BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
BÁO CÁO TỔNG HỢP
THẢO LUẬN HỌC PHẦN “CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC”
ĐỀ TÀI 1: “Những thay đổi của giai cấp công nhân hiện nay so với
thời đại của C.Mác và Ph.Ăngghen. Liên hệ với giai cấp cơng nhân
Việt Nam”
Nhóm
: 3
Lớp học phần : 2080HCMI0121
GVDG
: TS. Nguyễn Anh Tuấn
HÀ NỘI – 2020
0
0
Mục lục
L ờ
i m ởđầầu................................................................................................................................................... 1
I. Quan đi ểm c ủa C.Mác và Ph.Ăngghen vềầ giai cầấp công nhần............................................2
1. Giai cầấp công nhần trền phươ ng diện kinh tềấ - xã hội....................................................2
2. Giai cầấp cơng nhần trền phương diện chính trị - xã hội.................................................2
II. Nhữ ng thay đổ i củ a giai cầấp công nhần hiệ n nay so vớ i thời đạ i C.Mác và
Ph.Ăngghen.................................................................................................................................................. 2
1. Tăng nhanh vềầ sôấ l
ng,
ượthay đ i mổ nhạvềầ c cầấ
ơ u thành phầần và ngành nghềầ..3
2. Có xu hướ ng trí tuệ hóa (tri thứ c hóa và trí thức hóa)..................................................3
3. Tính chầất xã hội hóa.......................................................................................................................4
4. Thự c hiệ n nộ i dung chính trị - xã hội của sứ mệ nh lịch sử trong Cách Mạng....4
5. Xu h
ướ
ng chuyền môn thuầần túy đơầng hành với tích cực hóa chính trị - xã hội. 4
6. Xu hướ ng bả n đị a hóa, dần tộ c hóa củ a giai cầấp cơng nhần.......................................4
III. Liền hệ vớ i giai cầấp công nhần Việt Nam...............................................................................5
1. Nhữ ng biềấn đổi tích cự c củ a giai cầấp công nhần..............................................................5
2. Những hạn chềấ.................................................................................................................................. 7
IV. Giả i pháp phát triể n giai cầấp công nhần Việt Nam.............................................................8
Kềất luận....................................................................................................................................................... 11
0
0
L ờ
i m ởđầầu
Giai cầấp công nhần là một giai cầấp cách mạng tri ệt đ ể, có s ứ m ệnh l ịch s ử thềấ
giớ i là xóa bỏ sự thôấng trị củ a chủ nghĩa tư bả n, xầy dựng thành công chủ nghĩa
xã hộ i và chủ nghĩa cộ ng sả n để giả i phóng chính mình, giải phóng các dần t ộc b ị
áp bứ c, giả i phóng xã hộ i lồi ngườ i và giả i phóng con ngườ i.
Làm sáng tỏ sứ mệ nh lị ch sử thềấ giớ i củ a giai cầấp công nhần là một trong
nh ững phát kiềấn vĩ đ ại c ủa ch ủnghĩa Mác, t ạ
o ra b ướ
c chuy ể
n vềầ chầất của chủ
nghĩa xã hộ i từ không tưở ng tớ i khoa họ c. Sứ mệ nh lị ch sử toàn thềấ giớ i củ a giai
cầấp công nhần là “nộ i dung chủ yềấu, điể m căn bản củ a chủ nghĩa Mác – Lềnin, vũ
khí lý luậ n, sơ sở tư tưở ng cho sự đồn kềất, thơấng nhầất giai cầấp cơng nhần, là
Cương lĩnh chính trị chung củ a Đảng Cộng sản trền toàn thềấ giới. S ứ m ệnh lịch s ử
thềấ giớ i củ a giai cầấp công nhần là phạ m trù trung tầm, là nguyền lý xuầất phát c ủa
chủ nghĩa xã hộ i khoa họ c, là trọng điể m củ a cuộ c đầấu tranh tư tưởng lý luậ n
trong thời đại ngày nay.
Trong q trình cơng nghiệ p hóa – hiệ n đạ i hóa ngày nay thì giai cầấp cơng
nhần đã có nhữ ng thay đổ i rõ rệ t so vớ i giai cầấp công nhần thời đại trước. Vậy
nhữ ng thay đổ i đó là gì?
0
0
I. QUAN ĐI MỂC AỦC.MÁC VÀ PH.ĂNGGHEN VỀỀ GIAI CẤẤP CƠNG NHẤN.
1. Giai cầấp cơng nhần trên phươ ng diện kinh têấ - xã h ội.
Thứ nhầất, giai cầấp công nhần vớ i phươ ng thứ c lao độ ng công nghiệ p trong
nềần sả n xuầất tư bả n chủ nghĩa: Đó là nhữ ng ngườ i lao độ ng trự c tiềấp hay gián tiềấp
vậ n hành các cơng cụ sả n xuầất có tính chầất cơng nghiệ p ngày càng hiện đại và xã
hộ i hóa ngày càng cao.
Thứ hai, giai cầấp công nhần trong quan hệ sản xuầất tư bản chủ nghĩa. Đó là
giai cầấp củ a nhữ ng ngườ i lao độ ng không sở hữ u tư liệ u sả n xuầất chủ yềấu củ a xã
hộ i. Họ phả i bán sứ c lao độ ng cho nhà tư bả n và bị chủ tư bả n bóc lộ t giá trị
thặ ng dư . Đôấi diệ n vớ i nhà tư bả n, công nhần là nhữ ng ngườ i lao độ ng tự do, với
nghĩa là t ựdo bán s ức lao đ ộ
ng c ủa mình đ ểkiềấm sơấng. Chính điềầu này khiềấn cho
giai cầấp công nhần trở thành giai cầấp đôấi kháng với giai cầấp tư s ản.
Như vậ y, đôấi vớ i quan hệ sả n xuầất tư bản chủ nghĩa, đặc trưng cơ bản của
giai cầấp công nhần trong chềấ độ tư bản chủ nghĩa theo C. Mác và Ph.Ăngghen là
giai cầấp vô sả n, “giai cầấp cơng nhần làm thuề hiện đại, vì mầất các t ư liệu s ản xuầất
củ a bả n thần nền buộ c phả i bán sứ c lao động của mình để sơấng”.
2. Giai cầấp cơng nhần trên phươ ng diệ n chính trị - xã h ội.
Nghiền cứ u giai cầấp công nhần từ phươ ng diệ n kinh tềấ - xã hội và chính trị xã hộ i trong chủ nghĩa tư bả n, C.Mác và Ph.Ăngghen đã không những đưa lại quan
ni ệm khoa h ọc vềầ giai cầấp cơng nhần mà cịn làm sáng tỏ những đặc đi ểm quan
trọ ng củ a nó. Có thể khái quát nhữ ng đặ c điể m chủ yềấu củ a giai cầấp công nhần
bao gôầm:
Lao đ ộng băầng phươ ng thứ c công nghiệ p vớ i đặ c trư ng cơng cụ lao động là
máy móc, tạ o ra năng suầất lao độ ng cao, quá trình lao đ ộng mang tính chầất
xã hội hóa.
Giai cầấp công nhần là s ản ph ẩm c ủa b ản thần nềần sả n xuầất công nghiệp, là
chủ thể củ a quá trình sản xuầất vật chầất hiện đại.
Nềần sả n xuầất công nghiệ p và phương thứ c sả n xuầất tiền tiềấn đã rèn luyện
cho giai cầấp công nhần nh ữ
ng ph ẩ
m chầất đ ặ
c bi ệ
t vềầ tính tổ ch ức, kỷ luật
lao đ ộng, tinh thầần hợ p tác và tầm lý lao độ ng cơng nghiệ p. Đó là m ột giai
cầấp cách m ạ
ng và có tinh thầần cách mạng triệt để.
II. NH Ữ
NG THAY Đ Ổ
IC Ủ
A GIAI CẤẤP CÔNG NHẤN HIỆ N NAY SO VỚI TH ỜI
ĐẠI C.MÁC VÀ PH.ĂNGGHEN.
0
0
Giai cầấp công nhần ở thờ i đạ i củ a C.Mác: Là giai cầấp lao động, làm thuề, bị
bóc lộ t và xuầất thần chủ yềấu từ nông dần, nông thôn.
Giai cầấp công nhần hiệ n nay: Là nhữ ng tậ p đoàn người hoạt động sản xuầất
và d chị v băầng
ụ
ph ương th ức công nghi ệp t ạo nền c ơs ởv ậ
t chầất cho s ựtôần tại và
phát triể n củ a thềấ giớ i hiệ n nay. Trong xã hội tư bả n hiện nay chỉ có một giai cầấp
duy nhầất đủ khả năng lậ t đổ giai cầấp tư sả n đó chính là giai cầấp công nhần. Giai
cầấp công nhần là lự c lượ ng chính trị - xã hộ i to lớ n, trong q trình phát triển, giai
cầấp cơng nhần khơng ng ừng sáng t ạo hình thành nền văn hóa giai cầấp mình, đơầng
th ời làm thay đ ổi nềần văn hóa tư sả n. Vì vậ y, trong xã hội tư bản giai cầấp công
nhần vầẫn là lực lượng chính trị quan trọng nhầất.
So v ới giai cầấp cơng nhần truyềần thơấng ở thềấ kỉ XIX thì giai cầấp cơng nhần
hi ện nay có nh ững đi ểm khác bi ệ
t, nh ữ
ng diềẫn biềấn m ớ
i trong điềầu kiện lịch sử
mới.
1. Tăng nhanh vêầ sôấ l ượ
ng, thay đ i ổm nh
ạ vêầ c ơcầấu thành phầần và ngành
nghêầ.
Tr ướ
c s đự i ổm i,ớtrong điềầu ki ệ
n nềần kinh tềấ khép kín, v ận hành theo c ơ chềấ
t ập trung quan liều, bao cầấp, giai cầấp cơng nhần n ước ta ít vềầ sơấ lượng, tương đơấi
thuầần nhầất. Cịn trong q trình đổi mới, mở cửa và hội nhập quôấc tềấ, chủ trương
phát tri nểkinh tềấ nhiềầu thành phầần đã tạo bước chuyể n quan trọng đôấi với cơ cầấu
nềần kinh tềấ. Bền c ạnh thành phầần kinh tềấ nhà nước và kinh tềấ tập thể, đã hình
thành và phát tri nểnhanh thành phầần kinh tềấ t ưnhần và thành phầần kinh tềấ có vơấn
đầầu t ưn ước ngồi. Điềầu đó đã tạ o ra sự chuyể n biềấn trong cơ cầấu lực lượ ng lao
độ ng xã hộ i, làm cho lự c lượ ng công nhần - lao độ ng công nghiệ p và dịch vụ phát
tri nểnhanh vềầ sôấ l ượng, đa d ạng vềầ cơ cầấu.
C ơcầấu ngành nghềầ kinh tềấ hiệ n nay đang vận động theo hướng tăng tỷ trọng
công nghiệ p và xầy dự ng, đặ c biệt là đẩy m ạnh phát tri ển các ngành d ịch v ụ m ở
r ngộthềm nhiềầu ngành nghềầ m ới, đa phầần là lớp cơng nhần trẻ, có sức khỏe, có
trình độ họ c vầấn, có khả năng tiềấp thu cơng nghệ hiện đại.
2. Có xu hướ ng trí tuệ hóa (tri thức hóa và trí thức hóa).
Găấn liềần vớ i cách mạ ng khoa học công nghệ và công nghệ hiện đại, với sự
phát triể n kinh tềấ tri thứ c, cơng nhần hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa. Tri thức
hóa và trí thứ c hóa cơng nhần là hai mặt của cùng mộ t quá trình, của xu hướng trí
tuệ hóa đơấi vớ i cơng nhần và giai cầấp công nhần. Xu thềấ h ướng t ới kinh tềấ tri th ức
là xu thềấ chung c ủa thềấ gi ới đ ểđ ổi m ới c ưcầấu kinh tềấ t ừphát tri ể
n theo bềầ rộng
sang phát tri nểtheo chiềầu sầu. Điềầu này đặc biệt rõ ở những nước phát triển,
năng xuầất lao đ ộng ph ụthu ộc ch ủyềấu và công ngh ệ, tri th ứ
c, tay nghềầ của người
lao độ ng. Sả n xuầất và dị ch vụ hiệ n đạ i đòi hỏ i người lao động phải có hiểu biềất
0
0
sầu r ng
ộ c vềầ
ả tri th ức và kyẫ năng nghềầ nghiệ p. Theo đó, tơấc độ trí th ức hóa cơng
nhần đang diềẫn ra khá nhanh và cơng nhần tri th ức đã dầần chiềấm tỷ lệ cao – tới
40% trong tổ ng sôấ lao động xã hội ở các nước phát triển.
V ới tri th ức và kh ảnăng làm ch ủcông ngh ệv ới năng l ự
c sáng t ạo trong nềần
s ản xuầất hi ện đ ại, ng ười công nhần hi ện đ ạ
i đang có thềm điềầu kiện v ật chầất đ ể t ự
giả i phóng. Cơng nhần hiệ n đạ i vớ i trình độ tri thức và làm chủ cơng nghệ cao, v ới
s ựphát tri ển c ủa năng l ực trí tu ệtrong kinh tềấ tri th ứ
c, tr ởthành nguôần l ực cơ
b n,ảnguôần vôấn xã h ội quan tr ọng nhầất trong các nguôần vôấn của xã hội hiện đại.
3. Tính chầất xã hội hóa.
Tính chầất xã h ội hóa c ủa lao đ ộ
ng cơng nghi ệ
p mang nhiềầu biểu hiện mới,
s ản xuầất công nghi ệp trong thềấ gi ới tồn cầầu hóa đang mở rộng thành ‘chẫi giá
tr tồn
ị cầầu’. Q trình s nảxuầất m t ộs nảph mẩliền kềất nhiềầu công đo ạ
nc ủ
a nhiềầu
vùng miềần, quôấc gia, khu v c.ựKhác v i ớtruyềần thôấng, trong nềần sản xuầất hiện đại
dự a trền sự phát triể n củ a công nghiệ p và cơng nghệ cao, đã xuầất hiện nh ững
hình th ức liền kềất m ới, nh ững mơ hình vềầ kiểu lao động mới như ‘xuầất khẩu lao
độ ng tạ i chơẫ’, ‘làm việ c tạ i nhà’, ‘nhóm chuyền gia qấc tềấ’,.. Tính chầất xã h ội hóa
củ a lao độ ng hiệ n đạ i ngày càng đượ c mở rộ ng và nầng cao. Lực lượ ng sả n xuầất
hiệ n đạ i đã vượ t ra khỏ i phạ m vi quôấc gia – dần tộ c và mang tính qấc tềấ, tr ở
thành l ực l ượng s ản xuầất c ủa thềấ gi ới tồn cầầu.
4. Thự c hiệ n nộ i dung chính trị - xã hộ i củ a sứ mệnh lịch s ử trong Cách
Mạng.
Theo quan niệ m củ a C.Mác, sở dĩ giai cầấp cơng nhần có s ứ mệnh l ịch sử là vì
họ là giai cầấp đạ i diệ n cho xu thềấ xã hộ i hóa của lự c lượ ng sả n xuầất hiện đại.
Trong s ản xuầất công nghi ệp, h ọv ừa là s ản ph ẩm c ủ
a nềần công nghiệp, vừa là chủ
th ểc ủa quá trình này. Do găấn liềần vớ i phươ ng thứ c lao độ ng này, giai cầấp cơng
nhần có đ ược nh ững ph ẩm chầất, tính t ổch ức, k ỷlu ật lao đ ộ
ng, tinh thầần hợp tác,
tầm lý lao đ ộng công nghi ệp… Đó là nh ữ
ng ph ẩ
m chầất cầần thiềất cho một giai cầấp
cách mạ ng và có năng lực lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Vớ i các nướ c xã hộ i chủ nghĩa, giai cầấp công nhần đã trở thành giai cầấp lãnh
đ oạĐ ng
ả C ng
ộ s nảtr thành
ở
Đ ng
ả cầầm quyềần. Đó là những biềấn đổi mới của giai
cầấp công nhần hiệ n nay so vơi giai cầấp công nhần thềấ kỷ XIX.
5. Xu h ướ
ng chuyên môn thuầần túy đôầng hành vớ i tích cực hóa chính tr ị - xã
hội.
Chuyền mơn hóa thuầần túy cũng có thể đượ c xem là một sự tha hóa của cơng
nhần hiệ n đạ i mà tác độ ng chủ yềấu là từ thể chềấ. C.Mác đã từng mô tả người công
nhần trong công nghiệ p “như mộ t cái đinh ôấc, như mộ t bộ phận củ a máy móc” và
vì thềấ lao độ ng hiệ n đạ i làm cho ngườ i công nhần bị tha hóa. Để phản kháng l ại,
0
0
giai cầấp công nhần hiệ n nay tự bả o vệ thơng qua tính mn v ẻ của các ho ạt đ ộng
và tổ chứ c. Các tổ chứ c xã hộ i hiệ n nay lôi cuôấn công dần - cơng nhần tham gia
phong trào củ a mình, đã phong phú hơ n vài thềấ kỷ trước. Không chỉ tham gia vào
Cơng đồn và các đảng cơng nhần, họ cịn là thành viền khá tích c ực của các phong
trào vì tiềấn bộ xã hộ i, vì dần sinh, dần chủ khác. Giai cầấp công nhần hiện nay ở các
n ước t ưb ản là l ực l ượng quan tr ọng, to l ớn mà tầất c ảcác đ ảng phái đềầu mấn
dự a dầẫm vào nó.
6. Xu hướ ng bả n đị a hóa, dần tộ c hóa của giai cầấp cơng nhần.
Giai cầấp cơng nhần đang ngày càng phát tri ể
n vềầ mọi mặt, mang đậm dầấu ầấn
văn hóa, lị ch sử , bả n săấc dần tộ c và mang trong mình khát vọng phát triển dần tộc,
vươ n lền trở thành giai cầấp tiền phong và đạ i biểu cho lợi ích qấc gia - dần tộc.
Đầy có leẫ là đi ểm khác bi ệt khá rõ ràng trong lý lu ậ
n vềầ giai cầấp cơng nhần tr ước
đầy ở thời kì C.Mác.
Phong trào công nhần ở các nướ c phát triển cũng là lực lượng chủ đạo củ a
cu ộc đầấu tranh vì tiềấn b ộ, dần ch ủdần sinh và nhiềầu mục tiều cao cả khác của
nhần lo ại hi ện nay. Ch ủđ ạo trong nềần sả n xuầất hiện đại là l ực lượng dản xuầất
hàng dầầu trong các n ướ
c phát tri ể
n hi ệ
n nay, nh ư
ng ởnhiềầu nước công nhần chưa
ph ải là ch ủth ểvềầ kinh tềấ chính trị . Vươ n lền trở thành giai cầấp đại biểu cho dần
t ộc, ch ủth ểc ủa nềần chính trị đang là sứ mệnh của cơng nhần ở những nước này.
V ới các n ước đang phát tri ển, đ ặ
c thù vềầ bôấi c ảnh kinh tềấ - chính trị hi ện nay
là ch ưa cơng nghi ệp hóa xong, đ ộc l ập và ch ủquyềần qấc gia vầẫn cịn phải tiềấp t ục
đầấu tranh để bả o vệ và hồn thiện. Trong bơấi cảnh của kinh tềấ th ị trường toàn
cầầu, quan h ệgi ữa s ởh ữu và lao đ ộng vầẫn còn kho ảng cách vầẫn đềầ bóc lột và bị l ột
vầẫn là m ột th ực tềấ hi ện h ữu thì v ới các qấc gia đang phát tri ể
n, phát tri ể
n nềần
kinh tềấ vầẫn phả i chầấp nhậ n tính chầất tư bả n chủ nghĩa trong quan hệ sản xuầất .
III. LIỀN H ỆV Ớ
I GIAI CẤẤP CÔNG NHẤN VIỆT NAM.
Việ t Nam thự c hiệ n công cuộ c đổ i mớ i, công nghiệp hóa – hiện đại hóa và h ội
nh pậkinh tềấ tồn cầầu nền giai cầấp cơng nhần có nhiềầu sự biềấn đổi.
1. Nhữ ng biêấn đổ i tích cự c củ a giai cầấp công nhần.
Giai cầấp công nhần n ước ta không ng ừ
ng l ớn m ạnh c ảvềầ sôấ l ượng và chầất
l ượ
ng, đa d ng
ạ vềầ c ơcầấu, là giai cầấp đi đầầu trong sự nghiệ p đẩ y cơng nghiệp hóa,
hiệ n đạ i hóa, găấn vớ i phát triể n kinh tềấ tri thứ c, bả o vệ tài nguyền và môi tr ường.
Theo sơấ liệ u thơấng kề, tính đềấn cấi năm 2013 tổng sôấ công nhần lao đ ộng làm vi ệc
tr ực tiềấp trong các doanh nghi ệp thu ộc m ọ
i thành phầần kinh tềấ ở nước ta là
11.565.900 ngườ i (chiềấm 12,8% dần sôấ, 21,7% lự c lượ ng lao độ ng xã hộ i). Trong
0
0
đó, có 1.660.200 cơng nhần làm việ c trong doanh nghiệ p nhà nướ c; 6.854.800 công
nhần trong các doanh nghiệ p ngồi nhà nướ c và 3.050.900 cơng nhần trong các
doanh nghi ệp có vơấn đầầu tư nướ c ngồi. Cơng nhần trong doanh nghiệp ngồi nhà
n ước và doanh nghi ệp có vơấn đầầu tư nướ c ngồi phát triể n nhanh, ngượ c lạ i, công
nhần trong doanh nghi pệnhà n ướ
c ngày càng gi mả vềầ sơấ l ượ
ng. Vềầ trình độ h ọc
vầấn và trình đ ộchuyền mơn nghềầ nghiệ p, có 70,2% tổng sơấ cơng nhần có trình đ ộ
trung họ c phổ thơng, 26,8% có trình độ trung h ọc cơ sở và 3,1% có trình đ ộ ti ểu
họ c. Cơng nhần có trình độ trung cầấp chiềấm 17,9%, trình độ cao đăng chiềấm 6,6%,
trình độ đạ i họ c chiềấm 17,4%, công nhần được đào tạo tại doanh nghiệp chiềấm
48%. Cơ cầấu ngành kinh tềấ củ a nướ c ta hiệ n nay đang vận động theo hướng giảm
tỷ trọ ng nông nghiệ p, tăng tỷ trọ ng công nghiệ p và xầy dựng, đặc biệt là đẩy
mạ nh phát triể n các ngành dịch vụ. Với cơ cầấu kinh tềấ như vậ y, xuầất hiện ngày
càng đông bộ phậ n công nhần làm việc trong các ngành dịch v ụ. Hiện nay, c ơ cầấu
giai cầấp công nhần nướ c ta trong các ngành kinh tềấ là: ngành công nghiệp chiềấm
46,1%; ngành xầy dự ng chiềấm 15%; thương mạ i, dịch vụ chiềấm 25,9%; vận tải
chiềấm 4,7%; các ngành khác chiềấm 8,3%. Vì vậy, bền cạnh đội ngũ cơng nhần
truyềần thôấng, đã xuầất hi ện đ ội ngũ công nhần trong các ngành nghềầ mới. Trong đó,
đa phầần là lớ p cơng nhần trẻ , có sức khỏe, có trình độ họ c vầấn, có khả năng tiềấp
thu cơng nghệ hiện đại.
Giai cầấp công nhần n ước ta ngày càng đ ượ
c nầng cao vềầ trình độ chuyền mơn
nghềầ nghiệ p, hình thành tác phong và kỷ luậ t lao động theo hướng hiện đại. Quá
trình hộ i nhậ p quôấc tềấ đã tiềấp nhận những thành tựu khoa học, kyẫ thuật và công
ngh ệhi ện đ ại vào s ản xuầất, làm cho nềần kinh tềấ n ước ta đang chuy ển biềấn nhanh
theo h ướng công nghi ệp hóa, hi ện đ ại hóa. Điềầu đó tạ o động lực để giai cầấp công
nhần n ướ
c ta ngày càng phát tri nểcao vềầ trình đ ộchuyền mơn nghềầ nghiệp. Kềất
quả thôấng kề cho thầấy, nềấu so vớ i năm 2005, lao động qua đào tạo chỉ chiềấm 12,5%
tổ ng sơấ lao độ ng, thì đềấn năm 2010 tăng lền 14,6% và đềấn 2016 tăng lền 20,6%.
Nềấu phần theo ngành nghềầ, tỷ lệ công nhần đượ c đào tạo chuyền mơn trong lĩnh
vự c khai khống tăng từ 33,3% năm 2010 lền 50,4% năm 2016; lĩnh v ực công
nghiệ p chềấ biềấn tăng từ 13,4% năm 2010 lền 18,5% năm 2016; lĩnh vực xầy d ựng
tăng từ 12,6% năm 2010 lền 14,0% năm 2016; lĩnh vực dịch vụ vận tải tăng từ
33,6% năm 2010 lền 55,2% năm 2016; lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngần hàng và
bả o hiể m tăng từ 79,3% năm 2010 lền 83,1% năm 2016. Trình độ của giai cầấp
cơng nhần ngày càng đượ c nầng cao đã từng bước “hình thành ngày càng đơng
đả o bộ phậ n cơng nhần trí thứ c”. Đầy là bộ phậ n đóng vai trị quan trọng trong
q trình phát tri ển kinh tềấ th ời kỳ h ội nh ập; góp phầần nầng cao chầất lượng, bảo
đả m giữ vữ ng sứ mệ nh lị ch sử củ a giai cầấp công nhần Việt Nam. Bền cạnh đó,
trong hộ i nhậ p qấc tềấ, giai cầấp cơng nhần nước ta cịn được rèn luyện tính kỷ
luậ t, tác phong cơng nghiệp, thích ứng với các thể chềấ quy định quôấc tềấ.
0
0
Giai cầấp cơng nhần n ước ta có nhiềầu cơ hộ i việ c làm, đời sôấng vật chầất và tinh
thầần ngày càng được cải thiện. Trong nh ững năm qua, nh ờ nh ững c ải cách th ể chềấ
đ ểh ội nh ập vào nềần kinh tềấ thềấ giớ i, nền khu vực doanh nghiệ p ngoài nhà n ước và
doanh nghi pệcó vơấn đầầu t ưn ước ngồi có s ựchuy ể
n biềấn m ạ
nh meẫ, t ạ
o nhiềầu
việ c làm cho ngườ i lao độ ng. Sơấ lượ ng cơng nhần trong các doanh nghiệp có vơấn
đầầu t ưn ước ngồi tăng m ạnh. Nềấu nh ưnăm 1995 ch ỉcó gầần 210 nghìn lao động,
thì đềấn năm 2015 là gầần 3,8 triệ u lao độ ng, chiềấm khoả ng 29,34% tổng sôấ lao đ ộng
trong các doanh nghiệ p.Vớ i lộ trình hộ i nhậ p hiệ n nay, trong thời gian tới, vi ệc
làm cho công nhần seẫ tiềấp t ục tăng nhanh, nhầất là ởnh ữ
ng ngành nghềầ địi h ỏi
trình độ lao độ ng kyẫ thuậ t cao. Thu nhậ p và đời sôấng của công nhần không ngừng
đượ c cả i thiệ n. Nềấu như năm 2005, thu nhậ p bình quần của cơng nhần trong
doanh nghi pệcó vơấn đầầu t ưn ước ngồi là 1.810 nghìn đơầng/tháng, thì đềấn năm
2015 tăng lền 7.502 nghìn đơầng/tháng. Thu nhậ p bình
quần của doanh nghi ệp
liền doanh v ới n ước ngoài là 10, 448 nghìn đơầng/tháng. Trong hội nhập qấc tềấ,
các rào c ản pháp lý vềầ di chuyể n pháp nhần, thể nhần được nới lỏng, các quan hệ
kinh tềấ, đôấi ngo ại, lao đ ộngđ ược thiềất l ập seẫ t ạo điềầu kiện cho lao động Việt Nam
ra nướ c ngồi làm việ c. Theo sơấ liệ u củ a Bộ Lao động - Thươ ng binh và Xã hội,
hiệ n có khoả ng hơ n 600 nghìn lao độ ng Việ t Nam đang làm việc tại trền 40 quôấc
gia và vùng lãnh th ổv ới h ơn 30 nhóm ngành nghềầ các loạ i. Người lao động đi làm
vi ệc ởn ước ngồi có thu nh ập cao h ơn lao đ ộ
ng cùng ngành nghềầ trong nước.
2. Nhữ ng hạn chêấ.
Tr ướ
c yều cầầu c ủa s ựphát tri ển, giai cầấp công nhần n ướ
c ta còn nhiềầu hạn
chềấ, bầất c p.ậ S phát
ự
tri nểc aủgiai cầấp công nhần ch aưđáp ng
ứ đ ượ
c yều cầầu vềầ
sơấ l ượng, c ơcầấu và trình đ ộh ọc vầấn, chuyền môn, kyẫ năng nghềầ nghiệp của sự
nghiệ p cơng nghiệ p hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tềấ quôấc tềấ; thiềấu nghiềm
tr ọng các chuyền gia kyẫ thu ật, cán b ộqu ả
n lý gi ỏ
i, công nhần lành nghềầ; tác phong
công nghi pệvà k lu
ỷ tậlao đ ng
ộ còn nhiềầu h ạn chềấ; đa phầần công nhần từ nông
dần, chư a đượ c đào tạ o cơ bả n và có hệ thơấng”. Chúng ta đang ở trong giai đo ạn
cơ cầấu “dần sôấ vàng”. Tuy nhiền, quá trình chuy ển đổi cơ cầấu kinh tềấ l ại khơng
t ương thích v ới q trình chuy ển d ch
ị c ơcầấu lao đ ộ
ng. Đ ểh ướng đềấn m ộ
t nềần sản
xuầất công nghiệ p hiệ n đạ i, sôấ lượ ng giai cầấp công nhần lao động công nghi ệp ch ỉ
chiềấm gầần 22% lự c lượ ng lao động xã hội là hềất sức khiềm tơấn.
S ựphần tầầng xã hộ i, phần hóa giàu nghèo trong nộ i bộ ngày càng sầu săấc,
ả nh hưở ng đềấn sự thơấng nhầất, đồn kềất củ a giai cầấp công nhần. Giai cầấp công nhần
Vi ệt Nam đ ược t ổch ức b ởi đ ội tiềần phong là Đả ng Cộ ng sả n Việ t Nam. Đầy là giai
cầấp có s ựthơấng nhầất, đồn kềất cao. Nh ưng trong điềầu kiện hội nhập quôấc tềấ, dưới
tác đ ộng c ủa kinh tềấ th ịtr ường, đang “có s ựchềnh l ệch cao và phần hóa vềầ thu
nhậ p giữ a các bộ phậ n công nhần; sôấ công nhần lao động tay chần đơn giản có vị
thềấ yềấu trền th ịtr ường lao đ ộng, có thu nh ập thầấp và nhiềầu khó khăn trong đời
sôấng, cầần đ ược quan tầm nhiềầu hơn”. Hiện nay, công nhần làm vi ệc trong các thành
0
0
phầần kinh tềấ khác nhau thì thu nhập c ủa h ọ cũng khác nhau. Theo kềất quả thôấng kề
vềầ tiềần lươ ng bình quần trền cả nướ c năm 2015 cho thầấy: Công nhần làm việc
trong doanh nghi ệp nhà n ước là 9.509 nghìn đơầng/người/tháng; doanh nghiệp
ngồi nhà n ướ
c là 6.225 nghìn đơầng/ng ười/tháng; doanh nghi ệp có vơấn đầầu t ư
n ước ngồi 7.502 nghìn đơầng/ngườ i/tháng. Cùng vớ i sự phát triển mạnh meẫ của
khoa họ c và công nghệ , việ c ứ ng dụ ng khoa họ c vào sả n xuầất ngày càng được đẩy
m ạnh, dầẫn đềấn s ựphần tầầng giữ a cơng nhần có thu nhập cao ở các ngành độc
quyềần, nh ững ngành nghềầ mớ i, lao động phứ c tạ p với cơng nhần có thu nhập thầấp
nh
ở ng
ữ ngành nghềầ truyềần thôấng, lao độ ng giả n đơ n. Sôấ liệ u thôấng kề năm 2016
cho thầấy, thu nhậ p bình quần củ a cơng nhần lao động trong các ngành: khai
khống là 10.202 nghìn đơầng/tháng; lĩnh v ự
c khai thác dầầu thô và khi đôất t ự nhiền
là 41.010 nghìn đơầng/tháng; dị ch vụ vậ n tả i hàng khơng là 24.488 nghìn
đơầng/tháng; d ch
ị v ụtài chính, ngần hàng, b ảo hi ểm là 15.990 nghìn đơầng/tháng.
Trong khi đó, trong lĩnh vực cơng nghiệp chềấ biềấn, chềấ tạo thu nhập bình quần là
6.346 nghìn đơầng/tháng; ngành xầy d ựng là 6.214 nghìn đơầng/tháng; khai thác
qu ặng kim lo ại thu nh ập là 4.811 nghìn đôầng/tháng; chềấ biềấn và s ản xuầất các s ản
ph ẩm t ừgơẫ là 4.937 nghìn đơầng/tháng... Với xu hướ ng trí thức hóa cơng nhần do
s ựphát tri ển c ủa khoa h ọc và cơng ngh ệ, thì s ựphần tầầng, phần hóa trong nội bộ
giai cầấp cơng nhần nướ c ta sầu săấc hơ n trong thời gian tới.
Trong hộ i nhậ p quôấc tềấ, lậ p trường giai cầấp, bản lĩnh chính trị, lý t ưởng cách
mạ ng củ a mộ t bộ phậ n công nhần bị phai nhạ t, ả nh hưở ng đềấn vai trị tiền phong
c ủa giai cầấp cơng nhần n ước ta. Theo m ột cu ộc kh ảo sát gầần đầy đôấi với công nhần
ba miềần (Băấc, Trung, Nam) cho thầấy, hầầu hềất cơng nhần khơng nh ận mình thu ộc
giai cầấp lãnh đạ o xã h ội, họ chỉ nhậ n mình là nhữ ng ngườ i làm công ăn lương, côấ
găấng làm tôất công vi ệ
c đ ểtăng thềm thu nh ậ
p nhăầm cải thiện cuộc sôấng. Khơng ít
cơng nhần làm vi ệc trong các doanh nghi ệp có vơấn đầầu tư nước ngồi có tầm lý
làm thuề. Họ chỉ chú trọ ng đềấn “công việ c”, làm trịn phận sự, thụ động và ít chú
trọ ng đềấn các lĩnh vự c chính trị - xã hộ i, coi nhữ ng hoạ t động đó là của ban chuyền
trách. Do nhận thứ c như vậ y, nền có “mộ t bộ phận cơng nhần chưa thiềất tha phầấn
đầấu vào Đả ng và tham gia hoạ t động trong các tổ chức chính trị - xã h ội”. Hi ện
nay, m ặt trái c ủa h ội nh ập quôấc tềấ đang làm cho “công nhần n ước ta không đôầng
đềầu vềầ nhậ n thứ c xã hộ i, giác ngộ giai cầấp, bản lĩnh chính tr ị, ý thức tổ chức và k ỷ
lu t ậlao đ ng”.
ộ Khơng ít cơng nhần cịn ch aưnh nậth cứđầầy đ ủvềầ sứ m ệnh lịch sử
củ a giai cầấp mình; ý chí phầấn đầấu, ý thức tổ chức kỷ luậ t, tính tiền phong gương
mầẫu củ a mộ t bộ phậ n công nhần giả m sút. Chủ nghĩa cá nhần, thực dụng, cơ hội
có điềầu kiệ n phát triển nhanh chóng. Một bộ phận cơng nhần trẻ cịn b ị ảnh
h ưởng b ởi các t ện ạn xã h ội, sôấng buông th ả, phai nh ạ
t lý t ưởng, suy thối vềầ đạo
đứ c, lơấi sơấng, xa rờ i bả n chầất tôất đẹ p củ a giai cầấp công nhần, gầy ảnh hưởng đềấn
doanh nghiệ p và hình ảnh ngườ i cơng nhần Việt Nam trong q trình hội nh ập
qấc tềấ… Đầy là một trong những nguyền nhần chủ yềấu làm cho tỷ lệ đảng viền và
cán b ộlãnh đ ạo xuầất thần t ừcơng nhần ngày càng ít. Kềất qu ảm ộ
t cu ộ
c kh ả
o sát vềầ
0
0
lôấi sôấng củ a giai cầấp công nhần nướ c ta hiệ n nay cho thầấy: Cơng nhần có lơấi sôấng
buông thả , thự c dụ ng chiềấm 27,9%; 22% ích kỷ , chủ nghĩa cá nhần; 13,6% phai
nhạ t lý tưở ng, giá trị sơấng; 18,7% có biể u hiệ n suy thối đạ o đức, lơấi sơấng; 12,9%
có thái độ bi quan, chán đờ i; 20,3% vô cả m trướ c bầất công; 25,5% ứ ng xử, giao tiềấp
kém; 8,1% trụ y lạ c; 29,4% đua đòi, lãng phí. Những kềất quả khả o sát cũng chỉ ra,
nhiềầu công nhần vi phạ m kỷ luậ t lao độ ng như : không sử dụ ng thiềất bị bảo hộ lao
đ ng
ộ (45,2%); đi mu n,ộ vềầ s ớm (24,8%); lầấy đôầ củ a công ty (11,8%); nghỉ làm
không xin phép (25,6%); khơng hồn thành định mức cơng việc (25,6%); không
chầấp hành kỷ luậ t lao độ ng (19,3%).
IV. GI Ả
I PHÁP PHÁT TRI Ể
N GIAI CẤẤP CÔNG NHẤN VIỆT NAM.
Q trình cơng nghiệ p hóa, hiệ n đạ i hóa và hộ i nhập qấc tềấ đã và đang tác
đ ộng m ạnh đềấn giai cầấp công nhần Vi ệ
t Nam trền nhiềầu phươ ng diện: sôấ lượng,
chầất lượ ng, cơ cầấu, ý thứ c chính trị , kỷ luậ t và tác phong lao độ ng. Hiệ n nay giai
cầấp công nhần Việ t Nam đã phát tri ển nhanh so với thời kỳ tr ước đổi mới. Tuy
nhiền, giai cầấp công nhần Vi t Nam
ệ vầẫn cịn nhiềầu h nạchềấ. Vì v yậcầần có nhiềầu giải
pháp để phát triể n giai cầấp công nhần Việt Nam.
Mộ t là, nầng cao nhậ n thứ c kiền đị nh quan điểm giai cầấp công nhần là giai
cầấp lãnh đ ạo cách m ạng thông qua đ ội tiềần phong là Đảng Cộng sản Việt Nam. S ự
l ớn m ạnh c ủa giai cầấp công nhần là m ộ
t điềầu kiện tiền quyềất đảm bảo thành công
củ a công cuộ c đổ i mớ i, công nghiệ p hóa, hiệ n đạ i hóa đầất nước.
Hai là, xầy dự ng giai cầấp công nhần lớn mạ nh găấn với xầy dựng và phát huy
sứ c mạ nh củ a liền minh giai cầấp công nhần vớ i giai cầấp nơng dần và đội ngũ trí
thứ c doanh nhần, dướ i sự lãnh đạ o củ a Đả ng. Phát huy vai trị giai cầấp cơng nhần
trong khơấi đạ i đoàn kềất toàn dần tộc – động lự c chủ yềấu củ a sự phát triể n đầất
n ước; đơầng thờ i tăng cườ ng quan hệ đồn kềất, hợ p tác quôấc tềấ vớ i giai cầấp công
nhần trền toàn thềấ giới.
Ba là, thự c hiệ n chiềấn lượ c xầy dự ng giai cầấp công nhần lớn mạnh, găấn kềất
chặ t cheẫ vớ i chiềấn lượ c phát triể n kinh tềấ - xã hộ i, công nghiệ p hóa, hiện đại hóa
đầất nướ c hộ i nhậ p quôấc tềấ. Xử lý đúng đăấn môấi quan hệ tăng trưởng kinh tềấ với
th ực hi ện tiềấn b ộvà công băầng xã hộ i và chăm lo xầy dự ng giai cầấp công nhần;
đả m bả o hài hịa lợ i ích giữ a cơng nhần, ngườ i sử dụ ng lao độ ng, Nhà nướ c và
tồn xã h ội; khơng ng ừng nầng cao đ ời sôấng v ậ
t chầất, tinh thầần của công nhần,
quan tầm gi ải quyềất k pị th ời nh ững vầấn đềầ bứ c xúc, cầấp bách củ a giai cầấp công
nhần.
Bôấn là, đào t ạo, bôầi dưỡng, nầng cao trình độ mọi mặt cho cơng nhần, khơng
ngừ ng trí thứ c hóa giai cầấp cơng nhần. Đặ c biệ t, quan tầm xầy dựng thềấ h ệ công
0
0
nhần tr , ẻ
có h cọvầấn, chuyền mơn và kyẫ năng nghềầ nghi ệ
p cao, ngang tầầm khu v ực
và qấc tềấ, có lậ p trườ ng giai cầấp và bản lĩnh chính trị vững vàng, trở thành bộ
phậ n nịng cơất củ a giai cầấp cơng nhần.
Năm là, xầy dự ng giai cầấp công nhần lớn m ạnh là trách nhi ệm c ủa c ả h ệ
thơấng chính trị , củ a toàn xã hộ i và sự nôẫ lực vươ n lền củ a bả n thần mơẫi người
cơng nhần, sự tham gia đóng góp tích củ a ngườ i sử dụ ng lao động. Sự lãnh đạo
củ a Đả ng quả n lý và củ a Nhà nướ c có vai trị quyềất đị nh, cơng đồn có vai trị quan
trọ ng trự c tiềấp trong chăm lo xầy dự ng giai cầấp công nhần. Xầy dựng giai cầấp công
nhần l nớm nh
ạ găấn liềần v ới xầy d ự
ng Đ ả
ng trong s ạ
ch, v ữ
ng m ạ
nh vềầ chính trị, tư
tưở ng, tổ chứ c và đạ o đứ c, xầy dự ng tổ chứ c Cơng đồn, Đồn Thanh niền Cộng
s ản Hơầ Chí Minh và các tổ chứ c chính trị - xã hội khác trong giai cầấp công nhần.
Tài Liệu Tham Khảo.
1, Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học.
2, TS. Phạm Văn Giang, T ạp chí lý lu ận chính trị.
3, Tổ ng cụ c Thôấng kề: Niền giám thôấng kề 2016, Nxb Thôấng kề, Hà Nội, 2017.
4, Tuyền giáo, Tạ p chí củ a ban tuyền giáo trung ương.
0
0
Kêất luận
Giai cầấp công nhần là ph ạm trù l ch
ị s ử, có q trình ra đ ờ
i, tơần tại và phát
tri ển. Nh ững lu ận gi ải c ủa ch ủnghĩa Mác - Lềnin vềầ giai cầấp công nhần và s ự v ận
độ ng, biềấn đổ i củ a nó cùng q trình phát triển xã hội đềấn nay vầẫn còn nguyền ý
nghĩa. Mặ c dù giai cầấp cơng nhần hiện nay đã có thềm những bi ểu hiện, đặc tr ưng
m ới, nh ưng vềầ bả n chầất vầẫn là giai cầấp cách mạ ng, đạ i biểu cho lực lượ ng sản xuầất
hiệ n đạ i, có sứ mệ nh xố bỏ chềấ độ áp bứ c, bóc lộ t, xầy dựng chềấ độ xã hội mới ch ủnghĩa xã h ội, ch ủnghĩa c ộng s ản. Ch ủt ch
ị Hơầ Chí Minh và Đả ng ta đã tiềấp
nhậ n, vậ n dụ ng sáng tạ o vào thự c tiềẫn nướ c ta để chỉ rõ đị a vị và vai trò của giai
cầấp công nhần Vi ệt Nam đôấi v ới s ựnghi ệp cách m ạng. Thông qua đ ộ
i tiềần phong
Đ ảng C ộng s ản Vi ệt Nam, giai cầấp công nhần là giai cầấp lãnh đ ạ
o, đôầng th ời là
độ ng lự c chủ yềấu củ a sự nghiệ p cách mạ ng giả i phóng dần tộc trướ c đầy cũng
như trong sự nghiệ p xầy dự ng chủ nghĩa xã hộ i hiệ n nay. Trong quá trình đổi m ới
và h ội nh ập quôấc tềấ, giai cầấp công nhần Vi ệ
t Nam có s ựbiềấn đ ổ
i nhanh trền nhiềầu
ph ương di ện. Vì v ậy, v ận d ụng quan đi ểm ch ủnghĩa Mác - Lềnin, t ưt ưở
ng Hôầ Chí
Minh để làm rõ sự biềấn đổ i củ a giai cầấp công nhần Việt Nam hiện nay là nhiệm v ụ
rầất quan trọng.
Thay m ặt nhóm 3, em xin trần thành c ảm ơn thầầy đã hướ ng dầẫn, nhận xét để
chúng em hoàn thiện bài thảo luận một cách tôất nhầất.
0
0
0
0