bài giảng môn kỹ thuật lắp đặt điện

Đê cương bài
giảng điện

Môn: Kỹ thuật lắp
đặt

LẮP ĐẤU MẠCH ĐIỆN CHIẾU SÁNG
I. Lắp đấu mạch điện điều khiển đền ở 1vị trí
K

Đ

CC
ƠC

P
N

Hình 1.2:: Sơ đồ ngun lý điều khiển một vị trí
Trong đó:

CC là cầu chì
K là cơng tắc
Đ là bóng đèn
ƠC là ổ cắm

N

Hinh1.3.Sơ đồ nối dây mạch điện ĐK
* Nguyên lý làm việc của
ột vị trí vị trí

s ơ đồ :
Đ K 1m
Khi cấp nguồn điện vào mạch,dòng điện qua cầu chì đến ổ cắm.Khi
đóng cơng tắc K thì bóng đèn Đ sáng.

1


Ống nhựa
Đèn HQ

Bảng điện

Hình 1.4: Sơ đồ thi cơng mạch điện điều khiển 1 vị trí
1.1.11. Sơ đồ mạch điện điều khiển 2 vị trí
* Sơ đồ ngun lý

Hình 1.5: Sơ đồ ngun lý điều khiển 2 vị trí
Trong đó: CC là cầu chì
K1, K2 là cơng tắc 3 cực
Đ là bóng đèn
* Nguyên lý hoạt động:
Khi cấp nguồn cho mạch, dịng điện qua cầu chì.nếu ta đóng cơng tắc
1K thì mạch điện kín, bóng đèn Đ sáng. Khi tác động cơng tắc 2K thì
hở mạch, bóng đèn Đ tắt Và ngược lại.
Mạch điện này được ứng dụng trong điều khiển mạch đèn cầu
thang ....


N

Hình 1.6: Sơ đồ nối dây mạch điện ĐK

Ống nhựa
Đèn HQ

Bảng điện

Hình 1.7. Sơ đồ thi cơng mạch đèn điều khiển 2 vị trí
1.2. Trình tự thao tác
Đọc sơ đồ nguyên lý mạch điện


Đọc sơ đồ đi dây
Đọc sơ đồ thi công
2.2.2. Lấy dấu vị trí đặt dây và thiết bị
Dùng thước Nivo xác định đường thẳng đứng và đường ngang bằng
Dùng phấn vạch dấu đường thẳng đứng và đường ngang bằng

Dùng bút chì hoặc phấn vạch dấu điểm cần khoan lỗ để đặt vít nở


3. Cố định ống nhựa lên vị trí đã xác định

Ống nhựa
Đèn HQ

Bảng điện

Hình 1.9: Sơ đồ đặt ống nhựa và đi dây

3.2. Trình tự thao tác
Khoan lỗ vào điểm đã đánh dấu

Chơn đóng vít nở vào vị trí vừa khoan
Cố định ống nhựa lên tường


Gá ống nhựa lên tường theo đúng sơ đồ, xác định đúng vị trí vít nở và vặn
vít vào điểm có vít nở. Đảm bảo đúng vị trí, chắc chắn, đảm bảo thẩm
mỹ.
III. Tóm tắt trình tự thực hiện

TT Tên các bước
công việc
1

2

Đọc bản vẽ
sơ đồ đi dây

Dụng
cụ, Yêu cầu kỹ Các chú ý về an
toàn lao động
thiết bị, vật thuật
tư
Bản vẽ
Giấy, bút

chì

Đánh dấu vị Thước mét
trí dây và đặt Thước
thiết bị
NIVƠ
Dây dọi
Bút chì,
phấn

3

Cố định ống
nhựa lên vị trí
đã xác định

Đúng nguyên
lý của từng
bản vẽ

Xác định đúng
đường thẳng
đứng và
đường ngang
bằng
Sử dụng đúng
chức năng
của từng
dụng cụ

Xác định đúng
vị trí, hướng di
dây và đặt
thiết
bị
Trang bị đầy
đủ bảo hộ
lao động
Vị trí đứng
đảm bảo an
toàn

Khoan điện Sử dụng đúng Trang bị đầy
chức năng
đủ bảo hộ
Búa
của từng
lao động
Kìm điện
dụng cụ
Vị trí đứng
Đinh, vít nở
Đảm bảo
đảm bảo an
Ống ghen
toàn
chắc chắn
và
thẩm mỹ

4

Đặt dây và
lắp ống

Dây điện
các loại
Kìm cắt
Búa cao su...

Dây điện
khơng chồng
chéo

Trang bị đầy
đủ bảo hộ
lao động

Các đầu dây
ra vừa phải

Vị trí đứng
đảm bảo
an

Nắp ống
đúng gờ

tồn

LẮP ĐÈN TRỊN
I. Mục tiêu
Lập được quy trình lắp đặt bóng đèn trịn
Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, vật tư, thiết bị để lắp đặt
Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi
công
Lắp đặt được bóng đèn trịn đúng u cầu kỹ thuật
Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt.
Sửa chữa và khắc phục được các dạng sai hỏng khi lắp đặt.
Thực hiện tốt nội quy, an tồn lao động và tác phong cơng nghiệp
II. Nội dung
Trình tự thao tác
Đọc bản vẽ sơ đồ thi công
Xác định vị trí cần lắp bóng đèn trên tường.
Lắp đui đèn
2.1. Lý thuyết liên quan
Đặt đui đèn lên vị trí đã vạch dấu, dùng bút chì đánh dấu các lỗ bắt vít sao
cho cân bằng, khơng xiên, xẹo.
Dùng khoan bê tơng khoan vào vị trí đã đánh dấu trên tường.
Đưa vít nở vào lỗ vừa khoan.
Đấu đầu dây ra vào đui đèn.
Gá đui đèn lên tường, vặn vít xoắn cố định đui đèn lên tường.


Đê cương bài
giảng điện

Mơn: Kỹ thuật lắp

đặt

Hình 6.1: Hình ảnh đui đèn
2.2. Trình tự thao tác
Khoan lỗ lên tường vào vị trí đã đánh dấu

Đóng vít nở vào tường.

Đấu dây nguồn vào đui đèn
Gá đui đèn lên tường, xoay đui đèn vào vị trí hợp lý
Dùng tuốc nơ vít vặn vít xoắn cố định đui đèn lên tường.
3. Lắp bóng đèn
a. Cấu tạo của bóng đèn:
Gồm 3 bộ phận chính: Sơi đốt, bóng thủy tinh và đi đèn

10


Đê cương bài
giảng điện

Mơn: Kỹ thuật lắp
đặt

Sợi đốt

bóng

Đui đèn

11


Hình 6.3: Cấu tạo của bóng đèn trịn
Sợi đốt (dây tóc).
Sợi đốt Thường làm bằng Vonfram, vì vonfram chịu được đốt nóng ở nhiệt
độ cao. Nó có dạng lị xo xoắn, khi ở nhiệt độ cao sợi đốt thực hiện biến
đổi điện năng thành quang năng
Dây tóc

Hình 6.4: Hình ảnh minh họa
Bóng thủy tinh: Làm bằng
tinh chịu nhiệt. Kích bóng có nhiều
thuỷ
cỡ
loại khác nhau tương ứng với cơng xuất của từng loại bóng. Bóng được
bơm khí trơ vào bóng để tăng tuổi thọ cho dây tóc.


Hình 6.5: Các loại bóng đèn
Đi đèn: Làm bằng đồng hoặc sắt tráng kẽm được gắn chặt với bóng
thuỷ tinh. Đi đèn có hai loại: Đi xốy, đi ngạnh.
Với bóng ngạnh: dòng điện đi vào từ hai cực tiếp xúc ở phía dưới đi đèn.
Với bóng xốy: dịng điện đi vào từ hai cực tiếp xúc, một cực phía dưới
đi đèn, một cực là phần xốy của đi đèn
Hai cực tiếp xúc

Hình 6.6: Hình ảnh minh họa
b. Nguyên lý làm việc của bóng đèn
Đặt điện áp vào 2 cực tiếp xúc của bóng đèn khi đó theo định luật ơm sẽ

xuất hiện dịng điện chạy trên dây tóc bóng đèn, dịng điện chạy trên dây
tóc, dây tóc sinh nhiệt nóng đến nhiệt độ cao và dây tóc đèn phát sáng.
c. Đặc điểm
Bóng đèn có ưu điểm:
Đèn sử dụng được với cả dịng xoay chiều và một chiều.
Rẻ tiền, kích thước nhỏ, bố trí đơn giản
Bật sáng ngay, sử dụng dễ dàng.
Bên cạnh đó thì bóng đèn cịn có nhược điểm:


Dễ chói mắt cần có chụp để đỡ chói.
Bị ảnh hưởng nhiều khi điện áp thay đổi
3.2. Trình tự thao tác
Chọn bóng cho phù hợp với từng loại đui đèn ( kiểu xoắn ốc hoặc kiểu
ngạnh)
Quá trình lắp phải cẩn thận, nhẹ nhàng, khơng bóp chặt bóng hoặc ấn q
mạnh dễ làm bể bóng gây mất an tồn cho người và thiết bị
Đối với bóng đèn đui ngạnh lúc lắp bóng vào đui thì phải ấn đi bóng
vào trong đui và xoay nhẹ sao cho ngạnh của bóng khớp vào ngạnh của đui
đèn để các điểm tiếp xúc giữa bóng và đui được tốt
Đối với bóng đèn đui vặn thì lúc lắp bóng ta đưa đi bóng vào trong đui và
vặn nhẹ theo chiều từ trái sang phải để ren ở đui bóng ăn vào ren của đui
đèn cho đến khi bóng đẵ chắc chắn được gắn trên đui và các điểm tiếp xúc
giữa bóng và đui được tốt nhất.
III. Tóm tắt quy trình thực hiện:

T
T

Tên các

bước cơng
việc

Dụng cụ,
thiết bị,
vật tư

1

Xác định vị
trí lắp đèn
trịn

Bản vẽ sơ
đồ điện
Bút chì

u cầu kỹ
thuật

Các chú ý về
an tồn lao
động

Đúng vị trí

Cẩn thận

Đúng
chủng

loại

Chính xác
Vị trí làm việc
đảm bảo an
tồn

2

Lắp đui đèn

Kìm

Đúng vị trí

Tuốc nơ
vít

Cân đối
Chắc chắn

Kìm cắt
Đui đèn
3

Lắp bóng

Bóng đèn

Đảm bảo

Sử dụng các
dụng cụ hợp lý,
chính xác
Các điểm nối
đảm bảo tiếp
xúc tốt
Sử dụng các


đèn

trịn

chắc chắn
cân đối,

dụng cụ hợp lý,
chính xác

Tiếp xúc
tốt

Đảm bảo an
tồn khi làm
việc trên cao


LẮP ĐÈN HUỲNH QUANG
I. Mục tiêu

Lập được quy trình lắp đặt đèn huỳnh quang
Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, vật tư, thiết bị để lắp đặt
Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi
công
Lắp đặt được đèn huỳnh quang đúng yêu cầu kỹ thuật
Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt.
Sửa chữa và khắc phục được các dạng sai hỏng khi lắp đặt.
Thực hiện tốt nội quy, an tồn lao động và tác phong cơng nghiệp
II. Nội dung
Lắp đui đèn, tắc te
2.1. Lý thuyết liên quan
2.1.1. Sơ đồ nguyên lý

Hình 7.4: Nguyên tắc hoạt động của đèn huỳnh quang
Bộ đèn huỳnh quang gồm: Bóng đèn, chấn lưu, tắc te, đui đèn, máng đèn


Hình 7.5: Hình ảnh chấn lưu

Hình 7.6: Hình ảnh tắc te
Nguyên lý làm việc của tắc te:
Khi đóng mạch điện toàn bộ điện áp đặt vào 2 đầu của tắc te nên xảy
ra phóng điện trong tắc te. Thanh lưỡng kim của tắc te biến dạng do
nhiệt độ và tiếp xúc với điện cực kia, dòng điện chạy qua tắc te và đốt
nóng các điện cực của đèn. Sau khi xảy ra hồ quang giữa các điện cực
của tắc te thanh lương kim nguội đi và “ mở mạch”, hở mạch dẫn đến
việc tạo nên quá điện áp cảm ứng (do chấn lưu) làm đèn thắp sáng.
Khi lắp đèn huỳnh quang cần chú ý chấn lưu, tắc te… phải phù hợp với
công suất đèn, nếu không đèn không sáng, thậm chí cịn cháy đèn và các
phụ kiện.

2.2. Trình tự thao tác
2.2.1. Sơ đồ lắp đặt mạch đèn huỳnh quang
Nguồn

Đui
đèn

Chấn lưu

Đui
đèn
Stater


Hình 7.7: Sơ đồ lắp mạch đèn huỳnh quang


2.2.2. Các bước thực hiện
Lắp tắc te vào ổ

Đấu dây từ chấn lưu đến tắc te

Hình 7.8: Cách đấu chấn lưu đến tắc te
Lắp 2 đui đèn vào 2 đầu của máng đèn


Đê cương
Đêbài
cương bài
giảng điện

giảng điện

Mơn: KỹMơn:
thuậtKỹ
lắpthuật lắp
đặt
đặt

Hình 7.9: Lắp đui đèn

Hình 7.10: Hình ảnh đui của đèn huỳnh quang
3. Cố định máng đèn vào vị trí đã xác định
3.1. Lý thuyết liên quan:
Sau khi đã xác định vị trí đặt đèn ở bước 2, chúng ta dùng máy khoan khoan
2 lổ trên tường, đóng vít nở vào 2 lổ vừa khoan rồi lắp máng đèn ngay ngắn
sát tường, dùng tuôc nơ vít vặn 2 vít để cố định máng đèn đảm bảo chắc
chắn và ngang bằng

Hình 7.11: Máng đèn huỳnh quang TMS012 2x36W IND MKII
3.2. Trình tự thao tác
Khoan lỗ vào vị trí đã xác định


Đặt vít nở vào vị trí đã khoan

Vặn vít vào nở
Gá máng đèn lên tườn theo vị trí đã xác định
Xiết chặt vít vào máng đèn và tường, trần nhà

4. Lắp bóng đèn

4.1. Lý thuyết liên quan
Bóng đèn huỳnh quang gồm một

ống thủy tinh, mặt trong được
phủ

một lớp

mỏng chấtợng
huỳnh
Haivàđầu
ống
bịt kín, bên trong rút hết khơng khí và
nhỏquang.
khí agon
thủy
ngân.
có nạp một lư

21


Hình ảnh minh họa

Hình 7.12: Các loại bóng đèn huỳnh quang
Một số lưu ý trong q trình lắp bóng:
Vị trí đứng láp đảm bảo chắc chắn, an toàn
Ngàm tiếp xúc giữa đui và bóng chính xác, tiếp xúc tốt
4.2. Trình tự thao tác
Lắp bóng vào đầu đui thứ nhất

Lắp bóng vào đầu đui thứ 2
Xoay bóng vào ngàm

Hình 7.13: Hình ảnh minh họa trình tự lắp đặt bóng đèn vào ngàm


Hình 7.14: Bóng đèn sau khi lắp hồn chỉnh

III. Tóm tắt trình tự thực hiện

TT

1

2

Tên các
bước cơng
việc

Dụng cụ, thiết u cầu kỹ
bị, vật tư
thuật

Xác định vị Bản vẽ sơ
trí lắp đèn
đồ điện
huỳnh quang Bút chì

Đấu lắp

Kìm
đui đèn, tắc Tuốc nơ vít
te
Kìm cắt
Đui đèn, tắc te

3

Cố định
máng đèn
vào vị trí đã
xác định

Máng đèn
Khoan điện
Đinh vít nở

Đúng vị trí

Cẩn thận

Đúng
chủng
loại

Chính xác

Lắp bóng
đèn

Bóng đèn
huynh quang

Vị trí làm việc
đảm bảo an
tồn

Đúng vị trí Sử dụng các
dụng cụ hợp lý,
Cân đối
chính xác
Chắc chắn
Các điểm nối
đảm bảo tiếp
xúc tốt
Đảm bảo
chắc chắn
cân đối,

Sử dụng các
dụng cụ hợp lý,
chính xác
Đảm bảo an tồn
khi làm việc
trên cao

Tuốc nơ vít

4

Các chú ý về
an tồn lao
động

Cẩn thận,
chính xác
tiếp xúc tốt
cả 2 đầu

Sử dụng các
dụng cụ hợp lý,
chính xác
Đảm bảo an
tồn khi làm việc
trên cao



LẮP CHNG BÁO
I. Mục tiêu của bài
Lập được quy trình lắp đặt chuông báo
Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ,vật tư, thiết bị để lắp đặt
Sử dụng thành thạo đồng hồ đo điện và máy khoan bê tông dùng trong thi
công
Lắp đặt được chuông báo đúng yêu cầu kỹ thuật
Kiểm tra và đánh giá được chất lượng sản phẩm sau khi lắp đặt
Sữa chữa và khắc phục được các sai hỏng khi lắp đặt
Thực hiện tốt nội quy, an toàn lao động và tác phong công nghiệp
II. Nội dung của bài
1. Xác định vị trí lắp chng

Chng điện là thiết bị điện ứng dụng tác dụng từ của dịng điện, chng
dùng để báo hiệu, phát ra tín hiệu âm thanh khi có dịng điện qua nó.
Trong thực tế chng điện được sử dụng khá phổn biến như ở các hộ gia
đình, cơ quan trường học… với mục đích báo hiệu, báo cháy…
Vì thế khi lắp đặt chng nên chú ý an toàn cho người sử dụng
Nút nhấn phải an toàn điện, nên mắc trên dây trung tính
càng tốt khi sử dụng chng 6v với biến áp giảm áp
Vị trí lắp chng phải đảm bảo vị trí trung tâm để mọi người dễ dàng
nghe thấy
Nút bấm chng nên bố trí vị trí thuận lợi trong qua trình bấm gọi cửa
Nguồn cấp ra nút bấm nên đưa dây trung tính để đảm bão an tồn
trong mọi thời tiết và khí hậu
Nguồn cấp ra chng điện nên đưa dây pha và có cơng tắc cắt nguồn
khi khơng cần thiết
1.2. Trình tự thao tác
Xác định mục đích sử dụng trước khi lựa chọn vị trí lắp chuông.