Quá trình phát triển của những lực lượng cơ bản trong CTL

Quá trình phát triển của những
lực lượng cơ bản trong CTL
1. Sự hình thành, phát triển, khủng
hoảng và tan rã của hệ thống
XHCN
2. Sự hình thành và phát triển hệ
thống TBCN
3. Sự ra đời và phát triển của TG 3


Q trình ra đời các nước XHCN
• 1944-1947: Cách mạng dân tộc dân chủ ở các nước
Trung Đông Âu
 1948: Thắng lợi của các Đảng cộng sản và sự lựa
chọn con đường xây dựng CNXH ở Đông Âu
 10/1949: Thắng lợi của Đảng cộng sản Trung Quốc
và Hiệp ước hữu nghị Xô-Trung 1950
 Sự lựa chọn con đường xây dựng CNXH của Mông
Cổ, Việt nam, Cu Ba
 Khuynh hướng XHCN ở các nước TG 3: Syri, Ai
Cập, Nam Yemen v.v…


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG
XHCN
• Sự lựa chọn của Đơng Âu-Khơng cịn con đường
nào khác!!!

XHCN

TBCN

Mơ hình riêng


•Ủng hộ đảng TS
•Chiến tranh lạnh

G/c th.trị

Mỹ

•Ủng hộ đảng CS

Đông Âu

Liên Xơ

Nhân dân

HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN

••An
Anninh
ninh
••Kinh
Kinhtế
tế
••Tư
Tưtưởng
tưởng

••………
………

•Có mặt Hồng qn


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN
• Sự lựa chọn của Trung Quốc-Sự lựa chọn có chủ
ý!!!

Mỹ

Nội trị
TQ


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN
TQ là 1 nước lớn
Liệu có nên tin
vào Stalin ?

Sức ép của Mỹ
•Sự ủng hộ Tưởng
•Chính sách thù địch
chống CNCS

Sức ép của tình hình
nội trị
•Cuộc đấu tranh giành
quyền lực

•Nhu cầu của đất nước sau
nội chiến

Một sự lựa chọn bất đắc dĩ


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN
•Những mục tiêu của LXơ:
Phục hồi sau chiến tranh =>1 mơi
trường hồ bình
Vành đai an ninh => Phải giữ Đông
Âu
Chuẩn bị chống Chiến tranh lạnh


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN
• Hệ thống XHCN thế giới hình thành là
sản phẩm tất yếu của lịch sử:
 Nhân tố quốc tế: chiến tranh lạnh
 Nhân tố quốc gia: Mục tiêu sau CTTG II
 Nhân tố cá nhân: Thắng lợi của các đảng cộng sản


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN
• 05/7/1947, tại Varsava thành lập Cục thông tin
(KOMINFORM): LX, Pháp, Ý, Bulgaria, LB Nam Tư,
Hungaria, Rumania, Ba lan và Tiệp Khắc; 1948 LB
Nam Tư bị khai trừ
• Các Hiệp định hữu nghị, hợp tác và tương trợ lẫn
28/6/1991 SEV giải thể

nhau
(khóa
45-Budapest)!!!
• 8/01/1949 Hội
đồnghọp
tương
trợ kinh tế (SEV) ra đời
 Albani (1961 rút khỏi SEV), Bulgaria, Ba Lan, Tiệp Khắc,
Hungaria, Rumania
 CHDC Đức (1950), CHND Mông Cổ (1962), CH Cuba (1972),
CHXHCN Việt nam (1978)
 Quan sát viên: CHDCND Triều Tiên, Lào, Algeri, Etiopia


HÌNH THÀNH HỆ THỐNG XHCN
• 14/5/1955 Thành lập Khối Varsava (Wasaw Pact):
 LXô, Albani, Bulgaria, Ba lan, Hungaria, Rumania, Tiệp
Khắc và CHDC Đức 25/02/1991
 1961 AlbaniaHội
Bộ trưởng QP 6 nước
rút nghị
khỏi Khối

tuyên bố giải thể Khối Varsava
Angola, Mozambic,
Etiopia, Nicaragoa,
Afghanistan…


Mâu thuẫn Xơ-Trung

 Đang

Bạn thành Thù

Những toan tính của Mao

Sự áp đặt của LXô là không thể chấp
nhận
 Chống LXô sẽ đáp ứng được các mục
tiêu đối nội và đối ngoại



Mâu thuẫn Xơ-Trung
 Đang

Bạn thành Thù

Những toan tính của Krushchev

Hành động của Mao là không thể chấp
nhận
 Mâu thuẫn Xô-Trung là 1 khối u cần giải
phẫu



Mâu thuẫn Xơ-Trung
 Đang

Bạn thành Thù

Những toan tính của Mỹ

Liên kết Xô-Trung là 1 hiểm họa đối với
nước Mỹ
 Mâu thuẫn Xô-Trung là 1 cơ hội cần
nắm



Mâu thuẫn Xơ-Trung
Mâu thuẫn bùng phát có tính tất
yếu:
Cơ sở của sự liên kết là những toan
tính (lợi ích) riêng biệt của 2 nước lớn
 Nhận thức của các cá nhân lãnh đạo


Xung đột Xô-Trung là một dạng chiến tranh lạnh


Cách mạng nhung lụa
 Chương

trình “Cải tổ” của
M.Gorbachev
 Chuyển đổi chính quyền ở Đơng
Âu

MỸ XÁC LẬP VAI TRỊ LÃNH
ĐẠO TRONG HỆ THỐNG TBCN
• Những hoạt động của Mỹ sau CTTG II:
 Tại châu Âu:
 1944, Thành lập hệ thống Bretton Woods
 1947, ra đời GATT, IMF và BIRD (WB)
 5/6/1947, công bố Kế hoạch Marshall
 11/6/1948, Vandenber Resolution
 04/04/1949, thành lập NATO (trên cơ sở hiệp ước Brussell)
 01/1950, NSC 68


MỸ XÁC LẬP VAI TRỊ LÃNH
ĐẠO TRONG HỆ THỐNG TBCN
• Những hoạt động của Mỹ sau CTTG II:
 Tại châu Á:
 1946, viết hộ Nhật Bản hiến pháp
 1950, quân đội Mỹ có mặt tại Đài Loan; can thiệp vào ĐD
 1950-53, tham gia chiến tranh Triều Tiên
 Hệ thống các Hiệp ước an ninh song phương
 1/9/1950, thành lập ANZUS
 8/9/1951, ký Hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật (San Fransisco)
 8/9/1954, thành lập SEATO


MỸ XÁC LẬP VAI TRỊ LÃNH
ĐẠO TRONG HỆ THỐNG TBCN
• Tại sao Mỹ lại có thể mau chóng khẳng định được
vai trò lãnh đạo ?

Nhu cầu sau Thế chiến

Nỗi lo sợ LXô

CHIẾN LƯỢC NGĂN CHẶN


MỸ XÁC LẬP VAI TRỊ LÃNH
ĐẠO TRONG HỆ THỐNG TBCN

LXơ

Việt nam

Pháp
Pháp

Mỹ

Chấp nhận những điều kiện của Mỹ - Sự lựa chọn hợp lý nhất


Mâu thuẫn Mỹ - Pháp
 Nhận

thức của Chales Degaull về
sự phục hồi của nước Pháp
 Sự suy giảm sức mạnh của Mỹ
 Sự lớn mạnh của Phe XHCN

Hình thành cơ chế G 7


CAO TRÀO GPDT
• Sự tái hấn của các đế chế thực dân ở Đơng Nam Á
• Ra đời nhà nước Israel (14/05/1948) - Điểm bắt
đầu cho chiến tranh Trung Đơng
• Ấn Độ giành độc lập và sự ra đời Pakistan - Xuất
hiện điểm nóng tại Nam Á
• Cách mạng Cu Ba thành công (01/01/1959)


Nỗi khổ của TG 3 và sự phản kháng
Mỹ

ô
X
L
TG 3

n
â
d
c
ự
h
T

Sự

k

ém

PT


Chủ nghĩa khu vực
Các cuộc chiến tranh khu vực ( Trung
Đông 1956; Đông Dương 1954…)

Phong trào Không liên kết 1961


Áp lực của các cuộc chiến tranh
khu vực
• Chiến tranh Trung Đông 1956
 Tại sao cuộc chiến lại bùng nổ?
 Mỹ và LXơ có cần thiết phải can thiệp hay không?