Chiếc thuyền ngoài xa

Chiếc thuyền ngoài
Nguyễn Minh
xa
Châu


I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
a/ Cuộc đời

Nguyễn Minh Châu (1930 - 1989)

Là nhà văn quân đội,
trưởng thành trong
hai cuộc kháng chiến

Là một con người
tâm huyết,
luôn trăn trở về số
phận nhân dân và
trách nhiệm của
người cầm bút

t trong những người mở đường xuất sắc, tinh anh và tài năng trong c
cuộc đổi mới văn học nước sau 1975 .


b/ Sự nghiệp
* Tác phẩm chính

Một số ấn bản tác phẩm của Nguyễn Minh Châu

* Đặc điểm
Tác phẩm Nguyễn Minh Châu

Trước 1975

Sau 1975

Là ngòi bút sử
thi có khuynh
hướng lãng mạn

Chuyển sang cảm
hứng thế sự với
những vấn đề
đạo đức và
triết lý nhân sinh

Mang đậm giá trị nhân đạo: quan tâm trước hết đến
con người, mang nỗi quan hồi về số phận con người,
đi tìm “Hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người”


2. Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”
Chiếc thuyền ngoài xa
- Viết năm 1983
- In trong tập
“Bến quê”(1985),
sau in lại

trong tập truyện
cùng tên
xuất bản 1987

- Bối cảnh đất
nước có nhiều
biến đổi.
- Nền văn học
đang vận động,
đổi mới

- In đậm phong
cách tự sự triết lý của
Nguyễn Minh
Châu.

Tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc của Nguyễn Minh Châu
và của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới


II. Đọc – hiểu
1. Tình huống truyện độc đáo

Phóng viên
Phùng tới
vùng biển
chụp cảnh
buổi sáng
sương mù

1

2

3

4

Khung cảnh
bình minh
trên biển
đẹp tuyệt
mĩ – “Cảnh
đắt
trời cho”

Hiện thực
cuộc sống
nghiệt ngã
với cảnh
bạo hành
ở
gia đình
hàng chài

Câu chuyện
của người
đàn bà
hàng chài
ở tịa

án huyện

Bức ảnh
của Phùng
được chọn
vào bộ
lịch năm
ấy

Tình huống mang ý nghĩa khám phá, phát hiện
về đời sống


* Phát hiện 1: Bức tranh tuyệt mỹ của cảnh biển mờ
sương lúc bình minh
Khi chiếc thuyền ở ngồi xa

Buổi sớm
mờ sương
trên biển

- Một cảnh
“đắt” trời cho
- Một bức
tranh mực
tàu của
một danh họa
thời cổ

Phùng

- Bối rối
- Trong trái
tim như
có gì bóp
thắt vào
- Cảm thấy
vừa khám
phá chân lý
của
sự tồn thiện

Khám phá chiều sâu về những vẻ đẹp dung dị, quen thuộc
mà tinh tế, tuyệt mĩ của thiên nhiên, cuộc sống dung dị


* Phát hiện 2:

Khi chiếc
thuyền
cập bến

Hiện thực nghiệt ngã đằng sau vẻ đẹp
như mơ của bình minh biển
- Người đàn bà xấu xí,
thơ kệch, lam lũ,
mệt mỏi…
- Người đàn ơng to lớn,
vẻ độc dữ…
- Cảnh bạo hành gia đình

tàn nhẫn: chồng đánh
vợ dã man; người vợ
cam chịu nhẫn nhục;
con đánh bố…

Phùng:
- Kinh ngạc,
đứng há
hốc mồm
ra nhìn
- Vứt máy
ảnh xuống
đất,chạy
nhào tới

Hiện thực cuộc sống với bao mảng tối, bao cảnh đời
ngang trái, bao nghịch lý, bao đối cực cùng tồn tại khiến
người ta phải xót xa  khơng nên chỉ nhìn cuộc sống bằng
cái vỏ ngồi đẹp đẽ của nó


Câu chuyện của người đàn bà hàng
chài ở tòa án huyện

* 3:

Phùng, Đẩu

Người đàn bà
hàng chài

Khuyên người đàn
bà từ bỏ người
chồng vũ phu

Từ chối quyết liệt,
van lạy quý tòa,
bênh vực cho
người chồng
vũ phu

- Đẩu kinh ngạc:
- Phùng thấy bức
bối, khó hiểu
Chưa hiểu
về người đàn
bà và sự việc
vì nhìn mọi việc
đơn giản


- Thân phận của con
người cá nhân trong
cuộc sống đời thường
với nhiều cay cực,
nhục nhằn, bất hạnh
- Người đàn bà hàng
chài mang nhiều
vẻ đẹp tâm hồn tiềm
tàng, khuất lấp mà

sáng ngời, cao quý
- Phùng: bối rối, thấy những - Phùng phải nhìn
lời đó khơng mấy dễ nghe nhận lại về Đẩu,
về chính bản thân
Phùng, Đẩu - Đẩu: đi đi lại lại, có cái gì
mình
mới vỡ ra trong đầu
 Thấu hiểu, cảm thơng

- Kể về cuộc đời mình
- Nêu rõ những lý do khiến
Người đàn bà
bà có quyết định như vậy
hàng chài 
Khơng thể có lựa chọn
nào tốt hơn


Phùng, Đẩu,
thằng Phác
- Là tội nhân gây
đau khổ.
- Hành động
bạo tàn
Phải lên án,
đáng bị
trừng phạt

Người đàn
ông vũ phu

Người đàn bà
Hàng chài
- Cục tính nhưng
hiền lành
- Khơng bao giờ
đánh vợ
- Do hồn cảnh
sống khó khăn
nên mới như vậy

Cần nhìn cuộc sống, con người bằng cái nhìn thấu hiểu,
dân chủ, cái nhìn đa chiều, đa diện, cái nhìn
mang tính khám phá.
vấn đề nhân phẩm của con người trước hoàn cảnh
Sống nghiệt ngã  chúng ta bước vào cuộc chiến bảo vệ
nhân tính và thiên lương của con người trước
hoàn cảnh nghiệt ngã


*4

Bức ảnh được chọn vào bộ lịch năm ấy

Phùng
nhìn

Màu hồng hồng
của ánh sương
mai

Nghệ
Thuật

Người đàn bà
hàng chài bước
ra từ tấm ảnh

Cuộc
đời

Bức ảnh
đen trắng

Nghệ thuật phải bắt nguồn từ cuộc sống, vì cuộc sống
của con người. Nghệ thuật phản ánh cuộc sống
làm sao không bỏ quên số phận con người cá nhân.


2. Đặc sắc nghệ thuật
Tạo tình huống truyện độc đáo, tình huống
mang tính khám phá, phát hiện về đời sống

Nghệ
thuật

Những
đổi mới,
sáng tạo
Nghệ thuật trần thuật đặc sắc: người kể

mạnh mẽ
chuyện là nhân vật, chuyển điểm
trong
nhìn trần thuật, giọng suy tư, triết lý…
nghệ thuật
viết văn
xuôi của
Kết hợp xây dựng nhân vật tư tưởng và nhân
Nguyễn
vật tính cách, số phận, thể hiện chiều sâu
Minh Châu
tư tưởng, những trăn trở của nhà văn
và của
văn học
Việt Nam
Miêu tả tâm lý nhân vật sâu sắc, xây dựng
hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, ngơn
sau 1975
ngữ gợi hình, có khả năng biểu đạt cao


Xin chân thành cảm ơn
quý thày cô và các em đã
chú ý theo dõi bài giảng!