SKKN Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 1 ở trường tiểu học thị trấn Nga Sơn

1. MỞ ĐẦU
1.1.Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành
những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ,
thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ
sở” (Theo Điều 27 - Luật Giáo dục -2005).Vì thế, bên cạnh việc cung cấp những
kiến thức nền tảng khoa học của các môn học, các trường Tiểu học phải đặc biệt
chú trọng đến việc giáo dục bồi dưỡng cho trẻ em những phẩm chất đạo đức,
những nét tính cách, những hành vi và thói quen cần thiết để góp phần hình
thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Để thực hiện các nhiệm vụ đó
khơng ai khác là những người thầy, người cơ - những người “lái đị” cần mẫn
khơng quản khó khăn, mệt mỏi trên “con thuyền tri thức”.
Như vậy, người giáo viên Tiểu học là một người thầy tổng thể, khơng chỉ
“dạy chữ” mà cịn “dạy người”, khơng những là người dẫn dắt đưa các em vào thế
giới tri thức, khoa học, văn hố, nghệ thuật mà cịn có nhiệm vụ xây dựng tập thể,
tổ chức các hoạt động khác của học sinh để giúp các em mở rộng tri thức, rèn
luyện kĩ năng, giáo dục ý thức và ứng xử, thoả mãn nhu cầu và hứng thú, phát
triển năng lực. Đặc biệt, giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của lớp, là người tổ
chức, cổ vũ tư tưởng cho học sinh. Giáo viên chủ nhiệm cũng là người phối hợp
với các tổ chức, đoàn thể trong trường trong đó quan hệ nhiều là tổng phụ trách
đội, hội cha mẹ học sinh, để làm tốt công tác dạy- học-giáo dục học sinh trong lớp
phụ trách. Người giáo viên chủ nhiệm lớp hầu như chịu trách nhiệm hoàn toàn về
lớp mình phụ trách, là người chịu trách nhiệm về cơng tác giáo dục trẻ em trước
nhà trường, gia đình và xã hội. (Tham khảo tài liệu Module TH 34-Công tác chủ
nhiệm lớp ở trường Tiểu học)
Với lứa tuổi học sinh ở bậc Tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng là lứa
tuổi ngây thơ, trong trắng. Trẻ dễ dàng tiếp thu cái hay, cái đẹp nhưng cũng dễ
bị lôi kéo vào những việc làm không đúng. Những điều răn dạy ban đầu đến với
trẻ bao giờ cũng in dấu ấn sâu đậm nhất. Trong tâm trí trẻ nếu khơng có giáo dục
sớm, trẻ cũng tiếp thu một cái gì đó ngồi dự kiến của chúng ta. Những cái đó
nếu là điều sai trái, việc giáo dục lại khó khăn gấp bội. Kinh nghiệm của ông cha

xưa đã đúc kết:" Bé không vin, cả gãy cành!"
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 1, trước hết phải xác định được
vai trị của mình. Bên cạnh việc giáo dục đạo đức và truyền thụ kiến thức cho
học sinh, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải quản lý việc học tập và rèn luyện của
học sinh.
Trong thùc tÕ còng cã giáo viên đến trường chỉ quan tâm nhiều đến việc
dạy, chưa quan tâm đến việc hình thành nề nếp và tìm hiểu tình cảm cuộc sống
của các emDo ú, cht lượng giáo dục chưa đồng đều, vẫn còn nhiều học sinh
cha ngoan. Để có một lớp học sinh ngoan, chịu khó học tập, đội ngũ tự quản
tốt, biết vâng lời thầy cô, biết yêu quý bạn bè, biết giúp đỡ bạn khi gặp khó khăn,
biết giữ gìn của công, biết giao tiếp, ứng xử văn minh, lịch sựthỡ ngi thy,
ngi cơ cần phải làm gì cho có hiệu quả?
1
SangKienKinhNghiem.net


Vậy phải làm thế nào để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp? Đó là một câu hỏi
khó khơng phải ai cũng tìm được câu trả lời. Từ những vấn đề trăn trở nêu trên,
bản thân đã nghiên cứu, tìm tòi và rút ra một số biện pháp nhỏ để góp phần làm
tốt cơng tác chủ nhiệm lớp 1ở trường Tiểu học Thị Trấn Nga Sơn.
1.2 Mục đích nghiên cứu:
- Nghiên cứu lý luận và thực trạng của công tác chủ nhiệm lớp, lựa chọn
những giải pháp thích hợp để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác chủ
nhiệm lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện cho học sinh lớp 1.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiªn cøu mọi hoạt động liên quan đến cơng tác chủ nhiệm lớp.
- Nghiên cứu tâm lí đối tượng học sinh lớp 1 để tìm ra biện pháp tốt nhất
giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp.
- Tập thể học sinh lớp 1B trường tiểu học Thị Trấn Nga Sơn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động, biểu hiện tâm lí của học
sinh lớp 1.
- Phương pháp điều tra, thu thập thông tin: Điều tra, thu thập các thông tin
của từng phụ huynh, học sinh trong lớp.
- Phương pháp trao đổi: Dùng để trao đổi các đồng nghiệp có kinh
nghiệm; trao đổi với học sinh; trao đổi với phụ huynh…
- Phương pháp trải nghiệm: Thơng qua thực tế tình hình trên lớp để tìm ra
cái tốt để phát huy, cái hạn chế để khắc phục.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
a. Đặc điểm tâm lý và nhận thức của học sinh lớp 1 .
Giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách, phát triển tư duy và nhận thức
của học sinh là mục tiêu và là nhiệm vụ hàng đầu của nhà trường phổ thông.
Giai đoạn học sinh ở bậc tiểu học nhất là giai đoạn lớp 1 với học sinh là hết sức
quan trọng. Đây chính là giai đoạn nền móng của q trình phát triển năng lực tư
duy và đặc biệt là quá trình phát triển nhân cách của học sinh sau này. So với
tuổi mẫu giáo, nội dung và tính chất hoạt động cũng như mối quan hệ giao tiếp,
quan hệ xã hội của học sinh Tiểu học nhất là học sinh lớp 1 đã có những thay
đổi cơ bản. Học tập trở thành hoạt động chủ đạo. Nhưng tư duy của các em vẫn
cịn mang tính trực quan, cụ thể. Các em rất ham hiểu biết, thích bắt chước, hiếu
động, chưa biết tập chung lâu sự chú ý vào một cái gì đó. Do đó, các em dễ nhớ
nhưng cũng mau quên. (Tham khảo tài liệu Tâm lí lứa tuổi và tâm lí học sư
phạm).
Học sinh lớp 1 cịn rất non nớt, các em sống trong những gia đình có hoàn
cảnh khác nhau, nếp sống khác nhau nên nhận thức và nếp sống cũng khác nhau.
Đặc biệt là khi các em học ngày hai buổi thì phần lớn thời gian trong ngày các
em được sống và giao tiếp với thầy cơ chủ nhiệm, với bạn bè. Do đó, vai trị của

2
SangKienKinhNghiem.net

giáo viên chủ nhiệm đối với sự hình thành nhân cách của các em ở giai đoạn này
là rất quan trọng.
b. Vai trị và nhiệm vụ của cơng tác chủ nhiệm.
Như chúng ta đã biết, Bộ giáo dục đã ban hành một số Quyết định, Thông
tư quy định đối với Công tác chủ nhiệm lớp như Quyết định số 14/2007/QĐBGDĐT về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, Thông tư số 43/2012/TTBGDĐT ngày 26 tháng 11 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về
Ban hành điều lệ thi giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi giáo dục phổ thơng và giáo
dục thường xun. Điều đó chứng tỏ rằng cơng tác chủ nhiệm lớp có vai trị rất
quan trọng trong nhà trường nhất là trường Tiểu học.
Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của giáo
viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên
và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt
việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh.
Đặc biệt trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức
quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực
tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối
giữa ba mơi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội nhằm thực hiện mục
tiêu giáo dục toàn diện học sinh một lớp học.(Tham khảo tài liệu Module TH 34Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học)
2.2. Thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
a. Đặc điểm tình hình trường Tiểu học Thị Trấn Nga Sơn.
Trường Tiểu học Thị Trấn Nga Sơn là trường Tiểu học đạt chuẩn mức độ
2 đầu tiên của huyện Nga Sơn và cũng thuộc tốp đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa.
Là một trường có bề dày thành tích trong cơng tác giáo dục, trường được tặng
nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp. Dưới sự lãnh chỉ đạo sát sao, tận tình
của Ban giám hiệu nhà trường, thành tích dạy và học của giáo viên và học sinh
không ngừng nâng cao trong các năm học. Chất lượng giáo dục của các hoạt
động phong trào khác cũng không kém. Nhà trương ln được phụ huynh học
sinh tin u, tín nhiệm.
b. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học Thị Trấn

Nga Sơn.
a. Về phía giáo viên:
Đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Thị Trấn đều đạt chuẩn và trên chuẩn.
Phần lớn giáo viên đều có tâm huyết với nghề, năng động, sáng tạo nhiệt tình
trong cơng tác giảng dạy cũng như giáo dục học sinh. Nhà trường luôn đặt mục
tiêu giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh lên hàng đầu “ Tiên học lễ - Hậu
học văn”. Chính vì vậy, làm tốt cơng tác chủ nhiệm lớp luôn được phần lớn các
giáo viên trong trường chú trọng.
Song không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng nhận ra được điều đó.
Vẫn cịn có một số giáo viên chưa coi công tác chủ nhiệm là việc làm quan trọng
đối với bậc học này.

3
SangKienKinhNghiem.net


- Một số giáo viên chủ nhiệm lớp vẫn còn nặng về “dạy chữ” hơn “dạy
người”. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên chỉ tập trung động viên các em học
tập tốt mà quên đi việc động viên khuyến khích các em có tinh thần giúp đỡ
tương trợ bạn trong học tập, vui chơi cũng như trong sinh hoạt khác.
- Một số giáo viên chủ nhiệm chưa thật sự sát sao với hoạt động của lớp.
Giáo viên chưa nắm vững tâm lý học sinh, thường có thiện cảm với học sinh
khá, giỏi và nặng nề ngôn ngữ với những học sinh yếu kém; chưa gần gũi, tìm
hiểu tâm tư nguyện vọng và hoàn cảnh của các em, chưa biết lắng nghe các em
làm cho học sinh cảm thấy sợ sệt tự ti, mặc cảm, các em chưa dám thổ lộ, tâm
tình với giáo viên.
- Mặt khác, giáo viên chưa phát huy tốt tính tích cực của học sinh. Chưa
tìm hiểu và khám phá được điểm mạnh và điểm yếu , điểm còn hạn chế của từng
học sinh. Đặc biệt là chưa tìm được giải pháp để phát huy hết khả năng sáng tạo
và phát triển tư duy cho trẻ, chưa tìm được giải pháp khắc phục những nhược

điểm về ý thức và nhận thức của trẻ .
- Một số giáo viên chủ nhiệm chưa biết phối hợp với giáo viên bộ môn,
với các tổ chức khác trong nhà trường, phụ huynh học sinh để giáo dục các em.
Có thể coi đây là một số nguyên nhân dẫn đến việc giảng dạy và giáo dục
học sinh chưa đạt hiệu quả cao.
b. Đối với học sinh
* Năm học 2016 – 2017 tôi được nhà trường phân cơng chủ nhiệm lớp 1B.
Lớp có 32 em. Các em đều cùng độ tuổi và đã qua lớp mẫu giáo 6 tuổi nên đa
số các em đã nhận biết được mặt 29 chữ cái và 10 chữ số.
- Học sinh trường Tiểu học Thị Trấn Nga Sơn nói chung, học sinh lớp 1B
nói riêng đa phần là con các gia đình có điều kiện, bố mẹ phần đông đều là cán
bộ công chức nhà nước hoặc là những người đang làm kinh doanh nên cuộc
sống vật chất của các em rất đầy đủ, các em được chăm sóc chu đáo.
-Trong xã hội hiện nay, mỗi gia đình chỉ có một đến hai con nên phần lớn
các phụ huynh đều rất quan tâm đến việc học của các em, chăm lo giáo dục các
em về nhân cách, giúp các em mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp.
* Bên cạnh đó, vẫn cịn một số phụ huynh cịn “khốn trắng” cho nhà
trường. Phụ huynh ít gặp gỡ giáo viên để trao đổi về việc học tập, sinh hoạt của
con em mình ở trường cũng như ở nhà.
- Một số gia đình học sinh bn bán nhỏ lẻ ở ngồi chợ, hoặc làm nghề
nơng, nên nhận thức về sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học
sinh cịn hạn chế. Điều đó cũng một phần ảnh hưởng đến chất lượng học tập
cũng như nề nếp của học sinh trong lớp.
- Khả năng giao tiếp giữa học sinh với giáo viên, giữa học sinh với học
sinh còn nhiều hạn chế, chỉ có một số học sinh khá giỏi mạnh dạn tham gia cịn
học sinh nhút nhát thì thu mình ngại tham gia.
- Học sinh chưa mạnh dạn tự tin trong việc phân tích, xử lý tình huống…
do khả năng đánh giá hành vi của bản thân và xung quanh cịn thiên về cảm tính.

4

SangKienKinhNghiem.net


Chất lượng môn học và hoạt động giáo dục; năng lực và phẩm chất của
lớp vào đầu năm như sau:
Chất lượng các môn học
Năng lực và phẩm chất
( nhận biết được mặt chữ và số)
Sĩ số
Hoàn
Hoàn
Chưa HT Đạt mức
Đạt
Chưa đạt
thành tốt
thành
tốt
32

12

13

7

8

14

10

Bảng số liệu trên cho thấy, tỉ lệ học sinh chưa đạt về năng lực và phẩm chất
cịn cao. Vì vậy cần phải có giải pháp để phát triển về mọi mặt chất lượng giáo
dục toàn diện học sinh.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm chính về việc giáo dục tồn diện một
lớp học. Muốn quản lí, giáo dục toàn diện một lớp học người giáo viên chủ
nhiệm phải làm tốt tất cả những công việc để phối hợp tổ chức tốt việc khai thác
tiềm năng trong và nhà trường nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện học
sinh một lớp học. Mỗi giáo viên có những biện pháp cụ thể riêng, những cách
làm riêng để giáo dục học sinh. Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp của mình, tơi
đã tiến hành một số biện pháp nhỏ như sau:
*Giải pháp 1: Tìm hiểu, phân loại học sinh của lớp.
Đối tượng của công tác giáo dục là con người. Mỗi con người lại là một
thế giới tâm hồn phong phú, đa dạng. Dù rằng có những quy luật chung, nhưng
mỗi lứa tuổi, mỗi cá nhân lại mang đặc điểm riêng. Chỉ có hiểu biết tường tận
từng học sinh, giáo viên mới có thể khắc phục được tính tự phát, tùy tiện trong
giáo dục và điều khiển tối ưu quá trình giáo dục trong những tình huống sư
phạm cụ thể. Từ đó, giáo viên mới lựa chọn và vận dụng phương pháp, hình
thức giáo dục cho phù hợp với mỗi đối tượng học sinh. Chính vì thế, ngay từ đầu
năm học khi nhận lớp tơi phải tìm hiểu và nắm vững học sinh lớp mình phụ
trách như:
a. Tìm hiểu hồn cảnh gia đình của học sinh: Trước đây, chưa bao giờ
đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm (nhất là giáo viên chủ nhiệm tiểu học) lại phải
nghiên cứu đặc điểm gia đình học sinh. Ngày nay, giáo viên chủ nhiệm cần phải
tìm hiểu, nghiên cứu đặc điểm gia đình và phải coi là một nhiệm vụ để phục vụ
cho công tác giáo dục. Từ đó, tìm ra các biện pháp khai thác, phối hợp với gia
đình thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện.
Ngay từ đầu năm học, khi mới nhận lớp, trong buổi họp phụ huynh đầu
năm học, tôi đã phát cho mỗi phụ huynh một phiếu điều tra về đặc điểm của bố

mẹ (tuổi, nghề nghiệp, trình độ văn hóa, chun mơn,...), địa chỉ liên hệ, lí lịch
của học sinh, tình trạng sức khỏe của học sinh, khả năng nhận thức- năng khiếu
của từng em,... Ngồi ra, tơi cịn tìm hiểu về nếp sống gia đình, sự quan tâm
của bố mẹ đối với vấn đề giáo dục con cái để từ đó tìm ra ngun nhân và hiện
tượng tâm lí của học sinh. Ví dụ:

5
SangKienKinhNghiem.net


Phiếu điều tra dành cho cha mẹ học sinh
1.Họ và tên học sinh:..................................Ngày sinh:...................Giới tính:.........
- Tình trạng sức khỏe của học sinh:......................Chiều cao:..........Cân nặng:.......
- Khả năng nhận thức:.............................................................................................
- Năng khiếu của học sinh.:................................Sở thích.:......................................
2. Họ tên cha;.................................................... Tuổi.:............................................
- Nghề nghiệp:................................Nơi cơng tác:...................................................
-Trình độ văn hóa:..........................Trình độ chun mơn:......................................
3. Họ tên mẹ:............................................... Tuổi:..................................................
- Nghề nghiệp;................................Nơi cơng tác.:..................................................
-Trình độ văn hóa:..........................Trình độ chuyên môn:........................
4. Địa chỉ liên lạc với phụ huynh.........................................................................
- Số điện thoại...............................
- ........................
Qua phiếu điều tra, trao đổi trực tiếp với phụ huynh tơi đã nắm được hồn
cảnh gia đình của từng học sinh. Tôi đã phân loại đối tượng học sinh và đưa
vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể:
- Học sinh gặp hồn cảnh khó khăn (em Đức, em Tiến Thành,...)
- Học sinh chưa ngoan (em Xuân Minh, em Trường,...)
- Học sinh có sức khỏe yếu ( em Thái, em Hải,…)

- Học sinh học yếu (em Xn Minh, em Thái, em Tiến Thành,...)
Qua đó, tơi đề ra các biện pháp giáo dục đối với nhóm đối tượng học sinh,
cá thể học sinh, đồng thời tôi tiếp thu ý kiến phụ huynh, cùng tìm hiểu tâm
huyết, thái độ của phụ huynh, tạo ra sự đồng thuận thống nhất hành động trong
sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình.
-Đối với những học sinh có hồn cảnh gia đình khó khăn :Tơi thường
xun động viên giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh thần. Để vừa giúp đỡ học sinh
khắc phục được khó khăn lại vừa giáo dục được lòng nhân ái cho học sinh và
tranh thủ được sự hỗ trợ của nhà trường của hội phụ huynh học sinh. Tơi kêu gọi
học sinh cả lớp có tinh thần đồn kết giúp bạn vượt khó. Đề bạt với chi hội phụ
huynh lớp, nhà trường tạo điều kiện giúp đỡ những em đó.
- Đối với học sinh chưa ngoan : Dùng phương pháp tác động tình cảm,
nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không cứng nhắc. Tôi gần gũi chuyện trò
cùng em và thường xuyên nhắc nhở động viên, khen - chê kịp thời. Giao cho
em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước
điều chỉnh mình.
- Đối với những học sinh có sức khỏe yếu: Tơi ln dành tình cảm ưu ái
hơn. Động viên các em chú ý giữ gìn sức khỏe, sắp xếp chỗ ngồi phù hợp.
Thường xuyên gặp gỡ phụ huynh để kết hợp theo dõi diễn biến về sức khoẻ và
học tập của các em.
- Đối với học sinh học yếu: Tơi tìm hiểu ngun nhân vì sao em đó học
yếu, học yếu những mơn nào. Tơi dành thời gian luyện đọc, luyện viết, làm toán

6
SangKienKinhNghiem.net


thêm cho em vào những tiết luyện buổi chiều, ra bài tập phù hợp với mức độ
tiếp thu của các em. Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi
giúp đỡ học sinh yếu kém tiến bộ. Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình

hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc
học ở nhà cho các em. Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các
em nhụt chí, xấu hổ trước bạn bè.
Những việc làm rất đỗi bình thường đó đã giúp các em trong lớp có sự
tiến bộ về cả học tập lẫn rèn luyện đạo đức, nhân cách.
b. Tìm hiểu và nắm được đặc điểm tâm lí, tính cách của từng học sinh:
Ngay ở bậc tiểu học, mỗi lứa tuổi ứng với mỗi lớp (năm học), từ lớp 1 đến
lớp 5 đã có sự khác nhau đáng kể về mặt tâm lí. Mặt khác mỗi trẻ em trong cùng
một lứa tuổi cũng có những nét tính cách khác nhau. Do vậy, người giáo viên
nói chung, giáo viên chủ nhiệm nói riêng, trong cơng tác giáo dục cần chú ý đến
đặc điểm lứa tuổi và cá nhân học sinh để lựa chọn phương pháp, hình thức giáo
dục phù hợp với từng đối tượng học sinh. Ngồi ra tìm hiểu trình độ nhận thức,
năng lực học tập và các năng lực khác, mối quan hệ với tập thể, với những người
xung quanh,…để tìm cách giúp các em.
Chẳng hạn: Mới ngày đầu nhận lớp, tơi thấy có em Xn Minh ln gây
gổ đánh nhau với bạn, lời nói với người lớn chưa lễ phép, trong lớp chưa tập
trung nghe giảng, chun làm việc riêng, thích thì học, khơng thích thì thơi,..
Qua tìm hiêu thực tế, tơi biết em là một học sinh có hồn cảnh đặc biệt: Bố mẹ li
hơn, em sống cùng với bố và mẹ kế, nhưng gia đình mới của em cũng khơng
mấy hịa thuận, bố mẹ lục đục hay cãi nhau, … Điều này cũng ảnh hưởng khơng
ít đến tâm - sinh lí của em. Trước học sinh như vậy, tôi luôn gần gũi hỏi han,
động viên em, nhẹ nhàng chỉ cho em thấy những việc nào làm đúng, việc nào
chưa đúng để em sửa chữa. Mặt khác, tôi giao cho em theo dõi các bạn trong lớp
xem có những bạn nào chưa ngoan và báo cáo cô vào cuối buổi học. Để làm tốt
nhiệm vụ này, em phải gương mẫu. Từ đó em dần dần thay đổi về hành vi, nhận
thức, học tập tiến bộ và đặc biệt là em đã biết thân thiện với bạn bè.
Trường hợp khó khăn nhất là em Mai Văn Thái bị bệnh não úng thủy.
Đây là một căn bệnh nặng, bác sĩ phải cài một thiết bị y tế nối từ trên đầu em
xuống dưới bụng qua lớp da. Em thường xuyên bị đau đầu, ốm yếu luôn. Tôi
quan sát hàng ngày các hoạt động và các mối quan hệ của em thấy em hay có

mặc cảm tự ti, hay ngồi một mình trong lớp trong các giờ ra chơi, khơng dám
cùng chơi với bạn bè (vì sợ bạn không may đụng phải thiết bị trong
người),…Tôi tới thăm gia đình, trị chuyện trao đổi với phụ huynh học sinh. Sau
đó tơi sắp xếp chỗ ngồi sao cho phù hợp. Trong từng tiết dạy tôi quan tâm chỉ
bảo cho em những kiến thức mà em có thể tiếp thu được. Mặt khác, tơi tâm sự
hồn cảnh của em với học sinh trong lớp, nhắc nhở các em cùng chơi với bạn
nhưng phải tuyệt đối giữ an toàn cho bạn. Bên cạnh đó tơi phối kết hợp với các
giáo viên dạy bộ môn để cùng giúp đỡ em. Dần dần, em cũng tự tin hơn: hăng
hái giơ tay phát biểu, em hòa đồng cùng các bạn trong giờ chơi, biết lo lắng cho
hoạt động học tập của mình,… Qua đó tơi rất mừng và thở phào nhẹ nhỏm, tuy
7
SangKienKinhNghiem.net


giúp em chưa được nhiều nhưng tơi thấy mình đã góp phần nào trong sự tiến
bộ giữa ý thức và hành động của em.
Tâm lí của trẻ em là rất thích được khen nên dù học sinh có tiến bộ chỉ
một chút thôi tôi cũng tuyên dương, động viên để các em cố gắng hơn nữa.
Chẳng hạn, lớp tơi có em Diệu Châu nhà ở xa luôn đi học muộn. Cô giáo nhắc
nhở nhiều lần mà chưa tiến bộ. Đột nhiên có hơm em đi học đúng giờ, vậy là tôi
khen em trước lớp. Được cô giáo khen, các bạn khích lệ, từ hơm đó, số buổi đi
học muộn của em giảm hẳn và dần dần em đã có thói quen đi học đúng giờ. Hay
như em Thái, Xuân Minh, Tiến Thành, em Diệp… khả năng nhận thức chậm
nên các em đọc cịn yếu, viết và làm tính chậm. Tơi thường xuyên gọi các em
đọc bài, lên bảng. Khi các em có tiến bộ hơn, tơi gần gũi động viên, khen các em
có cố gắng. Được cơ quan tâm, các em đã có tiến bộ hơn nhiều.
Biết các em thích làm người lớn, tôi hướng dẫn các em tự thực hiện tiết
sinh hoạt cuối tuần. Dưới sự điều hành của lớp trưởng, các em được thoải mái
trình bày những suy nghĩ, những thắc mắc của mình, đến những phút cuối thì tơi
là người giải đáp những thắc mắc đó. Chính vì thế, nhận thức của các em được

nâng lên và kĩ năng giao tiếp của các em cũng dần được hoàn thiện.

Bạn lớp trưởng đang điều khiển lớp sinh hoạt
Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm:
Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm việc làm rất quan trọng đối với mỗi giáo
viên chủ nhiệm. Đó chính là mục tiêu giáo dục toàn diện mà sau mỗi năm học
mỗi lớp phải thực hiện được. Sau khi tìm hiểu những đặc điểm của tập thể học
sinh, tơi có cơ sở để thiết kế kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục của lớp trong
một năm học.
Kế hoạch chủ nhiệm chung của một năm học được Ban giám hiệu nhà
trường duyệt. Hàng tháng tôi lại lên kế hoạch theo chủ điểm, phù hợp với nhiệm
vụ trong tháng của nhà trường, của Đội, đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc
điểm của học sinh trong lớp. Cuối mỗi tháng, tôi tổng kết các mặt đã làm được

8
SangKienKinhNghiem.net


và chưa làm được để lên kế hoạch cho tháng sau. Từ đó đề ra các biện pháp giáo
dục thích hợp.
Ví dụ, tháng 9 là khai giảng mở đầu năm học mới cần giáo dục cho học
sinh thái độ, nề nếp, làm quen với bạn mới, thầy mới đối với học sinh lớp 1. Căn
cứ vào mục tiêu giáo dục, căn cứ vào đặc điểm của học sinh, tôi đặt ra chủ đề:
Em u trường em. Tơi tìm các biện pháp, hình thức hoạt động, tạo cơ hội cho
các em được giao lưu, làm quen với thầy, với bạn với khơng gian sinh hoạt của
trường như tổ chức trị chơi: Vòng tròn giới thiệu, hay thăm quan phòng truyền
thống của nhà trường trong giờ học ngoại khóa để các em được khám phá, được
thể hiện mình,...Qua hoạt động học sinh bộc lộ sự cởi mở, vui vẻ, hồn nhiên.
Hay trong tháng 10 có chủ đề: “ Kính u Bác Hồ, bà, mẹ và cô giáo”.
Tôi kết hợp với giáo viên dạy nhạc tổ chức cho các em thi trong lớp (trong tiết

ngoài giờ lên lớp) theo 2 phần:
+ Phần 1: Nghe nhạc đoán tên bài hát về Bác Hồ, thầy cô, bà và mẹ.
+ Phần 2: Thi hát, đọc thơ (theo chủ đề).
Qua đó, giáo dục học sinh truyền thống kính u Bác Hồ, bà, mẹ và cơ;
rèn luyện cho học sinh kĩ năng hợp tác, tự tin, trình bày thơ, hát, trả lời câu hỏi
trước đám đơng.
Nhờ có kế hoạch cụ thể, sát với tình hình, đặc điểm của lớp nên trong các
phong trào tập thể do Đội phát động, lớp tôi chủ nhiệm thường đạt các giải cao
như giải Nhất thi văn nghệ, giải Nhì thi kể chuyện về Bác Hồ trong dịp kỉ niệm
ngày 20/11.
Giải pháp 3: Xây dựng nề nếp lớp học:
Xây dựng nề nếp lớp học là một trong những nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu
của người giáo viên tiểu học. Thực tế, nếu học sinh khơng có nề nếp thì việc
giáo dục và dạy học sẽ không đạt hiệu quả cao.
a. Thành lập ban cán sự lớp- đội ngũ tự quản:
Ngay từ đầu năm, sau khi được BGH nhà trường phân công chủ nhiệm
lớp 1B, tôi bắt tay vào việc ổn định tổ chức lớp. Tôi thành lập ban cán sự lớpđội ngũ tự quản. Vì học sinh lớp 1 cịn thiếu kinh nghiệm sơng, nhưng lại có nhu
cầu được hoạt động, có nhu cầu được chia sẻ, giàu xúc cảm,…nên tôi chọn
những em cởi mở, biết nhường nhịn, biết lắng nghe, biết quan tâm giúp đỡ bạn
bè, biết thuyết phục bạn bè,…làm đội ngũ tự quản như em Bảo Ngọc, em Mai,
em Chi, em Bảo,.. Sau đó tiến hành phát động thi đua giữa các tổ. Lớp tôi chia
làm 3 tổ. Nhiệm vụ của lớp trưởng, tổ trưởng được tôi phân công rất cụ thể:
- Em lớp trưởng: quán xuyến chung cả lớp, thay mặt giáo viên kiểm tra,
đôn đốc việc thực hiện những qui định của lớp, của trường; kiểm tra đồng phục,
việc xếp hàng ra vào lớp, xếp hàng khi thể dục, sinh hoạt tập thể, theo dõi thi
đua giữa các tổ, báo cáo với giáo viên chủ nhiệm về tình hình hàng ngày của
lớp.
- Em lớp phó học tập : Kiểm tra việc làm bài và học bài ở nhà của các bạn
và giúp đỡ các bạn khi các bạn chưa hiểu bài…

9
SangKienKinhNghiem.net


- Lớp phó phụ trách văn nghệ: thường xuyên giữ nề nếp hát đầu giờ, giờ ra
chơi vào, sinh hoạt văn nghệ cuối tuần, trong các đợt thi đua do trường tổ chức.
- Lớp phó phụ trách lao động: thường xuyên quán xuyến cả lớp khi làm vệ
sinh “1 phút sạch trường”, khi lớp lao động .
-Tổ trưởng: Điều hành công việc chung, theo dõi, đôn đốc các hoạt động
hàng ngày của tổ về việc thực hiện nền nếp, nội quy, học tập, chăm sóc bồn hoa
do tổ mình phụ trách.
-Tổ phó: Cùng với tổ trưởng điều hành cơng việc chung nhưng thực hiện
phụ trách việc thực hiện nền nếp học tập và vệ sinh là chính.
Ngồi ra, các thành viên còn lại trong tổ kiểm tra chéo đồ dùng, sách vở
học tập và mặc đồng phục theo quy định nhà trường vào các ngày trong tuần.
Theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, giáo viên chủ nhiệm phải phân
loại được trình độ học sinh và có kế hoạch tổ chức rèn luyện cho tất cả học sinh
có kĩ năng, phát triển năng lực của từng em thông qua các hoạt động tự quản. Vì
vậy mỗi một tháng, tơi lại cho các em bầu lại ban cán sự lớp để các em được
tham gia vào việc chung, được đánh giá và tự đánh giá, mạnh dạn, tự tin hơn và
quan trọng hơn cả là các em đều hiểu được vai trị của mình trong tập thể, các
em tích cực, tự giác trong các hoạt động.
b. Xây dựng nề nếp trật tự kỷ luật:
Với học sinh lớp 1, khi các em còn bỡ ngỡ bước chân vào mái trường tiểu
học- mơi trường hồn tồn mới lạ đối với các em, các em bắt đầu làm quen với
bạn mới, thầy cô mới, các hoạt động của em phải thực hiện theo nội quy của
trường, của đội, theo thời khóa biểu…Tuy nhiên để các em thực hiện tốt các nề
nếp, kỉ luật đó, cơ giáo và ban cán sự lớp cần thường xuyên nhắc nhở, động
viên, khuyến khích các em tích cực tham gia các hoạt động. Vì học sinh mới
bước vào lớp 1, các em chưa biết đọc, biết viết nên tôi quy định rất ngắn gọn để

các em dễ nhớ, dễ thực hiện. Ví dụ:
NHỮNG QUY ĐỊNH NỀ NẾP ĐỐI VỚI HỌC SINH
1. Đi học đúng giờ, nghỉ học phải xin phép. Giữ gìn trật tự, chú ý nghe thầy cô
giáo giảng bài, hăng hái phát biểu ý kiến.
2. Giữ gìn sách giáo khoa, bàn ghế và các tài sản khác của lớp, của trường.
Không viết, vẽ lên sách vở, bàn ghế, lên tường. Không trèo cây bẻ cành, hái
hoa nơi công cộng.
3. Giữ vệ sinh các nhân, vệ sinh trường lớp sạch sẽ,
4. Mặc đúng đồng phục theo quy định . Khơng đi dép lê.
5. Đồn kết giúp đỡ bạn. Khơng nói tục, chửi thề. Khơng gây gổ đánh nhau.
Biết cảm ơn và xin lỗi.
6. Thật thà trong học tập, trong sinh hoạt, khơng dối trá.
7. Kính trọng, vâng lời thầy cô giáo, ông bà, bố mẹ và người lớn tuổi. Chào
hỏi, nói năng lễ phép với mọi người.
8. Tắt các thiết bị điện trước khi ra khỏi lớp
9. Thực hiện đầy đủ các yêu cầu về học tập, lao động và rèn luyện của thầy cô
giáo, của nhà trường và của Đội.
10
SangKienKinhNghiem.net


Đặc biệt, học sinh lớp một thường hay mách cô. Với những lần như vậy tôi
luôn phải hỏi rõ ngọn nguồn. Cả hai đối tượng đều được trình bày cùng với nhân
chứng (nếu có). Từ đó giáo viên mới có cách giải quyết cơng bằng đối với các
em. Có những trường hợp giáo viên phải chỉ ra lỗi cụ thể của một em hay cả hai
đều mắc lỗi thì cần xin lỗi nhau để giải tỏa. Sau những lần như vậy giáo viên lại
rút kinh nghiệm những trường hợp này các em không nên và không cần thiết
phải thưa cô vỡ việc đó khơng quan trọng. Dần dần học sinh tự nhận ra những
việc gì thưa cơ là chính đáng, cần thiết để giảm dần việc thưa mách cô.
Giáo viên vừa cứng rắn cương quyết vừa thể hiện tình cảm dịu dàng thương

yêu chăm sóc các em. Song cũng cần thể hiện rõ sự nghiêm khắc không bỏ lửng
khi nhắc nhở, giao việc cho học sinh. Chẳng hạn, học sinh chưa hồn thành bài
tập khơng phải vì lỗi chưa hiểu bài mà vì chưa chăm chỉ học bài, tơi dành thời
gian u cầu em đó hồn thiện bài tại lớp. Tránh tình trạng giao việc cho học
học sinh song khơng có sự kiểm tra đơn đốc khiến cho lời nói của cơ trở nên
kém trọng lượng, lần sau cơ nói sẽ khơng có hiệu lực nữa.
Giáo viên kiên trì huấn luyện phong thái tự tin cho học sinh làm lớp trưởng,
luôn nghiêm túc trong công việc mà cô giáo giao. Giáo viên hướng dẫn thật chi
tiết, tỉ mỉ cho đội ngũ cán bộ lớp trong vài tuần đầu để các em quen thành nếp
và dần dần có đội ngũ tự quản tốt. Trên cơ sở đó giáo viên yên tâm quản lí học
sinh theo hướng chỉ đạo từ xa.
Ví dụ: Khi có tiếng trống trường báo hiệu giờ vào học, hay tập thể dục giữa
giờ lớp trưởng là người điều động các bạn xếp hàng sao cho thật nhanh, thật
ngay ngắn.
Sau mỗi tuần, giáo viên cần tổ chức sinh hoạt lớp để nhận xét công việc
trong tuần qua: cả lớp cùng nhận xét các việc mà lớp đã thực hiện, nhận xét
được mặt tốt cần phát huy cho lớp trong thời gian tới.
Nhờ có đội ngũ tự quản tốt, cùng với sự động viên khích lệ kịp thời của cơ
giáo chủ nhiệm, của ban cán sự lớp, học sinh lớp tơi tự giác tích cực thực hiện
quy định nề nếp của lớp học. Chính vì vậy mà lớp tơi thường xuyên đứng đầu
trong bảng điểm thi đua của Đội hàng tuần, hàng tháng, hàng kì.
c. Xây dựng nề nềp học tập
Một lớp học có nề nếp học tập tốt thì chất lượng giáo dục mới đạt kết quả
tốt được. Chính vì vậy, ngay từ khi mới nhận lớp, tơi đã chú ý xây dựng nề nếp
học tập cho các em.
Vì tư duy của các em cịn mang nặng tính trực quan, sinh động nên tơi sử
dụng một số kí hiệu hoặc lệnh để điều khiển học sinh thực hiện trong giờ học để
các em dễ nhớ, dễ thực hiện. Ví dụ như: kí hiệu hình trịn có dấu chấm ở giữa là
học sinh ngồi khoanh tay nhìn lên bảng, hình chữ nhật học sinh lấy bảng con,
mũi tên chỉ lên là giơ bảng, mũi tên chỉ xuống là đặt bảng xuống bàn,..

Chia nhóm đơi, nhóm ba, nhóm bốn, nhóm năm, nhóm sáu, muốn học sinh
hoạt động theo nhóm nào tơi chỉ thước vào kí hiệu đó viết sẵn ở góc trái của
bảng lớp.

11
SangKienKinhNghiem.net


Tụi qui nh cỏch gi tay (giơ tay phải, khuỷu tay chèng xuèng bµn) giơ
bảng, đứng đúng cách khi phát biu (ứng thẳng người, hai tay buông xuống )
Tụi khuyn khích tất cả học sinh hăng hái phát biểu xây dựng bài.
Ví dụ: Khi gọi học sinh nhút nhát hoặc học sinh yếu trả lời được câu hỏi đề
nghị cả lớp động viên bạn bằng tràng pháo tay. Còn để học sinh khá giỏi khơng
cảm thấy buồn chán thì để các em nhận xét ý kiến .
Tôi thường xuyên nhắc nhở học sinh phải chú ý lắng nghe cô giáo giảng
bài, khơng được nói chuyện riêng, làm việc riêng trong giờ học. Khơng được
nhìn bài bạn kể cả khi học cũng như trong tiết kiểm tra.
Tôi sử dụng phương pháp học mà chơi – chơi mà học, nhưng khơng vì thế
mà làm ảnh hưởng đến những lớp xung quanh.
Ngay cả việc học tập ở nhà, tơi cũng có u cầu rất rõ ràng. Tơi phân tích
cho các em thấy, học là việc của chính bản thân các em. Bố mẹ, thầy cơ khơng
thể học hộ các em được. Do đó về nhà các con phải tự giác ôn bài, tự tay soạn
sách vở, chuẩn bị đồ dùng cho ngày hôm sau. Nhờ đó, học sinh lớp một nhưng
tơi được phụ huynh phản ánh là các em rất tự giác học bài. Bố mẹ không cần
giục giã, nhắc nhở mà con em họ rất lo lắng đến bài vở của mình.
Để thực hiện được các nề nếp học tập trên không phải là nói xong là làm
được ngay mà địi hỏi phải có cả một q trình. Giáo viên phải có sự kiên trì dẫn
dắt, nhắc nhở các em thực hiện. Giáo viên “vừa dạy, vừa dỗ” vừa nghiêm khắc
nhưng cũng phải nhẹ nhàng mềm mỏng đối với các em. Thông qua các tiết thao
giảng, dự giờ, các đợt thi giáo viên giỏi, lớp tôi được các thầy cô đánh giá là lớp

có nề nếp học tập tốt, các thầy cơ bộ môn đều khen ngợi.
Giải pháp 4: Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp.
Đối với trẻ em, mái trường là chỗ dựa tinh thần và bền vững nhất, tin cậy
nhất và có sức hấp dẫn nhất. Vì vậy phải làm sao cho trẻ em thích đến trường
học tập và cảm thấy “Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến trường là một ngày
vui .” Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự là người mẹ, là cô giáo, là chị phụ trách,
là bạn.... người quản lý của học sinh, chứ không phải coi công tác chủ nhiệm là
khiển trách, kiểm điểm học sinh. Quan hệ thầy- trò là quan hệ thể hiện ở lương
tâm, trách nhiệm. Thầy phải thấm nhuần quan điểm của cuộc vận động “Trường
học thân thiện- Học sinh tích cực” đem hết khả năng và nhiệt tình của mình
chăm lo đến từng em học sinh như chính con em ruột của mình.
Việc tạo ra một môi trường học tập tốt, tạo cho các em sự gần gũi coi lớp
học như gia đình của mình, cơ giáo như mẹ hiền, bạn bè là anh em là trách
nhiệm của mỗi thầy cô giáo chúng ta.
a.Xây dựng mối quan hệ thầy- trò
Một số giáo viên ln giữ khoảng cách với học sinh, ít quan tâm, gần gũi,
chuyện trị cùng với các em. Do đó, giáo viên không nắm bắt được tâm tư,
nguyện vọng của các em, khơng phát huy được hết các khả năng tích cực của
học sinh. Điều đó cũng gây nên hạn chế trong khả năng tiếp thu bài học cũng
như sự hình thành phẩm chất, năng lực của các em.

12
SangKienKinhNghiem.net


Các em lớp 1 rất bé, còn bỡ ngỡ, sợ sệt khi mới bước chân vào trường tiểu
học. Chính vì thế, ngay từ đầu nhận lớp tơi đã đóng vai vừa là cô giáo, vừa là
mẹ, là chị, là bạn để dìu dắt, nâng đỡ các em giúp các em thích nghi với mơi
trường mới để các em học tập và rèn luyện tốt hơn. Khi trao đổi, khi giảng bài,
cũng như khi nhắc nhở, uốn nắn những lỗi lầm của học sinh, tôi luôn thể hiện

cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học trị. Tơi
quan tâm đến những điều nhỏ nhặt nhưng lại rất cần thiết đối với các em. Chẳng
hạn: Có học sinh khi đến lớp cổ áo chưa bẻ tôi đi xuống bẻ cổ áo cho em, có em
đóng cúc nọ vào khuyết kia tôi nhẹ nhàng nhắc em ra ngoài để cài lại cúc. Nghe
thời tiết biết trời lạnh nhắc các em mặc ấm, đi tất, những hôm trời mưa tôi nhắc
nhở các em không được chạy ra sân chơi,nhắc nhở các em đội mũ nón khi đi học
về,…Bằng những việc làm nhỏ của mình tơi dần dần hình thành ở các em ý thức
giữ gìn vệ sinh thân thể, mặc quần áo gọn gàng, ngay ngắn,..
Tạo đựơc tâm thế cho học sinh trong buổi học là vô cùng cần thiết . Hiểu
điều đó nên tiết đầu tiên tơi không bao giờ quở trách, trách phạt bất cứ một học
sinh nào . Dù hơm đó học sinh đi muộn hay quên đồng phục hoặc quên sách, vở,
thiếu phần chuẩn bị ...Nếu nặng lời mắng mỏ sẽ đem lại cho học sinh đó nỗi
buồn, cảm giác có tội sẽ đè nặng , phá tan sự tiếp thu của học sinh trong cả buổi
học hơm ấy. Để tránh tình trạng trên, sáng sáng khi bước chân vào lớp tôi
thường nghĩ ra một câu chào, một câu đùa hóm hỉnh hoặc một vài cử chỉ ân cần
để sao cho học sinh cảm nhận được một ngày học mới bắt đầu hết sức nhẹ nhàng
và ấm áp.
Vào giờ ra chơi, tôi dành khoảng 5- 10 phút đầu ngồi lại lớp hỏi chuyện cho
các em thêm gần gũi. Có những em đầu tóc rối bù, tơi chải lại giúp em, có em
chân tay chưa cắt móng, tơi cắt giúp và nhắc nhở các em khơng nên để móng tay
dài.... Nhờ đó tình cảm thầy trị thêm gần gũi và các em cũng khơng cịn ngần
ngại để bày tỏ những vấn đề riêng của mình. Tơi hạnh phúc vì được nghe học
sinh của mình tâm sự, được nghe những mong muốn của các em. Đôi khi học
sinh của tôi bày tỏ những bức xúc của các em về một sự hiểu lầm của thầy cô
nào đó hay những vướng mắc về một vấn đề của trường của lớp và tôi là chỗ
dựa tin cậy để giúp các em giải toả những vướng mắc đó

Hình ảnh cơ- trị trong giờ ra chơi
13
SangKienKinhNghiem.net

Học sinh đến trường thì phải vui chơi. Giờ ra chơi tơi hướng dẫn cho các
em trị chơi tập thể, mượn cho các em dây, cầu, bóng vv.. để học sinh được chơi
hết mình, được cười đùa thật vui vẻ, giảm bớt đi sự căng thẳng sau các tiết học.
Cả ngày học sinh ở trường, cô giáo trong thời gian đó thay vai trị người mẹ
ở nhà của các em. Mỗi khi có em kêu sốt, mệt hay đau bụng giữa tiết học tôi
không làm ngơ mà ân cần hỏi han bình tĩnh xử lý lúc thì xoa cho em này chút
dầu khi thì pha cho em khác cốc nước, có em mệt q khơng đỡ tơi gọi điện
thơng báo cho gia đình em đến..
Mang niềm vui đến cho con trẻ từ những việc làm bình thường như vậy
nhưng cũng khiến cho học sinh cảm thấy tình thương yêu và sự quan tâm săn
sóc của cơ với các em . Từ sự cảm nhận này khiến cả phụ huynh lẫn học sinh
đều cảm thấy tin tưởng, các em cảm nhận được mỗi buổi đến trường là một ngày
vui, còn phụ huynh hoàn toàn yên tâm vững dạ khi gửi con cả ngày cho cô.
b. Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Không những xây dựng mối quan hệ tốt giữa thầy và trị mà tơi cịn chú ý
xây dựng tốt mối quan hệ giữa học sinh và học sinh. Sửa cho học sinh từ cách
xưng hô giữa các bạn trong lớp cho phù hợp, lịch sự. Trong lớp, tơi ln khuyến
khích học sinh giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống hằng
ngày như: Hướng dẫn bạn cách làm bài, xây dựng đơi bạn cùng tiến; nhóm học
tập, em khá giỏi kèm em yếu để giúp các em theo kịp phong trào của lớp; thăm
hỏi khi có bạn trong lớp bị ốm...
Hướng dẫn và giáo dục các em xây dựng tinh thần tương thân, tương ái
nên các em trong lớp luôn giúp đỡ nhau trong học tập, trong các công việc của
lớp, của trường. Đặc biệt tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách…
như ủng hộ các bạn trong dịp tết vì người nghèo được 350 000 đồng, chương
trình thắp sáng ước mơ ( ủng hộ đoàn nghệ thuật khuyết tật) được 300 000 đồng,
mua tăm ủng hộ người mù với số tiền là 330 000 đồng; ủng hộ chia khó với
vùng cao được 378 000 đồng, làm kế hoạch nhỏ bằng cách góp nhặt vỏ lon bia

sau dịp Tết nguyên đán với hơn 600 vỏ lon, ngồi ra các em cịn tham gia nhiều
chương trình nhân đạo từ thiện khác…

Học sinh góp tiền ủng hộ các bạn trong đồn“Nghệ thuật tình thương”
14
SangKienKinhNghiem.net


Giải pháp 5:Xây dựng lớp học thân thiện, sạch sẽ; bồn hoa xanh, đẹp.
Để tạo ra một môi trường học tập thân thiện, gần gũi, tích cực cho học
sinh, tơi đã hướng dẫn học sinh cùng thực hiện trang trí lớp học thân thiện: học
sinh sẽ trình bày các sản phẩm học tập của các em, ghi những bài học cần nhớ,
sưu tầm tranh ảnh có liên quan đến các kiến thức được học. Qua đó các em được
học hỏi những điều hay từ bạn mình. Thơng qua việc làm này, giúp các em tự
điều chỉnh, bổ sung trao đổi, hợp tác tốt hơn để xây dựng cảnh quan, vệ sinh lớp
học nói riêng và của nhà trường nói chung. Góp phần giáo dục các em thực hiện
quyền làm chủ của mình đối với nơi các em đang học. Từ đây tạo nền tảng cơ
bản giúp các em góp phần vào việc cải tạo cảnh quan, vệ sinh của gia đình, địa
phương .

Một góc trang trí lớp học thân thiện của lớp 1B
Bên cạnh đó, tơi cịn tập cho các em có thói quen tự giác làm việc, biết tự
tìm hiểu cuộc sống xung quanh mình bằng cách yêu cầu các em đọc sách báo,
xem ti vi, nghe tin tức… . Sau đó các em cùng trao đổi, chia sẻ với bạn để cùng
nhau hiểu biết về cuộc sống xung quanh.
Ngồi ra tơi khuyến khích, tạo điều kiện để các em tham gia các hoạt
động phong trào, vui chơi của nhà trường. Qua đó các em được rèn luyện một số
kĩ năng: hợp tác, tinh thần đồng đội, sức khỏe…
Đối với bồn hoa của lớp, mỗi tổ sẽ chăm sóc bồn hoa một tuần. Qui định
bồn hoa phải sạch cỏ, đất khơng khơ trắng, khơng có cành gãy và lá khơ. Từ đó

giáo dục các em biết giữ gìn, bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.
Giải pháp 6: Thực hiện tốt mối quan hệ giữa giáo viên và phụ huynh.
Giáo dục trẻ là nhiệm vụ chung của cả nhà trường, gia đình và xã hội. Do
đó, để giúp cho có sự đồng thuận trong cơng tác giáo dục tồn diện cho trẻ tôi
rất chú trọng đến việc thực hiện tốt mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh. Để
dễ dàng trao đổi với phụ huynh những thông tin cần thiết, ngay từ đầu năm tôi

15
SangKienKinhNghiem.net


đã chủ động phối kết hợp với bác hội trưởng hội phụ huynh của lớp, chủ động
xin số điện thoại của từng phụ huynh.
Tôi trao đổi với phụ huynh bằng nhiều hình thức như : gặp trực tiếp hoặc
trao đổi qua điện thoại mỗi khi có sự việc cần trao đổi ngay, đôi khi chỉ là
những thăm hỏi việc học tập sinh hoạt của học sinh ở nhà để tìm nguyên nhân
học sa sút hay cùng nhau phối hợp để giúp học sinh tiến bộ.
Thông qua các lần họp phụ huynh tơi lại có cơ hội được bày tỏ cách làm
việc của mình trên lớp, thơng báo cụ thể tình hình của từng em về mọi mặt để
phụ huynh thấy ưu điểm và tồn tại của con em mình đồng thời tôi cũng lắng
nghe để hiểu những tâm tư, nguyện vọng của họ cùng nhau bàn bạc thống nhất
cách giáo dục con em mình cho phù hợp.
Tổ chức thăm hỏi, động viên gia đình học sinh có hồn cảnh đặc biệt khó
khăn và kiến nghị lên nhà trường giúp đỡ như gia đình em Thái.
Thường xuyên liên hệ, trao đổi với phụ huynh để cùng phối hợp giáo dục,
động viên giúp đỡ kịp thời từng học sinh nhất là đối với những học sinh cá biệt
để nâng cao chất lượng học tập, rèn luyện phát triển trí tuệ, năng lực cho các em
Giải pháp 7: Kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn, tổng phụ trách đội
để xây dựng lớp thành một lớp tập thể tốt
Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm không chỉ là làm việc và tiếp xúc với

học sinh mà cịn với giáo viên bộ mơn khác. Việc kết nối này giúp cho giáo viên
bộ môn hiểu thêm tình hình của cả lớp nói chung của học sinh nói riêng. Qua đó
mọi người cũng nắm bắt được các thiếu sót cần phải khắc phục trong mỗi tiết
học và cùng nhau đưa ra các biện pháp thích hợp để giúp các em tiến bộ.
Để xây dựng lớp thành một tập thể tốt, ngoài sự tác động trực tiếp của cơ và
trị trong lớp,cần phải có sự chỉ đạo, định hướng của các tổ chức khác trong
trường như Đồn, Đội. Chính vì vậy, để giúp các em phát triển tồn diện về mặt
trí tuệ và nhân cách, giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải biết kết hợp chặt chẽ với
Tổng phụ trách đội, Đội cờ đỏ, Phụ trách các sao nhi đồng. Thường xuyên nắm
bắt thông tin và các kế hoạch của các đoàn thể trong nhà trường, tạo cho các em
cơ hội thực hiện các hoạt động như: tham gia văn hóa văn nghệ, thi năng khiếu,
sinh hoạt tập thể, sinh hoạt ngoại khóa theo các chủ điểm,...
Thông qua các hoạt động của đội các em được tham gia vào sân chơi trí tuệ.
Tham gia đầy đủ các đợt thi đua, các phong trào của đội .Cùng toàn thể liên đội
tham gia tiết kiệm điện, tiết kiệm nước: ra khỏi phòng tắt điện, vặn vòi nước vừa
phải mỗi khi rửa chân tay, uống bao nhiêu rót từng ấy…Qua đó nhân cách của
các em được dần hình thành theo chiều hướng tích cực.
Thơng qua các hoạt động tập thể các em sẽ bộc lộ được những mặt mạnh,
sở trường của mình, tạo cơ hội cho các em thỏa sức sáng tạo theo năng khiếu
của mình (hát, múa, kể chuyện, thể dục thể thao,...), tạo điều kiện cho các em có
cơ hội giao tiếp với thế giới xung quanh, giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn trong
sinh hoạt. Qua đó cũng giáo dục cho các em tính tập thể, vì lợi ích tập thể khơng
vì lợi ích cá nhân

16
SangKienKinhNghiem.net


Giải pháp 8: Tổ chức đánh giá kết quả, thi đua, khen thưởng
Đánh giá kết quả giáo dục học sinh là một trong những nội dung lớn và hết

sức quan trọng của cơng tác chủ nhiệm lớp. Bởi lẽ nó không chỉ phản ánh kết
quả giáo dục học sinh mà cịn phản ánh định hướng nội dung của cơng tác chủ
nhiệm. Đánh giá đúng sẽ là một động lực giúp học sinh nỗ lục rèn luyện tu
dưỡng, phát huy những ưu điểm, sẽ khích lệ, động viên học sinh khơng ngừng
rèn luyện phấn đấu vươn lên hồn thiện mình. Ngược lại, đánh giá không đúng,
không khách quan đối với học sinh sẽ đem lại hậu quả xấu- phản giáo dục.
Chính vì vậy , tơi ln coi trọng việc đánh giá học sinh, đánh giá khách quan
công bằng với mọi học sinh. Bên cạnh đó, tơi cịn tổ chức cho học sinh tham gia
vào quá trình tự đánh giá và đánh giá kết quả rèn luyện của bản thân mỗi em và
của cả lớp nói chung. Đánh giá hàng tuần, hàng tháng, trong cả học kì và cả năm
học.
Tiết sinh hoạt cuối tuần có vai trị quan trọng, giáo viên chủ nhiệm giúp
học sinh lớp mình điều chỉnh lại hành vi, nhân rộng điển hình, đồng thời hình
thành một số kĩ năng cho học sinh, tạo mối quan hệ đoàn kết, xây dựng sức
mạnh tập thể…. Do đó, tơi ln coi trọng việc tổ chức tiết sinh hoạt cuối mỗi
tuần. Trước hết tôi tổ chức cho em lớp trưởng điều hành tiết sinh hoạt. Sau khi
các tổ nhận xét, lớp trưởng nhận xét, đánh giá tôi mới tiến hành nhận xét đánh
giá các mặt tích cực và tồn tại của học sinh trong tuần. Ví dụ : Lớp có bạn đi học
muộn nên nhắc nhở bạn đi học đúng giờ. Tuyên dương học sinh gương mẫu, tập
thể có nhiều cố gắng. Tơi ghi nhận những ý kiến đóng góp của các em và qua đó
giáo dục các em biết được hành vi đúng sai. Giúp các em phát huy những mặt
mạnh sẵn có. Với những việc các em làm được giáo viên kịp thời khen ngợi,
tuyên dương nhằm nhân rộng điển hình trong lớp, giứp nhiều học sinh học hỏi
theo. Tơi động viên khích lệ các em bằng những món q nhỏ như cái bút chì,
thước kẻ, khi thì quyển vở,..khi các em có tiến bộ.
Cuối mỗi tháng, tơi lại dành thời gian để cơ, trị cùng nhau tổng kết thi
đua sau đó bình chọn những bạn xuất sắc trong tháng. Về việc này tôi để học
sinh tự xếp loại theo sự bình chọn của tổ. Sau đó tơi xem lại và nếu thấy hợp lý,
tôi sẽ công bố xếp loại trước tập thể lớp. Và tự tay các em được dán tên mình
trong bảng thi đua của lớp. Tơi cũng chọn những bài viết đẹp, những bài làm tốt

trong tháng để các em tự tay găm vào bảng thành tích của lớp. Điều này sẽ giúp
các em thấy tự hào với những thành tích đạt được và tạo nên khơng khí thi đua
ngầm giữa các bạn trong lớp.Với những học sinh cá biệt tôi thường cho các em
cơ hội để sửa chữa nhưng những cơ hội ấy cũng được thông qua ý kiến của tập
thể. Nếu học sinh có tiến bộ, tôi khen kịp thời để động viên. Bởi tôi hiểu, công
tác động viên khen thưởng tạo ra động lực thi đua, phấu đấu, đặc biệt là với học
sinh tiểu học: các em thích được khen, được thưởng. Vì vậy để khích lệ phong
trào học tập và rèn luyện thì việc động viên khen thưởng là không thể thiếu, cho
dù là bất kì hoạt động nào, phần thưởng dù là nhỏ cũng cần kịp thời động viên.

17
SangKienKinhNghiem.net


Phát thưởng cho học sinh có tiến bộ
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Với tinh thần trách nhiệm cùng với lòng nhiệt huyết yêu nghề, mặc dù
những biện pháp tơi đã làm cũng rất đỗi bình thường nhưng kết quả đạt được lại
rất khả quan. Tôi thấy chất lượng môn học và hoạt động giáo dục; năng lực và
phẩm chất của lớp được nâng lên rõ rệt. Các em ngày càng chăm ngoan, tình
cảm thầy- trị, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện.
- Học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể, các hoạt
động ngoại khóa. Chẳng hạn, trong đợt thi đua chào mừng ngày Nhà giáo Việt
Nam, lớp tôi được giải Nhất thi văn nghệ, giải Nhì thi kể chuyện về Bác Hồ,
được Đội xếp thứ nhất của khối 1-2-3 về thực hiện nề nếp, kỉ luật,...
- Lớp thường xuyên được xếp loại A trong tuần, trong tháng.
- Các em tự tin trong học tập và cởi mở trong giao tiếp.
- Các em có khả năng tự, học, tự phục vụ, biết hợp tác với bạn trong hoạt
động học tập cũng như hoạt động tập thể, biết kính trọng, lễ phép với người trên,
u q gia đình, đồn kết và giúp đỡ bạn, có tinh thần tương thân tương ái, ...

Chất lượng môn học và hoạt động giáo dục; năng lực và phẩm chất của lớp
vào giữa học kì 2 đạt được như sau:
Sĩ số
32

Chất lượng các mơn học
Hồn
Hồn
Chưa HT
thành tốt
thành
28

4

Năng lực và phẩm chất
Đạt mức
Đạt
Chưa đạt
tốt

0

27

5

0

Nhìn vào bảng số liệu trên chứng tỏ rằng, những biện pháp tôi đã áp dụng có

hiệu quả trong cơng tác chủ nhiệm lớp, giúp học sinh không những nắm vững
được kiến thức cơ bản mà còn rèn luyện được phẩm chất, năng lực của một

18
SangKienKinhNghiem.net


người học sinh. Góp phần vào nâng cao chất lượng giáo dục, xây dựng “ Trường
học thân thiện- Học sinh tích cực” của trường Tiểu học thị Trấn Nga Sơn.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Thực hiện công tác chủ nhiệm lớp không phải là lúc nào chúng ta cũng thực
hiện một việc làm giống nhau với tất cả các đối tượng và thực hiện suốt cả năm
học, như thế sẽ gây tâm lý nhàm chán, không hiệu qủa. Mỗi giáo viên cần có
những biện pháp cụ thể riêng, những cách làm việc riêng và ln có sự đổi mới,
có những biện pháp tích cực để tạo sự mới mẻ, ham thích đối với học sinh nhằm
thúc đẩy các em thực hiện tốt những yêu cầu mà giáo viên đưa ra. Theo tôi,
muốn trở thành giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và
thành cơng trong việc giáo dục học sinh thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần
phải:
- Tìm hiểu để biết và hiểu rõ hồn cảnh gia đình, tính cách, sở thích, thói
quen,...của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
- Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng “ ban cán sự”của lớp, đào tạo để các em
trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
- Ln bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ ngun nhân
của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp tình, hợp lí; tránh
trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào
người thầy.
- Ln biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu
điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có

niềm tin và hứng thú học tập hơn.
- Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy
đối với học sinh.
- Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh
tích cực tham gia vào công tác giáo dục học sinh.
- Phối hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn, với tổng phụ trách Đội trong
vic giỏo dc hc sinh.
3.2. Kin ngh
Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm lớp cần có sự quan tâm giúp ỡ của
nhiều các ban ngành đoàn thể và hội cha m học sinh. Vì vậy tôi có một số ý
kiến đề xuất như sau:
- Nhà trưòng cùng bên đội có phn thưởng cho các em sau mỗi đợt thi đua,
cuối học kì I cho những em, những lớp có thành tích cao.
- Đội cần tổ chức thêm nhiều hoạt động tập thể hơn nữa, tổ chức nhiu sân
chơi cho các em được tham gia.
- Cha mĐ häc sinh ph¶i chó ý chăm sóc con cái chu đáo hơn nữa. Giáo dục,
kèm cặp các em học đúng phương pháp.
-i vi chớnh quyền địa phương: Luôn tạo điều kiện giúp đỡ về vật chất
cho nhũng học sinh khó khăn đến trường, làm tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục.

19
SangKienKinhNghiem.net


Trên đây chỉ là một số sáng kiến nhỏ của bản thân tôi về công tác chủ
nhiệm lớp 1. Rất mong đây sẽ là một trong những kinh nghiệm của bản thân
được chia sẻ cùng đồng nghiệp và cũng hy vọng được sự đóng góp ý kiến của
Hội đồng khoa học ; các cấp quản lí giáo dục và bạn bè đồng nghiệp để bản thân
làm tốt hơn công tác chủ nhiệm của mình góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục tồn diện học sinh.

Tơi xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thị Trấn, ngày 10 tháng 4 năm 2017
Cam kết khơng cóp pi của ai.
Người viết
Phạm Thị Thủy

20
SangKienKinhNghiem.net