Làm Sao Để Dịch Tiếng Anh Thật Hay? pdf

Làm Sao Để Dịch Tiếng Anh
Thật Hay?


Trong diễn đàn, từ trước tới nay, chúng ta mới chỉ bàn về việc dịch văn bản tiếng
Anh trong các trường hợp cụ thể. Vậy tại sao chúng ta không bàn cách để dịch hiệu
quả hơn nhỉ. Bài viết của tôi khá dài nên tôi chia ra làm nhiều phần. Các bạn đóng
góp ý kiến nhé.”Thứ nhất, các cuốn sách và/hoặc CD cần trang bị ngay: 1) Oxford
advanced learner’s dictionary 7th edition. 2) Oxford collocations dictionary 3)
Bách khoa toàn thư Encarta, Britannica, Wikipedia.org… 4) Từ điển Lạc Việt (chỉ
nên dùng như một công cụ để tham khảo và hỗ trợ cho Oxford advanced learner’s
dictionary mà thôi).Thứ hai, tác dụng của các tài liệu trên:1) Một sai lầm thường
thấy khi các bạn viết tiếng Anh là nó rất khó hiểu đối với người bản ngữ vì bạn
dịch word for word ý tưởng của bạn từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Tuy nhiên, câu
tiếng Việt đó của bạn cũng sai luôn về ngữ pháp. Do vậy hãy dùng cuốn từ điển
này để tra mẫu câu và xem người Anh viết như thế nào để ta nói và viết chuẩn hơn.
Mỗi ngôn ngữ khác nhau thì đều có cách diễn đạt khác nhau về một vấn đề. Nhiều
khi nó xuất hiện nhiều idiom, nhiều cụm từ ghép. Vậy thì bạn không thể hiểu được
nghĩa của chúng nếu không dùng từ điển nguyên gốc tiếng Anh. Tôi lấy ví dụ như
cụm Seeing eyes dog, FYI… mà các bạn trong diễn đàn đã hỏi.2) Tại sao lại phải
dùng Oxford Collocations Dictionary? Tôi xin lấy một ví dụ cụ thể để minh họa.
Trong diễn đàn có bạn hỏi, dịch câu “công ty tôi có đủ năng lực để làm công việc
này.” Tôi đã trả lời là Our compay has proven ability to do this work. Tại sao tôi
lại cho từ proven vào trước ability? Trong khi đó, ở trong câu tiếng Việt không đả
động gì đến từ Proven cả. Tôi xin giải thích như sau, tôi nắm được từ chính ở đây
là abilitỵ Vậy tôi kết hợp tra luôn từ điển Oxford Collocations. Tôi đã tra được một
loạt các tính từ trong tiếng Anh luôn đi kèm với ability là gì, vậy là tôi nhặt ra và
dịch trôi chảy. Như vậy là cách viết đó rất English. 3) Hãy biến mình thành một
đứa trẻ 3 tuổi. Vì sao? Ví một đứa trẻ 3 tuổi thì thường hỏi mọi thứ mà nó không
hiểu và yêu cầu người lớn giải đáp. Tuy nhiên kỹ năng này cứ bị thui chột theo thời
gian vì người lớn đã vô tình vùi dập đi niềm đam mê học hỏi của đứa trẻ bằng các

câu trả lời đại loại như: Hỏi làm gì? Sao mày ngu thế? Có thế mà cũng phải hỏi à?
… Bách khoa toàn thư chính là người thầy vĩ đại của mỗi chúng ta. Mỗi khái
niệm mỗi thắc mắc của các bạn đều được ông thầy này giải đáp khá chi tiết. Tôi
xin lấy một ví dụ: Thỉnh thoảng bạn có nghe nói đến tăng trưởng GDP không bền
vững. Vậy có khi nào bạn hỏi ngược lại rằng: vì sao lại tăng trưởng không bền
vững không? Để xác định được câu trả lời cho câu hỏi này, bạn phải xác định mình
cần tìm thông tin gì để trả lời cho câu hỏi đó. Ở đây rõ ràng bạn phải tìm hiểu GDP
là cái gì và các yếu tố chi phối GDP. Hãy vào en.wikipedia.org đánh vào GDP.
Bạn sẽ có câu trả lời. Xin lưu ý với các bạn là bản bách khoa toàn thư Encarta 2007
và Britannica 2007, mỗi loại có 5 đĩa. Còn Wikipedia là bách khoa toàn thư trực
tuyến, miễn phí. 4) Tại sao chỉ nên dùng từ điển Lạc Việt hay các từ điển Anh-Việt
khác để tham khao? Như các bạn đã biết, từ điển Lạc Việt hay bất cứ từ điển Anh-
Việt nào khác đều dựa trên định nghĩa tiếng Anh của các từ trong Oxford để phiên
ra một từ tương ứng trong tiếng Việt. Tuy nhiên nhiều khi việc dịch thuật không
chính xác, dẫn đến các bạn dịch cũng không chính xác theo. Tôi xin lấy một ví dụ
đó là từ Outsourcing: nghĩa là chuyển một phần hoặc toàn bộ công việc của một
công ty sang một nước hay vùng khác có giá nhân công rẻ hơn nhằm tạo ra sức
cạnh tranh. Báo chí của ta lại dịch là gia công. Nghĩa đó không bao trùm được ý
của từ này. Tôi xin nói thêm một điều đó là: vì sao chúng ta dịch chưa hay? Thứ
nhất là do tiếng Việt của các bạn chưa tốt. Khi các bạn dịch một văn bản thuộc một
lĩnh vực nào đó thì hãy cố gắng đọc lấy vài văn bản thuộc lĩnh vực tương đương
bằng tiếng Việt để lấy từ vựng và đồng thời học luôn văn phong thể hiện của họ.
Thứ hai: Dịch thuật nhiều khi khá cứng nhắc. Có một số cụm từ cố định mà bạn
nên học thuộc lòng luôn. Ví dụ như: Department of Commerce: Bộ thương mại Mỹ
Department of State: Bộ ngoại giao Mỹ Còn các bộ của Việt Nam thì lại dịch là
Ministry Ví dụ: Ministry of Trade, Ministry of Foreign Affairs…