Tải bản đầy đủ (.pdf) (11 trang)

Tài nguyên, môi trường và phát triển bền vững vùng biển việt nam hội thảo khoa học, công nghệ và kinh tế biển phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.3 MB, 11 trang )


21.KJIHGFEDCBA
I Hi~n trang sir dung va viec phan chia I XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T h s . N g u y e n T h i MLKJIHGFEDCBA
Phuong H oa
I
thanh cac hinh tlnrc sir dung dar ngap mroc V i e n T a i n g u y e n v a M T B iln

146

vung bo bien Hai Phong
22.

FUCOIDAN-POL YSACCHARIDE
chiet
tir rang nau, san pham c6 hoat tinh sinh
hoc cao, irng dung trong y hoc va nuoi
trong

thuy sari

r s .r - a »

D in h

V an Nam

T S .N g u y e n
T rung

156



T O t;li

ta m N g h ie n c u u u n g d u n g

C o n g n g h e S in h h 9 C v a M T

23. I Thanh phan loai va phan bo cua rong bien I T S . D a m D u c i u «
Hai Van - S a n Tra
V i¢ n T a i n g u y e n v a M T B iln
24. I Khai thac su dung hop 1 9 cac bai boi ven
bien cira song mien Trung

P G S .T S . N g u y e n
T hs. N guyen

va

C ong

Cong nghe nuoi t6ng hop: p h u o n g huang
moi d~ phat trien ben vfrng nghe nuoi
trong thuy san

a

Thi Thao H uang

ly -


V i¢ n K h o a

h9C va

n g h e V i¢ t N a m

K S. N guyen

Thuy
~

170

Van C u

ThS. Thai N goc

V i¢ n

Viet Nam

164

nnk.

V i¢ n D ia

25.

I


187

C h ie n

H ftu K h a n h

N g h ie n

cuu

N uoi

tr o n g

sd n II
~

,..." "

TIEU BAN III: MOl TRUONG BIEN
26. I T a ~ dl;lng~,cua ~~ng ~g~p ~}n

trong

viec I P G S .T S P h a n N g u y e n H 6 'n g

phong chong thien tal ven bien
27.


28.

Tai nguyen,

moi t w a n g

va

phat trien ben

200

212

T S. T rdn D uc T hanh

virng vung bien Viet N am

V ie n . T a i n g u y e n

v a M T B iln

Bien dong ran san ho vung bien Vinh Bac
bo va nhimg van de rnoi twang
c6

T S .N g u y e n

Yet


Ban

lien quan

n h ie n

29. I Chat hiru co trong moi twang

I

D a i h 9 C Q u a e g ia H a N 9 i

mroc bien

Vinh bac bo

Q udn

H uy

ly

221

B d o to n T h ie n

V ie t N a m

P G S .T S .D o a n
D ( li h 9 C K h o a


231


h 9 C T u n h ie n ,

D a i h 9 C Q u a e g ia H a N o i

30. I Hien trang chat hrong moi twang mroc
vung bien ven bo ph fa tay Vinh Bac B9

T S. T rdn L uu

T S. T rdn Q uang
V i¢ n

N g h ie n

Hai Phong

237

K hanh
Thu
cuu

H di

sdn



I I qp

TAl NGUYEN, MOl TRlfONG VA PHAT TRIEN BEN VO'NG
VUNG BIEN VIET NAM
Tran Due Thanh MLKJIHGFEDCBA
V ie n T a i XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
n g u y e n v a M 6 i tr u o n g B ie n

Madau
Vung bi~n Viet Nam nam trong khu vue nhiet doi gi6 mua noi cac eon song 16'n
e6 luu vue narn tren sau mroc ci6 vao va vung bien phia ngoai e6 quan he v~ sinh thai
va moi tnrong voi vung bien cua nhieu mroc trong khu virc. Day la vung bien giau c6
v~ tai nguyen, nhung rat nhay earn, dac bier Ia cac he sinh thai ran san ho, rirng ngap
man, tham co bien.v.v. rat d~ bi ton thirong do cac tac dong moi tnrong. Cung voi sir
phat trien kinh te va gia tang dan so, hoar dong nhan tac cia tac dong 16'n len moi tnrong
bien. Con ngiroi, rnoi truong va he sinh thai ven bien eon chiu anh huang cua nhtrng
bien dong bat thirong v~ khi hau, thuy van e6 xu huong gia tang g~n d a y . D6 la chira k~
nguy c o cac thien tai, k~ ca nui lira, dong dat va s6ng than chtra diroc danh gia d a y du.
ap lire rnoi tnrong va cac tai bien ven bien khong chi phat sinh tai cho ma con nguon
tir luc va tir dai dirong. VI vay, chien hroc bao v~ tai nguyen va moi tnrong bien theo
dinh hirong phat trien ben virng khong chi dira vao nhirng can cti cu th~ ma con can
phai diroc nhin nhan tir nhirng moi quan he VI mo.
1. Loi

th e

va tiern nan~

Viet Nam e6 vi trf dia ly kinh te - chinh tri dac bier quan trong a Dong Nam ala

nho e6 mot vung lanh th6 trai dai tren ba nghm km a ria ray Bieri Dong, lam chu mot
vung bien rong tren mot trieu krn2, gap ba l~n dien tich lanh th6 ciat lien. Vung bien
Viet Nam narn trong khu vue nhiet doi gi6 mua, noi c6 cac song 100 cO the gioi ma
hru vue narn tren sau rnrcc (Trung Quoc, Mianma, Lao, Thai Lan, Campuchia va Viet
Nam) d6 vao. Bi~n Viet Nam giG' vai tro quan trong v~ moi tnrong, sinh thai Bi~n
Dong va khu vue, la kho hru giG' khi nha kinh C O b vung chuyen tiep dac bier giira an
D¢ Duong va Thai Binh Duong v~ mat dia ly sinh vat va hang hai. Sir phat trien cua
nen kinh te cong nghiep hoa va hien dai hoa trong urong lai gan cua dat mroc chac
chan phai gan ket voi loi the va tiern nang to 100 cua bien.
Dai bo bi~n Viet Nam dai tren 3200 km voi 114 cira song 100 nho. Hang nam,
cac song d6 ra khoang 880 ty m ' nuoc va 250 trieu tan bun cat, tap trung a cira song
Hong va Me Kong, cung cap cho bien nguon dinh dirong to 100 va m e Ian ra bien gan
nghin hecta dat boi. Dat ngap mroc ven bi~n c6 gia tri sir dung cho khai hoang nong
nghiep, nuoi trong thuy san, x a y dung co sa ha tang, c6 vai tro, chirc nang to 100 v~
sinh thai va moi tnrong. Chi tinh rieng dat ngap mroc vung trieu da rong toi 4000 krn",
chtra k~ dien tfch phan trai rong den de sau 6 met chua duoc kiern ke. DQe bo bien e6
12 darn pha, tap trung a Mien Trung voi dien tfch tren 400km2 va 48 viing vinh voi
dien tfch tren 4000km2. Viet Nam e6 tren 3000 hon ciao ven bo voi dien tich h e n 1 6 0 0
km", trong d6 tren 66 ciao e6 khoang 155 nghin dan sinh song. Dao e6 nhieu gia tri
quy nhir ciat sinh cir, du lieh sinh thai, xay dung e o sa ha tang khai thac bien. Mot so
dao nhir Th6 Chu, Can Co, Dao Tran v.v. e6 gia tri vach dirong c o sa lam loi phan lanh
hai eho T6 Quoc. Hai quan dao san ho xa bo mang lai loi ich nhieu mat va lau dai
eho ciat mroc. Quan ciao Hoang Sa nam tren cao nguyen ngam rong hon 100 ngan
km2, bao gorn hon 100 ciao n6i, cia, bai nong, bili ngarn voi tren 60 noi ciil diroc dat
212


ten (co 16 dao n6i) thuoc ve 3 cum 16n la LUiSi Liern, Vinh An va Mac-Iec-phin,
Quan
dao Twang Sa nam tren eao nguyen ngarn rong hon 300 ngan km2, bao gorn hang

tram dao noi, da, bai nong, bai ngarn voi tren 130 noi da diroc dat ten (co 23 dao noi),
thuoc v~ 8 cum Ion la Song Tv, Thi Tir, Loai Ta, Nam Yet, Sinh Ton, Binh Nguyen,MLKJIHGFEDCB
T w a n g Sa KJIHGFEDCBA
v a Tharn Hiem.
Vung ven be bien voi cac vung cira song, darn pha, viing vinh, dao, bai cat bien,
hang dong v.v. co tiern nang Ion d6i voi phat trien du lieh - dich Y1:l. H~ thong bai cat
bien (voi 125 bai co gia tri eao, dep n6i tieng nhir Tra C6, Cira La, Lang Co, Da Nang
v.v.) dil gap phan thu hut moi nam hang trieu khach du lich trong va ngoai nuoc. Cac
vinh dep nhir Ha Long, Nha Trang v.v. dac biet hap dan du khach qu6c te. Narn 2003
co 4,2 trieu luot khach qu6c te va 11,4 trieu khach noi dia, voi iroc tinh 70% tong
hrong khach d rnroc den du lich ven bien. Nhieu vung vinh, cira song va dam pha la
tam diem phi! trier; co S0 hau can khai thac bien, cac khu che x u a t, mau dich nr do,
dac bier la cac cang bien. Hien co tren 40 cang bien, nrong lai la 104 cang (theo quy
hoach den 2010), diroc phan thanh 4 nhorn: cang cira song (Hai Phong, Sai Gon v.v.),
cang vinh (Cam Ranh, Da Nang v.v ), dam pha (Thuan An, Quy Nhon v.v.) va cang
dao (Bach Long Vy, Can Dao v.v. ).
Bi~n va ven bien giau co khoang san: nh6m nhien lieu c6 dau khi, than da va
than nau; nhorn kirn 10C;iico sa khoang titan, zircon, monazit va nhom phi kim loai co
cat thuy tinh. Vung ven bien co khoang 100 mo khoang san, dac bier vat lieu xay dung
phong phu ve chung loai va giau co v~ trir luong. Di'iu khi them luc dia c6 trir hrong
khoang 3 ty tan, tnr hrong cong nghiep diroc xac dinh khoang 1,2 ti tan, san hrong khai
thac dil dat khoang 20 trieu tan/nam. Mo than Quang Ninh, trif hrong 3,59 ti tan, san
luong khai thac hang nam dat 15 - 20 trieu tan. Mo sat Thach Khe, Ha Tinh co the cho
san hrong 5--6 trieu tan gang moi narn.

Cac h¢ sinh thai ven bien nhu cira song, dam pha, vung vinh, rirng ngap man,
ran san ho, tham co bien V.v. co nang suat va da dang sinh hoc cao. H¢ sinh thai mroc
troi tao nen cac ngir twang n6i tieng ngoai khoi Binh Thuan, Tay nam Ca Mau, BC;iCh
Long Vy. Co toi 11 nghin loai sinh vat thuy sinh va 1700 loai sinh vat tren dao da diroc
biet den 0 bien Viet Nam, trong d6 c6 khoang 6 nghin loai dong vat day va 2 nghln

loai ca. Co 83 loai sinh vat bien diroc ghi V a G Sach Do Viet Nam, trang d6 co 37 loai
ca, 6 loai san h o , 5 loai da gai, 4 loai tom rang, 1 loai sam, 21 loai oe, 6 loai hai manh
vo va 3 loai mire. Bi~n Viet Nam co 11 0 loai ca kinh te thuoc 39 he, tong trG' luong ca
bi~n khoang 3 - 3,5 trieu tan va kha nang khai thac cho phep tren trieu tan moi nam.
goai ca, con co nguon loi than mem voi hon 100 loai c6 gia tri kinh te eao va giap
xac (torn, eua) voi trG' luong dang k~ nhir tom co tnr hrong khoang1400
tan 0 vinh Bac
B¢, 2300 tan 0 b ie n Trung b o , 3983 tan a Nam B¢ v a 3383 0 tay Nam B¢. Rong bien
c6 90 loai kinh te, duoc sv dung eho che' pham cong nghiep (24 loai), diroc lieu (18
loai), thirc pham (30 loai), thirc an gia sue (10 loai) va phan b6n (8 loai). Tiem nang
nuoi trong thuy san man lo trong cac vung cira song, dam pha va vung vinh rat Ion voi
cac d6i nrong c a , than mem, giap xac, rang tao voi cac kieu nuoi ao dam, long, be va
voi cac hinh thirc tir nuoi quang eanh den tham eanh. Nuoi trong bien dil d6ng g6p mot
san hrong thuy san khoang 10%, bao gem thirc pharn, diroc pham, vat lieu cong nghiep,
my nghe eho thi tnrong noi dia va x u a t khau.
2. ap lire
Vung ven bien la noi phi! trien kinh te nang dong va co mat do, toe d¢ phat
trien dan so eao. Nam 2005, dan s6 d mroc 84 trieu nguoi, trong d6 cac huy¢n, qu~n

213

/


ven bi~n chiern gan 27%. Toe dQ tang tnrong GDP rmroi narn qua gap 1,4 binh quan
ca mroc.
D9C KJIHGFEDCBA
b o bi~n XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
c o toi 12 do thi Ion, 40 cang, hang tram ben c a va khoang
238.600 co sO' san xuat cong nghiep. Hoat dong du lich, dich vu va qua trinh do thi hoa

dang tang manh. San hrong khai thac c a bien, ma 80% tir vung mroc ven b o , d8: VUQ't
mire cho phep tir narn 1996. Dien tich dam nuoi man lo tang tir 230 nghin ha V?lOnarn
1998 len 592 nghin ha VaG nam 2003. Giao thong hang hai , san hrong khai thac va
van chuyen dau khf tren bien khong ngimg tang, gay tinh trang 0 nhiern dau tren dien
rong. Tran dau la tai bien dang bao dong, diroc b ie r d8: xay ra tren 40 VU, dien hinh la
tai nan tau Neptune Aries lam tran 1865 tan dau VaG narn 1994 tai cang dau Sai Oon.
Trang s6 cac nguon a nhiern dau, Ian n h a t la nguon tir tuyen hang hai qu6e te. Khai
thac khoang san ven bi~n nhir than, v~t lieu x a y dung, sa khoang lam bien dang canh
quan, d6 thai cac chat thai ran, long va lam tang xoi 16 bo' bien. Rieng mo than Quang
Ninh moi narn d6 thai khoang 13 -19 trieu m3 dat da va khoang 30-60 trieu rrr' chat
thai long.
'

Rirng bi tan pha nang n~ do chien tranh, pha rirng lam mrong ray, chay nrng,
khai thac g 8 va he thong dap chira tren luu vue lam thay d6i Ian hrong tai, phan be
mroc va tram tich dira ra bien. Su' mat di mot hrong 16"n mroc ngot, tram tich va dinh
dtrong do ngan dap gay ra nhirng tac dong Ion cho vung ven bien nhir xoi 16, xam
nhap man, thay d6i che dQ thuy van, mat noi cir tni va bai gi6ng, bai de cua sinh vat,
suy g ia m sire sari x u a t vung bitn ven b o , gay thiet hai v~ da dang sinh hoc, n g u o n 19'i
thuy san danh bat va nuoi trong. Viet Nam c o tren 650 hd, d a p chira c o lon, vira va hon
3 5 0 0 c o nho. Cung Hoa Binh va Thac Ba, khi dap Son La va Dai Thi hoan thanh, tong
sire clnra cac dap thuy dien tren he 'thong song Hong bang 20% tong hrong chay nam
cua he thong nay. Tren thirong hru Me Kong, Trung Quoc dang ph at trien manh cac
d?p chira, dir kien den 201 0 se c o 8 dap Ian voi tong sire clnra tren 40krn3 va se anh MLKJIHGFEDCB
h u a n g rat Ian den ven bien Vet Nam. Voi dien tich nong nghiep tren 7 trieu ha, (60%
la hia), hang nam, mot du hrong 16"nphan bon hoa h9C va hoa chat bao ve thuc vat theo
song ra gay 0 nhiern bien. Dan s6 tang, do thi hoa, hoar dong cong nghiep va giao
ly, dira ra va gay 0
thong da: phat thai luong Ian cac chat thai, chu yeu chira duoc
nhiem vung ven bien. Heat dong du lich cling gay ap hrc Ion cho moi tnrong. Chi rieng

cac heat dong du lich roan ven bien nam 2003 da: thai ra 32.273 tan rac va 4.817.000

xu

m3 mroc thai.

3. Nguy co thieu
xuyen
bien.

ben vtrng

Sir phat trien dan s6 va kinh te, bien khi hau va thientai
tir ngu6n tren bitn,
bien gioi va ca tLr tren hru virc tao ap hrc tac dong den tai nguyen va moi tnrong

6 nhiern bien dang tro thanh nguy co d6i voi phat trien ben virng. 6 nhiem dau
ph6 bien 6 d. vung mroc sat bo va ngoai khoi, dac biet tren tuyen hang hai qu6c te.
hiem b~n kim loai nang chtra ph6 bien nhirng bieu hien tang trong mroc, tram tich va
co th~ sinh vat, Ham IU9ng Cyanua do tach chiet vang tren hru vue va gay me danh bar
hai san, kha cao VaG eu6i nhtrng nam 90. Du hrong hoa chat bao ve thirc vat c o bitu
hien tich liiy, tham c h i virot gioi han cho phep tai mot s6 diem. 6 nhiem hiru co cue bo,
nhirng kha cao va virot mile eho phep 6 gan cac khu du lich, dong dan nhu Cira Luc,
Sam S a n , Nha Trang va Vfing Tau V.v. Phu dirong, thuy trieu do va tao doc hai d8: la
mot van de rnoi twang ndi bat. ThU)! trieu do da: diroc ghi nhan 6 D6 S a n VaG thang
8/1999 va vung ven bien Khanh Hoa - Blnh Thuan tren dien rang VaG thang 11 nam
2002. Nam 1996, nghe nuoi tom n u o c 1 q a chau th6 Me Kong thi~t h?i den hang nghin
ti d6ng do dich b~nh.

214



Cac he sinh thai ven bien bi suy thoai, lam giam nang suat va da dang sinh hoc.
Bien deli khi hau va hoat dong nhan tac lam mat noi sinh cir nhir bai trieu, tham co
bien va ran san ho v.v. Rung ngap man bi huy hoai nang n€ do chien tranh, lay cui,
s a ha tang va x6i la be bien, ca mroc narn
khai hoang, nuoi trong thuy san, xay dung co MLKJIHGFEDCBA
1943 c6 khoang 400 nghin ha, nam 2000 chi can 155 nghln ha. Dien tich bai bi~n
giarn manh do x6i 1 a va khai thac cat. Cac ran san ho va tham co bien bi huy hcai do
bun due, ngot hoa, s6ng bao, nhiem b~n va cac heat dong khai thac huy diet nhir cao
xci nen day, dung thuoc n6, hoa chat khai thacKJIHGFEDCBA
th u y san. Gan day, do phu cac ran san
h o giam nhanh, hien chi can khoang 1000 km2, tap trung XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
a ven bi~n Trung B¢ va vung
bien Truong Sa, Hoang Sa. Cac vung cira song, vung vinh, dam pha, noi co cac bai
giong, bai de, c6 nguy c o bi 0 nhiem va mat sinh cir da lam giam tai nguyen sinh hoc,
anh huang den ca nghe ca ven bien va ngoai khoi. Nguon lei ca bi~n giam r6 ret do
khai thac qua mire va huy diet bang rnin, dien va hoa chat doc hai, mat bai giong, bai
d e va 0 nhiem. SanIuong va cuong lire khai rhac lien tuc giam tir 0,92tan/cv VaG narn
1990, chi con 0,35tan/cv VaGnarn 2003. D?p Hoa Binh lam mat bai de va chan Duong
di cu di de c u a nhieu loai ca kinh te song a bien nhir ca moi, ca chay, lam giarn
42.600 tan trong tong so 185500 tan tnr lirong ca bien bi giam phan vinh Bac B¢ thuoc
Viet Nam. Tinh trang nrong nr ciing xay ra a nhieu khu V1!ccira song ven bien Trung
B¢, noi ph6 bien cac dap tren hru V U 'C tnr mroc nroi va sinh hoat.
Thien tai, tharn chi kha nang x u a t hien dong dat va s6ng than, anh huang Ion
den kha nang phat trien ben virng vung bien. Mire mroc bien dang eao dan toi ngap lut
ven bien, nhiern man, x6i la , sa boi, dao Ion can bang nr nhien va sinh thai. EI-Nino
khoang 4-10 nam mot Ian, lam tang xam nhap man, ngheo dinh dirong, boi lap cira
song va darn pha, lam nhiet d¢ rnroc bi~n tang cao, gay chet nhieu loai sinh vat trong
d6 e6 san ho. El-Nino 1997-1998 da lam san h o chet trang a Bach Long Vy va Can

Dao. Giln day, san ho chet hang loat a khu virc Can Dao (2005) va Co To (2006) chira
r6 nguyen nhan. Tir nam1982 den nay, da e6 12lan El- Nino, dac bier manh vao 19821983 va 1997-1998. La Nina, thirong ngay sau El Nino, hay kern bao 16'n gay mira 10,
ngap lut, due hoa, ngot hoa mroc ven bien, xoi la rnanh bo bien va cira song, tir dau
thap ky 70 den nay da xuat hien 5 Ian.
Phan bo mira va bao that thuong, hon muoi nam qua giam han a Rk B¢, tang
len a Trung B¢ va dich v~ phia nam. Bao Linda d6 bo VaG Nam B¢ cuoi nam 1997
J6n bat thuong va hiern gap trong the ky 20. Rieng thang 11 nam 1999, co toi 3 can
bao del bo lien tiep VaG ven bien Trung B¢. Bao gay ra nhirng thiet hai Jon ve sinh
mang, tai san nhan dan ven bien, d t gay hau qua nang ne ve ve sinh va moi trucng,
di~n hinh la bao Kate a Hai Phong - Quang Yen (1955) ; bao Cecil VaG Trung B¢
(1985) va bao Linda vao Nam B¢ (1997). Ngap lut ven bi~n tang ca cirong d¢ va tan
xuat xuat hien, dac biet nguy hiem khi e6 mira 100 trung mroc dang trong bao va trieu
cuong. Ng~p lut hang narn a chau thel Me Kong keo dai 2-6 thang, tren dien rong 1,7
treu ha va anh huang tnrc tiep den 9 trieu dan, trorig d6 tran 11,1tnarn 2000 khoc liet
nhat trang hon 70 narn qua. Xam nhap man VaG sau 30-40 km tren h~ thong song
Hong va 60-70 km tren he thong song Me Kong. Hon 1,7 trieu ha chau thel Me Kong
chiu tac dong nhiern man va c6 th~ tang len 2,2 trieu ha. DQc bo mien Trung, nhieu
tinh thieu mroc tram trong eho nong nghiep, sinh hoar va cong nghiep do xam nhap
man VaGmira kho.
X6i 1 a b a bien tang ca ve qui mo va tinh chat nguy hiem. C6 den 397 doan bo
da. va dang bi x6i 1 a voi tong chieu dai 920 km, toe d¢ ph6 bien 5-10 rn/narn, ca bier
30-50 rn/nam. Sa boi la tai bien ph6 bien, e6 tac d¢ng tieu cue den d.ng ben, nhu luang

215

----


cang HiE Phong, Ora Lo va Dinh An.XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
a ven bien mien Trung, sa boi lam Hip cac cira

song va darn pha, lam cac vue mroc ven bi~n bi ngot hoa, anh hirong den nuoi thuy san
man lo, mat loi ra bien va tang cirong ngap lut.

4. Huang t6i phat tri~n ben virng
D~ huong toi phat trien ben virng, tnroc het phai co danh gia day du ve dieu kien
nr nhien, tiern nang phat trien, hi en trang, bien dong tai nguyen va rnoi tnrong bien. VI
v~y,can tien hanh dieu tra, nghien CUuco he thong ve bien, xay dung co so dtr lieu va
tmrong xuyen cap nhat thong tin, ket qua dieu tra nghien CUu moi. Tien hanh dinh ky
cac heat dong quan trac, giam sat tai nguyen va moi tnrong bien. Xay dung cac tram
canh bao thien tai (dong dat, s6ng than, mii lira, mroc dang, ngap lut, sa boi, xoiMLKJIHGFEDCBA
la ,
xarn nhap man) va Sl1 co rnoi tnrong (tran dau, hoa chat, thuy trieu do v.v.). Giam sat
va danh gia mire d¢ suy thoai cua tai nguyen cac he sinh thai bien. Thu nrong Chinh
phil dff ky KJIHGFEDCBA
q u y e t dinh so 47/2006/QD-TTg
n g a y 01 thang 3 nam 2006 p h e d u y ¢ /
"D e '
a n fo 'n g lI d v e ' d i e u t r a c o ' b a n v a q u d n ly t a i n g u y e n - m o i tr u a n g b ie n d e n n o m 2 0 1 0 ,
td m n h i n d e l? n o m 2020" voi danh muc 20 nhiern V I } - dir an. Day la mot moc quan
trong doi voi sir nghiep dieu tra va nghien ciru bien, th~ hien quyet tam theo dinh
huong phat trien ben virng cua Viet Nam.
Chung ta da co duoc mot he thong co sa phap 1:9 lam nen tang cho quan 1:9 va phat
trien vung bien voi cong iroc q u o c te tham gia, cac tuyen be ve chu quyen bien, cac
chien luoc va ke hoach quoc gia, luat bao v¢ moi tnrong va nhieu van ban diroi luat.
Tuy nhien, can pharr dinh ro trach nhiern, phan cap va xac dinh r6 trach nhiem ling
ciru str c o moi tnrong, quan 1:9 tai nguyen - rnoi tnrong va kinh te bien cho cac co quan
chirc nang tir trung irong, tinh, thanh den cap huyen va xa. Cung c o va cai tien co c a u
t6 chirc quan 1:9 va bao ve theo cac van de nhir: cac nhan to gay tac dong tir tren luu
vue, xuyen bien gioi - lanh tho, chat hrong moi tnrong, noi sinh cu va cac he sinh thai,
oat ngap mroc, phong chong thien tai va ling CUucac su co moi tnrong, an ninh va tlm

kiern ciru nan tren bien v.v.
Tiep tuc xay dung, b6 sung va hoan chinh cac van ban phap quy lien quan den
phat trien hen virng vung bien va dai ven bo' bien. Xay dung chien hroc va cac chuang
trinh, ke hoach hanh dong, cac dir an iru tien d~ kiern scat 0 nhiern, ngan ngira suy
thoai, phat trien tai nguyen, canh bao thien tai va ngan ngira sir c o moi t w a n g tren
bi~n. Phat huy mat manh cua nen kinh te thi tnrong doi voi khai thac tiern nang va bao
ve moi tnrong vung bien. Uu tien dau nr phat trien kinh te bien. Ngoai tao lap moi
twang canh tranh binh ding, nha mroc gifr quyen dieu hanh va quan 1:9 trong mot so
linh vue kinh te chu chat, an ninh quoc phong va chu quyen quoc gia tren bi~n.
Tang cirong xay dung tiern hrc cho cac co quan nghien ciru, quan 1:9 tai nguyen rnoi tnrong bien va tung biroc khac phuc tinh trang li;\c hau, thieu dong bo ve phuong
phap, thiet bi khao sat va pharr tich. Chu trong dao tao can bo khoa hoc, chuyen gia va
lao dong chuyen nghiep bien tir cac twang dai h9C, day nghe va thong qua cac dir an
phat trien. Xay dung mot he thong cac co quan chuyen trach dieu tra nghien ciru co
ban va img dung cong nghe ve bi~n du manh d~ dap ling nhu cau phat trien kinh te
bien va dam bao an ninh quoc phbng, dam bao bmh ding trang cac hQ'p tac quoc te
song phuong va da phuong tren vUng bi~n Vi¢t Nam va tren Bi~n Dong. Phan dau xay
dung duQ'c m¢t nen tang co so V?t chat cho nghien CUuva tri~n khai khoa h9C va cong
ngh¢ bi~n nhu d¢i tau nghien cUu, cac trl:lm quan trac moi trub'ng va dnh bao thien
tai, cac phbng thi nghiem trang dj~m va cac co sa tht!c nghi~m. Tang ty Ie ngan sach

216


cho cac heat dong nghien ciru va trien khai, dac bier cho phong chong va giam nhe
thien tai, danh gia va phat hien moi tai nguyen bien.
Cac cirong quoc c6 bien deu tranh gianh anh huang kinh te va quan su tren
bien, img dung ky thuat hien dai nhir khao sat ngam, ve tinh dti tham sat, nghien ciru
vung bien quoc te va ca vung mroc thuoc chu quyen cua cac mroc khac. Nhieu mroc
dang phat trien cung tang cirong phat trien khoa hoc cong nghe dti thiic dfiy kinh te
bi~n, dong thai de dam bao an ninh va va bao ve 19i Ich cua minh tren bien. Tang

cirong an ninh - quae phong, chong nan cirop bien va khai thac tai nguyen trai phep la
mot giai phap dam bao phat trien ben virng, giiI vtrng chu quyen va 19i Ich quoc gia tren
bien; Tang cuong kiem tra nham dam bao an toan moi twang va an ninh tai nguyen,
giarn sat va
phat cac vi pham tren bien. Phat hien va kip thai xu ly cac Vl.1 vi pham
nhir van chuyen va d6 thai trai phep cac chat gay 6 nhiem, sir dung cac hlnh thirc khai
thac huy hoai tai nguyen, vi pham hanh hai trang cac vung bao v~ nghiem ngat; Gan
ket phat trien kinh te voi an ninh quoc phong va bao ve loi Ich quae gia tren bien,
C C i quan quan ly
tai nguyen - moi twang
phoi h9P tot gitra ca t6 chirc kinh te va cacMLKJIHGFEDCBA
voi cac t6 chirc tim kiem ciru nan tren bien, canh sat bien, hai quan va bo doi bien

xu

phong.

Dfiy manh img dung cac giai phap khoa h9C va cong nghe tien tien trang khai
thac tiem nang va bao v~ tai nguyen - moi tnrong bien. D6 la cac giai phap xay dung
cong trinh tren bien, dir bao, tham do khoang sari va nguon 19i nghe ca (irng dung cong
nghe ve tinh mau mroc du bao ngu tnrong), nuoi trong thuy san hieu xuat cao khong
gay KJIHGFEDCBA
a nhiem, giai q u y e t van de mroc ngot cho vung ven bien va cac dao xa b e , phat
trien cac nguon nang hrong sach nguon gee t11bi~n (gi6, s6ng, thuy trieu, dong chay
bien v.v.), tach chiet cac h9P chat thien nhien co gia tri eao tir nguon vat lieu bien va
che bien cac san pham bi~n. Tang cirong cac hoat dong dich Vt.J va trung chuyen tren
bien de ho tro phat trien kinh te dao va xa bo. Phat trien manh cang - hang hai, du lich
sinh thai va cac dich vu di kern tro thanh miii nhon cua kinh te bien.
Thirc hien danh gia tic dong moi twang va tru tien trien khai cac du an quan ly,
bao ve tai nguyen - moi tnrong bien, nhtr xu ly cac chat thai, phuc hoi noi sinh cir, cac

loai quy hiern, dac hiru va cac he sinh thai dac thu, irng cuu cac su co moi twang, dac
bier la tran dau tren bien. Phat tri~n cac mo hlnh quan ly tong h9P bien va dai ven bo
bien, ket hQP voi quan ly hru vue thtrong nguon. PMt trien cac khu bao ton bien nhu la
mot quoc sach phat tri~n ben virng. Cac khu nay, ngoai duy tri cac gia tri ve tv nhien,
da dang sinh hoc va khoa hoc, can mang lai nhtrng 19i ich kinh te to Ian nho ho tro cho
du lich sinh thai va nghe ca. Viet Nam da rat quan tam den viec xay dung cac khu bao
ton bien, coi d6 Hi mot giai phap hiru hieu bao v~ tai nguyen - moi tnrong bien. Mot
danh sach 15 cac khu bao ton bien dang trinh Chfnh phu phe d u y e t, Quan tam phat
trien cac dang bao ton thien nhien khac nhir di san the gioi (vinh Ha Long), khu dir trir
sinh quyen (Oil Ba, Can Gio) va khu dat ngap mroc co tam quan trong Quoc te (Xu an
Thuy).
Giao due, tuyen truyen va nang cao trach nhi~m va y thuc cQng dong de bao v¢
tai nguyen - moi twang , huang toi phat tri~n btn viing vting bi~n. Xay dlJDg m¢t y
thuc moi "bao v¢ tai nguyen - moi truang bien la !nich nhiem, la hanh dQng yeu nuoc
eua moi nguai". Ho tr9 va quan tam xoa d6i giam ngheo cho cQng dong dan tren dao
va ven bien v.v.
Tang cUCmgh9P tac quac te trang dieu ki¢n toan cau hoa d~ hQi nh~p va thl!c thi
cac cong uoc Vi~t Nam da ky lien quan den bi~n. Thuc d~y nghien cti'u va dam pMn

217


nham som hoan thien viec xac lap bien gioi va chu quyen hop phap tren bien. Ph6i hop
giam sat nguon thai xuyen bien gioi va ling ciru cac sir c6 moi tnrong tai cac vung giap
ranh, tham khao kinh nghiern, tranh thu su ho tro, khuyen khich hoa nhap cac chuang
trlnh qu6c te ve tai nguyen - moi tnrong yen bien. Mo rong cac hinh thirc hop tac qu6c
te ve thong tin nr lieu, dao tao, hoi thao, tharn quan trao d6i, tham gia cac chuong
trinh, du an khu vue hoac toan diu ph6i hQP song phirong hoac da phirong. Tham gia
cac t6 chirc, cac hoat dong rnang luoi qu6c te' ve bien. Tao dieu kien d~ giao hru, quan
h~ hQP tac qu6c te d~ nang cao trinh d¢ chuyen mon, kinh nghiem va cap nhap thong

V u tien cac huang nghien CUu khoa hoc va cong nghe cao d~ tiep can trinh
tin trf tlnrc.KJIHGFEDCBA
09 khu Vt:I'C ve mot s6 mat co lien quan den loi ich binh ding khai thac cac vung nuoc
giap ke, cac vung chong Ian hoac tranh chap.
Tai lieu tham khao
l. ADB (Ngan hang Phat trien Chau a ) , 1993. Vietnam environment sector study. Technical
report. pp. 1-116.
2. ADB (Ngan hang Phat trien CMu a), 2000. Quan ly moi twang Bitin va ven Bien Dong.
ADB 5712 - REG. Van ban Chien liroc Qu6c gia cua Viet Nam. Tr. 1 - 16l.
3. Ban bien gioi chinh phu, 1995. Cac van ban phap quy v~ bien va quan 1y bien cua Viet
Nam. Nxb. Chinh tri Qu6e gia. Ha Noi , 1995. Tr. 1-399.
4. B¢ Thuy San, 1996. Nguon 19'ithuy san Viet Nam. NXb. Nong Nghiep, Ha Noi. Tr 1-616.
5. Bui Hue Cau, 1999. Quan Iy sir co tran dau. Tap XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
c h i dau khi. So 6. Ha Noi. Tr.42-45.
6. Cac cong tree Qu6c te ve BVMT Nxb, Chfnh tri Qu6c gia. Ha Noi, 1995. Tr. 1 - 816.
7. Cue M6i Truong (B(>KHCN & MT), 1995. Cac qui dinh phap luar ve moi tnrong. Tap 1.
Nxb. Chinh tri Quoc gia. Ha Noi. Tr.1 - 292.
(B (> KHCN & MT), 1999. Cac qui dinh phap luat v~ moi tnrong. Tap III
8. Cue M6i Truong MLKJIHGFEDCBA
Nxb. The GiOi. Ha N¢i. Tr.l - 876.
9. Cuong, N.M.1997. Forest mapping in Vietnam. In: Remote sensing for tropical ecosystem
management. New York. United Nations published. p. 47-59.
10. Nguyen Dire CV, 1998. Dieu tra khao sat chat lUQ'DgM 6i tnrong va dong thai dinh duong
vung cira song chau th6 song Hong. Bao cao rong ket de an dieu tra co ban nha mroc trong
hai nam 1997 - 1998. Luu trtt tai Vien TN & MT bien.
11. Liru Van Dieu, Vu Thi Lt!Uva Cao Thu Trang, 2000. Mot s6 nhan xet ve xu the bien dong
moi tnrong vung bitin Viet Nam. Tai nguyen va M6i tnrong bi€n. TVII. Nxb KH & KT
Ha N(>i.Tr. 125-135.
12. Liru Van Dieu, Nguyen Thi Phuong Hoa va nnk, 2001. Danh gia rmrc do 6 nhiern do
nguon thai tir luc dia, de xuat giai phap kiem scat, quan ly 6 nhiern vung bien ven bi~n

phia bac (tir Quang Ninh den Thanh Hoa), Luu tnr tai Vien TN & MT bien.
13. Nguyen Kien Dung, 1999. Boi Iang bun cat h6 Hoa Binh tronh giai dean dau tfch muoc.
Khi tUQ'DgT huy van. No.6 (462). Ha noi. Tr.1O-15.
14. Hoang Minh Hien, 2001. Nhieu loan La Nina. K h i tuong Thuy van. No.6. Tr. 42-44.
15. Nguyen Chu Hoi va nnk, 2001. Hien trang rnoi tnrong bien va vung ven bien Viet Nam
narn 2001. Bao cao hru trti tai Vien TN & MT bien.
16. Hong, P.N. and San, H.T. 1993. Mangrove of Vietnam. Published by TUNC. 173pp.
17. Nguyen Ngoc Huan, G. Tom, Frederic Harris, F.J.M Hoozemans, R.B Zeidler, 1996:
Vietnam Coastal Zone Vulnerability Assessment. Technical report reserved at Center for
Consultancy and Technical Support of Meteorology, Hydrology and Environment. Project
"Vietnam Coastal Zone Vulnerability Assessment and First towards Integrated Coastal
Zone Management (Vietnam VA Project)".

218


18. Hoa Manh Hung, 2001. Dong luc hinh thai cira song ven bien dong bang Bile BQ Vier Narn
T 6 m tM
phuc vu khai thac va si'r dung hop ly tai nguyen moi tnrong cira song ven bien.XWVUTSRQPONMLKJIHGF
luan an tien sy Dia ly. Ha NQi. Tr. 1-21.
19. Nguyen Thuong Hung va nnk, 1995. Nghien ctru va du bao bien dong cua moi tnrong va
d~ xuat cac dinh huang phat trien kinh te -xa hoi tai vung thirong va ha du cong trinh thuy
dien Hoa Binh. Bao cao khoa h9C d~ tai nha mroc K T - 0 2 - 1 4 .
20. Pharn ngoc Hung, 2001. Hien trang kho han va nhirng giai phap phong chtra chay rirng MLKJIHGFEDCBA
a
Viet nam. KTTV, No.5. Tr. 33-36.
2 1 . D C ; Van Khuong, Nguyen Chu H6i, 2005. BVMT va nguon loi thuy san: Nhfrng thanh nru,
thach thtrc, dinh huang va cac giai phap. Ky KJIHGFEDCBA
y e u HQi thao roan quoc BVMT va Nguon loi
thuy san, Hai Phong. 1/2005.

22. Nguyen Xuan Ly, Nguyen Chu H6i va nnk, 2005. Tong quan chien IUQ"cBVMT trong
nganh thuy san den nam 2020. Ky yeu HQi thao roan qu6c BVMT va Nguon loi thuy san.
Hai Phong. 1/ 2005.
23. T~ Dang Minh, '1996. Nguon nhiern bAn va tiern nang nhiern bin dau a vung bien Viet
Nam. Khi tuong va Thuy van. S6432. Ha NQi. Tr.8-14.
24. Nguyen, V.L., Ta, T.K.O., Tateishi. M. and Kobayashi, 1. 1999. Coastal variation and
saltwater intrusion on the coastal lowlands of the Mekong River Delta, southern Vietnam.
In: Saito, Y., Ikehara, K. and Katayama, H., eds. Land-Sea Link in Asia, STA(JISTEC) and
Geological Survey of Japan, pp.212-217.
25. Pharn Van Ninh, Truong Manh Tien va Nguyen Thi Viet Lien, 2005. Tinh trang moi
tnrong bien Viet Nam 2004. Ky yeu HQi nghi moi tnrong toan quoc. Ha noi, 21 thang 1
narn 2005.
26. Sandoz, M. 1996. Agriculture water use in Vietnam. In: Vietnam water resources sector
review. Selected working papers of World Bank, ADB, FAO/UNDP and NGO Water
Resources Sectoral Group. World Bank Press.1.1-3.13.
27. Nguyen Ngoc Sinh va nnk, 1998. Nhan dang nhtrng thach thirc d6i voi c6ng tac BVMT
trong nen kinh te thi tnrong 6 mroc ta. Tuyen tap cac bao cao khoa h9C tai hoi nghi moi
mrong toan qu6c narn 1998. Nxb. KH & KT. Ha N9i. Tr. 910 - 919.
28. Thanh, T.D. 1995. Coastal morphological changes concerning the management of coastal
zone in Vietnam. Workshop Report No. 105 Supplement. IOC/UJ.\TESCO Published. 1995,
pp. 451-462.
29. Tran D u c Thanh, Tran Dinh Lan, Pham Van LUQ"ngva Dinh Van Huy, 2001. anh huang
cua heat dong nhan tac d6i voi moi tnrong ven bien trang m6i quan he nrong tac luc djabien. Tai nguyen va M6i truong bien. T. VIII. Nxb KH&KT. Ha NQi.
30. Tran Dire Thanh va Do Dinh Chien, 2002. anh huang cua cac dap chira tren luu V1fcden
moi tnrong sinh thai ven bien. Tai nguyen va M6i tnrong bien. T.IX. Nxb KH&KT. Ha
N9i. Tr. 121-136.
31. Tran Dire Thanh va Do Dlnh Chien, 2003. Buoc dau danh gia tac dong cua He Hoa Binh
d6i voi nguon lei ca bien ven bien. Tai nguyen va M6i tnrong bien. T X . Nxb KH&KT. Ha
N(>i. Tr. 139-160.
32. Tran Duc Thanh, S. Saito, D V Huy, N V Lap, T T K Oanh, Tatteishi M., 2004. Regimes

of human and climate impacts on coastal changes in Vietnam. Reg Environ Change. No.4.
Springer- Verlag. pp. 49-62.
33. Tran Due Thanh, Tran Dinh Lan and Pham Van Luong, 2005. Chapter 12: Protecting the
marine environment: International Assistant and the Vietnam Sea. In Harris P.G. (Ed.):
"Confronting
environmental
change in East & Southeast Asia: Eco-politics,
foreign
policy, and sustainable development. United Nation Press and Earthscan Publications Ltd.
P.183 - 200.
34. Nguyen Hong Thao, 2001. BVMT bien a Viet Nam. Tong luan khoa h9C cong nghe kinh
te. S66. BQ KHCN 7 MT. Tr. 1- 48.

219


35.N guyen Ngoc Thuy va Bui Dinh Khuoc, 1994. Hien nrong El-Nino, su am len cua khi hau
toan cau va mire mroc bien Viet Nam va Bien Dong. Khi nrong va Thuy van. So MLKJIHGFEDCBA
S . Tr. 1623.

36. Pham Huy Tien , Tran Dire Thanh, Bui Hong Long, Nguyen Van Cu, 2002.

Cac ket qua
chinh nghien ciru x6i la , boi tu vung cira song ven bien Viet Nam. Khoa hoc va Cong nghe

bien. No.4. Ha N9i.
phong chong lU song Ciru Long. KTTV, No.1 tr. 1 -1 5 .
37.Bui Dat Tram, 2001. Van
38.Nguyen Viet, Phan Thanh Hung, 2001. anh huang cua thien taiXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
a Thira Thien- Hue va bien

phap ling ph6. KTTV, No.1, tr.45-52.
C
39.Ngo Dean Vinh va Tnrong Van Tuyen (chu bien), 2004. Co sa khoa h9KJIHGFEDCBA
cho viec phat
tri~n kinh te - xii hoi dai ven bien Viet Nam, de xuat cac mo hinh phat trien cho mot s6
khu vue trong diem. Baa cao d~ tai cap nha niroc KC.09.11. Liru trii tai Vien Chien hroc

de

Phat trien. BO Ke hoach va Dau nr.
40. WCD (The World Commission
on Dams), 2000. Dams and Development.
A new
framework for Decision-Making. The report of from: />41. WB, ADB, FAO, UNDP, NGO Water Resources Group and Institute of Water Resources
Planning, 1996 "Vietnam. Water Resources Sector Review". Intergrated Report.

220



×