(TIỂU LUẬN) chính sách thu c a chính ph áp d ng cho xe ô tô ế ủ ủ ụ cá nhân và phân tích cung c u c a m ầ ủ ặt hàng đó
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (778.45 KB, 27 trang )
TRNG ắI HC NGN HNG THNH PHị H CH MINH
KHOA TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
BÀI TIÂU LN
MƠN: KINH T¾ HàC VI MƠ
ĐÃ tài 3:
CHÍNH SÁCH THU¾ CĂA CHÍNH PHĂ ÁP DNG CHO XE
ễTễ C NHN V TC ịNG ắN CUNG CU XE ễ Tễ TắI
VIT NAM
Ging viờn hòng dn
: TS. Lê Kiên C°áng
Há và tên sinh viên
: Ngun Thß Hồng Lam
Mã sß sinh viên
: 030137210250
Lßp
: MES302_211_D22
Hà CHÍ MINH, THÁNG 11/2021
0
0
LàI CÀM ƠN
ĐÅu tiên, em xin gÿi tßi lái cÁm ¢n chân thành đÁn Tr°áng Đ¿i học Ngân hàng
TP.HCM đã đ°a mơn
đ¿t nhāng kiÁn thức quý báu cho em trong suốt thái gian học tÁp vừa qua. Mặc dù trong
bối cÁnh học online rÃt khó khăn nh°ng em cÁm thÃy đ°ÿc sự tâm huyÁt căa thÅy gÿi tßi
học trị căa mình.
Thơng qua bài tiÅu ln em đã há thống khái quát l ¿i đ°ÿc nhāng kiÁn thức c¢
bÁn căa mơn học. Em tin r ằng đây s¿ là mát tài liáu vô cùng ý nghĩa và q giá đÅ em
tích lũy trong suốt q trình sự nghiáp căa cuác đái mình. Đây cũng là bài tiÅu ln đÅu
tiên căa em thÿ sức, vì thÁ khơng thÅ tránh khỏi nhāng sai sót khơng đáng có mong thÅy
cho em lái khun bÁo đÅ em hồn thián h¢n và kiÁn thức l¿n k ỹ năng căa mình.
Em xin chân thành cÁm ¡n!
2
0
0
MĀC LĀC
LàI CÀM ¡N .................................................................................................................... 2
MĀC LĀC ......................................................................................................................... 3
DANH MĀC BÀNG BIÄU ............................................................................................... 5
A. Mâ ĐÄU .................................................................................................................... 6
B. NàI DUNG ................................................................................................................... 8
I. C¡ Sâ LÝ LUÀN VÂ THUÀ - CHÍNH SÁCH THUÀ ............................................. 8
1.1.
Nguồn gốc căa thuÁ .......................................................................................... 8
1.2.
Mát số khái niám .............................................................................................. 8
1.3.
Đặc tr°ng chung căa thuÁ ................................................................................. 9
1.4.
Đặc điÅm căa thuÁ ............................................................................................ 9
1.5.
Vai trò, chức năng căa ThuÁ ........................................................................... 12
II.
THà TR¯àNG Ơ TƠ T¾I VIàT NAM ................................................................ 13
2.1.
Tổng quan và thá tr°áng ô tô t¿i Viát Nam ........................................................... 13
2.2.
Thực tr¿ng thá tr°áng ơtơ ...................................................................................... 14
III. CHÍNH SÁCH THU À CĂA CHÍNH PHĂ ÁP DĀNG CHO THà TR¯àNG Ơ
TƠ CÁ NHÂN T ¾I VIàT NAM..................................................................................... 16
3.1.
ThuÁ tiêu dùng đặc biát ...................................................................................... 17
3.1.1.
Thay đổi chính sách thuÁ tiêu dùng đặc biát dành cho mặt hàng ôtô ......... 17
3.1.2.
Đối t°ÿng cháu thuÁ tiêu thā đặc biát .......................................................... 20
3.1.3.
Đối t°ÿng không cháu thuÁ tiêu thā đặc biát ............................................... 20
3.1.4.
Đối t°ÿng náp thuÁ tiêu thā đặc biát ........................................................... 20
3.1.5.
Tác đáng thuÁ tiêu thā đặc biát lên thá tr°áng ô tô t ¿i Viát Nam ............... 20
3.2.
ThuÁ nhÁp khẩu .................................................................................................. 21
3.2.1.
Chính sách thuÁ nhÁp khẩu mặt hàng ô tô .................................................. 21
3.2.2.
Đối t°ÿng cháu thuÁ ..................................................................................... 22
3.2.3.
Đối t°ÿng náp thuÁ...................................................................................... 22
3.3.
ThuÁ giá trá gia tăng (VAT) ............................................................................... 22
IV. ÀNH H¯âNG CĂA CHÍNH SÁCH THUÀ TÁC ĐàNG ĐÀN CUNG – CÄU
CĂA THà TR¯àNG Ô TÔ T ¾I VIàT NAM ................................................................. 23
3
0
0
4.1.
L°ÿng cung thá tr°áng ô tô t¿i Viát Nam .......................................................... 23
4.2.
L°ÿng cÅu thá tr°áng ô tô t¿i Viát Nam ............................................................ 23
V. ĐÂ XT NHĀNG BIàN PHÁP HỒN THIàN CHÍNH SÁCH THU À ............. 24
KÀT LUÀN ..................................................................................................................... 26
DANH MĀC TÀI LIàU THAM KHÀO ........................................................................ 27
4
0
0
DANH MĀC BÀNG BIÂU
BÁng 1: So sánh thuÁ và phí, lá phí ....................................................................... 12
BÁng 2: Doanh số bán xe và tốc đá tăng tr°ãng trung bình 2007-2019 ............... 16
BÁng 3: BÁng biÅu th tiêu dùng đặc biát vßi ơ tơ Viát Nam ............................. 19
BÁng 4: ¯ßc tính doanh số tiêu thā xe đÁn năm 2025 .......................................... 24
5
0
0
A. Mâ ĐÄU
Viát Nam, mát trong nhāng n°ßc đang phát triÅn Đơng Nam Á đ°ÿc đánh
giá có thu nhÁp trung bình vßi nÃn kinh tÁ năng đáng, hái nhÁp và có tốc đá phát
triÅn kinh tÁ khá cao trong giai đọan hián nay, điÃu này làm cho đái sống nhân dân
ngày đ°ÿc cÁi thián. Đặc biát, Viát Nam sã hāu thá tr°áng xe máy lßn nhÃt thÁ gißi
và v¿n có tß lá sÿ dāng ơ tơ thÃp nh°ng trong vài năm trã l¿i đây, nhu cÅu căa con
ng°ái ngày mát đ°ÿc nâng cao vì thÁ sự chuyÅn dách mua sắm ô tô căa ng°ái dùng
ngày mát rõ nét.
Tuy nhiên, kÅ từ cuối năm 2019 tßi nay bùng nổ đ¿i dách COVID-19 là mát
cú sốc lßn và quy mơ và tính chÃt ch°a từng có tr°ßc đây. Nó Ánh h°ãng tiêu cực
đÁn các quốc gia trên thÁ gißi và dißn ra mỏt cỏch ht sc phc tp, khú lỏng.
Nhiu nòc rÂi vào khăng hoÁng kép và y tÁ l¿n kinh tÁ. Đặc biát là kinh tÁ, hÅu
hÁt các quốc gia đang bá Ánh h°ãng nghiêm trọng, kinh tÁ và th°¢ng m¿i tồn cÅu
suy giÁm m¿nh trong đó có Viát Nam. Thá tr°áng ơ tơ căa Viát Nam đang đối mặt
vßi nguy c¢ sāt giÁm kỷ lāc trong lách sÿ. Theo nh° thống kê, do Ánh h°ãng căa
dách Covid-19 khiÁn doanh số bán xe ô tô cá nhân t¿i Viát Nam lao dốc 5 tháng
liên tiÁp có doanh số kỷ lāc thÃp nhÃt trong lách sÿ căa thá tr°áng ô tô Viát Nam kÅ
từ 2015 đÁn nay. ĐÅ khắc phāc sự ng°ng trá kinh tÁ và điÃu tiÁt thá tr°áng nhằm
thực hián nhāng māc tiêu lâu dài cũng nh° bÁo há nÃn sÁn xt thá tr°áng ơ tơ cá
nhân. Chính Phă đã thực hián nhiÃu chính sách khác nhau, trong đó tÁp trung vào
chính sách th đÅ đáp ứng tßi cung-cÅu căa ngành và h¿n chÁ cao nhÃt nhāng tác
đáng căa dách bánh mang l¿i. Chính sách th ln là vÃn đà ln đ°ÿc d° ln
quan tâm và tìm hiÅu bãi chính sách Ãy tác đáng trực tiÁp đÁn ng°ái tiêu dùng,
doanh nghiáp, thá tr°áng ô tô và x°ãng sÁn xuÃt ô tô t¿i Viát Nam.
NhÁn biÁt đ°ÿc tÅm quan trọng căa chính sách th trong bối cÁnh đ¿i dách
Covid-19 cùng vßi sự đam mê học hỏi kiÁn thức trong lĩnh vực kinh tÁ vi mô, em
quyÁt đánh lựa chọn đà tài: “Chính sách Thuế của chính phủ áp dụng cho xe ô tô
cá nhân và phân tích cung-cầu của mặt hàng đó.” Đồng thái cũng nêu lên mát
số giÁi pháp vßi hy vọng nhằm hồn thián h¢n và nâng cao hiáu q căa chính sách
th ơ tơ t¿i thá tr°áng Ơtơ Viát Nam hián nay.
Và đÅ phân tích đ°ÿc thực tr¿ng áp dāng căa chính sách này trong sự đÁm
bÁo ho¿t đáng kinh tÁ t¿i Viát Nam thì kÁt cÃu nái dung đà tài gồm 4 phÅn:
- Phần 1: C¡ sở lý luận về thuế - chính sách thuế
- Phần 2: Thị tr°ờng ô tô Việt Nam
6
0
0
- Phần 3: Chính sách thuế của Chính phủ áp dụng cho ôtô cá nhân t¿i
Việt Nam.
- Phần 4: Ành h°ởng của chính sách thuế tác động đến cung – cầu
của thị tr°ờng ô tô t¿i Việt Nam
- Phần 5: Đề xuất những biện pháp hồn thiện chính sách thuế.
7
0
0
B. NịI DUNG
I. C Sõ Lí LUN V THUắ - CHNH SCH THUắ
1.1.
Nguỏn gòc ca thu
Cho n ngy nay, cha có nguồn thơng tin chính xác và n¢i xt hián th
lÅn đÅu tiên. â ph°¢ng Tây, hình thức đánh th xuÃt hián sßm nhÃt ã La Mã cổ
đ¿i là thuÁ ruáng đÃt. Sau đó, khi xã hái phát triÅn, các lo¿i thuÁ phức t¿p h¢n phát
sinh, chẳng h¿n nh° thuÁ thÁp phân ã Anh và Ý vào thÁ k ỷ 10. â Trung Quốc, hình
thức đánh th sßm nhÃt đ°ÿc cho là vào thái nhà H¿. Đối vßi Viát Nam, các lo¿i
thuÁ cũng phát sinh từ đÅu thái kỳ phong kiÁn, phÅn lßn d°ßi hình thức th quan.
Tuy nhiên, phÁi đÁn thái vua Lý Thái Tổ, nghà thuÁ này mßi đ°ÿc thiÁt lÁp mát
cách có tổ chức và có há thống. Tóm l¿i, th liên quan đÁn sự hình thành và phát
triÅn căa mát nhà n°ßc.
Nhà n°ßc là mát tổ chc bỏ mỏy vòi nhiu hỏ thng c quan cú nhāng chức
năng, nhiám vā khác nhau đÅ tổ chức điÃu hành, cai qu Án xã hái. Nhāng ng°ái làm
viác trong cỏc c quan ca nh nòc l nhng ngỏi khụng trực tiÁp t¿o ra căa cÁi
cho xã hái nh°ng họ đ¿i dián nhà n°ßc thực hián viác quÁn lý xã hái. Do đó, họ
cÅn mát khoÁn tiÃn đÅ chi trÁ cho nhāng nhu cÅu căa cuác sống. Nh° vÁy, Nhà
n°ßc cÅn nhāng khoÁn tiÃn đÅ nuôi sống bá máy qu Án lý các cơng viác căa mình.
Đồng thái, nhà n°ßc cũng cÅn nhāng khoÁn tài chính đÅ thực hián chức năng căa
mình nh° quốc phịng an ninh, xây dựng c¢ sã h¿ tÅng, an sinh xã hái, phát triÅn
xã hái và lâu dài.
Nh° vÁy, thuÁ ra đái gắn liÃn vßi sự hình thành và phát triÅn căa nhà n°ßc.
Th là hián t°ÿng tÃt yÁu, xuÃt hián và tồn t¿i cùng vßi các hián t°ÿng kinh tÁ xã hái khác. Sự xuÃt hián và phát triÅn căa thuÁ gắn vßi mßi giai đo¿n, lÿi ích mà
nhà n°ßc sÿ dāng nó làm công cā điÃu tiÁt nguồn thu căa nÃn kinh tÁ xã hái Ãy.
ThuÁ có chức năng chă yÁu và đÅu tiên là nhằm đÁm bÁo nguồn thu tài chính phāc
vā cho các nhu cÅu chi tiêu theo chức năng căa Nh nòc. CÂ só quan trng ca
thu l ngỏi nỏp th phÁi có thu nhÁp. NÁu ng°ái náp th khơng có đă thu nhÁp
đÅ ni sống chính bÁn thân mình thì họ khơng thÅ đóng góp tài sÁn cho Nhà n°ßc
đ°ÿc. Có thu nhÁp thì ng°ái dân mßi có thÅ đóng góp đ°ÿc cho nhà n°ßc và ng°ÿc
l¿i, có đóng th thì Nhà n°ßc mßi có tài chính đÅ quay l¿i phāc vā ng°ái dân.
1.2.
Mßt sß khái niám
Có khá nhiÃu cách đánh nghĩa và thuÁ trên khắp thÁ gißi. Các nhà kinh tÁ học
cho rằng : < ThuÁ là mát hình thức phân phối thu nhÁp tài chính căa Nhà n°ßc đÅ
thực hián chức năng căa mình, dựa vào qun lực chính tr á, tiÁn hành phân phối
sÁn phẩm thặng d° căa xã hái mát cách c°ỡng chÁ và không hoàn l¿i=. Bên c¿nh
8
0
0
đó, C.Mác l¿i cho rằng :
căa nhà n°ßc=. Còn theo các nhà làm luÁt, họ đánh nghĩa < th là mát trÁt tự đã
đ°ÿc thiÁt lÁp hịa bình giāa chính phă vßi cáng đồng trong sự tơn trọng thực hián
nghĩa vā thu, náp vào ngân sách. ThuÁ không có bÃt kỳ sự phân biát đối xÿ nào
giāa các Bang hay vùng lãnh thổ=.
Qua nhāng cách đánh nghĩa và thuÁ nh° trên, ta có thÅ rút ra mát đánh nghĩa
chung nhÃt và thuÁ nh° sau: Thuế là một khoÁn thu bắt buộc, khơng bồi hồn trực
tiếp mà các tổ chức, cá nhân phÁi nộp cho Nhà n°ớc khi có những điều kiện cụ thể
nhằm đáp ứng các nhu cầu chi tiêu của Nhà n°ớc và vì lợi ích chung.
Chính sách là há thống nhāng quan điÅm và đ°áng lối đÅ đ¿t đ°ÿc nhāng
māc tiêu nhÃt đánh trong quÁn lý căa mát tổ chức hoặc trong qn lý nhà n°ßc.
Chính sách thuế là há thống nhāng quan điÅm, đ°áng lối, phÂng chõm ca
Nh nòc thụng qua s dng cỏc cụng cā thuÁ nhằm phāc vā nhāng māc tiêu nhÃt
đánh căa Nhà n°ßc trong từng thái kỳ nhÃt đánh.
Hệ thống thuế là tổng hÿp các hình thức thuÁ khác nhau mà giāa chúng có
mối quan há mÁt thiÁt vßi nhau đÅ thực hián các nhiám vā nhÃt đánh căa nhà n°ßc
qua từng thái kỳ.
1.3.
Đặc tr°ng chung căa thu¿
- Nái dung kinh tÁ căa thuÁ đ°ÿc đặc tr°ng bãi các mßi quan há tiÃn tá phát sinh
d°ßi nhà n°ßc và các pháp nhân, các thÅ nhân trong xã hái.
- Nhāng mßi quan há d°ßi d¿ng tiÃn tá này đ°ÿc nÁy sinh mát cách khách quan và
có ỹ nghĩa xã hái đặc biát- viác chun giao thu nhÁp có tính chÃt bắt bc theo
mánh lánh căa nhà n°ßc.
- Xét theo khía c¿nh pháp luÁt, thuÁ là mát khoÁn náp cho nhà n°ßc đ°ÿc pháp luÁt
quy đánh theo mức thu và thái h¿n nhÃt đánh.
1.4.
Đặc điÃm căa thu¿
Th có nhāng thc tính t°¢ng đối ổn đánh qua từng giai đo¿n phát triÅn và
biÅu hián thành nhāng đặc điÅm riêng có căa nó, qua đó giúp ta phân biát th vßi
các cơng cā khác. Nhāng đặc điÅm đó là:
1.4.1. ThuÁ là mát bián pháp tài chính căa Nhà n°ßc mang tính qun lāc, tính
c°ỡng chÁ, tính pháp lý cao nh°ng sự bắt buác này là phi hình sự.
9
0
0
Quá trình đáng viên nguồn thu từ thuÁ căa Nhà n°ßc là q trình chun đổi
qun sã hāu mát bá phÁn thu nhÁp căa các pháp nhân và thÅ nhân thành qun sã
hāu căa Nhà n°ßc. Do đó, Nhà n°ßc phÁi dùng quyÃn lực đÅ thực hián quyÃn
chuyÅn đổi. Tính quyÃn lực t¿o nên sự bắt buác là 1 tÃt yÁu khách quan, nh°ng vì
các ho¿t đáng thu nhÁp căa thÅ nhân và pháp nhân không gây cÁn trÿ cho xã hái
nên tính bắt bc này là phi hình sự. Vì vÁy có thÅ nói viác đánh th khơng mang
tính hình ph¿t.
Đặc điÅm này đ°ÿc thÅ chÁ hóa trong hiÁn pháp căa mọi quốc gia, viác đóng
góp thuÁ cho Nhà n°ßc đ°ÿc coi là mát trong nhāng nghĩa vā bắt bu ác đối vßi
cơng dân. Mọi cơng dân làm nghĩa vā đóng th theo nhāng lt th đ°ÿc c¢ quan
qun lực tối cao quy đánh và nÁu không thi hành s¿ bá c°ỡng chÁ theo nhāng hình
thức nhÃt đánh
1.4.2. ThuÁ tuy là bián pháp tài chính căa Nhà n°ßc mang tính bắt bc, song sự
bắt bc đó ln ln đ°ÿc xác lÁp trên nÃn tÁng kinh tÁ xã hái căa ng°ái làm
nhiám vā đóng thuÁ, do đó thuÁ ko bao giá cũng chứa đựng các yÁu tố kinh tÁ
xã hái
YÁu tố kinh tÁ: Thu nhÁp bình quân đÅu ng°ái ca mỏt Quc gia, c cu kinh t,
thc tiòn vn đáng căa c¢ cÃu kinh tÁ đó, cũng nh° các chớnh sỏch, c ch qun
lý ca Nh nòc. Kt hp vßi ph¿m vi, mức đá chi tiêu căa Nhà n°ßc nhằm thực
hián các chức năng kinh tÁ căa mình
YÁu tố xã hái: Há thống ThuÁ phÁi dựa trên các phong tāc, tÁp quán căa Quốc
gia, kÁt cÃu giai cÃp cũng nh° đái sống thực tÁ căa các thành viên trong từng giai
đo¿n lách sÿ. Mặt khác, thuÁ còn đ°ÿc thực hián phân phối l¿i thu nhÁp xã hái
đÁm bÁo sự công bằng cho xã hái
Nh° vÁy, mức đáng viên qua thuÁ trong GDP căa mát quốc gia phā thuác vào nhu
cÅu chß tiêu căa Nhà n°ßc và các vÃn đà kinh tÁ, xã hái căa quốc gia đó.
1.4.3. ThuÁ là mát khn đóng góp khơng mang tính chÃt hồn trÁ trực tiÁp. Tức
là khn đóng góp căa cơng dân bằng hình thức th khơng địi hỏi phÁi hồn
trÁ đúng bằng số l°ÿng và khoÁn thu mà nhà n°ßc thu từ cơng dân đó nh° là
mát kho Án vay m°ÿn. Nó s¿ đ°ÿc hồn trÁ l¿i cho ng°ái náp th thụng qua
c ch u t ca Ngõn sỏch nh nòc cho viác sÁn xt và cung cÃp hàng hóa
cơng cáng.
Đặc điÅm này, làm rõ sự khác nhau giāa thuÁ và lá phí, phí
10
0
0
Lá phí là khoÁn thu vừa mang tính chÃt phāc vā cho đối t°ÿng náp lá phí vÃ
viác thực hián mát số thă tāc hành chính vừa mang tính chÃt đáng viên sự đóng
góp cho ngân sách Nhà n°ßc.
Phí là khoÁn thu mang tính chắc bù đắp chi phí th°áng xuyên hoặc bÃt th°áng
nh° phí và xây dựng, bÁo d°ỡng, duy tu căa Nhà n°ßc đối vßi nhāng ho¿t
đáng phāc vā ng°ái náp phí
PHÍ, Là PHÍ
TH
- Là khn tiÃn phÁi náp do Nhà n°ßc quy đánh
Giống nhau
- Là nguồn thu căa Ngân sách Nhà n°ßc
- Là nhāng cơng cā phāc vā quÁn lý, điÃu hành góp phÅn
thực hián cơng bằng xã hái
Đ°ÿc điÃu chßnh bãi văn Đ°ÿc điÃu chßnh bãi nhāng
bÁn pháp lt có hiáu lực văn bÁn dòi lut. Do Hỏi
phỏp lý cao, do c quan ng nhõn dõn cp tònh cú
CÂ
só
quyn lc cao nht nh nòc thẩm quyÃn ban hành
pháp lý
ban hành. Trình tự ban hành
phÁi tuân theo mát trÁt tự
chặt ch¿.
Khác
nhau
Là các khoÁn thu chă yÁu Là kho Án thu phā không đáng
quan trọng, chiÁm trên 90% kÅ, chß đă chi dùng cho các
các khoÁn thu cho ngân sách ho¿t đáng phát sinh từ phí.
nhà n°ßc. Nhằm điÃu chßnh Nguồn thu này khơng phÁi
Vai trị các ho¿t đáng sÁn xuÃt, kinh dùng đáp ứng nhu cÅu chi tiêu
trong há doanh, quÁn lý và đánh mọi mặt căa Nhà n°ßc, mà
h°ßng phát triÅn kinh tÁ và tr°ßc hÁt dùng đÅ bù đắp các
thống
Ngân
đÁm bÁo sự bình đẳng giāa chi phí ho¿t đáng căa các c¢
sách NN nhāng chă thÅ kinh doanh quan cung cÃp cho xã hái mát
và công bằng XH.
số dách vā công cáng: dách vā
cơng chứng, dách vā đăng ký
Th có tác đáng lßn tßi qun sã hāu, qun sÿ dāng
tồn bá q trình phát triÅn tài sÁn.
kinh tÁ - xã hái, là bá phÁn
11
0
0
quan trọng cÃu thành chính
sách tài chính quốc gia.
Tính đối Khơng mang tính đối giá và Mang tính đối giá rõ ràng và
giá
hồn trÁ trực tiÁp
hồn trÁ trực tiÁp.
Mang tính bắt buác đối vßi Chß bắt buác khi chă thÅ náp lá
Tính bắt cÁ ng°ái náp th và c¢ phí, phí thừa h°ãng trực tiÁp
quan thu thuÁ
nhāng dách vā do Nhà n°ßc
bc
cung cÃp
Mßi lt th đÃu có māc Māc đích căa từng lo¿i phí, lá
Tên gọi
đích riêng, tên gọi các sắc phí rÃt rõ ràng, tên gọi phÁn
và māc
thuÁ th°áng phÁn ánh đối ánh đúng māc đích sÿ dāng
đích
t°ÿng tính thu.
ca nú.
Khụng cú giòi hn, khụng Mang tớnh ỏa phÂng, đáa bàn
có sự khác biát giāa các đối rõ ràng
Ph¿m vi t°ÿng, các vùng lãnh thổ.
Chß nhāng cá nhân, tổ chức có
áp dāng
Áp dāng hÅu hÁt đối vßi các u cÅu Nhà n°ßc thực hián
cá nhân, tổ chức.
mát dách vā nào đó.
BÁng 1: So sánh thuế và phí, lệ phí
Tóm l¿i, Th là mát bián pháp kinh tÁ khơng thÅ thiÁu căa mọi Nhà n°ßc, đ°ÿc
thực thi khi ho¿t đáng kinh tÁ t¿o ra thu nhÁp hoặc sÿ dāng nguồn thu nhÁp t¿o
ra. Đặc biát, trong nÃn kinh tÁ thá tr°áng vai trị căa Nhà n°ßc là vơ cùng quan
trọng vì thÁ nên Th cũng chiÁm vá trí khơng thÅ thiÁu trong công tác quÁn lý
và điÃu tiÁt ho¿t đáng kinh tÁ.
1.5. Vai trò, chức năng căa Thu¿
Chức năng căa thuÁ là đ¿i dián cho các ứng dāng vốn có căa th và nó
t°¢ng đối ổn đánh. Trong suốt quá trình tồn t¿i và phát triÅn căa mình, thuÁ ln
thực hián hai chức năng c¢ bÁn.
1.5.1. Chức năng huy đßng ngn lực tài chính cho nhà n°ßc
Ngay từ lúc phát sinh, thu Á ln ln có cơng dāng là phÂng tiỏn ụng viờn
ngun ti chớnh cho nh nòc, l chức năng c¢ bÁn căa thuÁ. Nhá chức năng huy
đáng nguồn lực tài chính mà qu ỹ tiÃn tá tÁp trung căa nhà n°ßc đ°ÿc hình thành,
qua đó đÁm bÁo c¢ sã vÁt chÃt cho sự tồn t¿i và ho¿t đáng căa nhà n°ßc. Chức năng
này đã t¿o ra nhāng tiÃn đà đÅ nhà n°ßc tiÁn hành phân phối và phân phối l¿i tổng
12
0
0
sÁn phẩm căa xã hái và thu nhÁp quốc dân trong xã hái. ThuÁ là mát nguồn chiÁm
tỷ trọng lßn nhÃt cho ngân sách nhà n°ßc.
1.5.2. Chức năng điÁu ti¿t kinh t¿
Thực hián chức năng điÃu chßnh căa th thơng qua viác quy đánh các hình
thức thu thuÁ khác nhau, xác đánh đúng đắn đối t°ÿng cháu thuÁ và đối t°ÿng náp
thuÁ; xây dựng chính xác, hÿp lý các mức th phÁi máp có tính đÁn khÁ năng căa
ng°ái náp thu. Trờn c só ú Nh nòc kớch thớch cỏc ho¿t đáng kinh tÁ đi vào
quỹ đọa chung căa nÃn kinh tÁ quốc dân phù hÿp vßi lÿi ích tồn xã hái. Trong
điÃu kián chuyÅn sang c¢ chÁ thá tr°áng, vai trị kích thích kinh tÁ thơng qua th
ngày càng đ°ÿc nâng cao. Nhà n°ßc sÿ dāng thuÁ đÅ tác đáng lên lÿi ích kinh tÁ
căa các chă thÅ vì lÿi ich căa nÃn kinh tÁ quốc dân. Vßi cơng cā th, sự can thiáp
căa Nhà n°ßc khơng mang tính chÃt mánh lánh, bắt buác các chă thÅ phÁi kinh
doanh hay không kinh doanh mà chă yÁu t¿o ra sự lựa chọn đối vßi các chă thÅ.
Giāa chức năng huy đáng nguồn lực tài chính và chức năng điÃu tiÁt kinh tÁ
có mßi quan há gắn bó mÁt thiÁt vßi nhau. Chức năng huy đáng nguồn lực tài chính
quy đánh sự tác đáng và sự phát triÅn căa chức năng điÃu tiÁt. Ng°ÿc l¿i, nhá sự
vÁn dāng đúng đắn chức năng điÃu tiÁt kinh tÁ đã làm cho chức năng huy đáng
nguồn lực tài chính căa th có điÃu kián phát triÅn. Chức năng huy đáng nguồn
lực tài chính càng tăng lên nhằm đÁm bÁo nguồn thu nhÁp cho nhà n°ßc đã t¿o ra
nhāng điÃu kián đÅ nhà n°ßc tác đáng mát cách sâu ráng đÁn các quá trình kinh tÁ
và xã hái. ĐiÃu này t¿o ra tiÃn đà tăng thêm thu nhÁp cho các doanh nghiáp và các
tÅng lßp dân c°, do đó mã ráng c¢ sã thực hián chức năng huy đáng nguồn lực tài
chính.
Cùng vßi sự thống nhÃt đó, thì giāa hai chức năng này căa th cũng không
lo¿i trừ nhāng mặt mâu thu¿n. Sự tăng c°áng chức năng huy đáng tÁp trung tài
chính làm cho mức thu nhÁp căa nhà n°ßc tăng lên. ĐiÃu đó đồng nghĩa vßi viác
mã ráng khÁ năng căa nhà n°ßc trong viác thực hián các ch°¢ng trình kinh tÁ- xã
hái. Mặt khác, viác tăng c°áng chức năng huy đáng mát cách quá mức s¿ làm tăng
gánh nặng thuÁ và hÁu quÁ căa nó là giÁm đáng lực phát triÅn kinh tÁ và làm xói
mịn vai trị điÃu tiÁt kinh tÁ.
Do vÁy, trong quá trình qu Án lý thuÁ, ho ¿ch đánh các chính sách th ã mßi
giai đo¿n phát triÅn kinh tÁ khác nhau cÅn phÁi chú ý đÁn mßi quan há giāa chức
năng điÃu tiÁt kinh tÁ và chức năng huy đáng nguồn tài chính căa th.
II. THÞ TR¯àNG Ơ Tễ TắI VIT NAM
2.1. Tng quan v thò trỏng ụ tô t¿i Viát Nam
13
0
0
Tr°ßc đây thá tr°áng ơ tơ d°áng nh° đ°ÿc xem nh° là th°ßc đo sự phát triÅn kinh
tÁ căa mát quốc gia. Nhāng năm tr°ßc đây, nói đÁn ơ tơ, nó đ°ÿc coi là thứ xa xß
nhÃt ã Viát Nam. â n°ßc ta hián nay, vßi sự phát triÅn nhanh chóng căa đÃt n°ßc,
thá tr°áng ơ tơ cũng bùng nổ m¿nh m¿. Đái sống ngày càng đ°ÿc cÁi thián, nhu cÅu
căa con ng°ái cũng đ°ÿc nâng cao. Vßi nhāng chính sách thúc đẩy nhu cÅu căa
đÃt n°ßc. Đ°ÿc nhà n°ßc ban hành, ng°ái Viát Nam bắt đÅu ch¿y đua mua ôtô
theo quy luÁt cung cÅu khi nÃn kinh tÁ đÃt n°ßc ngày càng phát triÅn. ĐiÃu này đã
d¿n đÁn sự c¿nh tranh gay gắt căa các hãng xe ôtô trong và ngồi n°ßc. Trong đó
phÁi kÅ đÁn Toyota, Hyundai, KIA, Mazda,… đây là nhāng th°¢ng hiáu xe ơ tơ
tÅm trung đ°ÿc khách hàng °a chuáng t¿i thá tr°áng Viát Nam. Ngồi ra, mát số
th°¢ng hiáu xe sang nh° BMW, AUDI, Ferrari ... cũng nhÁn đ°ÿc nhiÃu sự quan
tâm đặc biát căa khách hàng gißi th°ÿng l°u. Nh° mát kÁt quÁ tÃt yÁu, thá tr°áng
ô tô Viát Nam đã trã nên vô cùng đa d¿ng bao gồm m¿u mã, phân khúc và cÁ đối
t°ÿng khách hàng.Tuy nhiên, mặc dù Viát Nam là mát n°ßc có nÃn kinh tÁ đang
tăng tr°ãng m¿nh m¿ nh°ng v¿n là nhāng n°ßc có tỷ lá thu nhÁp bình quân đÅu
ng°ái thÃp.ĐiÃu này khiÁn số l°ÿng khách hàng quan tâm đÁn giá cÁ khi có ý đánh
sắm cho mát cái ơ tơ cho riêng mình.
Bên c¿nh nhāng dịng xe nhÁp khẩu từ n°ßc ngồi, lÅn đÅu tiên Viỏt Nam chỳng ta
ó chm tòi òc m só hu mát dòng xe riêng cho ng°ái Viát. Vào giāa năm 2017,
Viát Nam v°¢n mình phát triÅn bằng cách đánh dÃu tên mình trên bÁn đồ danh sách
các n°ßc tự sÁn xt ơtơ.
2.2. Thực tr¿ng thß tr°áng ơtơ
Thá tr°áng ơ tơ từ 2007 tßi nay chia thành 4 giai đo¿n:
Giai đo¿n 2007 – 2008:
Tốc đá tăng tr°ãng doanh số bán xe duy trì ã mức 2 con số, lÅn l°ÿt ã mức 97%
và 37%. Trong năm 2017, Bá tài chính đã tiÁn hành 3 đÿt giÁm thuÁ vßi hy vọng
h¿ nhiát giá bán xe trong n°ßc. T¿i thái điÅm Viát Nam gia nhÁp WTO (1/2017),
các lo¿i ơ tơ mßi ngun chiÁc đ°ÿc giÁm thuÁ nhÁp khẩu từ 90% xuống 80%.
Tháng 8/2007, cắt giÁm tiÁp xuống còn 70% và vào tháng 11/2007, th xt đối
vßi ơ tơ mßi ngun chiÁc cịn 60%.
Giai đo¿n 2009 – 2012:
Tốc đá tăng tr°ãng doanh số bán xe bắt đÅu chÁm l¿i vào năm 2009 (+7%), và
sāt giÁm m¿nh vào năm 2012 (-33%). Trong đó, sự suy giÁm căa thá tr°áng ôtô
năm 2012 xuÃt phát từ bối cÁnh khó khăn căa nÃn kinh tÁ nói chung. Bên c¿nh
đó, viác tăng phí, th cùng vßi viác các lo¿i th, phí mßi đ°ÿc ban hành cũng
góp phÅn làm giÁm sức mua căa thá tr°áng.
14
0
0
Giai đo¿n 2013 – 2016:
Tốc đá tăng tr°ãng doanh số bán xe liên tāc đ¿t 2 con số, m¿nh nhÃt là vào năm
2015, vßi tốc đá tăng tr°ãng 55%. Trong đó, mức tăng tr°ãng 55% trong năm 2015
đ°ÿc cho là đÁn từ viác thá tr°áng ch¿y đua tránh áp lực tăng giá trong năm tßi do
các thay đổi và cách tính th Tiêu thā Đặc biát.
Trong khi dó, mức tăng tr°ãng 24% năm 2016 đ°ÿc cho là nhá chiÁn l°ÿc giÁm
giá xe đÅ kích cÅu tiêu dùng căa nhiÃu hãng xe.
Giai đo¿n 2017 – Nay:
Tốc đá tăng tr°ãng doanh số bán xe có dÃu hiáu chāng l¿i vào năm 2017, khi sāt
giÁm 10%, tuy nhiên phāc hồi nhẹ trã l¿i vào năm 2018 (+6%) và 11 tháng đÅu năm
2019 (+14%).
Trong năm 2017, sự suy giÁm doanh số toàn thá tr°áng chă yÁu bá tác đáng từ
nhāng chính sách mßi có hiáu lực từ 2018. Tâm lý chung căa khách hàng là chá đÿi,
chă yÁu k ỳ vọng giá xe giÁm nhiÃu trong 2018 do thuÁ nhÁp khẩu từ ASEAN và 0%
và thuÁ nhÁp khẩu linh kián và 0%.
Năm 2018, tốc đá tăng tr°ãng doanh số bán xe chÁm l¿i đ°ÿc lý giÁi là do nhāng
v°ßng mắc trong viác nhÁp khẩu xe, qua đó gây ra tình tr¿ng thiÁu hāt nguồn
cung trên thá tr°áng.
Năm 2019, giá xe giÁm khoÁng từ 8 - 15% đã góp phÅn thúc đẩy đẩy tăng tr°ãng
doanh số bán xe tồn thá tr°áng. B°ßc sang 2020, vßi nguồn cung dồi dào và l°ÿng
nhÁp khẩu tiÁp tāc tăng tr°ãng cao, giá xe ô tô đ°ÿc dự s¿ tiÁp tāc điÃu chßnh giÁm.
15
0
0
BÁng 2: Doanh số bán xe và tốc độ tăng tr°ởng trung bình 2007-2019
Tuy nhiên, vào năm 2020 do Ánh h°ãng nặng nà từ đ¿i dách COVID-19 thá
tr°áng ô tô Viát Nam đã có nhiÃu biÁn đáng. Doanh số bán xe ô tô t¿i Viát Nam
ghi nhÁn mức sāt giÁm kß lāc trong lách sÿ, kÅ từ 2015 đÁn nay.
Cā thÅ, nhiÃu nhà máy nh° Ford, Toyotal, Honda... đã phÁi t¿m dừng ho¿t
đáng trong thái gian chống dách. Do vÁy, doanh số bán xe căa các đ¢n vá thành
viên Hiáp hái Các nhà sÁn xuÃt ô tô Viát Nam (VAMA) trong 6 tháng đÅu năm
2020 chß đ¿t 107.183 xe, giÁm 30,5% so vßi cùng k ỳ năm ngối và đây là mức thÃp
nhÃt trong vòng 5 năm qua.
Năm 2021, theo thống kê từ Hiáp hái các nhà sÁn xuÃt ô tô Viát Nam (VAMA)
doanh số bán hàng kém l¿c quan h¢n. Trong tháng 4/2021 doanh số bán hàng căa
tồn thá tr°áng đ¿t 30.065 xe, giÁm 3% so vßi tháng 3/2021, tăng 155% so vßi
tháng 4/2020.
Do Ánh h°ãng nặng nà từ đ¿i dách COVID-19 nên nhu cÅu mua xe giÁm m¿nh d¿n
tßi viác l°ÿng xe tồn đọng trong kho ngày càng tăng.
III. CHÍNH SÁCH THU¾ CĂA CHÍNH PHĂ ÁP DĀNG CHO THị
TRNG ễ Tễ C NHN TắI VIT NAM
Ti Viỏt Nam, xe ô tô phÁi cháu 3 lo¿i thÁ bắt buác: ThuÁ tiêu dùng đặc biát,
thuÁ nhÁp khẩu, thuÁ giá trá gia tăng (VAT) đánh vào ng°ái tiêu dùng . Sau khi
đ°ÿc bán cho khách hàng, ô tô phÁi cháu thêm nhiÃu lo¿i phí khác nh° phí tr°ßc
b¿, phí đăng ký cÃp biÅn, phí bÁo hiÅm dân sự bắt buác.....
16
0
0
3.1. Thu¿ tiêu dùng đặc biát
3.1.1. Thay đổi chính sách thuÁ tiêu dùng đặc biát dành cho mặt hàng ôtô
Theo
st từ 30% đÁn 100%. Thơng qua chính sách này, Chính phă bÁo há m¿nh m¿ thá
tr°áng ơ tơ trong n°ßc, đồng thái thực hián các chính sách °u đãi và thuÁ doanh
nghiáp đối vßi doanh nghiáp mßi thành lÁp và doanh nghiáp có vốn đÅu t° n°ßc
ngồi, đây cũng l c hỏi lòn cỏc nh sn xut ụ tô đÅu t°, phát triÅn và c¿nh
tranh. Các mặt hàng ô tô cùng lo ¿i đ°ÿc nhÁp khẩu vào thá tr°áng Viát Nam cùng
thái điÅm.
Sau 6 năm thực hián, Đ¿i hái đã ban hành LuÁt sÿa đổi, bổ sung mát số điÃu
căa LuÁt ThuÁ tiêu thā đặc biát năm 2004, theo đó giÁm th st đối vßi xe d°ßi
24 chß vào ngày 17/6/2003. Từ 25-85% (so vßi luÁt 1998 là 30-100%). T¿i ĐiÃu
16 căa luÁt này, các nhà sÁn xuÃt ô tô trong n°ßc v¿n đang xem xét giÁm thuÁ suÃt
thuÁ tiêu thā theo lá trình: năm 2004 giÁm 70%, năm 2005 giÁm 50%, năm 2006
giÁm 30%, năm 2006 giÁm 30%. vào năm 2006. ThuÁ đ°ÿc náp theo thuÁ suÃt quy
đánh trong năm 2007. Theo quy đánh căa pháp luÁt, ơ tơ nhÁp khẩu có qun giÁm,
mißn th tiêu thā, cịn ơ tơ trong n°ßc cháu th tiêu thā cao hÂn. Rừ rng, lut cú
tỏc ỏng rt lòn n thỏ tr°áng ơ tơ trong n°ßc và các ngành cơng nghiáp sÁn xt
ơ tơ.
TiÁp đó, Quốc hái đã thơng qua "Lt ThuÁ tiêu thā đặc biát" vào ngày 14
tháng 11 năm 2008 và sau đó thơng qua Lt số 70/2014/QH13 ngày 26/11/2014,
sÿa đổi và bổ sung mát số quy đánh căa "LuÁt thuÁ tiêu thā đặc biát". Theo các luÁt
này, đối vßi tÃt cÁ các lo¿i xe nhÁp khẩu hoặc trong n°ßc, thuÁ tiêu thā xe d°ßi 24
chß s¿ giÁm từ 10% xuống 60%. Mßi đây, ngày 06/04/2016, Quốc hái đã ban hành
LuÁt số 106/2016 / QH13 sÿa đổi, bổ sung mát số quy đánh căa LuÁt thu Á giá trá
gia tăng, LuÁt thuÁ tiêu thā đặc biát và LuÁt thuÁ hành chính, th st th tiêu thā
đối vßi ơ tơ. d°ßi 24 chß ngồi là 5% đÁn 150%. Quy đánh mßi và th tiêu thā đặc
biát (SCT) bắt đÅu có hiáu lực từ ngày 1/7/2016, vßi xu h°ßng cắt giÁm thuÁ SCT
đối vßi xe con d°ßi 2000cc và tăng đối vßi xe con từ 3000cc trã lên. Sự thay đổi
này khiÁn l°ÿng nhÁp khẩu xe con nguyên chiÁc trong nÿa đÅu năm 2016 tăng vọt
nhằm tránh mức thuÁ SCT cao, đặc biát đối vßi dịng xe trên 3000cc, Ánh h°ãng
đÁn thá tr°áng tiêu thā xe trong n°ßc trong quãng thái gian này, < thuÁ tiêu thā đặc
biát =có hiáu lực từ ngày 1/7/2016. Sự thay đổi này khiÁn l°ÿng xe nhÁp khẩu
nguyên chiÁc trong nÿa đÅu năm 2016 tăng m¿nh đÅ tránh thuÁ < tiêu thā đặc biát
= cao.
ThuÁ tiêu thā đặc biát = Giá bán x Mức thuÁ
17
0
0
Thu¿ st (%)
Hàng hóa, dßch vā
Xe ơ tơ d°ßi 24 chß
a) Xe ơ tơ chã ng°ái từ 9 chß trã xuống, trừ lo¿i quy đánh
t¿i các điÅm e, f và g căa BiÅu thuÁ quy đánh t¿i điÃu này
- Lo¿i có dung tích xi lanh từ 1.500 cm 3 trã xuống
+ Từ ngày 1-7-2016 đÁn hÁt ngày 31-12-2017
40
+ Từ ngày 1-1-2018
35
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 1.500 cm 3 đÁn 2.000 cm
+ Từ ngày 1-7-2016 đÁn hÁt ngày 31-12-2017
45
+ Từ ngày 1-1-2018
40
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 2.000 cm 3 đÁn 2.500 cm 50
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 2.500 cm 3 đÁn 3.000 cm
+ Từ ngày 1-7-2016 đÁn hÁt ngày 31-12-2017
55
+ Từ ngày 1-1-2018
60
-Lo¿i có dung tích xi lanh trên 3.000 cm 3 đÁn 4.000 cm 90
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 4.000 cm 3 đÁn 5.000 cm 110
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 5.000 cm 3 đÁn 6.000 cm 130
130
150
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 6.000 cm 3
b) Xe ô tô chã ng°ái từ 10 đÁn d°ßi 16 chß, trừ lo¿i qu 15
đánh t¿i các điÅm e, f và g căa BiÅu thuÁ quy đánh t¿i đ
này
c) Xe ơ tơ chã ng°ái từ 16 đÁn d°ßi 24 chß, trừ lo¿i qu 10
đánh t¿i các điÅm e, f và g căa BiÅu thuÁ quy đánh t¿i đ
này
d) Xe ô tô vừa chã ng°ái, vừa chã hàng, trừ lo¿i quy đán
t¿i các điÅm e, f và g căa BiÅu thuÁ quy đánh t¿i điÃu này
18
0
0
- Lo¿i có dung tích xi lanh từ 2.500 cm 3 trã xuống
15
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 2.500 cm 3 đÁn 3.000 cm 20
- Lo¿i có dung tích xi lanh trên 3.000 cm 3
25
e) Xe ơ tơ ch¿y bằng xăng kÁt hÿp năng l°ÿng đián, nănBằng 70% mức
l°ÿng sinh học, trong đó tß trọng xăng sÿ dāng không qu
thuÁ suÃt áp dā
70% số năng l°ÿng sÿ dāng
cho xe cùng lo¿i q
đánh t¿i các điÅm
b, c,d
căa BiÅu thuÁ
quy đánh t¿i điÃu
này
f) Xe ô tô ch¿y bằng năng l°ÿng sinh học
Bằng 50% mứ
thuÁ suÃt áp dān
cho xe cùng lo¿
quy đánh t¿i cá
điÅm 4a, 4b, 4c v
4d căa BiÅu thu
quy đánh t¿i điÃ
này
g) Xe ô tô ch¿y bằng đián
- Lo¿i chã ng°ái từ 9 chß trã xuống
15
- Lo¿i chã ng°ái từ 10 đÁn d°ßi 16 chß
10
- Lo¿i chã ng°ái từ 16 đÁn d°ßi 24 chß
5
- Lo¿i thiÁt kÁ vừa chã ng°ái, vừa chã hàng
10
h) Xe mô-tô-hôm (motorhome) không phân biát dung tíc
xi lanh
70
Từ ngày 1-7-2016 đÁn hÁt ngày 31-12-2017
75
Từ ngày 1-1-2018
BÁng 3: BÁng biểu thuế tiêu dùng đặc biệt với ô tô Việt Nam
19
0
0
Nguồn: Tổng hợp từ website của Chính phủ,
3.1.2. Đối t°ÿng cháu thuÁ tiêu thā đặc biát
Căn cứ vào ĐiÃu 2 LuÁt thuÁ TTĐB năm 2008, sÿa đổi, bổ sung năm 2016,
đối t°ÿng cháu thuÁ TTĐB và mặt hàng ô tơ bao gồm:
Xe ơ tơ d°ßi 24 chß, kÅ cÁ xe ô tô vừa chã ng°ái, vừa chã hàng lo¿i có từ
hai hàng ghÁ trã lên, có thiÁt kÁ vách ngăn cố đánh giāa khoang chã ng°ái và
khoang chã hàng.
3.1.3. Đối t°ÿng không cháu thuÁ tiêu thā đặc biát
Theo ĐiÃu 3 LuÁt thuÁ TTĐB năm 2008, sÿa đổi, bổ sung năm 2016, đối
t°ÿng không cháu thuÁ TTĐB và mặt hàng ơ tơ nói riêng gồm:
Xe ơ tơ cứu th°¢ng; xe ô tô chã ph¿m nhân; xe ô tô tang lß; xe ơ tơ thiÁt kÁ
vừa có chß ngồi, vừa có chß đứng chã đ°ÿc từ 24 ng°ái trã lên; xe ơ tơ ch¿y trong
khu vui ch¢i, giÁi trí, thÅ thao không đăng ký l°u hành và không tham gia giao
thông;
3.1.4. Đối t°ÿng náp thuÁ tiêu thā đặc biát
Đối t°ÿng náp thuÁ tiêu thā đặc biát là tổ chức, cá nhân sÁn xuÃt, nhÁp khẩu
hàng hóa và kinh doanh dách vā thuác đối t°ÿng cháu thuÁ tiêu thā đặc biát.
Tr°áng hÿp tổ chức, cá nhân có ho¿t đáng kinh doanh xuÃt khẩu mua hàng
hoá thuác dián cháu thuÁ tiêu thā đặc biát căa c¢ sã sÁn xt đÅ xt khẩu nh°ng
khơng xt khẩu mà tiêu thā trong n°ßc thì tổ chức, cá nhân có ho¿t đáng kinh
doanh xuÃt khẩu là ng°ái náp thuÁ TTĐB.
3.1.5. Tác đáng thuÁ tiêu thā đặc biát lên thá tr°áng ô tô t¿i Viát Nam
Nhāng năm trã l¿i đây, nhá nhāng chính sách thuÁ tiêu thā đặc biát đã mát
phÅn đóng góp tích cực cho sự phát triÅn m¿nh m¿ căa thá tr°áng ơ tơ. Giá tính
th tiêu thā đặc biát thay đổi thay chiÃu h°ßng có lÿi cho các nhà phân phối, nhà
sÁn xuÃt, lắp ráp ô tô. Theo thống kê căa Hiáp hái Các nhà sÁn xuÃt ô tô Viát Nam
(VAMA) cho biÁt, năm 2018 doanh số bán hàng căa thá tr°áng ô tô Viát Nam đ¿t
288.683 xe, tăng 5% so vßi năm 2017. Đây đ°ÿc coi nh° là mát tín hiáu đáng mừng
cho sự phát triÅn nÃn kinh tÁ Viát Nam.
ThuÁ suÃt tiêu thā đặc biát đối vßi các dịng xe nhỏ, dung tích xi-lanh trung
bình đ°ÿc giÁm xuống đáng kÅ nhằm kích cÅu khuyÁn khích ng°ái tiêu dāng quan
tâm đÁn phân khúc này. ĐiÃu này hồn tồn phù hÿp vßi nhu cÅu căa ng°ái tiêu
dùng Viát Nam. Ngồi ra, dung tích xilanh căa xe nhỏ cịn giúp tiÁt kiám nhiên
liáu, giÁm l°ÿng khí thÁi gây ơ nhißm mơi tr°áng. Tổng quan cho thÃy, doanh số
bán xe cỡ nhỏ - trung bình s¿ tăng liên tāc và chiÁm °u thÁ trong các showroom
20
0
0
cũng nh° các phân khúc xe khác. Nh°ng bên c¿nh đó, do thuÁ suÃt thuÁ tiêu dùng
đặc biát s¿ dự kiÁn tăng vọt từ 2 cho tßi 3 lÅn đối vßi các phân khúc xe có xilanh
lßn ( 3000cm3 trã lên) nên mức đá °a chuáng căa dòng xe này s¿ có chiÃu h°ßng
giÁm.
3.2. Thu¿ nhÁp khẩu
3.2.1. Chính sách th nhÁp khẩu mặt hàng ô tô
Hián nay, Viát Nam đang áp dāng nhiÃu mức phí th nhÁp khẩu ơ tơ theo từng
quốc gia sÁn xuÃt và đ°ÿc chia làm các giai đo¿n:
Giai đo¿n 1: Tr°ßc năm 2018, thuÁ nhÁp khẩu ơ tơ đối vßi các dịng xe du
lách từ 9 chß trã xuống thì mức phí:
- Khu vực ASEAN: 30%
- Các khu khác (châu Âu, châu Mỹ...): 70-80%
Giai đo¿n 2: Từ 01/01/2018, dựa vào nái dung Hiáp đánh thÂng mi hng
húa cỏc nòc ASEAN (ATIGA), nhng mu xe có tỷ lá nội địa hóa trong
khối ASEAN từ 40% trã lên thì mức thuÁ nhÁp khẩu s¿ là 0% vßi điÃu kián
nhà sÁn xuÃt đáp ứng đă điÃu kián:
- Có c¢ sã bÁo hành, bÁo d°ỡng ơ tơ theo đúng tiêu chuẩn
- Có giÃy ăy quyÃn triáu hồi từ nhà sÁn xt n°ßc ngồi
- Có giÃy chứng nhÁn chÃt l°ÿng từ nhà sÁn xuÃt
- KiÅm tra chÃt l°ÿng 1 xe trong mọi lô hàng nhÁp khẩu.
- BÁo hành tối thiÅu 2 năm hoặc 50.000 km đối vßi ơ tơ con nhÁp khẩu đã qua sÿ
dāng
- Có đă giÃy tá nhÁp khẩu theo quy đánh từ 01/01/2018
Giai đo¿n 3: Từ ngày 01/01/2021, các dòng xe xu Ãt xứ từ EU s¿ đ°ÿc áp
dāng mức thuÁ nhÁp khẩu mßi từ 60.5% - 63.8% tùy theo dung tích xy lanh,
giÁm từ 6.7% - 7.4% so vßi tr°ßc đây. Sau khi Hiáp đánh Th°¢ng m¿i Tự do
(EVFTA) đ°ÿc thơng qua thì mức thuÁ áp dāng cho xe ô tô nhÁp khẩu từ
châu Âu (từ 09 chß chã xuống) vào Viát Nam s¿ là 0% trong vòng 7-10 năm
nāa. Mức thuÁ s¿ giÁm theo lá trình theo năm hoặc theo chu kỳ.
- Nhāng xe có phân khối lßn trên 2.500 cc s¿ giÁm và 0% sau 9 năm
- Nhāng xe có phân khối d°ßi 2.500 cc s¿ giÁm và 0% sau 10 năm.
21
0
0
Cơng thức: Cơng thức tính thu Á nhÁp khẩu = Trá giá tính thuÁ hàng nhÁp khẩu x
ThuÁ suÃt thuÁ nhÁp khẩu
3.2.2. Đối t°ÿng cháu thuÁ
Đối t°ÿng cháu thuÁ nhÁp khẩu nói chung đ°ÿc quy đánh t¿i Nghá Đánh
149/2005/NĐ-CP ban hành ngày 08/12/2005 và quy đánh chi tiÁt thi hành luÁt ThuÁ
nhÁp khẩu, thuÁ xuÃt khẩu.
Theo đó, đối t°ÿng cháu th vßi mặt hàng ơ tơ nói riêng, từ năm 2001 đÁn
tr°ßc ngày 01/05/2006, đối t°ÿng cháu thuÁ nhÁp khẩu là ô tô nguyên chiÁc ch°a
qua sÿ dāng và phā tùng, linh kián bá CKD và IKD. KÅ từ ngày 01/05/2006, khi
mà ôtô đã qua sÿ dāng đ°ÿc cho phép nhÁp khẩu vào Viát Nam thì đối t°ÿng cháu
thuÁ nhÁp khẩu ô tô là: ô tô nguyên chiÁc ch°a qua sÿ dāng và đã qua sÿ dāng, phā
tùng linh kián bá CKD, IKD nhÁp khẩu vào Viát Nam.
3.2.3. Đối t°ÿng náp thuÁ
Đối t°ÿng náp thuÁ nhÁp khẩu nói chung và đối t°ÿng náp th nhÁp khẩu ơ
tơ nói riêng theo quy đánh t¿i ĐiÃu 4 căa LuÁt ThuÁ xuÃt khẩu, ThuÁ nhÁp khẩu số
45/2005/QH11 ngày 14 tháng 06 năm 2005, bao gồm:
a) Chă hàng hoá nhÁp khẩu;
b) Tổ chức nhÁn ăy thác nhÁp khẩu hàng hố;
c) Cá nhân có hàng hoá nhÁp khẩu khi nhÁp cÁnh; nhÁn hàng hoá qua cÿa khẩu,
biên gißi Viát Nam.
3.3.
Thu¿ giá trß gia tăng (VAT)
ThuÁ giá trá gia tăng là lo¿i thuÁ đ°ÿc thi hành hÅu hÁt tÃt cÁ các sÁn phẩm,
dách vā đang l°u hành ã Viát Nam, trong đó bao gồm ơ tơ.
Theo
khẩu.
10% thuÁ giá trá gia tăng.
Đây là đÿt tăng th khơng chß Ánh h°ãng đÁn các công ty sÁn xuÃt, lắp ráp
phā tùng ô tô trong n°ßc mà cịn Ánh h°ãng đÁn các doanh nghiáp nhÁp khẩu ơ tơ
Viát Nam. Từ đó, giá xe t¿i thá tr°áng trong n°ßc cũng bá Ánh h°ãng khiÁn sức
mua thá tr°áng giÁm sút. Đặc biát là đối vßi các cơng ty sÁn xuÃt linh kián, lắp ráp
ô tô, viác áp dāng đồng thái
0
0
biát= đã khiÁn mức th ơ tơ d°ßi 24 chß ngồi tăng cao, kéo giá thành căa ô tô nái
đáa tăng đát biÁn.
ThuÁ giá trá gia tăng s¿ đ°ÿc tính theo công thức dựa trên quy đánh t¿i ĐiÃu
6, ĐiÃu 7 LuÁt thuÁ giá trá gia tăng 2008, sÿa đổi bổ sung năm 2016 thì cách tính
th giá trá gia tăng đối vßi xe ơ tơ nhÁp khẩu nh° sau:
Th giá trá gia tăng (VAT) = (Giá nhÁp khẩu t¿i cÿa khẩu + ThuÁ nhÁp khẩu
+ ThuÁ tiêu thā đặc biát) x ThuÁ suÃt thuÁ giá trá gia tăng
IV. ÀNH HõNG CA CHNH SCH THUắ TC ịNG ắN CUNG
CU CA THị TRNG ễ Tễ TắI VIT NAM
Trong thỏi gian vừa qua, chính phă đã ban hành thay đổi nhiÃu chính sách
thuÁ nhằm tác đáng đÁn cung-cÅu căa thá tr°áng ô tô, kích thích kinh tÁ phát triÅn.
4.1. L°ÿng cung thß tr°áng ơ tơ t¿i Viát Nam
Là mát đÃt n°ßc trong giai đo¿n đang phát triÅn, thì có thÅ nhÁn thÃy nguồn
cung ơ tơ ã n°ßc ta là rÃt lßn bao gồm nhiÃu nguồn khác nhau
SÁn xuÃt và lắp ráp
NhÁp khẩu
NhÁp lÁu
Trong đó, sÁn xuÃt và lắp ráp chiÁm tß lá lßn nhÃt, sau đó là nhÁp khẩu và
nguồn nhÁp lÁu. Hián nay, nguồn cung sÁn xuÃt và lắp ráp đ°ÿc phân phối bãi Hiáp
hái các nhà sÁn xuÃt ô tô Viát Nam (VAMA) gồm nhiÃu hãng xe nh° Ford, Mazda,
Toyota... Các hãng xe mßi năm chß sÁn xuÃt đÅ đă cung cÃp cho thá tr°áng trong
n°ßc, nh° vÁy thì số l°ÿng xe từ nguồn sÁn xuÃt và lắp ráp v¿n tồn t¿i h¿n chÁ thÁm
chí cịn ch°a đáp ứng đ°ÿc nhu cÅu tiêu dùng nái đáa. Mặ khác, mát số khách hàng
l¿i có xu h°ßng °a chuáng nhāng dòng xe nhÁp khẩu khiÁn cho thá tr°áng xe nhÁp
khẩu trã nên sôi đáng. Các quốc gia điÅn hình nh° Thái Lan đÃu lựa chọn cho mình
hình thức kinh doanh nhÁp khẩu trực tiÁp đÅ māc đích có đ°ÿc 40% nái đáa hóa s¿
h°ãng thu Á nhÁp khẩu riêng căa ASEAN, bên c¿nh đó thì Viát Nam vào năm 2018
mßi bắt đÅu từ con số 0.
L°ÿng xe nhÁp khẩu s¿ đ°ÿc dự kiÁn tăng m¿nh, nguồn cung cÃp từ các n°ßc
Đơng Nam Á. Cịn l¿i số l°ÿng cung thá tr°áng là xe nhÁp lÁu, nguồn cung này có
tác đáng tiêu cực tßi thá tr°áng kinh tÁ căa ơ tụ Viỏt Nam do giỏ thnh thp hÂn so
vòi cỏc dịng xe có nguồn cung rõ ràng.
4.2.
L°ÿng cÅu thß tr°áng ô tô t¿i Viát Nam
23
0
0
Ơ tơ vốn dĩ thc mặt hàng xa xß đối vßi ng°ái dân Viát Nam, nh°ng cùng
vßi sự phát triÅn v°ÿt trái căa đÃt n°ßc, nhu cÅu sÿ dāng căa mọi ng°ái cũng thay
đổi cho nên là viác sã hāu ô tô t¿i Viát Nam cũng là điÃu hiÅn nhiên.
Chß cÅn có 300 triáu đồng thì đã có thÅ sã hāu mát chiÁc xe ô tô cỡ nhỏ đÅ
phāc vā māc đích đi l¿i, cũng nh° bÁo vá sức khỏe tròc thỏi tit khc nghiỏt. Xe
hÂi dn c nhỡn nhn đúng chức năng và giá trá thực căa nó là mát ph°¢ng tián
di chuyÅn, viác mua xe h¢i cũng trã thành māc tiêu ngắn h¿n căa nhiÃu ng°ái Viát
Nam.
Bên c¿nh Ánh h°ãng nặng nà căa dách COVID-19 nh°ng số l°ÿng ng°ái tiêu
dùng mua ô tô tăng đáng kÅ nhá nhāng chính sách th hß trÿ căa Nhà n°ßc. ¯ßc
tính ngành ô tô s¿ tăng 16,3% so vßi cùng kỳ năm ngoái và sÁn l°ÿng tiêu thā trong
năm 2021, do nhu cÅu mua ơ tơ tiÁp tāc duy trì ã mức cao. Nhu cÅu mua ơ tơ có
thÅ tiÁp tāc tăng nhanh nhá tăng nguồn cung ơ tơ trong n°ßc, giÁm thu Á/phí và giÁm
giá ã nhiÃu m¿u ơ tơ.
BÁng 4: ¯ớc tính doanh số tiêu thụ xe đến năm 2025
Nh° vÁy, xét và nhāng khía c¿nh khác ta có thÅ nhÁn ra sự thay đổi thuÁ
trong giai đo¿n hián hành có sự đóng góp tích cực tßi thá tr°áng ơ tơ Viát Nam nói
riêng cũng nh° tác đáng nÃn kinh tÁ Viát Nam nói chung.
V.
ĐÀ XT NHỮNG BIàN PHÁP HỒN THIàN CHÍNH SÁCH THU¾
Chính phă cÅn thực hián đồng bá các giÁi pháp và chiÁn l°ÿc dài h¿n đÅ khắc
phāc nhāng vÃn đà chính sách thuế đối vßi sự phát triÅn căa thá tr°áng ơ tơ. Đặc
biát, Chính phă cÅn giao Bá Tài chính nghiên cứu lá trình điÃu chßnh thuÁ nhÁp
khẩu, thuÁ tiêu thā phù hÿp đÅ kích thích sÁn xt và tiêu dùng trong n°ßc khun
khích tiêu thā ô tô tÅm trung và h¿n chÁ tiêu thā xe ô tô h¿ng sang.
24
0
0
Chớnh ph cn chò ỏnh Bỏ Cụng ThÂng ch trỡ dự án sÁn xt ơ tơ th°¢ng
hiáu Viát trên c¢ sã phối hÿp vßi các nhà sÁn xt ơ tơ trong n°ßc đÅ tiÁp cÁn ng°ái
tiêu dùng nái đáa. B¿n có thÅ lựa chọn các sÁn phẩm ơ tơ đ°ÿc sÁn xuÃt t¿i Viát
Nam đÅ tránh phā thuác hoàn toàn vào ơ tơ các hãng xe n°ßc ngồi. Đồng thái,
Chính phă cÅn t¿o ra mát môi tr°áng ổn đánh và đ¢n giÁn hóa các thă tāc hành
chính và khun khích các nhà đÅu t° n°ßc ngồi đÅu t° vào thá tr°áng này. Bên
c¿nh đó khun khích các cơng ty tăng tỷ lá nái đáa hóa và phát triÅn các ngành căa
công nghiáp sÁn xuÃt - lắp ráp ô tô trong n°ßc nhằm nâng cao tính c¿nh tranh giāa
các doanh nghiáp.
Bên c¿nh viác sÿ dāng các cơng cā th, phí, cÅn tăng c°áng nâng cÃp,
chuyÅn đổi c¢ sã h¿ tÅng giao thông nhằm đáp ứng nhu cÅu đi l¿i tự lái căa mọi
ng°ái. Đồng thái phát triÅn đa d¿ng các lo¿i hình giao thơng vÁn tÁi đ°áng sắt,
đ°áng hàng khơng và đ°áng thăy, đặc biát đối vßi hÿp tác vßi các thành phố trọng
điÅm đÅ cÁi thián há thống giao thông và đẩy nhanh tiÁn đá thực hián. Các dự án
giao thơng cơng cáng lßn nh° tàu đián ngÅm, xe đián trờn cao, ỏng vnh ai. Vòi
dõn s hÂn 90 triỏu ng°ái và nÃn kinh tÁ đang phát triÅn v°ÿt bÁc, thu nhÁp căa
ng°ái dân ngày càng cao, nhu cÅu mua ơ tơ ã n°ßc ta ngày càng tăng, Vì vÁy, cÅn
dự đoán tiÃm năng thá tr°áng và h¿n chÁ tác đáng tiêu cực đÁn sự phát triÅn thá
tr°áng ô tô t¿i Viát Nam.
25
0
0
