Ky nang quan tro va cach sang tac tro choi

Kỹ năng Quản trò và cách
sáng tác trò chơi mới
Trò chơi nói chung là một loại hình giáo dục rất tốt với thanh thiếu niên,
nếu chúng ta biết cách tổ chức trị chơi trở nên lành mạnh, có giá trị hữu
ích, ngược lại nó sẽ vơ bổ có khi phản tác dụng trong khi chơi.
A.GIỚI THIỆU TRÒ CHƠI VÀ PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ:
Trị chơi nói chung là một loại hình giáo dục rất tốt với thanh thiếu niên, nếu
chúng ta biết cách tổ chức trò chơi trở nên lành mạnh, có giá trị hữu ích,
ngược lại nó sẽ vơ bổ có khi phản tác dụng trong khi chơi.
Trị chơi có nhiều rất loại đa dạng, có nhiều cách chơi: trị chơi lớn, trò chơi
thi đấu, trò chơi nhỏ, trò chơi dân gian…Thơng qua trị chơi giúp cho người
chơi rèn luyện trí tuệ, sự nhanh nhẹn, tháo vát, khéo léo, ngồi ra tró chơi
cịn tạo được sự gắn bó với tập thể, giúp cho người chơi thoát khỏi sự khép
nép thụ động và nhanh chóng xố bỏ sự cách biệt ngại ngùng ban đầu.


I.GIÁ TRỊ TRỊ CHƠI:
Trị chơi có mục đích lành mạnh, tính sư phạm, tính giáo dục thì trị chơi
mới đạt được hiệu quả giá trị về tinh thần và thể chất của người chơi .


Đạo đức: tạo cho người chơi tính nhẫn nại, đồn kết, hồ đồng với tập

thể, vui tính, vị tha.


Trí tuệ: Giúp cho người chơi có tính sáng tạo có óc quan sát nhanh,

nhận định được lời nói nhanh, phán đốn và ứng xử khơn khéo, nhớ được
lâu, khéo léo.


Thể lực: Rèn luyện cho người chơi nhanh nhẹn tai mắt, tay chân, có

sức bền cao, tăng cường thêm sinh lực, tính chịu khó, tháo vát.


Ngồi những giá trị kể trên, trị chơi cịn giúp cho những tật xấu như:nóng
tính, cộc cằn, hay ăn gian, sửa được những khuyết điểm mà cá nhân hay tập
thể ttrong lúc chơi mắc phải.
Trị chơi có giá trị hữu ích khi có luật chơi rõ ràng, có thi đua, có thưởng,
phạt cơng minh, bất vụ lợi, vơ tư.
II. PHÂN LOẠI TRỊ CHƠI:
Nói đến loại trị chơi và phân loại trị chơi thì rất đa dạng và phong phú , trị
chơi trên rừng, biển , sơng , núi, ngồi trời, trong phịng v.v…Nên rất khó
mà phân loại được hết. Nhưng chúng ta có thể căn cứ vào một số điều kiện
dưới đây để có thể phân loại trị chơi cho phù hợp với đối tượng chơi . Ở
một số sách về trò chơi, người ta chỉ đưa ra hai loại; trong phàng và ngồi
trới hoặc trị chơi động và tĩnh mà thôi.
Ở đây xin giới thiệu một số điều kiện để phân loại trị chơi cho phù hợp:
1. Theo tính chất nội dung: với cách này, ta có thể phân ra làm nhiều
loại:
a/ Trò chơi phản xạ: (qui ước về động tác lời nói ).


Phản xạ thuận (làm theo khẩu lệnh). Vd: thụt – thị (nói thụt thì thụt

tay vào, thị thì thị tay ra) hoặc nhảy ra – nhảy vô.


Phản xạ nghịch (làm ngược lai với khẩu lệnh ). Vd: trị chơi ra, vơ

(quản trị hơ ra thì nhảy vơ, hơ vơ thì nhảy ra).


Phản xạ chéo (nói và làm thế nay thì nói và làm thế khác). Vd; quản

trị vừa hơ “cái mũi của tơi” vừa bấm lỗ tai, thì người chơi phải hơ “lỗ tai
của tơi” vừa nắm lỗ mũi của mình.


b/ Trị chơi trí tuệ:
Là một loại nghiêng về trí tuệ, phải sáng tạo và quan sát nhanh, phải suy
luận, phán đốn, thì mới chơi tốt được. Trị chơi này ln có qui định về mặt
thời gian(hỏi-đáp). Vd: Tìm nhạc trưởng, chuyền điện
c/ Trò chơi vận động:


Vận động nhẹ : ngồi tại chỗ, có thể kết hợp hát với sing hoạt vòng

tròn, đòi hỏi sự khéo léo và nhạy bén. Vd: chuyền dép hoặc nón (bắt bài hát
tập thể rồi bắt đầu chuyền, dứt bài hát mà dép hoặc nón tới ai thì người đó
bị).


Vận động mạnh: dùng nhiều sức lực nhanh nhẹn, tháo vát, chơi được

cả tập thể. Vd: Xỏ kim, bắn thuyền
d/ Trò chơi cảm giác:
loại trò chơi phải sử dụng nhiều đển thị, thính, vị, xúc, khứu giác, nó cịn địi
hỏi phải kết hợp đến sự khéo léo, phán đốn , quan sát.

Vd: trị chơi kim (bày trên đất hay trên tấm trải một số vật dụng cho người
chơi quan sát nhanh, sau đó đậy lại bắt người chơi phai ghi lại, hoặc nói lai
có bao nhiêu vật trong đó ); trị chơi về khứu giác (cho một vài loại gia vị
như tỏi, ớt, tiêu v.v…vào một túi nhỏ cho người chơi ngửi và đốn có bao
nhiêu loại gia vị).
2. Theo đối tượng tham gia:
Đối tương chơi trò chơi rất quan trọng, nên người quản trò phải chú ý thêm
lứa tuổi giới tính để tổ chức hoặc điều khiển cách chơi cho phù hợp.




Đối tượng nam: cách chơi và luật chơi đơn giản nhủng địi người chơi

nhiệt tình , nên có vận động mạnh, tạo hào hứng liên tục, trị chơi ln thay
nhanh mới lạ, gay cấn, nhiều sôi động , rèn luyện thể lực, tháo vát, nhanh
nhẹn, giáo dục tính thi đua, khơng ích kỉ, vị tha, trung thực , ln sẵn sàng.
Vd: thi kéo co cõng.


Đối tượng nữ : cách chơi và luật chơi đơn giản, không vận động quá

sức gây mệt, thường nên kèm bài hát, múa rèn luyện tính chịu khó quan sát,
giáo dục tính hiền hồ, vui tươi chăm chỉ, nên chọn những trò chơi nhẹ
nhàng. Vd: Thổi morse bắt bài hát,


Đối tượng nam+nữ: cách chơi và luật chơi hơi khó, vận động mạnh,

tạo sự thi đua khơng ngừng của các nhóm, rèn luyện sự phán đốn nhanh,

tính đồng đội nhạy bén, tạo sự thân thiện , hoà đồng tập thể. Vd: nhồi bóng
tiếp sức nhanh.
3. Theo số lượng và thời gian:
Chúng ta nên chú ý thêm về số lượng người chơi và thời gian chơi, khong
thể nào mà 10 người chơi trị đó, mà 1000 người cũng chơi trị đó được, xin
giới thiệu một số kinh nghiệm như sau:


Số lượng người chơi từ 15-50 người nên tạo bầu khơng khí vui nhộn

lúc đầu, tốt nhất nên sinh hoạt vòng tròn hoặc hát bài hát tập thể, sau đó có
thể tổ chức chơi một số trị chơi vận động nhẹ, thời gian không quá 60 phút.


Số lượng người chơi từ 50-100 người nên tổ chức trò chơi vận động

mạnh, có tính thi dua cao, luật chơi nên đơn giản, có thể tổ chức được trị
chơi lớn hoặc trị chơi đêm. Thời gian chơi có thể từ 60-120 phút. số lượng
người từ 100-600 người hoặc nhiều hơn nữa, nên lựa trò chơi mà mọi người


cùng tham gia được hết, ngồi ra có thể tổ chức trò chơi lớn hoặc trò chơi
đêm hoặc phải tổ chức nhiều hoạt động cùng lúc , có thế mới thu hút được
mọi người cùng chơi. với số lượng này, khơng khí ban đầu rất quan trọng,
cần tạo sự hào hứng ban đầu, thì những phút về sau ln ln sẽ sơi động.
4. Theo địa điểm:


Trị chơi trong phịng: khơng gian giới hạn do tường, vách và đồ đạc,

nên tạo bầu khơng khí nhẹ nhàng, dùng trị chơi vận động nhẹ, khơng q
dài, nên thay đổi liên tục trị chơi, tạo sự vui nhộn, rồi hãy vào những sinh
hoạt trọng tâm.


Trị chơi ngồi trời: khơng gian rộng rãi và thống như sân chơi, vườn

cây, bãi biển, đất trại thì dùng các loại trị chơi vận động mạnh, có thi đua,
nên tạo bầu khơng khí ln ln sơi động.

III.QUI TRÌNH THỰC HIỆN TRỊ CHƠI:
1. Cơng việc chuẩn bị phải lưu ý:




Đối tượng và số lượng: Quen hay chưa quen? Số lượng người tham

gia? Thái độ và trình độ? Giới tính?


Địa điểm và thời gian:trong nhà, ngoài trời, chỗ chơi rộng, nắng gió,

cây nhiều… Tính tốn thời gian chơi cho phù hợp, từ khi bắt đầu chơi cho
đến khi kết thúc.


Lựa chọn nội dung chơi: thực hiện những trò chơi cho vừa sức và

trình độ người chơi, cần truyền tải những nội dung gì về chun mơn, kỹ

năng, ngành nghề…


Vật dụng chơi: chuẩn bị vật dụng chơi, quà thưởng (nếu có) tại chỗ

chơi có thể sử dung được vật dụng gì? Vd: chơi banh – gậy thì chuẩn bị
banh và gậy.
2. Thực hiện trò chơi:


Ổn định tổ chức: hát tập thể , hô băng reo , chia tổ thi đua.



Giới thiệu trị chơi, giải thích rõ ràng cách chơi, chơi đúng, sai, nói tên

trị chơi, chơi thử một vài lần tạo cho người chơi quen với trò chơi.


Chơi thật và tổng kết ; chơi thật, góp ý cách chơi để người chơi lần

sau chơi cho đúng ,phạt nhẹ nhàng, vui nhộn, tạo cho người chơi ln có
cảm giác thoải mái.


**** Chú ý: Nếu trò chơi quá quen thuộc hoặc quá dễ nên nhanh

chóng chuyển sang trị chơi khác để tránh sự nhàm chán, trò chơi mà bị sai
quá nhiều sẽ mất đi tính hấp dẫn của nó.

IV.NHỮNG U CẦU NGƯỜI QUẢN TRỊ CẦN CĨ:
Là một người thiết kế và tổ chức trò chơi, là hạt nhân trong tập thể, thất bại
hay thành cơng cịn lệ thuộc phần lớn vào người quản trị, có người cho rằng
người quản trò chỉ là người chuyên làm trò hề cho mọi người vui cười, có
máu tiếu lâm, tính tình bơng đùa hời hợt, những người có ý nghĩ như thế là
một sai lầm rất lớn.
Trong thực tế muốn loàm người quản trị giỏi, trước hết người quản trị đó
phải lcó tâm hồn cởi mở, tính tình hồ đồng, ý thức sâu sắc , một bản lĩnh
vững vàng và một tài năng đa dạng , muốn đạt được như thế thì người quản
trị phải có những u cầu sau đây:


Tính nhạy cảm và óc quan sát nhanh: để xử lý và ứng xử những

tình huống bất trắc xảy ra trong khi chơi.


Trình độ: biết sáng tạo trị chơi mới, biết những trò chơi nhàm chán

sang những trò chơi khác cho vui nhộn, biết rõ những kiến thức hoặc lịch sử
mà mình muốn ứng dụng trong trò chơi , biết dừng trò chơi đúng lúc , biết
nhiều trò chơi và bài hát , biết rõ luật chơi và tuân theo luật mà mình đã đưa
ra.


Giọng nói; có giọng nói to , rõ ràng để giải thích trị chơi, biết nói dí

dỏm, khơi hài , tập đùa có dun nhưng khơng lố bịch.
Đây là yêu cầu cơ bản của người quản trò cần có, ngồi ra người quản trị

nên rèn luyện them đức tính: bạo dạn, hồ đồng, tự chủ, kiên nhẫn, biết tập
hợp và tích luỹ thật nhiều trị chơi để làm giàu kiến thức của mình, nhanh
nhẹn và hoạt bát trong khi chơi, nên có đức tính trung thực, cơng minh , bất
vụ lợi, vô tư.


Những điều người quản trị cần tránh trong khi chơi:


Khơng nên phạt người chơi quá lâu hoặc quá khó, tạo cho người chơi

cảm thấy bị lố bịch.


Không tranh cãi với người chơi những luật chơi, hoặc quyết tâm bắt

được cho một người hoặc một nhóm mà mình cho rằng họ hay “ăn gian”,
hay cãi.


Khơng nên chơi những trị chơi mà mình khơng biết rõ, hoặc khơng

rành về những kiến thức của trị đó.


Khơng chê bai khi có người chơi tró chơi quá dễ, hoặc quá dở, không

giận dữ hoặc mất bình tĩnh khi có người phá rối trong lúc chơi.
Đây là một số kinh nghiệm mà chúng tơi đã có, mơi trường tốt nhất là đội
,nhóm ,hay một đồn thể… chính những nơi này là mơi trường thuận lợi cho

các bạn trở thành một người quản trò giỏi, chúng ta cũng nên chú ý những
nhân tài “khối làm quản trị” ở đội, nhóm của mình, nên giúp họ tự rèn
luyện trở thành một người quản trò giỏi, để trong hoạt động đội, nhóm của
mình thêm sơi động và phong phú.


B.CÁCH SƯU TẦM VÀ CẢI BIẾN TRỊ CHƠI:
I. CÁC HÌNH THỨC SƯU TẦM TRÒ CHƠI:
Các bạn thân mến, muốn trở thành quản trị giỏi để điều khiển một chương
trình trị chơi cộng đồng hoặc tổ chức sinh hoạt trò chơi vòng tròn cho hấp
dẫn, tránh những trò chơi nhàm chán khơng phù hợp với đối tượng chơi, thì
u cầu một người quản trò là phải biết nhiều trò thật chơi.
Làm thế nào để có thật nhiều trị chơi? Các bạn có thể sưu tầm theo những
hình thức sau đây:


Thơng qua sách báo, các thông tin đại chúng hiện hành (chú ý các loại

trò chơi cho phù hợp theo đối tượng).


Ghi chép lại những trò chơi hay trong những lần sinh hoạt cộng đồng

hoặc dã ngoại.




Trao đổi với quản trò những loại trò chơi, nhất là những loại trị chơi

mới, có sáng tạo
Các bạn sưu tầm cũng chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động cộng đồng mỗi
ngày mỗi cao của các bạn trong đội, nhóm… nên khơng những sưu tầm các
trị chơi mà người quản trò còn phải biết sáng tạo và cải biên các loại trị
chơi đã có sẵn.
II.NGUN TÁC CẢI BIÊN MỘT TRỊ CHƠI:
Muốn cải biên được một trị chơi, người quản trò phải nắm vững những yêu
cầu sau đây:


Nắm rõ luật và cách sử dụng trò chơi cũ.



Trò chơi chưa đủ sức hấp dẫn, nhưng đối tượng chơi vẫn có nhu cầu

chơi trị đó.


Luật chơi phải rõ ràng, khơng q phức tạp so với luật trò chơi cũ.



Trò chơi cải biên phải phù hợp với đối tượng, chỗ chơi, vật dụng chơi

và thời gian chơi.


C.HƯỚNG DẪN HÁT TẬP THỂ:
Hát tập thể là nội dung rất cần thiết trong mọi hoạt động của thanh niên

chúng ta, vì hát tập thể vừa thể hiện tính năng động , trẻ trung, sôi nổi của
thanh niên, đồng thời hát tập thể còn là kiểu mời gọi mọi người hãy nhanh
chân đến với nhau qua những buổi họp mặt, các hội nghị , các buổi lễ hội ,
các đêm giao lưu… hát được những bài hát tập thể còn là chiếc vé chắc chắn
để vào hội nhập, hoà đồng, hiểu biết lẫn nhau của thanh niên chúng ta. Vậy
làm thế nào để thanh niên quanh ta hát được những bài hát tập thể? Mời các
bạn tham khảo nội dung sau đây:
I.CÔNG VIỆC CHUẨN BỊ:
1.Người hướng dẫn:


Phải hiểu thật rõ bài hát mình sắp hướng dẫn cho tập thể như: nhịp,

điệu, độ cao, tone bài hát, tốc dộ phù hợp.




Xuất xứ của bài hát (hoàn cảnh ra đời?) để thể hiện cho đúng tâm

trạng. Tìm các từ khó để giải thích cho mọi người hiểu cho đúng ý tác giả.


Chia bài hát thành từng đoạn ngắn để tập dần cho đến hết. Khi phân

đoạn cần cho trịn khn nhịp và trịn cả lời đoạn đó.
2. Hiểu được đối tượng:


Số lượng, nam nữ, tuổi, nghể nghiệp…



Trình độ thưởng thức âm nhạc, nhạc lý của họ…



Có thường xuyên hát tập thể, có thích hát tập thể…



Hiểu được các yếu tố này chúng ta sẽ dễ dàng mời gọi họ cùng hát, dễ

phân đoạn bài hát ngắn hoặc dài, tập nhanh hay chậm, tập dễ hay khó…
3. Điều kiện phục vụ cho lúc tập:


Phòng tập, nơi tập…



Đàn, âm thanh, bảng, phấn viết…



Bài hát phát cho từng người hay đọc chép…



Nước uống…

II. CÁCH HƯỚNG DẴN HÁT TẬP THỂ:
1.

Nên nói qua xuất xứ bài hát, giải thích từ khó, tên tác giả (nếu là bài

hát phỏng thơ thì phải nói rõ tên nhà thơ), nhịp điệu bài hát, hát cho cho mỗi
người một bài hoặc đọc chậm cho ghi. Sau cùng hát một vài lần cho mọi
người nghe để làm quen với bài hát.


2.

Bắt đầu hướng hẫn hát, nên hướng dẫn từng đoạn, nếu khối đơng tiếp

thu nhanh thì có thể mở rộng đoạn dài hơn hoặc tiếp thu chậm thì thun ngắn
lại. Nếu chậm hơn nữa thì cho nói bài hát theo nhịp, khi đúng rồi ta mới
chuyển sang hát.
3.

Sau từ 3 đến 4 đoạn thì ta ghép lại thành một đoạn dài cho quen dần.

Cứ thế đến khi hết bài hát.
4.

Lúc đầu có thề hát chậm hơn so với yêu cầu bài hát để cho dễ hát. Khi

quen thì nâng tốc độ cho đúng. Ngoài ra, khi tập thỉnh thoảng nên khen,
động viên một vài cá nhân và nhóm hát tốt.


Biên soạn, tổng hợp từ nhiều nguồn Internet