Vận động thể thao - Liều
thuốc giảm đau hữu hiệu
Luyện tập TDTT vừa sức sẽ giúp cho cơ bắp khỏe mạnh,
máu huyết lưu thông dễ dàng. Ðó là yếu tố giúp tăng
cường sức khỏe cần thiết cho người cao tuổi.
Thoái hóa khớp (THK) là tình trạng xuống cấp tiến triển của
sụn khớp, có thể do tự nhiên hay do một yếu tố nào đó. Bên
cạnh đó là sự tự điều chỉnh không hợp lý của những thành
phần kế cận là bao khớp và xương khiến cho diễn biến ngày
càng xấu đi, khớp giảm khả năng vận động, đau và dần dần
biến dạng. Đặc biệt, với lứa tuổi 70 trở đi, hầu như mọi người
đều có dấu hiệu THK.
Tổn thương THK thường gặp ở cột sống, nhất là ở cột sống
vùng thắt lưng và cột sống cổ; ở chi dưới như khớp gối, khớp
háng; ở chi trên như khớp vai. Phần lớn người chỉ bị tổn
thương một vài khớp, ít khi nhiều khớp.
Vận động thể dục thể thao (TDTT) để giảm đau
Tập TDTT đều đặn, vừa sức sẽ giúp cho cơ bắp khỏe mạnh,
máu huyết lưu thông dễ dàng. Đó là yếu tố giúp tăng cường
dinh dưỡng cho lớp sụn khớp. Tuy nhiên, nếu không luyện
tập đúng cách thì việc tập TDTT sẽ gây tác dụng ngược.
Bài tập thể dục tránh thoái hóa khớp
Tập luyện TDTT hàng ngày giúp vận động gối ở mức vừa
phải, khi vận động dịch khớp gối được các tế bào sụn hấp thu
và tăng cường sức sống cho tế bào sụn. Những môn chơi thể
thao được cho là ít ảnh hưởng áp lực lên gối như bơi, đạp xe,
tập thể lực tư thế nằm hay ngồi, đi bộ nhẹ nhàng không quá
30 phút mỗi ngày, tập thể lực dưới nước là môn khá thích
hợp. Tập các nhóm cơ quanh gối, tùy theo loại tổn thương là
gì mà sẽ ưu tiên nhóm cơ bên trong hay bên ngoài.
Các tư thế xấu làm tổn thương khớp gối bao gồm leo cầu
thang, ngồi xổm, khiêng vác quá nặng, tăng trọng lượng cơ
thể. Dụng cụ hỗ trợ cho gối còn tùy thuộc tình trạng bệnh lý
ở đâu. Ví dụ, tăng áp lực cánh ngoài bánh chè sẽ phải mang
dụng cụ kéo bánh chè vào bên trong nhằm đưa bánh chè chạt
đúng trong rãnh lồi cầu đùi… Nên bắt đầu bằng những động
tác nhẹ nhàng và chậm rãi, sau đó tăng dần lên tùy phản ứng
của cơ thể.
Phòng bệnh và điều trị
Để phòng và hạn chế THK, ngay khi ở tuổi ngoài 40, chúng
ta cần tập TDTT đều đặn để tránh béo phì hoặc bị tiểu đường
vì THK rất thường gặp, dễ xảy ra nặng ở những người mắc
căn bệnh này. Tránh những động tác quá mạnh vì chúng có
thể lệch trục khớp và cột sống.
Ngoài ra, nên có chế độ nghỉ ngơi hợp lý để các cơ quan
trong cơ thể tái tạo lại năng lượng. Không nên lặp đi lặp lại
một công việc hay tư thế làm việc quá dài, quá sức chịu đựng
của cơ thể vì điều này sẽ làm tổn thương đến khớp.
Thông thường, THK thường được điều trị bằng thuốc uống,
thuốc tiêm, nhưng vì thuốc điều trị khớp hay gây tác dụng
phụ, vì vậy, không nên dùng trong một thời gian quá dài. Khi
bệnh nhẹ, có thể làm vật lý trị liệu là tốt nhất (chườm nóng,
chiếu đèn hồng ngoại, dùng máy phát sóng ngắn, xung điện
để giảm đau) và nghỉ ngơi nhiều hơn. Giai đoạn nặng hơn
mới dùng kháng viêm giảm đau non-steroid, thậm chí nếu
giai đoạn nặng hơn nữa có thể phải tiêm corticoid hay nội soi
làm sạch khớp.
Chế độ ăn khi bị THK
Khi bị THK, hãy tránh những thực phẩm có hàm lượng purin
và fructose cao như thịt gia súc, gan động vật, thịt lợn muối,
đặc biệt phải tránh các món ăn có nguy cơ làm tăng mỡ trong
máu như: thịt mỡ, bơ, xúc xích, jăm bông… vì nó làm tăng
rất nhanh tình trạng viêm, tấy của khớp.
Trong quá trình chữa trị, cần ăn sữa bò, sữa đậu nành, đại
táo, thức ăn giàu chất sụn có tác dụng khôi phục sụn khớp
như vây cá. Khi khớp sưng đau, nên ăn các món giải nhiệt
như dưa hấu, bí xanh, đậu phụ… Kiêng các món nhiều mỡ,
các món nướng, cay và quá nóng.