Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (205.76 KB, 5 trang )
Các ribosome - bộ máy
tổng hợp protein
(Thuviensinhhoc.com) Các ribosome tạo điều kiện cho sự kết cặp giữa các bộ
ba đối mã của tARN với các bộ ba mã hóa tương ứng trên phân tử mARN
trong quá trình tổng hợp protein. Mỗi ribosome đều gồm có hai tiểu phần, lần
lượt được gọi là các tiểu phần lớn và tiểu phần nhỏ. Các tiểu phần ribosome
được cấu tạo nên từ các protein và các phân tử ARN được gọi là các ARN
ribosome, hay rARN. ở sinh vật nhân thật, các tiểu phần ribosome được hình
thành trong hạch nhân. Các gen mã hóa rARN nằm trên ADN nhiễm sắc thể
được phiên mã, hoàn thiện và sản phẩm của nó được đóng gói với các protein
được “nhập khẩu” vào nhân từ tế bào chất. Sau đó, các tiểu phần ribosome
được “xuất khẩu” ra tế bào chất qua các lỗ màng nhân. ở cả vi khuẩn và các
sinh vật nhân thật, tiểu phần lớn và tiểu phần nhỏ chỉ lắp ráp với nhau để hình
thành nên ribosome có chức năng khi chúng đã đính kết vào một phân tử
mARN. Khoảng 2/3 khối lượng ribosome là của các rARN, bao gồm 3 phân
tử (ở vi khuẩn) hoặc bốn phân tử (ở sinh vật nhân thật) khác loại. Do phần
lớn mỗi tế bào đều luôn chứa hàng nghìn ribosome, nên rARN thường là loại
ARN phổ biến nhất có trong tế bào.
Mô hình ribosome đang hoạt đông chức năng do máy tính xây dựng. Đây là
mô hình ribosome ở vi khuẩn với hình dạng tổng thể. Ribosome ở sinh vật
nhân thật có cấu hình tương tự. Mỗi tiểu phần ribosome là phức hệ của các
protein và rARN.
Mặc dù các ribosome ở vi khuẩn và ở sinh vật nhân thật rất giống nhau về
cấu trúc và chức năng, nhưng các ribosome sinh vật nhân thật có kích thước
lớn hơn đôi chút và khác với các ribosome vi khuẩn về các thành phần cấu
tạo nên chúng. Sự khác biệt này có ý nghĩa y học. Một số thuốc kháng sinh
gây ức chế hoạt động của các ribosome vi khuẩn, nhưng không ức chế hoạt
động của các ribosome sinh vật nhân thật, do vậy không ảnh hưởng đến sự
tổng hợp protein ở sinh vật nhân thật. Những thuốc kháng sinh này, bao gồm