ĐẠI CƯƠNG VỀ THIẾT KẾ MÁY VÀ CHI TIẾT MÁY-Chương 4: Truyền động bánh ma sát pot

Chương 4:
TRUYỀN ĐỘNG bánh ma sát
1. Khái niệm chung
2. Cơ học truyền động bánh ma sát
3. Tính độ bền bộ truyền bánh ma sát
4. Bộ biến tốc vô cấp
1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.1. Phân loại truyền động bánh ma sát
- Truyền động bánh ma sát thực hiện truyền công suất giữa các trục nhờ
lực ma sát sinh ra tại chỗ tiếp xúc của các bánh lắp trên trục dẫn và trục bị
dẫn.
- Để tạo ra lực ma sát cần ép các bánh lại với nhau.
1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.2. Ưu, nhược điểm và phạm vi ứng dụng:
* Ưu điểm:
- Cấu tạo đơn giản
- Làm việc êm
- Có khả năng điều chỉnh vô cấp tốc độ
* Nhược điểm:
- Lực tác dụng lên trục và ổ khá lớn
- Tỷ số truyền không ổn định, do có trượt giữa các bánh khi làm việc
- Khả năng tải tương đối thấp so với bộ truyền bánh răng
* Phạm vi ứng dụng:
- Được dùng trong các bộ truyền công suất nhỏ hoặc trung bình (dưới 20 KW)
- Vận tốc bộ truyền không được quá 15 -20 m/s, nếu cao quá nhiệt độ bộ truyền tăng nhiều và gây mòn nhanh
- Tỷ số truyền thường không quá 7
- Hiệu suất trung bình 0,8 – 0,95
2. CƠ HỌC TRUYỀN ĐỘNG BÁNH MA SÁT
2.1. Sự trượt:
Sự trượt trong truyền động bánh ma sát gây nên mất mát công suất, đồng
thời làm nóng và mòn bề mặt các bánh.

- Trượt hình học: Xuất hiện trên chiều dài tiếp xúc dọc theo đường sinh
của bánh ma sát và phụ thuộc vào hình dạng hình học của các bánh
- Trượt đàn hồi: Xảy ra do biến dạng đàn hồi vùng tiếp xúc của các bánh
theo phương tiếp tuyến. Trong bất kỳ bộ truyền bánh ma sát nào khi làm việc
cũng có trượt đàn hồi
- Trượt trơn: Khi mô men xoắn tăng lên thì lực vòng cũng tăng lên và
cung trượt đàn hồi cũng tăng lên. Nếu tiếp tục tăng lực vòng đến khi cung
trượt chiếm toàn bộ cung tiếp xúc thì trong bộ truyền xảy ra hiện tượng trượt
trơn
2. CƠ HỌC TRUYỀN ĐỘNG BÁNH MA SÁT
2.2. Vận tốc và tỷ số truyền:
- Vận tốc vòng được xác định theo công thức:
- Tỷ số truyền:
- Khi tính gần đúng:
1000.60
11
1
nd
v
π
=
1000.60
22
2
nd
v
π
=
)1(
1

2
2
1
2
1
ξω
ω
−
===
d
d
n
n
u
1
2
d
d
u
=
3. TÍNH ĐỘ BỀN BỘ TRUYỀN BÁNH MA SÁT
3.1. Các dạng hỏng:
- Tróc vì mỏi bề mặt
- Mòn bề mặt
- Xước bề mặt
3.2. Tính toán theo độ bền tiếp xúc
E, ρ: Mô đun đàn hồi và bán kính cong tương đương
b: Chiều dài tiếp xúc
R: Công suất
f: Hệ số ma sát

K: Hệ số an toàn, K = 1,25 – 1,5
4. BỘ BIẾN TỐC VÔ CẤP
- Bộ biến tốc tiếp xúc trực tiếp
- Bộ biến tốc có phần tử trung gian