Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học ở trường mầm non

“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.Lý do chọn đề tài nghiên cứu
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
cấp học đặt nền móng cho các cấp học sau này với mục tiêu là giúp trẻ phát triển
về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân
cách, chuẩn bị cho trẻ bước vào lớp 1.
Ở trường mầm non phát triển ngôn ngữ cho trẻ là nhiệm vụ hết sức quan
trọng nó giúp trẻ lĩnh hội cả 3 thành phần của ngôn ngữ: Phát âm, vốn từ, ngôn
ngữ. Phát triển ngơn ngữ cho trẻ lứa tuổi mầm non là nói mạch lạc. Người giáo
viên mầm non có vai trị hết sức quan trọng trong việc giúp trẻ phát âm đúng bởi
ngay từ khi học nói trẻ đã cần phải nhớ được phải nói như thế nào. Việc ghi nhớ
này diễn ra một cách tự phát trong quá trình bắt chước lời nói của ơng bà, cha mẹ,
cơ giáo....Kết quả là ngơn ngữ của trẻ được hình thành. Do đó nhiệm vụ của người
giáo viên là tổ chức xây dựng môi trường ngôn ngữ, tổ chức hoạt động để trẻ được
nghe, bắt chước và được nói một cách chuẩn mực nhất.
Trong q trình dạy trẻ tơi nhận thấy được đặc điểm của bộ môn văn học
rất phù hợp với việc phát triển ngơn ngữ cho trẻ. Văn học giúp trẻ tích lũy được
vốn từ ngữ phong phú, đa dạng giúp trẻ nói rõ ràng, nói chuẩn tiếng Việt, diễn đạt
ngơn ngữ mạch lạc rõ ràng hơn. Chính vì vậy mà tơi đã đi sâu vào nghiên cứu
“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động
làm quen với các tác phẩm văn học ở trường mầm non” để phát triển ngôn ngữ
cho trẻ một cách tốt nhất tạo tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1.
2. Mục đích nghiên cứu.
Phát triển ngơn ngữ mạch lạc cho trẻ, phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn
ngữ, khả năng trình bày có lơgic, có trình tự, chính xác.
Nghiên cứu “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông
qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”, tìm ra
được một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học cho trẻ, để trẻ phát triển

ngôn ngữ một cách hiệu quả nhất.
3. Nội dung nghiên cứu.
* Nghiên cứu lý luận:
Các loại sách nghiên cứu về phát triển ngơn ngữ cho trẻ mầm non 5-6 tuổi.
Chương trình hoạt động làm quen tác phẩm văn học lớp Mẫu giáo lớn 5- 6
tuổi.
*Quan sát khoa học:

1/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Quan sát trẻ học qua các giờ học làm quen tác phẩm văn học, quan sát trẻ
thực hiện trả lời các câu hỏi của cô đưa ra để xác định mức độ nhận thức, vốn từ,
cách phát âm và ngôn ngữ của trẻ.
4. Đối tượng nghiên cứu.
Tôi nghiên cứu và áp dụng “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ
5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học ở trường
mầm non” trong năm học 2018-2019.
5. Thành phần tham gia nghiên cứu.
Phạm vi nghiên cứu: Căn cứ vào tình hình và sự phát triển ngơn ngữ của
lớp tôi lớp mẫu giáo 5 -6 tuổi A1, mà tôi nghiên cứu “Một số biện pháp phát triển
ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn
học ở trường mầm non”.
6. Phương pháp nghiên cứu.
* Phương pháp dùng lời (kể chuyện, đàm thoại, giải thích).
* Phương pháp thực hành.
* Phương pháp luyện tập.

* Phương pháp trực quan-minh họa.
* Phương pháp nêu tình huống.
7. Kế hoạch nghiên cứu.
TT

Thời Gian

Nội Dung

1

Từ 09/2018 đến 11/2018

Điều tra

2

Từ 11/2018 đến 03/2019

Thực hiện các biện Lập đề cương
pháp

3

Từ 03/2019 đến 04/2019

Thực hiện hoàn thành Tự viết SKKN
SKKN

2/19

Biện Pháp
Thu thập thông tin


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI
HOẶC CẢI TIẾN
1. Cơ sở lý luận nghiên cứu
a. Cơ sở tâm lý
Phát triển ngôn ngữ là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của giáo
dục mần non. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ giao tiếp, học tập và vui chơi, ngơn ngữ
giữ vai trị quyết định sự phát triển tâm lí của trẻ. Bên cạnh đó ngơn ngữ cịn là
phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện bao gồm sự phát triển về đạo đức
và chuẩn mực văn hóa.
Khả năng hồn chỉnh về phát âm của trẻ được tăng dần theo từng độ tuổi,
trẻ 5-6 tuổi đã định vị được các âm vị có cấu âm đơn giản, những âm vị có cấu
âm phức tạp trẻ dễ mắc lỗi, xong nếu kiên trì tập luyện thì hầu hết trẻ em đều có
khả năng định vị được các âm vị của tiếng mẹ đẻ (Trừ các trẻ có khuyết tật về cơ
quan phát âm hoặc cơ quan thính giác).
Đặc điểm vốn từ của trẻ 5-6 tuổi đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 5-6
tuổi nói riêng. Trẻ rất nhạy cảm với ngơn từ, âm điệu, hình tượng của các bài thơ,
đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi vào tuổi thơ. Những câu chuyện cổ tích thần thoại
đặc biệt hấp dẫn trẻ chính vì hoạt động cho trẻ tiếp xúc với văn học là con đường
phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất hiệu quả nhất.
Thông qua việc dạy trẻ đóng kịch giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, óc
tưởng tượng sáng tạo, biết u q cái đẹp, hướng tới cái đẹp. Khi trẻ kể chuyện,
ngôn ngữ của trẻ phát triển, trẻ phát âm rõ ràng, mạch lạc, vốn từ phong phú. Trẻ

biết bày tỏ ý kiến, suy nghĩ, kể về một sự vật hay, sự kiện nào đó... Bằng chính
ngơn ngữ của trẻ.
Thơng qua việc dạy trẻ tập kể chuyện sẽ giúp trẻ ở lứa tuổi này phát triển
ngơn ngữ mạch lạc hơn, nói rõ ràng và đầy đủ câu hơn để tạo tiền đề cho trẻ bước
sang tiểu học để trẻ học chữ cái được tốt hơn. Chính việc đọc kể chuyện đó sẽ tạo
tiền đề cho trẻ bước vào trường phổ thông được thuận lợi hơn.
Ngôi trường tôi đang công tác luôn đề cao việc dạy hoạt động cho trẻ làm
quen với các hoạt động phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất. Việc phát triển
ngôn ngữ cho trẻ là một trong những mục tiêu phát triển toàn diện cho trẻ mầm
non. Do vậy là giáo viên dạy trẻ 5-6 tuổi tôi đã nhận thức được rõ tầm quan trọng
của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động dạy trẻ làm quen với các
tác phẩm văn học. Từ đó tơi đã đi sâu và nghiên cứu tìm một số biện pháp phát
triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các tác phẩm văn học.
b. Cơ sở sinh lí

3/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Ở lứa tuổi này sự hình thành của não bộ đang trên đà phát triển mạnh, sự
nhận thức về thế giới xung quanh của trẻ rất đa dạng và phong phú chính vì thếviệc
cho trẻ tiếp xúc với văn học vào lúc này là thích hợp bởi trẻ nhận thấy được sự
phong phú và đa dạng của cuộc sống có ngay trong các tác phẩm văn học.
Học thuyết về hệ thống tín hiệu đã khẳng định: “Ngơn ngữ là hệ thống tín
hiệu thứ 2, là sự hoạt động đặc biệt của vỏ bán cầu đại não”.Học thuyết này đảm
bảo cho phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ lựa chọn đúng các phương pháp
trong việc dạy nói cho trẻ, nhấn mạnh hiệu quả của những phương pháp tích cực:
Tích cực nhận thức và tích thực hành ngơn ngữ.

Chính vì ngơn ngữ là hệ thống tín hiệu thứ 2, là sự hoạt động đặc biệt của
vỏ bán cầu đại não cho nên việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ phải liên quan mật
thiết với việc phát triển, hoàn thiện bán cầu đại não và hệ thần kinh nói chung.
Các nhà giải phẫu khẳng định: Trong 3 năm đầu là kết thúc sự trưởng thành về
mặt giải phẫu những vùng não chỉ huy ngôn ngữ. Vì thế cần phải phát triển ngơn
ngữ đúng lúc mới đạt kết quả tốt.
c. Đặc điểm ngôn ngữ
* Đặc điểm ngữ âm của trẻ 5-6 tuổi.
Số lượng từ trẻ 5-6tuổi tăng nhanh từ 1300-2000 từ.
* Đặc điểm về ngữ pháp lời nói mạch lạc của trẻ 5-6 tuổi.
Trẻ dùng câu dài hơn.
Trẻ ít sử dụng câu ghép, ít sử dụng câu cụt hơn.
Trẻ có khả năng kể lại chuyện, kể theo tranh và theo trình tự trước sau tuy
nhiên trẻ dùng từ chưa chính xác.
2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
a. Thuận lợi
Trường mầm non của chúng tơi là trường có phong trào và chất lượng giáo
dục khá tốt, Liên tục trong nhiều năm được công nhận danh hiệu trường tiên tiến.
Nhà trường luôn quan tâm về cơ sở vật chất chun mơn, bồi dưỡng phương pháp,
đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non.
Năm 2018- 2019 tôi được phân cơng phụ trách nhóm lớp 5-6 tuổi A1. Trẻ
lớp tôi rất ham học hỏi. Các con chăm ngoan, nhanh nhẹn thích khám phá điều
thú vị mới lạ.Với 34 cháu trong đó 16 cháu nữ, 18 cháu nam với độ tuổi đồng đều
các cháu ngoan ngoãn, mạnh dạn, hồn nhiên, đạt yêu cầu về phát triển thể chất,
nhận thức, ngơn ngữ và tình cảm xã hội, cảm thụ cái hay cái đẹp trong cuộc sống
xung quanh trẻ. Đó là một thuận lợi lớn để tôi rèn luyện việc phát triển ngôn ngữ
mạch lạc thông qua các tác phẩm văn học cho trẻ.

4/19

“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Tôi được Ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện giúp đỡ tơi xây dựng
mơi trường văn học phong phú và có nội dung đa dạng về hình thức, hài hồ về
thẩm mỹ, phù hợp với khả năng nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao chun mơn. Tìm
tịi và tự làm một số đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy. Trẻ ở gần trường lên
rất chăm đi lớp, tỷ lệ chuyên cần cao.
Đối vơi phụ huynh: Phụ huynh rất quan tâm tới các cháu, luôn thực hiện tốt
các phong trào đóng góp của nhà trường để phục vụ cho cơng tác giáo dục trong
trường.
b. Khó khăn
Tơi được phân công dạy lớp 5 tuổi A1, các cháu phần lớn con em làm nơng
nghiệp, kinh tế gia đình eo hẹp.
Trang thiết bị đồ dùng dạy học còn thiếu thốn như: máy tính, máy chiếu, các hình
ảnh đẹp theo chương trình giáo dục mầm non mới.
Đồ dùng phục vụ tiết dạy còn nghèo nàn, đồ chơi của trẻ cũng rất ít, thiếu
những hình ảnh đẹp, sinh động để trẻ quan sát, chủ yếu đồ dùng của trẻ là do
chúng tơi tự làm.
37% số trẻ trong lớp phát âm cịn ngọng, nói theo tiếng địa phương.
Sự quan tâm của gia đình dành cho các cháu là khơng đồng đều, 90% phụ
huynh của các cháu là làm nông nghiệp qua thực tế tơi thấy phụ huynh cịn nói
ngọng chữ l-n.
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện các biện pháp
Trước khi thực hiện đề tài này tôi đã điều tra khả năng phát âm, khả năng
diễn đạt ngôn ngữ, khả năng sử dụng ngôn ngữ của trẻ trong cuộc sống, trong các
tiết học và kết quả đạt được, được thể hiện dưới bảng thống kê số liệu sau:
Bảng khảo sát đầu năm học

Kết quả
Tổng
Số
STT
Nội dung thực nghiêm
số trẻ
Tỉ lệ %
lượng
1
Trẻ phát âm đúng, to, rõ ràng, mạch lạc
34
21
62%
Trẻ sử dụng từ ngữ linh hoạt, phong
2
34
19
56%
phú trong giao tiếp.
Trẻ biết thể hiện ngôn ngữ, giọng
3
điệutrong kể chuyện sáng tạo và kể
34
15
44%
chuyện theo trí nhớ
4
Trẻ biết đọc thơ diễn cảm
34
22

65%
5/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Trẻ mạnh dạn trả lời câu hỏi của giáo
34
23
68%
viên.
Trẻ tự tin trong giao tiếp với mọi người
6
34
20
59%
xung quanh
Dựa vào bảng điều tra thực tế trên tôi nhận thấy khả năng phát âm từ ngữ
diễn đạt, sự chủ động của trẻ trong việc sử dụng ngơn ngữ linh hoạt, phong phú
của mình trong giao tiếp với mọi người còn hạn chế, việc sử dụng ngôn ngữ trong
các tiết học làm quen với các tác phẩm văn học cịn nghèo nàn. Tơi rất lo lắng
mình phải dạy trẻ như thế nào và bằng những biện pháp gì để trẻ lớp tơi phát triển
ngơn ngữ một cách tốt nhất. Qua qúa trình tơi được đào tạo trong trường sư phạm
và qua thực tế dạy trẻ tôi đã tìm ra được một số biện pháp giúp trẻ lớp tôi phát
triển ngôn ngữ thông qua bộ môn Làm quen với các tác phẩm văn học tôi đã sử
dụng các biện pháp sau:
- Tạo môi trường hoạt động cho trẻ làm quen tác phẩm văn học.
- Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ kể lại chuyện và dạy
trẻ tập đóng kịch.

- Phát triển ngơn ngữ cho trẻ thông qua các bài đồng dao, ca dao.
- Phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm.
- Tuyên truyền và kết hợp với phụ huynh trong việc phát triển ngôn ngữ
cho trẻ.
3. Mô tả phân tích các giải pháp mới.
a. Biện pháp1: Tạo mơi trường hoạt động cho trẻ làm quen tác phẩm
5

văn học.
Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ
làm quen với các tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học tơi
đã chú ý xây dựng “Góc văn học” ở đây trẻ được xem tranh truyện, tạp chí, họa
báo, các hình ảnh của các nhân vật trong truyện mà trẻ u thích. Khi xây dựng
“Góc văn học“ thì mục đích chính của tơi là từ “Góc văn học” tơi muốn giới thiệu
thêm thật nhiều các tác phẩm văn học trong chương trình và và ngồi chương trình
giáo dục để giới thiệu đến trẻ, bởi trong tiết học thì việc cho trẻ được tiếp xúc với
các tác phẩm văn học cũng có nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu ham học hỏi của
trẻ ở lứa tuổi này.
Qua “Góc văn học” tôi tổ chức các hoạt động đọc thơ, kể chuyện, cho trẻ
tập đóng kịch để trẻ được nói những ngơn ngữ của các nhân vật trong truyện để
từ đó trẻ làm giàu vốn từ của bản thân. Để gây được sự hứng thú của trẻ khi tham
gia vào các hoạt động đó thì việc tạo khơng gian mang đậm tính văn học là rất
6/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

cần thiết, ngay từ đầu năm học tôi đã vận động phụ huynh đóng góp tranh thơ,
truyện tranh ngồi chương trình để kể cho trẻ nghe vào các hoạt động chiều và

cho trẻ chơi trong các giờ hoạt động góc.
Bản thân tơi ln tìm tịi, sưu tầm sách truyện, các họa báo, tạp chí cũ, tìm
tịi cách làm rối từ các ngun liệu bỏ đi như vỏ chai, lõi cuộn chỉ, các mảnh vải
vụn làm rối tay để làm các nhân vật trong truyện phục vụ cho tiết học.
Để tạo hứng thú cho trẻ khi tham học động văn học thì việc tạo môi trường
với các nhân vật ngộ nghĩnh cho trẻ được làm quen là rất cần thiết. Tôi đã sử
dụng những chiếc môi nhựa trắng để làm khuôn mặt của cô gái, dùng những sợi
len tết thành những bím tóc...
Để thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động kể chuyện và tập đóng kịch ngay
từ đầu năm học tơi dùng 1 mảng tường để trang trí thành 1 sân khấu mi ni chỉ với
1 mảnh vải làm khung sân khấu đằng sau là 1 bảng nhám dính để tơi có thể dễ
dàng trang trí khung cảnh sao cho phù hợp với từng cảnh trong truyện.
Qua việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học như vậy tôi thấy
được trẻ rất hào hứng tham gia các hoạt động đọc thơ, kể chuyện để từ đó ngơn
ngữ của trẻ được phát triển một cách tự nhiện mà có hiệu quả cao nhất.
b. Biện pháp 2: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ kể lại
chuyện và tập đóng kịch
Dạy trẻ kể lại truyện là một nội dung của chương trình làm quen văn học ở
trường mầm non. Đây là hoạt động cơ bản giúp trẻ rèn luyện, thực hành, trải
nghiệm nghệ thuật nó có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ bước vào trường phổ thông trong mọi lĩnh vực nhất là ngôn ngữ.
Để giúp trẻ kể lại và nhớ nội dung truyện một cách tốt nhất, ngoài việc đọc
kể cho trẻ nghe, tơi cịn ứng dụng thêm cơng nghệ thơng tin vào trong giảng dạy
để mang lại kết quả tốt nhất.
VD: Câu chuyện “Cáo, Thỏ và Gà trống” tôi đã xây dựng đoạn phim hoạt
hình về nội dung câu chuyện ngồi ra tơi cịn làm đoạn phim về các con vật kết
hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ nhớ lời thoại của các nhân vật trong
truyện.
Mục đích của tôi khi sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là
để trẻ được trực tiếp xem các hành động, cử chỉ của các nhân vật và qua đấy trẻ

được tiếp xúc với giọng kể hay với ngôn từ phong phú và đúng với tính cách nhân
vật. Qua cách làm quen như vậy, trẻ biết nhận xét, đánh giá về đặc điểm tính cách
của các nhân vật thơng qua ngơn ngữ nói của mình. Bên cạnh việc kể chuyện cho
trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện, tôi còn chú ý đến việc giúp trẻ ghi nhớ cốt

7/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

truyện với nội dung và các tình tiết chính, các nhân vật chính của câu chuyện
thông qua hệ thống câu hỏi, nhắc trẻ lôgic của câu chuyện, mối quan hệ và tác
động của các nhân vật.
Ngồi việc sử dụng các hình ảnh sống động trên máy vi tính tơi cịn tận
dụng chức năng ghi âm của chiếc máy điện thoại để ghi lại giọng kể của trẻ khi
trẻ kể chuyện. Sau đó tơi dùng dây kết nối giữa điện thoại với loa thùng để bật lại
cho trẻ nghe. Ngoài việc ghi âm giọng kể của trẻ bằng điện thoại tơi cịn tận dụng
chức năng quay phim để quay lại những vở kịch mà các cháu đã đóng. Qua việc
sử dụng chiếc điện thoại để quay phim và ghi âm giọng kể của trẻ tôi thấy được
hiệu quả rõ ràng trẻ hào hứng tham gia được tập kể chuyện và đóng kịch hơn, trẻ
biết chau chuốt lời nói của nhân vật và nhập vai tốt hơn. Sau khi trẻ xem các vở
kịch mà trẻ đóng tơi cho trẻ nhận xét đánh giá giọng kể của các bạn trong lớp. Có
rất nhiều hình thức dạy trẻ kể lại chuyện.
VD: kể lại chuyện theo tranh, kể lại chuyện bằng rối tay ...
* Hình thức kể lại chuyện theo tranh
Trước khi cho trẻ kể lại chuyện theo tranh tôi cho trẻ làm quen với câu
chuyện qua các hoạt động góc, hoạt động chiều. tơi kể cho trẻ nghe chuyện bằng
những quyển truyện tranh to với những hình ảnh của các nhân vật rõ ràng, sống
động, đẹp mắt, nội dung câu chuyện rõ ràng, ngắn gọn. Ngoài ra, tơi cịn cho trẻ

xem băng truyện trước giờ trả trẻ với mục đích giúp trẻ ghi nhớ nội dung truyện,
nhớ nhân vật truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện.
VD: Câu chuyện “Chuyện của dê con”
- Hình thức tổ chức hoạt động góc
- Chuẩn bị: Bàn nhỏ, truyện tranh to
- Tiến hành: Tơi cho trẻ ngồi ở góc văn học, trước khi tổ chức cho trẻ kể lại
câu chuyện “Chuyện của dê con” tôi kể cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện
ở hoạt động chiều trước khi trả trẻ. Mục đích để trẻ nhớ nội dung và các nhân vật
trong truyện. trước khi tiến hành cho trẻ kể lại truyện, tôi đàm thoại với trẻ về các
nhân vật và tính cách của các nhân vật trong truyện. VD:
+ Các con thấy chú Dê con trong câu chuyện như thế nào?
+ Dê mẹ bị làm sao?
+ Dê mẹ dặn Dê con điều gì?
+Khi mẹ dặn, Dê con đã làm gì?
+ Khi Dê con vào rừng, Dê con đã gặp ai?
+ Dê con tưởng Hươu là con vật gì?
+ Hươu tả chó Sói như thế nào?

8/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

+ Dê con thấy ai trên cành cây cao?
+ Dê con tưởng Sóc là ai?
+ Sóc tả chó Sói như thế nào?
+ Dê con nghe Sóc nói hết câu khơng?
+ Cuối cùng thì Dê con đã gặp ai?
+ Ai đã cứu Dê con?

+ Sói đã đuổi theo ai?
+ Thỏ đã nhanh chóng trốn vào đâu?
+ Từ đó Dê con có nghe lời mọi người không?
Sau khi đàm thoại xong, trẻ đã nhớ lại nội dung truyện, tôi tổ chức cho trẻ
lên kể lại theo các hình ảnh có trong truyện tranh, dạy trẻ khi kể đến nhân vật nào
thì dùng que chỉ vào từng hình ảnh trong truyện sao cho phù hợp với nội dung
truyện. Khi trẻ kể xong truyện, tôi cho các bạn trong nhóm nhận xét bạn kể. Kể
truyện theo tranh tổ chức ở hoạt động góc thì trẻ được thay nhau kể, trẻ được thoải
mái thể hiện giọng kể của mình, sử dụng ngơn ngữ sáng tạo trong khi kể khơng
bị gị bó như ở trong tiết học. Qua hoạt động ở góc văn học, trẻ được đàm thoại,
tranh luận trực tiếp với nhau để từ đó ngơn ngữ của trẻ được sử dụng linh hoạt
hơn trong cuộc sống.
* Hình thức kể lại truyện theo rối tay
Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ, tạo điều
kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối. Ngoài ra, việc sử dụng rối tay khi
cho trẻ kể lại truyện không chỉ phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua việc kể chuyện mà
còn giúp trẻ biết thể hiện các cử chỉ, điệu bộ trong giao tiếp để tăng tính linh hoạt,
sáng tạo, hiệu quả trong giao tiếp.
VD: Với câu chuyện “Chú thỏ thông minh”, tôi sử dụng mơ hình sân khấu
là một đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây....nhân vật trong truyện được cách điệu đầu
chú thỏ là một quả bóng nhỏ, tơi dùng len móc thành chiếc váy cho chú thỏ thêm
ngộ nghĩnh. Khi dạy trẻ kể chuyện bằng rối, trước tiên tôi cũng cung cấp nội dung
câu chuyện cho trẻ nghe vào hoạt động chiều, hoạt động góc. Bên cạnh việc cung
cấp nội dung truyện cho trẻ, tơi cịn hướng dẫn trẻ cách sử dung rối tay, tôi dạy
trẻ dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng 3 ngón tay (ngón cái,
ngón trỏ, ngón giữa) sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện.
Thời gian đầu khi mới làm quen với rối tay, trẻ rất lóng ngóng, khó thực
hiện được các động tác theo ý muốn. Để khắc phục được điều này, tôi đã làm thật
nhiều những con rối tay đặt ở góc văn học, sắp xếp sao cho trẻ thấy dễ dàng. Khi
hoạt động ở góc văn học, trẻ thoải mái sử dụng rối tay. Ban đầu, trẻ sử dụng rối

9/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

tay theo ý thích của mình, có khi là dùng rối tay để nói chuyện với bạn, từ đó việc
sử dụng rối tay với trẻ trở nên dễ dàng hơn, dần dần, tôi yêu cầu trẻ sử dụng rối
tay vào từng câu chuyện.
Nhờ việc sử dụng rối tay trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ văn
học đạt cao, đa số trẻ nhớ nội dung truyện, lời thoại của các nhân vật và qua đó,
trẻ biết dùng ngơn ngữ của mình để nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong
truyện như: Ai là người xấu, ai là người tốt.
* Trị chơi đóng kịch
Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể.
Qua hoạt động đóng kịch, trẻ truyền đạt lại nội dung câu chuyện làm sống động
lại tâm trạng, hành động, ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng
thời thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch, trẻ
dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa tác phẩm, nắm được tính liên tục của câu
chuyện, điều này góp phần đẩy mạnh phát triển tư duy, cảm thụ các tác phẩm văn
học một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch,
tơi cho trẻ ơn luyện lại nội dung câu chuyện, đàm thoại về các nhân vật trong
truyện để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách,
tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Muốn trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại
của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhớ lời thoại của
nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm. VD: trong truyện “Chú dê
đen”, tơi cho tổ 1 làm dê trắng, tổ 2 làm dê den, tổ 3 làm chó sói để trẻ tự thể hiện
hành động điệu bộ của nhân vật cho quen, thành thạo. Sau đó cho trẻ nhắc lại lời
thoại của các nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Nhiệm vụ của cô giáo lúc này

là người dẫn chuyện và trẻ diễn theo nội dung câu tuyện. Khi diễn xong tôi cho
trẻ tự nhận xét vai chơi của mình, từ đó trẻ xác định được thái độ của nhân vật
trong truyện là u hay ghét.
Trị chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học và phát
triển ngôn ngữ một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu
và hóa trang cho trẻ rất quan trọng, với câu truyện “Tích chu” tơi làm sân khấu có
màn che, rồi trang trí cảnh phù hợp. Bên cạnh việc làm mơ hình sân khấu thì việc
hóa trang cho trẻ đóng kịch cũng rất cần thiết với nhân vật người bà trong câu
truyện “ Tích chu’ tơi cho trẻ quấn khăn mặc quần áo nâu...Việc hóa trang và bố
trí sân khấu phù hợp , trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự tin nhập vai tạo cho trẻ hứng
thú với từng vai diễn.

10/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Việc xác định giọng nói của các nhân vật trong truyện có vai trị quan trọng
trong việc dạy trẻ tập đóng kịch, trẻ xác định được giọng của nhân vật thì trẻ sẽ
nhập được vào vai chơi một cách tốt nhất.Ví dụ : trong truyện “Tích chu”
+ Tơi hỏi trẻ giọng của bà khi ốm như thế nào? (run run)
+ Giọng của cháu lúc ham chơi thì như thế nào?(Thái độ khơng vâng lời)
sau khi nhận ra lỗi của mình thì giọng của cậu bé như thế nào?(giọng trầm hối hận
)
+ Giọng bà tiên như thế nào? (vang, trong, sáng)
Tôi cho trẻ đọc lời thoại trích dẫn của các nhân vật trong truyện. Thơng qua
việc tổ chức cho trẻ tập đóng kịch tơi thấy khả năng thể hiện ngôn ngữ của trẻ
trong giao tiếp tiến bộ rất nhiều trẻ tự nhiên, thoải mái hơn trong giao tiếp bởi
trong q trình trẻ đóng kịch trẻ được trực tiếp giao lưu, đối thoại trực tiếp với

bạn diễn từ đó ngơn ngữ của trẻ phát triển một cách linh hoạt và khéo léo.
c. Biện pháp3: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các bài đồng dao,
ca dao
Đồng dao, ca dao như một bức tranh với nhiều màu sắc thể hiện sự phong
phú, đa dạng của cuộc sống, từ đời sống sinh hoạt vật chất và tinh thần, tình cảm
của con người, nó có giá trị về mặt trí tuệ, tình cảm và ngơn ngữ, ảnh hưởng rất
lớn đến việc hình thành, phát triển nhân cách trẻ.
Các bài đồng dao có 2, 3, 4, 6 chữ... có vần, với lối ngắt nhịp 1-1 , 2-2,...
thường có lối kết cấu vịng trịn, trùng điệp. Ngơn ngữ trong đồng dao, ca dao là
ngơn ngữ hát, kể, giàu tính nhạc, giàu hình ảnh, có sức tạo hình. Nó rất phù hợp
với việc rèn cho trẻ phát âm, tích lũy vốn từ, hiểu nghĩa từ, nắm ngữ pháp, lối nói
trơi trảy, uyển chuyển.
Để phát huy tính tích cực của ngơn ngữ qua các bài đồng dao, ca dao đối
với sự phát triển ngơn ngữ của trẻ thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ đọc thuộc
đồng dao, ca dao là rất quan trọng. Hiện nay, hoạt động dạy trẻ đọc đồng dao, ca
dao chưa có ở các hoạt động chung, chính vì vậy mà tơi lồng ghép hoạt động đọc
đồng dao, ca dao cho trẻ vào các hoạt động chơi trò chơi dân gian được tổ chức ở
hoạt động ngồi trời, hoạt động đón và trả trẻ, hoạt động sau khi ngủ dậy.Bên
cạnh việc dạy trẻ đọc thuộc những bài đồng dao, ca dao thì tơi ln tìm tịi những
bài đồng dao, ca dao có nội dung cảu các chủ điểm mà trẻ đang học
VD: Chủ điểm Gia đình : dạy trẻ đọc bài ca dao
“ Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lịng thờ mẹ kính cha

11/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”
VD: Chủ điểm Thế giới động vật dạy trẻ đọc bài đồng dao “con vỏi con
voi”.
VD: Chủ điểm Thế giới thực vật: Dạy trẻ đọc bài “ lúa ngơ là cơ đậu nành”
Qua đó tơi thấy được hiệu quả rõ ràng, trẻ hào hứng tham gia trò chơi đọc
đồng dao, ca dao và nhớ bài lâu hơn.
* Tổ chức đọc đồng dao, ca dao cho trẻ ở hoạt động ngoài trời.
Sau mỗi giờ học ở trong trường mầm non là là hoạt động ngọài trời. Hoạt
động ngồi trời thường kéo dài từ 30- 35 phút chính vì vậy tơi đã tận dụng hoạt
động ngồi trời để phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ đọc đồng
dao, ca dao. Bên cạnh việc dạy trẻ đọc đồng dao ca dao tôi lồng ghép các bài đồng
dao vào các trò chơi dân gian để tạo hứng thú cho trẻ khi đọc nhằm phát triển
ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhất.
VD: Bài “Dung dăng dung dẻ”
Dung dăng / dung dẻ
Dắt trẻ / đi chơi
Đến ngõ / nhà trời
Lạy cậu / lạy mợ
Cho cháu / về quê
Cho dê / đi học
Cho cóc / ở nhà
Cho gà / bới bếp
Xì xà / xì xụp
Ngồi thụp / xuống đây
- Tôi dạy trẻ đọc theo nhịp 2-2
- Cách chơi: Trẻ nắm tay nhau, vừa đi vừa đọc và tay vung theo nhịp của
của bài hát. Đến câu “Ngồi thụp xuống đây” trẻ nắm tay nhau ngồi thụp xuống
sau đó đứng dậy lại đi tiếp.
*Tổ chức đọc đồng dao, ca dao cho trẻ trong giờ đón, trả trẻ

Khi dạy trẻ đọc thuộc đồng dao, ca dao tôi thường đọc đi đọc lại nhiều lần
để trẻ ghi nhớ, học thuộc sau đó tôi yêu cầu trẻ đọc nhanh dần lên, tổ chức thi đua
đọc nhanh giữa các tổ với nhau. Đó là cách làm cho trẻ rèn luyện bộ máy phát âm,
trau dồi ngôn ngữ, sự nhạy bén, linh hoạt của tư duy. VD: bài “Lúa ngô là cô đậu
nành”, “Chim ri là dì sáo sậu”, “Con kiến mà leo cành đa” là những câu hát đồng
dao mà trẻ rất thích đọc vì nó đem lại tiếng cười vui vẻ, tạo khơng khí thi đua tự
nhiên, cởi mở.

12/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Ngoài những bài lựa chọn để giúp trẻ học đọc theo chủ đề, chủ điểm, tơi
cịn khích lệ trẻ thi đua đọc ra những câu đồng dao, ca dao trẻ đã thuộc từ cha mẹ,
anh chị, bạn bè trong xóm. Hình thức thi đua là động lực lôi cuốn, thúc đẩy trẻ cố
gắng nỗ lực, tích cực học tập. việc thi đua có thể kéo dài 1 tuần, sau 1 tuần tôi
kiểm tra số lượng bài trẻ thuộc, có tuyên dương, khen thưởng để khuyến khích trẻ
trong học tập.
*Tổ chức cho trẻ đọc đồng dao, ca dao sau khi trẻ ngủ dậy
Sau khi ngủ dậy, trẻ thường rất mệt mỏi, uể oải vì cịn ngái ngủ nên
tơi thường cho trẻ đọc các bài đồng dao, ca dao quen thuộc để trẻ lấy lại tinh thần
sảng khối, đầu óc thỏai mái để bước vào giờ học buổi chiều đồng thời, giúp trẻ
phát triển thêm khả năng ngôn ngữ.
VD: bài “Nu na nu nống”
Nu na nu nống
Cái trống nằm trong
Cái ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật

Bụt ngồi bụt khóc
Con cóc nhảy ra
Con gà ú ụ
Bà mụ thổi xơi
Ơng tơi nấu chè
Tay xịe chân rụt
*Cách chơi: Trẻ ngồi bệt, cùng chiều với nhau, sát cạnh nhau, 2 chân duỗi
thẳng, vừa đọc bài đồng dao, vừa lấy tay đập vào từng cẳng chân, mỗi từ trong
bài đồng dao được đập nhẹ vào một chân theo thứ tự từ đầu đến cuối rồi lại ngược
lại cho đến chữ “rút” chân ai gặp từ “rút” thì co chân lại cứ như thế cho đến khi
các chân co lại hết thì chơi lại từ đầu.
d. Biện pháp 4: Phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ
diễn cảm
Nhiệm vụ phát triển ngơn ngữ là một nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu
ở các lứa tuổi, nó đặc biệt quan trọng trong quá trình tổ chức hoạt động dạy trẻ
đọc thơ diễn cảm cho trẻ em ở lứa tuổi mầm non. Đó là một trong những phương
pháp rèn luyện phát triển ngơn ngữ nói cho trẻ. Khi đọc thuộc lịng thơ trẻ sẽ làm
cho ngơn ngữ của mình thêm sinh động, uyển chuyển, biểu cảm giúp trẻ thể hiện
tình cảm, suy nghĩ của tác giả.

13/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Nhận thấy rõ được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ thông qua
việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi luôn tìm tịi những phương pháp biện pháp tốt
nhất để trẻ phát âm và diễn đạt được mạch lạc.
Với lứa tuổi này tơi chọn các bài thơ có sắc thái khác nhau: êm dịu, nhẹ

nhàng, vui vẻ hóm hỉnh...nhằm giúp trẻ cảm nhận cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ
tiếng việt và trong cuộc sống, giúp trẻ phát triển đời sống tình cảm.
Để trẻ cảm thụ tốt ngơn ngữ của câu thơ, điều quan trọng nhất là phải đọc
diễn cảm, thể hiện nhịp điệu, âm điệu và sắc thái của bài thơ. Tôi tập đọc diễn
cảm và thuộc bài thơ trước khi đọc cho trẻ nghe
Để trẻ cảm thụ tốt bài thơ, nên trò chuyện với trẻ về nội dung bài thơ, giải
thích nghĩa của mơt số từ, ý của các câu thơ, vẻ đẹp của các câu thơ mô tả, kết
hợp với tranh minh họa hoặc làm các động tác minh họa. Tôi đọc cho trẻ nghe
nhiều lần, đọc thơ theo cá nhân, theo nhóm, luyện tập cách đọc diễn cảm.
Để thu hút trẻ đọc thơ hơn thì việc chuẩn bị đồ dùng trực quuan trong dạy
học để gây hứng thú cho trẻ cũng rất quan trọng, trong quá trình dạy trẻ đọc thơ
diễn cảm tôi sử dụng các bức tranh thơ, sa bàn, con rối, vật thật
Để thu hút lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù
hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi “ Bé yêu thơ”, câu đố, tham quan và đặc biệt
là chọn những hình ảnh đẹp và nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ
thông tin để trẻ hịa nhập và hóa thân vào từng nhân vật.
Ví dụ : Dạy trẻ đọc thơ bài “Tình bạn”
* Hoạt động 1: Cô cùng trẻ hát bài bát “Lớp chúng mình” trị chuyện với
trẻ về bài hát, giới thiệu cho trẻ bài thơ “tình bạn”
* Hoạt động 2: Đàm thoại với trẻ về nội dung bài thơ:
+ Bài thơ tên là gì?
+ Các bạn đến lớp thấy vắng ai?
+ Bạn Gấu trả lời như thế nào?
+ Bạn Thỏ bị làm sao?
+ Các bạn rủ nhau đi đâu?
+ Bạn Mèo mua gì để đến thăm bạn Thỏ?
+ Bạn Hươu mua gì?
+ Bạn Nai mua gì?
Sau mỗi câu hỏi tơi đọc những cau thơ trích dẫn cho trẻ để trẻ nhớ được nội
dung bài thơ.

* Hoạt động 3: Trẻ đọc thơ, cô hướng dẫn trẻ đọc sao cho đúng từ thể hiện được
nhịp điệu của bài thơ.

14/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Khi dạy trẻ đọc thơ giọng của cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phù hợp
với từng bài, cô phát âm không ngọng.
Khi dạy trẻ đọc thơ tôi chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, đọc
sai để sửa cho trẻ như tôi đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động viên trẻ “
Con đọc gần giỏi rồi” thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn
để nhiều trẻ đọc tốt.
Dạy trẻ nói đủ câu, tơi nói trước trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác
giúp đỡ các bạn.
Trong giờ học tôi luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng
trẻ để gần gũi động viên trẻ giúp đỡ những trẻ còn yếu kém, đưa trẻ vào hoạt động
với các bạn có nề nếp hơn, hứng thú hơn.
e. Biện pháp 5: Tuyên truyền và kết hợp với phụ huynhtrong việc phát
triển ngôn ngữ cho trẻ
Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và
nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện
pháp không thể thiếu.
Trong cuộc họp đầu năm tôi nêu tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển
ngôn ngữ cho trẻ đặc biệt là thông qua hoạt động dạy trẻ đọc ca dao đồng dao,
đọc thơ, kể truyện. Hàng tháng tuyên truyền với phụ huynh về các câu chuyện
sáng tạo của cơ và trẻ. Qua đó phụ huynh thấy ngôn ngữ của trẻ được phát triển
như thế nào và có biện pháp kích thích sự phát triển ngơn ngữ cho trẻ tại gia đình.

Tơi sử dụng 1 mảng tường ở ngoài cửa lớp để làm bảng tuyên truyền với
phụ huynh về chương trình dạy trẻ theo chủ đề và thay tin hàng tuần để phụ huynh
biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm ở nhà.
Ví dụ: Tôi cung cấp một số bài đồng dao để các bậc phụ huynh cùng học
với trẻ để trẻ được đọc từ chính xác khơng bị nói ngọng.
Tơi trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện bài thơ trẻ được học ở
trường, yêu cầu phụ huynh về nhà cùng đọc với trẻ và cho trẻ kể lại câu chuyện
đó hoặc kích thích trẻ kể lại câu chuyện. Như vậy ngơn ngữ của trẻ phát triển một
cách phong phú và đa dạng.
Trong năm học tôi đã tổ chức 2 lần họp phụ huynh.
+ Lần thứ 2 tôi tổ chức 1 hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ để phụ
huynh được trực tiếp xem các cháu học.
Qua cuộc họp đó tơi trao đổi với phụ huynh những cháu nói ngọng như
cháuKiều Oanh, cháu Bảo An, cháu Kiên, cháu Thành Đạt...Để phối hợp cùng với
gia đình giúp cháu phát âm chuẩn hơn bên cạnh những cháu phát âm còn ngọng

15/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

thì tơi cũng nêu ra hhững cháu mạnh dạn năng động trong các hoạt động như kể
chuyện, đọc thơ như: Cháu Tú Anh, cháu Quang Trung, cháu Nhật, cháu Thiện
Mỹ, cháu Bảo Châm... để phát huy tính tích cực của các cháu.
=> Bằng cách đó cơ giáo và phụ huynh ln có được thông tin hai chiều
của trẻ ở nhà cũng như ở trường, trẻ lớp tôi được học và việc phát triển ngônngữ
của trẻ cũng được củng cố và mở rộng hơn.
* Kết quả thực nghiệm
Bảng số liệu so sánh điều tra trước và sau khi thực hiện các biện pháp

Sau khi
Trước khi
Tỷ lệ
thực
S
tăng
Tổng thực nghiệm
nghiệm
T
Nội dung thực nghiệm
số trẻ
T
Số Tỷ lệ
Số Tỷ lệ Tỷ lệ
trẻ
%
trẻ
%
%
Trẻ phát âm đúng, to, rõ
1
34
21
62
31
91
29
ràng, mạch lạc
2

3
4
5
6

Trẻ sử dụng từ ngữ linh
hoạt, phong phú trong giao
tiếp .
Trẻ biết thể hiện ngôn
ngữ, giọng trong việc kể
lại chuyện
Trẻ biết đọc thơ diễn cảm
Trẻ mạnh dạn trả lời câu
hỏi của giáo viên.
Trẻ tự tin trong giao tiếp
với mọi người xung quanh

34

19

56

30

88

32

34

15

44

29

85

41

34

22

65

30

88

23

34

23

68

32

94

26

34

20

59

33

97

38

BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Từ những kết quả trên tôi rút ra bài học kinh nghiệm khi dạy trẻ phát triển
ngôn ngữ mạch lạc thông qua bộ môn làm quen với văn học.
Giáo viên cần nâng cao trình độ, ngơn ngữ của bản thân mình, coi ngơn ngữ
là một phương pháp giáo dục chủ đạo.
16/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Giáo viên phải thật sự kiên trì và nhẫn nại, yêu trẻ như con đẻ của mình.
Giáo viên phải sưu tầm tranh ảnh, các đồ dùng, đồ chơi đep, đảm bảo tính

thẩm mỹ và khoa học, thu hút được trẻ vào tiết học.
Phối hợp với phụ huynh để động viên giáo dục trẻ thực hiện tốt yêu cầu cần
đạt của giáo viên.
Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ đỡ nhàm chán và làm
tăng sự tích cực hoạt động của trẻ.
Cơ giáo phải biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút, hấp
dẫn trẻ.
Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động.
Phối kết hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục.

PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Ngơn ngữ có vai trị vơ cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, nó là
một trong những điều kiện giúp cho nhân cách của trẻ phát triển một cách tồn
diện nhất. Ngơn ngữ giúp trẻ tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh, thơng qua

17/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

các hoạt động làm quen tác phẩm văn học trẻ em được làm quen với các tên gọi
của một số sự vật, hiện tượng có ở xung quanh trẻ.
Đặc biệt ở lứa tuổi Mầm non, nhất là trẻ mẫu giáo 5 đến 6 tuổi, ở lứa tuổi
này khả năng sử dụng ngôn ngữ của trẻ liên quan với sự phát triển trí tuệ và những
trải nghiệm trong cuộc sống hàng ngày, trẻ có thể sử dụng ngôn ngữ để gọi tên sự
vật hay các đồ dùng, đồ chơi gần gũi với trẻ và giao tiếp mạch lạc, ro ràng. Vốn
từ của trẻ tuy phong phú song còn hạn chế.

Là một giáo viên mầm non, để phát triển cho trẻ một cách toàn diện thì phải
nắm vững đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ, đặc điểm về phát triển ngôn ngữ của trẻ,
cần phát huy vốn từ tích cực cho trẻ, khuyến khích trẻ sử dụng chúng khi trẻ tự
gọi tên. Đặc biệt là cần đưa các biện pháp tốt nhất để phát triển vốn từ cho trẻ ở
mọi lúc, mọi nơi.Đứng trước tình hình thực tế của địa phương cũng như của trường
mầm non, tơi đã có kế hoạch thực hiện đề tài “Một số biện pháp phát triển ngôn
ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học
ở trường mầm non”.Với đề tài này thì em đã đi tiến hành làm thực nghiệm trên
lớp mẫu giáo lớn 5 tuổi A1 và đạt kết quả tốt, được tổ chuyên môn và banthi đua
nhà trường đánh giá đạt kết quả cao, có khả năng ứng dụng tại trường.
2. Khuyến nghị:
a. Đối với nhà trường:
Tổ chuyên môn của nhà trường tổ chức nhiều hơn nữa các tiết học mẫu để
chị em giáo viên trong trường được giao lưu học hỏi lẫn nhau.
Trên đây là một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi thông
qua hoạt động cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học tôi đã áp dụng thành
công trên trẻ. Trong q trình thực hiện đề tài khơng tránh khỏi những thiếu sót,
tơi rất mong nhận được sự góp ý của hội đồng khoa học để đề tài của tơi được
hồn chỉnh hơn
b. Đối với phịng giáo dục:
Tơi kính mong phịng giáo dục sẽ tổ chức cho chúng tôi nhiều những buổi
dự giờ kiến tập của các trường trong Huyện để chúng tôi được học hỏi những cái
mới cái hay của các trường từ đó kiến thức chun mơn nghiệp vụ của chúng tôi
được nâng cao đảm bảo chất lượng giáo dục tốt nhất. Bên cạnh đó tơi cũng xin
kính mong phòng giáo dục sẽ quan tâm hơn nữa tới việc đầu tư các trang thiết bị
dạy học cho trường chúng tơi. Xin phịng đầu tư mỗi lớp một máy vi tính, máy
chiếu để giáo viên có thể ứng dụng cơng nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
Hà Nội, ngày 2 tháng 04 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết
18/19

“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

Không sao chép nội dung của người khác
NGƯỜI VIẾT

19/19


“Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động làm quen
với các tác phẩm văn học ở trường mầm non”

TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sách tổ chức hoạt động hoạt động làm quen với tác phẩm văn học;
- Chương trình bồi dưỡng học hè;
- Thiết kế các hoạt động học chủ đích trong trường mầm non 5-6 tuổi theo
từng chủ đề;
- Giáo trình phương pháp cho trẻ mầm non làm quen với văn học;
- Sách hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non 5-6
tuổi.

20/19