bài 34 chat ran ket tinh

Chất rắn vô định hình
Chất rắn kết tinh
Chất rắn đơn tinh thể
Có tính dị hướng
•
Có cấu trúc tinh thể
•
Có nhiệt độ nóng chảy xác
định
Chất rắn đa tinh thể
Có tính đẳng hướng
•
Không có cấu trúc tinh thể
•
Không có nhiệt độ nóng
chảy xác định
Có tính đẳng
hướng
Chất rắn

MUỐI ĂN THẠCH ANH

I.CH
I.CH
ẤT RẮN
ẤT RẮN
KẾT
KẾT

TINH
TINH
Chat rắn kit tin có dạng
hình học xác định
Tinh thể

1. Cấu trúc tinh thể
1. Cấu trúc tinh thể
Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là
cấu trúc tạo bởi các hạt (nguyên tử,
phân tử, ion )
Liên kết chặt với nhau bằng những
lực tương tác và sắp xếp theo 1 trình
tự hình học không gian xác định gọi
là mạng tinh thể.
Trong đó mỗi hạt luôn dao động
nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó
Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là
chất rắn kết tinh

I.CHẤT RẮN KẾT TINH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH


1. Cấu trúc tinh thể
1. Cấu trúc tinh thể
Hạt ở mạng tinh thể có thể gồm những loại hạt :
•
Ion dương hoặc âm. VD:Mạng tinh thể NaCl, KCl…
•

Nguyên tử. VD:Tinh thể kim cương,silic,gemani…
•
Phân tử: VD:nước đá…
•
Ion dương. VD:Mạng tinh thể kim loại…
•
Giữa các hạt trong mạng tinh thể có lực tương
tác. Lực này phụ thuộc vào bản chất của các hạt

I.CHẤT RẮN KẾT TINH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH


1. Cấu trúc tinh thể
1. Cấu trúc tinh thể


Kích thước tinh thể của 1 chất
Kích thước tinh thể của 1 chất
có thể thay đổi từ vài (cm) đến
có thể thay đổi từ vài (cm) đến
phần mười (nm) tuỳ thuộc quá
phần mười (nm) tuỳ thuộc quá
trình hình thành tinh thể nhanh
trình hình thành tinh thể nhanh
hay chậm.
hay chậm.


Tốc độ kết tinh càng nhỏ, tinh

Tốc độ kết tinh càng nhỏ, tinh
thể có kích thước càng lớn.
thể có kích thước càng lớn.

I.CHẤT RẮN KẾT TINH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH




2. c
2. c
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
Kim cương
Than chì
Em hãy so sánh tính
chất của kim cương và
than chì?

Than chì
Kim cương
C
C
Tại sao Kim cương và than
chì đều được cấu tạo từ các
nguyên tử các-bon mà lại có
tính chất vật lý khác nhau?
Rất cứng, không dẫn điện Rất mềm, dẫn điện
Tính chất vật lý khác nhau

là do cấu trúc mạng tinh
thể khác nhau

I.CHẤT RẮN KẾT TINH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH




2. c
2. c
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ
cùng một loại hạt, nhưng cấu trúc tinh thể
không giống nhau thì tính chất vật lý của
chúng cũng khác nhau.

I.CHẤT RẮN KẾT TINH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH




2. c
2. c
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
Ví dụ
Ví dụ : Ở áp suất 1atm

- Nước đá nóng chảy ở 0
0
c.
- Thiết nóng chảy ở 232
0
c.
- Sắt nóng chảy ở 1530
0
c.
Qua ví dụ, em có
nhận xét gì?
Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với 1 cấu trúc tinh thể)có 1 nhiệt độ
nóng chảy xác định không đổi ở 1 áp suất cho trước.

2. c
2. c
ác đặc tính của chất rắn kết tinh
ác đặc tính của chất rắn kết tinh


Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể
Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể
hay chất đa tinh thể.
hay chất đa tinh thể.



Chất đơn tinh thể là chất được cấu tạo từ 1 tinh
Chất đơn tinh thể là chất được cấu tạo từ 1 tinh
thể.

thể.


Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng.
Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng.
Ví dụ
Ví dụ

: muối, thạch anh, kim cương

Chất đa tinh thể được cấu tạo từ vô số tinh thể
rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau.
Chất rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng.
Ví dụ
Ví dụ

: kim loại (sắt, đồng) và hợp kim

Ứng dụng:
Đơn tinh thể: - Si, Ge được dùng làm các linh kiện
bán dẫn…
- Kim cương rất cứng dùng làm mũi
khoan, dao cắt kính, đá mài…
Đa tinh thể : Kim loại và hợp kim dùng
trong các nghành công nghệ: luyện kim,
chế tạo máy, sản xuất đồ gia dụng…
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH

3.
3.
Ứng dụng của chất rắn kết tinh
Ứng dụng của chất rắn kết tinh

II. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
II. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Là các chất không có cấu trúc tinh thể
VD: Thuỷ tinh, nhựa đường, các chất dẻo,…

Chất rắn vô định hình Có tính đẳng hướng
Không có nhiệt độ nóng chảy xác định

Ứng dụng: Dùng phổ biến trong nhiều nghành công nghệ khác nhau

Ưu điểm: dễ tạo hình, không bị gỉ, không bị ăn mòn, giá thành rẻ….

II. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
II. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Chú ý:
Chú ý:


Một số chất rắn như: Lưu huỳnh, đường,…có thể tồn tại ở
Một số chất rắn như: Lưu huỳnh, đường,…có thể tồn tại ở
dạng tinh thể hoặc vô định hình
dạng tinh thể hoặc vô định hình
Đường
Lưu huỳnh

Vẽ bảng sơ đồ phân loại các chất rắn và so
Vẽ bảng sơ đồ phân loại các chất rắn và so
sánh đặc điểm của chúng về cấu trúc và các
sánh đặc điểm của chúng về cấu trúc và các
tính chất vật lý
tính chất vật lý
CỦNG CỐ


VỀ HỌC BÀI
NHANH
LÊN !
DẠ ! Hu hu

•
Khác với chất khí và chất lỏng chất khí
Khác với chất khí và chất lỏng chất khí
giữ nguyên thể tích và hình dạng
giữ nguyên thể tích và hình dạng
•
Các chất ở nhiệt độ thấp đều chuyển
Các chất ở nhiệt độ thấp đều chuyển
san thể rắn, trừ .
san thể rắn, trừ .
•
Các phân tử chất rắn tham gia một
Các phân tử chất rắn tham gia một
dạng chuyển động nhiệt đó là chuyển

dạng chuyển động nhiệt đó là chuyển
động dao động quanh vị trí cân bằng
động dao động quanh vị trí cân bằng
.
.

•
ở nhiệt độ đủ thấp thì vận tốc chuyeebr
ở nhiệt độ đủ thấp thì vận tốc chuyeebr
động nhiệt của các phân tử khá nhỏ thì
động nhiệt của các phân tử khá nhỏ thì
lực tương tác lớn đến mức đủ để ràng
lực tương tác lớn đến mức đủ để ràng
buộc các phân tử không cho chúng dịch
buộc các phân tử không cho chúng dịch
chuyển chỗ, nên chất rắn giữ nguyên thể
chuyển chỗ, nên chất rắn giữ nguyên thể
tích và hình dạng.
tích và hình dạng.

•
Hêli là chất khí duy nhất không tuân các quy
Hêli là chất khí duy nhất không tuân các quy
luật của vật lý, vì không tạo ra tinh thể heli
luật của vật lý, vì không tạo ra tinh thể heli
theo phương pháp thông thường.
theo phương pháp thông thường.
•
Khi làm lạnh hêli ở điều kiện thường thì không
Khi làm lạnh hêli ở điều kiện thường thì không

thể lấy đi động năng của các phân tử tứ là vận
thể lấy đi động năng của các phân tử tứ là vận
tốc chuyển động nhiệt luôn lớn hơn lưc tương
tốc chuyển động nhiệt luôn lớn hơn lưc tương
tác.
tác.
•
Để thu được tinh thể hêli thì lam lạnh heli ở áp
Để thu được tinh thể hêli thì lam lạnh heli ở áp
suất lớn hơn 20at
suất lớn hơn 20at
.
.