Giải pháp xây dựng thương hiệu vifon giai đoạn 2008 2012 hhh

MỞ ĐẦU

A.

1. Lý do chọn đề tài
Từ lâu, Kinh Dịch được coi là một kỳ thư đã tạo
nên sự bí ẩn hàng thiên niên kỷ “ là hiện tượng lạ trong
lịch sử học thuật thế giới”. Kinh Dịch là bộ sách tối cổ
ra đời từ rất sớm, những thành tố tư tưởng sơ khai của
nó đã xuất hiện khi Socrate, Heraclit… ở Hy Lạp chưa
được sinh ra, và Veda cùng Upanisad ở Ấn Độ vẫn
chưa hình thành.Ngay ở Trung Quốc, Kinh Thi và
Kinh Thư cũng khơng có nguồn gốc sâu xa bằng nó.
Mặc cho sự thăng trầm của lịch sử, có lúc khen lúc
chê, lúc thịnh lúc suy; Kinh Dịch vẫn là một sự bí ẩn
kỳ vĩ, sừng sững thách đố trí tuệ của con người. Nó
1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


trải qua khói lửa bạo tàn dưới thời Tần Thủy Hồng
nổi tiếng với thái độ độc đốn cực đoan “ phân thư,
khinh nho” ( đốt sách, chơn sống học trị), và qua bão
táp của thời kỳ “ Đại cách mạng văn hóa” ở Trung
Quốc với phong trào “ Phê Lâm, Phê Khổng”, để ngày
nay giống như khi Kinh Dịch xuất hiện đến giờ, gần
như nó vẫn đang trong q trình hình thành và phát
triển, khơng ngừng âm thầm cống hiến cho văn hố
Trung Quốc cũng như nhân loại.
Kinh Dịch khơng bao giờ bị quên lãng mà có sức

cuốn hút mãnh liệt với bất cứ học giả một thời đại nào
muốn tìm hiểu về nền văn hóa phương Đơng, trong
dịng chảy tìm về những nền văn minh cổ xưa. Điều
đáng kinh ngạc là Kinh Dịch khơng đơn thuần trình
2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


bày 64 quẻ bát qi, mà nó cịn trình bày một hệ thống
triết học. Hệ thống triết học ấy đã tạo dựng nên một
nền văn minh Trung Hoa Cổ cực thịnh. Nền văn minh
Cổ ấy vẫn tiếp tục tác động đến xã hội Trung Hoa
đương đại theo cái cách xuyên suốt không đứt đoạn.
Một nền văn minh cổ duy nhất của thế giới cịn tồn tại
cho đến ngày hơm nay.
Khi khoa học hiện đại bắt đầu nhìn lại quá khứ,
những nhà khoa học trên thế giới đã xem xét Kinh
Dịch với tri thức của con người hiện đại và liên hệ với
những thành tựu hiện nay. Trong cuốn Kinh Dịch với
vũ trụ quan Đông phương (Giáo sư Nguyễn Hữu
Lượng. Nxb TP. Hồ Chí Minh, 1992) phần thay lời
giới thiệu có tựa là “Tìm hiểu về Kinh Dịch” do ơng
3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Trần Nguyên (viết theo De R. Wilhem. Yi King, với
chú thích: đăng trong “Phụ san Khoa học phổ thơng”

số 190, tháng 6 – 1992) đã viết : “Ngày nay người ta
đã đem đối chiếu Kinh Dịch với nhiều lý thuyết triết
học, khoa học Tây phương như lý thuyết về nguyên tử,
thuyết sinh vật tiến hóa của Lamark Darwin, biện
chứng pháp của Hegel, Karl Marx, thuyết tương đối
của Einstein với phương trình E = mc2, lý thuyết quan
trọng, người ta hy vọng qua Kinh Dịch sẽ ước đốn để
tìm ra những cái mới rồi sẽ dùng khoa học để kiểm
chứng lại. Như vậy là đúng với lời của nhà toán học
Pháp H. Poincaré đã nói: “Phỏng đốn trước rồi hãy
chứng minh! Tơi có cần nhắc lại rằng chính như vậy
mà đã có những phát minh quan trọng’’.
4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Quả thật hiện giờ, Kinh Dịch đang được cả thế giới
chú ý. Song cách nhìn nhận Kinh Dịch có phần phiến
diện, ít đề cập về mặt triết học có chăng chỉ dừng lại ở
một cuốn sách bói, đề cập vấn đề dự đốn trong Dịch.
Bên cạnh đó cịn e ngại khi tìm hiểu vì cho rằng ở
trong Kinh Kịch chỉ đề cập những vấn đề huyền hoặc,
bí ẩn có yếu tố mê tín dị đoan như sự hình thành của
Bát Quái, sự vận động của nó và nguồn gốc của Âm
Dương …Song gần đây đã có rất nhiều cơng trình và
tác phẩm nghiên cứu về mặt triết học trong Kinh Dịch.
Nhưng hầu hết các cơng trình đó dừng lại nghiên cứu
về mặt thế giới quan, còn đề cập măt tư tưởng biện
chứng trong tác phẩm thì hầu như rất hạn chế, thường

đề cập chung với các nội dung khác mà khơng có cơng
5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


trình nào nghiên cứu một cách cụ thể, riêng rẽ. Xuất
phát từ tính cấp thiết nêu trên, tơi đã chọn đề tài “ Tìm
hiểu tư tưởng biện chứng trong tác phẩm Kinh Dịch”
làm luận văn thạc sĩ của mình. Bởi vậy, luận văn này
sẽ khơng trình bày tồn bộ nội dung Kinh Dịch, mà chỉ
đề cập đến tư tưởng biện chứng trong tác phẩm Kinh
Dịch.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài.
Kinh Dịch là cuốn sách cổ của Trung Quốc đã có
ảnh hưởng lớn trong các nền văn hóa dùng chữ Hán
như Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên, Singapo...Ngay
cả thế giới hiện nay cũng có phong trào say mê nghiên
cứu Dịch. Họ hình thành nên các trung tâm nghiên cứu

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Kinh Dịch và hội thảo toàn thế giới về Chu Dịch. Hiện
nay có hơn 3000 bộ sách chú giải về Kinh Dịch.
Ở Việt Nam qua các triều đại và các thời kì ln có
người nghiên cứu Dịch và quan tâm đến Dịch. Từ thời
Lý, Kinh Dịch đã đưa vào học hành và thi cử. Nhà

Nho phải am tường Nho Y Lý Số. Kinh Dịch là kinh
điển quan trọng nhất đối với Nho gia trong Tứ Thư
Ngũ Kinh, nên gọi là Kinh. Nó đứng đầu trong năm
Kinh. Kinh Dịch cịn gọi là bản Kinh, nó là tác phẩm
thống nhất thiên văn, địa lý, nhạc luật, binh pháp, luật
làm thơ, thuật toán, tôn giáo vào làm một... Tuy nhiên
ở Việt Nam như Nguyễn Hiến Lê đánh giá “ ở nước ta
chưa ai có thể gọi là nhà Dịch học được”. Song khơng
vì thế mà phong trào nghiên cứu Dịch lại đứt đoạn.
7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Kinh Dịch là nguồn trí thức vơ tận cả về đạo trời và
đạo người cho giới trí thức Việt Nam xưa.
Khác với việc nghiên cứu Dịch ở Trung Quốc,
người Việt có cách hiểu và tiếp cận riêng của mình khi
tiếp thu Kinh Dịch. Phần lớn nội dung bói tốn, thuật
số, từ ngữ, nguồn gốc của Kinh Dịch ít được chú ý, mà
các nhà nghiên cứu Dịch Việt Nam thường quan tâm
đến nghĩa lý trong Kinh Dịch nhằm ứng dụng về tư
tưởng đạo đức hay dùng vào việc binh pháp. Chúng ta
có thể nhắc đến Nguyễn Trãi với “ Quân trung từ
mệnh tập”; Nguyễn Bỉnh Khiêm với “ Trung Tân
quán ngụ hứng ”, “ Trịnh Phùng sấm ký”; Đặng Thái
Phương với “ Chu Dịch quốc âm diễn giải”. Chỉ nói
riêng nhà bác học Lê Quý Đôn, người sống ở thế kỷ
8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


18, cũng đã để cả quyển I trong bộ “ Vân đài loại ngữ”
của ông để viết về “ lý khí” một lý thuyết xuất phát từ
Dịch học…
Đến thời cận đại và hiện đại Việt Nam có nhà
khoa bảng Hán học kiêm chí sĩ Phan Bội Châu với “
Quốc văn Chu Dịch diễn giải” đã nói về Dịch như sau:
“ Trong các triết học Đông phương, vừa tinh vi vừa
thiết thực, vừa thấu lý vừa thiết dụng thời chẳng gì
bằng Dịch học. Lòng u thời mẫn thế gốc ở một tấm
lịng từ bi thì Dịch chẳng khác gì Phật. Tùy thời thức
thế đủ trăm đường biến hóa thì Dịch có lẽ hay hơn
Lão…Đã nghiên cứu Dịch học thời Phật học, Lão học
cũng có thể “ nhất dĩ quán chi””.

9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Với Ngô Tất Tố nhà văn và dịch giả “Kinh Dịch” lại
cho rằng: “ Kinh Dịch là cuốn sách lạ trong giới văn
học của nhân loại. Thể tài cuốn sách này khơng giống
một cuốn sách nào. Bởi vì cái gốc của nó chỉ là một
nét gạch ngang
(

), do một nét gạch ngang mà đảo điên xoay

chuyển thành một bộ sách. Vậy mà hầu hết các chi tiết
ở trong đều có thể thống nhất luật lệ nhất định, chứ
không lộn xộn”.
Trần Trọng Kim, nhà sử học và nghiên cứu Đạo
Nho :” Dịch là sách về “ Tượng số” để bói tốn xem
cát hung và là sách “ Lý học”, giải thích sự biến thiên
của Trời Đất và sự hành động của muôn vật, là bộ sách
rất trọng yếu của Nho giáo”.
10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Còn tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần, nhà
nghiên cứu Dịch học: “ Kinh dịch đối với học thuật
Trung Hoa quả là một kỳ thư, gồm nắm được tất cả
mọi nguyên lý sinh thành và suy hủy của vạn vật …
Theo chúng tôi, Dịch (…) là bộ sách triết lý khoa học
( Philosophie de la science) của bất cứ khoa học nào
của Trung Hoa”.
Tác giả Nguyễn Đăng Thục, nhà nghiên cứu lịch sử
triết học phương Đông: Kinh Dịch, theo Phùng Hữu
Lan trong “ Trung Quốc triết học sử” thì trước hết là
một bộ sách bói tốn. Thể tài của nó nguyên là Bát
Quái, mỗi quái gồm ba vạch liền hay đứt…”. “ Kinh
Dịch ngồi phương diện bói tốn cịn ảnh hưởng sâu
vào triết học của Lão Tử và của Khổng Tử”.
11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Tác giả Nguyễn Hiến Lê, nhà nghiên cứu triết học
Trung Quốc: “Một sách bói mà thành sách triết. Khắp
thế giới có lẽ khơng có bộ sách nào kỳ dị như bộ Kinh
Dịch. Nó là một trong ba bộ kinh cổ nhất của Trung
hoa, sau Kinh Thi và Kinh Thư, nhưng nguồn gốc của
nó - tức bát qi - thì có thể sớm hơn vào cuối đời Ân,
1.200 năm trước Tây Lịch. Nó khơng do một người
viết mà do nhiều người góp sức trong một ngàn năm,
từ Văn Vương nhà Chu mãi đến đầu đời Tây Hán nó
mới có hình thức gần như hình thức ngày nay chúng ta
được biết từ Tây Hán đến nay, trên 2.000 năm nữa,
thời nào cũng có người tìm hiểu nó thêm, đem ý riêng
của mình và tư tưởng của thời đại giọi vào nó, khiến

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


cho ý nghĩa và cơng dụng của nó mỗi ngày một nhiều
và một xa nguồn gốc.”
Ngồi ra cịn có một số tác giả đang tranh cãi về
nguồn gốc của Kinh Dịch như tác giả Hoàng Tuấn
trong tác phẩm “ Kinh Dịch và nguyên lý toán nhị
phân” cho rằng Kinh Dịch có nguồn gốc từ văn hóa
Lạc Việt, hay như tác giả Lê Gia và Nguyễn Thiếu
Dũng trong “ Kinh Dịch di sản sáng tạo của người Việt

Nam” cũng cho Kinh Dịch có nguồn gốc từ Việt Nam.
Bên cạnh đó, một số học giả nghiên cứu Kinh Dịch
đã đăng tải quan điểm của mình trên một số tạp chí,
luận văn như “ Một vài suy nghĩ của Bác Hồ Với Chu
Dịch” của Lê Văn Quán , hay “ Một số suy nghĩ về
thế giới quan trong Kinh Dịch ” của Giáo sư- Tiến sĩ
13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Hùng Hậu, hoặc “ Vấn đề vũ trụ quan trong
tác phẩm Kinh Dịch” của Th.sĩ Nguyễn Tài Đông….
Như vậy, Kinh Dịch ở Việt Nam được nghiên cứu ở
nhiều phương diện khác nhau. Ngồi các nội dung
khơng có gì mới thì một số cơng trình vẫn rất có giá
trị. Những cơng trình này đề cập ở các nội dung chủ
yếu sau:
Thứ nhất là chú giải tác phẩm Kinh Dịch.
Thứ hai là đề cập vấn đề vũ trụ quan trong tác phẩm
Kinh Dịch.
Thứ ba là đi sâu tìm hiểu nhân sinh quan trong tác
phẩm Kinh Dịch.
Thứ tư là khả năng dự đoán trong tác phẩm Kinh
Dịch.
14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Luận văn nhằm góp phần tìm hiểu tư tưởng biện
chứng được trình bày trong tác phẩm Kinh Dịch cũng
như những đóng góp và hạn chế của nó đối với các
học thuyết triết học cổ đại khác của Trung Quốc.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích trên, trong phạm vi của
đề tài, chúng tôi tập trung vào một số tư tưởng nổi bật:
- Tư tưởng về vận động, mối liên hệ và sự phát triển
trong Kinh Dịch.
- Một số quy luật chủ yếu trong Kinh Dịch.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

15

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của luận văn không
phải là nói đến hệ thống các tư tưởng khác nhau trong
Kinh Dịch, mà chỉ dừng lại ở tư tưởng biện chứng
được trình bày trong Kinh Dịch đặc biệt là Dịch
truyện.
5. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp
nghiên cứu.
Cơ sở phương pháp luận của đề tài là phương pháp
biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác- Lênin và tư
tưởng Hồ Chí Minh. Ngồi ra luận văn có tham khảo
một vài cơng trình nghiên cứu của các học giả trong và

ngồi nước liên quan đến đề tài để thực hiện luận văn
này, bên cạnh việc dựa vào phương pháp lịch sử triết
học, chúng tôi sử dụng các phương pháp cơ bản sau:
16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


phương pháp phân tích- tổng hợp, phương pháp so
sánh - đối chiếu, phương pháp lịch sử, phương pháp hệ
thống- cấu trúc.
6. Đóng góp mới của luận văn
Luận văn góp phần phác thảo một cách có hệ thống
tư tưởng biện chứng trong Kinh Dịch và đóng góp của
nó trong việc hình thành các học thuyết triết học cổ
trung đại Trung Quốc. Qua đó cho chúng ta thấy
những khía cạnh khác đa dạng nhiều vẻ chứa đựng
trong Kinh Dịch.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu
tham khảo; luận văn gồm có 3 chương, 8 tiết.

17

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


B. NỘI DUNG

Chương 1

MỘT VÀI NÉT VỀ TÁC PHẨM KINH DỊCH

1.1 Nguồn gốc của Kinh Dịch.
1.2 Kết cấu, nội dung của Kinh Dịch.
1.2.1 Kết cấu của Kinh Dịch.
1.2.2 Nội dung của Kinh Dịch.
1.3. Giá trị của Kinh Dịch.
18

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Chương 2

TƯ TƯỞNG VỀ VẬN ĐỘNG, MỐI LIÊN HỆ VÀ
SỰ PHÁT TRIỂN TRONG KINH DỊCH

2.1 Tư tưởng về vận động.
2.1.1 Vận động của Âm- Dương.
2.1.2 Vận động trong Bát Quái.
2.2 Tư tưởng về mối liên hệ phổ biến.
2.2.1 Mối liên hệ của Âm- Dương.
2.2.2 Mối liên hệ trong Bát Quái.
2.3 Tư tưởng về sự phát triển.
19

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

2.3.1 Sự phát triển của Âm- Dương.
2.3.2 Sự phát triển trong Bát Quái.

Chương 3

MỘT SỐ QUY LUẬT CHỦ YẾU TRONG KINH
DỊCH

3.1 Quy luật mâu thuẫn.
3.1.1 Một số cặp phạm trù mâu thuẫn cơ bản trong
Kinh Dịch.
3.1.2 Hình thức, nội dung mâu thuẫn trong Kinh
Dịch.
3.1.3 Ý nghĩa mâu thuẫn trong Kinh Dịch.
20

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


3.2 Quy luật phản phục.

C. PHẦN KẾT LUẬN

So với các học thuyết đương thời ở Trung Quốc
nhất là so với Đạo giáo, cách thể hiện tư tưởng biện
chứng trong tác phẩm Kinh Dịch rõ ràng và khái quát
hơn. Những quan điểm của các nhà Dịch học về tư
tưởng biện chứng có nhiều điểm thành cơng nhất định,
có nhiều điểm phù hợp với nhận thức triết học hiện
đại.

Ta có thể thấy rõ ràng nhiều học phái khác nhau ở
các thời đại luôn sử dụng các khái niệm học thuyết của
Dịch làm cứu cánh cho học thuyết của mình như âm21

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


dương, càn- khơn, sinh – hóa, thời- thế, động- tĩnh,
cùng- cực, trung- hịa, nhân- chính…Đồng thời, họ
chịu ảnh hưởng rất lớn của các quy luật trong Dịch:
luật biến hóa, luật âm dương, luật phản phục…Trong
lịch sử triết học Trung Quốc cổ đại, Kinh Dịch là số ít
các tác phẩm hiếm hoi cho chúng ta thấy bức tranh
tổng thể thống nhất biện chứng về thế giới và con
người. Với các nhà làm Dịch, tư tưởng biện chứng là
tư tưởng bao trùm tồn bộ tác phẩm. Khác với nhiều
tác phẩm ln lí và chính trị cùng thời, Kinh Dịch là
tác phẩm đề cập đến một số lượng tần suất tương đối
lớn: vấn đề nguồn gốc hình thành của vũ trụ vận vật,
các quy luật cơ bản của thế giới đó cũng như vị trí và
vai trị của con người trong thế giới ấy. Kinh Dịch cho
22

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


chúng ta thấy: thế giới là một chỉnh thể thống nhất, có
sự tác động biện chứng qua lại lẫn nhau theo quy luật
và ngay bản thân con người cũng là một phần khơng
thể thiếu trong thế giới đó. Con người chính là một “

tiểu vũ trụ” ( con người cũng là một vũ trụ thu nhỏ), số
phận của con người cũng có thể dự đốn được trên cơ
sở của các quẻ Bát Quái trong Kinh Dịch.
Tư tưởng biện chứng không chỉ ảnh hưởng đến hầu
hết tư tưởng của các học thuyết, mà nó cịn chi phối sự
phát triển của văn hóa, nghệ thuật, phong tục, tín
ngưỡng…Nghĩa là mọi mặt của đời sống xã hội Trung
Quốc. Việt Nam trước kia cũng chịu ảnh hưởng sâu
sắc của quan niệm này.

23

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Đọc Dịch rất khó, hiểu Dịch và ứng dụng Dịch cịn
khó hơn nhiều. Nhiều câu chữ trúc trắc thần bí vơ cùng
khó hiểu. Ý tứ thì cứ tản mạn, chỗ này một ý, chỗ kia
một ý tựa hồ như có sự chắp vá, như chúng tách rời,
tách biệt khỏi nhau. Nhưng khơng hồn tồn như vậy,
nếu nắm được nguồn mạch từ đầu đến cuối thì ta thấy
ý nọ gắn liền với ý kia như có sợi chỉ xun suốt vơ
hình buộc lại trong một chỉnh thể thống nhất, ý nào
cũng đầy sức sống. “ Thư bất tận ngôn, ngôn bất tận
ý”.
Những ý tứ, tư tưởng thâm sâu của Dịch về các
quy luật của vũ trụ vạn vật, mối liên hệ giữa các sự
vật, sự phát triển của vũ trụ… đã góp phần làm nên
hình thái riêng cho tư duy phương Đông- tư duy linh
24

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


hoạt. Các học phái đương thời thường bị thiên lệch về
một phương diện nào đó, khơng thấy được phía bên
kia. “ Thận Tử thấy có ở sau mà khơng thấy ở trước.
Lão Tử thấy gian dối mà khơng thấy tín nghĩa. Mặc Tử
thấy ở chỗ bằng mà không thấy ở chỗ khác nhau. Tống
Tử thấy ít mà khơng thấy nhiều”.( Tn Tử, Thiên, “
Thiên luận”). Nhưng Kinh Dịch thì khơng như vậy.
Đạo Dịch cho chúng ta thấy trong âm có dương, trong
dương có âm; âm thịnh thì dương suy, dương thịnh thì
âm suy (dương trưởng thì âm tiêu, âm trưởng thì
dương tiêu); vạn vật hết sinh rồi tử, hết tử rồi lại sinh,
cứ như thế lần hồi với nhau. Không gì là khơng thể
biến thiên.

25

LUAN VAN CHAT LUONG download : add