,OPXMFEHF$VSSJDVMVNBOE
2VBMJGJDBUJPOTGPS
4PVUI"GSJDBO'VSUIFS&EVDBUJPO
&EJUFECZ.JDIBFM:PVOHBOE+FBOOF
(BNCMF
0DUPCFS
Free download from www.hsrcpress.ac.za
$PNQJMFECZUIF&EVDBUJPO4DJFODFBOE4LJMMT%FWFMPQNFOU3FTFBSDI1SPHSBNNFPGUIF
)VNBO4DJFODFT3FTFBSDI$PVODJM
1VCMJTIFECZ)43$1SFTT
1SJWBUF#BH9$BQF5PXO4PVUI"GSJDB
XXXITSDQSFTTBD[B
¥)VNBO4DJFODFT3FTFBSDI$PVODJM
'JSTUQVCMJTIFE
"MMSJHIUTSFTFSWFE/PQBSUPGUIJTCPPL NBZCFSFQSJOUFEPSSFQSPEVDFEPSVUJMJTFEJO
BOZ GPSN PS CZ BOZ FMFDUSPOJD NFDIBOJDBM PS PUIFS NFBOT JODMVEJOH QIPUPDPQZJOH
BOE SFDPSEJOH PS JO BOZ JOGPSNBUJPO TUPSBHF PS SFUSJFWBM TZTUFN XJUIPVU QFSNJTTJPO
JOXSJUJOHGSPNUIFQVCMJTIFST
*4#/
$PQZFEJUJOHCZ%BWJE.FSSJOHUPO
5ZQFTFUCZ3PCJO5BZMPS
$PWFSEFTJHOCZ'BSN%FTJHO
1SJOUNBOBHFNFOUCZDPN1SFTT
%JTUSJCVUFEJO"GSJDBCZ#MVF8FBWFS
10#PY5PLBJ$BQF5PXO4PVUI"GSJDB
5FM
'BY
FNBJMPSEFST!CMVFXFBWFSDP[B
XXXPOFXPSMECPPLTDPN
%JTUSJCVUFEJO&VSPQFBOEUIF6OJUFE,JOHEPNCZ&VSPTQBO%JTUSJCVUJPO4FSWJDFT&%4
)FOSJFUUB4USFFU$PWFOU(BSEFO-POEPO8$&-66OJUFE,JOHEPN
5FM
'BY
FNBJMPSEFST!FETQVCTDPVL
XXXFVSPTQBOPOMJOFDPN
%JTUSJCVUFEJO/PSUI"NFSJDBCZ*OEFQFOEFOU1VCMJTIFST(SPVQ*1(
0SEFS%FQBSUNFOU/PSUI'SBOLMJO4USFFU$IJDBHP*-64"
$BMMUPMMGSFF
"MMPUIFSFORVJSJFT
'BY
FNBJMGSPOUEFTL!JQHCPPLDPN
XXXJQHCPPLDPN
Free download from www.hsrcpress.ac.za
$POUFOUT
-JTUPGUBCMFTBOEGJHVSFT JW
"DLOPXMFEHFNFOUT W
"CCSFWJBUJPOTBOEBDSPOZNT WJ
*OUSPEVDUJPO4FUUJOHBDPOUFYUGPSEFCBUFTBCPVUUIFTFOJPSTFDPOEBSZ
DVSSJDVMVN
.JDIBFM:PVOHBOE+FBOOF(BNCMF
1BSU2VBMJGJDBUJPOTBOEDVSSJDVMVNSFGPSN
1SPCMFNTXJUIRVBMJGJDBUJPOSFGPSNJOTFOJPSTFDPOEBSZFEVDBUJPOJO
4PVUI"GSJDB
4UFQIBOJF.BUTFMFOH"MMBJT
3FGPSNJOHUIF'VSUIFS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOHDVSSJDVMVN"O
JOUFSOBUJPOBMQFSTQFDUJWF
.JDIBFM:PVOH
1BSU,OPXMFEHFEJGGFSFOUJBUJPO
%JGGFSFOUJBUJPOBOEQSPHSFTTJPOJOUIFDVSSJDVMVN
+PIBO.VMMFS
5IFPSZBOEQSBDUJDFJOUIFWPDBUJPOBMDVSSJDVMVN
+FBOOF(BNCMF
$PODFQUVBMJTJOHWPDBUJPOBMLOPXMFEHF4PNFUIFPSFUJDBM
DPOTJEFSBUJPOT
.JDIBFM:PVOH
1BSU#FUXFFOUIFXPSLQMBDFBOEIJHIFSFEVDBUJPO.BLJOHUIFDVSSJDVMVN
6OJWFSTJUJFTBOEUIFTIBQJOHPGUIF'VSUIFS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH
$FSUJGJDBUF
1BVMB&OTPS
7PDBUJPOBMLOPXMFEHFBOEWPDBUJPOBMQFEBHPHZ
.JDIBFM#BSOFUU
$POUSJCVUPST
*OEFY
Free download from www.hsrcpress.ac.za
-JTUPGUBCMFTBOEGJHVSFT
5BCMFT
%JGGFSJOHQVSQPTFTGPSEJGGFSFOURVBMJGJDBUJPOTQBUIXBZT
%PNJOBOUTJUFPGMFBSOJOH
,OPXMFEHFCBTFPGRVBMJGJDBUJPOT
'PSNTPGHFOFSBMBDBEFNJDQBUIXBZ
5ZQFTPGRVBMJGJDBUJPOQBUIXBZ
1SPQPTFEDPEJGJDBUJPOTGPS4FOJPS$FSUJGJDBUFHSBEJOHCBOET
1SPHSFTTJPOQBUITJOUIFESBGU/BUJPOBM$VSSJDVMVN4UBUFNFOUTGPS
(FOFSBM&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH.BUIFNBUJDT
1SPHSFTTJPOQBUITGPS/BUVSBM4DJFODFT
1SPHSFTTJPOQBUITGPS4PDJBM4DJFODFT
1SPHSFTTJPOQBUITGPS-BOHVBHFT
5IFSFMBUJPOCFUXFFOQSJODJQMFEBOEQSPDFEVSBMLOPXMFEHFJOEJGGFSFOU
UZQFTPGDVSSJDVMVN
'JHVSFT
5IFGJSTUMFWFMPGEJTUJODUJPOCFUXFFOEJGGFSFOUGPSNTPGLOPXMFEHF
"TFDPOEMFWFMPGEJTUJODUJPOCFUXFFOEJGGFSFOUGPSNTPGLOPXMFEHF
"DPODFQUVBMNPEFMPGGPSNTPGLOPXMFEHF
,OPXMFEHFTSFDPOUFYUVBMJTBUJPOBOEWPDBUJPOBMQFEBHPHZ
Free download from www.hsrcpress.ac.za
"DLOPXMFEHFNFOUT
*OFBSMZ UIF )VNBO 4DJFODFT3FTFBSDI $PVODJM)43$JOJUJBUFEBOE
GVOEFEBSFTFBSDIQSPKFDUPOUIFGVSUIFSFEVDBUJPOBOEUSBJOJOH '&5
DVSSJDVMVNJO4PVUI"GSJDB5IFGPVSNPOUIQSPKFDUXBTMFECZ.JDIBFM:PVOH
&NFSJUVT1SPGFTTPSPG&EVDBUJPOBUUIF*OTUJUVUFPG&EVDBUJPO6OJWFSTJUZ PG
-POEPOBOE+FBOOF(BNCMFBUUIBUUJNFB$IJFG3FTFBSDI4QFDJBMJTUJOUIF
SFTFBSDIQSPHSBNNFPO)VNBO3FTPVSDFT%FWFMPQNFOUBUUIF)43$5IJT
FEJUFEWPMVNFDPOUBJOTBTFMFDUJPOPGUIFQBQFSTDPNNJTTJPOFECZUIFQSPKFDU
BTXFMMBTUXPBEEJUJPOBMQBQFST"MUIPVHIUIFGJOBMTFMFDUJPOXBT EPOF JO
SFMBUJPOUPBMJNJUFEOVNCFSPGUIFNFTXFUIBOL4UFQIBOJF.BUTFMFOH"MMBJT
1BVMB&OTPS&EXBSE'SFODI+POBUIBO(VOUIPSQF"OESF,SBBL4VTBO.FZFS
+PIBO.VMMFS:BFM4IBMFN/JDL5BZMPSBOE7BOFTTB5BZMPSGPSUIFXJEFSBOHF
PGQBQFSTQSFTFOUFEBUUIFGJSTUXPSLTIPQIFMEJO$BQF5PXOJO.BSDI
BOEGPSDPOUSJCVUJOHUPBTUJNVMBUJOHBOETPNFUJNFTIFBUFEEFCBUFBCPVUUIF
QSPCMFNTEJMFNNBTBOEQPTTJCJMJUJFTPGUIF'&5DVSSJDVMVN5IFXPSLTIPQ
TFSWFE BT QSFQBSBUJPO GPS SFBDIJOHB XJEFSBVEJFODF UISPVHIBDPMMPRVJVN
IFMEJO1SFUPSJBJO"QSJM
8FBMTPUIBOL%S"OESF,SBBLBOE%S(MFOEB,SVTTPGUIF)43$GPSJOJUJBM
BOETVCTFRVFOUQSPKFDUNBOBHFNFOUBOEGPSUIFJSQBUJFODFJOUFSNTPGXBJUJOH
GPSUIFFOEQSPEVDU
5IF WJFXT FYQSFTTFE JO UIFDIBQUFST JODMVEJOH UIFJOUSPEVDUPSZ BSHVNFOU
QSFTFOUFECZUIFFEJUPSTBSFUIPTFPGJOEJWJEVBMBVUIPSTBOETIPVMEOPUCF
BUUSJCVUFEUPUIF)43$
W
Free download from www.hsrcpress.ac.za
WJ
"CCSFWJBUJPOTBOEBDSPOZNT
$)& $PVODJMGPS)JHIFS&EVDBUJPO
'&5 'VSUIFSFEVDBUJPOBOEUSBJOJOH
'&5$ 'VSUIFS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH$FSUJGJDBUF
(&/'&52" (FOFSBMBOE'VSUIFS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH2VBMJUZ
"TTVSBODF$PVODJMOPX6NBMVTJ
(/726,(FOFSBMOBUJPOBMWPDBUJPOBMRVBMJGJDBUJPO
)43$ )VNBO4DJFODFT3FTFBSDI$PVODJM
/"5&% /BUJPOBM&EVDBUJPO
/$726, /BUJPOBM$PVODJMGPS7PDBUJPOBM2VBMJGJDBUJPOT
/&1* /BUJPOBM&EVDBUJPO1PMJDZ*OWFTUJHBUJPO
/2' /BUJPOBM2VBMJGJDBUJPOT'SBNFXPSL
/4# /BUJPOBMTUBOEBSETCPEZ
/726, /BUJPOBM7PDBUJPOBM2VBMJGJDBUJPOT
0#& 0VUDPNFTCBTFEFEVDBUJPO
03' 0GGJDJBMSFDPOUFYUVBMJTJOHGJFME
13' 1FEBHPHJDSFDPOUFYUVBMJTJOHGJFME
4"2" 4PVUI"GSJDBO2VBMJGJDBUJPOT"VUIPSJUZ
4"67$" 4PVUI"GSJDBO6OJWFSTJUJFT7JDF$IBODFMMPST"TTPDJBUJPO
4(# 4UBOEBSETHFOFSBUJOHCPEZ
4&5" 4FDUPS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH"VUIPSJUZ
Free download from www.hsrcpress.ac.za
$)"15&3
*OUSPEVDUJPO4FUUJOHBDPOUFYUGPSEFCBUFT
BCPVUUIFTFOJPSTFDPOEBSZDVSSJDVMVN
.JDIBFM:PVOHBOE+FBOOF(BNCMF
5IF JODSFBTJOHMZ HMPCBMJTFE XPSME FDPOPNZ QVUT B QSFNJVN PO UIFFBTZ
NPWFNFOUPGDBQJUBMBOEUIFGMFYJCJMJUZPGMBCPVSUPHFUIFSXJUI QSFTTVSFT
GPS UIF DPOTUBOU VQHSBEJOH PG UIF TLJMMT BOE LOPXMFEHF PG UIF MBCPVS
GPSDF PG BMM DPVOUSJFT 5IF JOUFSOBUJPOBM EJWJTJPO PG MBCPVS NFBOT UIFTF
QSFTTVSFTBDUEJGGFSFOUJBMMZPOJOEVTUSJBMJTFEBOEEFWFMPQJOHDPVOUSJFTUPUIF
QFSTJTUFOUEJTBEWBOUBHFPGUIFMBUUFS)PXFWFSUIFAGMFYJCJMJTBUJPO PG CPUI
MBCPVS NBSLFUT BOE TZTUFNT PG FEVDBUJPO BOE USBJOJOH JT XJEFMZ FOEPSTFE
BTOFDFTTBSZGPSBOZDPVOUSZBJNJOHUPTVSWJWFFDPOPNJDBMMZBOEQSPEVDF
TBMFBCMF DPNNPEJUJFT UIBU DPNQFUF JO UIF HMPCBM NBSLFUQMBDF *O TVDI B
DPOUFYU JU JT UIF NVMUJOBUJPOBM DPSQPSBUJPOT SBUIFS UIBO HPWFSONFOUT UIBU
NBLFJOWFTUNFOUEFDJTJPOTBOEEFGJOFUIFQSJPSJUJFTGPSHSPXUIXJUIWBSZJOH
EFHSFFT PG SFHVMBUJPO CZ JOUFSOBUJPOBM BHFODJFT /BUJPOBM HPWFSONFOUT BSF
JODSFBTJOHMZMJNJUFEUPUSZJOHUPNBLFUIFJSDPVOUSJFTBTBUUSBDUJWFBTQPTTJCMF
UPJOWFTUPSTUISPVHIBDPNCJOBUJPOPGTUBCJMJTJOHUIFJSDVSSFODJFTNJOJNJTJOH
DPNNFSDJBMBOEMFHBMDPOTUSBJOUTLFFQJOHUBYFTMPXBOESBJTJOHUIFTLJMMTBOE
LOPXMFEHFPGUIFJSOBUJPOBMMBCPVSGPSDFT*UJTUIFMBTUPGUIFTFTUSBUFHJFTUIBU
JODSFBTJOHMZVOEFSMJFTBOETIBQFTFEVDBUJPOBMSFGPSNTFTQFDJBMMZCVUOPUPOMZ
JOUIFQPTUTDIPPMTFDUPS5IJTJTUIFDPOUFYUBOEUIFTFBSFUIFSFGPSNTXJUI
XIJDIXFBSFDPODFSOFEJOUIJTCPPLQSJNBSJMZJOUIFDBTFPG4PVUI"GSJDB
(PWFSONFOU BQQSPBDIFT UP FEVDBUJPOBM SFGPSN BSF JOGMVFODFE CZ UIFTF
HMPCBMFDPOPNJDQSFTTVSFTBOEIBWFUIFFYBNQMFCFGPSFUIFNPGTVDDFTTGVM
NVMUJOBUJPOBMT TVDI BT .JDSPTPGU #.8 BOE 4POZ "T B SFTVMU UIFZ UFOE
UP BTTVNF UIBU UIFZ NVTU USFBU UIF MBCPVS GPSDF TLJMMT BOE LOPXMFEHF BT
DPNNPEJUJFTPSAUIJOHTUPCFCPVHIUBOETPMEJOBUMFBTUBARVBTJNBSLFU*O
PUIFSXPSETJODPVOUSJFTTVDIBTUIF6OJUFE,JOHEPN6,BOE4PVUI"GSJDB
FEVDBUJPO BOEUSBJOJOH QPMJDZ JT ESJWFOCZ B IVNBOSFTPVSDF EFWFMPQNFOU
BHFOEBPSXIBUBNPVOUTUPUIFTBNFUIJOHBOBUJPOBMTLJMMTTUSBUFHZ*OCPUI
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
DPVOUSJFTJUJTOPUBTJOUIFQBTUKVTUWPDBUJPOBMBOEUFDIOJDBMFEVDBUJPOUIBU
BSFJOGPSNFECZIVNBOSFTPVSDFQSJPSJUJFTCVUBMMFEVDBUJPOmHFOFSBMBOE
IJHIFSBTXFMMBTWPDBUJPOBM*OUIFGBDFPGFDPOPNJDQSFTTVSFTUIBUBSFMBSHFMZ
HMPCBMOPUOBUJPOBMJOPSJHJOTVDIBSFTQPOTFJTTFFOCZNBOZHPWFSONFOUT
BTUIFPOMZTUSBUFHZ
5IJT AFDPOPNZMFE USFOE JOFEVDBUJPOBM QPMJDZ IBT UXP JNQMJDBUJPOT'JSTU
TJHOJGJDBOU BSFBT PG FEVDBUJPO BOE USBJOJOH BSF IBOEFE PWFS UP QSJWBUF
CVTJOFTT
XIJDIBTUIFFYQFSUEPNBJOJOQSPEVDJOHTBMFBCMFDPNNPEJUJFTJT
TFFOBTMJLFMZUPCFUIFNPTUFGGJDJFOU4FDPOETUBUFQSPWJTJPOJTJODSFBTJOHMZ
EFTJHOFEUPUBLFUIFGPSNPGBARVBTJDPNNPEJUZ
XIFSFUIFQSPEVDUJTBO
PVUDPNFPSBRVBMJGJDBUJPOUIBUJTDIPTFOWBMVFEBOEFYDIBOHFECZTUVEFOUT
PS MFBSOFST JODSFBTJOHMZ TFFO BT DPOTVNFST JO B ARVBTJNBSLFU 5 I F T F
USFOETQPTFEJGGJDVMURVFTUJPOTGPSUIPTFSFTQPOTJCMFGPSFEVDBUJPOBM QPMJDZ
BT XFMMBTGPSFEVDBUJPOBM QSPGFTTJPOBMTJO TDIPPMTBOEDPMMFHFT 8IBUUIFO
BSFUIFRVFTUJPOTUIBUUIJTOFXIVNBOSFTPVSDFTBHFOEBSBJTFT 5IFGJSTUJT
UIF QPMJUJDBMRVFTUJPO BCPVU XIFUIFS FDPOPNJD QSJPSJUJFT TIPVME IBWF TVDI
BNBKPSSPMFJOTIBQJOHFEVDBUJPOBMQPMJDJFT5IFTFDPOEJTUPBTLXIBUUIF
FEVDBUJPOBMJNQMJDBUJPOTPGTVDIQSJPSJUJFTBSFJOPUIFSXPSETJGTVDIBUSFOE
JTGPMMPXFEJTJUMJLFMZUPSFBMJTFUIFDMBJNTNBEFGPSJUPGQSPNPUJOHHSPXUI
BOEFRVJUZ 5IFUIJSERVFTUJPOJTXIFUIFSUIFSFBSFWJBCMFBMUFSOBUJWFTUIBU
NJHIUJOUIFMPOHSVONBLFBNPSFTVDDFTTGVMDPOUSJCVUJPOCPUIUPFDPOPNJD
HSPXUIBOEHSFBUFSFRVBMJUZ*UJTUIJTUIJSERVFTUJPOUIBUGSBNFTUIFDPODFSOT
PGUIJTCPPL
5IFFDPOPNJDBMMZESJWFOUSFOETJOFEVDBUJPOBMSFGPSNTVHHFTUBOVNCFSPG
PQUJPOTGPS FEVDBUJPOQPMJDZ NBLFST0OF PQUJPOJT UPBDDFQU UIBUUIFOFX
HMPCBMDJSDVNTUBODFTEPSFRVJSFBSBEJDBMMZOFXBQQSPBDIUPFEVDBUJPOQPMJDZ
BOEUIBUXFIBWFOPBMUFSOBUJWFCVUUPSFTQPOEUPHMPCBMFDPOPNJDQSFTTVSFT
BTGVOEBNFOUBMTIBQFSTPGFEVDBUJPOQPMJDZ"TUIF6,1SJNF.JOJTUFS5POZ
#MBJSPODFQVUJUAFEVDBUJPOJTUIFCFTUFDPOPNJDQPMJDZUIBUXFIBWFHPU5IF
JEFBUIBUIVNBOSFTPVSDFMFEFEVDBUJPOQPMJDZJTUIFCFTULJOEPGFDPOPNJD
QPMJDZJTMFTTBCTVSEXIFOPOFCFBSTJONJOEUIBU6,HPWFSONFOUTMPOHBHP
HBWFVQUIFJEFB UIBUUIFZ DPVMEIBWFBOFDPOPNJDPSBOJOEVTUSJBMQPMJDZ
8JUIWBSZJOHEFHSFFTPGFYQMJDJUOFTTBOEXJUIBHSFBUFSPSMFTTFSFNQIBTJTPO
DPNCJOJOHBHMPCBMFDPOPNZMFEBQQSPBDIXJUITVQQPSUGPSQSPNPUJOHTPDJBM
JODMVTJPOPSSFESFTTUIJTJTUIFBSHVNFOUPGNPTUJOUFSOBUJPOBMPSHBOJTBUJPOT
TVDIBTUIF&VSPQFBO6OJPOUIF8PSME#BOLBOEUIF*OUFSOBUJPOBM.POFUBSZ
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
'VOEUIF 0SHBOJTBUJPO GPS &DPOPNJD $PPQFSBUJPO BOE %FWFMPQNFOU UIF
*OUFSOBUJPOBM-BCPVS0SHBOJTBUJPOBOEUIF8PSME5SBEF0SHBOJTBUJPOBOEJU
JTFOEPSTFECZBHSPXJOHOVNCFSPGJOEJWJEVBMDPVOUSJFT
*O DPVOUSJFT TVDI BT UIF 6, BOE 4PVUI "GSJDB UIJT ADPNNPEJGJDBUJPO PG
FEVDBUJPOJTJODSFBTJOHMZFYQSFTTFEJOBOFXDVSSFODZPGUSBOTGFSBCMFQPSUBCMF
PVUDPNFTBOERVBMJGJDBUJPOTUIBUQSPWJEFTUIFMPHJDGPSBRVBMJGJDBUJPOTBOE
PVUDPNFTESJWFOBQQSPBDIUPFEVDBUJPOBMSFGPSN*OUIJTQSPDFTTFEVDBUJPOBM
JOTUJUVUJPOTBOEDVSSJDVMBMPTFUIFJSTQFDJGJDJUZBOECFDPNFEFMJWFSZNFDIBOJTNT
GPSAQSPEVDUTJOUIJTDBTFPVUDPNFTTUBOEBSETBOERVBMJGJDBUJPOT4DIPPMT
BOE DPMMFHFT CFDPNF MJUUMF NPSF UIBO QSPWJEFST PG PVUDPNFT DPNQFUJOH
JO UIF NBSLFU MJLF UIF QSPWJEFST PG BOZ PUIFS DPNNPEJUZ (JWJOH QSJPSJUZ
UP PVUDPNFTBOE TFQBSBUJOHUIFN GSPNUIF UFBDIJOHBOE MFBSOJOH DPOUFYUT
XIJDIDBOMFBEUPUIFNJTTFFOBTUIFCFTUVTFPGQVCMJDNPOFZBOEUIFNPTU
MJLFMZXBZPGQSPNPUJOHHSFBUFSFRVBMJUZ&YQSFTTJOHFEVDBUJPOBTPVUDPNFT
NFBTVSBCMFJOUFSNTPGB DVSSFODZUIF/BUJPOBM2VBMJGJDBUJPOT'SBNFXPSL
PS/2'JT UIFOFBSFTUUIBUFEVDBUJPOHFUTUPCFJOHMJLF BDPNNPEJUZ5IF
QSPCMFNBTUIFDIBQUFSTPGUIJTCPPLBSHVFBOEBTJTBCMZEFNPOTUSBUFECZ
$PMJO $SPVDI GPSTDIPPMTBOECZ"MMZTPO1PMMPDL GPSIFBMUI
JTUIBUUIFBUUFNQUUPDPNNPEJGZFEVDBUJPOCZFRVBUJOHJUXJUIPVUDPNFTJT
VMUJNBUFMZDPVOUFSQSPEVDUJWF#FSOTUFJOEFTDSJCFTUIFTFQBSBUJPOPGMFBSOJOH
GSPNJUTPVUDPNFTNPTUFWPDBUJWFMZJOUIFGPMMPXJOHUFSNT
"OFXDPODFQUPGLOPXMFEHFJT<FNFSHJOH>w,OPXMFEHFBGUFS
OFBSMZBUIPVTBOEZFBSTJT<CFDPNJOH>EJWPSDFEGSPNJOXBSEOFTT
BOEMJUFSBMMZEFIVNBOJTFEwXIBUJTBUTUBLFJTUIFWFSZDPODFQUPG
FEVDBUJPOJUTFMG#FSOTUFJO
*O.BSYTUFSNTUIFDPNNPEJGJDBUJPOPGFEVDBUJPOQSPEVDFTFYDIBOHFWBMVFT
XJUINPSFTUVEFOUTHFUUJOHNPSFRVBMJGJDBUJPOTCVUJUEPFTOPUQSPEVDFVTF
WBMVFTm UIFLOPXMFEHFVOEFSTUBOEJOHBOETLJMMTOFFEFEUPCFQSPEVDUJWF
"TBSFTVMUFWFOUIFTPDBMMFEFYDIBOHFWBMVFTTVDIBTPVUDPNFTNBZOPUCF
FYDIBOHFBCMF8JUIFNQMPZFSTDPNQMBJOJOHBCPVUUIFMBDLPGLOPXMFEHFBOE
TLJMMTBGVSUIFSSPVOEPGQSJWBUJTBUJPOJTTFFOBTUIFPOMZBOTXFS5IFNPTU
MJLFMZDPOTFRVFODFTBSFDSFEFOUJBMJOGMBUJPOEJTJMMVTJPOCZNBOZZPVOHQFPQMF
BOEBMPTTPGDPOGJEFODFJOUIFXIPMFFEVDBUJPOBMFOUFSQSJTFBOEUIFDMBJNT
UIBUJUNBLFT5IFGVOEBNFOUBMGMBXJOUIFDPNNPEJGJDBUJPOPGFEVDBUJPOBT
PVUDPNFTBTUIFDIBQUFSTJOUIJTCPPLSFUVSOUPBHBJOBOEBHBJOJTUIBUJO
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
TVDIBPOFEJNFOTJPOBMBQQSPBDIUPDPNNPEJGJDBUJPOCPUIQSPEVDUJPOBOE
FEVDBUJPOBSFNJTDPODFJWFE
5IFTFDPOEPQUJPOJTUPSFDPHOJTFUIBUUIFQSPDFTTFTPGDPNNPEJGJDBUJPOBOE
NBSLFUJTBUJPO UIBU BSF JODSFBTJOHMZ BTTPDJBUFE XJUI HMPCBMJTBUJPO JOFWJUBCMZ
BDDFOUVBUF UIF EJGGFSFODFT CFUXFFO UIFSJDI BOE UIF QPPSCPUI XJUIJO BOE
CFUXFFO DPVOUSJFT BOE VOEFSNJOF BOZ FNBODJQBUPSZ QPUFOUJBM UIBU QVCMJD
FEVDBUJPONJHIUPGGFS5IFMPHJDPGUIJTQPTJUJPOJTUPPQQPTFBMMBUUFNQUTTVDI
BTDPNNPEJGJDBUJPOBOENBSLFUJTBUJPOUIBUJOWPMWFBEBQUJOHUPHMPCBMJTBUJPO
4VQQPSUFST PG UIJT GPSN PG BOUJHMPCBMJTBUJPO PQQPTJUJPOJTN TVDI BT )BSEU
BOE/FHSJJOWPLFQPQVMBSQSPUFTUTBDSPTTUIFXPSMEIPXFWFSEJWFSTF
BOE IPXFWFS GSBHNFOUBSZ BT TPVSDFT PG BO BMUFSOBUJWF )PXFWFSUIFSFJT
MJUUMFBCPVUFEVDBUJPOPSBOZUIJOHBTTVCTUBOUJBMBTUIFFDPOPNZ PSQPMJUJDT
JOUIFJSBMUFSOBUJWFXPSMEBOETPUIFZFOEVQJOUIFGBNJMJBSQPTJUJPOPGBMM
BOBSDIJTUTmJOPQQPTJUJPOGPSPQQPTJUJPOTTBLF
5IFUIJSEPQUJPOXIJDIJTCSPBEMZUIFPOFBEPQUFEJOUIJTCPPLJTUPSFKFDU
UIFBSHVNFOUUIBUUIFFNCSBDJOHMPHJDPGDPNNPEJGJDBUJPOBOEUIF NBSLFU
NVTUOFDFTTBSJMZTQSFBEUPBMMBSFBTPGTPDJBMBOEQVCMJDMJGF8IFSFTVDDFTTGVM
JOEVTUSJBMJTBUJPOIBTPDDVSSFEUIFSFJTOPQPJOUJOEFOZJOHUIBUJUIBTJOWPMWFE
UIFDPNNPEJGJDBUJPOPGJOEVTUSJBMQSPEVDUJPOBOEUIFFYUFOTJPOPGUIFSBOHF
PG HPPET BOE JO TPNF DBTFT TFSWJDFT UIBU UBLF UIF GPSN PG DPNNPEJUZ
SFMBUJPOT)PXFWFSUIJTTVDDFTTGVMDPNNPEJGJDBUJPOQSPDFTTIBTJONPTUDBTFT
CFFO EFQFOEFOUPORVJUFEJGGFSFOUBQQSPBDIFTUPFEVDBUJPOIFBMUIXFMGBSF
BOE PUIFS AQVCMJD HPPET 5IF SFNBSLBCMF FDPOPNJD TVDDFTT PG +BQBO GPS
FYBNQMFXBTCBTFEPOUIFJODSFBTJOHMZFGGJDJFOUQSPEVDUJPOPGADPNNPEJUJFT
CVUOPUPOUIFDPNNPEJGJDBUJPOPGJUTFEVDBUJPOTZTUFN+BQBOFTFFEVDBUJPO
MJLFUIBUJO4JOHBQPSF5BJXBOBOE4PVUI,PSFBBOEJODSFBTJOHMZJO$IJOB
BOEJOTPNFXIBUEJGGFSFOUXBZTJODPOUJOFOUBM&VSPQFIBTDPOUJOVFEUPCF
CBTFEPOBTTVNQUJPOTUIBUBSFGVOEBNFOUBMMZBUPEETXJUIDPNNPEJGJDBUJPO
&EVDBUJPOJOTVDIDPVOUSJFTJTOPUCPVHIUBOETPMEJUJTOPUNFBTVSFE JO
APVUDPNFTBOERVBMJGJDBUJPOTEPOPUESJWFFEVDBUJPOBMSFGPSN
&EVDBUJPOJTBCPVUUIFBDRVJTJUJPOPGLOPXMFEHFBOEVOEFSTUBOEJOHQSPDFTTFT
UIBU DBOOPU CF ADPNNPEJGJFE PS FYQSFTTFE JO UFSNT PG APVUDPNFT XJUIPVU
EFTUSPZJOH UIFJS EJTUJODUJWFOFTT 5IJT EPFT OPU NFBO UIBU DPVOUSJFT DBO
BWPJEUSZJOHUPFYUFOEUIFSBOHFPGQSPEVDUTUIFZNBLFUIBUBSFTBMFBCMFJO
UIFHMPCBMNBSLFU/PSEPFTJUNFBOUIBUUIFZDBOBWPJEUSZJOHUPCFNPSF
FGGJDJFOUJOVTJOHUIFJSMJNJUFEFEVDBUJPOBMSFTPVSDFTPSUIBUQBSUOFSTIJQTBOE
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
GSBNFXPSLTTIBSFECFUXFFOEJGGFSFOUTFDUPSTJOCPUIWPDBUJPOBMBOEHFOFSBM
FEVDBUJPO XIJDI JO UIF QBTU DPVME BGGPSE UP SFNBJO BVUPOPNPVT EP OPU
OFFEUPCF CVJMU.PTUTVDDFTTGVM DPVOUSJFTBDSPTTUIFXPSMESFDPHOJTF UIBU
QSPEVDJOHDPNNPEJUJFTGPSUIFHMPCBMNBSLFUJTBOJOFTDBQBCMFGFBUVSFPGUIFJS
TVSWJWBM JOUIF NPEFSO XPSME)PXFWFS TVDDFTTGVM DPNNPEJUZ QSPEVDUJPO
SFMJFTPOUIFTQFDJGJDJUJFTPGBIJHIRVBMJUZTZTUFNPGFEVDBUJPOBOEUSBJOJOH
JUEPFTOPUJNQMZUIBUTVDIBTZTUFNTIPVMEJUTFMGCFNPEFMMFEPOUIFJEFBPG
DPNNPEJGJDBUJPO
5IF BJN PG UIJT CPPL JT DSJUJDBM JO UIBU JU USJFT UP TIPX XIBUIBQQFOTJG
UIFGFBUVSFTPGFEVDBUJPOUIBUBSFEJTUJODUJWFUPJUBSFOFHMFDUFEPSHJWFOB
TFDPOEBSZQMBDF5IJTJEFBPGEJTUJODUJWFOFTTJTOPUUIFTBNFBTCFJOHFJUIFS
USBEJUJPOBMPSVOJWFSTBM"OFEVDBUJPOTZTUFNJTOPUJOEFQFOEFOUPGUIFTPDJFUZ
PGXIJDIJUJTBQBSUBTTPDJFUJFTDIBOHFTPEPFTFEVDBUJPODIBOHF)PXBO
FEVDBUJPO TZTUFN DIBOHFT QBSUMZ SFGMFDUT TPDJBM DIBOHFT CVU JUJTOPMFTT
JNQPSUBOUUIBUJUSFGMFDUTBOFEVDBUJPOBMMPHJDUIBUJTDPODFSOFEXJUIXIBUJT
EJTUJODUJWFBCPVUFEVDBUJPOJOBMMJUTGPSNTmUIFBDRVJTJUJPOUSBOTNJTTJPOBOE
QSPEVDUJPOPGLOPXMFEHF*GTVDIBMPHJDJTGPSHPUUFOXFNBZIBWFXFMGBSF
DBSFQBSUJDJQBUJPOMFJTVSFPSDPNNVOJUZQPMJUJDTJOPVSTDIPPMTBOEDPMMFHFT
CVUXFEPOPUIBWFFEVDBUJPO
5IJT CPPL JT BMTP DSJUJDBM JO UIF QPTJUJWF TFOTF PG TIPXJOH UIBU UIFSF BSF
BMUFSOBUJWFTBOEXIBUUIFZNBZCF'VSUIFSNPSFUIFTFBMUFSOBUJWFT BSF GBS
GSPNCFJOHVUPQJBTUIFZDBOCFGPVOECPUIJOUIFIJTUPSZPG4PVUI"GSJDBO
FEVDBUJPOBMCFJUPGUFOEFGPSNFECZBQBSUIFJEBOEJOUIBUPGPUIFSDPVOUSJFT
*UJTBCPPLMBSHFMZBCPVUSFGPSNTJO4PVUI"GSJDBOQPTUDPNQVMTPSZFEVDBUJPO
JOUIFMBTUEFDBEF)PXFWFSJOBSHVJOHUIBUUIFQSPCMFNTGBDJOH4PVUI"GSJDB
BSJTFGSPNUIFHMPCBMJTBUJPOPGBMMOBUJPOBMFDPOPNJFTSBUIFSUIBOPOMZGSPN
B 4PVUI "GSJDBT PXO IJTUPSZ BOE C UIF QBSUJDVMBS SFTQPOTFT JO 4PVUI
"GSJDB UPUIJT HMPCBMJTBUJPOQSPDFTT UIFJNQMJDBUJPOTPGUIF CPPL BSFNVDI
XJEFS5IFSFJTOPUIJOHSFNPUFMZDPVOUSZTQFDJGJDBCPVUDPNNPEJGJDBUJPOPS
QPMJDZSFTQPOTFTUPJU'VSUIFSNPSF4PVUI"GSJDBJTOPUPOMZEFBMJOHXJUIJUT
DPMPOJBMMFHBDZXJUIJOTUJUVUJPOTBOEQSPWJTJPOPGUFONPEFMMFEPOUIF6,
CVUJUIBT BEPQUFE6, /FX;FBMBOEBOE "VTUSBMJBOBQQSPBDIFTUPSFGPSN
JOJUTBUUFNQUUPPWFSDPNFUIJTMFHBDZ*OTPGBSBTUIFQPMJDJFTBEPQUFEGSPN
PWFSTFBTSFQSFTFOUXSPOHUVSOJOHTUIFZSBJTFRVFTUJPOTGPSUIFJSDPVOUSJFTPG
PSJHJOBTNVDIBTGPS4PVUI"GSJDB
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
8IFSFBTJUJTBMNPTUBUSVJTNUIBUBMMFEVDBUJPOBMQSPWJTJPOJTTIBQFE
CZ FDPOPNJD QSFTTVSFT JU JT JO UIF GVSUIFS TFOJPS TFDPOEBSZ PS QPTU
DPNQVMTPSZ FEVDBUJPO QIBTF UIBU UIF EJMFNNBT QPTFE BSF NPTU BDVUF *O
NBOZDPVOUSJFTDPNQVMTPSZTDIPPMFEVDBUJPOJTTUJMMHPWFSOFECZBOBUJPOBM
DVSSJDVMVN HFBSFE UP JOUFMMFDUVBM BOE TPDJBM EFWFMPQNFOU PG FBDI MFBSOFS
6OJWFSTJUJFTTUJMMSFUBJOBMBSHFEFHSFFPGBVUPOPNZGSPNFDPOPNJDQSFTTVSFT
IPXFWFSNVDIUIJTJTOPXJORVFTUJPO*UJTGVSUIFSFEVDBUJPOXIJDIJTBUUIF
JOUFSGBDFPGTDIPPMBOEUIFXPSMEPGXPSLBOEFNQMPZNFOUBOEPGDPVSTF
PGUFO VOFNQMPZNFOU 'VSUIFS TFOJPS TFDPOEBSZ PS QPTUTDIPPM FEVDBUJPO
OFWFSIBTBTJOHMFQVSQPTF*UJTBMXBZTJOWPMWFEJOQSPWJEJOHBDDFTTUPIJHIFS
FEVDBUJPOBMCFJUGPSBNJOPSJUZPGFBDIDPIPSUBOEJOQSFQBSJOHZPVOHQFPQMF
GPSUIFMBCPVSNBSLFUBTXFMMBTEFWFMPQJOHUIFNBTDJUJ[FOT%FNPDSBUJDBT
XFMM BT FDPOPNJDQSFTTVSFT BDDFOUVBUFCPUI UIFTF TFUT PG EFNBOET BTXFMM
BTUIFFYUFOUUPXIJDIUIFZQVMMJOPQQPTJUFEJSFDUJPOTBOEXIFUIFSUIFZBSF
SFBMJTBCMFXJUIJOBTJOHMFTZTUFN"TFDPOEDIBSBDUFSJTUJDPGGVSUIFSFEVDBUJPO
XIJDI JT PGUFO POMZ SFDPHOJTFE JNQMJDJUMZ JT UIF WBTU SBOHF PG MFBSOFST GPS
XIJDIJUQSPWJEFT5IJTJTOPUBGFBUVSFPGFJUIFSTDIPPMPSIJHIFSFEVDBUJPO
5IJTBHBJOSBJTFTRVFTUJPOTBCPVUUIFGFBTJCJMJUZPGBOZTJOHMFPSVOJGJFETZTUFN
BOEUIFXJEFSBOHFPGEFNBOETPOUFBDIFST
*ODPNNPOXJUIBHSPXJOHOVNCFSPGDPVOUSJFT4PVUI"GSJDBTGJSTU
EFNPDSBUJD HPWFSONFOU UVSOFE UP BO /2' BT JUT NBJO JOTUSVNFOU GPS
TVQQPSUJOHSFGPSNBOEGPSSFTPMWJOHTPNFPGUIFQSPCMFNTPGEJWFSTJUZUIBUBSF
QBSUJDVMBSMZDIBSBDUFSJTUJDPGGVSUIFSFEVDBUJPO5IF/2'XJUIJUTTJOHMFTFU
PGMFWFMTBOEDPNQSFIFOTJWFSBOHFPGLOPXMFEHFEPNBJOTBOEPDDVQBUJPOBM
GJFMET BQQFBSFE UP PGGFS B TFU PG CFODINBSLT UIBU DPVME CF VTFE UP ESJWF
JNQSPWFNFOUGBDJMJUBUFQPSUBCJMJUZPSUSBOTGFSBDSPTTBXJEFSBOHFPGQSFWJPVTMZ
TFQBSBUFQSPHSFTTJPOQBUIXBZTBOETUJNVMBUFMFBSOJOHJOBMMTFDUPSTFWFOUIPTF
IJTUPSJDBMMZEPNJOBUFECZQFPQMFXJUIMPXTLJMMTPSOPRVBMJGJDBUJPOTBUBMM5IF
JEFBPGBO/2'BMTPTFFNFEUPQSPWJEFBTJOHMFWJTJPOGPSUIFXIPMFDPVOUSZ
BOEBHFOVJOFBMUFSOBUJWFJO4PVUI"GSJDBUPUIFPMETZTUFNUIBUXBTCBTFE
POSBDJTUEJWJTJPOT*UBMTPPGGFSFEBWJTJPOUIBUCMVSSFEEJTUJODUJPOTCFUXFFO
BDBEFNJDBOEWPDBUJPOBMDVSSJDVMBBOETVHHFTUFEUIBUTUVEFOUTXPVMECFBCMF
UPNPWFTFBNMFTTMZCFUXFFOBOJODSFBTJOHMZJOUFHSBUFETFUPGQBUIXBZT4VDI
BWJTJPOOPUPOMZDBQUVSFTBTFUPGQPTTJCJMJUJFTUIBUBSFSFBEJMZFOEPSTFECZ
QSPHSFTTJWFTXJUIJOUIFFEVDBUJPODPNNVOJUZBOEUIFMBCPVSNPWFNFOUCVU
JUJTBQQFBMJOHUPBOZHPWFSONFOUTFFLJOHBOJOTUSVNFOUGPSTUFFSJOHQSPWJTJPO
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
JOTVDIBDPNQMFYBOEEJWFSTFGJFMEBTGVSUIFSFEVDBUJPOBOEUSBJOJOH'&5
'VSUIFSNPSF /2'T BSF WFSZ NVDI QBSU PG B HMPCBM BHFOEB TVQQPSUFE CZ
JOUFSOBUJPOBM PSHBOJTBUJPOT BOE BJE BHFODJFT BOE BSF CFJOH FYQMPSFE CZ B
HSPXJOHOVNCFSPGDPVOUSJFTEFWFMPQFEBOEEFWFMPQJOH:PVOH"O
/2' PGGFSTB XBZGPS BO FNFSHJOH EFNPDSBDZ UPGFFM UIBUJUJTQBSU PG UIF
AMFBEJOHFEHF5IJTPWFSBMMWJTJPOFTQFDJBMMZGPSBDPVOUSZXJUITVDIBEJWJEFE
QBTUBT4PVUI"GSJDBJTPOFUIBUJTFOEPSTFECZUIFDPOUSJCVUPSTUPUIJTCPPL
)PXFWFSUIFSFJTBOFOPSNPVTEJGGFSFODFCFUXFFOBCSPBEQPMJUJDBMWJTJPOBOE
UIFJOTUSVNFOUUIBUJTEFWFMPQFEUPSFBMJTFJU5IF/2'JUTFMGBTXFMMBT4"2"
UIF 4PVUI "GSJDBO 2VBMJGJDBUJPOT"VUIPSJUZUIF BHFODZ SFTQPOTJCMFGPSJU
IBWFSFDFJWFEBOJODSFBTJOHBNPVOUPGDSJUJDBMBUUFOUJPOXIJDI IBTMFEUPB
TVDDFTTJPOPG SFWJFXT BOESFGPSNVMBUJPOT5IF.JOJTUFSJBM 4UVEZ5FBNBOE
UIF+PJOU5BTL5FBN3FQPSUTBOEUIFSFDFOUQSPQPTBMTGSPNUIF$PVODJMGPS
)JHIFS&EVDBUJPOBOEUIF2VBMJGJDBUJPOT"VUIPSJUZGPS(FOFSBMBOE'VSUIFS
&EVDBUJPO6NBMVTJBTXFMMBTBSBOHFPGBSUJDMFTJOBDBEFNJDKPVSOBMTBSF
FYBNQMFT PG UIF CSFBEUI BOE SBOHF PG UIF DSJUJDJTNT 5IF HPWFSONFOU IBT
ZFUUP SFTQPOEGJOBMMZUP UIFTFSFQPSUT BOEUIF DPOTVMUBUJPOTUPXIJDI UIFZ
IBWFHJWFOSJTF)PXFWFSEFTQJUFUIFDSJUJDBMBOEPGUFOQPMBSJTFEEFCBUFTUIF
VOEFSMZJOHBTTVNQUJPOTPGBRVBMJGJDBUJPOTESJWFOBQQSPBDIUPSFGPSNBOEBT
XFTVHHFTUJOUIJTCPPLJUTMJOLUPUIFXJEFSQSPDFTTPGDPNNPEJGJDBUJPOPG
FEVDBUJPOIBWFCFFOMJUUMFFYBNJOFE5IJTQBSUMZSFGMFDUTUIFDMPTFBTTPDJBUJPO
PG UIF /2' XJUI UIF QPMJUJDT PG QPTUBQBSUIFJE USBOTGPSNBUJPO "T "MMBJT
DPNNFOUFEDSJUJDJTJOHUIF/2'DPVMECFTFFOBTUIFTBNFBTCFJOH
DSJUJDBMPGUIFXIPMFQSPKFDUPGQPTUBQBSUIFJEUSBOTGPSNBUJPO
5IJTIBTIBEBUMFBTUUXPDPOTFRVFODFT'JSTUJOUIF4PVUI"GSJDBOEFCBUFT
UIFSFIBTCFFOMJUUMFSFDPHOJUJPOPGUIFEJWFSTFGPSNTUIBU/2'TUBLFBOEPGUIF
EJWFSTFSPMFTGPSBRVBMJGJDBUJPOTGSBNFXPSLUIBUIBWFFNFSHFEJOUFSOBUJPOBMMZ
5P CF BXBSF PG UIF PQUJPOT POF IBT POMZ UP DPNQBSF UIF UPQEPXO SJHJE
BOE PWFSCVSFBVDSBUJTFE /2' UIBU XBT JOJUJBMMZ JOUSPEVDFE BOE BMNPTU
DPMMBQTFEJO/FX;FBMBOEXJUIUIFDBTFPG4DPUMBOEXIFSFSFGPSNIBTCFFO
GBSNPSFDVSSJDVMVNBOEJOTUJUVUJPOMFEBOEXIFSFUIF4DPUUJTI$SFEJUBOE
2VBMJGJDBUJPOT'SBNFXPSLIBTQMBZFEBNVDINPSFNPEFTUSPMF3BGGF
GPSUIDPNJOH 4FDPOE BT "MMBJT QPJOUT PVU JO $IBQUFS UIFSF IBT CFFO B
TUSBOHFSFMVDUBODFUPBDLOPXMFEHFUIFDPNNPOSPPUTPGBO/2'CBTFE PO
OBUJPOBMTUBOEBSETBOEUIFPVUDPNFTCBTFEFEVDBUJPO0#&DVSSJDVMVNUIBU
XBT MBVODIFERVJUFTFQBSBUFMZJO TDIPPMT6OEPVCUFEMZUIF UXP JEFBTmBO
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
PVUDPNFTCBTFE DVSSJDVMVN GPS TDIPPMT BOE UIF /2' m IBE TPNFXIBU
EJGGFSFOUIJTUPSJFTJO4PVUI"GSJDB*UXBTUIF$POHSFTTPG4PVUI"GSJDBO5SBEF
6OJPOTBOETPNFPGUIFMFBEJOHUSBEFVOJPOTUIBUTVQQPSUFEBVOJUTUBOEBSET
CBTFE/2'GPMMPXJOHWJTJUTUP"VTUSBMJBJOUIFFBSMZT5IFCFHJOOJOHT
PG0#&BSFQSPCBCMZUPCFGPVOETPNFXIFSFJOUIFMJOLTCFUXFFOUIFBEVMU
FEVDBUJPO DPNNVOJUZ BOE UIF 4PVUI "GSJDBO %FNPDSBUJD 5FBDIFST 6OJPO
BU B TJNJMBS UJNF 'VSUIFSNPSF XIFSFBT UIF 0#&CBTFE $VSSJDVMVN
BOEUIFSFWJTFEDVSSJDVMVNTUBUFNFOUTXFSFMBVODIFECZUIF%FQBSUNFOUPG
&EVDBUJPOUIF/2'XBTEFWFMPQFECZ4"2"
5IF JNQPSUBOU QPJOU UIBU JT EJTDVTTFE CZ "MMBJT JO $IBQUFS JTUIBU
DPODFQUVBMMZ0#&BOEUIF/2'BSFJEFOUJDBM
*UGPMMPXTUIBUUIFJSFEVDBUJPOBM
JNQMJDBUJPOTDPNQMFNFOUFBDIPUIFS#PUISFQSFTFOUUIFSBEJDBMSFQMBDFNFOU
PG B TZMMBCVTCBTFE JOTUJUVUJPOMFE BQQSPBDI UP FEVDBUJPOBM SFGPSN CZ BO
BQQSPBDI CBTFE PO PVUDPNFT PS TUBOEBSET -JOLJOH CBDL UP UIF BOBMZTJT
EFWFMPQFEBUUIFCFHJOOJOHPGUIJTDIBQUFSCPUIUSFBUFEVDBUJPOBT BOFOE
QSPEVDU PS DPNNPEJUZ NFBTVSBCMF JO UFSNT PG TUBOEBSET PS PVUDPNFT
#PUI UIF TUBOEBSET PG UIF /2' BOE UIF PVUDPNFT PG UIF 0#& DVSSJDVMVN
BSF NPEFMMFE PO UIF JEFB PG JOUFSOBUJPOBM TUBOEBSET UIBU XFSF OFDFTTBSJMZ
EFWFMPQFE UP TUBOEBSEJTF UIF QSPEVDUT PG NBTT QSPEVDUJPO 4VQFSGJDJBMMZ
UIFJEFBPGPVUDPNFTPSTUBOEBSETMPPLTUPCFBTJNQMFBOEPCWJPVTXBZPG
BTTVSJOHUIBURVBMJUZJTNBJOUBJOFEJOFEVDBUJPO*UVOEPVCUFEMZIBTBXFMM
UFTUFE USBDL SFDPSE JO GJFMET TVDI BT FOHJOFFSJOH FMFDUSPOJDT BOE CVJMEJOH
VQPO XIJDI BMMPG VT XIFUIFS DPOTVNFST PS QSPEVDFSTEFQFOE )PXFWFS
UIFFYUFOTJPOPGUIFJEFBPGDPNNPEJGJDBUJPOUIBUJOWPMWFTUIFUSBOTGFSSJOHPG
JEFBTTVDIBTTUBOEBSETBOEPVUDPNFTGSPNQIZTJDBMQSPEVDUTTVDIBTFMFDUSJD
MJHIU CVMCT BOE QMVHT UP UFBDIJOH BOE MFBSOJOH UVSOT PVU UP CFGBSNPSF
QSPCMFNBUJDUIBOJUTBEWPDBUFTTVQQPTFE*UJTBQSPCMFNPGOPOUSBOTGFSBCJMJUZ
UIJTCPPLBSHVFTUIBUJTUIFSPPUDBVTFPGBMMUIFJNQMFNFOUBUJPOQSPCMFNT
GBDFECZUIF/2'BOEUIFPVUDPNFTCBTFEDVSSJDVMBJO4PVUI"GSJDB BOE
FMTFXIFSF'VSUIFSNPSFUIFQSPCMFNTGBDFECZUIF/2'XFSFOPUBTUIFSFNJU
GPSUIF.JOJTUFSJBM3FWJFXTVQQPTFEQSPCMFNTPGJNQMFNFOUBUJPOUIFZXFSF
GVOEBNFOUBMFSSPSTJOJNBHJOJOHUIBUJUXBT QPTTJCMFUPUSBOTGFSBQFSGFDUMZ
BEFRVBUFNFDIBOJDBMNPEFMUPBQSPDFTTTVDIBTUFBDIJOHBOEMFBSOJOHUIBU
JTOPUNFDIBOJDBM8IFSFBTBOFMFDUSJDQMVHJTEJSFDUMZUFTUBCMF CZ TFFJOH
XIFUIFSJUGJUTBTPDLFUBOEUIFMJHIUHPFTPOSFHBSEMFTTPGIPXJUIBTCFFO
NBEFBMFBSOJOHPVUDPNFJGJUJTUPCFNFBOJOHGVMJTJOFTDBQBCMZMJOLFEUP
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
UIFUFBDIJOHBOEMFBSOJOHUIBUMFBETUPJU8IZIBTUIJTGMBXOPUCFFOOPUJDFE
JO PUIFS DPVOUSJFT 5IFSFBSF UXP QPTTJCMFBOTXFST 5IFGJSTUJT UIBUJUIBT
POMZCFFOUSJFEJOBDPNQSFIFOTJWFXBZJO/FX;FBMBOEXIFSFJUIBTMBSHFMZ
CFFOESPQQFEBMCFJURVJFUMZGPSUIFTBNFSFBTPOTUIBUJUIBTOPUXPSLFEJO
4PVUI"GSJDB5IFTFDPOEJTUIBUJO&OHMBOEUIFPUIFSDPVOUSZJOXIJDIJU
XBTSFMBUJWFMZTZTUFNBUJDBMMZJOUSPEVDFEJUXBTPOMZBQQMJFEUPQSPWJTJPOGPS
UIPTFPOWPDBUJPOBMDPVSTFTXIPIBEGBJMFEJOUIFNBJOTUSFBNTZTUFN1PMJDZ
NBLFSTBUMFBTUJOUIF6,IBWFBMXBZTCFFO XJMMJOHUPUSZFYQFSJNFOUTPO
UIPTFXJUIMJUUMFTUBUVTBOEQPXFSJOTPDJFUZ
5XPGFBUVSFTPGPVUDPNFTBOETUBOEBSETTFUUIFNBQBSUGSPNPUIFS XBZT
PGPSHBOJTJOH FEVDBUJPOBOEUSBJOJOH 'JSTU XIJMFCPUI JOWPMWFMFWFMT UIFJS
VOEFSMZJOH QSJODJQMF JT POF PG OPOEJGGFSFOUJBUJPO CFUXFFO MFBSOJOH BOE
LOPXMFEHF5IFTBNFDSJUFSJBBOEMFWFMEFTDSJQUPSTBSFBTTVNFEUPBQQMZUP
BMM MFBSOJOH BOE BMM LOPXMFEHF 4FDPOE PVUDPNFT BOE VOJU TUBOEBSET BSF
DSJUFSJBGPSBTTFTTJOHQFSGPSNBODFBOEBTTVDIUIFZSFGFSUPXIBU QFPQMF
DBOEPSBUIFSUIBOXIBUUIFZLOPXUIJTJTBTUSVFXIFOXIBUUIFZIBWFUP
EP JT AUP BOBMZTF B QPFN BT XIFO UIFZ IBWF UP AXFME UPHFUIFS UXP QJFDFT
PG NFUBM m UIF DPOUFOU PS UIF AXIBU UIFZ OFFE UP LOPX JT JNQMJDJU #PUI
BTTVNQUJPOTBQQFBSSBEJDBMCVUIBWFUSPVCMJOHFEVDBUJPOBMJNQMJDBUJPOT5IF
BTTVNQUJPOPGOPOEJGGFSFOUJBUJPOJTBTTPDJBUFEXJUIUIFDMBJNUIBUUIF/2'
DBOQSPWJEFBXBZGPSBMMRVBMJGJDBUJPOTBU BHJWFOMFWFMUP CF DPNQBSFE PS
USBOTGFSSFE5IFTFDPOEBTTVNQUJPOHJWFTQSJPSJUZJOUFSNTPGQSPHSFTTJPOUP
UIFQSJODJQMFPGBDDFTTBTPQQPTFEUPUIFTUJQVMBUJPOPGDPOUFOUCZBHSPVQPG
TQFDJBMJTUT*OBDPVOUSZXIFSFUIFSJHIUUPEFGJOFDPOUFOUXBTVTFEJOUIFQBTU
UPQSPUFDUSBDJBMQSJWJMFHFTUIFPCKFDUJPOUPUIFNJTVTFPGUIFSPMFPGTZMMBCVTFT
JTVOEFSTUBOEBCMF)PXFWFSUIFSFJTBDMFBSEJTUJODUJPOBTTFWFSBMDIBQUFSTJO
UIJTCPPLTIPXCFUXFFOUIFNJTVTFPGTZMMBCVTFTUPQSFTFSWFQSJWJMFHFTBOE
FYDMVEFTPNFQFPQMFXIJDIXBTBGFBUVSFPGUIFBQBSUIFJEFSBBOEUIFDSVDJBM
SPMF PG TZMMBCVTFT JO NBJOUBJOJOH RVBMJUZ HVJEJOH MFBSOFST BOE FYBNJOFST
PS BTTFTTPST BOE FOTVSJOH UIBU UIPTF CFHJOOJOH B QSPHSBNNF IBWF UIF
LOPXMFEHF CBTF UP EP TP *O NPTU TVDDFTTGVM TZTUFNT UIF TQFDJGJDBUJPO PG
LOPXMFEHF DPOUFOU BOE UIF EJGGFSFOUJBUJPO PG UZQFT PG MFBSOJOH BSF TFFO BT
OFDFTTBSZDPOEJUJPOTGPSQSPNPUJOHQSPHSFTTJPOBOEFYQBOEJOHBDDFTTBOE
UIFSFGPSFGPSBDIJFWJOHHSFBUFSFRVBMJUZ
5IFTFUXPJTTVFTUIFOFDFTTJUZPGEJGGFSFOUJBUJPOBOEUIFDFOUSBMJUZPGBDMFBS
DPODFQUPGLOPXMFEHFMJFBUUIFIFBSUPGUIFEJGGJDVMUJFTGBDFECZFEVDBUJPOBM
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
SFGPSNTUIBUBUUFNQUUPEJTSFHBSEUIFNCPUIJO4PVUI"GSJDBBOEFMTFXIFSF
*O UIJT JOUSPEVDUJPO XF IBWF BSHVFE UIBU UIFZ BMTP BSF UIF MPHJDBM BMCFJU
DPOUSBEJDUPSZ PVUDPNF PG UIF QSPDFTT PG DPNNPEJGJDBUJPO PG FEVDBUJPO
5IFJEFBPGBTJOHMFDVSSFODZPGTUBOEBSETBOEBTJOHMFTFUPGMFWFMTBOEUIF
BCTUSBDUJPOPGPVUDPNFTGSPNCPUIUIFJS JOTUJUVUJPOBMBOELOPXMFEHFCBTFT
BSFUIFDPOEJUJPOTGPSUSFBUJOHFEVDBUJPOBTBDPNNPEJUZ"TUIJTCPPLTFFLT
UP TIPX UIJT JT OPU KVTU BOPUIFS DSJUJRVF PG UIF /2' BOE JUT QSPOFOFTT UP
CVSFBVDSBDZBOEKBSHPO5IFJEFBTPGEJGGFSFOUJBUJPOBOELOPXMFEHFMJFBUUIF
IFBSUPGBHFOVJOFBMUFSOBUJWF#FGPSFJOUSPEVDJOHUIFDIBQUFSTJUJTOFDFTTBSZ
UPTBZBMJUUMFNPSFBCPVUUIFTFUXPJTTVFTXIZUIFZBSFSFMBUFEBOEXIZXF
TFFUIFNBTTPDSVDJBM
%JGGFSFOUJBUJPOJTBGVOEBNFOUBMQSJODJQMFPGIVNBOBOETPDJFUBMEFWFMPQNFOU
BOEPGBMMFEVDBUJPOTZTUFNT*USFGFSTUPUIFEJGGFSFOUEPNBJOTPGLOPXMFEHF
BOEUPUIFLOPXMFEHFBOETLJMMTSFMBUFEUPEJGGFSFOUPDDVQBUJPOBMGJFMET*UBMTP
SFGFSTUPMFWFMTPGVOEFSTUBOEJOHBOETLJMMJOLOPXMFEHFEPNBJOTBOEXJUIJO
PDDVQBUJPOT -PPTFMZ EFGJOFE MFWFM EFTDSJQUPST UIBU BQQMZ BDSPTT EJGGFSFOU
GJFMETBOEEPNBJOTBSFGPVOEJOBMMTZTUFNT)PXFWFSJUJTUIFMFWFMEFTDSJQUPST
UIBUBSFHFOFSBUFEGSPNBOEHBJOUIFJSNFBOJOHGSPNUIFTQFDJGJDEPNBJOTPG
LOPXMFEHFOPUWJDFWFSTB%JGGFSFOUJBUJPOBQQMJFTUPUIFEJTUJODUJPOCFUXFFO
UFBDIJOHBOEMFBSOJOHBOEUPUIFMJNJUBUJPOTPGQBSUJDJQBUJPOBTBNFUBQIPSGPS
MFBSOJOH*UJTBMTPFYQSFTTFEJOUIFEJGGFSFODFCFUXFFOUIFPSFUJDBMLOPXMFEHF
PS MFBSOJOH UIBU SFRVJSFT TZTUFNBUJD TUVEZ BOE QSBDUJDBM ALOPXIPX UIBU
DBOVTVBMMZCFBDRVJSFEACZEPJOH5IJTJTOPUBKVEHFNFOUPGWBMVFUIBUPOF
JTCFUUFSPSNPSFEJGGJDVMUUIBOUIFPUIFSCVUBTPDJBMSFBMJUZPOXIJDIBTZTUFN
PGGVSUIFSFEVDBUJPONVTUCFCBTFE
.PEFSO TZTUFNT PG '&5 BSF IJHIMZ EJGGFSFOUJBUFE BOE EJGGFSFOUJBUJPO CZ
EFGJOJUJPODSFBUFTQSPCMFNTPGTFMFDUJPOBOEQSPHSFTTJPO5XPBQQSPBDIFTUP
UIFQSPCMFNPGEJGGFSFOUJBUJPOBOETFMFDUJPODBOCFEJTUJOHVJTIFE0OFNJHIU
CF DBMMFE UIF BDDFTT BQQSPBDI XIJDI USJFT UP NJOJNJTF EJGGFSFOUJBUJPO CZ
SFEVDJOHUIFOVNCFSPGMFWFMTCMVSSJOHUIFEJTUJODUJPOCFUXFFOAUIFPSFUJDBM
BOEAQSBDUJDBMBOENPTUJNQPSUBOUBTTVNJOHUIBUTFMFDUJPOBOEQSPHSFTTJPO
DBO CF QSPWJEFE GPS CZ B MBEEFS PG MFWFMT 3FBDIJOH B MFWFM PO UIJT CBTJT
BTTVNFTCPUIUIFSJHIUBOEDBQBCJMJUZUPTUVEZBUUIFOFYUMFWFM*OUIFJOUFSFTU
PG QSPNPUJOH BDDFTT TVDI B TZTUFN JT VOBCMF UP EJTDSJNJOBUF CFUXFFO UIF
QFSGPSNBODFTOFFEFEUPSFBDIBMFWFMBOEUIPTFOFFEFEUPTUVEZBUBIJHIFS
MFWFMTFF$IBQUFS"OBMUFSOBUJWFBQQSPBDIQSPQPTFECZUIFBVUIPSTXIP
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
DPOUSJCVUFEUPUIJTCPPLNJHIUCFSFGFSSFEUPBTBQFEBHPHZCBTFEBTPQQPTFE
UPBDDFTTCBTFEBQQSPBDIUPTFMFDUJPOBOEQSPHSFTTJPO5IJTBQQSPBDIBSHVFT
UIBUUIFTFQSPDFTTFTDBOOPUCFMPDBUFEJOBRVBMJGJDBUJPOGSBNFXPSLBMPOFUIFZ
OFFEUPCFJOTUJUVUJPOCBTFEBOETQFDJBMJTUQFEBHPHJFTOFFEUPCFEFWFMPQFE
UIBUTVQQPSUQSPHSFTTJPOCFUXFFOMFWFMTBOEJGOFDFTTBSZBDSPTTEPNBJOTBU
UIFTBNFMFWFM
5IF DIBQUFSTJOUIJT CPPLBSF ESBXONBJOMZ GSPNDPOUSJCVUJPOT UPB TIPSU
SFTFBSDIQSPKFDUPOUIF'&5DVSSJDVMVNJO4PVUI"GSJDBGVOEFECZUIF)VNBO
4DJFODFT3FTFBSDI$PVODJMJOUIFGJSTURVBSUFSPG"UUIFUJNFFEVDBUJPO
QPMJDZQSPQPTBMTDFOUSFEPOBQPTUDPNQVMTPSZ'&5CBOEPOUIF/2'UIBU
XPVMEPGGFS TUVEFOUTUIF DIPJDFPG UISFFQBUIXBZTPGGVSUIFS MFBSOJOH BGUFS
UIFFOEPGUIFDPNQVMTPSZQIBTFPGHFOFSBMTDIPPMJOH(SBEF"HFOFSBM
BDBEFNJDSPVUF(SBEFTUPJOTDIPPMTBHFOFSBMWPDBUJPOBMSPVUF/2'
-FWFMTUPJOQVCMJD'&5DPMMFHFTBOEBOPDDVQBUJPOBM SPVUFUIBUXPVME
CF XPSLQMBDFCBTFE CVU DPVME BMTP CF PGGFSFE CZ '&5 DPMMFHFT XPVME BMM
DVMNJOBUFJOB'VSUIFS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH$FSUJGJDBUFBU-FWFMPGUIF
/2'5IJTQSPQPTFERVBMJGJDBUJPORVJDLMZCFDBNFLOPXOBTUIF'&5$
"DPNNPORVBMJGJDBUJPOBUUIFFOEPGUIFTFOJPSTFDPOEBSZQIBTFUISFXUIF
QVUBUJWFTJNJMBSJUJFTBOEEJGGFSFODFTCFUXFFOHFOFSBMBDBEFNJDBOEWPDBUJPOBM
FEVDBUJPO JOUP TUBSL SFMJFG "T BMM SPVUFT XPVME JO UIFPSZ PGGFS BDDFTT UP
CPUI IJHIFS FEVDBUJPO BOE UIF XPSLQMBDF BOE XPVME UIVT HJWF QVSDIBTF
UPUIFOPUJPOPGAFRVJWBMFODFBNPNFOUBSZTQBDFXBTDSFBUFEUP FYQMPSF
DPOWFSHFODFTBOEEJWFSHFODFTJOXIBUIBEIJUIFSUPCFFOPQQPTJUJPOBMBSFBT
PGBDBEFNJDXPSL5IFBSSBOHFNFOUPGUIFDIBQUFSTSFGMFDUTUIFAEPVCMFMFOT
UIBUXBTDBTUPOJTTVFTPGRVBMJGJDBUJPOTSFGPSNLOPXMFEHFEJGGFSFOUJBUJPOBOE
DVSSJDVMVN
4JODF UIFOOFXQPMJDZ EFWFMPQNFOUTIBWF PDDVSSFETVDIBT B OFX 4FOJPS
$FSUJGJDBUFDPNNPOMZSFGFSSFEUPBT ANBUSJDXIJDIJTUP CFJOUSPEVDFEJO
(SBEF JO XJUI UIFGJSTU TUVEFOUT SFBDIJOH (SBEF JO 5IJT
TDIPPMMFBWJOHRVBMJGJDBUJPOBUUIFFOEPGTFOJPSTFDPOEBSZTDIPPMJOH XJMM
CFLOPXOBTUIF/BUJPOBM4FOJPS$FSUJGJDBUFmBOPNFODMBUVSFUIBUCFBSTOP
PCWJPVT SFTFNCMBODF UP UIF /2' VOMJLF UIF QSPQPTFE '&5$ 7PDBUJPOBM
UIBU JT UP CF PGGFSFE JO '&5 DPMMFHFT 5IF NPNFOU PG KPJOU JOUFSSPHBUJPO
PGUIF'&5$IBTUIVTQBTTFECVUFWFOUIPVHIJTTVFTSBJTFECZUIFWBSJPVT
DPOUSJCVUJPOT BSF DPOUFYUVBMJTFE XJUIJO UIF JNNFEJBUF QPMJDZ NPNFOU BU
UIFUJNFPGXSJUJOHUIJTEPFTOPUEFUSBDUGSPNUIFTBMJFODFPGUIFCPPLBTB
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
XIPMF5IFSBOHFPGDPOUSJCVUJPOTCFBSTUFTUJNPOZUPUIFGBDUUIBUDPOUSBSZ
UPDPNNPOXJTEPNBCPVUUIFUBLFOGPSHSBOUFEOFTTPGUIFSFMBUJPOCFUXFFO
WPDBUJPOBMFEVDBUJPOBOEXPSLBOEUIFSFGPSFCZJNQMJDBUJPOUPUIFNBSLFU
TUBOEBSETCBTFEBQQSPBDIFTUPRVBMJGJDBUJPOTBSFBTNVDIPGBDPODFSOJOUIF
WPDBUJPOBMEPNBJOBT UIFZ BSFJO HFOFSBMGPSNBUJWFFEVDBUJPO5IF HFOFSBM
BDBEFNJDDVSSJDVMVNJOTDIPPMTBMTPSFNBJOTBOBSFBPGDPOUFTUBUJPOGPSBMM
UIFSFBTPOTBMSFBEZEJTDVTTFEJOUIJTDIBQUFS
"GUFSUIFJOUSPEVDUPSZDIBQUFSUIFCPPLJTEJWJEFEJOUPUISFFTFDUJPOTFBDIPG
XIJDIHJWFTQSJPSJUZUPRVFTUJPOTPGLOPXMFEHFBOEUIFDVSSJDVMVNCVUXJUIB
TPNFXIBUEJGGFSFOUGPDVT5IFCSPBEFSBSHVNFOUJTUIBUJUJTUIFDVSSJDVMVN
UIBU NVTUCF SFGMFDUFE JO UIF RVBMJGJDBUJPO TUSVDUVSF OPU WJDFWFSTB1BSU
GPDVTFTPO RVBMJGJDBUJPOTBOEDVSSJDVMVNSFGPSNUPQSPWJEFUIF DPOUFYUGPS
UIF DIBQUFST JO UIFSFTU PG UIF CPPL "MMBJTT DIBQUFS $IBQUFS EPFT UIJT
CZTFUUJOHPVUBMUFSOBUJWFBQQSPBDIFTUPUIFGVSUIFSFEVDBUJPODVSSJDVMVN
XJUIJOUIFUFOTJPOTPGSFDFOU4PVUI"GSJDBOFEVDBUJPOQPMJDZBOEXJUIJOUIF
QSPCMFNT HFOFSBUFE CZ QPMJDJFT BEPQUJOH BO PVUDPNFTCBTFE BQQSPBDI *O
$IBQUFS:PVOHMPDBUFTUIFPQUJPOTEJTDVTTFEJOMBUFSDIBQUFSTJOBCSPBEFS
JOUFSOBUJPOBMBOEDPNQBSBUJWFQFSTQFDUJWFESBXJOHMBSHFMZCVUOPUPOMZGSPN
UIF6,FYQFSJFODF
1BSU GPDVTFT PO LOPXMFEHF EJGGFSFOUJBUJPO CFHJOOJOH XJUI B DIBQUFS CZ
.VMMFS $IBQUFS *O SFMBUJPO UP QSPQPTBMT GPS UIF SFGPSN PG UIF 4FOJPS
$FSUJGJDBUFIFTIPXTUIBUBQSPHSBNNFPGEFEJGGFSFOUJBUJPOJOUFSNTPGCPUI
DPOUFOUBOEMFWFMTIBTCFFOBEPQUFEJOUIFJOUFSFTUTPGXJEFOJOHBDDFTTBOE
PQQPSUVOJUZ5IFSFTVMUIFBSHVFTXJMMCFUPMJNJUQSPHSFTTJPOJOLFZTVCKFDUT
FTQFDJBMMZGPSUIPTFHSPVQTUIBUIBWFCFFOIJTUPSJDBMMZEJTBEWBOUBHFEJO4PVUI
"GSJDB*O$IBQUFS(BNCMFUBLFTVQUIFJTTVFPGLOPXMFEHFEJGGFSFOUJBUJPOJO
SFMBUJPOUPUIFWPDBUJPOBMDVSSJDVMVN4IFBSHVFTUIBUUIFEJTUJODUJPOCFUXFFO
UIFPSZBOEQSBDUJDFUIBUDIBSBDUFSJTFTDVSSJDVMBSBSSBOHFNFOUTJO'&5DPMMFHFT
TIPVMECFVOEFSTUPPEBTGVOEBNFOUBMMZEJGGFSFOULJOETPGLOPXMFEHFBOEUIBU
UIFDVSSFOUUSFOEUPXBSETWJFXJOHUIFDPMMFHFDVSSJDVMVNQVSFMZJOQSBDUJDBM
UFSNTXIJDIGPMMPXTGSPNBVOJUTUBOEBSETCBTFEBQQSPBDIMFBETUPEPXOXBSE
SBUIFS UIBO VQXBSE WPDBUJPOBMJTBUJPO BOE CMPDLT QPTTJCMF QSPHSFTTJPO UP
IJHIFS FEVDBUJPO&WFOUIPVHILOPXMFEHF IBTUP CFUJFE UPQSBDUJDBMXPSL
FYQFSJFODFUPHJWFUIFWPDBUJPOBMQBUIXBZBEJTUJODUJWFDIBSBDUFSLOPXMFEHF
IBTUPGFBUVSFBTQSPNJOFOUMZJOUIFWPDBUJPOBMSPVUFBTJUEPFTJOUIFHFOFSBM
BDBEFNJD SPVUF :PVOHT DIBQUFS JO UIJT TFDUJPO $IBQUFS BMUIPVHI OPU
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
TQFDJGJDBMMZDPNNJTTJPOFEGPSUIFQSPKFDUPGXIJDIUIJTCPPLJTUIFSFTVMUBEET
TJHOJGJDBOUMZUPBOVOEFSTUBOEJOHPGEJGGFSFOULOPXMFEHFGPSNT5IFDIBQUFS
BSHVFTUIBUEFCBUFTBCPVUUIFSFGPSNPGWPDBUJPOBMFEVDBUJPOIBWFJOWBSJBCMZ
OFHMFDUFEUIFRVFTUJPOPGWPDBUJPOBMLOPXMFEHFBOEDSJUJDBMMZEJTDVTTFTUIF
UISFFBQQSPBDIFTUPLOPXMFEHFUIBUIBWFDIBSBDUFSJTFEEFCBUFTBOESFGPSNT
PGWPDBUJPOBMFEVDBUJPOBOEUSBJOJOHJOUIF6,VQUPOPX*UUIFOQSPQPTFT
B GSBNFXPSL GPS BOBMZTJOH UIFTF BQQSPBDIFT UP WPDBUJPOBM LOPXMFEHF UIBU
ESBXTPOUXPUSBEJUJPOTPGTPDJPMPHJDBMUIFPSZOBNFMZTPDJBMDPOTUSVDUJWJTN
BOE TPDJBM SFBMJTN )BWJOH JEFOUJGJFE UIF SFMBUJPOTIJQ CFUXFFO QPXFS BOE
EJGGFSFOUDPODFQUTPGLOPXMFEHFUIBUJTNBEFFYQMJDJUCZTPDJBMDPOTUSVDUJWJTU
BQQSPBDIFTUIFDIBQUFSFYBNJOFTUIFTPDJBMSFBMJTUBQQSPBDIBOEJUTEJTUJODUJPO
CFUXFFOUZQFTPGLOPXMFEHFUIBUXFSFEFWFMPQFECZ%VSLIFJNBOE#FSOTUFJO
'JOBMMZJUTVHHFTUTTPNFJNQMJDBUJPOTGPSUIFDPODFQUVBMJTBUJPOPGWPDBUJPOBM
LOPXMFEHF
5IF UXP DIBQUFST JO 1BSU PGGFS EJGGFSFOU QFSTQFDUJWFT PO UIF NBLJOH PG
DVSSJDVMVN&OTPS$IBQUFSFYQMPSFTUIFMJOLTCFUXFFOTDIPPMTVCKFDUTBOE
VOJWFSTJUZEJTDJQMJOFT4IFBSHVFTUIBUUIFSPMFPGVOJWFSTJUJFTBTMFHJUJNBUPST
PG LOPXMFEHF JT CFJOH DIBMMFOHFE m CZ UIF QSFTTVSFT PG HMPCBMJTBUJPO BOE
UIFLOPXMFEHFFDPOPNZXIJDIVOEFSNJOFUIFQPTJUJPOPGVOJWFSTJUJFT
JOUFSOBUJPOBMMZBOEJO4PVUI"GSJDBBMTPCZUIFQBSUJDVMBSSFRVJSFNFOUTPGUIF
/2'5IFDIBQUFSNBQTPVUTJHOJGJDBOUTIJGUTJOUIFTIBQFBOEDPOUFOUPGUIF
QSPQPTFE'&5$BOETIPXTUIFEJSFDUBOEJOEJSFDUSPMFPGUIFVOJWFSTJUJFTJOUIJT
QSPDFTT&OTPSBSHVFTUIBUXIJMFUIFTUSVHHMFPWFSUIF'&5$JTTJHOJGJDBOUJO
JUTPXOSJHIUJUBMTPTJHOBMTGVOEBNFOUBMSFBMJHONFOUTJOUIFJOUFMMFDUVBMGJFME
5IFGJOBMDIBQUFSCZ.JDIBFM#BSOFUU$IBQUFSUBLFTVQUIFJTTVFPGUIF
WPDBUJPOBMDVSSJDVMVN#BSOFUUBSHVFTUIBUWPDBUJPOBMQFEBHPHJFTIBWFUPAGBDF
CPUIXBZTJOUFSNTPGBNJYPGEJTDJQMJOBSZLOPXMFEHFBOETJUVBUFEXPSLQMBDF
LOPXMFEHF)FFNQIBTJTFTUIFMJOLTCFUXFFOPDDVQBUJPOBMQSPHSFTTJPOBOE
BDBEFNJDQSPHSFTTJPOBOEESBXTPOFYBNQMFTGSPNBSBOHFPGRVBMJGJDBUJPOT
PGGFSFEJOUIF6,UPTIPXIPXUIFDPOTUSBJOUTPOQFEBHPHJDGSBNJOHJNQPTFE
CZUIFTUBOEBSETCBTFEGPSNBUPG/BUJPOBM7PDBUJPOBM2VBMJGJDBUJPOTJOIJCJU
DVSSJDVMVNEFWFMPQNFOUUIBUUBLFTCPUILOPXMFEHFGPSNTTFSJPVTMZ8FBSF
HSBUFGVMUP1SPGFTTPS#BSOFUUGPSHFOFSPVTMZNBLJOHUIJTDIBQUFSBWBJMBCMFUP
UIFQSPKFDU$VSSJDVMVNEFWFMPQFSTJO 4PVUI"GSJDBBOEFMTFXIFSFBSFPOMZ
JOUIFCFHJOOJOHTUBHFTPGFYQMPSJOHUIFQBSUJDVMBSOBUVSFBOEDIBMMFOHFTPG
WPDBUJPOBMQFEBHPHZBOEUIFDIBQUFSNBLFTBWBMVBCMFDPOUSJCVUJPOUPXIBUJT
TUJMMBTFWFSFMZVOEFSUIFPSJTFEGJFME
Free download from www.hsrcpress.ac.za
,/08-&%(&$633*$6-6."/%26"-*'*$"5*0/4'03'635)&3&%6$"5*0/
5BLFO UPHFUIFS UIFTF DIBQUFST QSPWJEF B DPIFSFOU DSJUJRVF PG UIF HSPXJOH
UFOEFODZ UP USFBU FEVDBUJPO BT B NBSLFU DPNNPEJUZ CVU QFSIBQTNPSF
JNQPSUBOUMZUIFZBMTPTIPXUIBUFEVDBUJPOBMJTUTIBWFTPNFUIJOHUPTBZBCPVU
UIFJSPXOUFSSJUPSZJOUIFJSPXOMBOHVBHFmUIFMBOHVBHFPGFEVDBUJPO
/PUFT
5IFQSJWBUFVOJWFSTJUJFTBOEDPMMFHFTBOEUIFJOWPMWFNFOUPGUIFQSJWBUFTFDUPSJOUIF
4FDUPS&EVDBUJPOBOE5SBJOJOH"VUIPSJUJFT4&5"TJO4PVUI"GSJDBBOETJNJMBSMZJO
4FDUPS4LJMMT$PVODJMTJOUIF6,BSFUIFNPTUPCWJPVTFYBNQMFT*O&OHMBOEUIFNPTU
SFDFOUFYBNQMFPGUIJTUSFOEBOEVOEFSB-BCPVS(PWFSONFOUJTUIFQSPQPTBMUP
ATFMMUIFQSPCBUJPOTFSWJDFXIJDIIBTSFTQPOTJCJMJUZGPSUIFBGUFSDBSFPGQSJTPOFSTBOE
BEWJTJOHUIFDPVSUTUPQSJWBUFCJEEFST
8FVTFUIFUFSNARVBTJCFDBVTFJONPTUDBTFTUIFSFBSFOPUBDUVBMCVZFSTBOETFMMFSTJO
UIFTFOTFJNQMJFECZQSJWBUFFEVDBUJPOPSCZWPVDIFSTDIFNFT
5IJTEPFTOPUNFBOPGDPVSTFUIBUUIFTFDPVOUSJFTXJMMOPUFOUFS UIF NBSLFU GPS
PWFSTFBTTUVEFOUTGPSFYBNQMFCVUUIBUUIJTJTBTFDPOEBSZQVSQPTF
5IJTJTOPUUPTBZUIBUJOUIFTFQSPDFTTFTQFPQMFEPOPUMFBSOPSUIBUUIFZNBZOPUJOB
TFOTFACFFEVDBUFE
5IJTXBTPGDPVSTFOPUFENPTUQPTJUJWFMZCZ+FTTVQJO B NPEFTUFYBNQMFPG
DPODFQUVBM JNQFSJBMJTN )F DMBJNFE UIBU BO PVUDPNFT NPEFM MBVODIFE JOJUJBMMZ
GPSWPDBUJPOBMRVBMJGJDBUJPOTJOUIF6,DPVMECFUIFCBTJTPGBSFGPSNFEFEVDBUJPO
TZTUFN
"OZBUUFNQUUPJOUSPEVDFBOPVUDPNFTCBTFENPEFMGPSVOJWFSTJUZ FOUSBODFXPVME
IBWFIBERVJUFEJGGFSFOUDPOTFRVFODFT
3FGFSFODFT
"MMBJT45IF/2'JO4PVUI"GSJDB"EFNPDSBUJDQSPKFDUUSBQQFEJOBOFPMJCFSBM
QBSBEJHN +PVSOBMPG&EVDBUJPOBOE8PSLm
#FSOTUFJO#1FEBHPHZTZNCPMJDDPOUSPMBOEJEFOUJUZ3FWJTFEFEJUJPO-BOIBN."
3PXNBO-JUUMFGJFME
$SPVDI$$PNNFSDJBMJ[BUJPOPSDJUJ[FOTIJQ&EVDBUJPOQPMJDZBOEUIFGVUVSFPGQVCMJD
TFSWJDFT-POEPO'BCJBO4PDJFUZ
)BSEU./FHSJ"&NQJSF$BNCSJEHF.")BSWBSE6OJWFSTJUZ1SFTT
Free download from www.hsrcpress.ac.za
*/530%6$5*0/4&55*/("$0/5&95'03%&#"5&4
+FTTVQ(0VUDPNFT-POEPO'BMNFS1SFTT
1PMMPDL"/)41MD5IFQSJWBUJTBUJPOPGPVSIFBMUIDBSF-POEPO7FSTP
3BGGF%GPSUIDPNJOH5IFJNQBDUPGBVOJGJFEDVSSJDVMVNBOERVBMJGJDBUJPOTTZTUFN
5IF )JHIFS4UJMMSFGPSNTPG QPTU FEVDBUJPOJO 4DPUMBOE $FOUSF GPS &EVDBUJPOBM
4PDJPMPHZ6OJWFSTJUZPG&EJOCVSHI
:PVOH .'% /BUJPOBM RVBMJGJDBUJPOT GSBNFXPSLT 5IFJS GFBTJCJMJUZ BOE FGGFDUJWF
JNQMFNFOUBUJPOJOEFWFMPQJOHDPVOUSJFT(FOFWB*OUFSOBUJPOBM-BCPVS0GGJDF
Free download from www.hsrcpress.ac.za
Free download from www.hsrcpress.ac.za
1BSU
26"-*'*$"5*0/4"/%$633*$6-6.3&'03.
Free download from www.hsrcpress.ac.za
$)"15&3
1SPCMFNTXJUIRVBMJGJDBUJPOSFGPSNJOTFOJPS
TFDPOEBSZFEVDBUJPOJO4PVUI"GSJDB
4UFQIBOJF.BUTFMFOH"MMBJT
*OUSPEVDUJPO
3FGPSN PG TFOJPS TFDPOEBSZ FEVDBUJPO JT B DPODFSO PG HPWFSONFOUT
JOUFSOBUJPOBMMZ 5IJT DIBQUFS EJTDVTTFT UIF QSPCMFNT UIBU 4PVUI "GSJDB IBT
FYQFSJFODFEJOJUTBUUFNQUFESFGPSNTPGTFOJPSTFDPOEBSZFEVDBUJPOPSBTJU
JT LOPXO JO4PVUI"GSJDB 'VSUIFS &EVDBUJPO BOE 5SBJOJOH '&5 *U MPPLT
TQFDJGJDBMMZ BU RVBMJGJDBUJPOT BU UIF FOE PG TFDPOEBSZ FEVDBUJPO BOE IPX
PVUDPNFTCBTFEFEVDBUJPO0#&XBTJOUSPEVDFEUPTPMWFWBSJPVTQSPCMFNT
XJUIUIFTFRVBMJGJDBUJPOT
5IFDIBQUFSTUBSUTCZEJTDVTTJOHUIFQSPCMFNTUIBU4PVUI"GSJDBXBTUSZJOHUP
TPMWFmQSPCMFNTUIBUXFSFTJNJMBSUPUIPTFPGPUIFSDPVOUSJFTCVUXIJDIXFSF
FYBHHFSBUFECZUIFMFHBDJFTPGUIFJOJRVJUPVTBQBSUIFJETZTUFN*UUIFOFYQMPSFT
UXPQSPCMFNBUJDBTQFDUTPGUIFSFGPSNTJOUSPEVDFEGJSTUUIFDPODFQUVBM
GMBXTJOUIFPVUDPNFTCBTFERVBMJGJDBUJPOESJWFOBQQSPBDIUIBUXBTBEPQUFE
UPESJWFSFGPSNBOETFDPOEUIFDPOUSBEJDUJPOTBOEDPOGVTJPOTJO UIF
RVBMJGJDBUJPOSFGPSNQSPDFTTBUUIFTFOJPS TFDPOEBSZMFWFM*UEJTDVTTFT IPX
UIFTFUXPEJGGFSFOUTFUTPGQSPCMFNTIBWFSFJOGPSDFEFBDIPUIFS*UDPODMVEFT
XJUIBEFTDSJQUJPOPGUIFMBUFTUEFWFMPQNFOUTJOXIJDIJUMPPLTBTUIPVHIUIF
MBUUFSTFUPGQSPCMFNTNBZ CF TUBSUJOH UPCF BEESFTTFECVUUIFGPSNFSTUJMM
OFFETUPCFVOEFSTUPPE
0#& IBT CFFO DFOUSBM UP UIF BUUFNQUT UP SFGPSN UIF DVSSJDVMVN JO 4PVUI
"GSJDBO TDIPPMJOH 4PVUI "GSJDB EFWFMPQFE B /BUJPOBM 2VBMJGJDBUJPOT
'SBNFXPSL/2' XIJDI BJNFE UP SFGPSN UIF FOUJSFTZTUFN PG FEVDBUJPO
BOEUSBJOJOHUISPVHIPVUDPNFTCBTFERVBMJGJDBUJPOT4PNFBOBMZTUTTFFGPS
FYBNQMF.VMMFSIBWFGPDVTFEPOUIFEJGGFSFODFTCFUXFFOPOUIFPOF
Free download from www.hsrcpress.ac.za
IBOE0#&BTJUIBTCFFOJNQMFNFOUFEJOUIFTDIPPMTJO4PVUI"GSJDBBOE
POUIFPUIFSIBOEUIF/2'XJUIJUTBTTPDJBUFETUSVDUVSFTBOEQSPDFTTFT
5IF OPUJPO UIBU UIF UXP BQQSPBDIFT BSF EJGGFSFOU IBT BMTP CFFO GVFMMFE CZ
EJTBHSFFNFOUT CFUXFFO UIF %FQBSUNFOU PG &EVDBUJPO XIJDI JNQMFNFOUFE
0#&JO UIFTDIPPMTZTUFNBOEUIF4PVUI"GSJDBO2VBMJGJDBUJPOT "VUIPSJUZ
4"2"XIJDIEFWFMPQFEUIF/2'8IJMFUIFSFDFSUBJOMZBSFEJGGFSFODFT*
VTFUIFUFSNAPVUDPNFTCBTFERVBMJGJDBUJPOTESJWFOSFGPSNUPDBQUVSF XIBU
UIFTFUXPBQQSPBDIFTIBWFJODPNNPO
5IFPVUDPNFTCBTFERVBMJGJDBUJPOESJWFOBQQSPBDIDPNCJOFTUIFJEFBPGVTJOH
RVBMJGJDBUJPOTBTUIFQSJNBSZJOTUSVNFOUTPGSFGPSNXJUIUIFOPUJPOUIBUMFBSOJOH
PVUDPNFTTIPVMECFUIFESJWFSTPGBMMFEVDBUJPOBMQSPDFTTFT5IVTRVBMJGJDBUJPOT
BSF DPNQPTFE PG TUBUFNFOUT PG AMFBSOJOH PVUDPNFT PS ADPNQFUFODJFT XIJDI
EP OPU JOWPMWF SFGFSFODF UP TQFDJGJD JOQVUT PS QSPHSBNNFT BOE BSF EFGJOFE
JOEFQFOEFOUMZPGUIFSPVUFUIBUMFBSOFSTUBLFUPCFDPNFRVBMJGJFE5IJTUZQFPG
BQQSPBDIJTCFMJFWFEBNPOHPUIFSUIJOHTUPFOTVSFUIBUFEVDBUJPOQSPHSBNNFT
BSF SFMFWBOU FOHBHJOH MJLFMZ UP CVJME OFFEFE TLJMMT BOE BSF PGUIFSFRVJSFE
TUBOEBSE 5IF GPDVT JO FEVDBUJPOBM SFGPSN JT UIVT PO HFUUJOH UIF MFBSOJOH
PVUDPNFTXIJDIBSFTQFDJGJFEJOUIFRVBMJGJDBUJPOTSJHIU*UJTCFMJFWFEUIBUUIF
SFTUXJMMGPMMPXGSPNUIFMFBSOJOHPVUDPNFT
5IF DIBQUFS BSHVFT UIBU UIF PVUDPNFTCBTFE RVBMJGJDBUJPOESJWFOBQQSPBDI
UPSFGPSNIBTDSFBUFENPSFQSPCMFNTUIBOJUIBTTPMWFEJOUIF4PVUI"GSJDBO
TFOJPSTFDPOEBSZTZTUFNCVUUIBUUIFVOEFSMZJOHQSPCMFNTXJUIJUIBWFCFFO
NBTLFE CZ QFSDFJWFE EJGGFSFODFT CFUXFFO EJGGFSFOU SPMFQMBZFSTBTXFMMBT
MBDLPGDMBSJUZPOSPMFTBOESFTQPOTJCJMJUJFTXJUIJOUIFTZTUFN5IJTIBTCFFO
BHHSBWBUFECZUIFMJOLJOHPGPVUDPNFTCBTFERVBMJGJDBUJPOTXJUIUIFQSPKFDUPG
JODSFBTJOHTPDJBMFRVBMJUZDSJUJDTPGUIFBQQSPBDIIBWFBUUJNFTCFFOMBCFMMFE
BTFOFNJFTPGUSBOTGPSNBUJPO
#BDLHSPVOE4FOJPSTFDPOEBSZFEVDBUJPOJOUFSOBUJPOBMMZ
BOEJO4PVUI"GSJDB
"GUFSUIFUSBOTJUJPOUPEFNPDSBDZJO4PVUI"GSJDBVSHFOUMZOFFEFEUP
SFGPSNJUTFEVDBUJPOBOEUSBJOJOHTZTUFN)PXFWFSUIFQSPCMFNTUIBU4PVUI
"GSJDBXBTUSZJOHUPTPMWFXFSFOPUVOJRVF*ONBOZDPVOUSJFTBSPVOEUIF
XPSME JU JT B SFDFOU QIFOPNFOPO UIBU MBSHF OVNCFST PG ZPVOH QFPQMF BSF
Free download from www.hsrcpress.ac.za