ĐỀ TÀI VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP MÔN VĂN HÓA ẨM THỰC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.HCM
KHOA DU LỊCH VÀ ẨM THỰC
----------

ĐỀ TÀI: VĂN HĨA ẨM THỰC PHÁP
MƠN: VĂN HĨA ẨM THỰC

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2022


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.HCM
KHOA DU LỊCH VÀ ẨM THỰC
----------

ĐỀ TÀI: VĂN HĨA ẨM THỰC NƯỚC PHÁP
MƠN: VĂN HÓA ẨM THỰC

Lê Yến Linh – 2005208353
Nguyễn Thị Thu Huyền – 2005208568
Nguyễn Thị Minh Thư – 2022202034
Nguyễn Võ Chiến – 2038219111
Võ Quang Hưng – 2038219152
Đỗ Phi Hùng - 2038219147

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2022


MỤ C LỤ C

LỜI MỞ ĐẦU..............................................................................................................1
1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................2

1.1. Văn hoá...............................................................................................................2
1.2. Ẩm thực............................................................................................................... 2
1.3. Văn hóa ẩm thực là gì?........................................................................................3
1.4. Phương pháp nghiêng cứu...................................................................................3
2. 2. KHÁI QUÁT VỀ PHÁP........................................................................................3
2.1. Vị trí địa lý tự nhiên............................................................................................3
2.1.1. Địa lý............................................................................................................. 3
2.1.2. Khí hậu..........................................................................................................4
2.2. Đặc điểm con người và xã hội.............................................................................5
2.2.1. Tôn giáo........................................................................................................5
2.2.2. Con người......................................................................................................5
2.2.3. Lễ hội............................................................................................................5
2.3. Lịch sự phát triển ẩm thực pháp..........................................................................6
3. ĐẶC TRƯNG ẨM THỰC PHÁP.............................................................................7
3.1. Đặc trưng về món ăn và chế biến........................................................................7
3.1.1. Nét đặc trưng riêng của ẩm thực Pháp...........................................................7
3.1.2. Chế biến món ăn............................................................................................8
3.1.3. Cách bày trí món ăn......................................................................................8
3.2. Ứng xử giao tiếp khi ăn.......................................................................................9
3.3. Sức ảnh hưởng của ẩm thực Pháp tại TPHCM và đề xuất mơ hình kinh doanh. .9
3.3.1. Sức ảnh hưởng của ẩm thực Pháp tại TPHCM..............................................9
3.3.2. Đề xuất mô hình kinh doanh.......................................................................10
KẾT LUẬN................................................................................................................12
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................13


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

LỜI MỞ ĐẦU
Trên khắp các vùng khác nhau của nước Pháp, ăn uống vừa là một thú vui vừa là

một nghi lễ ăn sâu vào nếp sống. UNESCO đã tuyên bố ẩm thực Pháp là di sản văn
hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2010. Cơ quan văn hóa này của Liên hợp quốc
đã cơng nhận văn hóa ẩm thực Pháp là “một phong tục xã hội nhằm kỷ niệm những
khoảnh khắc quan trọng nhất trong cuộc đời của mỗi cá nhân và nhóm người”. Văn
hóa ẩm thực của Pháp sẽ cho ta một cái nhìn đa dạng về văn hóa và ẩm thực của nước
Pháp. Nước này cho chúng ta thấy được những món ăn mang tính cầu kì và đa dạng về
hình thức, những món ăn mang đậm chất của Pháp. Ẩm thực Pháp mang một nét đặc
trưng riêng đến từng món ăn. Nhằm tìm hiểu thêm về văn hóa ẩm thực và di sản phi
vật thể của nước Pháp chúng ta thấy được Pháp là một nước như thế nào.

1


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

TÊN ĐỀ TÀI: VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP
1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.1. Văn hố
Khi nói đến định nghĩa về văn hóa, Việt Nam và thế giới có những quan điểm
khác nhau, vì vậy chúng ta thấy rằng có nhiều định nghĩa khác nhau về văn hóa.
Theo UNESCO: “Văn hóa là tổng thể những nét riêng biệt về tinh thần và vật chất,
trí tuệ và cảm xúc, quyết định tính cách của một xã hội hay một nhóm người trong xã
hội. Văn hố bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền cơ bản
của con người, những hệ thống và giá trị, tập tục và tín ngưỡng.” [1].
Nhưng văn hố được hiểu khái quát văn hoá là những giá trị vật thể do con người
sáng tạo nên thông qua từ thế giới tự nhiên hay cịn được hiểu nó được hình thành
trong một q trình, tích luỹ và truyền đạt trong cộng đồng qua không gian và thời
gian như là văn học, nghệ thuật; phong tục tập quán, ẩm thực, trang phục, tín ngưỡng,
cả tri thức… Ta thấy, nó là một dạng khn mẫu tương đối ổn định được tích luỹ và
tái tạo. Khi nói về khái niệm văn hố nó là vấn đề gây tranh luận trong các cơng trình

nghiên cứu, trong khi nó đã được đề cập đến theo một nghĩa rất rộng là bao gồm tất cả
mọi thứ. (Theo Trần Ngọc Thêm,1996) [2].
Như vậy, văn hoá cũng chính là mơi trường sống của con người. Nó cũng là điều
kiện để xây dựng nên một môi trường xã hội có tính ổn định, tạo ra thế ứng xử và lối
ứng xử của con người không ngừng cải thiện.
1.2. Ẩm thực
Ẩm thực là một hệ thống đặc biệt của quan điểm và thực hành ẩm thực truyền
thống, nghệ thuật nấu nướng, nghệ thuật chế biến món ăn, thường gắn liền với một nền
văn hóa cụ thể. Ẩm thực thường được đặt tên theo vùng hoặc nền văn hóa hiện hành.
Một món ăn chủ yếu chịu ảnh hưởng của các thành phần có sẵn tại địa phương hoặc
thơng qua thương mại, bn bán trao đổi. Nhắc đến ẩm thực là nhắc đến một thế giới
với vị giác, nhiều sự sáng tạo, hòa trộn và độc đáo, ẩm thực mang đến cho con người
nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Qua các quá trình phát triển, ẩm thực khơng cịn
giới hạn chỉ trong giá trị vật chất đơn thuần mà con người đã nâng ẩm thực lên với cái
giá trị tinh thần. Vì khi ta tìm hiểu về ẩm thực khơng chỉ là về món ăn, hương vị, màu
sắc, … mà ta còn phải hiểu về cách ứng xử, giao tiếp trong ăn uống, biểu tượng... đó là
chứa đựng văn hố tinh thần của món ăn đó. (Theo Trần Ngọc Thêm, 1996) [2].
2


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

Theo từ điển Tiếng Việt "Ẩm thực" có nghĩa là "ăn uống". “Ăn uống” hay “ẩm
thực” trong từ điển tiếng Việt là từ ghép, tương đương với các từ trong tiếng Anh:
“Food and Drink”, tiếng Nhật: “Nomikui” (ẩm thực) hay “Kuinomi” (ăn uống). Tuỳ
theo quan niệm về ẩm thực của từng dân tộc mà trong từ ngữ này, thứ tự sắp xếp hai
yếu tố “ăn” và “uống” có khác nhau. (Bài giảng Văn hố ẩm thực, 2021, tr.6) [3].
1.3. Văn hóa ẩm thực là gì?
Văn hóa ẩm thực là một khái niệm mới mẻ và phức tạp. Nói một cách tổng qt thì
văn hóa ẩm thực là một phần văn hóa nằm trong tổng thể khắc họa một số nét cơ bản,

đặc trưng của một gia đình, làng xóm, vùng miền, quốc gia… Thơng qua văn hóa ẩm
thực cũng có thể nhìn được cách ứng xử trong ăn uống và nghệ thuật chế biến thức ăn.
Ngày nay, khi cuộc sống ngày càng phát triển, nhu cầu con người tăng lên nhờ vào
đó mà ẩm thực cũng ngày càng trở nên hồn thiện. Con người ln phấn đấu để vượt
qua khỏi ranh giới “ăn no mặc ấm” để vươn lên, đạt đến cái gọi là “ăn ngon mặc đẹp”,
ẩm thực đã khơng cịn đơn thuần là giá trị vật chất mà xa hơn chính là giá trị tinh thần.
[4].
Ở đây mọi yếu tố văn hóa khơng chỉ được truyền tải trong chuyện ăn gì mà cịn
ln ln được gìn giữ trong khn khổ cổ truyền một lối ăn theo truyền thống được
thể hiện rất rõ qua những dụng cụ được dùng trong bữa ăn, cách ứng xử với mọi người
khi ăn… Vậy tựu trung lại ta có thể hiểu rằng văn hóa ẩm thực là những phong tục
những hình thức ăn uống từ nghìn xưa để lại, mang đậm sắc thái của một nước tạo nên
nét độc đáo riêng biệt của nước đó. (Bài giảng Văn hố ẩm thực, 2021, tr.8) [5].
Bài giảng Văn hoá ẩm thực Trường ĐH Công Nghiệp Thực Phẩm, 2021
1.4. Phương pháp nghiêng cứu
- Phương pháp phân tích tổng hợp.
- Phương pháp thu thập tài liệu.

2. 2. KHÁI QUÁT VỀ PHÁP
2.1. Vị trí địa lý tự nhiên
2.1.1. Địa lý
Pháp hay còn gọi là Cộng hòa Pháp nằm ở Tây Âu, giáp biển Bắc, Bỉ, Luxembourg,
Đức, Thụy Sĩ, Italy, Monaco, Địa Trung Hải, Andorra, Tây Ban Nha, vịnh Biscay. Với
diện tích là 551.602 km2 , và đường bờ biển dài 4,668 km. Trung tâm của nước Pháp
là một cao nguyên đá cổ, cao 2.000m, được 4 vùng đất thấp với diện tích chiếm đến
3


VĂN HĨA ẨM THỰC PHÁP

60% tổng diện tích nước Pháp, bao quanh. Vùng Paris, lớn nhất trong số 4 vùng này,
tuy bị các sông núi thấp, các đồng bằng và các cao nguyên màu mỡ chia cắt, nhưng
vẫn được nối liền với nhau do hệ thống sông Seine và các nhánh của sơng Seine. Phía
Đơng vùng trung tâm là thung lũng hẹp Rhơne-Sne. Phía Tây là thung lũng Loire
chạy về phía Đại Tây Dương. Phía Tây – Nam là vùng châu thổ màu mỡ Aquitaine
được sông Garonne và các sông nhánh tưới tiêu. Nước Pháp được một vành đai các
dãy núi đứt gãy bao bọc. Phía Tây – Bắc là khối núi Armoricain, cao 411m. Ở phía
Tây – Nam, khối núi Pyrenees tạo thành biên giới tự nhiên giữa Pháp và Tây Ban Nha.
Dãy Alpes, ở phía Đơng Nam, có đỉnh núi cao nhất châu Âu là Mont Blanc, cao
4.807m, ngăn đơi Pháp và Italy. Dãy núi thấp Jura phía Đông là một rào chắn tự nhiên
giữa Pháp và Thuỵ Sĩ; dãy núi Vosges phía Đơng ngăn cách châu thổ Paris với thung
lũng sơng Rhin. Ở phía Đơng Bắc dãy núi Ardenne kéo dài sang tận nước Bỉ. Đảo
Corse (rộng 8.700km2) nằm ở biển Địa Trung Hải là một khối núi cổ, có đỉnh cao tới
2.710m. Các sơng chính: Sơng Rhin, 1.320km; sông Loire, 1.020km; sông Rhone,
812km; sông Seine, 780km; sơng Garonne, 650km. [6]
2.1.2. Khí hậu
Khí hậu nước Pháp nhìn chung là ơn hịa, chịu ảnh hưởng kết hợp của khí hậu Đại
Tây Dương, Địa Trung Hải và khí hậu lục địa. Vùng miền Tây nước pháp có gió từ
Đại Tây Dương thổi vào đem mưa đến, mùa đông lạnh với nhiệt độ trung bình 7°C,
cịn mùa hè thì ơn hịa mát mẻ, nhiệt độ trung bình 16°C.Ở sâu trong đất liền khí hậu
chia mùa rõ rệt hơn, mùa hè nóng hơn, cịn mùa đơng thì lạnh hơn, những thời kỳ khô
hạn và ẩm ướt cũng phân biệt rõ ràng hơn. Ở vùng thung lũng Paris, nhiệt độ trong
năm giao động từ 0°C đến 24°C.Vùng miền Đông nước Pháp và các vùng miền núi
phải trải qua những mùa đông khắc nghiệt và những mùa hè nhiều mưa bão hơn. Dãy
núi Vosges ảnh hưởng đến khí hậu của vùng Alsace nên mùa đơng thì lạnh như cắt da
cịn mùa hè lại nóng nực. Những đỉnh núi cao nhất thường phủ tuyết quanh năm và
trên dãy núi Alpes xuất hiện những dịng sơng băng. Các dãy núi cũng thường có mưa
nhiều, lượng mưa lên tới 1.400 mm mỗi năm. Nhưng ven bờ biển Địa Trung Hải lượng
mưa trung bình chỉ khoảng 640 mm mỗi năm.
Vùng ven biển Địa Trung Hải có khí hậu khô và ấm áp nhờ được dãy núi Alpes

bảo vệ cho khỏi cái giá rét mùa đông. Mùa hè ở đây nóng và khơ, nhiệt độ lên tới
32°C. Ngồi ra, những cơn gió phương Bắc lạnh lẽo, gọi là gió Mistral, thỉnh thoảng
4


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

lại thổi về miền Nam nước Pháp với vận tốc lên tới hơn 100 km/giờ đủ để gây nên
những thiệt hại trầm trọng cho mùa màng. [6]
2.2. Đặc điểm con người và xã hội
2.2.1. Tôn giáo
Cơ đốc giáo (88%), Hồi giáo (9%), Tin lành (2%), Do Thái (1%). [7]
2.2.2. Con người
Người Pháp luôn được đánh giá là lịch sự, trang trọng, “chau chuốt” về cả văn hóa
ăn mặc, trang trí và đi đứng, giao tiếp, từ trong sân vườn, cổng ngõ cho tới ngồi
đường. Văn hóa đặc trưng của người Pháp được thể hiện ở sự tôn trọng lẫn nhau, cũng
như tôn trọng tự do cá nhân của người khác. Họ cũng luôn tôn trọng giờ giấc và những
cuộc hẹn hay những buổi làm việc, hội họp. Điều này được xem như một trong những
“nguyên tắc sống” của người Pháp. Đặc biệt, người Pháp luôn tự hào về những gì họ
có, nhất là văn hóa hay những nghề thủ cơng mà tổ tiên họ truyền lại. Từ đó, họ ln
có ý thức lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa ấy. [8]
2.2.3. Lễ hội
Lễ hội rượu vang
Một trong những điều thú vị nhất dành cho du khách khi tham gia lễ hội rượu vang
của nước Pháp là có cơ hội thưởng thức ly rượu vang trứ danh và chiêm ngưỡng màn
pháo hoa sáng rực bầu trời, nét hấp dẫn và quyến rũ khó có thể cưỡng cùng nhiều
khơng gian văn hóa đa dạng mang đậm dấu ấn Pháp.
Hai năm một lần, lễ hội rượu vang sẽ được tổ chức tại thành phố nổi tiếng phố
Bordeaux, thủ đô của ngành công nghiệp rượu vang thế giới nằm ở phía Tây Nam
nước Pháp. Đây khơng chỉ đơn giản là một lễ hội mà còn là một sự kiện văn hóa và du

lịch lớn của nước Pháp, thu hút rất đông người tham gia đến từ trong nước lẫn du
khách nước ngoài ở nhiều nơi trên thế giới. Vào những ngày diễn ra lễ hội, cuộc thi
bắn pháo hoa được trình diễn rực rỡ trên cả một vùng trời vào tất cả các buổi tối.
Bên cạnh lấy rượu vang làm trung tâm, lễ hội còn là cơ hội lý tưởng để quảng bá
sản phẩm rượu vang được yêu thích trên thế giới mà cịn có nhiều hoạt động khác như
hịa nhạc, triển lãm, giao lưu giữa các nền văn hóa, trình diễn laser, các quầy ẩm thực...
[9]
Lễ hội Carnival

5


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

Một trong những lễ hội truyền thống nổi tiếng nhất của nước Pháp mà người ta
không thể không nhớ là lễ hội Carnival Nice. Đây là một lễ hội rất quan trọng mang
đậm tín ngưỡng tơn giáo của vùng Côte d’Azur, nước Pháp, diễn ra từ ngày 14 tháng 2
đến 4 tháng 3 hàng năm. Khởi nguồn của lễ hội bắt nguồn từ lễ hội ăn chay của những
người theo đạo Thiên Chúa vào tháng 3 mỗi năm. Trong thời gian lễ hội ăn chay diễn
ra, mọi người không được ăn thịt nên trước khi lễ hội ăn chay bắt đầu thì mọi người sẽ
tranh thủ tổ chức tiệc tùng vui chơi thoải mái. Từ đó, Lễ hội Carnival được ra đời.
Lễ hội Carnival bao gồm 3 sự kiện quan trọng được tổ chức mà mọi người đều hào
hứng không thể bỏ qua là lễ hội hóa trang Corso, trận chiến mn hoa và diễu hành
ánh sáng: Trong lễ hội hóa trang Corso, chủ đề sẽ được chia theo mỗi năm, cuộc diễu
hành quy mô sẽ được diễn ra dưới sự hỗ trợ của nhiều thợ hóa trang chắc chắn sẽ
mang lại cho người xem một không gian ngập tràn cảm xúc, lãng mạn và tuyệt diệu
nhất. Trận chiến muôn hoa được dựng nên dựa trên ý tưởng khá thú vị là trên những
cỗ xe ngựa trên phố có 2 hoặc 3 người phụ nữ trẻ tuổi, mặc những bộ cánh bắt mắt
ném hàng nghìn bơng hoa xinh đẹp cho các khán giả xung quanh. Đến phút cuối, lễ
hội Carnival Nice sẽ kết thúc trong một bữa tiệc ánh sáng hoành tráng và rực rỡ song

song cùng với đoàn xe ngựa lung linh ánh sáng diễu hành trên đường phố. [9]
2.3. Lịch sự phát triển ẩm thực pháp
Nền lịch sử văn hóa ẩm thực Pháp đã phải trải qua hành trình lịch sử khá dài và
nhiều thăng trầm để đạt đến độ hoàn hảo như hiện nay. Từ thời trung cổ phong các
thưởng thức ẩm thực của Pháp được trình bày theo kiểu service on confusion(tất cả các
món ăn được dọn lên bàn tiệc cùng lúc). Khẩu vị của họ lúc bấy giờ khá đậm, bữa ăn
chủ yếu gồm các loại thịt bò, lợn, gia cầm và cá với cách chiế biến khá đơn giản như
muốn, hun khói. Người Pháp chú trọng và cách bày trí món ăn thật đẹp, màu sắc sặc
sỡ. Đặc biệt kỹ thuật chế biến phơ mai và rượu vang đã hình thành từ thời kỳ này.
Trong nét độc đáo ẩm thực Pháp nổi tiếng với những món ăn được chế biến lạ mắt, lạ
miệng, kết hợp độc đáo rượu vào chế biến và thưởng thức các món ăn, góp phần làm
đậm đà thêm hương vị của các món ăn Pháp. Người Pháp được biết đến là rất sành ăn
và đặc biệt cẩn trọng trong từng khâu ăn uống, cách chế biến và cũng như tư thế ngồi
sao cho thoải mái và có nghệ thuật. Cùng với những nguyên liệu, cách chế biến tất cả
những đặc điểm nổi bật của ẩm thực Pháp đó chính là sử dụng ngun liệu đắt đỏ chế
biến cơng phu, bày trí tinh tế, thưởng thức đúng điệu.
6


VĂN HĨA ẨM THỰC PHÁP

- Ở Pháp, bánh mì được dùng phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày. Món ăn cơ
bản, truyền thống nhất của người Pháp là bánh mì baguette phết bơ, một loại bánh mì
dài, và có vỏ giòn... là nguồn cung cấp năng lượng tràn trề, đi kèm với pate, sốt
mayonnaise hay với một ly socola nóng vào buổi điểm tâm sáng, hoặc với một ít pho
mát. Với nhiều loại bánh mì Pháp khác như bánh mì Batard, bánh mì Flute, bánh mì
Ficelle, bánh Brioche. Rượu Vang được coi như là đồ uống đặc biệt trong nghệ thuật
thưởng thức ẩm thực của Pháp. Rượu vang Pháp nổi tiếng khắp thế giới với tên tuổi
của các loại rượu tuyệt hảo, xuất xứ từ các vùng sản xuất rượu lâu đời: nhãn hiệu rượu
vang Bordeaux lừng danh. Một bữa ăn Pháp đúng điệu sẽ không thể thiếu những ly

rượu vang thượng hạng mà suốt quá trình chưng cất, được ủ một cách tỉ mỉ, công phu
để chiết xuất ra những giọt rượu vang nồng tinh túy nhất. Phô mai: Pháp được biết đến
là quốc gia tiêu thụ phô mai lớn nhất thế giới với hơn 500 loại phô mai có mùi vị khác
nhau, chủ yếu được làm từ sữa bị, cừu và dê. Phơ mai xanh vùng Roquefort trứ danh
với mùi hương khá nồng nhưng dễ gây nghiền. - Món tráng miệng: Thì bánh ngọt cũng
là một trong những món tráng miệng được sử dụng rộng rãi, phổ biến là nét ẩm thực
đặc trưng trong món ăn với sự tuyệt hảo trong chất lượng và phong phú về thương hiệu
bánh. Một thế giới bánh sẵn sàng phục vụ cho mọi nhu cầu của khách hàng: bánh trái
cây, bánh su, bánh flan, bánh chocolate, bánh mì … Sẽ thật thiếu sót nếu như bỏ lỡ
những món tráng miệng tuyệt vời khi đến Pháp Để một bữa ăn thực sự đạt tới sự viên
mãn, món tráng miệng cũng được người Pháp chú ý và chăm chút. Vị ngọt của món
tráng miệng sẽ là điểm kết thúc hoàn hảo cho những bữa ăn trong ngày. [10]

3. ĐẶC TRƯNG ẨM THỰC PHÁP
3.1. Đặc trưng về món ăn và chế biến
3.1.1. Nét đặc trưng riêng của ẩm thực Pháp
Nhắc tới Pháp, ta thấy được các món ăn tại đất nước này đều đem lại sự độc đáo
mang một nét đặc trưng so với các nước Châu Âu khác. Các món ở đây khi đem ra đều
trông rất lạ mắt và mang vẻ quý tộc, ngồi ra các món tráng miệng sẽ phải thường
xun có mặt sau các món chính, đây là nét đặc trưng rõ ràng nhất. Không chỉ ở các
nhà hàng hay những nơi sang trọng người ta mới có đầy đủ cả món chính và món phụ
mà ngay cả những người Pháp sống trong cuộc sống thường nhật thì những bữa ăn của
họ ln đầy đủ cả hai loại món.
Một vài món ăn mang đậm chất ẩm thực Pháp như:
7


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

- Steak Tartare

- Foie gras - Gan ngỗng
- Coq au vin - Gà sốt vang
Những món ăn đem vẻ rất bắt mắt và lộng lẫy sẽ khiến thu hút thực khách.

3.1.2. Chế biến món ăn
Ta đi lại một chút về lịch sử hình thành cho tới khi ẩm thực Pháp phát triển. Ẩm
thực Pháp để mà phát triển đạt tới ngưỡng như ngày nay thì đã phải trải qua rất nhiều
những thách thức, những khó khăn. Người Pháp thời Trung Cổ họ chế biến các món ăn
khá đơn giản, chủ yếu là các món thịt và cá đem đi hun khói. Cho tới nay, các món ăn
của Pháp đã thay đổi, họ đặc biệt chú trọng cách bày trí món ăn sao cho đẹp mắt, cuốn
hút nhất. Để được như vậy thì nguyên liệu chế biến các món Pháp thì rất đắt.
Ta lấy ví dụ về vài món sẽ cho ta hiểu về một vài chế tác món trong ẩm thực Pháp,
đó là phơ mai và rượu. Về phô mai, chủ yếu được làm từ sữa bị, dê hay cừu. Có rất
nhiều loại phơ mai khác nhau và mang đặc trưng của các vùng, nhưng ta sẽ tìm hiểu về
phơ mai xanh vùng Roquefort, loại phơ mai này có màu chủ đạo là màu trắng, thơm,
giịn, hơi ướt, trên bề mặt có đường gân màu xanh lá đặc trưng. Chúng được sản xuất
trong các hang động, bên trong các hang có thể đạt tới hơn 90% độ ẩm, sữa được tiệt
trùng thành phô mai và đúc tại đây. Dorie Greenspan, Alan Richardson. (2010). [11]
Về rượu, loại đồ uống không thể thiếu của người dân Pháp. Nước Pháp xem rượu
nho là nét nổi bật tại đất nước mình, để có một chai rượu vang tuyệt hảo thì phải qua
rất nhiều công đoạn, cụ thể là: gặt nho, vắt nước, quy trình lên men, ép, lọc, ủ rượu,
pha trộn, đóng chai, chúng có rất nhiều bước rất phức tạp ta không thể liệt kê hết được.

3.1.3. Cách bày trí món ăn
Khơng chỉ quan tâm đến mùi vị của món ăn, người Pháp cịn chú trọng đến phần
“trang trí”. Đĩa thức ăn được sắp xếp, trình bày đẹp mắt như một “tác phẩm nghệ
thuật”. Dù là những món ăn bình thường hay những món cầu kỳ, sang trọng, các đầu
bếp Pháp đều rất coi trọng hình thức. Màu sắc hài hòa, trang nhã khiến thực khách
muốn thưởng thức ngay lập tức. Chính điều này đã khiến ẩm thực Pháp trở nên đẳng
cấp hơn bao giờ hết. Quốc gia này là một nghệ nhân trong việc bài trí bàn ăn khoa học

sang trọng đồng thời thể hiện sự trân trọng của chủ nhà đối với khách, mỗi vật dụng
trên bàn đều có vị trí và ngun tắc sắp xếp riêng. Những chiếc đĩa ăn nên cách mép
bàn từ 1 – 2 cm. Dao, muỗng, nĩa được đặt theo thứ tự sử dụng từ ngoài vào trong.
8


VĂN HĨA ẨM THỰC PHÁP

Ln ưu tiên sử dụng các loại ly cốc thủy tinh trong và nhẹ, trật tự sắp xếp sẽ từ trái
qua phải với các kích cỡ ly từ lớn đến bé. Ngoài ra các quy định về khăn trải bàn nền
hoa trang trí, chỗ ngồi, mùi hương cho phịng ăn đều có chuẩn riêng. [12]

3.2. Ứng xử giao tiếp khi ăn
Văn hóa ứng xử trên bàn ăn của người Pháp. Trong văn hóa của người Pháp,
phong cách bàn ăn không chỉ thể hiện cách ứng xử mà đó cịn là đại diện cho phong
cách của một dân tộc. Trên bàn ăn, người Pháp vô cùng trang trọng, tinh tế và chú ý
đến những tiểu tiết. Trong bữa ăn thân mật giữa bạn bè trong gia đình người Pháp, bàn
ăn của họ luôn luôn được trải khăn bàn cùng với đó khăn ăn là thứ khơng thể thiếu
trong bàn ăn của người Pháp. Một điều cấm kị trong cách dùng khăn ăn của người
Pháp là việc vung để mở khăn ăn hay dùng chúng để lau mặt. Đối với họ, khăn ăn chỉ
để lau thấm miệng trong những bữa ăn. Trên bàn ăn của người Pháp, bánh mỳ được sử
dụng trong khoảng thời gian kết thúc khai vị. [13]
Họ sẽ chỉ nhâm nhi một chút bánh mỳ để “trung hịa” vị giác để chuẩn bị cho món
chính. Mọi người ngồi ngay ngắn và những hành động như chống khủy tay hay đặt
mạnh tay lên bàn là những hành động của kẻ thiếu văn hóa. Người Pháp dành nhiều
thời gian trị truyện trên bàn ăn. Đơi khi kéo dài đến 4 hay 5 tiếng. Trong văn hóa ăn
uống của người Pháp thì rượu là đồ uống ln xuất hiện. Người Pháp trong lúc ăn rất
kỵ nhai có tiếng kêu, và họ rất ý tứ khơng bẻ bánh mì chấm trực tiếp vào “sốt” bằng
tay, mà chỉ dùng bằng nĩa mới đúng cách ăn. Món tráng miệng của người Pháp thường
là món “pho mát” được dọn ra trên một khay bằng gỗ, bằng mây đan hay bằng thủy

tinh với một con dao, đầu mũi dao nhọn cong xuống để ghim lấy miếng “pho mát” khi
được cắt xong. Hoặc là: Macaron, bánh Opera…Người Pháp chỉ bắt đầu bữa ăn sau
khi bàn ăn đã sẵn sàng cho tất cả mọi người. Khi ăn, họ luôn ngồi thẳng lưng khi đưa
thức ăn vào miệng. Cách nhai thức ăn của người Pháp cũng rất thanh lịch và tinh tế.
Với các món thịt, pho mát, họ chỉ ăn từng miếng nhỏ. [13]

3.3. Sức ảnh hưởng của ẩm thực Pháp tại TPHCM và đề xuất mơ hình kinh
doanh

3.3.1. Sức ảnh hưởng của ẩm thực Pháp tại TPHCM
Mặc dù ẩm thực Pháp xuất hiện ở Việt Nam từ khá sớm với món bánh mì kiểu
Pháp (trước năm 1958) hay những cây cà phê đầu tiên được mang đến nước ta bởi
người Pháp (năm 1857) [14]. Song về độ phổ biến thì món ăn Pháp vẫn chưa thực sự
9


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

được nhiều người biết đến cũng như thưởng thức được chúng. Nguyên liệu đắt đỏ,
cũng như cách chế biến cầu kì làm cho món ăn Pháp trở thành một món ăn sang trọng
thường xuất hiện tại các nhà hàng lớn tại TPHCM. Tuy rằng về độ phố biến món ăn
Pháp chưa được biết đến rộng rãi nhưng ẩm thực Pháp vẫn có một vị trí và một sức
ảnh hưởng quan trọng đến nền ẩm thực Việt Nam. Với rất nhiều nhà hàng mang kiến
trúc Pháp kết hợp những món ăn được chế biến vơ cùng bắt mắt, cơng phu.
Tiêu biểu trong số đó phải kể đến nhà hàng Restaurant à Paris (76 Trường Chinh,
phường 12, quận Tân Bình, TPHCM) đây là một nhà hàng chuyên các món ăn Pháp.
Đến với nơi đây, thực khách khơng chỉ được thỏa mãn vị giác với những hương vị
tuyệt hảo. Mà cịn là sự tận hưởng từ tồn bộ các giác quan của mình. Nhà hàng Pháp
ở Sài Gịn này có một thực đơn đúng chuẩn của một nhà hàng Pháp thứ thiệt. Từ các
món salad, khai vị, soup, mỳ ý, các món chính, tráng miệng và khơng thể thiếu những

ly vang hảo hạng. Nhà hàng có 3 tầng rộng rãi, thiết kế sang trọng, nằm ở vị trí dễ tìm,
thuận tiện cho việc đi lại. Các tiện ích khác: bãi đỗ xe ôtô/xe máy, tầng trệt là một siêu
thị rượu và thực phẩm nhập khẩu từ các nước như: Pháp, Chile, Ý, Mỹ… [15]
Bên cạnh đó là nhà hàng Le Corto (5D, Nguyên Siêu, Bến Nghé, quận 1, TPHCM)
là nhà hàng Pháp được coi là xuất sắc nhất Sài Gòn hiện nay. Được phụ trách bởi siêu
đầu bếp Sakal Phoeung người từng làm bếp trưởng khách sạn Sofitel Sài Gòn. Nằm
trên đường Nguyễn Siêu tấp nập người qua lại, Nhà hàng Le Corto thu hút nhiều ánh
nhìn bởi thiết kế sang trọng. Khi bước vào trong, thực khách sẽ thật sự bị đánh gục bởi
không gian vừa sang trọng, vừa ấm cúng, món ăn ngon tuyệt và phục vụ nhiệt tình.
[16]

3.3.2. Đề xuất mơ hình kinh doanh
Nước Pháp được xem là quê hương của nhiều loại bánh ngon, độc đáo. Khơng chỉ
ngon về hương vị mà cịn về cách bày trí vơ cùng đẹp mắt. Khơng cần q nhiều
ngun liệu cũng như dễ tìm. Để có một khơng gian yên tĩnh để học tập và thư giản
sau những giờ làm việc mệt mỏi hay tạo ra một không gian cho họ trò chuyện tán gẫu
cùng bạn bè cũng như một nơi để mọi người chụp ảnh, thì nay nhóm đưa ra một mơ
hình kinh doanh qn cà phê mở kết hợp bánh ngọt, với những món chính là các loại
bánh mang hương vị Pháp. Vị trí được chọn là quận Gò Vấp, dù khá xa trung tâm
thành phố nhưng nơi đây là nơi giáp ranh với rất nhiều quận đơng dân cư như Tân
Bình, Phú Nhuận, Bình Thạnh thậm chí có cả Hóc Mơn và quận 12. Hứa hẹn sẽ là nơi
10


VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

thu hút rất nhiều đối tượng khách hành khác nhau trong đó chủ yếu là các bạn học
sinh, sinh viên. Với chiều dài 6 mét và chiều rộng 8m quán sẽ được thiết kế hai tầng
được tô điểm những nét mang kiến trúc Pháp giúp cho thực khách có thể vừa thưởng
thức tách cà phê cùng một chiếc bánh Crepe hay một chiếc bánh Opera vừa có thể thư

giãn, vừa có thể tận hưởng cảm giác thơm ngậy mà bánh mang lại sau những giờ làm
việc và học tập. Quán sẽ mang tới cho thực khách một thực đơn vô cùng đa dạng với
nhiều loại bánh ngọt mang hương vị Pháp khác nhau như bánh Crepe, bánh Opera,
bánh Vua bên cạnh đó cịn có bánh Kouign Amann (Nữ Hoàng Amann), bánh Kouign
Amann (Nữ Hoàng Amann) ngoài ra cịn rất nhiều loại bánh khác cũng vơ cùng bắt
mắt với hương vị không kém phần đặc biệt mà bạn có thể thưởng thức tại đây.

11


VĂN HĨA ẨM THỰC PHÁP

KẾT LUẬN
Có một câu nói vui truyền miệng của người châu Âu rằng: “Thế giới sẽ là thiên
đường nếu tất cả mọi thứ được sắp đặt bởi người Thụy Điển, tất cả người tình là người
Ý và tất cả đầu bếp là người Pháp…”. Quả thực vậy, danh tiếng của ẩm thực Pháp nổi
tiếng khắp thế giới. Thơm ngon, đẳng cấp, thanh lịch, tinh tế, trang nhã là tất cả những
gì văn hóa ẩm thực Pháp mang đến cho thực khách. Đối với người Pháp ăn uống là
một nghệ thuật, từ món ăn cách trình bay cho đến tư thế thưởng thức cũng đạt đến độ
tinh tế và thanh lich. Ẩm thực Pháp khiến cả thế giới phải ngả mũ thán phục vì ln
tốt lên thần thái sang trọng đẳng cấp. Món ăn Pháp khơng chỉ hấp dẫn ở mùi vị hương
sắc mà phía sau là một chặng đường lịch sử đáng ghi nhận và ẩn chứa nhân sinh quan
tốt đẹp của con người với vạn vật xung quanh. Thơm ngon, đẳng cấp, thanh lịch, tinh
tế, trang nhã là tất cả những gì nền ẩm thực được công nhận là di sản thế giới này
mang đến cho thực khách. Nhờ có những nét độc đáo trong nền ẩm thực của mình mà
bữa ăn Pháp đã được UNESCO cơng nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Và món ăn
Pháp cũng chính là tiếng nói, là tâm tư tình cảm của người Pháp muốn gửi gắm đến
những ai đã trót yêu đất nước này. Để những trái tim lạnh lùng đến đâu cũng phải thổn
thức khi đứng trước một bàn tiệc chuẩn hương vị Pháp bởi nó đẹp từ ánh nhìn, nồng
nàn trong hương vị và chạm đến cảm xúc của người dùng.

12


VĂN HĨA ẨM THỰC PHÁP

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Trình bày khái niệm văn hóa của UNESCO và một số khái niệm khác về văn hóa.
Truy cập ngày 10/4/2022. Theo link: />[2] Trần Ngọc Thêm. (1996). Tìm về bản sắc Văn hố Việt Nam: cái nhìn hệ thốngloại hình. Việt nam: NXB TP. HCM.
[3] Bài giảng Văn hoá ẩm thực Trường ĐH Cơng Nghiệp Thực Phẩm, 2021.
[4] Văn hóa ẩm thực là gì-Ẩm thực tiếng Anh là gì. Truy cập ngày 10/4/2022. Theo
link: />[5] Bài giảng Văn hoá ẩm thực Trường ĐH Công Nghiệp Thực Phẩm, 2021.
[6] Tổng quan đất nước Pháp. Truy cập ngày 12/4/2022. Theo link:
/>[7]

Pháp

(France).

Truy

cập

ngày

12/4/2022.

Theo

link:

/>[8] Văn hóa đặc trưng của người Pháp. Truy cập ngày 12/4/2022. Theo link:
/>[9] Top 6 lễ hội truyền thống nổi tiếng nước Pháp - Toplist.vn. Truy cập ngày
12/4/2022. Theo link: />[10] Tìm hiểu đặc trưng của âm pháp. Truy cập ngày 14/4/2022. Theo link:
/>[11] Dorie Greenspan, Alan Richardson. (2010). Aroud my French Table: More than
300 recipes from my home to yours. (France): Houghton Mifflin Harcourt.
[12] Khám phá nền văn hóa ẩm thực tinh tế của người Pháp. Truy cập ngày 14/4/2022.
Theo link: />[13] Quy tắc trên bàn ăn của người Pháp. Truy cập ngày 15/4/2022. Theo link:
/>[14] Có 2 món được Pháp mang vào Việt Nam nhưng chính sự tài tình của người Việt
đã biến chúng thành đặc sản nổi tiếng khắp thế giới. Truy cập ngày 18/4/2022. Theo
link:

/>

VĂN HÓA ẨM THỰC PHÁP

tinh-cua-nguoi-viet-da-bien-chung-thanh-dac-san-noi-tieng-khap-the-gioi20210228084621428.chn
[15] 10 nhà hàng Pháp ở Sài Gòn cho bữa tối lãng mạn. Truy cập ngày 18/4/2022.
Theo link: />[16] Top 7 nhà hàng Pháp ở Sài Gịn sang chảnh và lãng mạn để đón Valentine. Truy
cập ngày 18/4/2022. Theo link: />
14