TÀO THÁO UỐNG RƯỢU LUẬN ANH HÙNG LA QUÁN TRUNG (Trích hồi 21  “Tam quốc diễn nghĩa”) pptx

TÀO THÁO UỐNG RƯỢU LUẬN ANH HÙNG
LA QUÁN TRUNG
(Trích hồi 21  “Tam quốc diễn nghĩa”)



1. Tác phẩm
Đoạn trích thuộc hồi 21 trong tác phẩm Tam quốc diễn nghĩa của La Quán
Trung. Anh em Lưu, Quan, Trương lúc này mới khởi nghiệp, chưa có đất dung thân
và dựng nghiệp nên phải sang nương nhờ Tào Tháo. Tào Tháo là một người có tài
nhưng chủ quan và đa nghi. Tào Tháo biết chí lớn của ba anh em Lưu Bị nên tìm cách
mua chuộc, hòng thu nạp người tài, củng cố sức mạnh, đồng thời dẹp được mầm hoạ.
Nội dung đoạn trích xoay quanh cuộc bàn luận về anh hùng giữa Tào Tháo và Lưu Bị,
qua đó phần nào thể hiện những nét tính cách tiêu biểu của Tào Tháo và Lưu Bị, hai
người anh hùng với hai tính cách trái ngược nhau.
Đoạn trích có kết cấu hoàn chỉnh như một vở kịch, có thắt nút, cao trào và mở
nút. Qua hai nhân vật Tào Tháo và Lưu Bị, đoạn trích cũng thể hiện được những nét
đặc sắc trong nghệ thuật xây dựng nhân vật của La Quán Trung. Nội dung tư tưởng
được thể hiện ở cách gọi tên nhân vật, ngôn ngữ, cử chỉ, quan niệm về người anh
hùng…
2. Tóm tắt
Huyền Đức có mưu đồ lớn nhưng chưa gặp thời, lại sợ Tào Tháo nghi ngờ bèn
trồng một vườn rau ở sau nhà, hằng ngày vun xới.
Một hôm, Tào Tháo cho người mời Huyền Đức vào tiếp kiến nhằm thăm dò ý
tứ. Tháo bày tiệc rượu ở tiểu đình, vừa ăn uống vừa nói chuyện vui vẻ. Lúc ngà ngà
say, lại có mây đen mù mịt, cơn mưa to sắp đến, Tào Tháo bèn chuyển sang hỏi
Huyền Đức về chuyện anh hùng trong thiên hạ. Lưu Bị muốn từ chối nhưng không
được, bèn kể ra tất cả những bậc anh tài thời nay mà mình từng biết. Thế nhưng chẳng
ngờ Tào Tháo gạt bay đi tất cả. Đang lúng túng chưa biết nói sao thì đột nhiên Tào
Tháo lấy tay trỏ vào Huyền Đức và nói: "Anh hùng thiên hạ bây giờ chỉ có sứ quân và
Tháo mà thôi". Huyền Đức nghe nói, giật mình rơi hết thìa đũa trong tay. Cũng may,

đúng lúc ấy, tiếng sấm ầm vang. Huyền Đức nhanh trí viện chuyện sấm chớp để che
đậy chuyện giật mình. Tào Tháo thấy thế không nghi ngờ gì Huyền Đức nữa.
3.Đọc hiểu
Khi bình về Tam quốc diễn nghĩa, các nhà phê bình văn học Trung Quốc đã
đưa ra bộ "tam tuyệt", ba đỉnh cao mẫu mực về tính cách : Tào Tháo tuyệt gian,
Khổng Minh tuyệt trí, Quan Công tuyệt nghĩa. Họ đều là những người có tài, là những
bậc anh hùng của Tam quốc, Tào Tháo là gian hùng, Quan Công, Khổng Minh là anh
hùng. Khi san định lại Tam quốc diễn nghĩa, với nhãn quan chính trị của nhân dân lao
động, nhà văn La Quán Trung đã có cách nhìn thiên vị đối với nhà Thục. Vì thế, Lưu
Bị đại đức, tình nghĩa bao nhiêu thì Tào Tháo lại gian xảo, đa nghi bấy nhiêu. Thái độ
của nhà văn đối với hai nhân vật được thể hiện ngay trong cách gọi tên hai nhân vật.
Với Tào Tháo, chỉ một lần tác giả gọi đủ tính danh là Tào Tháo, còn lại chỉ gọi là
Tháo, còn Lưu Bị tác giả đều gọi tên chữ là Huyền Đức một cách trân trọng và thiện
cảm. Cách gọi tên ấy đã thể hiện thái độ của nhà văn đối với nhân vật. Thái độ ấy
được thể hiện rõ hơn trong cuộc đấu trí giữa hai nhân vật này.
Với cách bố trí các chi tiết khéo léo và kịch tính, đoạn trích Tào Tháo uống
rượu luận anh hùng đã thể hiện được những nét tiêu biểu trong tính cách của hai nhân
vật chính của tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa. Đoạn trích cũng đã thể hiện những nét
tiêu biểu trong nghệ thuật kể chuyện của Tam quốc diễn nghĩa. Đó là nghệ thuật tạo
và dẫn dắt tình huống truyện vừa kịch tính vừa rất lôgíc. Các chi tiết nối tiếp nhau một
cách rất tự nhiên và tính cách nhân vật lần lượt được bộc lộ.
Người chủ động lập cuộc rượu để bàn luận về anh hùng là Tào Tháo, Huyền
Đức hoàn toàn bất ngờ. Do chưa có đất dựng nghiệp, anh em Lưu, Quan, Trương phải
đến ở nhờ Tào Tháo để chờ cơ hội và chuẩn bị lực lượng. So với Tào Tháo, lúc này
Lưu Bị hoàn toàn yếu thế, vì vậy giống như con rồng ẩn mình, để che mắt Tào Tháo,
Lưu Bị phải ngày ngày giả vờ mải mê với chuyện vun xới, trồng rau. Mâu thuẫn và
kịch tính của đoạn trích bắt đầu từ đây. Vì muốn ẩn giấu ý định của mình, lại biết Tào
Tháo vốn tính đa nghi, nên khi người của Tào Tháo đến mời Lưu Bị đã "giật mình…
sợ tái mặt". Và nhất là khi Tào Tháo trỏ vào mình và Lưu Bị và nói : "Anh hùng trong
thiên hạ bây giờ chỉ có sứ quân và Tháo này mà thôi" thì "giật nảy mình, cái thìa, đôi

đũa cầm ở tay rơi cả xuống đất". Lưu Bị giật mình không phải là biểu hiện của sự hèn
nhát, ông giật mình bởi sợ rằng bị lộ ý đồ chiến lược. Lưu Huyền Đức nhanh chóng
lấy lại bình tĩnh và có cách xử lí tình huống rất thông minh. Tính cách khiêm nhường
và ôn hoà của một hiền nhân quân tử có chí lớn được thể hiện rõ trong lối ứng xử của
Huyền Đức. Trước câu hỏi đầy dò xét của Tháo về quan niệm người anh hùng, Huyền
Đức cũng đã rất khiêm tốn mà từ chối. Khi bị buộc phải trả lời, thì đưa ra những nhân
vật đáng lưu ý, trong đó có ý dò xét thái độ của Tào Tháo. Khiêm nhường, thận trọng,
kín đáo, khôn ngoan là những nét tính cách nổi bật của Huyền Đức trong đoạn trích
này, và đây cũng là phẩm chất cần thiết của một vị vua hiền.
Đối lập với tính cách khiêm nhường của Huyền Đức là thái độ kiêu ngạo, tự
phụ của Tào Tháo. Nhân vật này vốn đã rất nổi tiếng với câu nói "Ta thà phụ người
chứ nhất quyết không để người phụ ta". Tào Tháo có chí lớn, có tài cao, hiểu đời và
hiểu thời thế, luận về anh hùng, Tháo nói :
"Rồng lúc thì to, lúc thì nhỏ, lúc thì bay, lúc thì nấp. Lúc to thì nổi mây phun
mù ; lúc nhỏ thì thu hình ẩn bóng ; khi bay ra thì liệng trong trời đất ; khi ẩn thì núp ở
dưới sông".
Lí luận ấy thể hiện một trí tuệ sắc sảo, một tầm nhìn xa trông rộng. Chí lớn của
Tào Mạnh Đức còn được thể hiện ở quan niệm về anh hùng :
"Anh hùng là người trong bụng có chí lớn, có mưu cao, có tài bao trùm được cả
vũ trụ, có chí nuốt cả trời đất"
Tào Tháo là một gian hùng thời loạn, quan niệm về người anh hùng của Tháo
là một quan niệm đầy tham vọng. Tháo có tài nhưng lòng dạ nham hiểm, xảo quyệt,
tính cách của hắn tiêu biểu cho những kẻ thống trị chuyên quyền, "Hắn cũng tàn bạo
như Đổng Trác, vô ơn bạc nghĩa như Lã Bố, nhưng biết che đậy tâm địa xấu xa, biết
lấy lòng người nên đã đi trọn con đường công danh sự nghiệp, mồ yên mả đẹp".
Những nét tính cách gian hùng của hắn được thể hiện một phần trong đoạn trích. Nổi
bật ở đoạn trích này là tính tự phụ, kiêu ngạo (hắn không coi ai đáng là anh hùng, trừ
hắn và Lưu Bị), hắn còn nham hiểm khi thăm dò ý định của Lưu Bị.
Mục đích cuộc luận bàn về anh hùng của Tháo là thăm dò thái độ của Huyền
Đức, vì thế Tháo lừa đánh những đòn rất bất ngờ và nham hiểm. Bất ngờ mời Huyền

Đức đến uống rượu, chủ động đưa ra nội dung bàn luận về quan niệm anh hùng và
buộc Huyền Đức vào thế không thể chối từ. Và gian xảo hơn là bất ngờ kết luận mình
và Huyền Đức là người anh hùng khiến cho Huyền Đức khó có thể tránh được sơ hở.
Song lòng yêu mến dành cho nhà Thục đã khiến nhà văn tạo nên một tiếng sấm rền
vang đầy bất ngờ và đúng lúc để giúp Huyền Đức che giấu được cái giật mình nguy
hiểm. Câu nói của Tào Tháo còn ẩn chứa cả sự ngầm đe doạ của một người đầy tham
vọng. Nét nổi bật nhất trong tính cách của Tào Tháo được thể hiện ở câu nói này. Đây
cũng là đỉnh điểm của mâu thuẫn, là điểm thắt nút và điểm mở nút là hành động che
giấu cái giật mình một cách khéo léo của Huyền Đức. Tào Tháo đẩy mâu thuẫn lên
cao trào với câu nói đầy khiêu khích còn Huyền Đức giải quyết mâu thuẫn bằng một
hành động khiêm nhường của một người biết ẩn mình khi cần thiết.
Tam quốc diễn nghĩa là một tiểu thuyết chiến trận song đằng sau những câu
chuyện về những trận đánh, những mưu đồ bá vương là những tư tưởng nhân đạo sâu
sắc. Qua những điển hình nghệ thuật như Tào Tháo, Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi,
Khổng Minh, Tôn Quyền… tác giả đã thể hiện những quan điểm của mình về người
anh hùng, về cuộc sống và thể hiện ước mơ chính đáng của nhân dân về một xã hội ổn
định, một triều đình chuẩn mực. Đồng thời tác phẩm cũng cất lên tiếng nói phê phán
chiến tranh phong kiến vì mục đích tranh giành quyền lực giữa những kẻ đầy tham
vọng làm bá chủ thế giới.