Phân tích vẻ đẹp sông hương qua cảnh sắc thiên nhiên

PHÂN TÍCH VẺ ĐẸP SƠNG HƯƠNG QUA C ẢNH SẮC T HIÊN NHIÊN
Phân tích v ẻ đ ẹp của sơng Hươn g qua cảnh sắc thiên nhiên
“Đã đôi lần đến với Huế mộng mơ
Tơi ơm ấp một tình u d ịu ngọt
Vẻ đ ẹp Huế chẳng nơi nào có đư ợc
Nét dịu dàng pha l ẫ n trầm tư.”
Đó là những câu hát r ất th ật v ề vẻ đẹp thơ mộng nhưng cũng r ất đôi tr ầm tư
trong bài hát “Hu ế tì nh yêu củ a tơi ”. Huế đã gieo vào lịng n gư ời những vấn
vương, nh ững cảm xúc khó nói nên l ời . Mỗi ai khi đ ến Hu ế cũng sẽ mộ t lần
yêu cái dòng ch ảy l ững lờ nhưng cũng có lúc nhanh c ủa dịng sơng Hương
mộng mơ ấy. Vẻ đẹp của nó dường như được nhà văn Nguy ễn Phủ Ngọ c
Tường, nhà văn chuyên v ề bút ký, kh ắc họa đ ầy rõ nét trong bài kí đ ặc sắc “Ai
đã đ ặt tên cho dịng sơng?” Tác ph ẩm qua nhi ều y ếu tố như cuộc đời, bản sắc
văn hóa và hơn h ết l à thông qua c ảnh s ắc thiên nhi ên đã b ộc t ả thành cơng đ ẹp
nên thơ t rữ tình và khác biệt t rong dịng ch ảy củ a sơng Hương thơ m ộng.
o

Phân tích hình tư ợng nhân vật Liên trong truy ện ng ắn Hai đ ứa trẻ

o

Phân tích bài thơ Nh ớ con sông quê hương - Tế Hanh

o

Bức tranh t hiên nhiên và con ngư ời trong bài thơ Chi ều tối


Dịng sơng thơ m ộ ng ấy đã có nh ững v ẻ đẹp đa chiều t ừ dòng chảy nơi thư ợng
nguồn. M ang tính lư ỡng thể, dịng sơng có lúc t ư ởng chừng như nh ẹ nhàng, êm
đềm nhưng cũng có l úc d ữ dội đ ến không ng ờ. Sự dữ dội và đ ầy mạnh mẽ khác

lạ của sơng Hương đư ợc Hồng Phủ Ngọ c Tườ ng ví như “m ột bản t rường ca
của rừng già, r ầm rộ giữa bóng cây đ ại ngàn”. Nhưng ch ốc n ữa, t a l ại thấy một
dòng chảy khác đ ầy dịu dàng thơ m ộng của nó, sơng Hương “tr ở nên dịu dàng
và s ay đ ắm giữa nh ữ ng dặm dài chói l ọi màu đỏ củ a hoa đỗ qun rừng”. M ột
dịng sơng vừa phóng khống và man d ại “như m ột cô gái Di -gan”. Phải chăng
sự biến đổi ấy l à do s ự tôi luy ện của rừng già nơi đây? S ức mạnh của người
con gái đã b ị chế ng ự, “t rở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa x ứ
sở”. Một vẻ đ ẹp m à chính nhà văn cũng ph ải th ừa nhận sự đa diện của nó.
“Ngư ời ta s ẽ khơng hi ểu một cách đ ầy đ ủ bản ch ất của sơng Hương v ới cu ộc
hành t rình gi an t ruân mà nó đã vư ợt qua”
Trướ c khi ch ảy vào l òng thành ph ố Huế, sông Hương l à m ột “người gái đẹp
nằm ngủ mơ màng gi ữa cánh đồng Châu Hóa đ ầy hoa dại ” ch ờ người tình đến
đánh th ức. Đ ể có vẻ ngồi đ ẹp nhất, sơng Hương đã chuy ển m ình, thay đ ổi rất
nhiều l ần trước khi có cu ộ c g ặp m ặt với đ ịnh mệnh đời mình -một thành phố
tương lai của nó. Nó đã “u ốn mình theo nh ững đường cong t hật mềm như t ấm


lụa tạo nên những m ảng phản quang nhi ều màu s ắc trên n ền t rời tây nam thành
phố, sớm xanh, trưa vàng, chi ều tím”. Nhà văn u dịng sơng q m ẹ, u s ự
chuy ển mình với dáng hình u ốn lượn của con sơng, tình yêu th ốt lên qua nh ững
câu văn cũng như T ố Hữu đã nói: “Hương Giang ơi, qua tim t a v ẫn ngày đêm t ự
tình”.Từ một dịng sơng d ịu dàng, sơng Hương tr ở nên hoạt bát, s ống động
rồi lại trầm mặc nh ư đang suy tư đi ều gì khi qua nh ững rừng thông u t ị ch
với những lăng t ẩm đồ sộ âm u của vua chúa tri ều Nguyễn ” . N ếu ai đến
Huế, t hăm thú Khi êm Lăng (lăng vua T ự Đức) mới cảm nhận được v ẻ đẹp t rầm
buồn, cổ kính nơi đây:
“Bốn bề núi phủ mây phong
Mảnh trăng thi ên c ổ , bóng tùn g vạn ni ên”
Với sự hi ểu bi ết sâu sắc, những so sánh, nhân hóa cùng ngơn ng ữ gi àu đ ẹp đầy
trang nhã, Hồng Ph ủ Ngọc Tườ ng đã làm n ổi bật cảnh đ ẹp của sông Hương

giữa ngoại vi thành ph ố Huế.
Vào đ ến thành phố, dịng sơng như b ản chất hi ền hòa và dịu dàng của người
dân nơi đây, cũng m ang m ột v ẻ đẹp tĩnh lặng. Sông Hương vui h ẳn l ên như đã
tìm được người tình trong m ộng của mình, nó đã vào đ ến cái thành ph ố của nó,
in bóng cầu Tràng Ti ền “chi ếc cầu trắng in ngần trên n ền trời nhỏ nh ắn như
những vành t răng non, đư ờng cong ấy làm cho dòng sông m ềm hẳn đi, như m ột
tiếng “vâng” không nói ra c ủa tình u”. Xi v ề Cồn Hến, dịng sơng có s ự
huyền ảo khiến ngườ i đọc nhớ đến vẻ đẹp của ánh trăng t rong dòng thơ c ủa thi
sĩ Hàn Mặc T ử:
“Thuyền ai đậu bến sơng trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Khác với dịng chảy của những con sơng n ổi tiếng t rên thế gi ới như sông Xen
của P a-ri, sông Đa-nuýp của Bu -đa-pét, sông Hương đã gi ữ cho Hu ế “t rong
tổng thể vẫn giữ nguyên v ẹn dạng m ột đô thị cổ, t rỉa dọc hai bờ sông”. Nước
sông Hương t ỏ a đi khắp đơ thị, dịng sơng thơ m ộng ấy đã l àm cho c ố đô Hu ế


như “m ột linh hồn m ô tê xưa cũ m à không m ột thành phố hiện đại nào có
được”. Dường như s ự thơ mộng, tr ữ tình của Hương Gi ang nói riêng và con
người Hu ế, m ảnh đất miền Trung này nói chung đã đư ợ c ngòi bút tài năng,
sống động của nhà văn b ộ c lộ rõ ràng. C ách li ên t ư ởng, s ự m iêu tả sát đáng:
“Đấy là một điệu slow tình c ảm dành riêng cho Hu ế qua trăm ng àn ánh hoa
đăng chao nh ẹ trên mặt nướ c như vương v ấn một nỗi lòng”.
Quả thật v ậy, cái s ự vấn vương, thươn g nh ớ và nuối ti ếc k hi ph ải rời đi của
dịng sơng Hương đ ã đư ợc diễn tả bằng ngòi bút ngh ệ thuật rấ t đỗi tài
hoa. Dưới ngịi bút đó, dịng sơng Hương “tr ở thành một người tài n ữ đánh đàn
lúc đêm khuya”, ti ếng đàn vang v ọng và đầy níu kéo. Cũng gi ống như cách
dịng chảy rời thành ph ố rồi vịng l ại nhì n ngắm người tình m ong đ ợi của mì nh
một lần n ữa rồi mới rời đi. Sự đổi dòng đ ột ngột như một s ự l ưu luy ến không
nỡ rời đi “như s ực nhớ lại một đi ều gì chưa k ịp nói”. Hay ph ải chăng là do b ản

chất t hủy chung của Hương Giang l ững l ờ trôi này đã t ồn t ại từ xưa cũng như
nàng Kiều l ưu luy ến Kim Tr ọng: “Còn non, còn nư ớ c, còn dài – Cịn v ề, cịn
nhớ…”
Tóm lại, câu văn tron g bút ký này đ ầy hào hoa, tài năng m ới đủ diễn tả rõ
nét cái v ẻ đẹp trong ng ần, mãnh li ệt, thơ m ộng của Hương Giang. Bài ký
qua v ẻ đ ẹp cảnh sắc thiên nhi ên cũng đ ủ làm bật l ên cái đ ẹp đ ộc đáo này, tốt
lên một tình u x ứ sở, đằm th ắm qua cách c ảm nh ận bình dị mà sâu s ắc của
Hồng Phủ Ngọc Tư ờng.