ĐỀ THI THỬ vào lớp 10 môn NGỮ văn năm 2022 2023 đề số (10)

PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC

ĐỀ THI THỬ VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2020 - 2021 LẦN 4
MÔN THI: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề.
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM: (2,0 điểm).
Đọc đoạn văn sau và viết ra tờ giấy thi chữ cái in hoa trước đáp án đúng.
Nhưng tạnh mất rồi. Tạnh rất nhanh như khi mưa đến. Sao chóng thế? Tơi bỗng thẫn
thờ, tiếc khơng nói nổi. Rõ ràng tơi khơng tiếc những viên đá. Mưa xong thì tạnh thơi. Mà
tơi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tơi, cái cửa sổ, hoặc những ngơi sao to trên bầu trời
thành phố. Phải, có thể những cái đó…Hoặc là cây, hoặc là cái vịm tròn của nhà hát, hoặc
bà bán kem đẩy chiếc xe chở đầy thùng kem, trẻ con háo hức bâu xung quanh. Con đường
nhựa ban đêm, sau cơn mưa mùa hạ rộng ra, dài ra, lấp lống ánh đèn trơng như một con
sông nước đen. Những ngọn điện trên quảng trường lung linh như những ngơi sao trong
câu chuyện cổ tích nói về những xứ sở thần tiên. Hoa trong cơng viên. Những quả bóng sút
vơ tội vạ của bọn trẻ con trong một góc phố. Tiếng rao của bà bán xơi sáng có cái mủng đội
trên đầu…
(Những ngơi sao xa xôi, Ngữ văn 9, Tập 2, Nxb Giáo dục, 2019, tr.120)
Câu 1: Ngôi kể của truyện “ Những ngôi sao xa xôi” giống với tác phẩm nào?
A. Làng.
B. Cố hương.
C. Lặng lẽ Sa Pa.
D. Bến quê.
Câu 2: Đoạn văn trên sử dụng phương thức biểu đạt chính là gì?
A. Nghị luận.
B. Thuyết minh.
C. Tự sự.
D. Biểu cảm.
Câu 3: Dòng nào nêu đúng nội dung chính của đoạn văn trên?
A. Miêu tả trận mưa đá trên cao điểm.

B. Kể về tuổi thơ của Phương Định.
C. Thể hiện nỗi nhớ về kỉ niệm tuổi thơ của Phương Định.
D. Giới thiệu về cuộc sống và công việc của Phương Định.
Câu 4: Câu văn “ Sao chóng thế?” được dùng với chức năng gì?
A. Bày tỏ ý nghi vấn.
B. Thể hiện sự khẳng định.
C. Bộc lộ cảm xúc.
D. Thể hiện sự cầu khiến.
II. PHẦN TỰ LUẬN: (8,0 điểm).
Câu 5: (3,0 điểm).
Viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của em về lòng vị tha trong cuộc sống. Trong đoạn văn
có sử dụng một phép nối và một phép thế để liên kết câu. (gạch chân dưới phương tiện liên
kết mà em đã dùng).
Câu 6: (5,0 điểm).
Cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Mùa xuân người cầm súng
Ta làm con chim hót
Lộc giắt đầy trên lưng
Ta làm một cành hoa
Mùa xuân người ra đồng
Ta nhập vào hòa ca
Lộc trải dài nương mạ
Một nốt trầm xao xuyến.
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
(Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải, Ngữ văn 9, Tập 2, Nxb Giáo dục, 2019, tr. 56 )

……………………………Hết…………………………
(Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu, cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)


PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC

HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI THỬ VÀO THPT LẦN IV, NĂM HỌC 2019 - 2020
MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 9

I. PHẦN TRẮC NGHIỆM: (2,0 điểm).
Mỗi câu đúng được 0,5 điểm.
Câu
Đáp án

1
B

2
D

3
C

4
C

II. PHẦN TỰ LUẬN: (8,0 điểm).
Câu 5: (3,0 điểm)
* Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết viết đoạn văn nghị luận xã hội có cấu trúc chặt chẽ, lập
luận rõ ràng, diễn đạt trôi chảy, không mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
* Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau nhưng cần có
các ý cơ bản sau:
Phần
Nội dung
Điểm
Dẫn dắt và nêu vấn đề nghị luận: Trong cuộc sống để có được niềm
Mở
vui, hạnh phúc và thành cơng, mỗi người cần có nhiều phẩm chất. 0,25
đoạn
Trong đó lịng vị tha có vai trị rất quan trọng.
Thân * Giải thích và nêu biểu hiện.
đoạn - Vị tha có nghĩa là sống vì người khác, khơng ích kỉ, khơng vì riêng
mình, khơng mưu lợi cá nhân, khơng kì vọng được ghi nhận hay đền 0,25
đáp.
- Lòng vị tha là biểu hiện cao đẹp của phẩm chất nhân hậu của con
người, biết yêu thương, chia sẻ với người khác.
- Người có lịng vị tha ln đặt mục đích của mọi việc làm là vì người
khác, vì xã hội, gắn lợi ích riêng của mình với lợi ích chung của cộng
0,5
đồng. Trong công việc, không né tránh, đùn đẩy khi gặp khó khăn;
khơng đổ lỗi cho người khác khi gặp thất bại; khơng khoe khoang khi
thành cơng.
- Người có lịng vị tha ln sống hịa nhã, thân thiện với mọi người; dễ

đồng cảm, chia sẻ, tha thứ và sẵn sàng giúp đỡ người khác; luôn nghĩ
cho người khác.
* Bàn luận
Ý nghĩa của lòng vị tha trong cuộc sống
- Với bản thân: Người có lịng vị tha mới có được đức hi sinh, tinh
thần xả thân, chiến thắng được lòng vị kỉ, chủ nghĩa cá nhân và luôn
được mọi người yêu mến, nể trọng. Lịng vị tha giúp ta sống bình an,
thanh thản tâm hồn.
- Với xã hội: Lịng vị tha có thể cảm hóa được cái ác, cái xấu, chuyển
hóa hồn cảnh xấu trở nên tốt đẹp hơn. Lòng vị tha của con người là cơ
sở để xây dựng nên một xã hội tốt đẹp, văn minh. Lối sống vị tha phù
hợp với xu thế của thời đại mới, thời đại tồn cầu hóa trên cơ sở hợp
tác và chia sẻ.
0,75
( Học sinh lấy dẫn chứng trong thực tế hoặc văn học)
Mở rộng
- Sống vị tha khơng có nghĩa là bao che, dung túng cho những khuyết
điểm, những thói hư tật xấu của người khác.
- Phê phán lối sống vị kỉ, chỉ biết sống cho bản thân mình, lạnh lùng,
vơ cảm trước nỗi đau của người khác. Đồng thời cũng lên án những kẻ


Kết
đoạn

lợi dụng hoàn cảnh khổ đau của người khác để trục lợi cho bản thân
( giúp đỡ người khác không xuất phát từ tâm mà để nổi tiếng, đánh
bóng tên tuổi).
* Bài học nhận thức và hành động:
- Lòng vị tha là một phẩm chất cần có ở mỗi con người “ Lịng vị tha

khơng chỉ là món q q để ta trao tặng mọi người mà đó cịn là món
q tốt đẹp mỗi chúng ta dành tặng chính bản thân mình”.
- Trong cuộc sống cần biết lắng nghe, đồng cảm, sẻ chia; biết sống vì
người khác; biết bao dung, tha thứ cho người khác và cho cả bản thân
mình.
- Khẳng định ý nghĩa của lòng vị tha trong cuộc sống.
- Liên hệ bản thân.
- Đoạn văn có sử dụng một phép nối và một phép thế để liên kết câu

0,5
0,25
0,5

Câu 6: (5,0 điểm).
* Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết viết bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. Bài viết có
bố cục đầy đủ, rõ ràng, lập luận chặt chẽ, mạch lạc, cảm xúc chân thực, diễn đạt trơi chảy,
khơng mắc các lỗi dùng từ, chính tả, ngữ pháp.
* Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể trình bày bằng nhiều cách khác nhau nhưng cần
đảm bảo những ý cơ bản sau:
Phần

Nội dung
- Dẫn dắt, giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
- Giới thiệu đoạn thơ: Là đoạn 2 và đoạn 3 của bài thơ “ Mùa xuân nho
Mở bài
nhỏ”, thể hiện cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân đất nước và ước
nguyện cống hiến cho đất nước của nhà thơ.
Thân a. Khái quát
bài
- Hoàn cảnh ra đời bài thơ: Bài thơ được viết năm 1980 khi Thanh Hải

đang nằm trên giường bệnh, không bao lâu trước khi ông qua đời. Bài
thơ như một lời tâm niệm chân thành, lời gửi gắm tha thiết của nhà thơ
để lại cho đời.
- Bốn khổ thơ đã diễn tả cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân đất nước
và khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước, cống hiến cho
cuộc đời chung, cho đất nước.
b. Cảm nhận về đoạn thơ.
b1. Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân đất nước.
* Hình ảnh và sức sống của mùa xuân đất nước được nhà thơ cảm
nhận qua hình ảnh lộc xuân gắn với “người cầm súng” và “người ra
đồng”.
( Dẫn và phân tích khổ thơ 1)
- Hai câu thơ “ Mùa xuân…trên lưng” gợi liên tưởng đến những người
chiến sĩ ra trận ( biểu trưng cho nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ đất nước),
trên vai, trên lưng họ có vành lá ngụy trang là chồi non, lộc biếc của
mùa xn thiên nhiên. Hình ảnh người lính ra trận như mang theo sức
sống của cả dân tộc.
- Hai câu thơ “ Mùa xuân…nương mạ” nói đến những người lao động
ươm mầm cho sự sống trên cánh đồng quê hương ( biểu trưng cho
nhiệm vụ lao động xây dựng đất nước).
-> Tác giả đã tạo nên sức gợi cảm cho câu thơ bằng hình ảnh “lộc” gắn
với người cầm súng và người ra đồng. Mùa xuân của đất trời đọng lại
trong hình ảnh lộc non đi theo người cầm súng và người ra đồng, hay
chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước?

Điểm
0,25

0,5

1,75


* Hình ảnh và sức sống của mùa xuân đất nước được nhà thơ cảm
nhận qua nhịp điệu hối hả, âm thanh xôn xao và niềm tin tưởng vào
tương lai tươi sáng của đất nước .
( Dẫn và phân tích khổ thơ 2)
-Hai từ láy hối hả, xôn xao và phép điệp cấu trúc câu khơng chỉ diễn tả
khơng khí sôi động, khẩn trương của mùa xuân đất nước mà cịn diễn tả
chính xác cái náo nức như reo vui trong tâm hồn nhà thơ trước tinh thần
lao động khẩn trương của con người. Sức sống của đất nước, của dân tộc
cũng được tạo nên từ sự hối hả, náo nức của người cầm súng, người ra
đồng.
- Từ sự suy ngẫm về đất nước với lịch sử bốn nghìn năm, với những
thăng trầm, những “ vất vả và gian lao”, nhà thơ bộc lộ niềm tự hào về
đất nước. Hình ảnh so sánh: Đất nước như vì sao là hình ảnh so sánh
đẹp, mang nhiều ý nghĩa. Qua đó, nhà thơ bộc lộ niềm tự hào về một đất
nước anh hùng và giàu đẹp, mãi trường tồn cùng vũ trụ; niềm tin đất
nước sẽ tỏa sáng như những vì sao trong hành trình đi đến tương lai.
Phó từ “cứ” kết hợp với từ “ đi lên” thể hiện niềm lạc quan, tin tưởng về
sức sống của quê hương, đất nước.
b2. Ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước.
( Dẫn và phân tích khổ thơ 3)
-Nhà thơ ước nguyện làm con chim hót trong giọng hót của mn chim
dâng cho đời tiếng ca vui; làm bông hoa trong hương sắc của muôn hoa;
làm nốt trầm xao xuyến trong bản hịa tấu mn điệu. Điệp ngữ “Ta
làm” đã diễn tả một cách chân thành và tha thiết khát vọng được hòa
nhập vào cuộc sống của đất nước, được cống hiến phần tốt đẹp- dù nhỏ
bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. Sự cống hiến ấy cũng tự
nhiên như con chim mang đến tiếng hót, bơng hoa cho sắc cho hương.

( Dẫn và phân tích khổ thơ 4)
-Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” là hình ảnh ẩn dụ đầy sáng tạo và độc
đáo của Thanh Hải. Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân, nghĩa là sống
đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường
là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước, của cuộc đời
chung.
- Điệp từ “ dù là” khẳng định mạnh mẽ khát vọng của nhà thơ giữ mãi
sức xuân để cống hiến cho đất nước, sự cống hiến ấy là suốt đời, là mãi
mãi bất chấp thời gian và tuổi tác, cống hiến khi ở tuổi hai mươi và khi
tóc đã bạc và cống hiến với tất cả sự khiêm tốn, thiết tha, trân trọng
“ lặng lẽ dâng”.
-Từ chỗ xưng tôi ở đầu bài thơ bộc lộ cảm hứng trữ tình trước mùa xuân
thiên nhiên, nhà thơ chuyển sang xưng ta và ẩn đi trong hình ảnh Một
mùa xuân nho nhỏ rất phù hợp để nói lên ước nguyện cao đẹp của nhà
thơ và cũng là của chung mọi người. Mỗi người chỉ là một mùa xuân
nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước.
c. Đánh giá
- Về nghệ thuật , nội dung của đoạn thơ:
Bằng thể thơ năm chữ có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với
dân ca; hình ảnh thơ vừa tự nhiên, giản dị vừa giàu ý nghĩa biểu tượng
( cành hoa, con chim, mùa xuân); các biện pháp tu từ so sánh, điệp
ngữ…nhà thơ đã thể hiện sinh động tình cảm u mến và gắn bó với đất
nước, ước nguyện chân thành được cống hiến cho đất nước, góp một
mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

1,75

0,5

-Đặt trong hoàn cảnh ra đời, vượt lên đau đớn của bệnh tật, Thanh Hải
vẫn sáng lên tình yêu cuộc sống mãnh liệt, một khát vọng mạnh mẽ
được cống hiến cả cuộc đời mình, được hóa thân vào mùa xn đất
nước.
- Khẳng định lại giá trị của bài thơ.
Kết bài
- Liên hệ, mở rộng.

0,25

Giám khảo cho điểm tối đa khi bài viết đảm bảo tốt hai yêu cầu về kiến thức và kĩ năng
làm bài, cần trân trọng những bài viết sáng tạo, có chất văn.
Lưu ý: Điểm của bài thi là điểm tổng các câu cộng lại; cho điểm từ 0 – 10. Điểm lẻ làm trịn
tính đến 0.5.