(Luận văn Đại học Thương mại) Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (434.68 KB, 65 trang )
i
TĨM LƯỢC
Trong những năm gần đây nước ta đã có những bước phát triển vượt bậc về
mọi mặt, đặc biệt là sự phát triển kinh tế. Nhiều doanh nghiệp được thành lập chính
vì vậy nên mơi trường kinh doanh ngày càng có tính cạnh tranh cao. Trong q
trình kinh doanh, các doanh nghiệp đã gặp phải khơng ít các rủi ro do mơi trường
mang lại vì thế các doanh nghiệp cần chủ động né tránh, phịng ngừa và kiểm sốt
các rủi ro làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của cơng ty mình. Bên cạnh
những thách thức ln đi kèm với cơ hội nếu doanh nghiệp có các biện pháp phịng
ngừa né tránh rủi ro tốt sẽ đón đầu được cơ hội phát trển mới.
Trong thời gian thực tập tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ
cao Hà Trang , nhận thấy công tác quản trị rủi ro của cơng ty cịn nhiều bất cập, do
đó em đã lựa chọn đề tài: “Hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang” làm đề tài nghiên cứu trong
q trình làm khóa luận tốt nghiệp. Đề tài được trình bày theo các phần:
Phần mở đầu: Chỉ rõ tính cấp thiết, tình hình nghiên cứu tổng quan của đề tài
cũng như mục tiêu, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu của đề tài.
Chương 1: Một số lý luận cơ bản về rủi ro và công tác quản trị rủi ro trong
kinh doanh của công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang bao
gồm: nhận dạng rủi ro, phân tích rủi ro, kiểm soát rủi ro và tài trợ rủi ro.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong cung ứng
dịch vụ của công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang . Trên cơ
sở khái qt về cơng ty, khóa luận đã tập trung nghiên cứu về nhận dạng rủi ro,
phân tích rủi ro, kiểm soát rủi ro và tài trợ rủi ro tại công ty trong những năm gần
đây; dựa vào đó làm căn cứ để đề xuất giải pháp ở chương 3.
Chương 3: Đề xuất và kiến nghị hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại công ty
TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang
Đề tài của em nghiên cứu tìm hiểu thực tế hoạt động quản trị rủi ro trong kinh
doanh của công ty. Trong đề tài này em tập trung tìm hiểu thực trạng nội dung:
nhận dạng, phân tích, kiểm sốt và tài trợ rủi ro thông qua các tài liệu thứ cấp thu
được. Trên cơ sở đó chỉ ra các vấn đề khó khăn tồn tại và nguyên nhân của các vấn
đề đó. Đồng thời em cũng xin đưa ra một số giải pháp đối với công ty và các kiến
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
ii
nghị với nhà nước để cho công tác quản trị rủi ro của công ty trong hoạt động kinh
doanh đạt kết quả tốt hơn.
LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành khóa luận: “Hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tại Cơng ty
TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang”, em đã nhận được sự
giúp đỡ nhiệt tình từ phía thầy cơ giáo bộ mơn Quản trị học, ban giám hiệu trường
Đại học Thương Mại và Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà
Trang.
Trước hết, em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu nhà trường, phòng đào
tạo Trường Đại học Thương Mại, các thầy cô trong Khoa quản trị kinh doanh, các
thầy cô giáo thuộc bộ mơn Quản trị học cùng tồn thể các thầy cô giáo trong
trường Đại học Thương Mại đã tạo điều kiện cho em học tập, bổ sung kiến thức để
có nền tảng nghiên cứu và thực hiện đề tài khóa luận này.
Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới thầy giáo ThS.Trịnh Đức Duy, giáo viên
trực tiếp hướng dẫn em thực hiện đề tài này. Sự hướng dẫn tận tình của thầy đã
giúp em hồn thành khóa luận này.
Em xin gửi lời cảm ơn đến các anh chị công tác tại Công ty TNHH Thương mại
và dịch vụ cơng nghệ cao Hà Trang đã nhiệt tình chỉ bảo, giúp đỡ và tạo điều kiện
rất nhiều cho em trong q trình tìm hiểu thực tế về cơng tác quản trị rủi ro tại
công ty.
Nhưng do kiến thức thực tế cịn nhiều hạn chế nên khóa luận tốt nghiệp khơng
tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp, chỉ bảo của
thầy cơ để em có điều kiện bổ sung, nâng cao kiến thức cũng như phục vụ cho công
tác thực tế sau này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2019
Sinh viên
Đỗ Thị Hà Giang
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
iii
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
iv
MỤC LỤC
TÓM LƯỢC...............................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................................ii
MỤC LỤC.................................................................................................................................iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU......................................................................................................vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ............................................................................................vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................................vii
MỞ ĐẦU...................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của quản trị rủi ro trong công ty....................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài..................................1
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu..............................................................................3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................4
6. Kết cấu đề tài.....................................................................................................................6
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ RỦI
RO CỦA DOANH NGHIỆP....................................................................................................7
1.1 Các khái niệm liên quan đến rủi ro và quản trị rủi ro của doanh nghiệp..7
1.1.1 Rủi ro..............................................................................................................................7
1.1.2 Rủi ro kinh doanh.......................................................................................................7
1.1.3 Quản trị rủi ro.............................................................................................................8
1.2 Các nội dung lý luận cơ bản về quản trị rủi ro của doanh nghiệp................8
1.2.1 Phân loại rủi ro trong kinh doanh........................................................................8
1.2.2 Vai trò của quản trị rủi ro trong kinh doanh của doanh nghiệp..............10
1.2.3 Các nguyên tắc quản trị rủi ro............................................................................11
1.2.4 Quy trình quản trị rủi ro của doanh nghiệp....................................................12
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động quản trị rủi ro trong kinh doanh
của doanh nghiệp..............................................................................................................16
1.3.1 Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp................................................................16
1.3.2 Các nhân tố bên trong doanh nghiệp.................................................................17
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÁC RỦI RO TRONG
KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ CÔNG NGHỆ
CAO HÀ TRANG...................................................................................................................19
2.1 Giới thiệu khái quát về Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
v
cao Hà Trang.......................................................................................................................19
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang....................................................................................19
2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công
nghệ cao Hà Trang.............................................................................................................20
2.1.3 Ngành nghề kinh doanh của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công
nghệ cao Hà Trang:...........................................................................................................21
2.1.4 Cấu trúc tổ chức của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ
cao Hà Trang:......................................................................................................................21
2.1.5 Kết quả hoạt động kinh doanh của công Công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang:..................................................................................22
2.2 Phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản trị rủi ro tại công ty
TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.......................................23
2.2.1 Một số rủi ro đã xảy ra trong thực tiễn của công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang :.................................................................................24
2.2.2 Các nguyên tắc quản trị rủi ro tại Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ
công nghệ cao Hà Trang..................................................................................................25
2.2.3 Thực hiện quy trình quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ cơng nghệ cao Hà Trang....................................................................................27
2.2.4 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro của công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang....................................................31
2.3 Kết luận về thực trạng của công tác quản trị rủi ro của công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang....................................................34
2.3.1 Ưu điểm và nguyên nhân.......................................................................................34
2.3.2 Nhược điểm và nguyên nhân...............................................................................35
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ ĐỂ HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN TRỊ
RỦI RO CỦA CÔNG TY TNHH TM VÀ DV CÔNG NGHỆ CAO HÀ TRANG..............37
3.1 Phương hướng hoạt động của công ty TNHH Thương mại và dịch vụ
công nghệ cao Hà Trang trong thời gian tới.............................................................37
3.1.1 Chiến lược phát triển chung của công ty đến năm 2023.............................37
3.1.2 Mục tiêu phát triển của công ty trong thời gian tới......................................37
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
vi
3.2 Quan điểm hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương
mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.....................................................................38
3.2.1 Công tác quản trị rủi ro phải mang tính chủ động, tích cực.......................38
3.2.2 Có ý thức phịng hơn chống trong việc thực hiện cơng tác quản trị rủi ro
tại công ty.............................................................................................................................38
3.3 Một số đề xuất và kiến nghị hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro của công
ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..................................39
3.3.1 Đề xuất một số giải pháp để hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro cho cơng ty
39
3.3.2 Kiến nghị với Nhà nước.........................................................................................41
KẾT LUẬN.............................................................................................................................43
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Công ty TNHH Thương mại
và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang................................................................................................ 22
Bảng 2.2. Giá một số nhóm hàng của cơng ty.............................................................................24
Biểu đồ 2.1: Biểu đồ đánh giá công tác nhận dạng rủi ro tại công ty Hà Trang.........27
Biểu đồ 2.2: Khả năng phân tích về mức độ tổn thất do rủi ro có thể gây ra của công
ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang..................................................28
Biểu đồ 2.3: Đánh giá sự hiểu quả các biện pháp kiểm sốt rủi ro mà cơng ty Hà
Trang triển khai...................................................................................................................................... 29
Biểu đồ 2.4: Khả năng tài trợ rủi ro của công ty.......................................................................30
Biểu đồ 2.5:Biểu đồ đánh giá mức độ hưởng của các yếu tố tới hoạt động quản trị
rủi ro của công ty.................................................................................................................................... 31
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Hình 1.1. Quy trình quản trị rủi ro................................................................................................... 12
Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức Cơng ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà
Trang............................................................................................................................................................ 21
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
viii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BCKQKD
Báo cáo kết quả kinh doanh
BCTC
Báo cáo tài chính
CP
Chi phí
DV
Dịch vụ
DT
Doanh thu
NXB
Nhà xuất bản
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TM
Thương mại
VNĐ
Việt Nam đồng
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của quản trị rủi ro trong công ty
Thế giới đã bước sang một trang mới với sự bùng nổ của khoa học kỹ thuật
tiên tiến và sự hội nhập kinh tế quốc tế đã tạo ra sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ
đối với nền kinh tế của nước ta. Nhất là khi Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào nền
kinh tế khu vực và thế giới thì cũng là lúc các doanh nghiệp Việt càng cần phải
chuẩn bị cho mình những hành trang vững chắc để phục vụ cho trận chiến gay gắt
trên thương trường, nơi mà không nhân nhượng cho bất kỳ một sai lầm nào. Để
nắm thế chủ động và có sự chuẩn bị tốt nhất thì địi hỏi cơng tác quản trị rủi ro phải
được quan tâm đúng mức. Ở các nước phát triển, công tác quản trị rủi ro đã được
nghiên cứu và áp dụng từ những năm 70-90 của thế kỷ XX, cịn tại Việt Nam, tuy đã
có sự hiểu biết về quản trị rủi ro nhưng việc áp dụng một cách hiệu quả vào trong
kinh doanh vẫn cịn chưa tốt dẫn tới doanh nghiệp Việt ln phải đối mặt với rất
nhiều những nguy cơ rủi ro.
Lĩnh vực thương mại dịch vụ là một lĩnh vực đang ngày càng phát triển tại
Việt Nam. Tuy nhiên, do đặc tính ngành này nhạy cảm nên những rủi ro tiềm ẩn của
nó lại càng khó đốn, địi hỏi các doanh nghiệp phải có sự đầu tư nghiên cứu, tìm
tịi cũng như học hỏi kinh nghiệm để có thể đưa ra các biện pháp giải quyết rủi ro
hợp lý. Công ty TNHH TM và DV công nghệ cao Hà Trang chuyên cung cấp thiết bị y
tế với giá trị lớn và dịch vụ sửa chữa thiết bị công nghệ cao cho các phịng khám,
bệnh viện cần sự uy tín, chuẩn xác cao một rủi ro nhỏ cũng gây tổn thất rất lớn cho
công ty. Cũng như các công ty khác, công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công
nghệ cao Hà Trang đã có sự quan tâm tới cơng tác quản trị rủi ro của mình nhưng
vẫn cịn nhiều hạn chế. Thực tiễn cơng ty đã gặp rủi ro từ phía khách hàng do làm
hợp đồng chưa chặt chẽ, rủi do khi gặp phải nhà cung ứng sản phẩm không chất
lượng và nhiều rủi ro tiềm tàng khác như rủi ro từ đối thủ cạnh tranh, rủi ro do
nhân lực, rủi ro trong quá trình vận chuyển,… Xuất phát từ thực tiễn trên, em đã
chọn đề tài: “ Hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương mại và
dịch vụ công nghệ cao Hà Trang” để nghiên cứu trong khóa luận tốt nghiệp của
mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
2
2.1 Tình hình nghiên cứu ngồi nước
Có thể nêu một số tài liệu quan trọng có liên quan và tham khảo như:
- Enterprise Risk Management (Integrated Framework, Internal Auditors
Institute, 2004) đề cập tới quản trị rủi ro doanh nghiệp (ERM) trong kinh doanh
bao gồm các phương pháp và quy trình được sử dụng bởi các tổ chức để quản lý rủi
ro và nắm bắt cơ hội liên quan đến việc đạt được các mục tiêu của họ. ERM cung
cấp một khuôn khổ cho quản lý rủi ro, thường liên quan đến việc xác định các sự
kiện đặc biệt hoặc các trƣờng hợp có liên quan đến các mục tiêu của tổ chức (rủi ro
và cơ hội), đánh giá chúng về khả năng và mức độ ảnh hưởng, xác định một chiến
lược phản ứng, và theo dõi sự tiến bộ.
2.2 Tình hình nghiên cứu trong nước
Đối với đề tài quản trị rủi ro, đã có khá nhiều cơng trình nghiên cứu đề cập tới
công tác quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Qua nghiên
cứu trên thư viện trường, qua các tạp chí cũng như các nguồn dữ liệu thơng tin từ
internet, sách báo … em có tổng hợp một số nghiên cứu có liên quan như:
- Nguyễn Thị Phượng (2016), “ Hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tại công ty
TNHH Đông Á”. – Luận văn tốt nghiệp – Khoa quản trị doanh nghiệp – Trường đại
học Thương mại. Trong đề tài này, tác giả đã tập trung phân tích lý thuyết, từ lý
thuyết liên hệ tới thực tiễn của cơng ty rồi từ đó tìm ra những tồn tại của cơng ty
trong cơng tác quản trị rủi ro và đề xuất những giải pháp giúp công ty khắc phục
những tồn tại ấy.
- Cao Thanh Xn (2016), “ Giải pháp hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tại
công ty cổ phần kỹ thuật xây dựng Thăng Long” – Luận văn tốt nghiệp – Khoa Quản
trị doanh nghiệp – Trường đại học Thương mại. Trong bài nghiên cứu, tác giả tập
trung nghiên cứu lý thuyết, phân tích thực trạng thực hiện các bước trong quản trị
rủi ro tại cơng ty. Từ đó tìm ra các điểm yếu, nguyên nhân và đưa ra biện pháp khắc
phục.
- PGS.TS. Trần Hùng, “Giáo trình Quản trị rủi ro” Trường đại học Thương mại,
NXB Hà Nội (2017). Trong cuốn giáo trình này, các thầy cơ đã đưa ra lý thuyết về
quản trị rủi ro cùng những ví dụ, minh chứng về rủi ro và rủi ro trong kinh doanh.
- PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Diệp, TS Võ Tân Phong, TS Ngô Quang Huân, TS
Trần Anh Minh, ” Quản Trị Rủi Ro Doanh Nghiệp” NXB Nhà Xuất Bản Hồng Đức
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
3
(2018) chỉ ra Việt Nam đang trong xu thế ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế
quốc tế mang đến nhiều cơ hội và thách thức để tồn tại và phát triển một cách vững
chắc, các doanh nghiệp phải thay đổi việc quản trị rủi ro từ suy nghĩ đến hành động.
Ngồi những đề tài nghiên cứu trên cịn rất nhiều những cơng trình nghiên
cứu khác có liên quan tới công tác quản trị rủi ro tại doanh nghiệp thương mại. Tuy
nhiên, đến hiện nay vẫn chưa có cơng trình nghiên cứu nào nghiên cứu về công tác
quản trị rủi ro tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ cơng nghệ cao Hà Trang.
Do đó, việc thực hiện nghiên cứu nội dung công tác quản trị rủi ro tại Công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang để đề xuất ra những giải pháp khắc
phục các tổn tại là hoàn toàn mới mẻ, hy vọng sẽ đưa ra các thơng tin hữu ích cho
cơng ty.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của khóa luận là đề xuất giải pháp khắc phục những tồn
tại giúp Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ cơng nghệ cao Hà Trang hồn thiện
nội dung cơng tác quản trị rủi ro. Để hoàn thành mục tiêu này thì khóa luận thực
hiện những nhiệm vụ sau:
- Hệ thống lên một số lý luận cơ bản về công tác quản trị rủi ro trong doanh
nghiệp.
- Phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản trị rủi ro trong cung ứng
dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang thời
gian qua.
- Đề xuất và một số giải pháp để hoàn thiện quản trị rủi ro tại Công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Là những vấn đề lý luận và thực tiễn về rủi ro và công tác quản trị rủi ro của
công ty TNHH TM và DV công nghệ cao Hà Trang.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian nghiên cứu: đề tài nghiên cứu rủi ro và đề xuất các giải
pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tại Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ
công nghệ cao Hà Trang.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
4
- Phạm vi thời gian nghiên cứu: đề tài nghiên cứu thực trạng công tác quản trị
rủi ro của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang từ năm
2016 đến năm 2018, đề xuất giải pháp đến năm 2023.
- Phạm vi nội dung nghiên cứu: Trong khóa luận này, chỉ tập trung nghiên cứu
thực trạng công tác quản trị rủi ro trong cung ứng dịch vụ tại Công ty TNHH
Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang, từ đó đề xuất các giải pháp giải
quyết tồn tại để hoàn thiện trong thời gian tới.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Phương pháp thu thập dữ liệu
5.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp thu thập được từ việc nghiên cứu tài liệu có sẵn có ở sách, tài
liệu tham khảo, tài liệu do công ty cung cấp cụ thể là:
Phần chương 1: thu thập dữ liệu thứ cấp từ nguồn tài liệu có sẵn có ở sách
tham khảo, giáo trình Quản trị rủi ro, internet, các cơng trình nghiên cứu trước đó
có đề tài liên quan,... Dựa vào nguồn tài liệu đó, em lựa chọn các lý luận cơ sở đề
trình bày thực trạng tại chương 2.
Phần chương 2: dữ liệu thứ cấp sử dụng như bản báo cáo tài chính quan các
năm 2016 – 2018, bảng báo cáo nhân sự của phòng Nhân sự.
5.1.2 Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
Thu thập dữ liệu sơ cấp bằng phương pháp sử dụng phiếu điều tra, phỏng vấn.
Câu hỏi phỏng vấn được thiết kế cho các trưởng phòng và giám đốc. Bảng câu hỏi
phỏng vấn được đính kèm trong phụ lục của luận văn.
Để có được thơng tin thực tế nghiên cứu đề tài khóa luận thì em đã sử dụng
phương pháp phiếu điều tra. Phiếu điều tra phỏng vấn được thiết kế phục vụ cho
việc lấy thông tin từ nhân viên cơng ty. Trong q trình điều tra em đã lấy thơng tin
nhằm tìm hiểu thực trạng cơng tác quản trị rủi ro của cơng ty, từ đó phát hiện
những vấn đề thiếu sót và hướng giải quyết. Kết quả của phiếu điều tra phỏng vấn
chính là nguồn dữ liệu phân tích thực trạng vấn đề nghiên cứu cùng với việc quan
sát thực tế hoạt động kinh doanh của công ty thì việc sử dụng phiếu điều tra phỏng
vấn sẽ giúp thu thập được thơng tin chính xác hơn, khách quan hơn. Tổng hợp
phiếu điều tra được gửi tới cán bộ nhân viên phịng kinh doanh, phịng kế tốn,
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
5
phòng nhân sự, phòng dịch vụ và bảng câu hỏi phỏng vấn ban lãnh đạo công ty sẽ là
cơ sở phân tích thực trạng, tìm ra bất cập vấn đề đề tài nghiên cứu và từ đó tìm
hiểu ngun nhân rồi đưa ra giải pháp để giải quyết tồn tại .
* Cách thức tiến hành: Theo 4 bước:
+ Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu điều tra
+ Bước 2: Phát phiếu cho các đối tượng cần điều tra, tổng số phiếu đã phát là 20
phiếu.
+ Bước 3: Thu hồi các phiếu đã phát, đồng thời kiểm tra các câu trả lời trên
các phiếu điều tra đã phát.
Thông tin điều tra: thông tin được cung cấp đầy đủ trên mẫu phiếu điều tra (phụ
lục).
5.2 Phương pháp phân tích dữ liệu
5.2.1 Phương pháp phân tích dữ liệu thứ cấp
- Phương pháp thống kê
Từ những dữ liệu thứ cấp thu được em đã liệt kê các dữ liệu này theo các yêu
cầu nghiên cứu của đề tài như liệt kê tên các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến
đề tài, liệt kê các rủi ro có thể gặp phải trong cơng tác quản trị rủi ro khi cung ứng
dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.
- Phương pháp so sánh
Trên cơ sở dữ liệu thứ cấp thu được, em đã lập bảng so sánh các chỉ tiêu theo
số tuyệt đối và số tương đối giữa các năm 2016, 2017,2018 để thấy được sự khác
biệt giữa các năm.
- Phương pháp phân tích
Sau khi thu thập được những dữ liệu thứ cấp cần thiết, em đã tiến hành đọc và
phân tích những dữ liệu đó để rút ra được các rủi ro có thể gặp phải trong kinh
doanh của các doanh nghiệp nói chung cũng như các rủi ro đã gặp phải và kết quả
quản trị rủi ro trong cung ứng dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ
công nghệ cao Hà Trang.
5.2.2 Phương pháp phân tích dữ liệu sơ cấp
Trên cơ sở dữ liệu sơ cấp thu thập được từ phiếu điều tra, em đã tổng hợp lại
theo các chỉ tiêu. Sau đó tiến hành thống kê các câu trả lời theo chỉ tiêu và phương
án trả lời theo tỷ lệ.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
6
Trên cơ sở các câu trả lời của các chuyên gia có thể bổ sung làm rõ thêm các
vấn đề sau:
- Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại yếu kém trong hoạt động quản trị rủi ro
trong cung ứng dịch vụ của Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao
Hà Trang.
- Những giải pháp để nhận dạng, phòng ngừa và khắc phục các rủi ro.
6. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục bảng biểu, hình vẽ, phụ lục và tài liệu
tham khảo. bài nghiên cứu gồm 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro của doanh
nghiệp.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng các rủi ro trong kinh doanh của
Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang .
Chương 3: Đề xuất và kiến nghị để hoàn thiện công tác quản trị rủi ro của
Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ công nghệ cao Hà Trang.
.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
7
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ RỦI
RO CỦA DOANH NGHIỆP
1.1 Các khái niệm liên quan đến rủi ro và quản trị rủi ro của doanh
nghiệp
1.1.1 Rủi ro
Rủi ro là một thuật ngữ có nhiều cách định nghĩa và hiện nay tồn tại nhiều
khái niệm về rủi ro. Các khái niệm về rủi ro được đưa ra từ rất sớm, quan điểm về
rủi ro dưới các góc độ tiếp cận khác nhau cũng rất đa dạng.
Hiểu một cách thông thường, chung nhất: Rủi ro được cho là những sự không
may mắn xảy đến một cách bất ngờ để lại hậu quả không tốt.
Theo Alan H.Willent (1951) cho rằng: “Rủi ro là sự không chắc chắn về tổn
thất”. Nghĩa là khi một sự việc khơng nắm chắc nó có xảy xa hay khơng thì nó được
gọi là rủi ro (Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang 8)
Theo John Haynes (1995) và Irving Pfeffer (1956) định nghĩa: “Rủi ro là khả
năng xảy ra tổn thất”. Theo ông, rủi ro khi xảy ra thì thường sẽ đi kèm với tổn thất
(Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang 8).
Theo Frank H.Knight (1997) thì “Rủi ro là sự khơng chắc chắn có thể đo lường
được” ( Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang 8).
Từ những quan điểm trên đây có thể hiểu rủi ro như sau: Rủi ro là những sự
kiện bất ngờ, không chắc chắn sẽ xảy ra mà nếu xảy ra thì sẽ gây tổn thất cho con
người hoặc tổ chức nào đó.
Rủi ro hiện diện trong hầu hết hoạt động của con người do sự vận động ngẫu
nhiên và bất ngờ của sự vật, hiện tượng, hạn chế trong tầm nhận thức của con
người. Người ta có thể dự đốn một số khả năng xảy ra của rủi ro nhưng khơng thể
chính xác hồn tồn nó có thực hay khơng và cụ thể nó sẽ mang lại tổn thất như thế
nào. Đó là mối nguy lớn khi rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào và gây ra tổn thất
cho người gánh chịu nó.
Bài khóa luận nghiên cứu chủ yếu dựa trên lý luận của PGS.TS. Trần Hùng,
Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại, NXB Hà Nội (2017).
1.1.2 Rủi ro kinh doanh
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
8
Rủi ro có thể xảy ra với bất kỳ ai, bất kỳ tổ chức nào và ở bất cứ đâu trong mọi
hoạt động. Trong kinh doanh, bất cứ tổn thất khơng mong muốn nào trong q
trình hoạt động kinh doanh đều ảnh hưởng tới lợi nhuận, ảnh hưởng tới mục tiêu
kinh doanh. Những tổn thất khơng mong đợi đó thường đến từ các rủi ro trong kinh
doanh.
Rủi ro trong kinh doanh là một biến cố không chắc chắn trong kinh doanh mà
nếu xảy ra thì sẽ gây tổn thất cho các cá nhân hoặc tổ chức tham gia hoạt động kinh
doanh. Vì vậy, các nhà kinh doanh thường sẽ phải cố gắng để phòng ngừa, giảm
thiểu một cách tối đa tổn thất có thể có từ rủi ro. Tuy nhiên cũng có những trường
hợp họ chấp nhận rủi ro để đánh đổi lấy lợi ích lớn hơn.
1.1.3 Quản trị rủi ro
Tuy rủi ro được biết tới từ rất sớm nhưng trong thời gian gần đây quản trị rủi
ro mới được quan tâm và nghiên cứu nhiều hơn. Từ đó cũng khẳng định được vai
trò của quản trị rủi ro ngày càng quan trọng.
Theo Olaf Passenheim (2010), Quản trị rủi ro bao gồm các hoạt động: Nhận
dạng rủi ro, phản ứng đối với rủi ro và kiểm soát rủi ro.
Theo quan điểm : Quản trị rủi ro “toàn diện” của Kloman, Haims và các tác giả
khác, Đoàn Thị Hồng Vân và các tác giả (2013) đã đưa ra định nghĩa về quản trị rủi
ro như sau: “Quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học, tồn
diện, liên tục và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm sốt, phịng ngừa và giảm thiểu
những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất lợi của rủi ro, đồng thời tìm cách
biến rủi ro thành những cơ hội thành cơng”.
Khơng thể nhận dạng, dự đốn được trước tất cả các rủi ro bởi một yếu tố
trong rủi ro đó là sự bất ngờ cho nên các nhà quản trị cần phải đưa ra cách giải
quyết để tổn thất gây ra là ít nhất và có những biện pháp dự phòng trước để tài trợ
khi rủi ro xảy ra để không gây ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh và sinh lời.
1.2 Các nội dung lý luận cơ bản về quản trị rủi ro của doanh nghiệp
1.2.1 Phân loại rủi ro trong kinh doanh
1.2.1.1Phân loại rủi ro theo nguyên nhân gây ra rủi ro
Rủi ro sự cố: rủi ro khách quan khó có thể tránh khỏi, hậu quả của rủi ro sự cố
thường rất nghiêm trọng như các yếu cố kinh tế, xã hội, tự nhiên, thiên tai,...
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
9
Rủi ro cơ hội: rủi ro gắn liền với quá trình ra quyết định của nhà quản trị, quyết
định đó có thể mang lại rủi ro cho doanh nghiệp cũng như cũng có thể đem lại lợi nhuận.
1.2.1.2Phân loại rủi ro theo kết quả hậu quả thu nhận được
Rủi ro thuần túy: rủi ro này chỉ mang lại tổn thất cho doanh nghiệp mà khơng
có khả năng mang lại lợi ích nào khác.
Rủi ro suy đốn: rủi ro vừa có khả năng kiếm lời cũng vừa có khả năng sẽ
mang lại tổn thất.
1.2.1.3Phân loại rủi ro theo nguồn gốc của rủi ro
a) Rủi ro có nguồn gơc từ mơi trường vĩ mơ
Rủi ro chính trị: những rủi ro có thể xảy ra dưới tác động của các yếu tố chính
trị như bạo loạn, chiến tranh, sự thay đổi về luật pháp, sự can thiệp của nhà nước
vào hoạt động của doanh nghiệp,...
Rủi ro kinh tế: những rủi ro gắn liền với sự biến động trong kinh tế như khủng
hoảng kinh tế, lạm phát, tỷ giá hối đối, tình trạng thất nghiệp,...
Rủi ro pháp lý: kinh doanh không thể tách rời với các hoạt động pháp lý do đó
rất dễ có thể xảy ra rủi ro trong khi hoạt động kinh doanh.
Rủi ro văn hóa: mỗi một vùng miền sẽ có nét văn hóa khác nhau địi hỏi doanh
nghiệp phải có sự tìm hiểu văn hóa kỹ lưỡng về văn hóa để giảm thiểu các rủi ro khi
xâm nhập thị trường, quản lý nhân lực,...
Rủi ro xã hội: những rủi ro gắn với yếu tố xã hội như vấn đề việc làm, quy mô
và cơ cấu dân số, những chuẩn mực xã hội,...
Rủi ro công nghệ: sự phát triển của khoa học cơng nghệ ngày càng nhanh
chóng, nếu khơng kịp thời cập nhật các kỹ thuật mới sẽ gây ra tổn thất to lớn bởi sự
lạc hậu, bị đối thủ vượt mặt là điều không thể tránh khỏi.
Rủi ro thiên nhiên: là những biến cố xảy ra trong môi trường tự nhiên như các
hiện tượng thời tiết, khí hậu hay sự thay đổi bất thường của thời tiết. Nhà quản trị
nên quan tâm tình hình thời tiết hằng năm để dự đốn một cách cơ bản tình hình
thời tiết giúp giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra.
b) Rủi ro có nguồn gốc từ môi trường vi mô
Rủi ro từ khách hàng: Khách hàng là yếu tố quan trọng quyết định sự thành
bại của doanh nghiệp, khơng có khách hàng sẽ khơng thể hình thành mối quan hệ
mua – bán cốt lõi cho doanh nghiệp hoạt động. Rủi ro khách hàng có thể do sự thay
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
10
đổi thói quen, nhu cầu của khác hàng mà doanh nghiệp chưa kịp thời nắm bắt được
để thỏa mãn họ.
Rủi ro từ nhà cung cấp: thường là những hoạt động liên quan đến việc thực
hiện hợp đồng giữa bên mua và bên cung cấp: không đủ khả năng thực hiện hợp
đồng hay cố ý vi phạm hợp đồng.
Rủi ro từ đối thủ cạnh tranh: có thể gây ra tổn thất cho doanh nghiệp về lợi
nhuận, doanh thu, giảm lượng khách hàng, gia tăng chi phí,...
Rủi ro từ các cơ quan quản lý công: các hoạt động như thủ tục hành chính
rườm rà, phức tạp; nhân viên hạch sách, thờ ơ, quyết định chậm trễ;...
c) Rủi ro từ bên trong doanh nghiệp
Rủi ro từ các yếu tố nguồn lực của doanh nghiệp như nhân lực, tài chính, cơng
nghệ, sự lãnh đạo,.. đều có thể gây ra tổn thất cho doanh nghiệp.
1.2.1.4Phân loại rủi ro theo đối tượng chịu rủi ro
Rủi ro nhân lực: con người vừa là tác nhân làm cho rủi ro có thể xảy ra trở
thành sự thật, vừa là đối tượng chịu tác động của rủi ro đó mang lại.
Rủi ro tài sản: tài sản của doanh nghiệp như máy móc, thiết bị, nhà xưởng,tiền
bạc, thương hiệu,... đều có thể trở thành đối tượng chịu rủi ro.
1.2.1.5Phân loại theo khả năng giảm thiểu tổn thất
Rủi ro có thể phân tán: rủi ro có thể giảm bớt tổn thất bằng cách chia sẻ rủi ro
cho các bên tham gia bằng các thỏa thuận đóng góp.
Rủi ro khơng thể phân tán: rủi ro mà những thỏa thuận đóng góp về tiền bạc hay
tài sản không làm giảm bớt tổn thất cho những người tham gia vào quỹ đóng góp
chung.
1.2.1.6Phân loại theo các giai đoạn phát triển của doanh nghiệp
Rủi ro giai đoạn khởi sự: rủi ro không được thị trường chấp nhận do mục tiêu
ở giai đoạn này là được thị trường chấp nhận.
Rủi ro giai đoạn phát triển: rủi ro kinh doanh không thu được lợi nhuận.
Rủi ro giai đoạn trưởng thành: trong gia đoạn này doanh nghiệp mong muốn
thu được doanh thu cao nhất với chi phí thấp nhất để thu được nhiều lợi nhuận
nhất nhưng họ sẽ gặp phải rủi ro nếu sự tăng lên của doanh thu không tương xứng
với tốc độ phát triển của chi phí. Doanh nghiệp phải tìm biện pháp để kéo dài giai
đoạn này.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
11
Rủi ro giai đoạn suy vong: rủi ro phá sản.
1.2.2 Vai trò của quản trị rủi ro trong kinh doanh của doanh nghiệp
Cùng với quản trị chiến lược và quản trị hoạt động, quản trị rủi ro ngày nay
được coi là chức năng tất yếu của doanh nghiệp, tổ chức với các vai trò sau:
Thứ nhất, quản trị rủi ro giúp cho doanh nghiệp có thể dự đốn được phần
nào những rủi ro có thể xảy ra và chuẩn bị trước những biện pháp đối phó với
chúng giúp cho hoạt động kinh doanh trở nên trôi chảy, không ảnh hưởng tới lợi
nhuận mục tiêu của doanh nghiệp.
Thứ hai, quản trị rủi ro giúp hạn chế và xử lý tốt nhất các tổn thất và những
hậu quả không mong muốn khi rủi ro xảy ra mà doanh nghiệp không né tránh
được, giúp cho doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển ổn định, góp phần
nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Thứ ba, rủi ro có thể xảy ra ở bất cứ đâu do đó quản trị rủi ro là quản trị một
cách tồn bộ tất cả các q trình và hoạt động, giúp thực hiện tốt nhất mục tiêu đề
ra, tổ chức triển khai chiến lược các hoạt động của doanh nghiệp và chính sách kinh
doanh.
Thứ tư, một doanh nghiệp thực hiện quản trị rủi ro tốt sẽ mang lại sự yên tâm
làm việc cho nhân viên để họ có thể thoải mái đóng góp sức lực cho doanh nghiệp
mà khơng lo lắng có vấn đề gì xảy ra mà khơng có cách giải quyết đồng thời cũng
làm cho đối tác tin tưởng hơn khi làm việc với doanh nghiệp đó, tăng lợi thế kinh
doanh. Khi hợp tác với một doanh nghiệp có ít rủi ro tất nhiên sẽ hài lòng và yên
tâm hơn khi làm việc với một doanh nghiệp khả năng xảy ra rủi ro cao, gây ảnh
hưởng tới hoạt động kinh doanh.
1.2.3Các nguyên tắc quản trị rủi ro
Nguyên tắc 1: Không chấp nhận các rủi ro khơng cần thiết, chấp nhận rủi ro
khi lợi ích lớn hơn chi phí.
Có rất nhiều rủi ro khi hoạt động kinh doanh nhưng không phải lúc nào doanh
nghiệp cũng bị động để chấp nhận rủi ro. Khi rủi ro xảy ra mà doanh nghiệp có thể
phịng tránh được thì nên phịng tránh để giảm thiểu tối đa tổn thất. Có những rủi
ro khi chấp nhận lại mang lại lợi ích lớn mà có thể bù đắp được cả tổn thất khi chấp
nhận rủi ro thì doanh nghiệp nên chấp nhận rủi ro đó để có được lợi nhuận tuy
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
12
nhiên việc chấp nhận rủi ro phải hợp pháp và đúng với chuẩn mực đạo đức của
từng quốc gia, vùng miền. Vì vậy, khơng phải rủi ro nào cũng nên chấp nhận.
Nguyên tắc 2: Ra các quyết định quản trị rủi ro ở cấp thích hợp.
Quản trị rủi ro là công việc của tất cả các cấp quản trị, tất cả các nhà quản trị.
Tuy nhiên với từng cấp thì sẽ ra quyết định quản trị rủi ro khác nhau như nhà quản
trị cấp cao thì thường tập trung quản trị rủi ro trong các vấn đề tầm chiến lược,
liên quan tới tương lại của doanh nghiệp, nhà quản trị cấp thấp hơn sẽ thực hiện
nhiệm vụ về hoạt động kiểm soát và tài trợ rủi ro.
Nguyên tắc 3: Kết hợp quản trị rủi ro vào hoạch định và vận hành ở các cấp
Quản trị rủi ro không phải là một lĩnh vực độc lập với các lĩnh vực quản trị
khác trong doanh nghiệp. Nhiều rủi ro có nguồn gốc từ môi trường bên trong, bao
gồm cac rủi ro cơ hội và rủi ro sự cố. Vì vậy, để phịng ngừa và giảm thiểu rủi ro
trước hết các nhà quản trị phải làm tốt khâu hoạch định.
1.2.4 Quy trình quản trị rủi ro của doanh nghiệp
Quy trình quản trị rủi ro của doanh nghiệp bao gồm các nội dung sau đây:
Hoạt động quản trị rủi ro
Tài trợ rủi ro
Nhận dạng rủi ro
Kiểm sốt rủi ro
Phân tích rủi ro
Hình 1.1. Quy trình quản trị rủi ro
( Nguồn: Giáo trình Quản trị rủi ro – Trường Đại học Thương mại – trang 32).
1.2.4.1 Nhận dạng rủi ro
Nhận dạng rủi ro là việc xác định các đe dọa hoặc các cơ hội có thể xảy ra
trong suốt thời gian thời gian tồn tại và hoạt động của các tổ chức, các doanh
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
13
nghiệp. Có rất nhiều loại rủi ro rất dễ nhận dạng và giải quyết nhưng cũng có rất
nhiều rủi ro rất khó nhận dạng được hoặc dễ gây nhận dạng sai, do đó nhiều rủi ro
gây ra tổn thất vơ cùng lớn cho doanh nghiệp, cá nhân cũng vì khơng nhận biết
được chúng từ trước.
Có rất nhiều cách nhận dạng rủi ro:
Phương pháp xây dựng bảng liệt kê: liệt kê các tổn thất có thể xuất hiện trong
tương lai theo nhóm các đặc trưng cơ bản của rủi ro (tần suất và biên độ). Từ bảng
liệt kê này, các nhà quản trị có thể dự đốn được tổn thất có thể phải chịu trong
tương lai để có sự chuẩn bị từ trước.
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính: là cách phân tích bản báo cáo hoạt
động kinh doanh, bản dự báo về tài chính và ngân sách để tìm ra những rủi ro tiềm
năng. Các rủi ro nhận dạng được bằng phương pháp này chủ yếu là những rủi ro
thuần túy, nó khơng bao gồm rủi ro suy đốn.
Phương pháp thanh tra hiện trường: quan sát trực tiếp và bao quát các hoạt
động diễn ra ở mỗi đơn vị, mỗi bộ phận, mỗi cá nhân trong doanh nghiệp, nhà quản
trị tìm hiểu được các mối hiểm họa, nguyên nhân và các đối tượng rủi ro. Những rủi
ro mà có thể sử dụng phương pháp này là những rủi ro đã xảy ra.
Phương pháp phân tích hợp đồng: do có quá nhiều rủi ro phát sinh từ hợp
đồng nên để tránh rủi ro, các hợp đồng kinh doanh cần được nghiên cứu, xem xét
một cách kỹ lưỡng về các điều khoản để tránh những sai sót dẫn tới kiện tụng,
tranh chấp.
Phương pháp làm việc với các bộ phận khác bên trong doanh nghiệp: biện
pháp này thực hiện bằng cách các nhà quản trị sẽ trao đổi với các cá nhân và bộ
phận khác trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức khơng chính thức. Bằng
phương pháp này, thơng tin thu được có thể bằng văn bản cũng có thể là tin truyền
miệng.
Phương pháp làm việc với các bộ phận bên ngồi doanh nghiệp: thơng qua sự
tiếp xúc, trao đổi, bàn luận với các cá nhân, tổ chức bên ngoài doanh nghiệp có mối
quan hệ với doanh nghiệp như: các cơ quan thuế, các cơ quan quản cáo, các văn
phòng luật,... nhà quản trị có thể bổ xung những rủi ro có thể xảy ra mà chưa nhận
dạng được đồng thời học hỏi được cách giải quyết những rủi ro đó.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
14
Phương pháp nghiên cứu các số liệu tổn thất trong quá khứ: các số liệu thống
kê cho phép các nhà quản trị rủi ro đánh giá được những xu hướng của các tổn thất
gây nên. Từ những số liệu những năm trước đó có thể nhận dạng được những rủi ro
có thể gặp phải trong tương lai.
1.2.4.2 Phân tích rủi ro
Phân tích rủi ro là q trình nghiên cứu những hiểm họa, xác định nguyên
nhân gây ra rủi ro và phân tích những tổn thất (Giáo trình Quản trị rủi ro – Đại học
Thương mại – trang 66). Với những rủi ro đã xảy ra, doanh nghiệp cần tiến hành
phân tích nguyên nhân gây ra rủi ro để nhận biết được nguồn gốc của chúng cũng
như các dấu hiệu của rủi ro đó để tích lũy kinh nghiệm thực tế.
Để chi tiết trong việc phân tích rủi ro sẽ phân tích các nội dung cụ thể: phân
tích hiểm họa, phân tích nguyên nhân, phân tích tổn thất.
a) Phân tích hiểm họa
Phân tích hiểm họa là q trình phân tích những yếu tố tạo ra rủi ro hoặc những
yếu tố làm tăng mức độ tổn thất khi rủi ro xảy ra. Các bước phân tích hiểm họa bao gồm:
- Liệt kê tất cả các hiểm họa đã biết.
- Thu thập số liệu liên quan đến các hiểm họa đã biết này.
- Xác định những hậu quả có thể xảy ra.
- Thảo luận các biện pháp có thể sử dụng nhằm đề phịng và giảm nhẹ hiểm
họa.
- Viết báo cáo phân tích hiểm họa.
b) Phân tích ngun nhân rủi ro
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới rủi ro trong kinh doanh, nhưng cơ
bản có thể chia thành các nhóm nguyên nhân:
Nguyên nhân liên quan tới con người: sự bất cẩn, chủ quan của con người
trong quá trình làm việc; sự thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến thức; tinh thần trách
nhiệm khi làm việc;... Dù là người có quen thuộc với cơng việc như thế nào đi chăng
nữa thì chỉ cần lơ là, sai sót một chút thì cũng có thể dẫn tới thất bại.
Nguyên nhân liên quan tới yếu tố kỹ thuật: ngày nay việc áp dụng kỹ thuật tiên
tiến, sự tự động hóa, con người làm việc với sự hỗ trợ của máy móc thiết bị ngày
càng nhiều. Nếu kỹ thuật gặp trục trặc có thể gây ra những rủi ro lớn trong kinh
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
15
doanh. Do đó doanh nghiệp cần định kỳ kiểm tra, bảo dưỡng để đảm bảo sự vận
hành ổn định, giảm thiểu những biến cố bất ngờ có thể xảy ra.
Có những nguyên nhân rủi ro là do yếu tố con người gây nên, có những rủi ro
là do chủ yếu bởi kỹ thuật nhưng cũng tồn tại rất nhiều những rủi ro là do sự kết
hợp của cả hai yếu tố này. Do đó, khi phân tích ngun nhân rủi ro cần phân tích
đầy đủ cả hai phương hướng để tránh khỏi thiếu sót khơng đáng có.
c) Phân tích tổn thất
Phân tích tổn thất đã xảy ra: bằng việc phân tích những tổn thất đã xảy ra để
có thể dự đốn được những tổn thất sẽ xảy ra. Nó là cơ sở quan trọng để phân tích
biên độ rủi ro. Biên độ rủi ro càng lớn thì tổn thất sẽ càng cao nếu doanh nghiệp
thực sự gặp phải rủi ro. Với những rủi ro này nhà phân tích thường sử dụng
phương pháp thống kê kinh nghiệm. Nghĩa là các nhà quản trị sẽ sử dụng dữ liệu có
được cùng kinh nghiệm của mình để đánh giá tổn thất.
Phân tích tổn thất dự báo: căn cứ vào nguyên nhân, hiểm họa, người phân tích
sẽ dự đốn những tổn thất có thể xảy ra của những rủi ro ngay cả khi chúng vẫn
cịn đang tiềm ẩn, thậm chí chưa từng có trong quá khứ.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
16
1.2.4.3 Kiểm soát rủi ro
Kiểm soát rủi ro là hoạt động liên quan đến việc đưa ra và sử dụng các biện
pháp, kỹ thuật, cơng cụ khác nhau nhằm phịng ngừa và giảm thiểu các rủi ro có thể
xảy ra trong q trình hoạt động của tổ chức.
Để kiểm sốt rủi ro một cách hợp lý thì phải dựa vào kết quả phân tích rủi ro
có được trước đó. Từ phân tích rủi ro có thể biết được tần suất rủi ro xảy ra cũng
như mức độ tổn thất, trên sơ sở đó, nhà quản trị có thể đưa ra biện pháp kiểm soát
phù hợp với từng rủi ro như né tránh rủi ro, chuyển giao rủi ro, giảm thiểu rủi ro,
chấp nhận rủi ro, phân tán rủi ro.
Né tránh rủi ro: khi doanh nghiệp đã nhận thấy được nguy cơ xảy ra rủi ro mà
mình khơng mong muốn ở trong một phương án thì họ sẽ tìm một phương án khác
thay thế để tránh rủi ro đó trước khi nó xảy ra hoặc loại bỏ nguyên nhân gây ra rủi ro
đó.
Giảm thiểu rủi ro: áp dụng với những rủi ro khơng thể né tránh, mà doanh
nghiệp chỉ có thể sử dụng biện pháp nào đó để làm giảm xuống thấp nhất mức độ
tổn thất rủi ro gây nên như cứu vớt tài sản còn sử dụng được, chuyển nợ, xây dựng
các kế hoạch phòng ngừa,...
Chuyển giao rủi ro: là việc doanh nghiệp hành động như thế nào đó mà khi rủi
ro xảy ra thì người chấp nhận rủi ro là người khác chứ không phải doanh nghiệp.
Chấp nhận rủi ro: là việc doanh nghiệp chấp nhận đương đầu với khả năng rủi
ro có thể xảy ra mà đã dự đốn được nó từ trước với hy vọng nó sẽ không xảy ra.
Phân tán rủi ro: doanh nghiệp sử dụng biện pháp để làm giảm bớt mức tổn
thất mà mình phải chịu thơng qua việc khơng gánh chịu một mình nếu rủi ro xảy ra
mà để cho nhiều người cùng chịu.
1.2.4.4 Tài trợ rủi ro
Tài trợ rủi ro là hoạt động cung cấp những phương tiện để đền bù tổn thất xảy
ra hoặc tạo lập quỹ cho các chương trình khác để giảm bớt tổn thất.
Tài trợ rủi ro là cần thiết vì cho dù doanh nghiệp có nỗ lực đến mức nào trong
hoạt động kiểm dốt rủi ro thì vẫn khơng thể kiểm sốt được tất cả các rủi ro và khi
đó có thể xảy ra tổn thất.
Trong thực tế, có các biện pháp tài trợ rủi ro như sau:
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
17
- Tài trợ rủi ro bằng cách tự khắc phục rủi ro trong doanh nghiệp là việc người
gặp phải rủi ro tự thanh tốn chi phí tổn thất gặp phải. Nguồn bù đắp rủi ro là nguồn tự
có của chính tổ chức đó cộng thêm với vay mượn mà tổ chức đó có trách nhiệm hồn trả.
- Tài trợ rủi ro bằng biện pháp chuyển giao rủi ro: có thể thực hiện chuyển
giao rủi ro bằng cách mua bảo hiểm, chuyển giao tài sản và hợp đồng có rủi ro đến
một người hoặc một tổ chức khác.
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động quản trị rủi ro trong kinh
doanh của doanh nghiệp
1.3.1Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
1.3.1.1 Mơi trường vĩ mơ
a) Mơi trường chính trị pháp luật
Hệ thống chính trị khơng ổn định sẽ gây ra các rủi ro trong hoạt động kinh
doanh như hàng bị mất, giao hàng chậm trễ,... do có báo động, đình cơng gây ra. Rủi
ro chính trị có ở tất cả các quốc gia nhưng mức độ cao thấp khác nhau. Để kiểm
sốt rủi ro về chính trị, các doanh nghiệp thương mại cần phải quan tâm nghiên
cứu và dự báo để xây dựng kế hoạch kinh doanh phù hợp vừa tận dụng được cơ hội
vừa đề phòng các nguy cơ gây ra rủi ro trong hoạt động kinh doanh.
Sự thiếu chặt chẽ, đầy đủ, nghiêm minh của pháp luật cũng như sự thay đổi
các quy định pháp luật như về thuế, hợp đồng mua bán hàng hóa, quy đinh về nhãn
mác hàng hóa,... đều có thể gây ra các rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp như rủi ro vi phạm pháp luật quốc gia, rủi ro về thiếu chặt chẽ trong ký kết
hợp đồng kinh doanh.
b) Môi trường kinh tế
Mặc dù môi trường kinh tế thường được quyết định do mơi trường chính trị,
sự phát triển rộng lớn của thị trường tồn cầu đã tạo ra một mơi trường bao trùm
tất cả các nước. Doanh nghiệp hiện nay không chỉ gặp phải những rủi ro từ các đối
thủ trong nước mà phần lớn là gặp phải sự khó khăn do những doanh nghiệp lớn
của nước ngoài đầu tư vào Việt Nam. Thị trường ngày càng khó tính và có tính
cạnh tranh cao hơn làm cho tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp ln ln
biến động địi hỏi các doanh nghiệp phải có những biện pháp để kiểm sốt rủi ro
đúng đắn và kịp thời.
c) Mơi trường văn hóa – xã hội
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
