Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ bị tự kỉ doc

Dấu hiệu nhận biết sớm
trẻ bị tự kỉ

Tại nhiều quốc gia phát triển, việc phát hiện và can thiệp
sớm với trẻ tự kỷ rất quan trọng, vì trẻ sẽ có nhiều cơ hội
(trên 30%) hòa nhập xã hội tốt.

Hiện có nhiều chương trình tạo cơ hội cho trẻ tự kỷ được vui
chơi, hòa nhập. Ảnh: Minh Đức
Trong khi đó, tỉ lệ thành công khi trẻ tự kỷ được phát hiện
muộn là rất ít.
Giai đoạn vàng
Yêu sức khỏe - Sức khỏe! Chuyên mục về tin tức sức khỏe, tư
vấn trực tuyến, gia đình, tin tức làm đẹp, đời sống, y tế.
Bé M.T., 20 tháng tuổi, được cha mẹ đưa đến một cơ sở đánh
giá và can thiệp trẻ tự kỷ với biểu hiện chậm nói, gọi không
đáp ứng, không chơi với bạn cùng tuổi, không đáp ứng mắt…
Bé chưa được chẩn đoán chính xác do chưa đủ tuổi chẩn
đoán chứng rối loạn phát triển, nhất là chứng tự kỷ. Tuy
nhiên, bé vẫn được đưa vào chương trình can thiệp sớm với
các khiếm khuyết chính về ngôn ngữ và quan hệ xã hội. Sau
một thời gian can thiệp, bé cải thiện rất nhiều, phát âm được
một số từ, biết hát theo các bài của giáo viên dạy, khả năng
chơi với bạn tốt hơn.
Trường hợp của A.L., 5 tuổi, ngược lại. Bé có biểu hiện
tương tự khi 2 tuổi, được cha mẹ đưa đi khám, tuy nhiên bác
sĩ cho rằng bé cần đi học lớp mẫu giáo bình thường để hòa
nhập, không cần can thiệp đặc biệt. Hậu quả đến 5 tuổi bé
vẫn chưa thể nói, chỉ nói được vài từ vô nghĩa và lặp lại, có

biểu hiện rối loạn hành vi, khuyết tật trí tuệ và rất khó hòa
nhập cộng đồng.
Các nghiên cứu dịch tễ cho thấy tỉ lệ mắc chứng tự kỷ ở trẻ
nhỏ chiếm 5-10/10.000 trẻ được sinh ra. Tuy nhiên, một số
nghiên cứu gần đây cho thấy phần lớn phụ huynh phát hiện
dấu hiệu tự kỷ chậm mất 13 tháng. Đây là điều đáng tiếc. 30
năm trước, các nhà chuyên môn trên thế giới đã đề cao hướng
can thiệp sớm, rất nhiều mô hình can thiệp sớm ra đời nhằm
giúp trẻ có thể phục hồi tốt nhất.
Sự phát triển đặc biệt về ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp và nhận
thức trong ba năm đầu đời cực kỳ quan trọng. Trẻ em phát
triển ngôn ngữ chủ yếu là giai đoạn trước 3 tuổi. Tuy nhiên,
theo tiêu chuẩn chẩn đoán, để đánh giá chính xác chứng tự kỷ
phải sau 3 tuổi, như vậy nếu chẩn đoán chính xác thì việc can
thiệp cho trẻ mắc chứng tự kỷ rất hạn chế. Và việc can thiệp
trẻ tự kỷ, chậm ngôn ngữ trong “giai đoạn vàng” là trước 3
tuổi, được các nhà chuyên môn gọi là can thiệp sớm.
Dấu hiệu nhận biết
Yêu sức khoẻ! Trang tin tức sức khoẻ tổng hợp, đem lại kiến
thức sức khoẻ, mẹo vặt phòng bệnh chữa bệnh cho gia đình,
những bài thuốc chữa bệnh nhân gian.
* Các triệu chứng không đặc hiệu (trước 12 tháng tuổi)
Tăng động (kích động khó ngủ, khóc nhiều, khó dỗ dành, hay
bị cơn đau quặn bụng do đầy hơi, khó chịu không lý do);
hoặc trẻ thờ ơ, yên lặng, dường như thích ở một mình, ít đòi
hỏi cha mẹ chăm sóc; khả năng tập trung kém: không chú ý
hoặc tập trung như các trẻ cùng tuổi.
* Các triệu chứng đặc hiệu hơn (sau 12 tháng) liên quan
đến kỹ năng giao tiếp và xã hội
Mất đáp ứng với âm thanh (cảm giác bị điếc hoặc khiếm

thính), ít hoặc không cười trong giao tiếp, không có hoặc
giảm kỹ năng giao tiếp không lời hay ít bập bẹ, khó tham gia
các trò chơi, các tác động qua lại bằng phát âm, hoạt động
giảm; hành vi quan sát bằng mắt đặc biệt (có thể quay đi,
tránh không nhìn chăm chăm, ánh mắt đờ đẫn, trống vắng
hoặc tránh không nhìn khi giao tiếp).
* 5 dấu hiệu cờ đỏ phát hiện sớm chứng tự kỷ
Viện hàn lâm Thần kinh học của Mỹ đã đưa ra các dấu hiệu
báo động của tự kỷ là những trẻ:
- Không bi bô, không biết dùng cử chỉ, dấu vào khoảng 12
tháng.
- Không biết nói từ đơn khi 16 tháng.
- Không biết đáp lại khi được gọi tên.
- Không tự nói được câu có hai từ khi 24 tháng.
- Mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc xã hội ở bất kỳ độ tuổi nào.
Can thiệp sớm
Thường các chuyên gia sẽ đánh giá sớm trẻ tự kỷ bằng các
công cụ trắc nghiệm tâm lý chuyên ngành. Trên cơ sở đó, các
nhà chuyên môn sẽ xác định rõ tình trạng và khiếm khuyết
của trẻ để có thể xây dựng chương trình can thiệp sớm phù
hợp. Nhiều trẻ chỉ có những dấu hiệu tự kỷ nhẹ thì chỉ cần
can thiệp một phần thời gian ở cơ sở chuyên biệt, thời gian
còn lại sẽ được đưa vào các lớp bình thường hòa nhập. Nếu
trẻ có dấu hiệu nặng hơn thường được khuyến cáo phải đưa
vào chương trình can thiệp chuyên biệt.
Nếu trẻ có dấu hiệu tự kỷ sớm mà không được đưa vào can
thiệp chuyên biệt thường rất khó hòa nhập, nhiều khi di
chứng sang các rối loạn khác như rối loạn hành vi, chậm phát
triển…