Nấm mốc ppt

1
N
NN
Nấm
mm
m m
mm
mốc
cc
c
2
3
4
ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI CHO NẤM PHÁT TRIỂN
 Nhiệt độ: 20 – 25
0
C
 Độ ẩm: 65 – 70%
 pH=5,5 – 7,5 (thích hợp nhất pH=7)
 N, C hữu cơ, khoáng chất
 O
2
(
Rhizopus
cần điều kiện yếm khí)
 Ánh sáng
5
Một số nấm mốc gây bệnh thường gặp
 Sợi nấm không màu, có vách ngăn (Hyalohyphomycetes)
Aspergillus, Fusarium, Trichoderma, Penicillium, Scopulariopsis.
 Sợi nấm không màu, không vách ngăn (Zygomycetes)

Absidia, Mucor, Rhizopus, Rhizomucor.
 Sợi nấm có màu, có vách ngăn (Phaeohyphomycetes)
Alternaria, Cladosporium, Curvularia, Bipolaris,…
6
HÌNH THỂ NẤM MỐC QUAN SÁT Ở KHV
- Nấm mọc ở môi trường Sabouraud từ 5 – 7 ngày
- Quan sát nấm ở KHV sau khi nhuộm Lactophenol coton blue
7
Một số bệnh do Nấm mốc
Dị ứng
Bệnh nhiễm nấm ngoại biên, ở các xoang, cơ quan
(chưa xâm nhập sâu)
Viêm ống tai ngoài, giác mạc, mũi, phế quản, phế nang…
Bệnh vi nấm (nấm xâm nhập sâu vào cơ quan)
Bệnh độc tố nấm
8
BEÄNH NHIEÃM NAÁM
ASPERGILLUS
9
BỆNH NHIỄM NẤM
ASPERGILLUS
• Mục tiêu
– Mô tả các dạng bệnh mà nấm
Aspergillus
gây ra.
– Trình bày các biểu hiện lâm sàng của bệnh
Aspergillus.
– Thuốc điều trị của các dạng bệnh
Aspergillus.
– Nêu sự cần thiết của việc cấy bệnh phẩm ở 37

0
C và ở
nhiệt độ phòng
10
Aspergillus sp.
–
Aspergilus
gặp khắp nơi trên thế giới.
– Hiện nay có >200 loài, có 20 loài gây bệnh.
– Các loài thường gây bệnh:
A. fumigatus, A.
flavus, A. niger, A. nidulans,….
11
Aspergillus flavus
12
A. fumigatus A. glaucus
13
A. nidulans
14
A. niger
15
Aspergillus spp.
DỊCH TỄ
– Bệnh nấm
Aspergillus
có ở khắp nơi
– Bệnh nấm tùy thuộc vào:
• Nấm (độc lực, số lượng)
• Ký chủ (tình trạng sức khoẻ)
• Thời gian tiếp xúc với nấm

– Nhiễm nấm chủ yếu qua đường hô hấp
– Cơ hội thuận lợi:
• Cơ địa dị ứng, hen suyễn
• Tổn thương: viêm phổi, viêm phế nang, ghép cơ quan…
• Suy giảm miễn dịch: lao, tiểu đường, bỏng nặng, sử dụng bừa
bãi kháng sinh và corticoid, nhiễm HIV/AIDS.
16
Bệnh học
 Dị ứng với
Aspergillus
: viêm phế quản phổi do dị ứng
 Vi nấm sống hoại sinh ở các xoang (không xâm nhập mô)
* viêm giác mạc và nội nhãn
* viêm tai ngoài
* viêm xoang mũi
* viêm cơ tim và màng trong tim
* cuộn nấm trong hang phổi (bướu nấm)

Aspergillus
xâm nhập mô, phát tán khắp cơ thể (viêm hệ thần kinh
trung ương, cơ quan tiêu hóa) thường gặp ở bệnh nhân suy giảm
miễn dịch.
 Bệnh độc tố nấm
Aspergillus spp.
17
18
Viêm phế quản dị ứng
(ABPA: Allergic Broncho Pulmonary Aspergillosis)
• Sợi tơ nấm đan kết với chất nhầy tạo một nút nhầy
gây tắt nghẽn phế quản → xẹp phổi.

• Bệnh nhân sốt nhẹ, ho, chất nhầy (đàm) có sợi tơ nấm.
• Thường gặp ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, hen suyễn,
dị ứng.
19
 Bướu nấm
Aspergillus
• 85% do
A. fumigatus
• Khối tròn khá to gồm sợi nấm, fibrin, chất nhầy
• Thường gặp trong trường hợp:
o Hang phổi đã có sẵn
o Hang lao cũ (chiếm 15% trong các ca lao)
• Triệu chứng: ho ra máu ít hay ồ ạt (nguy hiểm)
Aspergillus
có ái tính với mạch máu, gây ho ra máu, bệnh
diễn tiến nhanh →
→→
→ tử vong.
20
 Viêm phổi
• Thường do
A. fumigatus
• Xảy ra ở:
– Người ốm nặng.
– Điều trị bằng thuốc giảm miễn dịch.
• Triệu Chứng: sốt 40
0
C, khó thở, ho ra máu.
• Bệnh nặng có thể lan tỏa ra các cơ quan khác.
21

 Thể lan tỏa
• Ở người suy giảm MD, ung thư máu, giảm BC hạt.
• Vi nấm gây bệnh:
A. fumigatus, A. flavus
• Vi nấm vào máu, lan ra màng phổi (90%), hệ thần kinh trung
ương, não, mũi, thận, gan, lách, tim, bàng quang (cơ quan có
nhiều mạch máu).
• Thể ở não xuất hiện ở giai đoạn cuối của bệnh AIDS.
• Bệnh thường trầm trọng nhưng không có triệu chứng đặc biệt, chỉ
được chẩn đoán khi mổ tử thi.
• Triệu chứng: sốt, khó thở, đau ngực, ho khan, ho ra máu nhẹ.
22
CHẨN ĐOÁN BỆNH ASPERGILLUS
Các dấu hiệu giúp cho sự chẩn đoán:
1. Sốt 38
0
C kéo dài / 5-7 ngày. Không đáp ứng KS phổ rộng.
2. Cấy máu → các VK đang lưu hành (-).
3. Virus, VK lao, xoắn khuẩn,….→ không có cơ sở phát hiện.
4. Các dấu hiệu cần có:
- Phổi: khó thở, ho ra máu, đau ngực, …
- Xoang: nhức đầu, chảy nước mũi, sưng mặt,
- Gan, lách, CNS, các cơ quan khác…→ có dấu hiệu bệnh
5. Các dấu hiệu X quang ở cơ quan: các nốt áp xe
6. Định tính
Aspergillus
bằng mô học hay nuôi cấy → (+)
Thể xâm nhập khi có 6 dấu hiệu trên
23
 Quan sát trực tiếp (đàm, mẫu da, nước rửa xoang mũi)

• STN phân nhánh kiểu rẽ đôi đặc trưng (45
0
,
Aspergillus
nấm lưỡng hình)
• Có ích trong ca bệnh nấm do dị ứng.*
• Không có ích trong ca nấm xâm nhập sâu.
 Cấy (quan trọng nhất là sự ly trích nấm từ bệnh phẩm)
• MT Sabouraud - chloramphenicol, ở 37
0
C, nhiệt độ phòng.
o Nhiều khóm nấm (cùng một loại nấm)/ đĩa petri.
o Cùng một loại nấm/ nhiều đợt lấy mẫu khác nhau.
Aspergillus là nấm lưỡng hình:
- Ở dạng hoại sinh sinh sản đặc thù có cuống, bào tử.
- Ở dạng xâm lấn: STN phân nhánh 45
0
CHẨN ĐOÁN BỆNH ASPERGILLUS
24
 Trắc nghiệm da
• Kháng nguyên
A. fumigatus
• Có ích trong chẩn đoán bệnh dị ứng do
Aspergillus.
• Mẫn cảm trên da tức thì hay chậm từ 6 – 8h.
 Chẩn đoán miễn dịch
• Tìm kháng thể:
o Miễn dịch khuếch tán, md điện di, ELISA → tạo kit thử
 Bệnh dị ứng nấm, bệnh bướu nấm Aspergillus.
o Test thử ở da với KN ở người bệnh dị ứng nấm Aspergillus

• Tìm kháng nguyên:
ELISA sandwich (PP nhạy), G-test (dịch tễ nấm), PCR(kết hợp với ELISA)
 Bệnh nấm xâm nhập, lan tỏa ở những người suy giảm MD.
CHẨN ĐOÁN BỆNH ASPERGILLUS
25
Aspergillus ở phổi