SKKN kinh nghiệm vận dụng phương pháp trò chơi học tập trong dạy học luyện từ và câu lớp 2

A. PHẦN MỞ ĐẦU:
I. Lý do chọn đề tài:
Trong trường tiểu học, cùng với những môn học khác ,Tiếng Việt là mơn học
có nhiều đổi mới cả về mục đích, nội dung và quan điểm dạy học. Tiếng Việt lớp 2
bao gồm sáu phân mơn, mỗi phân mơn có một vị trí đặc biệt quan trọng. Học tốt
từng phân mơn là học tốt Tiếng Việt. Tiếng Việt là môn học cơ sở để tiếp thu và lĩnh
hội tri thức các mơn học khác.
Mỗi phân mơn Tiếng Việt có một sắc thái riêng. Phân môn Luyện từ và
câu tuy bản chất là cung cấp vốn từ (từ ngữ) và học về câu (ngữ pháp), song
trong sách giáo khoa không đưa ra “những kiến thức đóng khung có sẵn” mà là
“hệ thống các bài tập”. Học sinh muốn lĩnh hội tri thức không thể khác là thực
hành làm tất cả các bài tập trong sách giáo khoa. Vậy một giờ Luyện từ và câu
(LTVC) ở lớp 2 được tiến hành ra sao ?
Thực tế cho thấy mỗi giáo viên đều tích cực đổi mới phương pháp dạy học
nhưng nhiều tiết dạy LTVC ở lớp 2 diễn ra vẫn còn trầm lắng và chưa thật sự
hiệu quả. Tuy chưa phải học những kiến thức sâu rộng như thành phần chính, phụ
của câu hoặc những khái niệm mang tính bản chất, phức tạp nhưng với hệ thống bài
tập cũng dễ làm học sinh chán học nếu giáo viên khơng có sự thay đổi linh hoạt các
phương pháp và hình thức tổ chức dạy học.
Đối với học sinh lớp 2, ở lứa tuổi này các em tâm lí các em cịn hồn nhiên,
sự tập trung chú ý chưa cao. Bên cạnh học là hoạt động chủ đạo thì nhu cầu
chơi, nhu cầu được giao tiếp với bạn bè… vẫn tồn tại và cần thoả mãn. Hiểu
được điều đó, trong q trình dạy học, người giáo viên biết lựa chọn phương
pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với đặc điểm tâm, sinh lí của các em sẽ
đem lại hiệu quả cao. Dạy học bằng phương pháp “ trò chơi học tập” là đưa học
sinh đến với các hoạt động vui chơi, giải trí có nội dung gắn liền với bài học.
Trò chơi trong học tập có tác dụng giúp học sinh thay đổi động hình, chống mệt
mỏi, tăng cường khả năng thực hành kiến thức của bài học, phát huy hứng thú,
tạo thói quen độc lập, chủ động và sự sáng tạo của học sinh…
1

Xuất phát từ lý do trên tơi đã tìm tịi, nghiên cứu, đưa một số trò chơi vào
trong bài giảng của mình, nhằm gây hứng thú cho học sinh lớp 2 khi học phân
môn LTVC và đúc kết thành kinh nghiệm giảng dạy của mình “ Kinh nghiệm
vận dụng Phương pháp trò chơi học tập trong dạy học Luyện từ và câu lớp 2”
II. Mục đích nghiên cứu:
- Nghiên cứu nội dung chương trình phân mơn luyện từ và câu để nắm
vững nội dung chương trình.
- Hệ thống thành các dạng bài, từ đó lựa chọn một số trị chơi phù hợp vào
giảng dạy, nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh, nâng cao chất lượng học tập
phân môn LTVC nói riêng, mơn Tiếng Việt nói chung từ đó giúp học sinh có
khả năng sử dụng Tiếng Việt như một công cụ giao tiếp, học tập.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Nghiên cứu thực tế giảng dạy và học tập LTVC khối lớp 2, 3 trường tiểu
học Thị Trấn Nga Sơn.
- Nghiên cứu nội dung chương trình SGK, tài liệu về các trò chơi, cách vận
dụng các trò chơi trong dạy học LTVC lớp 2.
- Học sinh lớp 2C trường Tiểu học Thị Trấn Nga Sơn.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
1. Phương pháp nghiên cứu lí luận:
- Đọc các tài liệu liên quan đến đề tài: Sách hướng dẫn giảng dạy TV2, Tạp
chí giáo dục Tiểu học, trị chơi học tập Tiếng Việt 2.
- Nghiên cứu chương trình TV lớp 2, tài liệu hướng dẫn về đổi mới nội
dung - phương pháp dạy học ở Tiểu học, chương trình bồi dưỡng thường xun.
- Tài liệu hướng dẫn trị chơi Tiếng Việt lớp 2.
- Nghiên cứu tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng, nghị quyết số 29 của TW về
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.
2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Dự giờ đồng nghiệp .
- Sinh hoạt chuyên môn

2


- Khảo sát chất lượng học sinh.
3. Phương pháp thực nghiệm:
- Dự giờ đồng nghiệp.
- Tiến hành dạy thực nghiệm, đối chứng, trao đổi rút kinh nghiệm, đánh giá của
việc vận dụng đổi mới nội dung - phương pháp dạy học vào lớp 2C trường Tiểu học
Thị Trấn
- Quan sát việc học tập LTVC của học sinh.
- Thống kê chất lượng thông qua bài khảo sát.

3


PHẦN B : NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC PHÂN MƠN LTVC
1. Vị trí, vai trị của phân mơn luyện từ và câu
Ở lớp 2, phân môn luyện từ và câu là một môn học giữ vị trí chủ đạo trong
chương trình Tiếng Việt mới của lớp 2. Ngay từ đầu của hoạt động học tập ở
trường, học sinh đã được làm quen với lí thuyết của từ và câu. Sau đó, kiến thức
được mở rộng thêm và nâng cao dần để phục vụ cho nhu cầu ngày một cao trong
cuộc sống của các em cũng như trong lao động, học tập và giao tiếp.
Luyện từ và câu là môn học nền tảng để học sinh học các môn học khác trong
tất cả các cấp học sau, cũng như trong lao động và giao tiếp trong cuộc sống, bởi
nó giúp học sinh có kĩ năng nói đúng. Từ đó, sử dụng Tiếng Việt một cách
thành thạo làm công cụ tư duy để học tập giao tiếp và lao động.
2. Trò chơi học tập:
Trò chơi học tập là hình thức học tập thơng qua trị chơi. Trị chơi học tập
khơng chỉ nhằm chơi vui giải trí mà cịn nhằm góp phần củng cố tri thức, kỹ

năng học tập của các em. Với các đặc điểm riêng, trò chơi mở ra cho học sinh
tiểu học một khả năng phát triển lớn. Các em được tiếp cận hoàn cảnh chơi,
nhiệm vụ chơi, hoạt động chơi … từ đó các em lĩnh hội các tri thức sống động
về thực tế cuộc sống xung quanh và tri thức khoa học. Bởi “chơi” là được sống
hết mình và khác với hoạt động học. Các thành tích học tập cơ bản phụ thuộc
vào bản thân các em còn sự thắng thua trong trị chơi mang tính ngẫu nhiên. Các
em tham gia chơi với hy vọng chiến thắng và để khẳng định chính mình. Bên
cạnh đó trị chơi tạo cho bản thân các em sự thư giãn thoải mái, vui vẻ.
Áp dụng phương pháp trị chơi vào dạy phân mơn LTVC là đưa học sinh vào
hoạt
động vận dụng. Học sinh phải thể hiện chủ động, sáng tạo để phát hiện điều cần
học. Nó làm bớt đi sự căng thẳng khơ khan khơng cịn sự tẻ nhạt; đem đến sự sôi
4


5