SU TICH THAC TRI AN

Thác Trị An- Đồng Nai


Đồng Nai là vùng đất có lịch sử hình thành và phát triển
hơn 300 năm. Trong quá trình “khai sơn phá thạch”
trên vùng đất mới ở phía Nam, người Đồng Nai đã nhận
ra có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, để lại dấu ấn với
nhiều tên gọi quen thuộc như thác Trị An, Hang Bạch
Hổ (Định Quán)… Bằng trí tưởng tượng phong phú, để
ca ngợi tình yêu, đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu,
truyện Sự tích thác Trị An ra đời khơng những nhằm
giải thích một cái tên gọi của hiện tượng tự nhiên mà
còn hướng con người thực hiện khát vọng sống cao đẹp.


VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .
1. Đọc
2. Tóm tắt văn bản


-

Xưa ở vùng Đồng Nai có một bộ tộc du mục Châu Mạ sống bằng nghề san bắt. Sora
Đina là con trai tù trưởng Sodin là một tay thiện xạ.
- Thượng nguồn Đồng Nai có nàng Điểu Du, con gái tù trưởng Điểu Lôi. Điểu Lôi là
người Châu Ro, nổi tiếng về tài phóng lao
Đơi trai tài gái sắc Sora Đina và Điểu Du gặp nhau sau một lần diệt cá sấu và đem
lịng u nhau. Họ tiến tới hơn nhân khi được hai bên gia tộc chấp nhận.
-

- Vì

khơng được Điểu Du chấp thuận, thầy mo Sang Mô ra sức phá hoại cuộc hôn
nhân của hai người. Hắn đội lốt hổ quyết chiến với Sora Đina, thách đấu với chàng
rồi thua cuộc, vu oan Điểu Du sinh ra ma quỷ, giết chết Điểu Lôi bằng cách đánh lén,
giết hại vợ chồng Sora Đina và Điểu Du, tiêu diệt con trai của họ.
- Sora

Đin ứng cứu con nhưng không kịp, chỉ cứu được cháu nội từ tay SangMy - em
gái Sang Mô.Sora Đina thổi tù và, dân làng đến cứu, bắt được Sang Mơ. Vì tri ân Sang
My và khơng muốn để lại oán thù, Sori Đin tha chết cho Sang Mơ. Dịng thác nơi xảy
ra sự kiện này có tên là Tri Ân, đọc trại thành Trị An ngày nay.


VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .
1. Đọc
2. Tóm tắt văn bản
II. Tìm hiểu văn bản
1.Nhân vật Sora Đina và Điểu Du


? Tìm những chi tiết thể hiện tài năng của Sora Đina và Điểu Du?
- Sora

Đina: Dễ dàng hạ hai con hổ; hạ được cá sấu hung dữ; đánh ngã “thần hổ ” là
Sang Mô đội lốt; bắn tên xuyên qua chiếc lá từ tay S ang Mô qua lời thách đố của
hắn...

- Điểu Du: Ni chí nối nghiệp cha; trừ được voi dữ ở vùng Đạt Bo; diệt được cá
sấu…

? Sora Đina và Điểu Du gặp nhau trong hoàn cảnh nào?
- Năm

nọ, trời hạn hán, các con suối lớn nhỏ đều khô cạn. Cả
người lẫn thú đổ xô ra sơng tìm nước uống. Một hơm trời chuyển
động, mây đen chao đảo trên vòm trời. Một chiếc xuồng độc
mộc1 chở một thiếu nữ tất tả xuôi mau vào bờ. Bỗng một con cá
sấu từ dưới nước nổi lên và đuổi theo chiếc xuồng. Lập tức, hai
mũi lao từ tay Điểu Du phóng nhanh về phía con cá sấu. Nó bị
thương nên càng vẫy vùng lồng lộn, há miệng định nuốt chửng
cả chiếc xuồng và người con gái. Trong cơn nguy hiểm, may sao
thuyền của Sora Đina vừa kịp xuất hiện. Nhanh như chớp, chàng


? Sora Đina và Điểu Du yêu nhau vì sao?
- Họ

cảm mến tái năng của nhau:“Tài thiện xạ của Sora Đina gây được sự cảm mến
trong lòng Điểu Du. Và Sora Đina cũng muốn được gặp mặt người con gái nổi tiếng
về tài phóng lao ở miền thượng lưu con sông. ”
- Họ cùng nhau vượt qua nguy hiểm, hiểu nhau, thô ng cảm và yêu nhau: “hai mũi
lao từ tay Điểu Du phóng nhanh về phía con cá sấu…Trong cơn nguy hiểm, may sao
thuyền của Sora Đina vừa kịp xuất hiện. Nhanh như chớp, chàng bắn liền hai phát
tên. Cá sấu trúng tên chạy được một đoạn thì chìm nghỉm. ”
=> Đó là tình u đẹp, lí tưởng, hồn toàn tự do, tự nguyện, rất đáng khâm
phục và trân trọng.

VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .
II. Tìm hiểu văn bản

1.Nhân vật Sora Đina và Điểu Du

- Sora

Đina: Dễ dàng hạ hai con hổ; hạ được cá sấu hung dữ; đánh ngã “thần hổ ” là
Sang Mô đội lốt; bắn tên xuyên qua chiếc lá từ tay S ang Mô qua lời thách đố của
hắn...
-Điểu Du: Nuôi chí nối nghiệp cha; trừ được voi dữ ở vùng Đạt Bo; diệt được
cá sấu…
=> Họ cảm mến tái năng của nhau


VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .
II. Tìm hiểu văn bản

1.Nhân vật Sora Đina và Điểu Du
2. Nhân vật thầy mo Sang Mô
 


? Cảm nhận về nhân vật thầy mo Sang Mô ?
- Hắn nhẫn tâm phá hoại mối tình đẹp giữa Sora Đina và Điểu Du: đội lốt thần hổ cản

trở đơi lứa gặp nhau; cố tình thách đấu với Sora Đina hòng bắt chàng phải từ bỏ Điểu
Du..
- Hắn là kẻ nham hiểm, thù độc : Giết cha Điểu Du bằng một mũi tên bắn lén; đặt
điều tung tin: “Điểu Du sinh ra ma quỷ rồi sẽ có nạn mất mùa đói kém”; kích động
phản loạn: “cùng mười tên phản loạn đốt nhà Điểu Du” ; gây ra cái chết thương tâm
cho vợ chồng Sora Đina và Điểu Du; đồng thời tìm giết con trai của họ.
- Hắn coi rẻ tình thân qua hành động đốt cháy rừng hịng ngăn cản em gái mình là
Sang My cứu con trai của Sora Đina và Điểu Du
=> Hắn đại diện cho cái ác, cái xấu, đáng bị nhân dân trừng phạt, tiêu diệt. Thế
nhưng câu chuyện lại chuyển sang một hướng giải quyết mới, bất ngờ, nhân văn cao
cả. Đó là hành động tốt đẹp và cái chết của Sang My cũng như việc tha thứ Sang
Mô của Sora Đin.


VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .
II. Tìm hiểu văn bản

1.Nhân vật Sora Đina và Điểu Du
2. Nhân vật thầy mo Sang Mô
 

- Nhẫn tâm phá hoại mối tình đẹp giữa Sora Đina và Điểu Du
- Nham hiểm, thù độc
- Coi rẻ tình thân

=>Đại diện cho cái ác, cái xấu, đáng bị nhân dân trừng phạt, tiêu diệt.

III. Tổng kết

? Em có nhận xét gì về nghệ thuật của truyện


VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .

II. Tìm hiểu văn bản
III. Tổng kết

1. Nghệ thuật:
- Sử dụng yếu tố kì ảo để tăng sức hấp dẫn của câu chuyện.
- Kết hợp tự sự và miêu tả


? Em có suy nghĩ gì về phần kết thúc câu chuyện?
Suy nghĩ về hành động Sang My cứu con của Sora Đina - Điểu Du và cái chết của
nàng : đó là hành động xuất phát từ tấm lịng nhân hậu của người con gái, thể hiện sự
phản kháng mạnh mẽ, quyết liệt, đấu tranh không khoan nhượng trước cái ác, cái xấu
dù người đó là anh ruột của nàng. Cái chết của nàng là sự hy sinh cao cả, làm xúc động
lòng người.
-

- Sora Đin tha chết cho kẻ giết con mình chứng tỏ ơng là người hiểu biết, trọng nhân
nghĩa với Sang My; khơng muốn thù ốn chồng chất. Đó là nghĩa cử cao đẹp, khiến
cho kẻ thù phải khâm phục, tạ lỗi : “Sang Mô dập đầu lạy tạ Sora Đin rồi ôm xác
Sang My bước xuống xuồng, nước mắt rơi lã chã.”
? Từ đó em hãy cho biết ý nghĩa của câu chuyện?

VĂN BẢN
SỰ TÍCH THÁC TRỊ AN
I. Tìm hiểu chung .

II. Tìm hiểu văn bản
III. Tổng kết

1. Nghệ thuật:
- Sử dụng yếu tố kì ảo để tăng sức hấp dẫn của câu chuyện.
- Kết hợp tự sự và miêu tả
2. Ý nghĩa.
- Ca ngợi sự cao thượng, biến oán thành ân của Sora Đin từ đó nhắc
nhở chúng ta sống phải biết bồ đắp về lòng yêu thương con người.
- Giải thích về dấu tích của thác Trị An
IV. Luyện tập: Kể tóm tắt lại câu chuyện


Thác Trị An gắn liền nhiều chuyện tích dân gian thật thú vị. Ở đó, có chàng
dũng sĩ diệt thú dữ cứu dân làng, gắn với một người mở đất vùng lam sơn
chướng khí, chuyện tình của đơi trai gái khác sắc tộc yêu nhau... Có lẽ, cảm
động nhất là chuyện về tình u giữa cơ gái ở thượng nguồn với chàng trai
miệt hạ nguồn đầy thi vị sau những trắc trở của những luật tục ràng buộc.
Chuyện kể: "... Ngược dòng Đồng Nai, chàng trai miệt hạ đã lạc vào lãnh thổ
của người sơn cước thượng nguồn. Chàng trai bị bắt nhưng nhờ dũng cảm và
tài năng của mình đã được dân làng cho sinh sống, trú ngụ. Tại đây, tình cảm
của chàng trai và con gái của vị già làng nẩy nở. Nhớ quê, chàng tìm cách đi về
khi băng qua cây cầu độc đạo và đã phải ngã xuống bởi những loạt cung tên
định mệnh của xứ sở người u. Trước tình cảnh đó, cơ gái của dân làng sơn

cước đã trầm mình dưới dịng nước dữ, hóa thân thành tượng đá ngày đêm
khóc cho tình u mãnh liệt...". Nước mắt của sơn nữ như con nước ngày đêm
réo rắt giữa đại ngàn. Chàng trai và cô gái đã chết nhưng tình yêu của họ bất
tử. Đây là một trong những chuyện tích mang mơ típ huyền thoại đẹp đẽ của
tình yêu. Và ở đây cũng mang dấu ấn cho chuyện của một thời mở cõi với
những cộng đồng tộc người khai khẩn vùng đất này.