Quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
-----˜˜˜-----

TRƯƠNG HỮU VIỆT

QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN YÊN SƠN TỈNH TUYÊN QUANG THEO YÊU CẦU
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

TRƯƠNG HỮU VIỆT

QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN YÊN SƠN TỈNH TUYÊN QUANG THEO YÊU CẦU
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 8 14 01 14

Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS Trịnh Văn Cường

HÀ NỘI - 2022


i
LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi, các số
liệu kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực theo thực tế
nghiên cứu và có nguồn gốc rõ ràng và minh bạch.
Học viên

Trương Hữu Việt


ii
LỜI CẢM ƠN

Luận văn được hoàn thành, ngoài những cố gắng của bản thân, tôi đã nhận
được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của cán bộ hướng dẫn khoa học; Quý Thầy, Cô
giảng viên tại Học viện Quản lý giáo dục; cán bộ quản lý và giáo viên các trường
THCS hun Yến Sơn tỉnh Tun Quang. Chính vì thế, tơi xin được bày tỏ lịng biết
ơn sâu sắc và chân thành tới sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình đó.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới cán bộ hướng dẫn khoa học:
TS. Trịnh Văn Cường người đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tơi trong q trình hồn
thành luận văn cũng như định hướng cho tôi rất nhiều phương pháp nghiên cứu
khoa học. Xin trân trọng cảm ơn tập thể cán bộ, quản lý và giáo viên các trường
TH và THCS huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp
thơng tin, số liệu, cho ý kiến và tạo điều kiện cho tơi.
Trong q trình thực tập, cũng như trong q trình làm luận văn, mặc dù đã

hết sức cố gắng, song do trình độ lý luận cũng như kinh nghiệm thực tiễn cịn hạn
chế nên khó tránh khỏi sai sót. Kính mong các thầy, cơ giáo đóng góp, giúp đỡ để
luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Học viên

Trương Hữu Việt


iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................
MỤC LỤC..............................................................................................................
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT............................................................................
DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................
DANH MỤC BIỂU ĐỒ..........................................................................................
MỞ ĐẦU..................................................................................................................
1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................
2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu................................................................
4. Giả thuyết nghiên cứu.....................................................................................
5. Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu.....................................................................
7. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................
8. Đóng góp của đề tài..........................................................................................
9. Cấu trúc luận văn............................................................................................
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ
CÔNG NGHỆ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ

THEO YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018.............
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề......................................................................
1.1.1. Nghiên cứu về thiết bị dạy học và công nghệ ở trường Tiểu học và Trung học cơ
sở....................................................................................................................................6
1.1.2. Nghiên cứu về quản lý thiết bị dạy học và công nghệ trường Tiểu học và Trung
học cơ sở.........................................................................................................................7

1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài............................................
1.2.1. Quản lý.................................................................................................................9
1.2.2. Quản lý Nhà trường............................................................................................10
1.2.3. Thiết bị dạy học và công nghệ............................................................................11
1.2.4. Quản lý thiết bị dạy học và công nghệ...............................................................12

1.3. Đặc điểm loại hình trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu
cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018......................................................
1.4. Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 và yêu cầu đặt ra đối với
thiết bị dạy học và công nghệ, quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở...........................................................
1.4.1. Chương trình giáo dục phổ thơng 2018..............................................................14
1.4.2. u cầu đặt ra đối với quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu
học và Trung học cơ sở.................................................................................................15

1.5. Nội dung thiết bị dạy học và công nghệ các trường Tiểu học và
Trung học cơ sở..................................................................................................
1.5.1. Vai trò của thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ
sở..................................................................................................................................19


iv
1.5.2. Các nguồn hình thành thiết bị dạy học và công nghệ ở trường Tiểu học và Trung

học cơ sở.......................................................................................................................20
1.5.3. Yêu cầu cơ bản, tính đồng bộ sử dụng thiết bị và cơng nghệ trong q trình dạy
......................................................................................................................................20
1.5.4. Sử dụng mơ hình 5S vào trong việc khai thác, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy
học và công nghệ ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở............................................22
1.5.5. Các thiết bị dạy học và công nghệ ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo
yêu câu chương trình giáo dục phổ thông 2018...........................................................24

1.6. Nội dung quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu
học và Trung học cơ sở theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông
2018.....................................................................................................................
1.6.1. Quản lý việc mua sắm, đầu tư thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu
học và Trung học cơ sở theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018............25
1.6.2. Quản lý việc sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và
Trung học cơ sở theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.......................28
1.6.3. Quản lý việc bảo quản, sửa chữa thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở theo u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018....31
1.6.4. Quản lý cơng tác xã hội hóa, huy động các nguồn tài trợ thiết bị dạy học và
công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu cầu Chương trình giáo
dục phổ thơng 2018......................................................................................................33
1.6.5. Quản lý cơng tác hạch tốn, kế tốn và cơng khai thiết bị dạy học và công nghệ
ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ
thông 2018....................................................................................................................35

1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thiết bị dạy học và công
nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở..............................................
Kết luận chương 1.................................................................................................
Chương 2 QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN SƠN
TỈNH TUYÊN QUANG THEO YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO

DỤC PHỔ THƠNG 2018......................................................................................
2.1. Khái qt tình hình kinh tế xã hội và giáo dục huyện Yên Sơn tỉnh
Tuyên Quang......................................................................................................
2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang.....................40
2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục huyện Yên Sơn................................................42

2.2. Tổ chức hoạt động khảo sát thực trạng.....................................................
2.2.1. Mục đích khảo sát...............................................................................................43
2.2.2. Đối tượng khảo sát.............................................................................................43
2.2.3. Nội dung khảo sát...............................................................................................43
2.2.4. Phương pháp khảo sát........................................................................................43
2.2.5. Xử lý kết quả khảo sát........................................................................................43


v

2.3. Thực trạng thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và
Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang........................................
2.3.1. Thực trạng về tầm quan trọng của thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu Chương
trình giáo dục phổ thơng 2018......................................................................................44
2.3.2. Thực trạng về các nguồn hình thành thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang theo u cầu Chương
trình giáo dục phổ thơng 2018......................................................................................45
2.3.3. Thực trạng về mức độ hiểu các tính năng của thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu
cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.................................................................46
2.3.4. Thực trạng về số lượng thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường tiểu học và
Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo u cầu Chương trình giáo
dục phổ thơng 2018......................................................................................................47

2.3.5. Thực trạng về về tính đồng bộ, tính hiện đại và tần suất sử dụng của thiết bị dạy
học và công nghệ ở các trường tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh
Tuyên Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018............................48

2.4. Thực trạng quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu
học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo u cầu
của Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.....................................................
2.4.1. Thực trạng về quản lý mua sắm, đầu tư thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang theo u cầu
Chương trình giáo dục phổ thơng 2018........................................................................52
2.4.2. Thực trạng về quản lý việc khai thác, sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu
cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.................................................................55
2.4.3. Thực trạng về quản lý việc bảo quản, sửa chữa thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu
cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.................................................................58
2.4.4. Thực trạng về quản lý công tác xã hội hóa, huy động các nguồn tài trợ thiết bị
dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh
Tuyên Quang theo u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018............................61
2.4.5. Thực trạng về quản lý cơng tác hạch tốn, kế tốn và cơng khai thiết bị dạy học
và cơng nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên
Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.......................................63
2.4.6.Thực trạng về các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thiết bị dạy học và
công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên
Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.......................................66

2.5. Đánh giá về thực trạng quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang
theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018......................................
2.5.1. Những kết quả đạt được.....................................................................................68

2.5.2. Những hạn chế....................................................................................................68


vi
2.5.3. Nguyên nhân hạn chế.........................................................................................69

Kết luận chương 2.................................................................................................
Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ CÔNG
NGHỆ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN
YÊN SƠN TỈNH TUYÊN QUANG THEO YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018...........................................................................
3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp quản lý.........................................................
3.1.1. Cơ sở các văn bản pháp quy...............................................................................71
3.1.2. Căn cứ định hướng lý luận.................................................................................71
3.1.3. Căn cứ vào kết quả thực trạng............................................................................72

3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp..............................................................
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.....................................................................72
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ..................................................72
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi........................................................................73
3.2.4. Ngun tắc đảm bảo tính tồn diện và phát triển...............................................73

3.3. Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường tiểu học và trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang
theo u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.......................................
3.3.1. Biện pháp 1: Tổ chức tuyên truyền về vai trò của việc quản lý thiết bị dạy học
và công nghệ đáp ứng u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.......................74
3.3.2. Biện pháp 2: Xây dựng nội quy sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học và công
nghệ đáp ứng u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018 phù hợp với điều kiện
thực tế của nhà trường..................................................................................................75

3.3.3. Biện pháp 3: Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên Tiểu học và Trung học
cơ sở trong việc sử dụng các thiết bị dạy học và công nghệ đáp ứng u cầu chương
trình giáo dục phổ thơng 2018......................................................................................77
3.3.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo thực hiện xã hội hóa giáo dục và huy động tối đa các
nguồn lực đầu tư thiết bị dạy học và công nghệ đáp ứng yêu cầu chương trình giáo
dục phổ thơng 2018......................................................................................................78
3.3.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và cụ thể hóa
các tiêu chí đánh giá hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ.........................80

3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp................................................................
3.5. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp..................
3.5.1. Mục đích.............................................................................................................82
3.5.2. Đối tượng khảo nghiệm......................................................................................82
3.5.3. Hình thức khảo nghiệm......................................................................................83
3.5.4. Kết quả khảo sát.................................................................................................83

Kết luận chương 3.................................................................................................
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................
1. Kết luận..........................................................................................................
2. Khuyến nghị...................................................................................................


vii

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................
PHỤ LỤC


viii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt
CBQL
CNTT
GD&ĐT
GV
HS
TBDH
TBDH và CN
THCS

Ý nghĩa đầy đủ
Cán bộ quản lý
Công nghệ thông tin
Giáo dục và Đào tạo
Giáo viên
Học sinh
Thiết bị dạy học
Thiết bị dạy học và Công nghệ
Trung học cơ sở


ix
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Mạng lưới trường huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang.........................................42
Bảng 2.2. Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên huyện Yên Sơn..........................................42
Bảng 2.3. Kết quả giáo dục THCS huyện Yên Sơn năm học 2021-2011..............................42
Bảng 2.4. Đánh giá về tầm quan trọng của thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo u cầu Chương trình

giáo dục phổ thơng 2018.....................................................................................................44
Bảng 2.5. Các nguồn hình thành thiết bị dạy học và cơng nghệ ở các trường Tiểu học và
Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục
phổ thông 2018....................................................................................................................45
Bảng 2.6. Thực trạng về về mức độ hiểu các tính năng của thiết bị dạy học và công nghệ
ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
Chương trình giáo dục phổ thơng 2018..............................................................................46
Bảng 2.7. Thực trạng về số lượng thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường tiểu học và
Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục
phổ thơng 2018....................................................................................................................47
Bảng 2.8. Thực trạng về tính đồng bộ của thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường tiểu
học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu Chương trình giáo
dục phổ thơng 2018.............................................................................................................49
Bảng 2.9. Thực trạng về tính hiện đại của thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường tiểu
học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu Chương trình giáo
dục phổ thông 2018.............................................................................................................50
Bảng 2.10. Thực trạng về tần suất sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang theo u cầu Chương trình
giáo dục phổ thơng 2018.....................................................................................................51
Bảng 2.11. Thực trạng về quản lý đầu tư mua sắm thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
Chương trình giáo dục phổ thông 2018..............................................................................52
Bảng 2.12. Quản lý việc khai thác, sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang theo u cầu Chương trình
giáo dục phổ thơng 2018.....................................................................................................56
Bảng 2.13. Thực trạng quản lý việc bảo quản, sửa chữa thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
Chương trình giáo dục phổ thông 2018..............................................................................59
Bảng 2.14. Thực trạng quản lý công tác xã hội hóa, huy động các nguồn tài trợ thiết bị
dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh

Tuyên Quang theo u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.................................61
Bảng 2.15. Thực trạng về quản lý cơng tác hạch tốn, kế tốn và cơng khai thiết bị dạy
học và cơng nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên
Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018............................................64


x
Bảng 2.16. Thực trạng về yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thiết bị dạy học và công
nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyệnYên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo
yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018................................................................66
Bảng 3.1. Mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường tiểu học và trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
chương trình giáo dục phổ thơng 2018..............................................................................83
Bảng 3.2. Mức độ khả thi của các của các biện pháp quản lý thiết bị dạy học và công
nghệ ở các trường tiểu học và trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo
u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.................................................................84


xi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biều đồ 2.1: Thực trạng về quản lý đầu tư mua sắm thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
Chương trình giáo dục phổ thơng 2018..........................................................................54
Biểu đồ 2.2. Thực trạng về quản lý việc khai thác, sử dụng thiết bị dạy học và công
nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo
u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018............................................................57
Biều đồ 2.3. Thực trạng quản lý việc bảo quản, sửa chữa thiết bị dạy học và công nghệ
ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang theo u
cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018...................................................................60

Biểu đồ 2.4. Thực trạng về quản lý công tác xã hội hóa, huy động các nguồn tài trợ
thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn
tỉnh Tuyên Quang theo u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.....................62
Biều đồ 2.5. Thực trạng về quản lý công tác hạch tốn, kế tốn và cơng khai thiết bị
dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh
Tuyên Quang theo yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.............................65


1
MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) là lĩnh vực ln đóng vai trị quan trọng đối
với mọi quốc gia, dân tộc, đặc biệt trong xu hướng tồn cầu hóa và quốc tế hóa hiện
nay. Chất lượng của giáo dục có tác động lên hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống xã
hội. Do vậy, trong phát triển tri thức toàn diện ngày nay, Giáo dục - Đào tạo được
xem là quốc sách hàng đầu của mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam. Đối với sự
nghiệp giáo dục thì cịn người vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển,
muốn xã hội phát triển cần chăm lo con người về thể chất và tinh thần, nhất là về
học vấn, nhận thức về thế giới xung quanh để góp phần xây dựng và cải tạo xã hội.
Thiết bị dạy học và công nghệ là phương tiện đặc biệt quan trọng quyết định
đến việc đổi mới phương pháp dạy học. Nó trực tiếp có mặt trong các giờ học được
thầy và trị cùng sử dụng. Thiết bị dạy học và cơng nghệ có khả năng to lớn giúp
cho việc tổ chức hoạt động của học sinh theo hướng tích cực, chủ động góp phần
nâng cao hiệu quả của q trình dạy học. Nó là nguồn tri thức quyết định năng suất
lao động hay nói cách khác thiết bị dạy học góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
Quan việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 đạt
hiệu quả cao nhất nhà trường cũng đã thực hiện tốt công tác kiểm kê, đánh giá cơ sở
vật chất, thiết bị và công nghệ, đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị và
công nghệ cho các hoạt động dạy học và giáo dục. Tuy nhiên, bên cạnh đó việc thiết

bị dạy học và công nghệ được cập nhật về chậm, nhiều trường tiểu học và Trung
học cơ sở chỉ mới sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ như một phương tiện giúp
cho giáo viên trình bày nội dung bài học trực quan hơn, minh họa kiến thức chứ
chưa coi nó như là một phương tiện giúp cho giáo viên tổ chức và điều khiển các
hoạt động nhận thức của học sinh, giúp hình thành kiến thức mới cho học sinh. Việc
bồi dưỡng nâng cao nhận thức về tác dụng của việc quản lý, sử dụng thiết bị dạy
học và công nghệ; bồi dưỡng về năng lực khai thác, quản lý sử dụng thiết bị dạy học
và công nghệ cho cán bộ quản lý và giáo viên chưa có chiều sâu. Việc sưu tầm và tự
làm TBDH của GV chưa thật sự tích cực. Việc bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học
và công nghệ của quản lý và giáo viên chưa đạt hiệu quả cao.


2

Xuất phát từ những lý do chính như trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý thiết
bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên
Sơn, tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.”
làm đề tài luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục với mong muốn góp phần nâng cao
chất lượng của q trình dạy học và công tác quản lý ở các nhà trường, đáp ứng đòi
hỏi phát triển giáo dục trên địa bàn huyện và góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ phát
triển giáo dục ở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang trong bối cảnh hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lí thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở; khảo sát thực trạng về quản lí thiết bị dạy
học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học sơ sở huyện Yên Sơn tỉnh
Tuyên Quang, luận văn đề xuất các biện pháp quản lí thiết bị dạy học và công
nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học sơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang,
góp phần nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng theo u cầu chương trình giáo
dục phổ thơng 2018.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý thiết bị dạy học và công nghệ của các Hiệu trưởng ở các trường Tiểu
học và Trung học sơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Quá trình mua sắm, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018.
4. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu xây dựng được hệ thống lý luận về quản lí thiết bị dạy học và công nghệ
ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang và làm
sáng tỏ thực trạng về quản lí thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và
Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang thì sẽ đề xuất được các biện
pháp quản lí thiết bị dạy học và cơng nghệ có tính cần thiết và khả thi, góp phần
nâng cao chất lượng hoạt động dạy học của các Nhà trường huyện Tuyên Quang nói
riêng và hoạt động dạy học của các Tiểu học và Trung học cơ sở cả nước nói chung
đáp ứng được mục tiêu đổi mới căn bản và theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ
thơng 2018.


3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu đề ra như trên, đề tài sẽ tập trung vào các
nhiệm vụ sau:
(1) Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo u cầu chương trình giáo dục phổ thơng
2018.
(2) Khảo sát thực trạng quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
chương trình giáo dục phổ thơng 2018;
(3) Trên cơ sở phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất một số biện pháp

quản lý khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
chương trình giáo dục phổ thông 2018.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1.Giới hạn nội dung
Đề tài tập trung nghiên cứu và đề xuất biện pháp của Hiệu trưởng về quản lý
thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở.
6.2. Giới hạn về địa bàn khảo sát
Đề tài tập trung nghiên cứu, tìm hiểu quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang.
6.3.Giới hạn về thời gian
Đề tài nghiên cứu thực trạng quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở 4
trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang trong năm
học 2018 - 2019; 2019 - 2020; 2020 - 2021.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Tham khảo, nghiên cứu tài liệu, văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước định
hướng cho việc nghiên cứu và xây dựng cơ sở khoa học của đề tài. Tìm hiểu và
nghiên cứu một số bài viết trên tạp chí Giáo dục, đề tài nghiên cứu trong và ngoài
nước về quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường nhằm phát triển thành
cơ sở lý luận của đề tài.
Trên cơ sở phân tích, tổng hợp, so sánh các tài liệu và các nghiên cứu lý luận,
thực tiễn của các nhà khoa học, xây dựng hệ thống cơ sở lý luận của đề tài và hình


4

thành nhận thức đúng đắn về vai trị, vị trí, tầm quan trọng của quản lý thiết bị dạy
học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu cầu của
chương trình giáo dục phổ thơng 2018.

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn và tổng kết kinh nghiệm
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu
Xây dựng bộ phiếu thăm dò ý kiến với các nội dung về thực trạng quản lý
thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên
Sơn tỉnh Tuyên Quang. Tiến hành khảo sát ý kiến các đối tượng là cán bộ quản lý;
tổ trưởng tổ chuyên môn, giáo viên đối với việc sử dụng và quản lý thiết bị dạy học
và công nghệ.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn
Trao đổi trực tiếp với một số cán bộ quản lý; tổ trưởng tổ chuyên môn, giáo
viên, học sinh đối với việc sử dụng và quản lý thiết bị dạy học và cơng nghệ để tìm
hiểu hơn về công tác quản lý thiết bị và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung
học cơ sở; các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thiết bị dạy học và công nghệ
ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ
thơng 2018.
7.2.3. Phương pháp quan sát
Quan sát các hoạt động sử dụng thiết bị dạy học và công nghệ của giáo viên
và hoạt động quản lý của Hiệu trưởng cũng như quan sát các biện pháp quản lý các
hoạt động này của Hiệu trưởng các trường Tiểu học và Trung học sơ sở huyện Yên
Sơn tỉnh Tuyên Quang theo u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
7.2.4. Phương pháp phân tích sản phẩm thực tiễn
Tổ chức phân tích một số bản kế hoạch năm học, báo cáo tổng kết năm học,
hồ sơ tài liệu quản lý, phương tiện, đồ dùng dạy học, … của cán bộ quản lý và giáo
viên để thu thập thông tin thực tiễn có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
7.2.5. Phương pháp khảo nghiệm tính cần thiết và khả
thi của các biện pháp
Sử dụng hệ thống câu hỏi các biện pháp đề xuất với cán bộ quản lý, giáo viên
các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu


5

cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018 để tìm ra tính cần thiết và khả thi của các
biện pháp.
7.2.6. Phương pháp sử dụng toán thống kê
Dùng phương pháp toán thống kê để xử lý số liệu, các thông tin trong quá
trình nghiên cứu, điều tra thu thập được để phân tích rút ra nhận xét.
8. Đóng góp của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Đề tài hệ thống hóa và xây dựng một số vấn đề lý luận về quản lý thiết bị dạy
học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở. Xác định nguyên tắc,
nội dung, hình thức quản lý thiết bị và cơng nghệ, cùng các yếu tố ảnh hưởng đến
quá trình quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường Tiểu học và Trung học
cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ
thông 2018.
8.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đề tài làm rõ thực trạng quản lý thiết bị dạy học và công nghệ, tìm ra các bất
cập của nó so với u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Từ đó, làm cơ sở
cho việc đề xuất các biện pháp quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tun Quang theo u cầu
chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và các
phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các
trường Tiểu học và Trung học cơ sở theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông
2018
Chương 2. Thực trạng quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường
Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo u cầu
chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
Chương 3. Biện pháp quản lý thiết bị dạy học và công nghệ ở các trường

Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu
chương trình giáo dục phổ thông 2018.


6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC
CƠ SỞ THEO YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.
1.1.1. Nghiên cứu về thiết bị dạy học và công nghệ ở trường Tiểu học và Trung
học cơ sở
Thiết bị dạy học và công nghệ là một trong những thành tố rất quan trọng
trong hoạt động dạy học, là công cụ đắc lực để nâng cao chất lượng giảng dạy ở các
Nhà trường. Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 đã nhấn mạnh đến việc đổi mới
nội dung và phương pháp dạy học, kéo những những thay đổi về các phương tiện
dạy học, trong đó nhấn mạnh đến hoạt động quản lý, sử dụng thiết bị dạy học và
công nghệ một cách tối ưu nhất. Các tác giả trong và ngoài nước cũng có đi sâu vào
nghiên cứu về thiết bị dạy học và công nghệ, việc sử dụng và quản lý nó như thế
nào để làm nâng cao chất lượng giáo dục. Trong phạm vi nghiên cứu đề tài của
mình, tác giả xin phép đề cập đến một số cơng trình nghiên cứu như sau:
Trong các hội nghị lớn của nước ngồi cũng có đề cập đến sự cần thiết của
thiết bị dạy học. Trong đó phải kể đến tại hội nghị chuyên đề của các nước Châu Á Thái Bình Dương ở New Delhi vào năm 1972 về Thiết bị dạy học trong Nhà trường
đã bàn về việc yêu cầu sư phạm và tính kinh tế, sự quan trọng của thiết bị dạy học
phục vụ cho hoạt động dạy học. Hay tại Hội nghị các nhà lãnh đạo kỹ thuật Hoa Kỳ
(2014), nhóm tác giả Antonio Cartelli, Marco Palma, Maria Ranieri đã trình bày kết
quả nghiên cứu về áp dụng kinh nghiệm Tháp trải nghiệm của Dale; đây được xem
là một mơ hình kết hợp 6 một số lý thuyết liên quan đến thiết kế hướng dẫn sử dụng
thiết bị dạy học và hiệu quả quá trình học tập của học sinh tại các Nhà trường. [1]

Tại Việt Nam cũng có nhiều tác giả đi sâu vào nghiên cứu về thiết bị dạy học
và cơng nghệ, trong đó phải kể đến giáo trình: “Lý luận dạy học ở trường trung học
cơ sở của Nguyễn Ngọc Bảo và Trần Kiểm biên soạn đã có nói về ý nghĩa của
phương tiện dạy học. Theo tác giả, phương tiện dạy học có ý nghĩa quan trọng trong
việc vận dụng phương pháp dạy học. Bên cạnh việc đổi mới nội dung, phương pháp
dạy học, hiện nay các trường tiểu học và trung học cơ sở đã được trang bị nhiều
phương tiện dạy học và cơng nghệ hiện đại. Vì vậy GV cần phải nắm được khái


7

niệm phương tiện dạy học, các loại phương tiện dạy học, cách sử dụng, bảo quản
từng loại phương tiện dạy học, đặc biệt là phương tiện dạy học kỹ thuật.[18]
Tác giả Tơ Xn Giáp với cơng trình nghiên cứu về: “Phương tiện dạy họcHướng dẫn chế tạo và sử dụng”, tác giả đã đưa ra cơ sở phân loại các phương tiện
dạy học, cách thức lựa chọn, thiết kế, chế tạo, sử dụng phương tiện dạy học một
cách hiệu quả và các yếu tố để đảm bảo sử dụng có hiệu quả phương tiện dạy học.
Theo ông, “Phương tiện dạy học được sử dụng đúng, có tác dụng làm tăng hiệu quả
sư phạm của nội dung và phương pháp dạy học lên rất nhiều”. [24]
Trong tài liệu: “Một số vấn đề lí luận và thực tiễn của việc xây dựng sử dụng
cơ sở vật chất và TBDH ở trường phổ thông Việt Nam” tác giả Nguyễn Cảnh Chi,
Trần Quốc Đắc.. đã đưa ra các quan điểm làm cơ sở cho việc sử dụng TBDH, xác
định vị trí, vai trị của cơ sở vật chất TBDH ở trường phổ thông. Các tác giả trong
cơng trình nghiên cứu trên đã nhận định: “TBDH phải được sử dụng, hiệu quả sử
dụng là mục tiêu cơ bản nhất và là mục tiêu duy nhất của tồn bộ cơng tác thiết bị
trường học. Sử dụng có hiệu quả TBDH là một nhiệm vụ nặng nề, khó khăn của
người thầy giáo. Điều này địi hỏi người thầy giáo phải có trình độ chun mơn
nghiệp vụ cao với yêu cầu sử dụng TBDH. Người GV không những cần hiểu biết về
TBDH, về kỹ thuật sử dụng chúng mà còn hiểu sâu về phương pháp dạy học với
yêu cầu sử dụng TBDH: sử dụng TBDH với mục đích gì, lúc nào, liều lượng bao
nhiêu, đặc điểm tâm lí SV ra sao; SV cần tham gia hoạt động như thế nào khi dạy

học có sử dụng TBDH, sử dụng TBDH như thế nào để khơi dậy lòng say mê học
tập, phát huy tính tích cực, năng lực sáng tạo và bồi dưỡng nhân cách cho SV”. [17]
1.1.2. Nghiên cứu về quản lý thiết bị dạy học và công nghệ trường Tiểu học và
Trung học cơ sở.
Lê Thị Anh Đào với đề tài: “Quản lý thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục ở các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên” qua
đề tài tác giả đã tiến hành khảo sát và phân tích thực trạng và quản lý thiết bị dạy
học ở các trường Tiểu học thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất
các biện pháp quản lý thiết bị dạy học nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy
học và hiệu quả của hoạt động dạy và học ở các trường tiểu học như: Tổ chức nâng
cao nhận thức về vai trò của quản lý thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục tiểu học cho CBQL, GV các trường tiểu học. Tổ chức xây dựng kế hoạch quản
lý thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế


8

của nhà trường. Chỉ đạo bồi dưỡng kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học cho đội ngũ
giáo viên trường tiểu học. Chỉ đạo thực hiện xã hội hóa và đẩy mạnh công tác tự chế
thiết bị dạy học. Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý và cụ thể hóa các tiêu
chí đánh giá hiệu quả sử dụng TBDH. [15]
Trần Duy Hàn với đề tài Biện pháp quản lý phương tiện dạy học của Hiệu
trưởng các trường THCS trên địa bàn thành phố Huế đáp ứng yêu cầu đổi mới
chương trình giáo dục phổ thơng hiện nay, tác giả đã nghiên cứu lý luận và đánh giá
thực trạng việc quản lý phương tiện dạy học của Hiệu trường, đề xuất các biện pháp
quản lý phương tiện dạy học có hiệu quả của Hiệu trường nhằm nâng cao chất
lượng dạy học ở các trường THCS tiên địa bàn thành phố Huế, đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục phổ thông hiện nay.[25]
Tác giả Lê Thanh Giang với đề tài: “Thực trạng và giải pháp quản lý việc sử
dụng thiết bị dạy học của giáo viên trường trung học phổ thông tỉnh Cà Mau” qua

đề tài tác giả đã tiến hành khảo sát và phân tích thực trạng quản lý và sử dụng
TBDH ở một số trường THPT tỉnh Cà Mau, từ đó đề xuất một số giải pháp quản lý
việc sử dụng TBDH của giáo viên nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng TBDH ở các
trường THPT tỉnh Cà Mau như: Tổ chức các tiết dạy biểu diễn các tính năng đưa lại
hiệu quả dạy học đối với các TBDH hiện có; Thường xuyên tổ chức các hội thảo,
những buổi trao đổi kinh nghiệm về sử dụng TBDH có hiệu quả; Thường xuyên
theo dõi, kiểm tra, đánh giá tình hình sử dụng TBDH của tổ bộ môn, Giáo viên. [14]
Luận án tiến sĩ của tác giả: Phùng Thị Lý Hằng với đề tài:” Quản lý sử dụng
thiết bị dạy học ở trường THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục” tác giả đã phân
tích thực trạng quản lý sử dụng TBDH trong bối cảnh đổi mới giáo dục, việc nâng
cao chất lượng dạy học đặt ra cho thiết bị dạy học có vai trị đặc biệt quan trọng, tác
giả đã đưa ra các biện pháp như sau: Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức cho
đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh đối với việc sử dụng thiết bị dạy học
trong bối cảnh hiện nay; Xây dựng bộ tiêu chí sử dụng Thiết bị dạy học trường
THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; Xây dựng mơ hình liên kết các cụm
trường, các cơ sở giáo dục khác và sử dụng THDH và phòng học bộ môn THPT đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; Xây dựng kế hoạch sử dụng THDH phù hợp với mục
tiêu, nội dung đổi mới phương pháp dạy học trong Nhà trường; Tổ chức đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ giáo viên và viên chức làm công tác THDH ở các các trường THPT


9

đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay; Xã hội hóa nguồn đầu tư THDH trường
THPT.[22]
Các cơng trình nghiên cứu trong và ngoài nước về thiết bị dạy học và công
nghệ; quản lý thiết bị dạy học và cơng nghệ đã nhấn mạnh đến vị trí, vai trị của
TBDH và công nghệ trong hoạt động giảng dạy của GV và HS, có nhiều cơng trình
nghiên cứu các tác giả cũng đã đề xuất các biện pháp cần thiết và khả thi nhằm nâng
cao hiệu quả sử dụng TBDH và cơng nghệ trong nhà trường, các cơng trình đã đã

đưa việc sử dụng TBDH và công nghệ là công cụ đắc lực để nâng cao hiệu quả chất
lượng dạy học, các Nhà trường cần phải chú trọng đến việc đầu tư, mua sắm thiết bị
dạy học và công nghệ. Đến nay, chưa có cơng trình nào đề cập đến quản lý TBDH
và cơng nghệ theo chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm phát huy năng lực
của học sinh, bên cạnh đó có ít cơng trình nghiên cứu đề cập cụ thể đến việc chuyển
từ dạy học tiếp cận nội dung sang dạy học tiếp cận năng lực theo chương trình giáo
dục phổ thơng 2018. Vì vậy, việc nghiên cứu quản lý TBDH và công nghệ theo yêu
cầu của chương trình giáo dục phổ thơng 2018 đối với cấp Tiểu học và trung học cơ
sở là rất cần thiết.
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.2.1. Quản lý
Khái niệm quản lý đã hình thành từ rất lâu, cùng với sự phát triển của tri thức
nhân loại, mỗi tác giả đều có những quan niệm và cách nhìn nhận khác nhau. Quản
lý vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật trong việc điều khiển một hệ thống xã hội cả
tầm vĩ mô và vi mô. Khái niệm QL là một khái niệm rộng, được định nghĩa theo
nhiều cách khác nhau trên cơ sở cách tiếp cận khác nhau.
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý
trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn
lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách
tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất”[26]
Theo Bùi Minh Hiền - Vũ Ngọc Hải - Đặng Quốc Bảo: “Quản lý là sự tác động
có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý đạt mục tiêu đề
ra”. [10]
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý là quá
trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng)
kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra”.[19]


10

Theo tác giả Nguyễn Thị Tuyết Hạnh-Trần Thị Mai Phương (2010): “Quản
lý là q trình tác động có kế hoạch, có chủ đích, hợp quy luật của chủ thể quản lý
đến đối tượng quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả các tiềm năng, các cơ hội của tổ
chức, đưa tổ chức đạt đến mục tiêu đã xác định”. [20]
Mặc dù khái niệm quản lý được diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau, trong
đề tài này tôi cho rằng:
Quản lý là q trình tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý
đến đối tượng quản lí thông qua công cụ quản lý, cách thức quản lý nhằm đạt được
mục đích của tổ chức đã đề ra.
1.2.2. Quản lý Nhà trường
“QL nhà trường là quản lý một thiết chế vừa có tính sư phạm, vừa có tính
kinh tế; trong đó nhà trường trung học phải xác định sứ mệnh đào tạo HS trở thành
người lớn có trách nhiệm tự lập với ba giấy thông hành đi vào đời, đó là: giấy thơng
hành học vấn, giấy thơng hành kỹ thuật nghề nghiệp và giấy thông hành kinh
doanh”.
“Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi
trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục của
Đảng để tiến tới mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, đối với thế hệ trẻ và đối
với từng học sinh”.
“Từ những cách tiếp cận trên có thể thấy QL nhà trường là QL hệ thống sư
phạm chuyên biệt, hệ thống này địi hỏi những tác động có ý thức, có khoa học và
hướng của chủ thể QL trên tất cả các mặt của các nhà trường.” Như vậy, QL nhà
trường thực chất là QL lao động sư phạm của thầy, hoạt động học tập tự GD của trò,
diễn ra chủ yếu trong quá trình DH.[13]
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý giáo dục là quản lý trường học, thực
hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa
nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục
tiêu đào tạo đối với ngành Giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh”.[21]
Nói một cách khái quát: QL nhà trường là một hệ thống những tác động sư
phạm hợp lý và có hướng đích của chủ thể QL đến đối tượng QL nhằm đạt được

mục tiêu đã đề ra một cách hiệu quả.


11

1.2.3. Thiết bị dạy học và công nghệ
1.2.3.1. Thiết bị dạy học.
Theo tác giả Thái Lập Thành: “TBDH bao gồm: vật liệu, mẫu vật mơ hình,
tranh ảnh, bản đồ, dụng cụ thí nghiệm, dụng cụ lao động dạy nghề, hố chất, vật
liệu, phim đèn chiếu, băng đĩa ghi âm, ghi hình, phần mềm dạy học, vườn trường,
…” [23]
Theo Lê Thanh Giang: “TBDH là tập hợp những đối tượng vật chất được
người dạy sử dụng với tư cách là những phương tiện (được thiết kế kỹ thuật và thiết
kế sư phạm với mục đích giáo dục và mục đích sử dụng đã định từ trước) để tổ
chức, điều khiển hoạt động nhận thức người học, là phương tiện nhận thức của
người học, thơng qua đó thực hiện mục tiêu dạy học” [14]
1.2.3.2. Công nghệ
Theo các tài liệu nghiên cứu của tác giả Vũ Cao Đàm thì có 3 khái niệm về
cơng nghệ:
Khái niệm 1: “Công nghệ là một trật tự nghiêm ngặt các thao tác của q
trình chế biến vật chất/thơng tin”.
Khái niệm 2: “Công nghệ là một phương tiện (device) chế biến vật
chất/thông tin, gồm: Phần cứng và Phần mềm”.
Khái niệm 3 (Mơ hình Sharif): “Cơng nghệ là một cơ thể (hệ thống) tri thức
về quá trình chế biến vật chất hoặc thông tin về phương tiện và phương pháp chế
biến vật chất và/hoặc thông tin. Công nghệ gồm 4 yếu tố: Kỹ thuật (Technoware);
Thông tin (Inforware); Con người (Humanware); Tổ chức (Orgaware).
Về thiết bị dạy học, chúng ta có thể hiểu, đó là tổng thể những máy móc,
dụng cụ được sử dụng cho hoạt động dạy học trong nhà trường. Và thiết bị dạy học
hiện đại chính là những máy móc hiện đại được sử dụng trong q trình dạy học.

Thiết bị dạy học nói chung và thiết bị dạy học hiện đại nổi tiếng là một phần của
phương tiện dạy học, đóng vai trị là cơng cụ hay điều kiện để giáo viên sử dụng
làm khâu trung gian nhằm tác động vào đối tượng dạy học. Phương tiện dạy học,
trang thiết bị dạy học có chức năng khởi động và làm tăng hiệu quả tác động của
người thầy đến học sinh. Trong các phương tiện dạy học thi thiết bị dạy học là một
phương tiện dạy học được con người sáng tạo sản xuất để đưa vào hiện nay phổ
biến nhất là các thiết bị dựa vào công nghệ kỹ thuật hiện đại dưới phục vụ cho quá
trình dạy học cho hiệu quả cao trong hoạt động dạy học. Các thiết bị dạy học hiện


12

đại được sử dụng trong nhà trường có thể kể là các động cơ máy móc với tần hiện
đại hệ thống máy móc sử dụng cơng nghệ thơng tin, các máy quay phim chụp hình
sử dụng kỹ thuật số. Các thiết bị dạy học hiện đại dạng máy tính, và các máy móc
phục vụ cho trạng cập Internet để khai thác thông tin Bên cạnh thiết bị máy chiếu
Overhead protector, viec sử dụng máy tính để trình chiếu với phần mềm Powerpoint
thường được các giáo viên sử dụng phổ biến trong quá trình lên lớp.[16]
Từ những quan điểm nêu trên, theo tôi: Thiết bị dạy học và công nghệ là
một bộ phận của cơ sở vật chất trường học, bao gồm những đối tượng vật chất
được thiết kế sư phạm mà giáo viên sử dụng để điều khiển hoạt động nhận thức của
học sinh; đồng thời là nguồn tri thức, là phương tiện giúp học sinh lĩnh hội tri thức,
hình thành kĩ năng đảm bảo cho việc thực hiện mục tiêu dạy học.
1.2.4. Quản lý thiết bị dạy học và công nghệ
Căn cứ vào khái niệm quản lý, quản lý nhà trường, thiết bị dạy học và cơng
nghệ thì “Quản lý TBDH và CN là tác động có mục đích của chủ thể quản lý đến hệ
thống TBDH và CN để trang bị, xây dựng, bảo quản và tổ chức sử dụng có hiệu
quả các thiết bị dạy học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng dạy học trong nhà
trường.”
1.3. Đặc điểm loại hình trường Tiểu học và Trung học cơ sở

theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Việc sáp nhập giúp các điểm trường tận dụng, khai thác, phát huy hiệu quả
cơ sở vật chất, thiết bị hiện có, theo đó, khắc phục được tình trạng thừa, thiếu phòng
học giữa các điểm trường trong cùng địa bàn. Giúp các nhà trường chủ động trong
việc lãnh đạo, chỉ đạo, việc tuyển sinh trên địa bàn đảm bảo cho phân vùng tuyển
sinh phù hợp.
Theo điều và 4 tại thông tư 32 ban hành điều lệ trường trung học cơ sở,
trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học (Ban hành kèm
theo Thơng tư số 32/2020/TT-BGDĐT ngày 15/6/2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục
và Đào tạo) quy định như sau:
Điều 3. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường trung học
1. Xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển nhà trường gắn với điều kiện
kinh tế - xã hội của địa phương; xác định tầm nhìn, sứ mệnh, các giá trị cốt lõi về
giáo dục, văn hóa, lịch sử và truyền thống của nhà trường.