Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam 2008 doc

E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

LƯU Ý
Tài liu này do Cc Thương mi đin t và Công ngh
thông tin, B Công Thương ch trì biên son. Nhng
quan đim và nhn đnh đưa ra trong Báo cáo tng
hp t kt qu điu tra kho sát và không phn ánh
quan đim chính thc ca B Công Thương.
Mi trích dn thông tin t tài liu này phi nêu rõ
ngun “Báo cáo Thương mi đin t Vit Nam 2008”
ca B Công Thương.
Toàn văn báo cáo đưc đăng lên website chính thc
ca B Công Thương ti đa ch

E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

iii
LI GII THIU
Q
uyt đnh ca Th tưng Chính ph s 222/2005/QĐ-TTg (Quyt đnh 222)
ngày 15 tháng 9 năm 2005 phê duyt K hoch tng th phát trin thương mi
đin t giai đon 2006-2010 là văn bn quy phm pháp lut đu tiên ca Nhà
nưc v chính sách vĩ mô vi nhng đnh hưng, gii pháp toàn din và chương trình
hành đng c th nhm thúc đy s phát trin ca thương mi đin t trên phm vi
toàn quc. Đây là nn tng cho vic trin khai rt nhiu hot đng liên quan ti thương
mi đin t trong giai đon 5 năm, đng thi góp phn đưa thương mi đin t vào
cuc sng thông qua nhng chính sách c th trong các lĩnh vc kinh t và thương mi.
Là năm bn l trin khai Quyt đnh 222, năm 2008 đã chng kin nhiu chuyn bin
c v môi trưng hot đng thương mi nói chung và lĩnh vc thương mi đin t nói

riêng. Đưc Chính ph giao chc năng thng nht qun lý nhà nưc v thương mi
đin t, đng thi ch trì theo dõi vic trin khai Quyt đnh 222, B Công Thương
đã tin hành điu tra, kho sát, phân tích và đưa ra nhng nhn đnh tng quát v
tình hình 3 năm trin khai K hoch tng th phát trin thương mi đin t trong
Báo cáo Thương mi đin t 2008. Báo cáo đi sâu vào phân tích nhng chuyn bin
trong môi trưng vĩ mô cho ng dng thương mi đin t, theo 6 ni dung ln ca
các nhóm chính sách, gii pháp ch yu đ ra trong Quyt đnh 222 là đào to, tuyên
truyn và ph cp v thương mi đin t, hoàn thin h thng pháp lut, cung cp
dch v công trc tuyn, phát trin các công ngh h tr thương mi đin t, t chc
thc thi pháp lut v thương mi đin t và hp tác quc t v thương mi đin t.
Tip theo các Báo cáo Thương mi đin t t năm 2003 đn 2007, Báo cáo Thương mi
đin t Vit Nam 2008 cũng phn ánh nhng bưc tin ca ng dng thương mi đin
t trong doanh nghip so vi các năm trưc đó. Nhng vn đ quan trng đi vi s
phát trin lâu dài và bn vng ca thương mi đin t như bo v d liu cá nhân và
ng dng các tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t, s phát trin các dch
v công h tr thương mi đin t, và các mô hình ng dng thương mi đin t đin
hình trong cng đng doanh nghip s là nhng đim nhn ca Báo cáo năm nay.
Thay mt B Công Thương, tôi xin chân thành cm ơn các t chc, doanh nghip,
cơ quan báo chí, chuyên gia đã nhit tình phi hp và cung cp thông tin trong quá
trình xây dng Báo cáo. Chúng tôi mong nhn đưc nhiu ý kin góp ý đ Báo cáo
ngày càng hoàn thin và tr thành tài liu có ích cho các cơ quan hoch đnh chính
sách, doanh nghip, vin nghiên cu và đông đo các đi tưng có quan tâm khác.
Hà Nội, tháng 02 năm 2009
PGS. TS. Lê Danh Vĩnh
Th trưng B Công Thương
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

v
TNG QUAN
Nn kinh t Vit Nam năm 2008 đã phi tri qua rt nhiu khó khăn thách thc nhưng vi s
năng đng, tích cc ca cng đng doanh nghip, thương mi đin t Vit Nam vn k tha
đưc s phát trin sôi đng ca năm 2007 và đang dn đi vào chiu sâu, đt nn móng cho s
phát trin toàn din trong nhng năm ti.
Báo cáo Thương mi đin t Vit Nam 2008 đưc xây dng trên cơ s đánh giá kt qu 3 năm
trin khai K hoch tng th phát trin thương mi đin t giai đon 2006 - 2010, tình hình
trin khai mt s hot đng v bo v d liu cá nhân và ng dng các tiêu chun công ngh
h tr thương mi đin t. Trên cơ s đó, Báo cáo đ xut nhng khuyn ngh nhm thc hin
thành công K hoch tng th phát trin thương mi đin t giai đon 2006 - 2010.
Phn tng quan này s đim li nhng nét ni bt nht ca thương mi đin t Vit Nam năm
2008. Mc tiêu chính là giúp ngưi đc nm bt nhanh tình hình phát trin thương mi đin t
Vit Nam qua nhng nét ln này.
1. Thương mi đin t đã đưc ng dng rng rãi trong các doanh nghip vi hiu qu
ngày càng tăng
Kt qu điu tra vi 1600 doanh nghip trên c nưc ca B Công Thương trong năm 2008 cho
thy, hu ht các doanh nghip đã trin khai ng dng thương mi đin t  nhng mc đ
khác nhau. Đu tư cho thương mi đin t đã đưc chú trng và mang li hiu qu rõ ràng cho
doanh nghip.
Các doanh nghip đã quan tâm ti vic trang b máy tính, đn nay hu như 100% doanh nghip
đu có máy tính. T l doanh nghip có t 11–20 máy tính tăng dn qua các năm và đn năm
2008 đt trên 20%. T l doanh nghip đã xây dng mng ni b năm 2008 đt trên 88% so vi
84% ca năm 2007. Đn nay, có ti 99% s doanh nghip đã kt ni Internet, trong đó kt ni
băng thông rng chim 98%. T l doanh nghip có website năm 2008 đt 45%, tăng 7% so
vi năm 2007. T l website đưc cp nht thưng xuyên và có chc năng đt hàng trc tuyn
đu tăng nhanh.
Mt trong nhng đim sáng nht v ng dng thương mi đin t ca doanh nghip là t l
đu tư cho phn mm tăng trưng nhanh, chim 46% trong tng đu tư cho công ngh thông

tin ca doanh nghip năm 2008, tăng gp 2 ln so vi năm 2007. Trong khi đó, đu tư cho phn
cng gim t 55,5% năm 2007 xung còn 39% vào năm 2008. S dch chuyn cơ cu đu tư
này cho thy doanh nghip đã bt đu chú trng đu tư cho các phn mm ng dng đ trin
khai thương mi đin t sau khi n đnh h tng công ngh thông tin. Doanh thu t thương
mi đin t đã rõ ràng và có xu hưng tăng đu qua các năm. 75% doanh nghip có t trng
doanh thu t thương mi đin t chim trên 5% tng doanh thu trong năm 2008. Nhiu doanh
nghip đã quan tâm b trí cán b chuyên trách v thương mi đin t.
Các con s thng kê này cho thy, đn thi đim cui năm 2008 nhiu doanh nghip Vit Nam đã
nhn thc rõ v tm quan trng ca thương mi đin t đi vi hot đng sn xut kinh doanh
và sn sàng ng dng thương mi đin t  mc cao hơn trong thi gian ti.
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

vi
2. Các t chc đào to chính quy đy mnh ging dy thương mi đin t
Đ đánh giá tình hình đào to chính quy v thương mi đin t sau ba năm trin khai K hoch
tng th phát trin thương mi đin t giai đon 2006 - 2010, đ xut các gii pháp phù hp
nhm thúc đy đào to thương mi đin t trong hai năm cui trin khai K hoch tng th,
năm 2008 B Công Thương đã tin hành điu tra toàn din tình hình đào to thương mi đin
t ti các trưng đi hc và cao đng trong c nưc.
Kt qu cuc điu tra cho thy đn thi đim cui năm 2008, ti Vit Nam có 49 trưng trin
khai hot đng đào to v thương mi đin t, gm 30 trưng đi hc và 19 trưng cao đng.
Trong s 30 trưng đi hc đã ging dy thương mi đin t, 1 trưng thành lp khoa thương
mi đin t, 19 trưng giao cho khoa kinh t - qun tr kinh doanh ph trách ging dy thương
mi đin t và 10 trưng giao cho khoa công ngh thông tin ph trách ging dy môn hc
này, 8 trưng thành lp b môn thương mi đin t. Trong s 19 trưng cao đng đã ging dy
thương mi đin t, 1 trưng thành lp khoa thương mi đin t, 9 trưng giao cho khoa kinh
t ph trách ging dy thương mi đin t và 9 trưng giao cho khoa công ngh thông tin ph
trách dy môn hc này, có 3 trưng cao đng đã thành lp b môn thương mi đin t.
V k hoch đào to trong thi gian ti, trong s 108 trưng tham gia điu tra có 33 trưng d

đnh xây dng ngành thương mi đin t và 52 trưng d kin s trin khai đào to thương mi
đin t trong tương lai gn.
Như vy, có th thy các t chc đào to nm bt khá nhanh nhu cu ca xã hi và doanh
nghip đi vi ngun nhân lc v thương mi đin t và đã trin khai khá sm hot đng đào
to nhân lc cho lĩnh vc này. Tuy nhiên, s phát trin ca hot đng đào to hin nay đang
 trong giai đon phát trin t phát, chưa có s quan tâm tho đáng ca các cơ quan qun lý
nhà nưc liên quan. Hu như chưa trưng nào thit lp mi quan h cht ch vi nhng doanh
nghip có nhu cu s dng ngun nhân lc thương mi đin t do trưng đào to. Ngưc li,
các doanh nghip cũng chưa ch đng đ xut nhu cu tuyn dng nhân lc thương mi đin
t trong ngn hn và trung hn làm căn c cho các cơ s đào to.
3. Nhiu cơ quan, đa phương đã quan tâm ti vn đ cung cp dch v công trc tuyn
K hoch tng th phát trin thương mi đin t giai đon 2006 - 2010 đ ra nhim v “Đn
năm 2010 các cơ quan Chính ph phi đưa ht dch v công lên mng, trong đó ưu tiên các
dch v: thu đin t, hi quan đin t, các th tc xut nhp khu đin t, th tc liên quan ti
đu tư và đăng ký kinh doanh đin t, các loi giy phép thương mi chuyên ngành ”. Trong
ba năm đu tiên thc hin K hoch tng th, các B ngành đã tích cc trin khai và đt đưc
nhiu kt qu kh quan đi vi mt s dch v công quan trng vi hot đng thương mi như
dch v th tc hi quan đin t, dch v khai, np thu đin t, dch v cp chng nhn xut
x đin t và dch v ng dng thương mi đin t trong mua sm Chính ph.
T năm 2005, B Tài chính bt đu trin khai D án Th tc hi quan đin t và đn nay cơ bn
đã đt đưc các mc tiêu đt ra như rút ngn thi gian thông quan, gim h sơ giy t, gim
chi phí cho doanh nghip. T trng kim ngch xut khu hàng hoá thông qua th tc hi quan
đin t tăng dn qua các năm, t 8% năm 2006 lên trên 16% năm 2007 và 9 tháng đu năm
2008 đã đt 17,5% tng kim ngch xut khu.
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

vii
Mt trong nhng thành công ni bt trong lĩnh vc cung cp dch v công trc tuyn là dch
v cp chng nhn xut x đin t ca B Công Thương (eCoSys). Vi mc tiêu h tr doanh

nghip xut khu gim chi phí, nâng cao sc cnh tranh, eCoSys đưc trin khai t đu năm
2006. Đn cui năm 2008, eCoSys đã đưc đưa vào trin khai toàn din trên c nưc, tt c
doanh nghip có nhu cu cp CO ưu đãi cho hàng hoá xut khu có th gi đơn đ ngh cp CO
ưu đãi qua H thng cp CO đin t đn các t chc cp CO thuc B Công Thương mà không
cn phi trc tip đn làm th tc như trưc kia.
Hin nay, mt s d án v dch v công trc tuyn quan trng khác như dch v khai, np thu
đin t do B Tài chính ch trì, dch v ng dng thương mi đin t trong mua sm Chính ph
do B K hoch và Đu tư ch trì đang chun b chuyn sang giai đon trin khai thí đim.
Bên cnh đó, các B, ngành và đa phương cũng rt coi trng vic cung cp trc tuyn các dch
v công khác. Tính đn ht tháng 12 năm 2008, hu ht các B ngành và 59/63 U ban nhân
dân tnh, thành ph trc thuc Trung ương có website đ giao tip vi công dân và các t chc
trong xã hi. Phn ln các website này đu cung cp nhng dch v công trc tuyn cơ bn như
cung cp thông tin v hot đng ca t chc, ph bin văn bn quy phm pháp lut, quy trình
th tc hành chính công và tương tác vi t chc cá nhân qua website.
Mt s đa phương như thành ph H Chí Minh, Lào Cai, v.v đã bt đu trin khai cung cp
trc tuyn các dch v công liên quan đn thương mi như cp giy chng nhn đăng ký kinh
doanh, giy chng nhn đu tư, giy phép thành lp văn phòng đi din, đăng ký thu, đăng
ký con du, v.v
Cùng vi s tin b nhanh trong công tác hoàn thin h thng pháp lut liên quan đn thương
mi đin t và h tng công ngh, s quan tâm ch đo ca Nhà nưc, nhng đin hình v cung
cp thành công dch v công trc tuyn trên quy mô c nưc cũng như ti mt tnh, thành ph
c th s góp phn giúp hot đng cung cp dch v công trc tuyn phát trin mnh m hơn
trong giai đon ti.
4. Vn đ bo v d liu cá nhân bưc đu đưc quan tâm
Bên cnh nhng nét ni bt trên, năm 2008 còn chng kin nhng chuyn bin có ý nghĩa ln
đi vi s phát trin ca thương mi đin t Vit Nam giai đon ti.
Trong thương mi đin t, các giao dch đưc thc hin hoàn toàn trên môi trưng mng, các
đi tác không cn phi gp mt trc tip, nên nhu cu v thông tin cá nhân là rt ln. Giao dch
thương mi đin t ca các doanh nghip Vit Nam thi gian gn đây tăng nhanh, khi lưng
thông tin trao đi ngày càng nhiu. Tuy nhiên, nhng vi phm liên quan đn thông tin cá nhân

cũng ngày mt nhiu hơn, gây tâm lý e ngi cho các cá nhân, t chc khi tham gia giao dch
thương mi đin t.
T năm 2005 đn nay các cơ quan qun lý nhà nưc đã có nhiu n lc đưa các quy đnh liên
quan đn bo v thông tin cá nhân vào các văn bn quy phm pháp lut, vi các hình thc x
pht, ch tài c th. Bên cnh đó, Vit Nam cũng tích cc tham gia các hot đng hp tác quc
t trong lĩnh vc bo v thông tin cá nhân trong khuôn kh APEC và song phương. B Công
Thương đã t chc dch và ph bin tài liu Nhng nguyên tc cơ bn v bo v d liu cá nhân
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

viii
trong thương mi đin t ca APEC, phi hp vi B Thương mi và Hi đng Thương mi Liên
bang Hoa Kỳ t chc hai hi tho v bo v thông tin cá nhân trong năm 2007 và 2008, v.v
Các doanh nghip Vit Nam cũng đã ý thc đưc tm quan trng và quan tâm ti vn đ bo
v thông tin cá nhân. Theo kt qu kho sát năm 2008 ca B Công Thương, 18% trong s 132
doanh nghip cho bit đã có quy ch bo v thông tin cá nhân, 40% khác s xây dng quy ch
trong tương lai gn. Tuy chưa có quy đnh c th đi vi vic thu thp và s dng thông tin cá
nhân ca khách hàng nhưng các doanh nghip Vit Nam cũng đã bưc đu kt hp các bin
pháp v qun lý và công ngh đ bo v thông tin ca khách hàng. 67% doanh nghip tham
gia kho sát cho bit có trin khai c hai nhóm gii pháp công ngh và qun lý đ bo v thông
tin cá nhân ca khách hàng.

5. Thanh toán đin t tip tc phát trin nhanh và đang đi vào cuc sng
Nu như năm 2007 đưc đánh giá là năm đánh du bưc phát trin nhanh chóng và toàn din
ca thanh toán đin t, thì năm 2008 là năm thanh toán đin t khi sc và thc s đi vào cuc
sng.
Đi vi h thng thanh toán  tm quc gia, sau nhiu năm tích cc trin khai, ngày 8 tháng 11
năm 2008 Ngân hàng Nhà nưc Vit Nam đã chính thc đưa vào vn hành H thng thanh toán
đin t liên ngân hàng giai đon II. Hin nay, Ngân hàng Nhà nưc Vit Nam đang đy mnh
công tác kt np thành viên mi, m rng phm vi hot đng ca H thng. D kin trong Quý

2 năm 2009, H thng thanh toán đin t liên ngân hàng giai đon II s đưc ph sóng toàn
quc. Khi hoàn thin, H thng có kh năng x lý 2 triu giao dch thanh toán/ngày, góp phn
quan trng trong vic m rng, nâng cao cht lưng hot đng thanh toán, chu chuyn vn
ca nn kinh t.
Dch v thanh toán th cũng có mt năm phát trin tích cc. Đn ht năm 2008, các t chc
ngân hàng đã phát hành khong 13,4 triu th thanh toán, tăng 46% so vi năm 2007. Toàn
h thng ngân hàng đã lp đt và đưa vào s dng 7.051 máy ATM, tăng trên 46% so vi năm
2007, s lưng máy POS đt trên 24.000 chic. H thng thanh toán ca hai liên minh th ln
nht c nưc là Banknetvn và Smartlink vi trên 90% th trưng th toàn quc đã đưc kt ni
liên thông.
Trong năm 2008, vi s năng đng, tích cc ca các ngân hàng và doanh nghip, mt lot dch
v thanh toán đin t vi nhng gii pháp khác nhau đã xut hin. Đc bit s lưng website
thương mi đin t cung cp dch v thanh toán trc tuyn có s phát trin nhy vt. Nu năm
2007 ch có mt vài website thương mi đin t cung cp dch v này thì năm 2008 đã có trên
50 website ca các doanh nghip thuc nhiu lĩnh vc kinh doanh khác nhau như ngân hàng,
hàng không, du lch, siêu th bán hàng tng hp, v.v trin khai thành công vic cung cp dch
v thanh toán trc tuyn cho khách hàng.
Theo Báo cáo ca Ngân hàng Nhà nưc Vit Nam, vi s phát trin nhanh chóng ca các dch
v thanh toán không dùng tin mt, t l thanh toán bng tin mt trong tng phương tin
thanh toán đã gim xung còn 14% vào thi đim cui năm 2008, so vi mc 18% ca năm
2007.
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

ix
Có th khng đnh rng, vi s phát trin mnh m ca h tng thanh toán đin t và các dch
v thanh toán không dùng tin mt trong năm 2008, giai đon 2009 – 2010 s chng kin
nhng s thay đi sâu sc trong hot đng thanh toán ti Vit Nam.
Ngoài ra, hiện nay các Bộ, ngành đã ban hành nhiều chính sách nhằm thúc đẩy việc áp dụng các
tiến bộ khoa học công nghệ vào thực tiễn, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghệ,

các tiêu chuẩn chung sử dụng trong thương mại điện tử, đặc biệt là chuẩn trao đổi dữ liệu điện tử
(EDI và ebXML). Tại Chương III của Báo cáo này sẽ cung cấp các thông tin tổng quan về tình hình
phổ biến, xây dựng và ứng dụng các tiêu chuẩn công nghệ hỗ trợ thương mại điện tử của các doanh
nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực sản xuất kinh doanh.
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xi
MC LC
LI GII THIU iii
TNG QUAN v
1. Thương mi đin t đã đưc ng dng rng rãi trong các doanh nghip vi hiu qu
ngày càng tăng v
2. Các t chc đào to chính quy đy mnh ging dy thương mi đin t vi
3. Nhiu cơ quan, đa phương đã quan tâm ti vn đ cung cp dch v công trc tuyn vi
4. Vn đ bo v d liu cá nhân bưc đu đưc quan tâm vii
5. Thanh toán đin t tip tc phát trin nhanh và đang đi vào cuc sng viii
CHƯƠNG I - TÌNH HÌNH BA NĂM TRIN KHAI K HOCH TNG TH PHÁT TRIN
THƯƠNG MI ĐIN T GIAI ĐON 2006 - 2010 1
I. Đào to, tuyên truyn và ph cp v thương mi đin t 3
1. Ph bin tuyên truyn v thương mi đin t cho ngưi tiêu dùng 3
2. Tuyên truyn và đào to v thương mi đin t cho cng đng doanh nghip 5
3. Tuyên truyn, đào to v thương mi đin t cho đi ngũ cán b qun lý nhà nưc 6
II. Đào to chính quy v thương mi đin t 6
III. Hoàn thin h thng pháp lut 9
1. Khung chính sách cho thương mi đin t 9
2. Tình hình ban hành các văn bn thuc H thng Lut Giao dch đin t

và Lut Công ngh thông tin 12
3. Tình hình ban hành các văn bn khác liên quan đn thương mi đin t 16
IV. Cung cp dch v công trc tuyn 19
1. Đ án Qun lý và cp chng nhn xut x đin t (eCoSys) 21
2. D án ng dng thương mi đin t vào mua sm ca Chính ph 23
3. D án Th tc hi quan đin t 24
V. Phát trin các công ngh h tr thương mi đin t 26
VI. T chc thc thi pháp lut 26
1. Chng gian ln thương mi và cnh tranh không lành mnh trong thương mi đin t 26
2. Gii quyt tranh chp trong thương mi đin t 30
3. Thng kê thương mi đin t 33
4. Mt s vn đ khác 36
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xii
VII. Hp tác quc t 42
1. Hp tác đa phương v thương mi đin t 44
2. Hp tác song phương v thương mi đin t 48
CHƯƠNG II - VN Đ BO V D LIU CÁ NHÂN TRONG THƯƠNG MI ĐIN T 51
I. Khái quát 53
1. Vai trò ca bo v d liu cá nhân trong thương mi đin t 53
2. Các mô hình v bo v d liu cá nhân trên th gii 54
II. Thc trng vn đ bo v d liu cá nhân ti Vit Nam 59
1. Mt s hin tưng vi phm v d liu cá nhân 59
2. Ch đnh v thông tin cá nhân trong h thng pháp lut Vit Nam 63
III. Vn đ bo v cá nhân khi trin khai ng dng thương mi đin t
ti doanh nghip 67
1. Hin trng thu thp thông tin cá nhân trong thương mi đin t ca doanh nghip 68
2. Bo v d liu cá nhân ca khách hàng 72

IV. Jetstar Pacic Airlines – Mt mô hình trin khai bo v d liu cá nhân
trong thương mi đin t 73
V. Chương trình cp chng nhn website thương mi đin t uy tín
Vit Nam - TrustVn 75
1. Nhng nguy cơ trong giao dch trc tuyn 75
2. TrustVn - cơ ch hiu qu nhm thúc đy bo v d liu cá nhân trong
thương mi đin t ti Vit Nam 76
CHƯƠNG III - TÌNH HÌNH NG DNG CÁC TIÊU CHUN CÔNG NGH H TR
THƯƠNG MI ĐIN T 81
I. Khái quát 83
1. Tình hình xây dng và ph bin các tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t 83
2. Tình hình ng dng tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t 84
II. Hot đng doanh nghip và ng dng tiêu chun công ngh h tr
thương mi đin t 90
1. ng dng tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t và quy trình giao dch
ca doanh nghip 90
2. ng dng tiêu chun công ngh thương mi đin t đ phát trin mng kinh doanh
đin t ca mt s ngành có quy mô ln 92
III. ng dng EDI trong các ngành công nghip và dch v 94
1. Gii thiu v EDI 94
2. Tình hình ng dng ti Vit Nam 95
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xiii
IV. Mt s mô hình thương mi đin t tiêu biu 98
1. H thng trao đi d liu đin t Cng Hi Phòng 98
2. H thng kt ni ca Công ty c phn Chuyn mch tài chính quc gia Vit Nam
(Banknetvn) 99
3. H thng thông tin Kho bc Nhà nưc 102

4. H thng trao đi d liu đin t ca Unilever Vit Nam và Metro Cash & Carry 102
5. H thng mng kinh doanh đin t ca Công ty Vinamilk 104
6. Công ty Đu tư và Phát trin công ngh thông tin (Intecom) 105
CHƯƠNG IV - TÌNH HÌNH NG DNG THƯƠNG MI ĐIN T TRONG DOANH NGHIP 109
I. Mc đ sn sàng cho thương mi đin t 113
1. Máy tính và mng ni b 113
2. Tình hình kt ni mng Internet 117
II. Mc đ trin khai ng dng thương mi đin t 120
1. Mc đ ng dng các phương tin đin t nói chung 120
2. Xây dng và s dng website 123
3. Tham gia sàn giao dch thương mi đin t 127
III. Hiu qu ng dng thương mi đin t 128
1. Đu tư cho thương mi đin t 128
2. Doanh thu t thương mi đin t 129
3. Ngun nhân lc cho thương mi đin t 132
4. Tác đng ca thương mi đin t và các tr ngi còn tn ti 135
IV. Các mô hình thương mi đin t chuyên bit 137
1. Sàn thương mi đin t h tr giao dch doanh nghip vi doanh nghip (B2B) 137
2. Sàn thương mi đin t h tr giao dch doanh nghip vi ngưi tiêu dùng (B2C)
và ngưi tiêu dùng vi ngưi tiêu dùng (C2C) 140
V. Mt s lĩnh vc ng dng thương mi đin t ni bt 148
1. ng dng thương mi đin t trong vn ti hành khách 148
2. Lĩnh vc bán l đ đin t trc tuyn 154
KHUYN NGH 157
I. Đi vi các cơ quan qun lý nhà nưc 159
1. Đy mnh trin khai các văn bn pháp lut v thương mi đin t 159
2. H tr mnh m các doanh nghip ng dng thương mi đin t 159
3. Đy mnh tuyên truyn, ph bin và đào to chính quy thương mi đin t 160
4. Tăng cưng hp tác quc t v thương mi đin t 160
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],

open source for e-commerce

xiv
II. Đi vi các doanh nghip 161
1. Nâng cao ý thc tuân th các quy đnh pháp lut v thương mi đin t 161
2. Tăng cưng ngun nhân lc v thương mi đin t 161
3. Chú trng vic tham gia các sàn thương mi đin t 162
PH LC 163
Ph lc 1: K hoch tng th phát trin thương mi đin t Vit Nam
giai đon 2006 - 2010 165
Ph lc 2: Thông tư v cung cp thông tin và giao kt hp đng trên
website thương mi đin t 174
Ph lc 3: Kt qu rà soát mt s website thương mi đin t v mc đ tuân th
các quy đnh ca thông tư 09/2008/TT-BCT 181
Ph lc 4: Quy ch cung cp trc tuyn các dch v công do B Công Thương qun lý 184
Ph lc 5: Phiu điu tra doanh nghip ng dng thương mi đin t 190
Ph lc 6: Phiu điu tra công ngh ng dng trong thương mi đin t 196
Ph lc 7: Phiu điu tra bo v d liu cá nhân trong thương mi đin t 199
Ph lc 8: Mt s tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t
và tình hình ng dng ti Vit Nam 202
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xv
MC LC BNG
Bng I.1 Mt s chương trình v thương mi đin t do VTC thc hin trong năm 2008 3
Bng I.2 Tình hình trin khai K hoch tng th phát trin thương mi đin t
giai đon 2006 - 2010 ti các đa phương 10
Bng I.3 Mt s chính sách liên quan đn thương mi đin t ban hành trong
3 năm 2006 - 2008 11

Bng I.4 Các văn bn thuc H thng Lut Giao dch đin t và Lut Công ngh thông tin 13
Bng I.5 Các văn bn liên quan đn thương mi đin t 17
Bng II.1 Các d án ca Chương trình Bo v d liu cá nhân trong
thương mi đin t ca APEC 58
Bng II.2 Chính sách bo v thông tin cá nhân ca các website thương mi đin t
Vit Nam năm 2006 68
Bng II.3 Các doanh nghip du lch tham gia kho sát v bo v d liu cá nhân 70
Bng II.4 Các loi thông tin đưc doanh nghip thu thp 71
Bng II.5 Kt qu điu tra v trin khai bo v d liu cá nhân ti doanh nghip 73
Bng III.1 Các cơ quan, doanh nghip đưc kho sát v áp dng tiêu chun
công ngh h tr thương mi đin t 85
Bng III.2 Mc đích ng dng tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t 87
Bng III.3 Tăng trưng doanh thu ca VTC eBank 106
Bng IV.1 So sánh phân b máy tính trong doanh nghip qua các năm 2006-2008 114
Bng IV.2 Phân b máy tính trong doanh nghip phân theo ngành 115
Bng IV.3 Mc đích s dng Internet ca doanh nghip 119
Bng IV.4 Tr ngi đi vi vic s dng Internet ca doanh nghip 119
Bng IV.5 Phương thc giao hàng ca doanh nghip qua các năm 122
Bng IV.6 T l doanh nghip có website phân theo lĩnh vc kinh doanh qua các năm 124
Bng IV.7 Đc đim và tính năng thương mi đin t ca website doanh nghip 125
Bng IV.8 Chuyn bin trong đu tư CNTT và thương mi đin t ca doanh nghip
qua các năm 129
Bng IV.9 D đoán ca doanh nghip v doanh thu t thương mi đin t qua các năm 130
Bng IV.10 Đánh giá tr ngi cho ng dng thương mi đin t ca doanh nghip
qua các năm 136
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xvi
Bng IV.11 Đánh giá các tác dng ca thương mi đin t ca doanh nghip

qua các năm 137
Bng IV.12 Các website thương mi đin t B2C và C2C đưc xp trong danh sách
100 website hàng đu Vit Nam theo xp hng ca Alexa ngày 15/12/2008 140
Bng IV.13 123mua.com.vn tăng trưng nhanh trong năm 2008 142
Bng IV.14 Danh sách mt s hãng hàng không  Vit Nam cho phép tra
cu thông tin và đt ch trc tuyn 148
Bng IV.15 Chương trình bán vé máy bay đin t ca mt s hãng hàng không
 Vit Nam 149
Bng IV.16 Danh sách website thương mi đin t xut sc năm 2008
do ngưi tiêu dùng bình chn 150
Bng IV.17 Thun li và khó khăn khi thc hin chương trình bán vé máy bay đin t
 Vit Nam 153
Bng IV.18 Mt s website bán đ đin t trc tuyn 154
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xvii
MC LC HÌNH
Hình I.1 Tình hình trin khai đào to v thương mi đin t qua các năm 7
Hình I.2 Giao din website mt ca đin t ca S Thông tin và
Truyn thông TP. H Chí Minh 20
Hình I.3 Mô hình H thng eCoSys 22
Hình II.1 Ngân hàng VID Public Bank s thu thp thông tin cá nhân trc tuyn
khi trin khai các dch v trên mng 69
Hình II.2 Ti trang ch ca www.jetstar.com.vn có đưng dn vào mc
Thông tin cá nhân 74
Hình II.3 Trang ch ca www.trustvn.org.vn 75
Hình III.1 T l ng dng các tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t ca
doanh nghip 88
Hình III.2 Các hình thc áp dng các tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t 89

Hình III.3 Mc đ quyt tâm ca doanh nghip trong áp dng
các tiêu chun công ngh h tr thương mi đin t vào thc tin 89
Hình III.4 Các bưc cơ bn ca mt quy trình giao dch thương mi đin t 90
Hình III.5 Mô hình hot đng ca h thng EDI Cng Hi Phòng 99
Hình III.6 Mô hình kt ni h thng chuyn mch Banknetvn 100
Hình III.7 Quy trình trao đi d liu đin t gia Unilever Vit Nam
và Metro Cash & Carry ti TP. H Chí Minh 103
Hình III.8 Mô hình thanh toán đin t VTC eBank 105
Hình IV.1 Doanh nghip đưc điu tra phân theo khu vc đa lý 112
Hình IV.2 Quy mô lao đng ca các doanh nghip đưc điu tra 112
Hình IV.3 Doanh nghip đưc điu tra phân theo ngành ngh kinh doanh 113
Hình IV.4 Phân b máy tính trong doanh nghip năm 2008 114
Hình IV.5 T l nhân viên s dng máy tính thưng xuyên cho công vic 116
Hình IV.6 Các loi mng ni b ca doanh nghip qua các năm 2006 - 2008 117
Hình IV.7 Các hình thc truy cp Internet ca doanh nghip năm 2008 117
Hình IV.8 Hình thc truy cp Internet ca doanh nghip qua các năm 2004 - 2008 118
Hình IV.9 Hình thc nhn đơn đt hàng ca doanh nghip qua các năm 2006 - 2008 121
Hình IV.10 Các phương thc thanh toán đưc doanh nghip s dng
qua các năm 2006 - 2008 122
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xviii
Hình IV.11 T l doanh nghip có website năm 2008 123
Hình IV.12 T l doanh nghip có website qua các năm 2004 - 2008 124
Hình IV.13 Tn sut cp nht website ca doanh nghip qua các năm 126
Hình IV.14 Mc đ tham gia và kí đưc hp đng t sàn giao dch
thương mi đin t ca doanh nghip năm 2008 127
Hình IV.15 Quy mô doanh nghip tham gia sàn giao dch thương mi đin t 128
Hình IV.16 Cơ cu đu tư CNTT và thương mi đin t ca doanh nghip 2 năm 2007

và 2008 129
Hình IV.17 Cơ cu doanh thu t thương mi đin t năm 2008 130
Hình IV.18 Tương quan gia doanh thu B2B và B2C ca doanh nghip 131
Hình IV.19 Chênh lch t trng doanh thu t B2B và B2C gia các doanh nghip
tham gia và không tham gia sàn giao dch thương mi đin t 131
Hình IV.20 Các hình thc đào to ngun nhân lc thương mi đin t trong
doanh nghip năm 2008 132
Hình IV.21 Hình thc đào to theo quy mô doanh nghip 133
Hình IV.22 Nhu cu cán b chuyên trách thương mi đin t ca doanh nghip 133
Hình IV.23 Tm quan trng ca cán b chuyên trách thương mi đin t th hin
trong xu hưng doanh thu ca doanh nghip 134
Hình IV.24 Tăng trưng s lưng thành viên và s lưt truy cp ca Gophatdat
qua các năm 2006 – 2008 139
Hình IV.25 Biu đ tăng trưng lưng truy cp trên mt s website thương mi
đin t năm 2008 theo thng kê ca Alexa ngày 15/12/2008 141
Hình IV.26 Mu vé máy bay đin t ca Vietnam Airlines 152
Hình IV.27 Biu đ doanh thu ca www.vctel.com t 2005-2008 155
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xix
MC LC HP
Hp I.1 Nguyên tc qun lý trang thông tin đin t theo Ngh đnh 97/2008/NĐ-CP 14
Hp I.2 Gii thiu v Thông tư hưng dn Ngh đnh Thương mi đin t
v cung cp thông tin và giao kt hp đng trên website thương mi đin t 15
Hp I.3 Hành vi gian ln, la đo chim đot tài sn dưi hình thc ti phm
công ngh cao ca mt doanh nghip kinh doanh dch v l hành du lch 27
Hp I.4 Các văn bn pháp quy quy đnh vic x lý các hành vi gian ln thương mi
và cnh tranh không lành mnh trong thương mi đin t 28
Hp I.5 Nhng điu trong d tho Lut Hình s liên quan đn thương mi đin t 29

Hp I.6 Ý kin ca mt lut sư xung quanh vn đ gii quyt tranh chp trong
thương mi đin t 30
Hp I.7 Vn đ ch ký s trong Lut Giao dch đin t 32
Hp I.8 Trung tâm Chng thc Ch ký s Quc gia 33
Hp I.9 Vn đ khoanh vùng đi tưng và phm vi giao dch trong thng kê
thương mi đin t 34
Hp I.10 Giá tr pháp lý ca chng t đin t trong hot đng tài chính 37
Hp I.11 Tình hình xây dng chính sách xut nhp khu sn phm phn mm
và ni dung s ti Vit Nam 40
Hp I.12 Mt s phân ngành dch v liên quan đn thương mi đin t trong CPC 42
Hp I.13 Hot đng ca mt s t chc quc t liên quan ti thương mi đin t 43
Hp II.1 Tình hình ti phm công ngh cao có xu hưng tăng mnh
trong các năm va qua 60
Hp II.2 Mt s qung cáo rao bán đa ch và phn mm thu thp đa ch thư đin t 61
Hp II.3 Mt s v vic vi phm pháp lut liên quan đn tài khon cá nhân 62
Hp II.4 La đo qua th ATM 63
Hp II.5 Mt s quy đnh liên quan đn bo v thông tin cá nhân
ti Ngh đnh s 63/2007/NĐ-CP ngày 10/4/2007 ca Chính ph 65
Hp II.6 Lch s hình thành TrustVn 77
Hp II.7 Quy trình cp chng nhn website thương mi đin t uy tín
và gn nhãn tín nhim TrustVn 78
Hp III.1 Vietnam Airlines bán vé máy bay qua mng 91
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xx
Hp III.2 Kt ni h thng quyt toán chng khoán vi h thng
thanh toán liên ngân hàng 92
Hp III.3 D án v Hin đi hóa và Nâng cao năng lc ca Tng công ty Đin lc Vit Nam 93
Hp III.4 EDI và nguyên lý kt ni EDI 95

Hp III.5 Trình t cơ bn đ thc hin các giao dch EDI 96
Hp III.6 Quy đnh tm thi v chun hóa trong ngành Tài chính và Hi quan 97
Hp III.7 Dch v ngân hàng trc tuyn ca HSBC 101
Hp IV.1 Báo cáo “Tình hình đào to thương mi đin t ti các trưng đi hc
và cao đng năm 2008” 134
Hp IV.2 Alibaba quan tâm m rng hot đng ti th trưng Vit Nam 138
Hp IV.3 Cng Thương mi đin t quc gia ECVN chuyn sang hình thc hot đng
có thu phí 139
Hp IV.4 Mt s website B2C và C2C tr ti Vit Nam có tc đ tăng trưng cao 143
Hp IV.5 N lc phát trin mô hình thương mi đin t B2C và C2C chuyên nghip
ti chodientu.vn 144
Hp IV.6 Kt qu kinh doanh ca vatgia.com tăng mnh trong năm 2008 145
Hp IV.7 Yahoo đy mnh hot đng ti th trưng Vit Nam năm 2008 146
Hp IV.8 Bưc tin chin lưc ca eBay vào th trưng Vit Nam trong năm 2008 146
Hp IV.9 Doanh thu ca Jetstar Pacic Airlines qua www.jetstar.com.vn 150
Hp IV.10 Chương trình bán vé máy bay đin t ca Vietnam Airlines 151
Hp IV.11 Kt qu kinh doanh ca Đăng Khoa IT Plaza 154
Hp IV.12 Kt qu kinh doanh và chin lưc thương mi đin t ca
www.thegioididong.com 155
Hp IV.13 Nhng ci tin trong năm 2008 ca dangkhoa.vn 156
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xxi
DANH MC T VIT TT
II
ADSL Đưng thuê bao s không đi xng (Asymmetric Digital Subscriber Line)
AFACT Hi đng Châu Á - Thái Bình Dương v thun li hóa thương mi và kinh doanh
đin t (Asia Pacic Council for Trade Facilitation and Electronic Business)
AKFTA Hip đnh v Khu mu dch t do ASEAN - Hàn Quc

APEC Din đàn Hp tác kinh t Châu Á - Thái Bình Dương
(Asia - Pacic Economic Cooperation)
ATA Liên minh các t chc cp chng nhn website thương mi đin t uy tín
Châu Á - Thái Bình Dương (Asia - Pacic Trustmark Alliance)
ATM Máy rút tin t đng (Automatic Teller Machine)
B2B Giao dch thương mi đin t gia doanh nghip vi doanh nghip
(Business to Business)
B2C Giao dch thương mi đin t gia doanh nghip vi cá nhân
(Business to Consumer)
CO Chng nhn xut x (Certicate of Origin)
eCO Chng nhn xut x đin t (Electronic Certicate of Origin)
C2C Giao dch thương mi đin t gia cá nhân vi cá nhân
(Consumer to Consumer)
CNTT Công ngh thông tin
EcomViet Trung tâm Phát trin Thương mi đin t
eCoSys H thng cp chng nhn xut x đin t (E-Certicate of Origin System)
ECVN Cng thương mi đin t quc gia
EDI Trao đi d liu đin t (Electronic Data Interchange)
EDIFACT Trao đi d liu đin t trong hành chính, thương mi và vn ti
(Electronic Data Interchange For Administration, Commerce, and Transport)
ERP Gii pháp hoch đnh ngun lc doanh nghip
(Enterprise Resources Planning)
EVN Tp đoàn Đin lc Vit Nam (Electricity of Vietnam)
FTA Hip đnh Khu vc thương mi t do (Free Trade Area)
G2B Giao dch thương mi đin t gia chính ph vi doanh nghip
(Government to Business)
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

xxii

GTA Liên minh các t chc cp chng nhn website thương mi đin t uy tín
toàn cu (Global Trustmark Alliance)
IATA Hip hi Vn ti Hàng không quc t (International Air Transport Association)
IP Giao thc Internet (Internet Protocol)
ISP Nhà cung cp dch v Internet (Internet Service Provider)
OECD T chc Hp tác và Phát trin kinh t (Organisation for Economic
Co-operation and Development)
PAA Liên minh Thương mi đin t Châu Á - Thái Bình Dương
(Pan – Asian e-Commerce Alliance)
PKI H tng mã khóa công cng (Public Key Infrastrure)
POS Đim bán hàng chp nhn thanh toán th (Point of Sales)
SEOM Hi ngh các Quan chc Kinh t cp cao
SOM Hi ngh các Quan chc cp cao
TMĐT Thương mi đin t
UBND y ban nhân dân
UN/CEFACT T chc H tr thương mi và thương mi đin t ca Liên Hp Quc
(United Nations Centre for Trade Facilitation and Electronic Business)
UNCITRAL U ban Liên Hp quc v Lut Thương mi quc t
(United Nations Conference on International Trade Law)
UNCTAD Din đàn Liên Hp quc v Thương mi và Phát trin
(United Nations Conference on Trade and Development)
VCCI Phòng Thương mi và Công nghip Vit Nam
(Vietnam Chamber of Commerce and Industry)
VNPT Tp đoàn Bưu chính Vin thông Vit Nam
(Vietnam Posts and Telecommunications Group)
VOV Đài Ting nói Vit Nam
VTC Đài truyn hình K thut s Vit Nam
VTV Đài Truyn hình Vit Nam
WTO T chc Thương mi th gii (World Trade Organization)
XML Ngôn ng đánh du m rng (Extensible Markup Language)

E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

TÌNH HÌNH BA NĂM TRIN KHAI K HOCH
TNG TH PHÁT TRIN THƯƠNG MI ĐIN T
GIAI ĐON 2006 - 2010
I. Đào to, tuyên truyn và ph cp v Thương mi đin t
II. Đào to chính quy v thương mi đin t
III. Hoàn thin h thng pháp lut
IV. Cung cp dch v công trc tuyn
V. Phát trin các công ngh h tr thương mi đin t
VI. T chc thc thi pháp lut
VII. Hp tác quc t
CHƯƠNG I
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],
open source for e-commerce

3
CHƯƠNG I I
TÌNH HÌNH BA NĂM TRIN KHAI K HOCH
TNG TH PHÁT TRIN THƯƠNG MI ĐIN T
GIAI ĐON 2006 - 2010
Ngày 15 tháng 9 năm 2005, Th tưng Chính ph đã ký Quyt đnh s 222/2005/QĐ-TTg ban
hành “K hoch tng th phát trin thương mi đin t giai đon 2006 - 2010”. Vi các quan
đim, mc tiêu rõ ràng cùng mt lot các chính sách, gii pháp, các chương trình, d án c th,
K hoch tng th đã đưa ra hưng đi và cách thc thc hin cho các cơ quan qun lý nhà nưc
nhm đt đưc mc tiêu phát trin cho giai đon 5 năm 2006 - 2010. Báo cáo Thương mi đin

t Vit Nam 2008 dành Chương I đ tng hp và đánh giá kt qu trin khai thc hin các chính
sách, gii pháp ch yu đã đ ra ti K hoch tng th trong giai đon 3 năm 2006 - 2008.
I. ĐÀO TO, TUYÊN TRUYN VÀ PH CP V THƯƠNG MI ĐIN T
Ph bin tuyên truyn v thương mi đin t cho ngưi tiêu dùng1.
T năm 2006 đn nay, hot đng tuyên truyn, ph bin v thương mi đin t cho ngưi tiêu
dùng đã phát trin mnh m c v chiu rng ln chiu sâu. Các cơ quan thông tin đi chúng và
doanh nghip là các t chc đi tiên phong trong hot đng này. Đài Truyn hình Vit Nam, Đài
Ting nói Vit Nam, Đài Truyn hình k thut s Vit Nam đu đã có nhng chuyên mc riêng
v lĩnh vc công ngh thông tin và thương mi đin t.
T ngày 01 tháng 8 năm 2006, Đài truyn hình K thut s Vit Nam (VTC) đã phát sóng th
nghim Kênh truyn hình v cuc sng xã hi thông tin đu tiên ti Vit Nam (VTC5). Sau gn
mt năm th nghim, ngày 17 tháng 7 năm 2007 VTC chính thc gii thiu Kênh VTC5 ti thành
ph H Chí Minh. Vi các chương trình rt đa dng, gm: Thông đip cuc sng, Hi t s, Xã
hi thông tin, v.v… VTC đã trc tip và gián tip ph bin khái nim và li ích ca thương mi
đin t, góp phn to ra s chuyn bin trong nhn thc và văn hóa tiêu dùng ca xã hi.
Bảng I.1
Một số chương trình về thương mại điện tử do VTC thực hiện trong năm 2008
TT Ni dung
1
Gii thiu website chodientu.vn ca Công ty TNHH Hòa Bình
2 Li ích ca thương mi đin t trong cuc sng
3
Gii thiu website thitruongnuocngoai.vn ca B Công Thương
4
Đu thu trc tuyn vi DGMarket Vit Nam (dgmarketvietnam.org)
5
Du lch online vi hottourvn.com
6
Gii thiu website chonongnghiep.com ca Vin Khoa hc Thu li
E - Commerce,E - Marketing, Public Relation [PR],

open source for e-commerce