NĨI VÀ NGHE
TRÌNH BÀY SUY NGHĨ VỀ MỘT VẤN ĐỀ ĐỜI SỐNG
(ĐƯỢC GỢI RA TỪ TÁC PHẨM VĂN HỌC ĐÃ ĐỌC)
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
Kể tên một số tác phẩm văn học mà em đã được học từ chương trình
Ngữ văn 6 đến giờ? Trong những tác phẩm ấy, em thích nhất tác
phẩm nào? Vì sao?
*Gợi ý:
Bài học đường đời đầu tiên.
Nếu cậu muốn có một người bạn.
Chuyện cổ tích về lồi người.
Mây và sóng.
Bức tranh của em gái tơi
Thánh Gióng.
Đồng dao mùa xn.
Gặp lá cơm nếp...
(Lê Thị Cẩm Tú-0963211029-THCS Dũng Sĩ -Điện Ngọc)
HOẠT ĐỘNG 2: LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG
PHIẾU NHẬN XÉT HOẠT ĐỘNG NĨI
Các nội dung nhận xét
Nội dung bài nói
Hình thức trình bày
Các u cầu
Có
Khơng
Giới thiệu chung về vấn đề
Nêu những suy nghĩ về các khía cạnh khác nhau của vấn đề
Khái quát lại suy nghĩ của vấn đề
Tốc độ nói vừa phải
Âm lượng vừa đủ
Giọng nói truyền cảm
Cử chỉ, dáng điệu đúng mực
Tương tác với người nghe phù hợp
1. Trước khi nói
a) Xác định mục đích nói và người nghe (SGK, Tr.53)
- Bài nói nhằm mục đích gì?
- Người nghe là ai?
- Em chọn không gian nào để thực hiện bài nói (trình bày)?
- Em dự định trình bày trong bao nhiêu phút?
b) Chuẩn bị nội dung nói
- Lựa chọn đề tài: Em sẽ lựa chọn những chủ đề nào được đề cập đến trong hai VB đọc chính “Đồng
dao mùa xuân, Gặp lá cơm nếp”?
a. Xác định mục đích nói và người nghe
b. Chuẩn bị nội dung nói
- Lựa chọn đề tài: hình ảnh người lính, tình u đất nước, sự hồ quyện giữa tình u gia đình với
tình u q hương; lịng biết ơn đối với những người đang hằng ngày cống hiến cho xã hội một
cách thầm lặng, về những đổi thay của cuộc sống hôm nay,…
- Lập dàn ý theo gợi ý sau:
+ Giới thiệu khái quát về vấn đề em định trình bày cùng ấn tượng chung của em.
+ Nêu những biểu hiện cụ thể của vấn để và suy nghĩ của em.
+ Khái quát lại suy nghĩ của em, rút ra thông điệp, bài học từ vấn đề.
c. Tập luyện
- Các em hãy tập trình bày theo nhóm (nhóm đơi hoặc 3-4 em, mỗi em trình bày trong 5 phút).
2. Trình bày bài nói
Khi trình bày bài nói em
Các em làm việc cặp đơi để thực hành.
cần đảm bảo những yêu
Ghi vào Phiếu nhận xét hoạt động nói
cầu nào?
*Yêu cầu:
- Trình bày đầy đủ, mạch lạc những nội dung chính đã chuẩn bị;
- Kết hợp đọc diễn cảm những đoạn thơ cần thiết;
- Điều chỉnh giọng nói (âm lượng, tốc độ, sắc thái biểu cảm) phù hợp với nội dung trình bày;
- Kết hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ,... diễn tả cảm xúc;
- Chú ý tương tác với người nghe;
- Trình bày bài nói trong thời gian quy định.
3. Sau khi nói
HS tự đánh giá bài nói của mình vào BẢNG KIỂM và đánh giá bài nói của bạn trong Phiếu nhận xét hoạt động
nói về nội dung và hình thức trình bày với hai tư cách: người nói và người nghe.
Phát biểu của bạn có chứng tỏ bạn nắm được
Em đồng ý hay không đồng ý với nhận xét, góp
nội dung bài trình bày khơng?
ý của bạn về bài nói? Vì sao?
Điều gì trong phần trình bày của bạn khiến em
Em học tập được gì qua phần trình bày của
u thích hay có ấn tượng nhất?
bạn?...
- Người nghe: Trao đổi về bài nói trên tinh thần xây dựng và tơn trọng;
- Người nói: lắng nghe, phản hồi những ý kiến trên tinh thần cầu thị.
BẢNG KIỂM
(Tự kiểm tra bài nói)
Nội dung kiểm tra
Đạt
Chưa đạt
- Bài nói đã biết mở đầu, trình bày nội dung bài nói, phần kết thúc bài nói chưa.
- Mở bài nêu lên cảm nhận được điều em sắp nói là tác giả, tác phẩm đã học gây cho
em nhiều cảm xúc và suy nghĩ.
- Thân bài: Em đã trình bày cảm xúc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm chưa.
- Tập trung nêu được nội dung cốt lõi, mang tính tiêu biểu cho đề tài.
- Kết thúc bài nói đã nhấn mạnh vào cảm xúc của em về tác phẩm chưa.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Tự hoàn chỉnh, rút kinh nghiệm bài nói nghe theo bảng kiểm, bảng đánh giá và góp ý của thầy cơ bạn bè;
- Chuẩn bị trước ở nhà nội dung các bài tập củng cố, mở rộng, thực hành đọc trong SGK, tr.55,56.
HOẠT ĐỘNG 3: CỦNG CỐ, MỞ RỘNG
BÀI TẬP 1:
HS kẻ bảng trong SGK, trang 55 vào vở, đọc lại hai bài thơ Đồng dao mùa xuân, Gặp lá cơm nếp, sau đó điền thơng
tin về đặc điểm của các bài thơ vào vở bài tập.
Bài thơ
Nội dung chính
Đặc điểm nghệ thuật
Thể thơ
Vần
Nhịp
Hình ảnh
Biện pháp tu từ
Đồng dao
Tình yêu quê hương đất
Bốn chữ
Vần chân
Chân thực, gợi
Điệp ngữ, nói giảm
mùa
nước và sự bất tử của người
cảm
nói tránh
xn
lính trẻ cho những mùa
Bình dị, gợi cảm
Ẩn dụ
2/2
xn đất nước.
Gặp lá
Tình cảm nhớ thương mẹ da Bốn chữ
cơm nếp
diết và tình u q hương,
đất nước của người lính xa
nhà đi chiến đấu
Vần chân
2/3; 3/2; 1/4
Bài tập 2: Các em cùng suy nghĩ:
- Thơ có mối liên hệ như thế nào với âm nhạc?
- Hình ảnh cây đàn muôn điệu gợi em liên tưởng tới điều gì?
- Những bài thơ trong bài học này gợi lên những âm điệu (tình cảm, cảm xúc) gì của tâm hồn con người?
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Thực hành nói ở nhà theo gợi ý của bài tập 2;
- Chuẩn bị bài mới: Đọc thực hành văn bản “Chiều sông Thương”.
Bài thơ
Nội dung chính
Đặc điểm nghệ thuật
Thể thơ
Vần
Nhịp
Hình ảnh
Biện pháp tu từ
Đồng dao
Tình yêu quê hương đất
Bốn chữ
Vần chân
Chân thực, gợi
Điệp ngữ, nói giảm
mùa
nước và sự bất tử của người
cảm
nói tránh
xn
lính trẻ cho những mùa
Bình dị, gợi cảm
Ẩn dụ
2/2
xn đất nước.
Gặp lá
Tình cảm nhớ thương mẹ da Bốn chữ
cơm nếp
diết và tình u q hương,
đất nước của người lính xa
nhà đi chiến đấu
Vần chân
2/3; 3/2; 1/4
Bài thơ
Nội dung chính
Đặc điểm nghệ thuật
Thể thơ
Vần
Nhịp
Hình ảnh
Biện pháp tu từ
Đồng dao
Tình yêu quê hương đất
Bốn chữ
Vần chân
Chân thực, gợi
Điệp ngữ, nói giảm
mùa
nước và sự bất tử của người
cảm
nói tránh
xn
lính trẻ cho những mùa
Bình dị, gợi cảm
Ẩn dụ
2/2
xn đất nước.
Gặp lá
Tình cảm nhớ thương mẹ da Bốn chữ
cơm nếp
diết và tình u q hương,
đất nước của người lính xa
nhà đi chiến đấu
Vần chân
2/3; 3/2; 1/4
Bài thơ
Nội dung chính
Đặc điểm nghệ thuật
Thể thơ
Vần
Nhịp
Hình ảnh
Biện pháp tu từ
Đồng dao
Tình yêu quê hương đất
Bốn chữ
Vần chân
Chân thực, gợi
Điệp ngữ, nói giảm
mùa
nước và sự bất tử của người
cảm
nói tránh
xn
lính trẻ cho những mùa
Bình dị, gợi cảm
Ẩn dụ
2/2
xn đất nước.
Gặp lá
Tình cảm nhớ thương mẹ da Bốn chữ
cơm nếp
diết và tình u q hương,
đất nước của người lính xa
nhà đi chiến đấu
Vần chân
2/3; 3/2; 1/4