NỮ HOẠ SĨ ĐƯƠNG ĐẠI CÉCILE BART docx

NỮ HOẠ SĨ ĐƯƠNG ĐẠI CÉCILE BART

Cuối năm 1980, nhiều tác phẩm trừu tượng hình học được
cách tân bởi Cécile Bart xuất hiện trong nhiều phòng triển
lãm. Một số tác phẩm bà vẽ bằng tay, số khác kết hợp với kỹ thuật đồ họa Đáng
chú ý là sê ri tác phẩm sắp đặt tạo ra từ những tấm vải téc gan mỏng có tên “plein
jour”, chúng được căng lên khung nhôm và sắp đặt theo nhiều chiều khác nhau.
Các khung vải có màu và có thể chuyển động thành vô số kiểu cách trong không
gian : đặt dưới đất theo hướng thẳng đứng, chồng trên tường hoặc treo lơ lửng ở
khoảng không, đặt chếch chắn lấy khung cửa sổ hoặc chồng lên nhau Sự tương
phản sáng - tối và các hình ảnh để lại trong không gian do nguồn sáng xuyên qua
các tấm vải trong mờ, tạo thành các bố cục và hòa sắc cuốn hút người xem. Cécile
Bart biết chơi màu sắc trong không gian và tạo nên sự tác động qua lại giữa ánh
sáng, kiến trúc và hội họa. Từ hàng chục năm nay, bà thích tạo dựng những tác
phẩm sắp đặt bằng các sợi len và sợi cốt tông. Vật liệu này xuất hiện lần đầu tiên
trong một triển lãm sắp đặt nổi tiếng của họa sĩ Agnès Martin. Bằng các sợi dây,
Martin sắp đặt các đường song song như vẽ trên mặt phẳng toan, tác phẩm của
nghệ sĩ người Mỹ này gần với Nghệ thuật tối thiểu. Còn đối với Cécile Bart, bà
mang vô số sợi dây tách khỏi mặt phẳng, đặt vào không gian nhiều chiều. Lần đầu
tiên Cécile ra mắt công chúng bằng các sợi vải lụa trong triển lãm “Les fils de
Marcel” bày ở Toros. Trong triển lãm, chính các dây lụa được căng thẳng, đan xen,
sắp xếp thành những hình tròn đồng tâm có màu. Đây như một lối chơi từ vựng
như để tặng cho các chạm nổi tự quay (Rotoreliefs) của Marcel Duchamp.
Tháng 4 năm 2010, Bảo tàng Mỹ thuật Nantes giới thiệu tác phẩm sắp đặt Những
đổi thay (Virevoltes) của nghệ sĩ Cécile Bart trong một gian Nhà thờ nhỏ thuộc
khu l’Oratoire. Đây là tòa nhà tôn giáo từ thế kỷ XVII nằm gần con đường Saint-
Pierre ở Nantes. Địa điểm này đã thu hút sự chú ý của nữ họa sĩ Cécile bằng không
gian kiến trúc và không gian thờ phụng. Ngày xưa, nhóm nhà thờ ở đây được tập
đoàn giáo chủ thừa nhận vào năm 1665. Không gian khu l’Oratoire có thể tạo ra vẻ
đẹp kiến trúc về cuộc Phản cải cách trong tôn giáo (Contre-Réforme).

Tác phẩm Những đổi thay của nghệ sĩ Cécile Bart hòa nhập cảm hứng cùng không
gian và kinh nghiệm của người xem triển lãm. Tác giả muốn người thưởng thức sẽ
tham dự vào khung cảnh, sử dụng thời gian, tìm thấy nhịp điệu. Nhận thức về tác
phẩm của người xem sẽ tự biến đổi theo sự di chuyển vị trí, kéo theo thời gian và
được dừng lại bởi những điều chỉnh chính xác. Đó như sự xác định vị trí: Người ta
chiếm được một không gian, người ta đi tiếp và sau đó người ta tìm thấy.
Tác phẩm sắp đặt Những đổi thay Virevoltes của Cécile Bart sử dụng hình một
mạng lưới dây có màu khác nhau vẽ trong không gian cong và thẳng đứng, chỗ thì
trống, chỗ thì dày đặc. Tác giả mang đến cho người xem tự đánh giá tác phẩm theo
cách quan sát riêng từ vị trí mình đứng. Xung quanh các mạng lưới dây là sắc màu
sống động nẩy lên nhờ ánh sáng, gắn với những vòm cuốn của những ô cửa và
không gian kiến trúc, từ đó xuất hiện một dạng hiệu lực thị giác như dao động, nó
lan tỏa làm tác phẩm nghệ thuật sống động, đặc biệt là những hiệu lực ánh sáng
xuyên thấu qua Soto (Pénétrables de Soto). Sự sắp đặt này sử dụng màu như một
cuộc dạo chơi. Những đổi thay - tên tác phẩm như một lời mời vận động. Cảm
hứng cho tiêu đề triển lãm được ảnh hưởng từ bộ phim Le Guépard de Visconti và
ảnh hưởng từ sân khấu khiêu vũ, nơi người ta nhìn thấy những người múa quay tít
trên các dấu chân.
Cécile Bart thường xuyên chuyển đến người xem tác phẩm của mình vai trò như
một nghệ sĩ cùng tham dự, người xem ở đây lúc đó có một cảm giác mới lạ, đồng
thời có nhận thức mới về không gian mình đứng. ở triển lãm sắp đặt Những đổi
thay , các tác phẩm được cộng hưởng với kiến trúc kiểu cách mang tính baroque,
liên quan đến không gian thờ phụng. Bằng cách chơi sự tương phản sáng tối trong
không gian, vừa sử dụng màu sắc và thay đổi nguồn sáng, cách sắp đặt mang đến
sự vận động có sức lan tỏa dẫn đến cái nhìn mới lạ trong tòa nhà của thế kỷ XVII.
Sự đổi thay diễn ra mối liên hệ năng động với không gian xung quanh. Cécile Bart
đã nắm bắt được không gian trong nhà thờ, các khối đá trắng của các bức tường và
đồ thờ trở nên tự nhiên, chúng như có quy trình diễn giải, từ đó nghệ sĩ có đất để
sáng tạo. Nghệ sĩ dùng các màu đối lập xanh cạnh đỏ ; vàng và cam đặt trong
không gian vô sắc tĩnh lặng. Nghệ sĩ lặp lại một số mô-típ vòm cuốn trắng của kiến

trúc barque trong nhà thờ, xen kẽ vào đó là sắc màu tươi tắn nhuốm trong luồng
ánh sáng tràn ngập, Cécile Bart như vô tình tạo ra tọa độ về màu sắc kỳ ảo trong
không gian triển lãm.
Có thể nói, Cécile Bart đã sáng tạo ra một dạng hội họa mới, trong đó các yếu tố
trong tranh và vai trò của ánh sáng như trò chơi giữa chiều sâu không gian và mặt
phẳng. Tác phẩm của bà thường được quyết định bởi sự sắp đặt các sợi vải hoặc
các tấm toan màu có độ trong mờ kết hợp với sự can thiệp của ánh sáng, tự chúng
tạo ra những bức tranh như dạng màn ảnh (peintures/écrans) hay dạng tranh cắt
dán (peintures/collages). ở đây, các yếu tố màu sắc và ánh sáng được sử dụng như
một vật liệu tham dự vào tác phẩm, để lại các độ màu trong suốt như tranh kính
trong không gian.
Mỗi khi tác phẩm của Cécile Bart ra mắt công chúng, họ luôn nghĩ đây là một nam
tác giả trẻ đầy táo bạo trong làng mỹ thuật đương đại, ít ai nghĩ được đây là một nữ
tác giả đã ở tuổi 52. Hiện nay Cécile Bart sống và làm việc tại Marsannay-la-Cote
gần Dijon- quê hương của bà.