TÌM HIỂU VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY

BÀI TẬP LỚN
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
ĐỀ TÀI
GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..........................................................................................................
3
1. Giới thiệu đề tài..........................................................................................
3
2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................
3
3. Kết cấu của đề tài.......................................................................................
3
PHẦN NỘI DUNG...........................................................................................
4
2


1. Cơ sở lý luận..............................................................................................
4
a) Về giai cấp công nhân
...............................................................................................................
4
b) Về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
...............................................................................................................
5
2. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện
nay..................................................................................................................
6

a) Giai cấp công nhân hiện nay
...........................................................................................................................
6
b) Việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay
...........................................................................................................................
7.........................................................................................................................
3. Giai cấp công nhân Việt Nam....................................................................
8
a) Về giai cấp công nhân Việt Nam
...............................................................................................................
8
b) Phương hướng, giải pháp để xây dựng giai cấp công nhân Việt
Nam hiện nay
...............................................................................................................
9
KẾT LUẬN.......................................................................................................
11
Tài liệu tham khảo............................................................................................
12

3


MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu đề tài
Giai cấp công nhân, hay còn được gọi là con đẻ của nên tư bản chủ
nghĩa, giai cấp đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến cho các phương
thức sản xuất hiện đại.
Hiện nay, đối mặt với công cuộc phát triển, đổi mới của đất nước,
toàn thể nhân loại tiến vào thiên niên kỷ mới, đứng trước bối cảnh tồn

cầu hóa và phát triển kinh tế tri thức, giai cấp công nhân được cho là một
trong những lực lượng xã hội quan trọng nhất, nhất là ở các cường quốc,
đang góp mặt rất tích cực vào các chương trình, dự án nhằm đẩy mạnh
kinh tế, phát triển xã hội quốc gia.
Trong khoảng thời gian gần đây, đề tài giai cấp công nhân trở thành
một trong những đề tài lí luận ngày càng thu hút nhiều sự quan tâm,
nghiên cứu dưới nhiều khía cạnh khác nhau, đặc biệt là xu hướng phát
triển mới của giai cấp công nhân.
Ở Việt Nam, thực trạng của giai cấp cơng nhân trong q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, trên cơ sở đó đưa ra mục tiêu và những
giải phát để xây dựng giai cấp công nhân đáp ứng u cầu của sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tuy nhiên, giai cấp cơng nhân ngày nay có
nhiều sự thay đổi để phù hợp với xu thế phát triển hiện đại.
Chính vì thế, em chọn đề tài “Giai cấp công nhân hiện nay” và sẽ
nghiên cứu cả về việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

4


thế giới hiện nay nói chung và giai cấp cơng nhân ở Việt Nam hiện nay
nói riêng.
2. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân
hiện nay. Phân tích được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế giới
và Việt Nam hiện nay.
3. Kết cấu của đề tài
Được chia làm ba phần: phần mở đầu, phần nội dung và phần kết
luận.

PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận
Quan niệm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công
nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân:
a) Về giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân, hay “con đẻ của nền đại công nghiệp”, chỉ
những người lao động phải bán sức lao động cho giai cấp tư sản, khơng
có tư liệu sản xuất, từ đó phải chịu áp bức bóc lột, chịu bóc lột thặng dư
sản xuất, cho nên về cơ bản lợi ích của giai cấp cơng nhân hồn tồn
ngược lại với lợi ích của giai cấp tư sản.Họ lực lượng lao động sử dụng
trực tiếp hoặc gián tiếp tư liệu sản xuất Nền công nghiệp hiện đại với
những đặc điểm nổi bật: sản xuất cơ khí, lao động Hoạt động xã hội hóa,
nâng cao năng suất lao động và tạo mặt bằng Những điều của xã hội mới.
Bên cạnh đó, giai cấp cơng nhân còn là sản phẩm của xã hội. Một xã hội
tư bản phát triển, một xã hội làm công ăn lương. Do đó, có sự mâu thuẫn
với phương thức sản xuất dựa trên tư hữu. Tư liệu sản xuất với lực lượng
sản xuất ngày càng xã hội hoá. Mâu thuẫn này nói lên mâu thuẫn khơng
thể hịa giải giữa giai cấp công nhân và giai cấp công nhân. Giai cấp tư
sản trong chủ nghĩa tư bản và phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.

5


Dựa trên quan niệm giai cấp công nhân của C.Mác và Ph.Ăngghen
V.I.Lênin đã chỉ ra giai cấp công nhân: Giai cấp cơng nhân là một nhóm
xã hội ổn định được hình thành và phát triển trong quá trình giáo dục và
sự phát triển của nền sản xuất công nghiệp hiện đại với tốc độ phát triển
của sức sản xuất ngày càng mang tính xã hội hóa cao, năng suất cơ bản
trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất, của
cải vật chất và quan hệ xã hội được cải thiện. Trụ cột của quá trình lịch sử
quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Họ là giai cấp cách

mạng cấp tiến nhất trong quá khứ, với tinh thần quốc tế vơ sản trong
sáng và tinh thần đồn kết đấu tranh chống kẻ thù giai cấp chung là giai
cấp tư sản. Song song đó, Mác- Lênin đã phát triển khái niệm về giai cấp
cơng nhân trong q trình mới từ chủ nghĩa tư bản từ chủ nghĩa tư bản lên
chủ nghĩa xã hội. Điều này hoàn thiện và củng cố lý thuyết lập luận của
giai cấp công nhân về phương diện giành chính quyền và lãnh đạo xây
dựng xã hội xã hội chủ nghĩa dân chủ, công bằng, văn minh.
Theo quan điểm của V.I.Lênin, giai cấp công nhân phải trở thành
giai cấp cầm quyền phải thể hiện 'khả năng tổ chức thực tiễn' thơng qua
Đảng tiền phong lãnh đạo tồn xã hội, đổi mới lại xã hội cũ và tổ chức
xây dựng phát triển đất nước mới,tiến hành kiểm kê, quản lý, dùng đến
các chuyên gia tư sản, tổ chức thúc đẩy và cạnh tranh sản xuất.
b) Về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Thành tựu vĩ đại nhất của chủ nghĩa Mác - Lê-nin ngoài việc
chuyển tải quan niệm đúng đắn về giai cấp cơng nhân cịn là việc phát
hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân, lực lượng xã hội có vai
trị giải phóng thế giới khỏi tình trạng "đen tối" của chủ nghĩa tư bản.
Theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, đây là sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân giai cấp công nhân tổ chức và lãnh đạo công nhân thông qua các
đảng chính trị tiên phong bãi bỏ các hệ thống bóc lột con người, xóa bỏ
chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp cơng nhân và người lao động khỏi
mọi áp bức, bóc lột và đói nghèo rút lui để xây dựng xã hội cộng sản văn
minh. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được thể hiện qua ba nội
dung sau:
6


Về kinh tế - xã hội: Giai cấp công nhân là sức mạnh trực tiếp hoặc
gián tiếp tạo ra của cải vật chất thể hiện phương thức sản xuất mới và tạo
tiền đề về vật chất và công nghệ cho sự ra đời của xã hội mới. Hơn nữa,

khi xã hội hóa tiến bộ, mức năng suất cao địi hỏi tốc độ sản xuất phù hợp
với hệ thống sở hữu công cộng đối với tư liệu sản xuất đại diện cho lợi
ích của tồn xã hội. Có thể cho rằng giai cấp cơng nhân tìm thấy lợi ích
của họ trong việc thực hiện lợi ích chung của tồn xã hội ngày hội. Giai
cấp công nhân phải trở thành hạt nhân của thế giới ,q trình giải phóng,
thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất và tạo tiền đề cho việc xây
dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Về chính trị - xã hội: giai cấp công nhân và nhân dân nghĩa khí
Đảng cộng sản nắm chính quyền, thành lập chính quyền, xóa bỏ chế độ
chủ nghĩa tư bản, bóc lột, bất công. thiết lập một kiểu trạng thái mới với
các đặc điểm của lớp công nhân, nhà nước của dân, do dân, vì dân, vì
dân. Dân chủ chính trị - xã hội tiến bộ trên cơ sở pháp quyền, cơng bằng,
bình đẳng và lý tưởng của chủ nghĩa xã hội.
Về văn hóa tư tưởng, giai cấp cơng nhân tiến hành cách mạng văn
hóa cải cách tư tưởng bao gồm cải tạo những giá trị cũ, lạc hậu và xây
dựng những giá trị mới và tiến bộ phục vụ trong các lĩnh vực công việc,
công lý, nhận thức dựa trên con người, hệ tư tưởng và những sai lầm
trong cuộc sống chủ sở hữu, bình đẳng, tự do.
2. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện
nay
a) Giai cấp công nhân hiện nay
Qua nhiều giai đoạn lịch sử, hiện nay giai cấp công nhân vẫn là lực
lượng đi đầu xã hội hiện đại về sản xuất. Trong nên sản xuất hiện đại
mang tính xã hội hóa ngày càng cao, họ được xem như là chủ thể. Sự phát
triển của giai cấp công nhân đi với sự phát triển kinh tế, đặc biệt là ở các
nước phát triển. Ở những nước sở hữu trình độ, hiểu biết cao về kinh tế,
hay còn gọi là những nước công nghiệp phát triển, lực lượng lao động
bằng phương thức cơng nghiệp có tỷ lệ ấn tượng ở mức rất cao. Vì lẽ đó,
7

hầu hết các quốc gia đang phát triển thời nay đều triển khai chiến lược
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm nâng cao tốc độ, chất lượng và quy
mô phát triển. Để cho giai cấp cơng nhân có thể mở rộng, phát triển cả về
số lượng và chất lượng thì cơng nghiệp hóa vẫn là 1 trong những cở sở
khách quan để thực hiện điều đó.
Vẫn y như giai đoạn thế kỷ XIX, giai cấp công nhân vẫn bị giai cấp
tư sản và chủ nghĩa bóc lột giá trị thặng dư, nhất là ở các nước tư bản chủ
nghĩa hiện nay. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa với chế độ sở hữu tư
nhân sinh ra tình trạng bóc lột này hiện nay vẫn cịn hiện hữu. Từ đó có
thể thấy rằng, sự xung đột giữa giai cấp tư sản và giai cấp cơng nhân về
lợi ích vẫn đang tồn tại, còn được xem là nguyên nhân cơ bản, sâu xa của
đấu tranh giai cấp ở xã hội tân tiến thời nay. Để đấu tranh vì hịa bình,
hợp tác và phát triển, dân chủ và xã hội thì làn sóng cơng nhân khắp các
nước vẫn đang là lực lượng đi đầu.
Hiện nay, giai cấp cơng nhân đang có xu hướng trí tuệ hóa, vì nó đi
cùng với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, đi cùng với sự phát
triển về tri thức, trí tuệ. Để đáp ứng được sự phát triển ngày càng nhanh
của công nghệ trong nền sản xuất, công nhân hiện nay đã và đang được
đào tạo dưới mơi trường chuẩn mực với trình độ đào tạo cũng ngày càng
tiến bộ. Khác với trước đây, sự hao phí lao động khơng cịn chỉ là hao phí
về sức lực, cơ bắp, mà chủ yếu là hao phí về mặt tinh thần, về mặt trí lực.
Đi cùng với nhu cầu về mặt vật chất, tinh thần của công nhân ngày một
tăng cao, phong phú hơn, đa dạng hơn , đòi hỏi nhiều hơn về mặt chất
lượng.
b) Việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay
+) Về kinh tế
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay vẫn mang nhiều tính chất tư
bản chủ nghĩa với đầy rẫy bất cơng, từ đó đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống
chế độ bóc lột giá trị thặng dư của giai cấp tư sản với quy mơ tồn thế

giới, hướng đến công cuộc xác lập một trật tự xã hội mới, công bằng và

8


bình đẳng, đó là từng bước thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân về mặt kinh tế - xã hội.
Từ vai trị của giai cấp cơng nhân suốt qua trình sản xuất với sự
tiến bộ của cơng nghệ, năng suất, chất lượng cao từ đó đảm bảo cho sự
phát triển bền vững, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân càng được
thể hiện rõ đối với sự phát triển của xã hội bởi sự phát triển sản xuất của
chủ nghĩa tư bản trong thế giới ngày nay với sự tham gia trực tiếp của
giai cấp công nhân và các lực lượng lao động – dịch vụ trình độ cao lại
chính là nhân tố kinh tế-xã hội thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của chủ
nghĩa xã hội trong lịng chủ nghĩa tư bản. Cái đó lại là yếu tố để bộc lộ
vai trò chủ thể của giai cấp công nhân trong công cuộc đấu tranh vì dân
chủ, tiến bộ xã hội.
+) Về chính trị - xã hội
Tại các nước tư bản chủ nghĩa, chống lại sự bất bình đẳng xã hội là
mục tiêu hàng đầu của giai cấp công nhân và lao động hiện nay. Cương
lĩnh chính trị của các đảng cộng sản các nước tư bản chủ nghĩa đã chỉ ra
rằng, mục tiêu lâu dài của giai cấp công nhân hiện nay là giành được
chính quyền về tay lực lượng lao động và giai cấp cơng nhân. Cịn ở các
nước xã hội chủ nghĩa thì nội dung về chính trị - xã hội của giai cấp công
nhân là lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, thực hiện thành cơng sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng tầm, phát triển đất nước lớn mạnh, bền
vững.
+) Về văn hóa, tư tưởng
Trong linh vực văn hóa, tư tưởng, việc thực hiện sứ mệnh lịch sử
của công nhân là cuộc đấu tranh lâu dài giữa chủ nghĩa xã hội và chủ

nghĩa tư bản, đây là cuộc đấu tranh diễn ra vô cùng khốc liệt và gay gắt.
Dù vậy, các giá trị đặc trưng cho bản chất khoa học và cách mạng của giai
cấp công nhân, của chủ nghĩa xã hội vẫn mang ý nghĩa chỉ đạo, định
hướng trong cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động
chống chủ nghĩa tư bản và chọn lựa con đường xã hội chủ nghĩa của sự
phát triển xã hội.
9


3. Giai cấp công nhân Việt Nam
a) Về giai cấp công nhân Việt Nam
Sự ra đời và phát triển của giai cấp cơng nhân Việt Nam bắt nguồn
từ chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở nước ta. Vốn là
giai cấp trực tiếp đấu tranh với bè lũ thực dân Pháp và bọn bán nước, giai
cấp công nhân ra đời trước giai cấp tư sản đầu thế kỷ XX. Vì là một nước
thuộc địa, nửa phong kiến, nên giai cấp công nhân Việt Nam phát triển
chậm hơn các nước khác.
Giai cấp công nhân Việt Nam từ sớm đã được tôi luyện tư tưởng
đấu tranh cách mạng chống thực dân Pháp nên đã sớm trưởng thành về ý
thức chính trị của giai cấp, giác ngộ được lý tưởng, đường lối cách mạng
mặc cho số lượng ban đầu còn rất ít, những đặc tính của cơng nhân với tư
cách là sản phẩm của đại công nghiệp vẫn chưa thật sự đầy đủ.
Hiện nay, giai cấp công nhân Việt Nam đã có những biến đổi tích
cực mới do sự tác động của tình hình kinh tế - xã hội trong nước và sự tác
động của tình hình quốc tế thế giới. Giai cấp công nhân Việt Nam hiện
nay đã tăng mạnh cả về số lượng và chất lượng. Thế hệ công nhân trẻ
được đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa dưới trình
độ đào tạo tiên tiến, hiện đại. Là giai cấp tiên phong trong sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong
mọi thành phần kinh tế. Là lực lượng chủ đạo trong cơ cấu giai cấp công

nhân, trong lao động và cơng đồn.
b) Phương hướng, giải pháp để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay
+)Về phương hướng
Hiện nay, nước ta đã có một số phương hướng phát triển giai cấp
công nhân hiên nay với xu thế cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa như: Nâng
cao trình độ đào tạo cơng nhân, nâng cao trình độ học vấn, nâng cao giác
ngộ, tư tưởng chính trị để phù hợp với q trình cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước. Đào tạo cán bộ, kết nạp đảng viên từ những công nhân
10


ưu tú. Giảm tỉ lệ thất nghiệp, tạo nhiều công ăn việc làm cho cơng nhân.
Có chính sách ưu đãi cho công nhân bậc cao.
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, có giác ngộ giai cấp và
bản lĩnh chính trị vững vàng; có ý thức cơng dân, u nước, yêu CNXH,
tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa của dân tộc; có tinh thần đồn kết dân tộc,
hợp tác quốc tế, thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp lãnh đạo cách
mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam. Phát triển
giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng, có cơ cấu đáp ứng nhu
cầu phát triển của đất nước; ngày càng được trí thức hóa, thích ứng nhanh
với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, có tác phong cơng nghiệp và
tính kỷ luật cao… Đồng thời, chú trọng xây dựng, phát huy vai trị của
giai cấp cơng nhân, giai cấp nơng dân, đội ngũ trí thức, đội ngũ doanh
nhân đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Vì vậy, Đảng
và Nhà nước phải quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển giai
cấp công nhân; bảo đảm việc làm, nhà ở, các cơng trình phúc lợi phục vụ
cho công nhân; sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật về tiền lương,
bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế,… để bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần của công nhân.

+) Về giải pháp
Đề phù hợp với q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta,
cần thực hiện một số giải pháp như sau để xây dựng và phát triển giai cấp
công nhân Việt Nam:
Nâng cao nhận thức của công nhân, kiên định với quan điểm giai
cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo thông qua đội tiền phong là Đảng
Cộng Sản Việt Nam. Để đảm bảo sự thành cơng trong cơng cuộc cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, đổi mới đất nước thì sự phát triển lớn mạnh của
giai cấp công nhân Việt Nam là điều cần thiết.
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn với xây dựng và phát
huy sức mạnh của liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nơng dân và
đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phát huy vai trò giai cấp cơng
nhân trong khối đại đồn kết tồn dân tộc – động lực chủ yếu của sự phát
11


triển đất nước; đồng thời tăng cường quan hệ đoàn kết, hợp tác quốc tế
với giai cấp công nhân trên toàn thế giới.
Thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn
hết chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế. Xử lý đúng đắn mối quan hệ
giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội và
chăm lo xây dựng giai cấp công nhân; đảm bảo hài hịa lợi ích giữa cơng
nhân, người sử dụng lao động, Nhà nước và tồn xã hội; khơng ngừng
nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của công nhân, quan tâm giải quyết
kịp thời những vấn đề bức xúc, cấp bách của giai cấp công nhân.
Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho cơng nhân,
khơng ngừng trí thức hóa giai cấp cơng nhân. Đặc biệt quan tâm xây
dựng thế hệ cơng nhân trẻ, có học vấn, trình độ chun mơn cao, ngang
tầm khu vực và quốc tế, có lập trường giai cấp và bản lĩnh chính trị vững

vàng, trở thành bộ phận nịng cốt của giai cấp cơng nhân.

KẾT LUẬN
Giai cấp công nhân hiện nay là một giai cấp có vai trị quan trọng
gắn liền với lịch sử phát triển xã hội, là một lực lượng đi đầu trong cơng
cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cải tạo khoa học công nghệ
vào sản xuất xã hội.
Để giai cấp công nhân ngày càng phát triển, lớn mạnh cả về số
lượng và chất lượng, mỗi cá nhân trong xã hội cần không ngừng học hỏi,
nâng cao ý thức trách nhiệm về nhận thức xã hội, nâng cao hiểu biết, tri
thức của bản thân để góp phần giúp cho giai cấp công nhân luôn là lực
lượng đi đầu của xã hội.

12


Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học
2. Tạp chí cộng sản: Những nhận thức mới về giai cấp cơng nhân hiện
nay />3. Tạp

chí cộng sản: Một số giải pháp xây dựng và phát triển giai cấp
cơng nhân trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
/>
4. Wikipedia:

Giai cấp cơng nhân />%E1%BA%A5p_c%C3%B4ng_nh%C3%A2n

5. Sứ

mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
/>
13


14