cùng một loài
*Lai giữa hai loài khác nhau
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
nguyên nhân của hiện
tợng u thế lai là gì ?
cà chua hồng Việt Nam x cà chua Ba Lan
gà Đông Cảo x gà Ri
vịt x ngan
hiện tợng u thế lai thể
hiện khi nao?:

1/ ví dụ: một dòng thuần mang 2 gen trội lai với một dòng thuần mang 1 gen
trội sẽ cho cơ thể lai F
1
mang 3 gen trội có lợi
p : aabbcc x aabbcc
F
1
aaBbcc
2/ sự biến đổi tỉ lệ thể dị hợp và thể đồng hợp do tự thụ phấn
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
F3
F4
F5
F6
F7
F8
F2
F
1
AA
aa
AA
AA
AA
AA

AA
AA
AA
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
ii/
ii/


n
n
guyên nhân của hiện tợng
guyên nhân của hiện tợng
u thế lai
u thế lai
-khi lai 2 dòng thuần, u thế lai biểu
hiện rõ nhất vì hầu hết các cặp gen ở
trạng thái dị hợp, chỉ có gen trội có lợi

mới đợc biểu hiện
-u thế lai biểu hiện rõ nhất ở f
1
sau
đó giảm dần qua các thế hệ do tỉ lệ dị
hợp giảm dần, tỉ lệ đồng hợp lặn tăng
lên
ii/
ii/


n
n
guyên nhân của hiện t
guyên nhân của hiện t
ợng u thế lai
ợng u thế lai
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38

iết 38
1/ tại sao khi lai 2 dòng
thuần, u thế lai biểu hiện rõ
nhất ?
2/ tại sao u thế lai biểu hiện
rõ nhất ở f
1
, sau đó giảm dần
qua các thế hệ ?
ii/
ii/


n
n
guyên nhân của hiện t
guyên nhân của hiện t
ợng u thế lai
ợng u thế lai

nguyên nhân của hiện tợng
u thế lai là do sự tập trung các
gen trội có lợi ở cơ thể lai f
1

u thế lai biểu hiện cao nhất ở f
1

sau đó giảm dần qua các thế hệ do
tỉ lệ dị hợp giảm dần , tỉ lệ đồng

hợp lặn tăng lên
muốn duy trì u thế lai thì phải
dùng biện pháp gì ?(III)
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
nguyên nhân của hiện tợng u
thế lai là gì ?
iii
iii
/
/
c
c
ác phơng pháp tạo u thế lai:
ác phơng pháp tạo u thế lai:
Đối tợng Phơng pháp Thành tựu
Cây trồng
Vật nuôi

tìm hiểu thông tin mục iii/103, mục 3/109, quan
sát hình ảnh, hoàn thành phiếu học tập
ii/
ii/


n
n
guyên nhân của hiện tợng u thế lai
guyên nhân của hiện tợng u thế lai
i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
u thế lai ở cây trồng

Giống lúa DT
17

(DT

10
X OM
80)
)

Ưu điểm : Có khả năng cho năng suất
cao của DT
10
và chất lợng cao của
OM
80
hhjn
Giống ngô lai đơn LVN 10
(Lai giữa hai dòng thuần)
Ưu điểm : chịu hạn, chống đổ, kháng
sâu bệnh, năng suất 8-12 tấn /ha
u thế lai ở vật nuôi


Lợn lai F
Lợn lai F
1
1
(Móng Cái X Đại
Bạch)
Ưu điểm: Sức sống cao, lợn con
mới đẻ đã nặng từ 0.7 -0.8 kg,
tăng trọng nhanh ( 10 tháng tuổi
đạt 80- 100 kg), tỉ lệ thịt nạc cao
hơn lợn Móng Cái

Bò lai Sind
Bò lai Sind
( Thanh Hoá X Sind)
Ưu điểm: Khối lợng tăng (300-
450 Kg), sản lợng sữa cao (800-
1000 kg), thích nghi rộng ở mọi
miền nớc ta
các phơng pháp tạo u thế lai
Đối
tợng
Phơng pháp Thành tựu
Cây
trồng
Vật
nuôi
-Lai khác dòng
-Lai khác thứ
-Lai kinh tế



ở cây trồng, phơng pháp tạo u thế lai nào đợc dùng
phổ biến nhất ?
Lai kinh tế là gì ? Tại sao không dùng con lai kinh tế
để nhân giống ?
Lợn lai F
1

(Móng Cái X Đại Bạch)
_Bò lai Sind

( Bò vàng Thanh Hoá X
Bò Sind
-Giống ngô lai LVN
10
-Giống lúa DT
17

(DT
10
X OM
80
)
iii/các phơng pháp tạo u thế lai
1/ phơng pháp tạo u thế lai ở cây trồng
-Lai khác dòng
-Lai khác thứ
ii/
ii/


n
n
guyên nhân của hiện tợng u thế lai
guyên nhân của hiện tợng u thế lai
i
i
/
/
h
h

iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai
u thế lai
t
t
iết 38
iết 38
2/ phơng pháp tạo u thế lai ở vật nuôi
-Lai kinh tế l phép lai giữa cặp vật nuôI bố
mẹ thuộc hai dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai
F1 làm sản phẩm không dùng nó làm giống
i/ hiện tợng u thế lai
-u thế lai là hiện tợng cơ thể lai f
1
có sức sống cao
hơn , sinh trởng nhanh hơn , phát triển mạnh hơn , chống
chịu tốt hơn , các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa
hai bố mẹ hoặc vợt trội cả hai bố mẹ
ii/ nguyên nhân của hiện tợng u thế lai
tiết 38 u thế lai
-nguyên nhân của hiện tợng u thế lai là do sự tập trung
các gen trội có lợi ở cơ thể lai f
1
iii/các phơng pháp tạo u thế lai
1/ phơng pháp tạo u thế lai ở cây trồng
-lai khác dòng
-lai khác thứ
2/ phơng pháp tạo u thế lai ở vật nuôi
-lai kinh tế

trß ch¬i
trß ch¬i
« ch÷
« ch÷
L A I K I N H
L A I K I N H


T
T


Ê
Ê

D I H
D I H


Ơ
Ơ


P
P
V
V


I N H A N G I O N G

I N H A N G I O N G
L A I K H A C
L A I K H A C


T
T


H
H


Ư
Ư
N H Â N G I
N H Â N G I


Ô
Ô


N G
N G


G E N T
G E N T

R
R


O I C O L Ơ I
O I C O L Ơ I
L A
L A


I
I


K H A C D O N G
K H A C D O N G
T
T
V
V


T
T
R
R
I
I
Ơ

Ơ
Ô
Ô
Ô Chữ
Ô Chữ
1
2
3
4
5
6
7
Để tạo u thế lai ở vật nuôi ngời ta dùng phép lai gì?Cặp gen của cơ thể lai F1 ở trạng tháI này?Một biện pháp để duy trì u thế lai ở thực vật?
Giống lúa DT17 đợc tạo ra do lai 2 giống lúa
DT10 và OM-80 là phơng pháp lai gì?
Con lai kinh tế không đợc dùng vào mục đích này
Nguyên nhân của u thế lai là do sự tập trung
cácYừu tố này ở cơ thể F1
Phơng pháp nào đợc dùng phổ biến để tạo
u thế lai
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5

6
6
7
7
CHùM
CHìa
Khoá
Hớng dẫn học ở nhà

1/ Học bài cũ
-Nắm khái niệm, nguyên nhân, các phơng
pháp tạo u thế lai
-Giải thích tại sao không dùng cơ thể lai F
1
để
nhân giống
-Khái niệm, công thức lai kinh tế ở nớc ta
2/ Chuẩn bị thực hành theo nội dung bài 38
TIÕT HäC KÕT THóC
TIÕT HäC KÕT THóC