BÁO CÁO KẾT QUẢ HỌC TẬP THỰC TẾ CỘNG ĐỒNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CÁC CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT

MƠN HỌC: LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ

BUỔI THẢO LUẬN THỨ BA

Nhóm 1 – CLC45QTLA

GIẢNG VIÊN: Th.S Nguyễn Trần Bảo Uyên


Thành phố Hồ Chí Minh

DANH SÁCH NHĨM 01 – CLC45QTLA

STT
1

HỌ TÊN
Trần Ngọc Bội

MSSV

NHIỆM VỤ

2053401020022

Thực hiện Bài tập + Tổng hợp,
chỉnh sửa bài.

2

Hồ Nguyễn Phương

2053401020035

Thực hiện 5 nhận định.

Dung
3

Lê Hoàng Gia Huy

2053401020074

Thực hiện 5 nhận định.

4

Nguyễn Hồng Lâm

2053401020089

Phân

tích

Bản

án

số

Bản

án

số

04/2018/DSPT.
5

Trần Lê Diệu Linh

2053401020101

Phân

tích

04/2018/DSPT.
6

Bùi Thu Ngọc

2053401020141

Thực hiện Bài tập + Tổng hợp,
chỉnh sửa bài.

7

Nguyễn Đức Quân

2053401020175

Phân

tích

Bản

án

số

Bản

án

số

04/2018/DSPT.
8

Lý Huỳnh Phương

2053401020263

Uyên

Phân

tích

04/2018/DSPT.

1


BÀI TẬP THẢO LUẬN TUẦN 3
THẨM QUYỀN CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN
PHẦN I: NHẬN ĐỊNH
1. Tranh chấp về cho thuê lại lao động là tranh chấp về dân sự.
Nhận định trên là Sai.
CSPL: điểm b khoản 3 Điều 32 BLTTDS năm 2015, khoản 1 Điều 179 BLLĐ năm
2019.
Theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 32 BLTTDS năm 2015, tranh chấp về
cho thuê lại lao động là tranh chấp lao động, không phải là tranh chấp về dân sự.
Hiện nay, pháp luật chưa có một khái niệm rõ ràng về tranh chấp dân sự.
Tranh chấp dân sự được hiểu là những tranh chấp xảy ra giữa các chủ thể tham gia
vào quan hệ pháp luật dân sự về các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản được
pháp luật bảo vệ.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 179 BLLĐ năm 2019: “Tranh chấp lao động là
tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác
lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động; tranh chấp giữa các tổ chức đại diện
người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến
quan hệ lao động.”

2. Thẩm quyền xét xử tranh chấp về hợp đồng chuyển giao cơng nghệ thuộc về Tịa

án nhân dân cấp tỉnh.
Nhận định trên là Đúng. 
CSPL: điểm a khoản 1 Điều 37, khoản 4 Điều 26, Điều 30 BLTTDS năm 2015.
Điều 37 BLTTDS năm 2015 quy định về thẩm quyền giải quyết của Tòa
án nhân dân cấp tỉnh. Điểm a khoản 1 Điều 37 đã dẫn chiếu đến khoản 4 điều 26 Bộ
luật này quy định về Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao cơng nghệ.
Như vậy, tranh chấp về chuyển giao công nghệ là tranh chấp thuộc về thẩm
quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.

3. Tịa án khơng có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động giữa người giúp
2


việc gia đình với người sử dụng lao động.
Nhận định trên là Sai.
CSPL: điểm c khoản 1 Điều 32 BLTTDS 2015.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động giữa người giúp việc gia đình với
người sử dụng lao động có thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Theo quy định
tại  điểm c khoản 1 Điều 32 BLTTDS 2015, các trường hợp thuộc thẩm quyền giải
quyết của Tòa án bao gồm những tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động
với người sử dụng lao động sau khi thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao
động mà hịa giải thành nhưng các bên khơng thực hiện hoặc thực hiện khơng đúng,
hoặc hịa giải khơng thành hoặc hết thời hạn hòa giải theo quy định của pháp luật về
lao động mà hịa giải viên lao động khơng tiến hành hòa giải, tuy nhiên luật cũng quy
định về các trường hợp khơng cần thơng qua thủ tục hịa giải nhưng vẫn thuộc thẩm
quyền giải quyết của Tòa án, trong đó có trường hợp tranh chấp lao động giữa người
giúp việc gia đình với người sử dụng lao động.
Như vậy, Tịa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động giữa người giúp
việc gia đình với người sử dụng lao động.

4. Tịa dân sự khơng có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về kinh doanh, thương
mại.
Nhận định trên là Sai.
CSPL: Điều 30, 31, Điều 37, khoản 1 Điều 38 BLTTDS năm 2015.
Theo khoản 1 Điều 38 BLTTDS năm 2015 thì Tịa dân sự Tịa án nhân dân cấp
tỉnh có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp theo thủ tục sơ thẩm được quy định tại
Điều 37 BLTTDS năm 2015 và theo thủ tục phúc thẩm được quy định tại điểm b khoản
1 Điều 38 Bộ luật này: “Những vụ việc mà bản án, quyết định dân sự chưa có hiệu lực
pháp luật của Tịa án nhân dân cấp huyện bị kháng cáo, kháng nghị theo quy định của
Bộ luật này.”
Tòa dân sự là một tòa chuyên trách của Tòa án nhân dân cấp tỉnh theo Điều 45
của Luật Tổ chức Toà án nhân dân năm 2014.
Theo Điều 3 của Thơng tư 01/2016/TT-CA thì “Tịa chun trách dân sự có
thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự; giải quyết các vụ việc kinh doanh thương
3


mại, phá sản, lao động, hành chính trong trường hợp tại Tịa án đó khơng tổ chức
Tịa kinh tế, Tịa lao động, Tịa hành chính.”

5. Tịa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết u cầu cơng nhận và cho
thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định dân sự của Tịa án nước ngồi.
Nhận định này là Đúng.
CSPL: khoản 5 Điều 27, điểm b khoản 1 Điều 37, điểm a khoản 1 Điều 423
BLTTDS năm 2015.
Theo quy định về tại điểm b khoản 1 Điều 37 BLTTDS năm 2015 thì Tịa án cấp
tỉnh có thẩm quyền giải quyết yêu cầu về dân sự được quy định tại Điều 27. Căn cứ
theo khoản 5 Điều 27 thì Tịa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết Yêu cầu
công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định dân sự của Tịa án nước
ngồi.

Ngồi ra, các yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết
định dân sự của Tòa án nước ngoài được quy định tại điều ước quốc tế mà nước đó
và Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên theo điểm a khoản 1 Điều 423
BLTTDS năm 2015.

PHẦN II: BÀI TẬP
Bài tập 1:
a. Xác định quan hệ pháp luật tranh chấp ?
Quan hệ pháp luật tranh chấp là quan hệ pháp luật về nhân thân. Trường hợp
này tài sản bà B giao cho ông A sở hữu tồn bộ nên khơng xảy ra tranh chấp. Ơng bà
cũng khơng có nên việc tranh chấp quyền ni con cũng khơng xảy ra.

b. Theo anh, chị, Tịa án quận X thành phố Y giải quyết vụ án trên là đúng thẩm
quyền theo cấp của Tịa án khơng? Tại sao?
Việc Tòa án quận X thành phố Y giải quyết vụ án trên là đúng thẩm quyền.

4


Ở đây, việc ly hôn của ông A và bà B được xem là thuận tình ly hơn theo quy
định tại khoản 2 Điều 29 BLTTDS năm 2015. Theo khoản 2 Điều 35 BLTTDS năm 2015,
Tòa án cấp huyện sẽ có thẩm quyền giải quyết vụ án này. 
Mà ơng A và bà B đã đăng ký kết hôn ở quận X thành phố Y, theo quy định tại
khoản 1 Điều 17 Luật Hộ tịch năm 2014: “Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của một
trong hai bên nam, nữ thực hiện đăng ký kết hơn”. Vậy nên có thể xác định quận X
thành phố Y là nơi cư trú của ông A hoặc bà B. 
Theo quy định tại điểm h khoản 2 Điều 39 BLTTDS năm 2015: “Tòa án nơi một
trong các bên thuận tình ly hơn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn cư trú,
làm việc có thẩm quyền giải quyết u cầu cơng nhận thuận tình ly hơn, thỏa thuận
ni con, chia tài sản khi ly hơn”. Tịa án quận X thành phố Y thỏa mãn yếu tố là nơi

một trong các bên thuận tình ly hơn, ở đây là ơng A hoặc bà B cư trú, thế nên Tòa án
quận X thành phố Y hồn tồn có thẩm quyền giải quyết vụ án ly hơn trên.
Trước đây có yếu tố bà B sinh sống và làm việc tại Pháp, tuy nhiên ông A làm
đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án quận X thành phố Y cho ly hôn với bà B sau khi bà B đã
về Việt Nam. Chính vì thế, ở đây khơng xuất hiện yếu tố nước ngồi - đương sự ở
nước ngồi. Nên vấn đề này khơng thuộc sự điều chỉnh của khoản 3 Điều 35 BLTTDS
năm 2015, vì thế thẩm quyền xử lý vụ án vẫn thuộc về Tòa án nhân dân cấp huyện Tòa án quận X thành phố Y - chứ khơng thay đổi thành Tịa án nhân dân cấp tỉnh - Tòa
án nhân dân thành phố Y.

PHẦN III: PHÂN TÍCH ÁN (Bản án số 04/2018/DSPT ngày 12/02/2018 của TAND tỉnh
Thái Nguyên).
1. Xác định chủ thể và nội dung kháng cáo trong Bản án phúc thẩm nêu trên.

-

Chủ thể:
o Nguyên đơn: Ông T1.
 Ông T1 là người khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân
sự vì ơng T1 cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của ông T1 khi
ông T2 và bà H không chịu trả cho ông số tiền đã vay là 1.400.000
đồng và lãi dù ơng đã địi nhiều lần.
 CSPL: khoản 2 Điều 68 BLTTDS năm 2015.
5


o Bị đơn: Ông T2 và bà H.
 Ông T2 và bà H bị ông T1 khởi kiện để yêu cầu Tịa án giải quyết
vụ án dân sự vì đã xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của ơng
T1 khi ông T2 và bà H không chịu trả cho ông số tiền đã vay là
1.400.000.000 đồng và lãi dù ông T1 đã đòi nhiều lần.

 CSPL: khoản 3 Điều 68 BLTTDS năm 2015.
o Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ơng K.
 Bà S là vợ ơng T1, ở đây khơng nói đến yếu tố số tiền
1.400.000.000 đồng là tài sản riêng của ông T1, mà ông T1 và bà
S đang trong thời kỳ hôn nhân, nên khoản tiền này được xem là
tài sản chung của 2 người. Thế nên, bà S vẫn có quyền lợi, nghĩa
vụ liên quan đến số tiền cho vay 1.400.000.000 đồng này.
 CSPL: Khoản 4 Điều 68 BLTTDS 2015.
-

Nội dung kháng cáo: Ông T2 và bà H kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm đề
nghị Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên bác u cầu của ngun đơn địi vợ
chồng ơng 1,4 tỷ đồng và buộc ông T1 phải trả lại cho vợ chồng ông
400.000.000đ (bốn trăm triệu đồng).

2. Hướng giải quyết của Hội đồng xét xử phúc thẩm? Nhận xét về quyết định của
Hội đồng xét xử phúc thẩm theo cả hai hướng đồng ý và không đồng ý? (Lưu ý nêu
rõ luận cứ cho các nhận xét).
2.1 Hướng giải quyết của HĐXX phúc thẩm?
Hướng giải quyết của hội đồng xét xử phúc thẩm là hủy bản án sơ thẩm do có vi
phạm nghiêm trọng về việc xác định quan hệ pháp luật cần phải giải quyết trong vụ án,
chuyển hồ sơ về cấp sơ thẩm để giải quyết lại theo đúng quy định của pháp luật.
2.2 Nhận xét về quyết định của Hội đồng xét xử phúc thẩm theo cả hai hướng
đồng ý và không đồng ý? (Lưu ý nêu rõ luận cứ cho các nhận xét).
Nhóm cho rằng Hướng giải quyết của HĐXX phúc thẩm không đơn thuần chỉ là
phần Quyết định, mà còn bao gồm những luận điểm trong phần Nhận định của TAND.
Vì vậy, nhóm sẽ nhận xét về quyết định của Hội đồng xét xử phúc thẩm thơng qua
việc bình luận các luận điểm ấy, những luận điểm nào Nhóm cho rằng có thể đi theo
hai hướng Đồng ý và Khơng đồng ý thì Nhóm sẽ nêu ra luận cứ theo từng hướng.
2.2.1.      Tòa án cấp phúc thẩm đã triệu tập họp lệ lần thứ hai nhưng T1 và S vẫn

vắng mặt không lý do. Tòa án xét xử vắng mặt nguyên đơn.

6


HĐXX cấp phúc thẩm đã quyết định đúng với quy định của pháp luật. Cụ thể,
tại khoản 3 Điều 296 BLTTDS 2015:
“Điều 296. Hỗn phiền tịa phúc thẩm
…
Người khơng kháng cáo nhưng có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc
kháng cáo, kháng nghị và những người tham gia tố tụng khác đã được Tòa
án triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt thì Tịa án tiến hành xét xử
vụ án.”
Khi Tòa án triệu tập hợp lệ phiên tịa lần thứ nhất, nếu người khơng kháng cáo
nhưng có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vắng mặt, thì buộc phải hỗn phiên tịa. Đó là
để bảo vệ quyền lợi cho cá nhân vắng mặt. Tuy nhiên, Khi Tòa án đã triệu tập hợp lệ
phiên tòa lần thứ hai, mà người ấy vẫn vắng mặt khơng vì sự kiện bất khả kháng,
khơng có đơn đề nghị xét xử vắng mặt thì Tịa án sẽ tiến hành xét xử vụ án dựa trên
những chứng cứ đã có, mà khơng cần có sự hiện diện của người đó tại phiên tịa. Đây
là một quy định nhằm rút gọn thời gian xét xử, trong khi vẫn đảm bảo rằng Tòa án đã
tạo mọi điều kiện để người vắng mặt thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, thể hiện ở
điểm Tịa án đã thơng báo triệu tập hai lần.
2.2.2.  Phía bị đơn không chấp nhận việc rút đơn khởi kiện của bên nguyên
đơn. Tòa án căn cứ điểm a khoản 1 Điều 299 BLTTDS 2015 không chấp
nhận việc rút đơn khởi kiện của ông T1.
HĐXX quyết định như vậy là đúng với tinh thần và quy định của pháp luật.
Nguyên tắc này tồn tại nhằm bảo vệ quyền và nghĩa vụ của phía bị đơn. Bởi lẽ, ngun
đơn thường sẽ có tâm lý muốn rút đơn khởi kiện khi nhận thấy bản thân đang gặp bất
lợi. Việc rút đơn khởi kiện này sẽ trực tiếp tác động tiêu cực tới các quyền lợi của bên
bị đơn, vì vậy cần phải hỏi ý kiến của phía bị kiện khi bên khởi kiện vụ án muốn rút

đơn. Nguyên tắc này được quy định rõ ràng tại điểm a khoản 1 Điều 299 BLTTDS
2015:
“Điều 299. Nguyên đơn rút đơn khởi kiện trước khi mở phiên tòa hoặc tại
phiên tòa phúc thẩm
1. Trước khi mở phiên tòa hoặc tại phiên tòa phúc thẩm, nếu nguyên đơn
rút đơn khởi kiện thì Hội đồng xét xử phúc thẩm phải hỏi bị đơn có đồng ý
hay khơng và tuỳ từng trường hợp mà giải quyết như sau:
a) Bị đơn khơng đồng ý thì khơng chấp nhận việc rút đơn khởi kiện của
nguyên đơn;
b) Bị đơn đồng ý thì chấp nhận việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn. Hội
đồng xét xử phúc thẩm ra quyết định hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải
quyết vụ án. Trong trường hợp này, các đương sự vẫn phải chịu án phí sơ
thẩm theo quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm và phải chịu một nửa án phí
phúc thẩm theo quy định của pháp luật.”
7


 
2.2.3.  Tòa án cấp sơ thẩm xác định đây là quan hệ tranh chấp hợp đồng vay
nợ là sai quan hệ pháp luật, phải xác định là tranh chấp hợp đồng chuyển
nhượng quyền sử dụng đất. 
Nhóm cho rằng, đây là yếu tố chính dẫn thành hai hướng Đồng ý hay Không
đồng ý với quyết định của HĐXX cấp phúc thẩm.
Xác định sai quan hệ pháp luật của vụ án sẽ dẫn tới sai lầm trong xét xử, làm
thay đổi nội dung, tính chất của vụ án.  Ơ đây, Nhóm sẽ bình luận theo cả hai hướng
Đồng ý và Khơng đồng ý.
Đồng ý
Hợp đồng vay nợ chỉ là cam kết được hai bên dựng nên vì một lý do nào khác,
cịn nội dung sâu xa bên trong lại bắt nguồn từ những mâu thuẫn trong việc mua bán
đất đai, là sự tranh chấp về quyền và nghĩa vụ giữa bên chuyển nhượng quyền sử dụng

đất với bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi giao kết và thực hiện hợp
đồng. Vì thế, phải xác định đây là quan hệ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền
sử dụng đất.
Cụ thể hơn, ta phân tích dựa trên tình tiết của vụ án. Khi thực hiện các nghĩa vụ
trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bên bán là ông T1 đã khơng thực
hiện đủ theo những gì đã cam kết, và vì ơng T2 muốn đảm bảo cho quyền lợi của mình
khơng bị ảnh hưởng nên mới xác lập nên giấy vay nợ. Có thể hiểu việc ơng T2 đang
giữ một khoản tiền tuy được gọi là tiền nợ đối với ông T1, nhưng thực chất đây là một
khoản tiền nhằm để đảm bảo việc nhận được diện tích đất mà ông T1 chưa giao đủ cho
ông. Vì tiền trong hợp đồng vay nợ đó có nguồn gốc từ mâu thuẫn trong quá trình
chuyển nhượng quyền sử dụng đất của hai bên nên tranh chấp thực sự ở đây phải là
tranh chấp về chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Không đồng ý.
 
Ngày 6/6/2011, ông T2 vay lại của vợ chồng ông T1 và H 1.400.000.000 và trả
lãi theo lai suất của Ngân hàng thiết lập giấy vay ghi rõ số tiền và thời hạn trả, có chữ
ký đầy đủ của hai bên. Theo điều 463 BLTTDS 2015: “Hợp đồng vay tài sản là sự
thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả,
bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng
và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.” 
 

 
Có thể thấy, Tịa án cấp sơ thẩm không hề xác định sai quan hệ pháp luật của vụ
án. Tình tiết của vụ việc cho thấy rằng số tiền hai bên đang tranh chấp là thuộc về quan
hệ hợp đồng vay tài sản. Số tiền liên quan tới việc tranh chấp đất là thuộc về quan hệ
hợp đồng mua bán đất, số tiền liên quan tới việc vay mượn là thuộc về hợp đồng vay
tài sản. Hai quan hệ là độc lập và không liên quan tới nhau. Điều này thể hiện ở chi tiết
phía bị đơn khơng hề dẫn ra được những bằng chứng xác thực số tiền này có liên quan
tới hoạt động giao dịch đất giữa hai bên. Nếu như bảo rằng số tiền này là phía nguyên

8


đơn thiếu bị đơn thì phía bị đơn đã có thể dùng các loại hợp đồng khác có lợi hơn cho
phía mình, ví dụ như họp đồng tặng cho tài sản.
 
2.2.4.  HĐXX cấp phúc thẩm cho rằng Tòa án cấp sơ thẩm phải coi yêu cầu
của T2 và H là yêu cầu phản tố
Phản tố là một trong các quyền lợi cơ bản của bên phía bị đơn một vụ án dân sự
nào đó‚ có nghĩa là người bị kiện được quyền kiện ngược lại (nhưng vẫn trong cùng
một vụ án) người đã làm đơn khởi kiện mình tại tịa án. Người phản tố sẽ nộp đơn
phản tố tại tòa án với nội dung có liên quan đến vấn đề đặt ra trong đơn khởi
kiện‚ cùng với đơn khởi kiện trước đó của ngun đơn tịa án sẽ tiếp tục xem xét và
đưa ra hướng giải quyết vụ kiện này.
Đơn phản tố của người bị kiện (bị đơn) được tòa án chấp thuận nếu như đáp
ứng được điều kiện về nội dung quy định tại Điều 200 BLTTDS 2015:
+ Yêu cầu trong đơn phản tố nhằm mục đích bù trừ nghĩa vụ cho yêu cầu của
nguyên đơn‚ những người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan đến vụ án dân sự này sẽ
có yêu cầu độc lập khác
+ Nội dung yêu cầu của bị đơn trình bày trong đơn phản tố khi được toà án chấp
thuận sẽ dẫn đến hệ quả là loại trừ sự chấp nhận toàn bộ hoặc một phần yêu cầu của
nguyên đơn‚ những người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan đến vụ án dân sự này sẽ
có yêu cầu độc lập khác”
Có thể thấy để xác định khi nào có thể xem là phản tố cũng không hề dễ dàng,
việc này cũng dễ dàng dẫn tới những mâu thuẫn giữa các bên. Ở đây, nhóm cũng chia
thành hai ý là Đồng ý hay Không đồng ý với HĐXX cấp phúc thẩm:
·       +Đồng

ý:

-     Đây là quyền của phía bị đơn nên bị đơn hoàn toàn được phép thực hiện
quyền phản tố
-        Yêu cầu phản tố này cũng có thể xem là bù trừ nghĩa vụ cùng loại, là bù trừ
nghĩa vụ tài sản. Vì nếu như xem đây là quan hệ hợp đồng vay mượn, việc phía bị
đơn cho rằng bên khởi kiện cũng đang nợ mình một số tiền sẽ bù trừ đi phần nghĩa vụ
về tài sản mà phía ơng T2, bà H đang thiếu vợ chồng T1. Cịn nếu xem nó là quan hệ
hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thì yêu cầu phản tố của phía bị đơn có sự liên
quan mật thiết với yêu cầu khởi kiện của bên nguyên đơn, rõ ràng giúp đỡ cho quá
trình tố tụng trở nên chính xác và nhanh gọn hơn

·         Không

 

đồng ý.
Xét trường hợp yêu cầu phản tố của ông T2 và bà H khơng được Tịa án chấp
nhận, thì căn cứ theo khoản 6 Điều 72 BLTTDS 2015 quy định: “Trường hợp yêu cầu
phản tố hoặc yêu cầu độc lập khơng được Tịa án chấp nhận để giải quyết trong cùng
vụ án thì bị đơn có quyền khởi kiện vụ án khác” 
Theo điều khoản trên, dù có hay khơng có đơn u cầu phản tố của ơng T2 và
bà H thì vụ án vẫn có thể được giải quyết triệt để.
9


Hơn nữa, rõ ràng Tòa án cấp sơ thẩm đã xác định sai quan hệ tranh chấp của vụ
việc, phía nguyên đơn lại muốn yêu cầu liên quan tới hợp đồng vay mượn, phía bị đơn
lại cho rằng số tiền đó là quan hệ tranh chấp về đất đai. Rõ ràng ý kiến của phía bị đơn
khơng hề gần gũi với yêu cầu của nguyên đơn. Vì vậy, càng khẳng định rằng nó phải
được khởi kiện thành một vụ án độc lập khác chứ không thể coi là yêu cầu phản tố của
phía bị đơn.

 
2.2.5. Do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng xác định sai quan hệ pháp
luật nên cấp phúc thẩm không xem xét về nội dung, cần phải hủy bản án
sơ thẩm. Chuyển hồ sơ về cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án.
Trước hết cần xác định rõ ràng thế nào là “vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố
tụng”. BLTTDS 2015 khơng có một quy định nào đủ cụ thể nêu rõ được ý nghĩa, tuy
nhiên có thể áp dụng quy định tại điểm o, khoản 1 Điều 4 BLTTHS 2015 để xác định
rõ thế nào là hành vi vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng:
“1. Trong Bộ luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
……………
 
o) Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng là việc cơ quan, người có thẩm
quyền tiến hành tố tụng trong quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử
không thực hiện hoặc thực hiện khơng đúng, khơng đầy đủ các trình tự,
thủ tục do Bộ luật này quy định và đã xâm hại nghiêm trọng đến quyền,
lợi ích hợp pháp của người tham gia tố tụng hoặc làm ảnh hưởng đến
việc xác định sự thật khách quan, toàn diện của vụ án.”
Hành vi vi phạm thủ tục tố tụng dẫn để quyền, lợi ích hợp pháp của người tham
gia tố tụng hoặc làm ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện của vụ
án. Ở đây, việc Tòa án sơ thẩm đã xác định sai quan hệ tranh chấp dẫn tới những nhận
định, phán quyết sai lầm, nên rõ ràng đã xâm hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích
hợp pháp của phía bị đơn.
Sự ảnh hưởng rõ rệt và có thể thấy trước tiên, chính là xác định sai thẩm quyền
của Tịa án xét xử. Theo đó, vì xác định sai quan hệ pháp luật, vụ án đã được Tòa án
thành phố TN, là nơi cự trú của bị đơn, thụ lý xét xử vụ án. Điều này là trái với quy
định của pháp luật, vì căn cứ theo điểm c khoản 1 Điều 39 BLTTDS 2015:
“Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lạnh thổ
1.  Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác
định như sau:
…

10


c) Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tịa án nơi có bất động sản
có thẩm quyền giải quyết.”
Theo đó, nếu đúng như quy định trên thì Tịa án nơi có thẩm quyền giải quyết
vụ án này phải là Tòa án nhân dân huyện ĐH, hoặc TAND tỉnh Thái Ngun chứ
khơng phải là Tịa án thành phố TN. Điều này rõ ràng sẽ ảnh hưởng nhiệm trọng tới
tính chất của vụ án, bởi lẽ phải được xét xử tại Tịa án địa phương thì mới dễ dàng tra
cứu được nguồn gốc, lịch sử mảnh đất. Từ đó sẽ có thể né tránh được sai lầm trong
q trình tố tụng
3. Xác định vấn đề pháp lý từ việc giải quyết câu hỏi nêu trên và Tóm tắt bản án.
Vấn đề pháp lý: Xác định Thẩm quyền Tòa án và Quan hệ tranh chấp của vụ án
Tóm tắt BA 04-2018 của TAND tỉnh Thái Nguyên:
 Đây là tranh chấp hợp đồng vay tài sản.
 Chủ thể: 
 Nguyên đơn: ông T1
 Bị đơn: ơng T2 và bà H 
 Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: bà S (vợ ông T1)
 Nội dung vụ án:
 Nguyên đơn trình bày:
 Tháng 5/2011 vợ chồng ông T2 và bà H đến nhà T1 đặt vấn đề
mua một số diện tích đất rừng. Ông T2 và bà H đồng ý mua của
ông T1 56.230 m2 tại huyện ĐH, tỉnh Thái Nguyên với giá
2.000.000.000 đồng.
 16/5/2011: ông T2 và bà H giao tiền cho vợ chồng ơng T1 và u
cầu tới văn phịng cơng chứng tại văn phịng cơng chứng, ơng T2
và bà H đưa cho vợ chồng ông T1 hợp đồng đặt cọc và yêu cầu vợ
chồng ông T1 ký vào để làm thủ tục cấp bìa cho T2 và H.

 Ơng T1 đồng ý ký tên vì đã thỏa thuận trước. Đồng thời giao Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông T2 và bà H làm thủ tục.
 Việc mua bán đất của vợ chồng ông T1-bà S với T2 và bà H hồn
thành.
 6/6/2011, ơng T2 đến nhà ơng T1 và vay tiền, trả lãi theo lãi ngân
hàng. T1 đồng ý cho T2 và H vay 1.400.000.000 đồng.
 Cuối năm 2012, ơng T1 địi nhiều lần nhưng ơng T2 khơng chịu
trả số tiền này.
 Nay ông khởi kiện, yêu cầu ông T2 và bà H phải trả số tiền
1.400.000.000 đồng đã vay và lãi suất.


Bị đơn trình bày:
 16/5/2011 vợ chồng ông T2 và H đặt cọc cho vợ chồng ông T1 2
tỷ để mua đất. Hợp đồng công chứng số 1146 quyển 1 xác thực
nội dung này.
 Tuy vậy, ông T1 không đủ đất để bán cho ông T2 và bà H vì đã
tách cho con và chưa đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do
vậy nên ông T2 vay lại của ông T1 và bà S 1.400.000.000 đồng
11


trong số tiền 2.000.000.000 đồng mà ông T2 đã cọc cho vợ chồng
ông T1.
 1/9/2017, ông T1 và bà S đã sang tên cho vợ chồng ông T2
56.230m2 tương đương 196.805.000 đồng. Có nghĩa ơng T1 cịn
thiếu ơng T2 51ha đất rừng chưa sang tên.
 6/6/2011, ông T2 phát hiện ơng T1 khơng có đất bán nên ơng T2
tìm cách lấy lại tiền. Ông đề nghị TA xem xét.
 Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan (bà S-vợ của ông T2) trình

bày: bà đồng ý với ý kiến của chồng bà là ơng T1.
 Tịa sơ thẩm xét xử:
 Tòa án quyết định áp dụng: Điều 26, 35, 147 BLTTDS năm 2015;
Điều 469 BLDS năm 2015: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của T1
và bà S: Buộc T2 và H trả 2.200.000.000 đồng.
 30/10/2017, ông T2 và bà H kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.
Đề nghị TAND tỉnh bác bỏ yêu cầu của nguyên đơn và buộc ông
T1 trả lại cho vợ chồng ông T2 400.000.000 đồng.
 2/2/2018 ơng T1 có đơn xin rút đơn khởi kiện.
 Nhận định của Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên:
 Tại phiên tòa phúc thẩm: T2 và M (người đại diện theo ủy quyền
của H) vẫn giữ nguyên nội dung kháng cáo và không chấp nhận
đơn xin rút đơn khởi kiện của ông T1.
 HĐXX nhận xét:
1) Về thủ tục tố tụng: Tòa án cấp phúc thẩm đã triệu tập họp lệ lần 2
nhưng T1 và S vẫn vắng mặt không lý do nên căn cứ khoản 3 Điều 296
BLTTDS năm 2015 thì Tịa án xét xử vắng mặt ngun đơn T2. M không chấp
nhận việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn là ông T1 nên căn cứ điểm a khoản
1 Điều 299 BLTTDS năm 2015, Tịa án khơng chấp nhận việc rút đơn khởi kiện
của ông T1.
2) Về nội dung: Xét kháng cáo của T2 và H thấy rằng:
T2 và H không chuyển đủ đất theo hợp đồng đặt cọc trước đó của 2 bên,
mặt khác T1 khơng cịn đủ đất vì đã chuyển nhượng cho con của ông T1, vì vậy
mới xuất hiện việc 2 bên viết giấy vay nợ, vợ chồng T2 nợ vợ chồng T1
1.400.000.000 đồng.
Tòa án cấp sơ thẩm xác định đây là quan hệ tranh chấp hợp đồng vay nợ
là sai quan hệ pháp luật, phải xác định là tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng
quyền sử dụng đất. 
Vì vậy Tịa án cấp sơ thẩm phải coi yêu cầu của T2 và H là yêu cầu phản
tố.

Do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng xác định sai quan hệ pháp luật
nên cấp phúc thẩm không xem xét về nội dung, cần phải hủy bản án sơ thẩm.
3) Tại phiên tịa phúc thẩm, phía bị đơn cho rằng TA cấp sơ thẩm đã vi
phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng khi xác định không đúng quan hệ pháp luật
đã đến xác định sai thẩm quyền xét xử của Tòa án.
Đây phải là quan hệ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng
đất. Vì vậy, Tịa án có thẩm quyền giải quyết là Tịa án nhân dân huyện ĐH. Đề
nghị Tòa án cấp phúc thẩm yêu cầu Tòa án cấp sơ thẩm phải xin lỗi bị đơn và
bồi thường cho bị đơn về tổn thất tinh thần.
12




Quyết định:
 Áp dụng khoản 3 Điều 308 BLTTDS năm 2015, Tòa án quyết
định hủy bản án sơ thẩm số 17/2017 ngày 19 tháng 10 năm 2017
của TAND thành phố TN, chuyển hồ sơ về cấp sơ thẩm để giải
quyết lại vụ án.

3. Xác định vấn đề pháp lý từ việc giải quyết câu hỏi nêu trên và Tóm tắt bản án.
-

Tóm tắt vụ án
o Đây là tranh chấp hợp đồng vay tài sản.
o Chủ thể: 
 Nguyên đơn: Ông T1
 Bị đơn: Ơng T2 và bà H 
 Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà S (vợ ông T1)
o Nội dung vụ án:

 Nguyên đơn trình bày:
Tháng 5/2011 vợ chồng ông T2 và bà H đến nhà T1 đặt
vấn đề mua một số diện tích đất rừng. Ơng T2 và bà H đồng ý
mua của ông T1 56.230 m2 tại huyện ĐH, tỉnh Thái Nguyên với
giá 2.000.000.000 đồng.
16/5/2011: ông T2 và bà H giao tiền cho vợ chồng ông T1
và u cầu tới văn phịng cơng chứng tại văn phịng cơng chứng,
ơng T2 và bà H đưa cho vợ chồng ông T1 hợp đồng đặt cọc và
yêu cầu vợ chồng ông T1 ký vào để làm thủ tục cấp bìa cho T2 và
H.
Ơng T1 đồng ý ký tên vì đã thỏa thuận trước. Đồng thời
giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông T2 và bà H làm
thủ tục. Việc mua bán đất của vợ chồng ông T1-bà S với T2 và bà
H hồn thành.
6/6/2011, ơng T2 đến nhà ông T1 và vay tiền, trả lãi theo
lãi ngân hàng. T1 đồng ý cho T2 và H vay 1.400.000.000 đồng.
Cuối năm 2012, ơng T1 địi nhiều lần nhưng ơng T2 không
chịu trả số tiền này.
Nay ông khởi kiện, yêu cầu ông T2 và bà H phải trả số tiền
1.400.000.000 đồng đã vay và lãi suất.
13


 Bị đơn trình bày:
16/5/2011 vợ chồng ơng T2 và H đặt cọc cho vợ chồng
ông T1 2 tỷ để mua đất. Hợp đồng công chứng số 1146 quyển 1
xác thực nội dung này.
Tuy vậy, ông T1 không đủ đất để bán cho ơng T2 và bà H
vì đã tách cho con và chưa đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng

đất. Do vậy nên ông T2 vay lại của ông T1 và bà S 1.400.000.000
đồng trong số tiền 2.000.000.000 đồng mà ông T2 đã cọc cho vợ
chồng ông T1.
1/9/2017, ông T1 và bà S đã sang tên cho vợ chồng ông T2
56.230m2 tương đương 196.805.000 đồng. Có nghĩa ông T1 cịn
thiếu ơng T2 51 ha đất rừng chưa sang tên.
6/6/2011, ông T2 phát hiện ông T1 không có đất bán nên
ơng T2 tìm cách lấy lại tiền. Ơng đề nghị TA xem xét.

 Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trình bày: Bà S đồng ý với
ý kiến của chồng bà là ơng T1.

 Tịa sơ thẩm xét xử:
Tịa án quyết định áp dụng: Điều 26, 35, 147 BLTTDS
năm 2015; Điều 469 BLDS năm 2015: Chấp nhận yêu cầu khởi
kiện của T1 và bà S: Buộc T2 và H trả 2.200.000.000 đồng.
30/10/2017, ông T2 và bà H kháng cáo toàn bộ bản án sơ
thẩm. Đề nghị TAND tỉnh bác bỏ yêu cầu của nguyên đơn và
buộc ông T1 trả lại cho vợ chồng ông T2 400.000.000 đồng.
2/2/2018 ông T1 có đơn xin rút đơn khởi kiện.

 Nhận định của Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên:
Tại phiên tòa phúc thẩm: T2 và M (người đại diện theo ủy
quyền của H) vẫn giữ nguyên nội dung kháng cáo và không chấp
nhận đơn xin rút đơn khởi kiện của ông T1.
HĐXX nhận xét:
1) Về thủ tục tố tụng: Tòa án cấp phúc thẩm đã triệu tập họp lệ lần
2 nhưng T1 và S vẫn vắng mặt không lý do nên căn cứ khoản 3 Điều 296
BLTTDS năm 2015 thì Tịa án xét xử vắng mặt nguyên đơn T2. M
không chấp nhận việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn là ông T1 nên

căn cứ điểm a khoản 1 Điều 299 BLTTDS năm 2015, Tịa án khơng chấp
nhận việc rút đơn khởi kiện của ông T1.
2) Về nội dung: Xét kháng cáo của T2 và H thấy rằng:
14


T2 và H không chuyển đủ đất theo hợp đồng đặt cọc trước đó của
2 bên, mặt khác T1 khơng cịn đủ đất vì đã chuyển nhượng cho con của
ơng T1, vì vậy mới xuất hiện việc 2 bên viết giấy vay nợ, vợ chồng T2
nợ vợ chồng T1 1.400.000.000 đồng.
Tòa án cấp sơ thẩm xác định đây là quan hệ tranh chấp hợp đồng
vay nợ là sai quan hệ pháp luật, phải xác định là tranh chấp hợp đồng
chuyển nhượng quyền sử dụng đất. 
Vì vậy Tịa án cấp sơ thẩm phải coi yêu cầu của T2 và H là yêu
cầu phản tố.
Do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng xác định sai quan hệ
pháp luật nên cấp phúc thẩm không xem xét về nội dung, cần phải hủy
bản án sơ thẩm.
3) Tại phiên tịa phúc thẩm, phía bị đơn cho rằng TA cấp sơ thẩm
đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng khi xác định không đúng quan
hệ pháp luật đã đến xác định sai thẩm quyền xét xử của Tòa án.
Đây phải là quan hệ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền
sử dụng đất. Vì vậy, Tịa án có thẩm quyền giải quyết là Tịa án nhân dân
huyện ĐH. Đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm yêu cầu Tòa án cấp sơ thẩm
phải xin lỗi bị đơn và bồi thường cho bị đơn về tổn thất tinh thần.

 Quyết định: Áp dụng khoản 3 Điều 308 BLTTDS năm 2015, Tòa án
quyết định hủy bản án sơ thẩm số 17/2017 ngày 19 tháng 10
năm 2017 của TAND thành phố TN, chuyển hồ sơ về cấp sơ thẩm
để giải quyết lại vụ án.

15