NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜI

…Q hương là gì hả mẹ
Mà cơ giáo dạy phải yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Mà ai đi xa cũng nhớ nhiều?...
( Đỗ Trung Quân- Quê hương)

CHỦ ĐỀ
Tiết 10
NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG,
ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜI


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
I. TÌM HIỂU CHUNG:
Tình u q hương, đất nước,
con người là một trong những chủ
đề góp phần thể hiện đời sống
tâm hồn, tình cảm của người Việt
Nam.
- Thể loại: ca dao - dân ca
- Thể thơ: lục bát biến thể.
- PTBĐ: biểu cảm, miêu tả
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

Tiết trước các em đã được
học ca dao, dân ca, những
câu hát về chủ điểm nào?

Văn bản thuộc thể loại gì?

Văn bản được viết theo
thể thơ gì?
Phương thức biểu đạt?


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
2. Tìm hiểu văn bản:
a. Bài 1:
Ở đâu năm cửa nàng ơi
Sông nào sáu khúc nước chảy xuôi một dịng?
Sơng nào bên đục, bên trong?
Núi nào thắt cổ bồng mà có thánh sinh?
Đền nào thiêng nhất xứ Thanh
Ở đâu mà lại có thành tiên xây?
Thành Hà Nội năm cửa chàng ơi!
Sông Lục Đầu sáu khúc nước chảy xuôi một dịng.
Nước sơng Thương bên đục bên trong,
Núi Đức Thánh Tản thắt cổ bồng lại có thánh sinh.
Đền Sịng thiêng nhất xứ Thanh,
Ở trên tỉnh Lạng có thành tiên xây.


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
2. Tìm hiểu văn bản
a. Bài 1:
- Bài ca dao có 2 phần.
+ Phần

1: câu hỏi của chàng trai
+ Phần 2: lời đáp của cơ gái
-

Hình thức đố đáp.

Theo em, bài ca dao 1
có thể chia làm
mấy phần?
Phần 1 là lời của ai?
Phần 2 là lời của ai?
Bài ca dao được viết theo
hình thức gì?


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
ĐÁP

HỎI

Thành Hà Nội năm cửa

Ở đâu năm cửa

Vũ Hải

6

Thành HÀ NỘI
Vũ Hải


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
ĐÁP

HỎI
Ở đâu năm cửa

Thành Hà Nội năm cửa
Sông Lục Đầu….

Sông nào sáu khúc

Vũ Hải


SÔNG LỤC ĐẦU
Vũ Hải


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
Đáp

Hỏi

Thành Hà Nội năm cửa

Ở đâu năm cửa

Sông Lục Đầu….

Sông nào sáu khúc
Sông nào bên đục, bên trong

Nước sông Thương…

Núi nào thắt cổ bồng

Núi Đức Thánh Tản

Vũ Hải


NÚI TẢN VIÊN
Vũ Hải


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
HỎI

ĐÁP

Ở đâu năm cửa

Thành Hà Nội năm cửa

Sông Lục Đầu…

Sông nào sáu khúc
Sông nào bên đục, bên trong

Nước sông Thương...

Núi nào thắt cổ bồng

Núi Đức Thánh Tản

Đền nào thiêng nhất.. Thanh
Vũ Hải

Đền Sòng..


ĐỀN SỊNG – Nơi thờ Liễu Hạnh cơng chúa
Vũ Hải


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
HỎI

ĐÁP
Thành Hà Nội năm cửa

Ở đâu năm cửa

Sông Lục Đầu….

Sông nào sáu khúc
Sông nào bên đục, bên trong

Nước sông Thương…
Núi Đức Thánh Tản

Núi nào thắt cổ bồng
Đền nào thiêng nhất.. Thanh

Đền Sịng..
Ở trên tỉnh Lạng…

Ở đâu…có thành tiên xây
Vũ Hải


THÀNH LẠNG SƠN
Vũ Hải


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
2. Tìm hiểu văn bản
a. Bài 1:

Qua
phần
hỏi,cơ

tagái
thấy
chàng
traimình
làtrailà
Qua
phần
đối
đáp,
cơđãgái
chàng
Qua
phần
đáp,
thểvàhiện
một
người
như
thế
nào?
đều thể hiện
tình
cảm
chung,
mộtmột
người
như
thế
nào? đó là gì?

HỎI
Rất hóm hỉnh, bí hiểm.
Chàng trai đã chọn được
nét tiêu biểu của từng địa
danh để hỏi.

ĐÁP
Rất sắc sảo, những nét đẹp
riêng về thành quách, đền đài,
sông núi của mỡi miền q
đều được “nàng” thơng tỏ.

=> Đều có niềm tự hào và tình yêu tha thiết đối với quê hương,
đất nước; thể hiện sự hiểu biết về kiến thức địa lí, lịch sử bằng
hình thức đố đáp.
Vũ Hải


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
2. Tìm hiểu văn bản
d.Bài 4: Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mơng bát ngát,

Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát mênh mơng.
Thân em như chẽn lúa địng địng,
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai.

- Hai dịng đầu có cấu trúc đặc biệt về từ ngữ. Sử
dụng các điệp ngữ, đảo ngữ, phép đối xứng
- -> gợi tả, nhấn mạnh vẻ đẹp của cánh đồng về sự

rộng lớn mênh mông, bát ngát.
-> Thể hiện cảm xúc dạt dào trước không gian
bao la.
- Hai câu cuối: dùng so sánh, ẩn dụ -> gợi vẻ đẹp, sự trẻ
trung tràn đầy sức sống của cô gái trước thiên nhiên.
 Bài ca dao thể hiện tình u, lịng tự hào về q
hương rất tinh tế và sâu sắc.

Phần đầu của
Phần
hai cuối
câu
thơ
củađầu
2 câu
"Ni"?
"Tê"?
Tiếng
thơ đầu
được
được
tác giả
sử dụng
của miền nào?
biệnsửpháp
dụngnghệ
biệnthuật
pháp
gì?nghệ
Tác thuật

dụng?gì?
Tác dụng?


Tiết 10: NHỮNG CÂU HÁT
Ề TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜ
II. Đọc - hiểu văn bản

2. Tìm hiểu văn bản
a. Tên núi, tên sông, tên vùng đất với những nét đặc sắc về hình thể, cảnh
trí, lịch sử, văn hóa của từng địa danh.
b. Tình u chân chất, tinh tế, niềm tự hào đối với con người, lịch sử,
truyền thống văn hóa của quê hương, đất nước.

III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Sử dụng kết cấu lời hỏi đáp, lời chào mời, lời nhắn gửi..., thường gợi
nhiều hơn tả.
- Có giọng điệu tha thiết, tự hào.
- Cấu tứ đa dạng, độc đáo.
- Sử dụng thể thơ lục bát và lục bát biến thể...
2. Ý nghĩa
Ca dao bồi đắp thêm tình cảm cao đẹp của con người đối với quê
hương đất nước.


Bốn bài ca dao sử dụng toàn bộ thể thơ lục bát
trên sáu, dưới tám

hay

Vũ Hải


Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước,
con người thường gợi nhiều hơn tả

hay

Vũ Hải


Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước,
con người hay nhắc đến tên sông, tên núi với
những nét đặc sắc, tiêu biểu về cảnh trí, lịch sử,
văn hóa…

hay

Vũ Hải


Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước,
con người đã vẽ nên một bức tranh phong cảnh
hữu tình, qua đó thể hiện tình u, lịng tự hào
về q hương, đất nước

hay

Vũ Hải

DẶN DÒ
- Học thuộc các bài ca dao, hiểu nét độc đáo
về NT của mỗi bài. Thông điệp ở mỗi bài
mà tác giả gửi gắm trong đó.
- Soạn chuẩn bị vb: Những câu hát than thân,
châm biếm (Tr.48,51) theo hệ thống câu hỏi
đọc hiểu. Chú ý các bài 1,2,3 trong mỗi bài.
- Tiết sau học.

23


CHÚC CÁC EM
HỌC GIỎI