•
X dVl
--
cbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
N 3
~1H D N O
, flH ~
lOv,W
N 3v A f l D N I V ~
,
•
dVl
-- N3AfU
~
VA
V ltN
K H O A H Q C v A C O N G N G H t v ItT
V I~ N
HAl DUONG
,,?
NAM
HQC·
"
TUYENTAP
ONMLKJIHGFEDCBA
. cbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
TArNG'UYEN
"'
A
...••.
~
VA MOl TRUONG BIEN
T~PX
B a n b ie n t~ p :
T ru d n g
P G S ., T S . N guyen
ban:
'I'h tr k y :
V an T i~ n
T S . N g u y en
H uy Y ~t
T S . N guyen
D ue C u
T S . N guyen
H uu C li
C a c tb a n h v ie rn
T S . L uu V an D i~ u
T S . T rlln D ue T h~ nh
T S . D b C ong T hung
M
N H A X U A T B A N K H O A H Q C vA lIT T H U A T
H A N or - 2003
T , N H ;,
r e s u lt s
of
± 7 .1 4 % ,
,C d ,
MVC Ll)C
A s,
± 0 .5 1
T ran g
-
L ei n 6 i d fiu
3
k d e s ig n ,
1 . 4 5 n arn h o at d o n g v a p h at tri~ n cu a P h an v ien H ai d u o n g h 9 C tai H ai
P h o n g (1 9 5 9 - 2 0 0 4 )
~ Q A /Q C
N g u y in
la r e h ig h t
2 . C o astal E ro sio n an d S ed im en tatio n
5
V a n T ie n .
in V ietn am
20
T r a n D u e T h a n h , P h a m H u y T ie n ,
B ui H ong Long, N guyen V an C u
3 . R esearch es in E stu arin e E n v iro n m en t
O v erv iew o n A ctiv ities an d R esu lts
an d E co sy stem
o f R ed R iv er: A n
34
T r a n D u e T h a n h cbaZYXWVUTSRQPONM
4 . G eo lo g ical E n v iro n m en t
o f th e T ien y en - H aco i B ay
54
N guyen H uu C u, N guyen N goe, T ran D ue T hanh,
D in h V a n H u y , N g u y e n Q u a n g T u a n ,
N guyen V u Tuan,
N guyen Thi P huong H oa,
N g u y e n T h i K im A n h , D a n g H o a i N h o n
5 . S tu d ies o n S eaw eed s
in V ietn am
67
N g u y e n V a n T ie n , N g u y e n H u u D a i
6 . R esearch es
in D istrib u tio n
o f V ietn am ese
S eag rasses
76
N g u y e n V a n T ie n
7 . C au tru e v a tie'n h o a d ia ch at v u n g b ai b 6 i y en b i~ n N g h ia H u n g
N g u y e n . H iiu C ll, T r titi D u e T h a n h , N g u y e n .
Q u a n g T u r in , D iin g
N g u y in
N g u y in
T h i K im A n h , B u i
89
va
T u r in ,
Hoai Nhan,
V a n Yumig
8 . D ac tru n g h in h th ai - d o n g lu c v a b ien d an g b o H ai H au , N am D in h
Dinh.
106
V a n H u y , D 6 D in h C h ie n ,
T r iin .D u e T h a n h , B u i V a n V z i< ;J n g
9 . M o t su u t?-p h o a th ach tru n g 16 ( F o r a m i n i f e r a ) M io x en m u o n it d u o c b iet
d e'n ONMLKJIHGFEDCBA
d k h u Y I;iCb 6 n tram tich D ~ tam y en b i~ n D 6 n g H d i (Q u an g B in h )
N g u y in N g o c , N g u y in
Hiiu
126
C ll
1 0 . B u d c d fiu d an h g ia tac d o n g cu a h 6 H o a B in h d 6 i v d i n g u o n lei ca b i~ n
y en b o
139
T r t i n . D u e T h C J - n hD, 8 D i n h C h i e n
1 1 . K h a n an g tac d e)n g cu a m o t so ' h in h th irc n u o i th u y san d e'n m 6 i tru o n g
v u n g b i~ n y en b o H ai P h o n g
161
L u u V a n D ie u
, 1 2 . H ien tran g , x u th e' b ien d 6 i m o i tru o n g d ia h o a tram tich d fim n u 6 i t~ i
171
v u n g y en b i~ n H ai P h o n g
N g u y in
Thi Thu
nu«
N g u y in
1 3 . M o t so ' d § .n lieu v g an h h u o n g cu a cac m uoi d in h d u d n g ( P 0 4
v d i m at d e) te' b ao q u an x ii th u c v at p h u d u tai v in h H ~ L o n g
N g u y in
T h i M i n h Huyen, C h u V a n T h u o c ,
3
D ue C u
-,
N O ;) d 6 i
va
Thi Luu
182
349
1
T u y e " n U jp T a i n g u y e n . v a M 6 i tr u a n g
b iln .
T i i p fedcbaZYXWVU
X
CAU TRUC VA TIEN HOAwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIH
f)~A CHAT
"
_
A '
,,:J
_
VUNG BAI BOI VEN BIEN NGHIA HUNG
N g u y in
IN g u y in
H i t u WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
C a , T r iin . D u e T h q ,n h ,
V u T u a n l,
N g u y in
D ij,n g H o a t N h a n , N g u y in
.
Q uang
T h ! K im
Bui
Van
rc s-;
Anh,
V U !1 n g
1. MO DAD
Huyeri Nghia Hung, dia phan cue nam cua tinh Nam Dinh, narn giua song
Ninh Co (d phia dong bac) va song Day (d phia tay nam), co vung bai b6i ven bi~n
rong IOn. La bQ phan cau true quan trong cua vung cua Lai Giang (cira song Ninh
Co) va vung cua Day, bai b6i nay co tiern nang to IOn ph at tri~n kinh te - xa hQi
khu vue. Vung cua Day va vung cua Ba Lat Ia hai vung cira song co bai b6i IOn
nhat va toc dQ b6i Ian ve phia bi~n cling IOn nhat cua chau th6 song Hting hien
dai. Theo dong lich slt chinh phuc vung dat mdi, cac bai b6i chau th6 song H6ng
luon la doi tuong khai hoang, chiern cu qua nhieu the h~ lam noi sinh va tao dung
cac co sd san xuat nong nghiep, ngu nghiep hay diem nghiep. Huyen Nghia Hung
cling co lich slt khai hoang Ian bien lau ddi va nhu cau slt dung bai b6i ven bi~n
van tiep tuc gia tang. Tuy nhien, slt dung hop ly cac bai b6i d~ cho hieu qua kinh
te cao dang thach thuc moi n6 luc khao sat, nghien cuu ban chat tv nhien va
danh gia tiern nang Slt dung. D~ gap them co sd khoa hoc cho dinh huang slt dung
hop ly bai b6i ven bi~n Nghia Hung, bai viet nay cung cap tu lieu cu th~ ve thanh
phan va cau true tr:1m tich, danh gia dQng luc phat trien va tien hoa moi trucng
tram tich vung bai b6i ven bi~n va dUQChoan thanh voi su h6 tro cua HQi d6ng
Khoa h9C tv nhien narn 2003.
2.
c o s o T A l LI~D v A
Tai lieu chu
yeu
P H U 'd N G
PHAp
d~ xay dung bai viet nay la ket qua nghien cuu cua Phan
vien Hai duong h9C tai Hai Phong trong thoi gian 2000 - 2003 [2, 3, 6, 7, 8] thuoc
89ZYXWVUTSRQPO
t g p WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T 'a i n g u y e n v a M 6 i t r u o n g
b iin .
T u y in
cac de tai khac nhau
T tip X
ma cac tac gia dil true tiep tham
gia. Tren co sa phuong
phap luan tiep can h~ thong dong luc moi truong dia chat, khu vue nghien cuu
duoc xem la mot bi? phan cau thanh
chau th6 song Hong hien dai noi chung hay
cua vung cua song Ninh Co - cua Day noi rieng.
3. T H A N H
PH A N vA
C A U T R U C T R A M T ic H
bo
1 . 1 . T h a n h wvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
phan cd hoc t r i i m t i c h fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
v a phan
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Tram tich tang mat bai b6i va suon bo ngarn bao g6m: cat nho, bot ldn, bun
bot nho va bun set bi?t (hinh 1).
Cat nho co duong kinh trung binh
- Cat nho.
mm, chon 19C tot vdi di? chon 19C
(S o )
trong khoang 0,102 - 0,131
(M d )
trong khoang
1,250 - 1,592 va di? lech
trong khoang 0,791 - 1,000. Cat nho co mau xarn, l§.n mica va manh
(S k )
voi va
Y I;m
sinh vat (chu yeu la Than mern), phan bo lien tuc tu cua Lai Giang (Nghia Phuc)
qua C6n Vinh, C6n Xanh va C6n Mo toi tan cua Day a khoang di? cao tir duoi Om
hai d6 tdi tren muc biJn trung binh. a dudi suon bo ngam tdi di? sau 2 - 3m, cat
nho ciing xu at hien thanh cac dai nho, hep khong lien tuc va song song vdi duong
be.
•
BOt
Ia n .
Bot IOn co duong
0,058 - 0,095 mm, chon 19C tuong
1,262 - 1,930 va di? lech
Sk
kinh
trung
binh
Md
trong
doi tot vdi di? chon 19C
SO
khoang
trong
rong
khoang
trong khoang 0,212 - 1,096. Bot IOn co mau xarn nau,
doi ch6 l§.n va voi sinh vat, co dien phan bo IOn thu hai sau bun bot nho, tao
thanh dai lien tuc tu cua Lai Giang bao quanh C6n Xanh, C6n Mo tdi cua Day, a
khoang di? sau 1 - 2m tdi di? cao muc biJn trung binh.
o
nhieu ch6, bi?t IOn tao
thanh be mat tuong doi bang phang, rat thuan loi cho nuoi Ngao .
•
Bun
trung binh
bO t
Md
nho.
Bun bi?t nho mau nau do, tuong doi deo, co duong' kinh hat
trong khoang 0,015 - 0,047 mm, chon 19C tir tot tdi trung binh
di? chon 19C trong khoang
1,151 - 3,159 va di? lech
Sk
Bun bi?t nho co dien phan bo IOn nhat nhung chu
trung binh tao thanh
vdi
trong khoang 0,604 - 1,528.
yeu
a di? cao tren muc biJn
bai tr ieu cao tU de N am Dien tci glin C6n Mo, a long song
Day va suon bd ngam phia ngoai.
o bai
tr ieu cao, loai tram tich nay dang tham
gia vao qua trinh lay hoa vdi vai tro quan trong cua thuc vat ngap man .
•
Bun
set
trong khoang
b o t.
Bun set bot mau nau do, deo co duong kinh trung binh
0,009 - 0,010 mm, chon
khoang 2,434 - 3,315 va di? lech
Sk
19C trung
binh
vdi di? chon 19C
SO
Md
hong
trong khoang 0,728 - 1,645. Bun set bot co kich
thuoc g:in vdi gidi han cap hat cua tram tich bun bot nho va co dien phan bo rat
90
T u y ln
nho d long song Day va nhu v~y
it
tijp
rat
nguyen
v a M 6 i tr u e in g b iln .
T ijp
X
co y nghia ph an anh tinh ph an di cua tram
tich.
C H U G IA I
1 • Cat nho,
2 - B 9 t Io n .
4 - V i tri 1 6 k h o a n
5 - Oui1ng
0,0 m h a i d o ,
1200
Om
1 ..1
_ .:...
3 - Bun b9t nhc
ta y , s o h i~ u v a
••••' _
m at
dt
X a N g h ia P h u c
6 - D e , bo d a m
1200
••••• _ ,
X a N a m wvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Oi€ln ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
;.,
o
;.,
o
19'50'15"
H in h
'_-
19°50'15"
1. So d6 ph an
bo tnim tich tl'lng m(lt vu ng biii b6i ven bi~n Nghia Hung
3.2. Thanh ph an khoang v~t nang trong tr~m tich
Thanh
phan
khoang
vat
nang
da duoc phan
tich
trong
hai
cap hat
0,063 - O,lmm va 0,1 - 0,2 mm. Trong tram tich chua khoang vat nang, hai cap
hat nay lucri chiern ty trong cao nhat va la co Sd dJ danh gia ham luong khoang
91
Tuyin tgpZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T a i n g u y e n . va M6i t r WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
u i r n g bien. T t i p A
x wvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPO
vat nang trong
tcan
xac dinh
khoang
manh
trong
vun
khoang
sat
nhat,
0,01 - 0,85%, trong
oxyt, khoang
vat nang
hrong. Trong
mau. T6ng ham luong khoang
thucng
cap hat
a
dat 0,85%.
vat ilmenit,
cao trong
vat nang
trong
do chu y e u la khoang
hocblen
cap hat
va manhetit.
vat amphibol,
T6ng
siren bo ngarn yen C6n Mo, ham
luong
luong
khoang
khoang
luong
ham
0,3% trong
bot Ion va cat nho, tren
bot Ion yen bo song Day, ham
tich duoc
tram
vat nang
vat nang
Ion
cling
dat 0,51 %.
3 .3 . C a u t r u e t r c lm t ie h
Cau true
mat tram
tich vung bib b6i yen bi~n Nghia
bao b9C, cau tao bang' tram
tram
hat
tich hat
tho hen
tich hat
ngoai
dac trung
duoc thanh
tao chu yeu do s6ng,
chu y e u duoc thanh
tho hen bao ngoai
hinh
dang
tao do dong chay,
lien tuc noi lign hai lach cua Day va cua Lai Giang.
phan
anh su hinh
b6i tich vg phia
boi xu the phat
thanh
lien quan
tay nam.
tri~n
- Tudng bai (beach),
doi trigu,
tram
khong
cau
tram
- Tucng
tich nay c6 hinh
di~n hinh,
tao hinh
cung
trong,
va di chuyen
cung bat doi xung
tao bang
cau tao bang cat nho.
"
cat nho, bot ldn, tao
bai trieu
thanh
doi cat trieu
len 6 phia cua Day.
tich nay tao nen th~ tram
- Tudng bai tr ieu thap,
nho dong trieu
c6 th~ tram
Day la dac di~m quan
x6i 16 be Hai Hau
doi
tich sau:
xuong 6 phia cua Lai Giang va doi trieu
Hai tudng
tucng
tich
keo dai vg phia tay nam va ep Iuong cua Day. Cau true mat,
vung bai b6i g6m cac tudng
- Tudng
toi qua trinh
Hen nira, th~ tram
n6 la
cua Ba Lat c6 cac th~ tram
thang' va song song vdi duong be, b vung bai b6i yen bi~n N ghia Hung
tich hat
bbi bd
tho hon (cat nho, bot Ion), ben trong
nho (bun bot nho). Khac vci vung
phia
Hung
tich bao ngoai vung bai boi.
g6m chu y e u la bot lon, it cat nho.
cao (bai l~y), g6m chu yeu la tram
len va dang trong
qua trinh
tich bun b(>t nho tich tv
l~y hoa vdi vai tro cua thuc vat ngap
man.
Theo chieu th~ng
phan
d(> hat
va mau
cac ldp nay khong
phan
di theo khorig
dung,
c6 th~ ghi nhan
sllc nhung
khong
6 lop tram
lien tuc trong
ngu y ph an anh thoi dia t~ng
gian bg mat thong
tich khac nhau
mot mat cat.
ma la thach
qua 9 mat cat 16 khoan.
81,l'
vg thanh
ph an biet
dia t~ng va tudng
Cac lop nay bao
g6m bun b(>t nho mau nau; bun set bot mau nau xam, deo; cat nho mau xarn; bun
bot nho mau nau xam, deo; bun bot nho mau xarn, deo va bot ldn mau xarn, trong
do lop bot Ion mau
xarn narn 16t day la ph6 bien trong
th~ cac mat cat 16 khoan
92
nhu sau (hinh 2).
cac mat dt
16 khoan.
Cu
T u y e n . tg p
/0
• M ?t cat
khoan
NH
san sat bo song Day phia
1. L6 khoan
tay bai b6i Nam
0,0 m luc d6. Mat d.t
0,6m/ tren
mau nau vdi duong
lech (S k ) 0,854.
khoang
- LK
0,15
kinh
trung
Lop duci
- 0,19
Tai
nay duoc khoan
Dien.
binh
(M d )
S o trong
su«.
t r WVUTSRQPONMLKJIHGFED
u in ig
T g p fedcbaZYXWVUT
X
trong
darn nuoi thuy
D9 sau C9t khoan
g6m 2 lop. Lop tren
(0,4 - 1,25m)
mm.
nguyen. va M 6i
1,25m,
(0 - 0,4m)
Ia bun
0,016 mm, d9 chon 19c
la bun bot nho mau
khoang
1,837
- 2,160
nau
d9 cao
bot nho
2,352 va d9
(S o )
xarn co M " trong
va S ;
trong
khcang
0,861 - 1,000.
• M ?t
de Nam
tuorig
Dien.
2,193
khoan
NH
- LKl.
Lop tren
(chon 19C trung
bot nho rnau
nau
xam,
/0
de Nam Dien co thuc
ldp. Lop tre n
binh)
nau
co
xarn,
deo,
binh)
NH -
LK3.
vat ngap
(0 - 0,3m)
(chon 19C trung
(0,0 - 0,4m)
=
=
va S k
0,026
=
Md
va S k
=
d.t
cung
mm
san ngoai
g6m hai lop
=
0,024
(0,4 - 1,25m)
(tho hen
mm,
la bun
ldp tren),
So
=
0,533 - 0,918 .
duoc thuc hien
tren
bai b6i cao ngoai
sau 1,15 m va cao d9 0,7 m. Mat cat g6m ba
bot nho mau
0,826.
nau,
co
=
Md
0,015
mm, S o
=
2,680
Lop giira (0,3 - 0,6 mm) la bun bot nho mau
mm,
S o = 2,195
v a S k = 0,996.
(0,6 - 1,15m) la bun b9t nho mau nau xam, deo, co
s.
Mat
Lop duoi
- 0,047
L6 khoan
man,
la bun
0,030
darn nuoi thuy
bot nho co M "
la bun
va S k = 1,000.
deo, co M "
khoan
nam trong
1,25 m, cao d9 0,4m.
binh)
2,101 - 2,250 (chon 19Ctrung
• M ?t cat
L6 khoan
- LK2.
D9 sau C9t khoan
tu NH
=
So
/0
cat
Md
=
0,030
Lop
duci
cung
=
2,353 va
thanh
cac ldp
mm, S o
= 0,888.
Ca ba mat cat tren
nho mau
chua
sAc. Dieu
xac thuc
dang
vat ngap
deu la tdm
tich bun bot nho, ph an biet
luu y la hat
tram
man,
mot pha lap d~y va khong
•
M ?t
/0
cat
khoan
chung
tich tho d~n tu tren
to tram
tich nay duoc lang' dong trong
co vai tro cua thuc vat ngap
NH
- LK4.
sau 1,95m va cao d9 khoang
Dien,
Lop tren
(0,0-0,4m)
la bun bot nho mau nau,
19Ctrung
binh
M d = 0,057
- 0,070
=
0,786.
M ?t
Nghia
/0
cat
mm, S o = 1,323 - 2,276,
Hung,
sau
khoan
1,25m,
NH
- LK5.
(0,4 - 0,9m)
S o = 2,216
S k = 0,436
L6 khoan
cao d9 khoang
Ia bun
=
0,026 mm, S o
g6m hai lop.
=
3,060 (chon
Ia bot IOn m a u
- 1,000.
man
xarn co
6 mot sO'·m a t dt
Sd.
(0,0 - O,4m) la bun bot nho m a u n a u co
Lop giiia
Md
vat ngap
0,7m. Mat dt
Lop duoi (0,40- 1,95m)
khac, lop bot IOn nay duoc coi 1a ldp co
•
co
cung
man,
d bai b6i cao co thuc
L6 khoan
phia ngoai de Nam
kern) va S k
xuong va khong
Md
bot nho mau
d trung
tam
0, 7m. Mat
= 0,012
nau
vung bai b6i ven bi~n
cAt g6m
ba
ldp. Lop tren
mm, S o = 2,203 v a S k = 0,926.
xarn co M, = 0,014
- 0,025
mm,
- 2,339 v a S k = 0,817 - 0,979. Lop dudi c u n g (0,9 - 1,25m) la bot IOn m a u
xarn, co M d = 0,058 mm, S o = 2,142 v a S k = 5,18 .
•
M ?t cat
/0
khoan
NH
- LK6.
L6 khoan
d trung
tam vung bai b6i, sau 1,15m,
93 ZYXWVUTSRQ
T u y in
tijp
T a i n g u y e n . v a M 6 i tr u im g
co cao d9 khoang
T i j p fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC
X wvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQ
b iin .
Mat cat cling g6m ba ldp tuong tu NH - LK5. Lop tren
0,8m.
(0,0 - 0,3m) la bun bot nho m a u
nau co
=
Md
0,020 mm, S o
=
Lop giua (0,3 - 0,8m) la bun bot nho mau nau xam co M d
=
Sk
0,863.
mm, S o
•
=
M t jt c a t
/0
=
mau nau co M "
=
NH
S k=
- LK8.
Mat dt
L6 khoan
xarn voi
d bai b6i phia ngoai g:in C6n Me, sau
g6m ba lop. Lop tren
=
So =
0,15 mm, S o = 1,278 va S k
set bot mau nau xarn co M d
(0,6 - 1,25m)
0,027 mm,
0,537 .WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
khoan
1,25m, cao d9 0,75m.
= 0,863.
S o = 2,475,
Md = 0,056
2,477 va S k
(0,8 - 1,15m) la bot ldn mau nau
Lop dudi cung
1,974 va S ;
=
=
0,009 mm,
Ia bun b9t nho
(0,0 - 0,5m)
0,844. Lop giiia (0,5 - 0,6m) la bun
3,315 va S k
la bun bot nho mau nau xarn vdi Md
=
=
1,645. Lop duoi cung
0,033
=
mm, S o
2,887
va
0,708.
120
N H -L K 4
N H -L K 3
N H -L K S
C H U G IA I
60
-
-:::'
40
f------j
__
1 - Bun
b o t n h o rn a u
23-
s ~ t b o t rn a u
Bun
nau, It d e o
nau x a rn , de o
C a t n h o rn a u x a rn
4 - B u n b o t n h o rn a u n a u x a rn , de o
5 -
4
Bun
b ~ t n h o m a u x a rn , c le o
6 - B o t Ia n rnau xarn
mblb
.
oem
-
-
mire
/'
6
40
Ty
Cao do
5
Ie d U n g :
1: 25
10
tin h
khoan
b i~ n tru n g
b in h
th e o
(m b tb )
/'
/'
/'
80
120
140
120
N H -L K 6
N H -L K Z
N H -L K 6
N H 'L K t
80
4
m b tb
''::
I
40
-
-
4
/
/
. - '-
6\.
. . .
.
. .
.
...........
z
oem
/
.....
[J
.
~ .....
40
N H -L K 9
.
.
4
\.
" -, ,
I
ao
/
I
120
140
H in h
94
2. M~t ciit 16 khoan vung bal b6i ven bi~n Nghia Hirng
3
.
T u y in
tifp T a i n g u y e n
v a M 6 i tr u a n g
b iin .
T i f p fedcbaZYXWVU
X
S\J c6 mat lOp bun set bot day O,lm la rat cue b9, c6 duorig kinh hat trung
binh IOn glin vdi gioi han bun bot nho, chon lee kern va d9 Iech IOn nghieng
hat IOn hon 0,01 mm. V?y trong
qua trinh
ve cap
tich tu, su bien d9ng tuc thoi cua moi
truong tram tich cimg c6 th~ t1;1.0nen tram tich dang thau kinh
c6 vat lieu tho
hoac min hon la dieu binh thuong.WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
•
0,65m.
M ?t cat
Mat
/0
d.t
khoan
chi g6m
NH - LK7. Cat nho c6
va S k
=
NH
Md
- LK9.
cat
=
Lo khoan d phia tay C6n Me, sau 0,5m, cao d9
nho
xarn,
mau
tuong
doi chat,
0,128 - 0,136 mm, chon 1Qctot vdi
tuong tu nhu
So
=
1,224 - 1,258
1,000.A
"
,
,,? ...,..,
,,,
...
4. DQNG Ll)'C PHAT TRIEN VA TIEN HOA MOl TRUONG
TRAM
rtca
4.1. V! tri dlu true vurrg bai b6i ven bi€n Ngh ia Hung
Vung bai b6i ven bi~n Nam Nghia
Hung la mot b9 phan
Hong hien dai tU D6 Son tdi L1;1.chT ruong
(rong khoang
cua chau
th6 song
6 500 krn"), c6 nguon nuoi
b6i tich true tiep tu song Day va song Ninh Co. Cua Day va cua Ba L1;1.tla 2 cua
IOn nhat trong so cac cua lon, g6m cua Van
vc,
cira Thai Binh, cua Diem H9, cua
Tra Ly, cira Lan, cua Ba L1;1.t,cua L1;1.iGiang, cua Day va cua L1;1.chTruong' (khcng
k~ bon cua nho - cua Hong, cua So, cua Ha Lan va cua Can).
Trong qua trinh
phat
tri~n doi bo chau th6 song Hong hien dai, vai tro IOn
nhat Ia cua Ba L1;1.t,thu hai la cua Day, thu ba la cua Van
LY. Cac clia can lai c6 vai tro khong
vc,
dang k~. LUQng phu sa hang nam
Day la 19,312 tr ieu tan v a qua cua L1;1.iGiang 2, 577 trieu
chau th6 song Hdng n6i chung,
thu tu la cua Tra
tan
qua cua
[7, 8]. Doi vdi bo
vai tro cua hai cua song nay rat chenh
lech, song
doi voi vung bib b6i ven bi~n Nghia Hung, moi cua c6 vai tro quan trong rieng, va
dac biet can c6 vai tro cua d01;1.nb d Hai Hau do bi x6i Id va mat b6i tich di chuyen
ve phia tay nam.
Cha u th6 song H6ng la mot bon tich tu ven be quy mo ldn, di~n hinh ve ki~u
101;1.i
va cau true, ph at tri~n lien tuc tren nen sut h1;1.tan kien t1;1.0v a kien t1;1.0h ien
dai, Tuy nhien, che d9 sut
h1;1.nay phan
di phuc
t1;1.Pca ve cuong
d9 va xu the,
tharn chi can t1;1.0n en ca ddi nang noi vong.
Dong bang
song Hong ph at tri~n tren
cac ddi kien
true
nhau ve tu6i va phuc h~ vat chat, trong d6 khu vue nghien
kien
true
c6 va luc dia hinh thanh
mafic thuoc
carbonat
h~ tling Vien Nam
thuoc h~ tang
vao Trias
(T1vn), thanh
muon
co va luc dia khac
cuu nam
vdi cac thanh
tao vun
luc nguyen,
trong ddi
t1;1.0p hun trao
luc nguyen-
Co Noi (Tjcn), h~ tling D6ng Giao (T 2a dg), thanh
t1;1.0
tram
95 ZYXWVUTSRQP
T u y e " n tijp T a i
tich -phun
Suoi
nguyen
trao
Bang
va M 6i
sb). Trong
nghien cuu phat tri~n
dong
b:1c vdi bien
X wvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONM
b ie " n . T iip
h~ tang Song Boi (T2.3sb) hay thanh tao molat
thuoc
(T',n-r
tr u a n g
giai
dean
tan
kien
va kien tao
tao
thuoc
h~ tang
dai, vung
hien
tren ddi nang yeu gidi han bdi dirt g§'y song Day i':Iphia
di? tren
dudi 300m
(Nguyen
Cl1n, 1989,
Nguyen
Cl1n va nnk,
1996 [7]).
Trong
dai,
cau true
vung
bai
ngang
b6i yen
dia chat
moi truong
bi~n
Nghia
Hung
doi be chau th6
(k~ ca Kim
Son)
song
thuoc
Hong
phu
hien
ki~u
moi
truong dia chat bai b6i chau th6, noi dien ra qua trinh b6i tu Ian bi~n toc di? cao .
[1 - 3].
4.2. D(>ng Iuc moi tru'ong tr.lm tich WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
4 .2 .1 . D (m g
Nhu
lu c
n { J i s in h
da neu,
moi truong
tren ddi nang yeu tan
Nhu
tich bai b6i yen bi~n
kien tao va kien
vay toc di? nang
vao khoang
thuan loi cho qua trinh
day tram tich
tram
tao hien dai voi bien
0,01
mm/nam,
b6i tu Ian tien nhanh
IOn nhu phu ki~u
Nghia
Hung
di? tren duoi 300m.
Day la mot trong
ve phia bi~n
ph at tri~n
nhirng
yeu to
vi khong tao be
thay
moi truong tram tich bai b6i phat tri~n
tren ddi
sut ha.
Trong
gay pha
qua trinh
huy,
Lai Giang,
trong
Day
Richter
d9C theo
nguyen
huang
la dirt
nghien
yeu, ddi nay con chiu anh
cuu narn
tay bac - dong nam,
tay bac - dong nam
- tay nam.
dong bac
dong nang
d6 vung
dinh huang
cua Day, dinh
song
van
Tuong
gay
sinh
duong
nhan
bo Hai Hau
- Nghia
g§'y song
Day c:1t qua cua
dut g§'y song Da truot phai, ciit qua
dut
vdi cac chan
(Hoa Lu) tdi 4,6 - 5,0 di? Richter
dut
cua cac dirt
va dut g§'y cua Day - Van Ly dinh
tv vdi nhieu
chan
giua
huong
(Phat
Hung
gay cua
tam
song
c6 cuong
Diem).
da tung
trung
Hong,
huang
dut
gay
di? M: 3,1 - 3,5 di?
Dirt gay Cua Day -Van Ly
duoc sli dung
trong
viec ly giai
x6i li':lbd bi~n Hai Hau.
4 .2 .2 . D { J n g lu c
n g o o .i s in h
Che di? di?ng luc ngoai
sinh
la t6 hop nhieu
yeu to dong
luc, k~ ca tac dong
cua con nguoi chi phoi qua trinh di chuyen, phan tan b6i tich va l:1ng dong tram
tich .
•
Dong
chay
Son Tay va mang
song.
theo
Ninh
2,577
Co la song nho, chi nhan
x 10
6
tan
phu
8% lucng
sa qua cira Lai Giang.
Iii song Hong tai
Song Day nhan
nude song Hong
tU khu
vue Ha fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T a y nhung
thuc te chu y e u tu Nam Dinh
Dao (song
Dinh)
voi khoang
96
Nam
20 - 27% luong
Iii song
Hong
tai
qua song
Son Tay va
Tuyen
mang theo 19,312xl0 G
tij,p T a i n g u y e n . v a M 6 i tr u a n g
tari phu sa [7, 8]. Nhu vay, hang
b iin .
nam c6 khoang
T i j , p fedcbaZYXWVU
X wvutsrqponml
21,889
x l O"tan phu sa qua cua Lai Giang va Cua Day.WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
•
Thuy
va m u c n u o c . Nam trong vung anh huang
trte u
chung
cua che' dQ
thuy tri~u ven bo Biic bQ noi chung hay ven bo chau th6 song Hong noi rieng vdi
tinh thuan nha't cua thuy tri~u tcan nhat va dQ IOn giam dan theo vy dQ, thuy
trieu khu v1f.cnghien cuu cling IOn nhat vao cac thang giua mua he (thang 6 va 7)
va cac thang giua mua dong (thang 10 - 12) va cuong suat muc nude cling co th~
dat tdi 0,5
m /h ,
thoi gian trieu
rut dai hen thoi gian tri~u len. Muc nude trung
binh dat 1,85m, nho hon so vdi Hon Dau (1,86m) nhung
IOn hon so vdi Lach
Truong (1,84m). Mac du ap luc trieu IOn nhung v~ mua mua lu, dong song v~n uu
the va khong
dong chay nguoc a vung cua song ca tiing mat va tang
xuat hien
day. Tuy nhien, v~ mua kho, luu luong nude song chi bang 1/3 so vdi mua mua lu,
nhieu
~ila song vung
bd chau
th6 song Hcng xuat hien
khoang each xarn nhap man dai sau vao d6ng bang.
c6 th~ dat toi khoang
khoang each 30 km.
a
dong chay
nguoc va
song Ninh Co, dQ man 1%0
each 32 km tinh tU cua Lai Giang, dQ man 4%0 c6 th~ dat tdi
a
song Day, dQ man 1%0c6 th~ dat khoang
each 20 km tU cua
Day va dQ man 4%0cimg dat tdi khoang each 17 km [7, 8].
Muc nude IOn nhat do thuy tr ieu gay ra ciing chi dat tren 3m, trong khi d6
nude dang trong bao, khong k~ dQ IOn tri~u tuc thi, a cua Day cimg co th~ dat
1,5m (bao Rose, 1968) va tharn chi 1,9m (bao Cecil, 1985). Hien tuong nay khong
nhiing lam thay d6i hinh thai dQng luc cac dang dia hinh trong moi truong tram
tich, ma can anh huang
cue doan den phan bo b6i tich va tharn chi la co che liing
dong tram tich .
•
Dong
chay
ven
bo
va
dong
b e i t ic h
doc bo.
Theo ket qua khao sat cua Phan
vien Hai duong hoc tai Hai Phong trong khuon kh6 cac nhiern vu cap Nha nude
khac nhau trong thoi gian 1999 - 2003 thay rang dong chay uu the huang nam va
tay nam v~ mua dong va nguoc lai, uu the huang dong bac v~ mua he.
v ~ mua dong (mua gio dong bac), dong chay tiing mat huang nam va tay
nam dat toe dQ 19,4 - 39,9
14,1 - 33,3
c m /s
c m /s
vdi tiin suat 44,1 - 78,6%, huang
dong biic dat
vdi tiin suat 8,4 - 23,9%. Dong chay tang- day huang
tay nam dat
toc dQ 37 cm/s,
V~ mua he (mua gi6 tay nam), toc dQ dong chay tiing mat huang
dat tdi 53
c m /s
va toc dQ dong chay mat huang tay nam dat 37
tiing day huang dong bac dat toc dQ 27
Tai Hai Thinh
c m /s .
Dong chay
c m /s .
(phia nam Hai Hau), dong bun cat lo lung ca 2 mua gi6 dong
biic va tay nam
v~ phia tay nam voi t6ng hrong 17 063 692 tan.
Neu tinh chung cho ca doan bo Hai Hau, t6ng luong xuat chuyen
do s6ng ciing dat tdi 1 861 547 m" vdi uu the v~ tay nam 675779
7- TITN
dong bac
b6i tich di day
3
m 1
narn [7, 8].
97
T u y i 'n t g p
•
T iL i n g u y e n . v a M 6 i tr u a n g
Song.
b i i 'n . T g p X WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Song la yeu to di?ng luc ngoai sinh rat quan trong lam bien dang bo
. va suon bo ngarn, pha huy bo fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
v a tao dong b6i tich doc bo, hoac tao nen cac dang
dia hinh vdi vat lieu hat tho n h u bot ldn, cat. Chinh C6n Xanh, C6n MCiva bCibaa
phia ngoai vung bai b6:i ven bi~n Nghia Hung la ket qua.' heat dorig tich cue cua
song va dong chay doc bo.
Ve mua gio dong bac, song dong bac thinh hanh vdi tuan suat 36,8%, di? cao
khong qua 0,75m, trong do khoang
di? cao dudi 0,25m dat tlin suat 60%, khoang
di? cao 0,25 - 0,75m dat tuan suat 40%. Ve mua gio tay nam, cac song tay nam va
nam thinh hanh voi tan suat llin luot dat 68,5% va 24,7%. Di? cao song trung binh
0,45 - 0,55m va IOn nhat co th~ dat 0,80m.
Do khac nhau
ve hinh
thai bo va suon bCi ngarn
song khong deu theo cac huang.
nang
bo nang Iuong
Khi song dong xuat hien vdi di? cao 1,Om, nang
luong song tai cua Ba Lat dat 1,12 - 1,47 kg/s". Tuong
di? cao 1,0 - 1,5m sinh
ma phan
luong
tu, song dong nam vdi
tai bo Van Ly - Hai Thinh
trong
khoang
1,77 - 2,76 kg/S2 ; song dong - dong nam sinh nang luong tai Van Ly 1',48 kg/s" voi
di? cao 1,65m va 1,4 kg/s" voi di? cao 1,4 kg/s''. Khi song dong bac
xuat
hien d di?
cao 1,Om, dean bCi Ba Lat - Van Ly chiu tac di?ng voi nang luong dat tdi 1,125
kg/s" nhung dean bo Cua Day - Nga Son chiu tac di?ng khong dang k~. Ve mua he
to an bi? khu vue nghien cuu chiu tac dong' manh cua song dong - dong nam, dong
nam va nam - dong nam voi di? cao song cue dai co th~ dat tdi 3,45 - 5,Om, cho
nang luong 5 - 6,49 kg/s" du tlin suat khong dang k~ trong khoang
0,01 - 0,1%
[7, 8].
•
Tee
c J (> n g c u a
con
n q u o i.
Xay dung h6 chua thuong
nguon
la mot trong
nhirng hoat di?ng khai thac hsu vue co anh hudng IOn tdi su phat tri~n bo bi~n do
thay d6i can bang nude va b6i tich d~n den b6i tu hay xoi Id bo.
a
vung dong bac
Vi~t Nam, anh hudng nay khong dang k~. Nhung d vung bo chau th6 song H6ng,
anh hucng
nay rat IOn va dien bien tac dong khong lucng' het duoc. Ca hai phu
luu chinh cua song Hcng deu bi ngan tao h6 chua - h6 chua Hoa Binh tren song
Da va h6 chua Thac Ba tren song Chay. Song Da la phu luu IOn nhat voi dien tieh
luu vue 51 700 km2 tinh tdi Hoa Binh, chiern 50% t6ng thuy luong va 42 - 78%
lucng chay Iii cua h~ thong
song Hong. Dap Hoa Binh co sue chua 9,45
ty m",
chiern 8,29% t6ng thuy lucng narn cua he thong song Hdng va gap 4 llin h6 Thac
Ba. M6i narn, long h6 Hoa Binh nhan 48 trieu tan b6i tich, tucng
duong vdi 83%
luong b6i tich d6 VaG (can 17% qua xa hi) hay chiern 42% t6ng tai lucng phu sa
cua h~ thong song Hcng [7, 8].
Ve mat ly thuyet, su thieu hut b6i tich nhu v~y Ie ra d a gay hieu ung glin
nhu gian dean qua trinh
qua trinh
b6i tu, gay xoi Id manh
me tren
toan
tu y e n
nhung van de phuc tap hen nhieu va d~c bi~t d vung cua Ba Lat va cua Day v~n
98 ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T u y ln
tijp
'I 'a i n g u y e n . v a M 6 i t r u a n g
tiep tuc b6i tv mo rQng vdi to'c dQ chua tung thay, tren 100m/nam.
"a o "
(Nguyen Hiiu Gli, 2001) do con nguoi tao ra trong qua trinh
dai, chiern cir khong
gian moi truong
tram
tich, phat
tri~n
b iln .
T i i p fedcbaZYXWVUT
X wvutsrqponmlk
Day la to'c dQ WVUTSRQPON
khai kh~n dat
co sd ha tllng thuy
loi.v.v., cudng buc phan bO'cue bQ nguon b6i tich cua h~ thdng song Hong.
Khai hoang Ian bi~n la heat dong khai thac true tiep vung bo bi~n di~n ra
theo vong lich si'1.tao dung van minh song H6ng. Theo tai lieu thong ke (Nguyen
Hoan, 1996 [6]), t6ng dien tich quai de Ian bi~n trong thoi gian 1928 - 1992 tai 17
dia phuong len tdi 14.706 ha, trong d6 c6 1.000 ha d Dong Nam Dien (1978 - 1989)
va 1 100 ha d Tay Nam Dien (1976 - 1984).
4 .3 . T ie n
hoa moi
tr lio n g
tr~m
tic h
D~ danh gia phat trien, tien hoa dia chat moi truong trllm tich, dn
dua
vao
t6 hop cac yeu to'sau:
(1) Dac di~m tudng tram tich thay d6i theo khong gian ph an bO'va theo thoi
gian bi~n hien trong mat cat.
(2) Co che va qua trinh
liing dong tram tich tren
nen ngap chim - t6 hop
cua van dQng kien tao va su dang cao muc nude dai duong the gidi sau
bang ha l11n cuoi va dieu kien dia dong luc hien dai.
(3) Di~n bien b6i tv, x6i Id va tac dQng cua con nguoi trong lich si'1.c6 th~
nhan thay ducc.
Trong lich sir Holoxen, mot trong nhirng thanh tao dia chat dac trung nhat
la cac b6n tich tv hien dai ven bo, trong do vung bai b6i ven bi~n Nghia Hung la
mot bQ phan cau true cua b6:r\ tich tv chau th6 song Hong hien dai vdi nguon nuoi
b6i tich true tiep tir cua Lai Giang va cua Day.
Bang ha l11n cuO'i duoc coi la vao khoang
thoi gian 25.000
narn trudc tdi
20.000 hoac 175.000 narn truce tuy tung tac gia, Thuc chat bien tien sau bang ha
Ian cuO'ibiit dau tU day (bien tien Flandrian)
va bi~n tien Holoxen chi la phan sau
cua bi~n tien nay.
Theo Curray
(1964), bi~n tien sau bang ha Illn cudi biit dllu tu thoi di~m
19.500 - 20.000 narn truce va tien t~inh dang cao muc nude hinh thanh
Pha I tU thdi di~m biit dllu tdi thoi di~m
8 mm/narn.
7.000
narn trudc
ba pha.
vdi to'c dQ dang dat
Vdi to'c dQ dang cao nhu vl%ty,k hong mot yeu to'dia
phuong
nao c6
cuong dQ du IOn (van dQng kien tao hay liing dong tram tic h) ngan can hien tuong
bien tien, cac the h~ duong bd t6n tai khong lau, bi ngap chirn, chon vui va lui
nhanh
ve phia luc dia. Vao khoang thoi gian 8.000 - 6.000 nam trudc.. tien trinh
dang cao muc nude bi~n cham lai va d6i pha l11n thu nhat
va duong nhu c6 su
99 A
T u y ln
tijp T a i n g u y e n
va
M 6 i tr u a n g
b iln .
T i j p fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC
X
ngung nghi tuong doi d thoi di~m 7.000 narn truoc (Phleger, 1981). Day la dieu
kien thuan
loi lang' dong tram tich thuoc h~ tang Hili Hung (Qr/-2hh). Doi voi
chau th6 song H6ng, Illn:g dong tram tich bllt dau bang viec tao de cat chan ngoai
r6i lap dfty phia trong bang tram tich hat min theo co che' Strickland
(Nguyen
Hiiu Cir, 1999, 2001) r6i ket thuc mot pha md rong' d6ng bang ven bi~n. Trong
mot thoi ky dia chat c6 th~ xuat hien nhieu pha nhu vay va theo d6 h~ thong c6n
cat la dau an mot thoi t6n tai duong bo trong qua khu. Th1,iCchat, cac tram tich
thuoc h~ tftng Hai Hung tu6i Holoxen sdm - gifia d chau th6 song Hong duoc lang'
dong trong thoi gian khoang 8.000 narn trudc.
Pha thu II tu thoi di~m khoang 7.000 narn toi 3.000 narn trtroc ung vdi
Holoxen giira. T6c d9 dang cao muc nude dai duong the gidi d pha nay dat trung
binh 1,3 mrn/nam va muc nude thap hen ngay nay chung 1,5m d cuci pha. Vao
pha thu III, tu 3.000 nam truce tdi ngay nay (ung voi Holoxen muon), toc d9 dang
cao muc nude chi vao khoang 0,5mm/nam. Cac tram tich tre hon chong goi tram
tich cua h~ tftng Hai Hung da duoc Hoang Ngoc
Ky
(1976) xep vao h~ tftng Thai
Binh, tu6i Holoxen muon (Qrv3tb).Th1,iCra, tram tich cua h~ tftng Thai Binh dU<;JC
tich tu tU thoi di~m truce 3.000 narn, c6 tu6i Holoxen gifia - muon (Q ry 2-3).
Qua trinh ph at tri~n d6ng bang song H6ng trong Holoxen muon, d~c biet la
cuoi Holoxen muon, bi tac d{mg manh cua con nguoi d~n den pha vd can bang t1,i
nhien cua chau th6 giua ph at tri~n n6i cao va Ian tien vdi uu the Ian tien ra bi~n.
Day la ket qua tr'uc tiep cua h~ thong de ngan Hi, ngan man lam thu hE?Pmoi
truong tram tich' va cudng buc phan bo cue b9 nguon b6i tich tu song, H~ thong
c6n cat Holoxen sdrn - giua keo dai khong lien tuc tu Yen Mo (Ninh Binh) , C6 L~
(Nam Dinh) tdi Vu Thu (Thai Binh) cung voi cac cong trinh nhan tao sau nay dii'
chan nguon nuoi b6i tich trong qua trinh phat tri~n n6i cao cua chau th6, tao nen
vung trfing thap rong IOn phia tay nam chau th6 song Hong. Neu vung triing Ha
Nam (phia tay thanh pho Nam Dinh) duoc nuoi b6i tich tu nhien, thi doan bo tir
Diem Dien tdi LachTr-ucng
h~n khong c6 hinh thai nhu hien nay 16i cue b9 trong
cung b6i tu, Cac h~ thong c6n cat tiep theo ve phia bi~n Ia nhung dau an r6 net
ghi lai duong bo d cac thoi di~m 2 300 - 2 000 narn va 700 - 500 nam truce. Phat
tri~n theo co che' lap dfty tiep theo vdi su can thiep marih me cua con nguoi (dap
de ngan Iii, de ngan man, chan dllp luong lach va phan hru) dii lam xuat hien hai
cung 16i cue b9 - cua Day va cua Ba Lat, vdi toc d9 Ian bi~n qua nhanh (100 - 120
m/nam) trong khi be mat dong bang phfa trong khong con nguon nuoi b6i tfch,
M9t Ian nfia c6 th~ n6i rllng day la toc d9 "ao" do chinh con nguci tao ra va viec
danh gia tiern nang bai b6i, mat nude can than trong hon.
Vung bai b6i ven bi~n Nghia Hung ciing phat trien theo co che lap dfty trong
pha b6i tu muon nhat · cua su phat tri~n ddi be chau th6 song H6ng hien dai.
Thanh tao cat keo dai tU de Nghia Phuc tdi C6n Xanh, C6n Mo va tdi cira Day, la
100 ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T uye"n
tifp
Tai
va M 6i
nguyen
tr u o n g
su«
T ifp
X
ke't qua true tiep cua dong chay va s6ng, dong vai tro bo chan ngoai mot vung
r9ng IOn tdi tan bo de Nam Dien, ma trong do tram tich hat min dang dan duoc
tich tu. C6 th~ mo phong qua trinh phat tri~n vung bai b6i ven bi~n Nghia Hung
theo co che' lap d~y (hinh 3). Theo do, mot pha b6i tu g6m ba giai doan:
1 tich tu tao nen day, tuong ling voi bai trieu thap cau tao chu
, G ia i d o a n .
yeu tir bot IOn l§.n cat nho, manh vun va sinh vat.
, G ia i d o a ti
2 tich tu tao de cat ngarn hoac c6n nho s6ng va dong chay doc bo
voi nguon b6i tich true tiep tu bai trieu thap va suon be ngarn nho tac d9ng cua
s6ng va b6i tich di chuyen doc bd nho dong chay, thuong lien quan de'n dean be ke'
can bi pha huy. Doi vdi vung bai b6i yen bi~n Nghia Hung, qua trinh thanh tao
C6n Xanh, C6n Mo c6 lien quan tdi su pha huy bd bi~n Hai Hau, tao dong b6i tich
di chuyen ve phia tay nam.
, G ia i d o a n .
3 tich tu lap d~y bang tram tich hat min nho dong trreu.
- 3--- - . ..2 fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
. -_-_-_-_-.3.-_-_-_-_-. A
0
---
•
- -:- 1...:. -:- ....:.. -:- ...:.. -:-
0
~~~~-=~~~--------~
• -:- ' -:- ' -:-.:. 1 -;- .; -:- .;WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ZYXWVUTSRQPONML
r : ...:- ..
: -.: - : - .; - : - .; - : - '
• -:-
= :
.;
-:-
.;
-:-
.;
cua p h a b e i tu tao n e n d a y V d j tra m tic h b 9 t
lcn, tl.td n g · bai trie u th a p , 2· G ia i dean g iiia cua p h a b e i tu tao
d e chan v d i tra m tich c a t, tl1 0 n g bai, 3 - G ia i dean cuo] cua
1 - G ia i d o a n d a u
p h a b e i tu
la p d a y v o j tra m tich
bun b9t nho, bun
s e t bot,
tirdriq b a i trie u c a o
H in h
3. Mo hinh mc)t pha b6i tv theo
cd
che' Hip d~y
Qua 9 mat ciit 16 khoan th~ hien tren hinh 2 thay dng
tram tich hat min
tich tu theo co che' lap day c6 be day thay d6i tuy noi tu 40 ern, 80 em tdi
it
nhat
125 ern. 81;£ thay d6i be day nay la do tich tu lap d~y nen dia hinh phan di d9 cao,
phan cllt bdi h~ thong lach trieu, Be day IOn tram tich hat min lap d~y lach trieu
khong dai dien cho toan vung bai b6i ma kha di hen la lay trung binh 80 ern. D~
tinh toc d9 tich tu lap d~y, c6 th~ xem xet tien trinh b6i tu md r9ng va chon moc
101
T u y ln
tij,p T a i n g u y e n . v a M 6 i tr u o n g
b iln .
T i j , p fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC
X
thoi gian tuong doi xac thuc. Vung bai b6i yen bi~n Nghia Hung hien nay la mot
b9 phan keo dai lien tiep cua vung bai b6i Rang Dong truce day ma trong tu lieu
lich slt. con ghi nhan duoc tu narn 1930. Theo danh gia b6i tu bang phuong phap
xlt. ly anh v~ tinh ket hop vdi ban d6 cac the h~ va khao sat mat dat (Tr~n Van
Dien [8]) thay rang:
- Trong giai dean 1930 - 1965, b6i tu di~n ra tren chieu dai 13.750 m, md
r9ng duoc 3 459,618 ha, dat toc d9 trung binh 71,89 m/narn.
-' Trong khoang thoi gian 1965 - 1991, b6i tu dien ra tren chieu dai 9.200m,
md rong' duoc 1.532,205 ha, dat toc d9 trung binh 64,06 m/narn.
- Trong khoang thoi gian 1991 - 1995, b6i tu tren chieu dai 15.200m md rong
duoc 917,5735 ha, dat toc d9 trung binh 120,7 m/narn va cao nhat trong thoi gian
1930 - 1995.
Theo co che' tich tu lap day, toe d9 md rong cao nhu v~y khong co nghia la
nhin thay m6i nam tien ra bi~n 120,7m ma la khoang each duoc md rong' se 6n
dinh tuong doi cho toi khi xuat hien de cat moi phia ngoai d~ t9-0 mot pha maio
Theo quy luat ph at tri~n tv nhien (Strickland,
1926 [6,9]), khi bon tich tu dUQC
lap d~y thanh t9-0 d6ng bang thap voi cac lach trieu tan (kieu polder) thi co co h9i
xuat hien mot pha mdi voi cac thanh t9-0 nen day (1) va b2.Jchan (2) nhu mo phong
tren hinh 3. Nhung trong thuc te lich su, con nguoi dil can thiep sau siic VaGqua
trinh nay lam cho cac vung trimg khong dat duoc d9 cao tv nhien va rut ngan
thoi gian t9-0 nen mot pha tich tu mdi.
Nhu vay, cac tu lieu phan tich tren cung vdi su xuat hien h~ thong de cuoi
cung cho phep xac dinh t~ng tram tich hat rnin phan
anh qua cac mat ciit 16
khoan duoc tich tu trong khoang thoi gian tir nam 1990 tdi nay va toc d9 tich tu
lap d~y trung binh dat 6,6 cm/narn (C\lCb9 co th~ tren 10 cm/narn d lach trudc
day), cao hen toc d9 tich tu n6i cao trong dai rung ngap man Bang La (6 cm/narn)
trong thoi gian 1992 - 2002. Hen nira can cu VaGd9 cao dia hinh vung bai b6i yen
bi~n Nghia Hung co th~ nhan dinh dng
toc d9 6,6 cm/narn la d khoang giiia pha
tich tu lap day, cham hen so vdi pha dau va nhanh
hon so vdi cufii pha va tram
tich hat min hon (bun set bot) se uu the so vdi bun b9t nho hien nay.
•
Vung bai b6i yen bi~n Nghia Hung duoc tich tu theo co che' lap d~y vdi toc
d9 trung binh dat tdi 6,6 cm/narn, C\lCb9 co th~ dat tren 10 cm/narn d noi co
102 ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Q
T u y ln
cac lach
trieu
trudc
tifP
'I 'a i n g u y e n .
va
M 6 i tr u o n g
day bi lEip d~y, g6m chu y e u la bun
b i e " n . T t i p fedcbaZYXWVUTS
X wvutsrqponmlk
bot nho mau
nau
duoc bao b9C boi dai cat nho, bot IOn keo dai lien tuc tir cua L0i Giang
tdi
cua Day.
•
Tram
tich
Holocene
bai
b6i ven
muon
thuoc
bi~n
Nghia
h~ tang
Thai
Hung
la phan
tren
cung
cua
(Qry tb) g6m ba ki~u tudng
goc ling vdi ba giai dean cua pha tich tv theo co che' lap day: tudng
thap
(k~ ca suon bd ngam)
bot ldn, tuong
thanh
phan
Qua trinh
2 t00 bo chan
bai trieu cao ling voi giai dean
binh cua hai loai tram
nguon
bib trieu
day voi thanh
ngoai
dt
c6 thanh
phan
phan
3 lap d~y bon tich tv vdi
kinh
tich nay tuong
bun
set b<)t nhung
doi g~n nhau.
tram tich t00 bai b6i ven bi~n Nghia Hung c6 ngucn nuoi b6i tich
tU cua Day chu yeu cho thanh
giai doan
1 t00 nen
chu yeu Ia bun bot nho, cue b<) c6 thau
duong kinh trung
•
ling vdi giai doan
bai bi~n ling vdi giai dean
cat nho va tudng
mat
3
Binh
t00 lEip d~y nho dong trieu,
b6i tv, tu siren bo ngam,
3 cua pha
Hau do x6i 10 t00 dong b6i tich di chuyen
t00 nen day trong
dong song trong
va tu bo Hai
cua L0i Giang
ve phia tay nam chu y e u cho thanh
giai doan 1 va bd bao trong
giai doan 2 cua pha b6i tv nho
s6ng va dong chay d9C bo.
'"
?
TAl LI~U THAM KHAO
1. Nguyen Hfru Cli, Nguy~n Vii 'I'uan, 2001.
Tac dong cua con nguoi
toi moi truong
dia chat
vung bd chau
th6 song H6ng.
Tai nguyen va Moi truong bi~n, T?p VIII, NXB Khoa hoc va Ky thuat, Ha N<)i,
tr. 43-53.
2. Nguyen
Hiru Cli, Tnln
Due 'I'ha nh, INguy~n Vii Tuanl, Nguyen
Quang
'I'uan, D:Img Hoai Nhon, Nguyen 'I'h] Kini Anh, Bui Van Vuong, 2003.
Cau true va tie'n h6a dia chat vung bai b6i ven bi~n Nghia
. Khoa h9C quy hoach
Dinh). Luu trir 0 Phan
stt dung
Hung.
hop ly vung bai b6i ven bi~n Nghia
De tai Co SO
Hung
(Nam
vien Hai duong h9C tai Hai Phong.
3. Dinh Van Huy, Nguy~n Hiru Cli va nnk, 2000.
Dac di~m dia dong luc bd chau
1999-2000.
Luu trfi 0 Phan
th6 song H6ng.
Z
Bao cao de tai cap co SO narn
vien Hai duong h9C tai Hai Phong.
103
T u y in
tlj,p T a i n g u y e n
va
M 6 i tr u a n g
b iin .
T t i p fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC
X
4. Hoang Ngoc Ky va nnk., 1978.
Ban d6 dia chat va khoang san ty l~ 1: 200
ooo,
td Hai Phong - Nam Dinh.
Luu tru 0 C\lC Dia chat va Khoang san Vi~t Nam.
5. Trlln Dinh Lfm, Trlln Due Thljlnh, 1991.
Hinh thai, phan b6 tram tich va dac di~m b6i tu bai b6i ven bi~n huyen Kim
Son. 'I'ai nguyen va Mci truong bien, 'I'ap I (T6m d.t cac cong trinh nghien cuu
1986 - 1990). NXB Khoa h9C va ~ Y thuat, Ha NQi, tr. 33 - 39.
6. Nguyen Ngoc, Nguyen Hiru WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
C d va Trlln Due T'hanh, 2000.
D~c di~m dia chat D~ tU va tien hoa ..ce>dia ly ddi be chau the> song Hong trong
Holocene. Bao cao chuyen de thuoc De tai KHCN - 5A (1999 - 2000). Luu tru 0
Phan vien Hai duong h9C tai Hai Phong.
7. Tr~n Due 'I'hanh,
Nguyen
Due Cu, Nguy~n
Huu
Cli, DB Dinh
Chien va nnk, 2000.
Nghien cuu du bao phong
Thanh
chong sat 10 b o bi~n bac
BQ
tU Quang
Ninh tdi
Hoa. Bao cao te>ng hop De tai cap nha nude KHCN - 5A (1999 - 2000).
Luu trfi 0 Phan vien Hai duong h9C tai Hai Phong.
8. Trlln Dire 'I'ha nh, Ngu yen Hiru C d , D6 Dinh Chien va nnk, 2000.
Du bao hien tuqr;tg x6i 10, b6i tu bd bien cua song mien Bac va giai phap phong
chong. Ket qua thuc hien 2001 - 2002 thuoc De tai cap Nha nude KC - 09 - 05
(2001 - 2004). Luu trfi 0 Ph an vien Hai duong h9C tai Hili Phong.
9. Xamoilov, LV., 1952.
Cac vung cua song. Nha xuat ban Qu6c gia "Van lieu dia ly ", Moskva (tieng'
Nga).ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
10. Zencovitch, V.P., 1962.
Luan di~m co ban ve ly thuyet thanh
tao cac dang tich tu ddi be bi~n. Dia chat
bien v~ dong luc be, T~p X, Quy~n 3. NXB Vien han lam khoa h9C Lien XO, tr.
88 - 101 (tieng Nga).
104
t ~ p WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
T a i n g u y e n v a M o i t r u i m g b i l n . T ~ p fedcbaZYXWVUT
X wvutsrqponmlk
T u y ln
SUMMARY
GEOLOGICAL
STRUCTURE
AND EVOLUTION
OF THE NGHIA HUNG TIDAL FLAT AREA
N guyen
I N guyen
H uu
Vu Tuan
C u, T ran
~ N guyen
D ang H oai N hon,
N guyen
D ue Thanh,
Q uang
T h i K im
Bui
A s a p a rt o f th e
(N a m d in h
p ro v in c e )
com posed
o f fin e
m u d . T h e fin e
(s o rtin g )
sand,
sand
w ith
o f 1 .2 5 0 -1 .5 9 2
o f 1 .2 6 2
-
1 .9 3 0
riv e r d e lta ,
s o u th w e s t
a re a fro m th e N in h c o
a le u ritic
Red
and
th e tid a l fla t a re a
o f th e N in h c o
c o a rs e
a le u rite ,
M d (m e d ia n
s e d im e n ts
a le u ritic
S k o f 0 .2 1 2
-
o f 0 .7 9 1 -
1 .0 9 6
in n e r
lo w
Van Vuong
N g h ia h u n g
d is tric t
o f th e D a y riv e r is
and
a le u ritic
o f 0 .1 0 2
1 .0 0 0 fo rm s
-
th e fin e
sand
p e litic
So
- 0 .1 3 1 m m ,
a b e lt fro n tin g
w ith M d o f 0 .0 5 8 - 0 .0 9 5
b o rd e rs
Anh,
b e lt. T h e
mm
th e
So
,
fin e -
S o o f 1 .1 5 1 - 3 .1 5 9 a n d S k o f 0 .0 6 4 - 1 .5 2 8
o f th e a re a . T h e a le u rltic
c o n s titu te
m ud
in a ra n g e
riv e r m o u th . T h e c o a rs e a le u rite
S o o f 2 .4 3 4 - 3 .3 1 5 a n d S k o f 0 .7 2 8 -1 .6 4 5
These
-
d ia m e te r)
m u d w ith M d o f 0 .0 1 5 - 0 .0 4 7 m m ,
fills u p th e c e n tre
riv e r a n d n o rth e a s t
fin e
a n d S k (d e v ia tio n )
o f th e
Tuan,
- p e litic m u d w ith M d o f 0 .0 0 9 - 0 .0 1 O m m ,
a p p e a rs
and
h ig h
re s tric tiv e ly
tid a l
fla ts
in th e D a y riv e r b e d .
and
o u te r
beach
and
b a rrie rs .
T h e c o n s id e ra tio n
s e d im e n ts
o f s u rfa c ia l
a n d s tra tig ra p h ia c a l
in th e a re a s h o w s th a t th e y w e re a c c u m u la te d
d is trib u tio n
c h a ra c te ris tic s
d u rin g th e y e a rs
of
1 9 9 0 -2 0 0 2
w ith 3 s ta g e s o f:
(1 ) - fo rm in g
th e b e d w ith c o a rs e a le u rite ,
(2 ) - b u ild in g
u p th e fro n ta l
(3 ) - in fillin g
th e c e n tre
b o d y o f fin e s a n d , a n d
o f th e a re a w ith fin e - a le u ritic
m u d a t a ra te o f 6 .6 c m
a
y e a r.
105ZYXWVUTSRQPON