Cách phòng bệnh phổi ở người cao tuổi doc

Cách phòng bệnh phổi ở
người cao tuổi

Người cao tuổi không nên làm việc quá sức. Cần chú ý
phòng chống lạnh tốt, không nên chủ quan để cơ thể bị
nhiễm lạnh đột ngột.
Các thống kê lâm sàng cho hay bệnh phổi rất thường gặp ở
những người cao tuổi, và cũng dễ nặng lên hơn so với người
trẻ. Có khi chỉ viêm long mũi họng nhẹ nhưng dễ nặng lên
thành viêm phế quản. Mà viêm phế quản ở người cao tuổi
thường kéo dài hơn, dễ tái phát hơn, dễ tiến triển thành mạn
tính, kể cả giãn phế quản

Phổi lão hóa quy luật tất yếu

Nhờ có sự chênh lệch áp suất sự trao đổi khí ở phế nang xảy
ra thường xuyên liên tục. Chênh lệch áp suất giữa phế nang
và môi trường không khí bên ngoài cơ thể thường xuyên
được tạo ra là do hoạt động của các cơ hô hấp. Nhưng khi cơ
thể về già phổi lão hóa thì sự trao đổi khí có những trục trặc.

Biến đổi của phổi theo tuổi tác rất rõ, nói một cách khác khi
tuổi càng cao, phổi càng có sự lão hóa rõ rệt: phổi bị giảm cả
về khối lượng và thể tích, lại ít di động. Vách phế nang - mao
mạch thường bị teo, mô tạo keo dần dần thay thế cho những
mao mạch đã bị thưa đi, độ đàn hồi thành phế nang giảm,
khiến cho khí qua lại không được dễ dàng, hậu quả là dung
tích sống của phổi bị giảm nhiều.

Với người Việt Nam, theo một số tính toán thì dung tích sống
của nam giới lúc 25 tuổi là 3,82 lít; lúc 60-64 tuổi chỉ còn
2,75 lít. Đó là do giảm khả năng di động của lồng ngực và
lực cơ hô hấp, cũng như khả năng lưu thông khí của phế quản
và độ đàn hồi của phổi. Hậu quả tất yếu của những biến đổi
này gây nên giảm thông khí tối đa và dự trữ không khí phổi.
Sự suy giảm không khí phổi dễ đưa đến tích tụ nhiều bụi ở
phổi, các lông chuyển trên bề mặt các tế bào biểu mô phế
quản suy yếu không đủ khả năng đưa bụi và dị vật ra khỏi
đường hô hấp, tăng nguy cơ bị các bệnh viêm nhiễm phế
quản và phổi.


Người cao tuổi cần sống trong bầu không khí trong lành ít
khói, bụi

Một số người cao tuổi có thể trước đây nghỉ ngơi yên tĩnh,
không khí trong lành, giữ gìn sức khỏe tốt thì không có biểu
hiện gì. Nhưng qua một đợt nhiễm lạnh, nhiễm khuẩn phổi là
bệnh vượng ngay - suy hô hấp sẽ bộc lộ rõ - khó thở, thở
nhanh và nông, mạch nhanh T

hở nhanh, mạch nhanh là một cơ chế tự nhiên của cơ thể
nhằm bù đắp sự thiếu hụt ôxy, nhưng vì phổi đã lão hóa nên
việc đó lại trở thành phản tác dụng. Thở nhanh nhưng là thở
nông nên sự thông khí chỉ đạt tới vùng phế quản, không giúp
được gì cho việc trao đổi khí ở phế nang, có rất ít thời gian để
hồng huyết cầu tiếp xúc với không khí, độ bão hòa ôxy máu
động mạch bị giảm sút nghiêm trọng do đó càng làm tăng sự

thiếu ôxy máu ở các mô, càng cảm thấy thiếu thở.

Cần lưu ý bệnh viêm phổi

Ở miền Bắc nước ta, mùa đông và đông - xuân có nhiều đợt
gió mùa đông bắc tràn về, thời tiết rất giá lạnh. Trong các
bệnh nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi trong mùa lạnh
cần đặc biệt chú ý đến bệnh viêm phổi.

Bệnh thường có xu hướng nặng hơn ở người trên 65 tuổi bởi
sức chống đỡ của cơ thể kém, phổi lão hóa rõ, đa số là gầy
yếu, ăn ít, ngủ ít. Hoặc nặng hơn, ở những người mắc các
bệnh mạn tính như đái tháo đường, các tình trạng bệnh lý
phải nằm lâu, hoặc những người có cấu trúc phổi – phế quản
tổn thương như: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế
quản, xơ phổi

Thủ phạm gây viêm phổi ở người cao tuổi vẫn là những vi
khuẩn, virus sẵn có ở mũi họng, lợi dụng lúc cơ thể bị suy
yếu vì nhiễm lạnh, sức chống đỡ kém, chúng vào đường hô
hấp và gây bệnh.

Đặc biệt ở thời kỳ đầu bệnh viêm phổi người cao tuổi, tiến
triển thường âm thầm lặng lẽ, triệu chứng của bệnh rất nghèo
nàn dễ bị bỏ qua ở giai đoạn sớm, đến khi bệnh đã rõ nghĩ
đến viêm phổi thì đã nặng. Nếu không được điều trị tích cực
sẽ nảy sinh những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Bởi
vậy, cần chú ý phát hiện sớm và chữa sớm ngay khi bệnh mới
có những biểu hiện nhẹ như sốt nhẹ, gai gai rét, mệt, khạc
đờm, ho húng hắng, thiếu thở phải tới bệnh viện khám ngay

để xác định bệnh và điều trị kịp thời, tránh không để bệnh
tiến triển nặng.

Phòng bệnh thế nào?

Người cao tuổi không nên làm việc quá sức. Cần chú ý phòng
chống lạnh tốt, không nên chủ quan để cơ thể bị nhiễm lạnh,
nhất là nhiễm lạnh đột ngột. Không bất chợt ra nơi lộng gió
nhất là khi cơ thể đang ra nhiều mồ hôi. Cẩn thận khi phải ra
vào những nơi có máy điều hoà nhiệt độ, để không bị nóng
lạnh xáo trộn xảy ra quá nhanh, cơ thể không thích nghi kịp.
Những hôm lạnh ẩm gió nhiều nên hạn chế tối đa việc đi ra
ngoài.

Cần sống trong bầu không khí trong lành ít khói, bụi Không
hút thuốc lào, thuốc lá, nếu nghiện thuốc thì phải tích cực cai
nghiện cho bằng được. Bởi khói thuốc có thể làm tê liệt các
lông chuyển trên bề mặt các tế bào biểu mô phế quản, chuyển
động rối loạn không đẩy bụi và chất nhầy lên được. Sức đề
kháng của niêm mạc đường hô hấp cũng bị giảm sút nghiêm
trọng, các tế bào bạch cầu, đại thực bào hoạt động kém hiệu
quả, làm cho phế quản dễ bị nhiễm khuẩn.

Cần chú ý giữ vệ sinh răng miệng. Thường xuyên đánh răng
sau khi ăn và trước khi ngủ để tránh nhiễm trùng răng miệng.
Nếu có các ổ nhiễm khuẩn ở răng miệng, tai mũi họng, cần
tích cực điều trị để tránh vi khuẩn lan xuống đường hô hấp
dưới.

Cần chủ động nâng cao sức đề kháng: Tăng cường khẩu phần

với chế độ dinh dưỡng đủ năng lượng, cân đối về thể chất để
có sức chống lạnh. Cần tập thể dục đều đặn. Đặc biệt là cần
tập thở đều, thở sâu thành thói quen, tốt nhất là theo phương
pháp thở bụng. Cách thở đó là: không nhúc nhích hai vai, thở
nhẹ nhàng không phì phò, chậm rãi. Thót bụng thở ra hết sức,
khi bụng thót hết, ngừng thở, cho bụng phình lên một cách tự
nhiên nhẹ nhàng để thở vào. Khi bụng phình lên hết, ngừng
một tý, rồi lại thở ra. Làm 4-5 phút rồi nghỉ. Ngày tập 5-7 lần
hoặc nhiều hơn càng tốt, có thể ngồi hoặc nằm đều tập được.
Tập thở được thường xuyên sẽ có tác dụng rất tốt phục hồi
chức năng hô hấp.

Nếu bị ho nhiều thì có thể dùng thuốc giảm ho, nhưng không
lạm dụng các thuốc có chứa opium, các thuốc an thần ức chế
trung tâm hô hấp, gây suy hô hấp. Nếu có điều kiện nên tiêm
phòng vaccin chống phế cầu, vaccin phòng chống cúm, một
số thuốc tăng cường miễn dịch nhằm tăng sức đề kháng của
niêm mạc đường hô hấp.