ÔN tốt NGHIỆP TRUNG học PHỔ THÔNG QG môn văn

ĐỀ THI THAM KHAO KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
NĂM 2021
Bài thi: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
Tên tác phẩm: “Vợ chồng A phủ”, Tơ Hồi
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn văn bản sau và trả lời các câu hỏi nêu phía dưới:
“Nếu tổ quốc nhìn từ bao hiểm họa
Đã mười lần giặc đến từ biển Đơng
Những ngọn sóng hóa Bạch Đằng cảm tử
Lũ Thốt Hoan bạc tóc kiếp trống đồng
Thương đất nước trên ba ngàn hịn đảo
Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn
Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy
Bạn tơi nằm dưới sóng mặn vùi thân
Nếu tổ quốc neo mình đầu sóng cả
Những chàng trai ra đảo đã qn mình
Một sắc chỉ về Hồng Sa thuở trước
Cịn truyền đời con cháu mãi đinh ninh
Nếu tổ quốc nhìn từ bao mất mát
Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời
Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất
Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi”
(Trích Tổ quốc nhìn từ biển- Nguyễn Việt Chiến)
Câu 1) Xác định thể thơ của văn bản trên. (0,5 điểm)
Câu 2) Nhà thơ đã nhìn tổ quốc từ những góc nhìn nào? (0,5 điểm)
Câu 3) Đoạn thơ đã thể hiện tình cảm gì của tác giả về đất nước, Tổ quốc? (1,0 điểm)
Câu 4) Anh/chị có đồng cảm với tác giả khi nghĩ về biển đảo của Tổ quốc hôm nay? Hãy viết
một mối đồng cảm sâu sắc nhất của anh/chị? (1,0 điểm)
II. Làm văn (7điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)

Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trả lời câu hỏi:
lớp trẻ ngày hơm nay phải làm gì để xưng đáng với sự hi sinh của thế hệ cha anh?
Câu 2: (5 điểm)


“Ngày tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát. Rồi say, Mị lịm
mặt ngồi đấy nhìn người nhảy đồng, người hát. Nhưng lịng Mị đang sống về ngày trước. Tai Mị
văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân này, Mị uống
rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao
nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị .
Rượu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả, Mị khơng biết. Mị vẫn ngồi trơ
một mình giữa nhà. Mãi sau Mị mới đứng dậy. Nhưng Mị không bước ra đường chơi, mà Mị từ
từ bước vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Mị cũng chẳng buồn đi. Bấy giờ
Mị ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Đã từ nãy Mị thấy phơi
phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ.
Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi Tết. Huống chi A Sử với Mị, khơng có
lịng với nhau mà vẫn phải ở với nhau! Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết
ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn vẫn
lửng lơ bay ngoài đường.
Anh ném pao, em không bắt
Em không yêu, quả pao rơi rồi…”
(Trích Vợ chồng A Phủ, Tơ Hồi, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, trang
7-8)
Anh/ chị hãy phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đoạn văn bản trên. Từ đó
nhận xét ngắn gọn về nghệ thuật miêu tả nhân vật của Tơ Hồi.
GỢI Ý:
I. ĐỌC HIỂU (3điểm)
Phầ
n
I

II
1

Đáp án và biểu điểm

Điểm

ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
1 Thể thơ: tự do
0,5
2 Nhà thơ đã nhìn tổ quốc từ những góc nhìn:
- Nhìn từ bao hiểm họa.
0,5
- Nhìn từ bao mất mát.
3 - Đoạn thơ đã thể hiện tình cảm gì của tác giả về đất nước, Tổ quốc
+ Xót thương trước những hiểm họa đau thương, mất mát mà đất nước phải 1,0
gánh chịu; sự hi sinh của những con người vì đất nước.
+ Tự hào, trân trọng về một đất nước luôn kiên cường, bất khuất trước những
thử thách, gian lao; vững vàng tiến lên phía trước.
4 HS có thể trả lời:
1,0
+Rất đồng cảm với tác giả khi nghĩ về biển đảo của Tổ quốc hôm nay.
+Mối đồng cảm sâu sắc nhất : Mỗi người dân Việt Nam đều cảm nhận được
sự mất mát, hi sinh của những người con vì tố quốc hi sinh. Tồn dân Việt
Nam đang đồng lịng, đồng sức quyết tâm bảo vệ biển đảo quê hương.
LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1:
2.0
Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ)

trả lời câu hỏi: lớp trẻ ngày hơm nay phải làm gì để xưng đáng với sự hi sinh của
thế hệ cha anh?
-Yêu cầu: Đảm bảo dung lượng, hình thức, nội dung của đoạn văn.


2

-Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo một số ý sau:
+ Trước sự hi sinh của thế hệ cha anh, thế hệ hôm nay cần nhận thức rõ ràng về
trách nhiệm, vai trò to lớn của mình trong việc bảo vệ, giữ gìn đất nước, phát huy
truyền tthống vẻ vang của cha anh.
+ Học tập, tu dưỡng để có tri thức, để trưởng thành từ đó sẵn sang đóng góp cơng
sức xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.
+ Ý thức vai trò trách nhiệm của bản thân trong gia đình, từ đó phấn đấu để làm
tròn nghĩa vụ của một thành viên trong gia đình. Vì có câu, gia đình là tế bào của
xã hội.
+ Cống hiến, Sẵn sàng hòa nhập với thế giới, nhưng không đánh mất bản sắc dân
tộc…
D/C: Giáo sư Ngô Bảo Châu, kiện tướng Lê Quang Liêm, hai anh em Quốc Cơ,
Quốc Nghiệp…
+ Ý thức tự giác của mỗi công dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Anh/ chị hãy phân tích tâm trạng nhân vật Mị trong đoạn văn bản sau:
5.0
“Ngày tết, Mị cũng uống rượu……. Em khơng u, quả pao rơi rồi.”
Từ đó nhận xét ngắn gọn về nghệ thuật miêu tả nhân vật của Tơ Hồi.
a Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
+ Tơ Hồi là nhà văn lớn, có số lượng tác phẩm đạt kỉ lục trong văn học hiện
đại Việt Nam. Với vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục tập quán
của nhiều vùng khác nhau trên đất nước và giọng điệu trần thuật hóm hỉnh,

sinh động, đặc biệt là tài năng xây dựng và khắc họa nhân vật, Tơ Hồi đã để
lại dấu ấn khó phai mờ trong lòng bạn đọc cả trước và sau Cách mạng tháng
Tám 1945…..
+ Năm 1952 Tơ Hồi đi cùng với bộ đội vào giải phóng Tây Bắc. Trong
chuyến đi này nhà văn đã có dịp sống gắn bó với đồng bào các dân tộc thiểu
số ( Thái , Mường, Mông , Dao ..) nên đã để lại nhiều kỉ niệm, hiểu biết về
cuộc sống con người miền núi. Đều này thơi thúc Tơ Hồi viết " Truyện Tây
Bắc" trong đó có Vợ chồng A Phủ. (1952). Truyện được giải nhất Truyện và
kí Việt Nam năm 1954- 1955. Tác phẩm gồm hai phần, đoạn trích trong sách
giáo khoa là phần một.
.
- Đoạn trích “Ngày tết, Mị cũng uống rượu……. Em khơng yêu, quả pao rơi
rồi.” là một phần diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong
đêm tình mùa xuân. Qua đó người đọc thấy được đăc sắc trong nghệ thuật
xây dựng nhân vật của Tơ Hồi.
b Thân bài:
* Giới thiệu về nhân vật Mị
- Trước khi về làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra, Mị là cô gái trẻ
đẹp, hiếu thảo, lao động giỏi, tự tin và khao khát sống tự do… Mị có những
phẩm chất rất đáng tơn trọng và rất xứng đáng được hưởng hạnh phúc.
- Làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí, Mị trở thành một nơ lệ bị đọa đày, áp
bức, bóc lột về thể xác và bị đầu độc, áp chế về tinh thần. Vì bị tước hết mọi


quyền sống nên Mị khơng cịn ý niệm về thời gian, thời gian của Mị chỉ được
tính bằng cơng việc, sống như cái xác không hồn, (ngồi bên tảng đá trơ lạnh,
mặt Mị luôn cúi xuống buồn rười rượi, lùi lũi như con rùa ni trong xó
cửa…). Thế giới mà cô nhận thức được qua các ô cửa vuông bằng bàn tay
“mờ mờ trăng trắng” “không biết là sương hay là nắng”.
-Tiếng sáo và “những đêm tình mùa xuân” đánh thức sức sống tiềm tàng

mãnh liệt và giấc mộng lứa đôi một thời Mị đã từng khao khát. Cô nhớ quá
khứ, sống trong quá khứ, quên đi thực tại phũ phàng đầy cay đắng.
* Phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đoạn trích
- Hành động uống rượu bất thường và tâm trạng đắm chìm trong quá
khứ, sống với quá khứ.
+ Hành động Mị “uống ực từng bát” rượu như đang nuốt tất cả những nỗi
cay đắng, tủi cực vào bên trong. Uống để quên nhưng lại nhớ, uống để trôi đi
nhưng lại lắng đọng bao nhiêu cảm xúc. “Ngày tết…. từng bát”
+ Tâm trạng đắm chìm trong quá khứ, sống với quá khứ, một quá khứ
huy hồng, rực rỡ: “Nhưng lịng Mị……. đi theo Mị”
(Tài năng – Thổi sáo giỏi, thổi lá cũng hay như thổi sáo; sắc đẹp - Có biết
bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị;hương tình yêu nồng
nàn)
=>Âm thanh tiếng sáo và men rượu đã tác động rất lớn đến tâm trạng của
nhân vật Mị, làm cho Mị như ý thức được mình đang sống giữa hai thế giới:
quá khứ và hiện tại; tỉnh và say; hạnh phúc và bi kịch
- Hành động âm thầm lặng lẽ và tâm trạng phấn chấn, phơi phới, vui
sướng đột ngột “Rượu đã tan từ lúc nào…. Mị muốn đi chơi.”
+ Hành động: từ từ bước vào buồng, ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ
lỗ vuông… thể hiện sự bất lực đầy ngan ngán, chán chường, tuyệt vọng.
+ Tâm trạng : thấy phơi phới, đột nhiên vui sướng, nhận ra mình cịn trẻ và
muốn đi chơi.. dấu hiệu của sự hồi sinh trong tâm hồn của Mị.
- Ý nghĩ tiêu cực và sự đan xen giữa thực tại đầy cay đắng với khát vọng
sống mãnh liệt “Huống chi…. quả pao rơi rồi…”
+Nhận thức hoàn cảnh thực tại phủ phàng, caycđắng: hơn nhân khơng tình
u “khơng có lịng với nhau mà vẫn phải ở với nhau”
+ Ý nghĩ tiêu cực để thốt khỏi bất hạnh: ăn lá ngón tự tử
+Sống với âm thanh tiếng sáo
=>Mị khao khát tình yêu, tự do. Khao khát ấy chưa bao giờ bị dập tắt. Sức
sống ấy như hịn than phủ đầy tro bụi, có cơ hội sẽ bùng cháy mạnh mẽ.

* Nhận xét ngắn gọn về nghệ thuật miêu tả nhân vật của Tơ Hồi: Nhà
văn Tơ Hồi xây dựng nhân vật Mị với nhiều điểm nghệ thuật đặc sắc. Giới
thiệu nhân vật tự nhiên mà ấn tượng, kể chuyện ngắn gọn, dẫn dắt tình tiết
khéo léo đặc biệt tâm trạng được miệu tả, lí giải cụ thể, hợp lí:
- Đó là việc khắc họa hình tượng nhân vật, đặc biệt là phương diện miêu tả
tâm lí.
- Đó là việc Tơ Hồi xây dựng nhân vật theo kiểu con người phân lập: cô Mị
ở hiện tại và cơ Mị ở q khứ hịa chung vào nhau. Hai con người ấy đan xen,
khi tách ra khi hịa vào một tạo nên một cơ Mị hết sức sinh động, mới lạ.


c

Kết bài:
- Đoạn trích góp phần hồn thiện chân dung nhân vật Mị: dù nghèo khó, bị
áp bức nhưng trong sâu thẳm tâm hồn vẫn tiềm tàng một sức sống mãnh liêt.
Sức sống và khát vọng của Mị trong đoạn trích đã góp phần nêu bật giá trị
nhân đạo của tác phẩm.
- Với nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế và tài năng viết
truyện ngắn độc đáo, ngôn ngữ sinh động, chọn lọc, câu văn giàu tính tạo
hình, thấm đẫm chất thơ, nhân vật Mị trong đoạn trích nói riêng và trong tác
phẩm nói chung đã để lại trong lòng bao thế hệ bạn đọc một dấu ấn khó phai
mờ. Nhân vật Mị và Tác Phẩm “Vợ chồng A Phủ” đã góp phần làm nên tên
tuổi của Tơ Hồi.